Italië houdt
een
vlootparade
ter eere van Von Blomberg
T
D
1
gezinnen
Koninklijke belangstelling
Zoekt gij betrouwbaar
Personeel?
Plaats dan een „Omroeper”
voor 80.
Demonstratie oan schoon-
heid en geweld
BOEK EN BLAD
KATHOLIEKE ILLUSTRATIE
71e jaargang - No. 38
Geen pantserschepen
bij de vlootrevue
tanda utt-
De zeventig duikbooten waren
wellicht van strategisch ge
zichtspunt het belang
rijkst
„De Volksmissionaris”
WOENSDAG 16 JUNI 1937
G<
De eerst* afgegraven grond wordt In een transportauto gestort
(Van oneen Hom. correspondent)
REISGIDSEN
at
tr
bc
*1
m
hl
da
HU
de
b«
ve
Li
n
m
W1
bt
Leeu-
Oi
het
verd
tnr.
den
zijn
rrys
Al
eenv
tnet
Bark
Tc
D. h
han<
toe
Toei
de p
het
uit
hem
n* t
het
Vo
eerst
hebt
echte
PT'
ni<
1
de:
rol
dtz
en
Int:
I
toe
I
hul
ren
ger
paf
Gel
var
der
var
11
den
inb
hoe
ten
de
gele
D.
op
pas
Toe
vasi
drie
han
te 1
naa
hen
VOOI
de i
de
pas:
den
de
kas:
past
Het
een
O
de 1
pasl
afg<
en
een
den
naa
Ei
dat
hun
aan
hun
wek
D
te 1
zjjn
Vi
mot
wpn
is tot r*ctor-magnificus dar Technisch*
Hoogeschool t* Delft voor h*t studie
jaar 1937-1938
„FRIESLAND", Propagand
gave; Uitgeverij Recuttf
warden.
n Gaeta, waar wtf 's morgens aan boord
aouden gaan, kent de reisgids slechts en
kele „zeer bescheiden” aeemanslogemen-
ten, en het gros van de bezoekers voor de
Xtallaansche vlootparade ter eere van von
Blomberg zocht dan ook een onderdak In
het nabijgelegen Formia aan den anderen
kant van de blauwe bocht, dat zelfs op
•en Grand Hotel van dertig bedden pocht.
Weinig slaap werd echter hun deel, want de
Formlanen vierden juist het feest van bun
heiligen patroon Erasmus, en dj deden dat
os. mat een vuurwerk, dat 's nachts om
half twee werd afgestoken en. wat klank
volume betrof, den grootaten zeeslag In de
schaduw stelde. De vroege slapen schrok
ken overeind met de gedachte, dat de vloot
Bonder hen waa uitgevaren en de admiraal
hun voor straf een „broadside” zond.
'n Rijdend* trom moet men ol-
tljd rechts Inhalen, alléén wanneer
rechts niet voldoende weg breedte
is. mag men de tram links
voorbijrijden.
35.000 ton op stapel, die echter eerst In 1939
gereed kunnen zijn.
Wél kwamen later, toen wij met heel de vloot
en file, in een feest van goud licht en blauw
water en wit schuim, een soort van eereroude
gemaakt hadden, rondom Capri, droomend in
de middagrust van zijn grijze rotsen en mat-
groene oljjventulnen, de onderzeeërs voor den
dag. Nadat enkele dutkbooten een aanval ge
simuleerd hadden, plotseling opduikend op de
beide flanken van de vloot, vonden wij er zeven
tig aan weerszijden van onzen koers naar Na
pels geschaard, met de witgekleede bemanning
echerp als een rU kegels afgeteekend op den
zwarten gladden vischrug. ZU hebben niets van
de schoonheid der lichtgrijze kruisers, deze me
talen potvisschen, en ook niets van hun prach
tig geweld; slechts één of twee kleine kanonnen
etaan spichtig op den mvarten rug, maar de
lanceerbulzen liggen aan weerszijden van den
buik onder water. Glad en slulksch is het ka
rakter van dit wapen. Maar van strategisch ge-
z.chtspunt waren deze zeventig duikers wellicht
bet belangrijkste deel van wat Italië den Duit-
schen maarschalk te zien gaf.
Italië staat met zijn duikvloot vooraan.
Frankrijk beeft misschien een nog grooter
getal, maar moet ze over twee zeeën verdee-
len. En juist in de engten van de Mlddelland-
sche zee is dit wapen van enorm belang. Zoo
Engeland die see bjj Suez en Gibraltar kan
sluiten als een warmwaterzak, Italië kan
met een file van duikbooten als deze bijna
onoverkomelijke barrières vormen van het
vasteland naar Sicilië en van Sicilië naar
Tunis, die de zee in twee bassins snijden,
waartusschen alleen dp eigen vloot kan ver-
keeren.
Met medewerking van verschillende ge
meenten en V.V.V.’s is een fraaie uitgave tot
stand gekomen over de provincie Friesland en
de eilanden Terschelling. Texel. Vlieland. Ame-
lapd en Schiermonnikoog. Het is feitelijk een
gids, maar breed opgezet en omvat bijdragen over
handel, nijverheid, landbouw, woon- en winkel
centrum, kunst, toerisme en sport. De burge
meesters geven inleidende of beschrijvende arti
kelen, verder hebben tal van vooraanstaande en
bekende persoonlijkheden bijgedragen tot het
welslagen van deze uitgave. Talrijke bijzonder
heden over stad en land zijn in dit werk bijeen
gebracht. In groot formaat uitgevoerd, meer dan
300 bladzijden tellend en verlucht met vele
foto's is dit boek wel een zeer uitgebeelde gids
geworden, welke zeker er toe zal bijdragen het
vreemdelingenbezoek aan het schoone en in ve
lerlei opzicht zoo merkwaardige Friesland te be
vorderen.
Koning George VI en Koningin Eliza
beth van Engeland errlveeren met de
Hertogen van Gloucester en Kent te
Ascot, ter bijwoning van de traditio
neel* races welke Dinsdag zijn begonnen
knallende rookwolkjes tooit, en de show begint
Twee rjjen van vier kruisers, van zes- en ze
venduizend ton, lichtgrijze gevaarten in den
reeds vervllegenden morgendamp, schuiven de
zee in, gevolgd door vier expiorateurs (een mid
dending tusschen kruisers en torpedojagers),
vier torpedojagers en acht torpedobooten. Even
buitengaats wisselen de kruisers van positie en
vormentwee colonnes, dan weer een breed
front, met de snelheid en de sierlijkheid van
een quadrille; het aantal knoopen loopt óp tot
de doorzonde morgenlucht ons als een wind
van 50 KM. om de ooren fluit. De bergen op de
kust vervagen tot blauwe schimmen en ver
dwijnen. Ons eigen spoor en dat van de kruisers
teekent zich op de hardblauwe eindelooze vlakte
af als strepen en figuren van lichtgroene trans
parante jade. Het schouwspel is zóó luchtig en
feestelijk als een regatta of als een wedstrijd
van bonte vliegers aan een vacantiestrand.
En dat wordt ook niet anders, wanneer de
corlogsoefening begint, De expiorateurs, jagers
ee torpedobooten zijn de kruisers voorbijgesneld
en in de verte verdwenen. Nu, precies op de klok
van het program, duiken de expiorateurs weer
in dc verte op. blauwgrijze stipjes aan den zoom
van den blauwgrijzen horizont. Een aanval. ZU
naderen tot op een vijftien kilometer, lanceeren
hun (denkbeeldige) torpedo's en zwenken dan
rechtsaf, terwijl van élk schip een witte rook-
sl'iler uitwappert, die boven de blauwe zee bluft
staan en tenleste met de andere versmelt tot
een vage barrière. Daaruit komen nu de jagers
te voorschijn, steken even hun neus' naar bui
ten, lanceeren en zwenken af, zich dekkend
met witten damp. Dan doen de torpedobooten
hetzelfde. En terwijl de acht kruisers, als maar
öpstoomend, een open front vormen en zig
zaggen om de denkbeeldige torpedo’s te ont
gaan, en intuaschen wit hun zware kanonnen
met een wèlgerlcht (derhcbeeldig) vuur de aan
vallers bestoken, zwenkt de heele attaqueerende
Pottilje rechte af en verdwijnt weer in den
doom.
De Juni-aflevering doet ons weer frtech mee
leven met het Katholicisme onzer dagen. „Her
stel van het Katholiek gezinsleven" luidt dtepp-
roep in de serie: Modem Apostolaat. Maar al
te gelijkend is helaas het portret, dat hier ge
geven wordt van het gezin met een vemisje van
Katholicisme. Zeer leerzaam in onzen tjjd van
actie is het artikel van Pater Donlcie over het
contemplatieve leven in de Missie. De bekende
Braziliaansche briefschrijver verhaalt van de
politieke woelingen in zijn missieland. Zijn re
serve tegenover de groenhemden Integralisten-
beweging is voor ons zeer begrijpelijk. P Dreh-
manns bjengt weer een paar lijnen aan in het
levensbeeld van zijn beminden Kardinaal, nu
als zielelelder van een heilige. Lijden als hoog
ste vorm-van apostolaat is de moraal van het
verbaal. Een vervolgartikel leert ons de zevende
bede van het schoonste gebed weer beter bidden
Neem en Lees geeft flitsen óver het wel en wee
van onze strijdende Kerk. Het is goed er op te
blijven hameren, dat Hitler- en Btallnregiem
van hetzelfde sop, al is het van een andere kleur,
overgoten sUn.
heven aangekomen en In een der dokken opgenomen ter reparatie.
Op den achtergrond de opening, waardoor de walvisschen na de
vangst aan boord worden geheschen
1 Juni 1937 bestond de octrooiraad 35 jaar. BU
gelegenheid van dit jubileum is een Hjvlg ge
denkboek verschenen, gevuld met talrijke zeer
interessante artikelen, geschreven door perso
nen. die door hun dagelUkschen arbeid met de
werkzaamheden van den octrooiraad vertrouwd
zijn. Uit de inleiding, door mr. 3. AllnghPrins,
voorzitter van den Octrooiraad, komen wU te
weten dat de bescherming van uitvindingen
vroeger in Nederland nooit van belang geweest
was. Eerst de octrootwet van 1910, gevolg van
een herleefd geloof in het maatschappelijk nut
van bescherming van uitvindingen, bracht een
ommekeer. Na een tijd van voorbereiding, ving
op 1 Juni 1913 de Octrooiraad aan te werken. In
het klein begonnen, is hU gegroeid tot een Raad
met 14 leden, waarbij ongeveer 60 vooronder
zoekers, voornamelijk hoofdingenieurs en inge
nieurs, het voorbereidende werk verricht^.
Thans, na 35 jaar, neemt het octrooi-wezen in
onze industrie een belangrijke plaats in.
Het boek is in twee deelen gesplitst: Het eer
ste deel geeft een overzicht der werkzaamheden
var den Octrooiraad. Het tweede gedeelte be
vat de ontwikkeling van de mechanische en
electrotechniek alsmede scheikunde en schei
kundige technologie in de laatste 25 jaren. Dit
zeer leerzame gedenkboek bevat naast eenlge
foto’s betreffende den octrooiraad ook een twin
tigtal portretten en levensbijzonderheden van
bekende uitvinders. BU aandachtige doorlezing
wordt men. getroffen op welke verbazingwek
kende wijze de gemeenschap is verrijkt door den
arbeid der uitvinders. Waar zonder octrooibe
scherming de meeste dezer uitvindingen nooit tot
ontwikkeling hadden kunnen komen, is dit ge
denkboek tevens een pleidooi voor het nut van
het octrooiwezen.
Prachtig effen en blauw, met de harde kleur
van Wta lazuli, lag de golf den volgenden och
tend onder een lichten, koelen morgendamp. De
vreeaachtigste landrotten hielden hun „Mother -
•ill” of andere zeeziekte-medicijn in hun vest-
zak. waar ze ook den heelen dag blijven zou. De
vier persbooten staken het eerst van wal; het
waren geen sloepjes, maar vier complete torpe
dojagers met elk vier kanonnen en zes lanceer
bulzen. Ben compleet en ontzagwekkend pers
escadrille dus, dat de namen van bliksemstralen
draagt: Folgore. Pulmine, Baleno en Lampo, en
niet aan de oefeningen deelneemt, maar langs
of voor of achter de vloot zal varen, zooals een
Ijverig en vlug verslaggever op het veld van zUn
taak rondneust. ZU beginnen alvast met wach
ten. dat een belangrijk onderdeel van de jour
nalistiek is. en Usberen een uur lang de golf
rond, totdat twee groote vliegtuigen Mussolini
en von Blomberg brengen, het eskader zich met
ese aanval is zoo keurig verioopen als een
menuet. En dat zou voor den toeschou
wer misschien niet zooveel anders zijn,
wanneer het vuur en de torpedo's niet denk
beeldig. maar echt waren. Wanneer bijv, straks
de zes groote kruisers, die ons, uit Napels tege
moetkomen, „echt” vuren met hun luchtsfweer-
batterjjen. is het voor ons, op een afstand van
vUf óf zes kilometer, ook slechts een spel van
schlelUke steekvlammen en knallen als lichte
paukenslagen en honderd zwarte wolkjes, die
ineens hoog in de lucht staan, als door een on
zichtbare hand aan den hemel vastgeprikt.
Een zeeslag lukt ma.w. altijd op een spiegel
gevecht. Het is een strUd op afstand, een oorlog
van meetkunde en manoeuvre. Men blijft el
kander zoover mogelUk uit de buurt om de ver
ste dracht van het eigen geschut te benutten
én de torpedo's en het mlnder-ver-dragende
geschut van den tegenstander te ontgaan. In
een straal van achttien tot twintig kilometer
draaien de partijen om elkander heen. ZU zoe
ken elkaar nog steeds, zooals in De Ruyters tfjd,
de volle laag te geven uit de flank van het
schip. Maar terwUl destijds de kanonniers met
de lont in de hand langs den loop van hun
een Spaansch leesboek verschUnen, i
zelfde beginsel uitgaat en uit een kei
ken uit goede, moderne werken is ta
WU ontvingen een reisgids voor de Veluwe.
Uitgave der firma A. J Wuestman te Harder-
wUk, samengesteld met medewerking van C:
Vereenlging voor Vreemdelingenverkeer,
bevat om. alle dienstregelingen van op
Veluwe rUdende busdiensten.
Door de „Nieuwe Onderneming IJsselmeer” te
Huizen is een reisgids uitgegeven, met beschrij
ving der boottochten op het IJsselmeer vanuit
Huizen, Amersfoort en Baarn naar Marken, Vo
lendam en Urk.
OCTROOIRAAD 1912-+1937. Ge
denkboek. Uitgave. Zvid-HolL
Uitgevers Maatschappij Den
Haag.
Een tentoonstelling
Instrumenten en apparaten is te Am
sterdam geopend in gebouw Keizers
gracht 616. Hierboven de sterrekijker
van een amateur-astronoom
Van menige mooie plaat op en in dit num
mer lacht ons de zon tegen ook ,.De vuur
toren”, een levendig, kleurig geval, straalt van
zon. Inmiddels maken redacteuren en medewer
kers uitstapjes in binnen- en buitenland. Zoo
kunnen zU verhalen van een schouwburg voor
de jeugd, die in FrankrUk door de Rondtrekken
de Tooneelspelers is opgezet, om onder t nieuwe
geslacht belangstelling te kweeken voor de
schoone kunst. De Elfprovinciëntocht wordt
voortgezet met een bezoek aan Zuid-Holland.
En dan zUn we opeens In Wlsby. de stad van
toeen en ruinen, waarvan Jac. de Groot B.CJ.
een verhaal opdlacht. Het Oranjefeest in de
hoofdstad des lands krUgt een goede reportage
Weer naar den vreemde: in het Andesgebergte
wonen, merkwaardige menschen en daar krijgen
we markante afbeeldingen van te zien. Vervol
gens een stukje geschiedenis van interessante,
alhoewel weinig sympathieke dames: Vrouwen
Het gezicht van deze twee elndelooze rijen
van zwarte bootruggen, die zich aan den hori
zont verloren, was als een doffe noot aan het
slot van het brillante revue-menuet. Hier was
het wreed geweld niet met schoonheid gn •'glans
omkleed, maar toonde zich in zUn nuchtere ver
schrikking. En herinnerde ons te rechter tUd
eraan, dat ook bU het schünbare spiegelgevecht
van den gemechanlseerden zeeoorlog de dood
alleen den dans leidt.
SPRAAKKUNST VAN HET HE
DENDAAGSE SPAANS, door dr. J.
Brouwer. Uitg.: W. J. Thieme
en Cie. Zutphen.
Voor het samenstellen van deze tweedeellge
spraakkunst, die het hedendaagsche beschaafde
Speanach (Castillaanscb) behandelt heeft dr
Brouwer uit de beste schrijvers van dezen tUd
een groot aantal zinnen bU elkaar gezocht en
deze als uitgangspunt van de grammaticale en
syntactische opmerkingen genomen. Alle voor
beelden en zinnen uit de Spaansche oefeningen
zjjn dus aan goede, hedendaagsche schrijvers
ontleend. ZU zUn slechts opgenomen, als het
daarin vervatte taalverschijnsel als levend en
algemeen kam worden beschouwd.
Als aanvulling van deze spraakkunst. waar
voor een groote belangstelling zal blUken te be
staan, die het trouwens terecht verdient, zal
t van het-
van stuk-
lengesteld
in de gevechtslinle. We zijn het gaarne eeus
met de les aan het einde van dit overzicht: den
edelsten moed toont de vrouw op haar eigen
post. Hierna wordt de soort van de week ge
memoreerd. een stukje China vertoond, de moe
rasprimula bekeken en de film Romeo en Julia
in den breede besproken. Er is dus variatie volop.
Voor de dames nog in het bijzonder door de
pagina's, die aan haar aparte belangen zUn
gewUd.
Tusschen deze populair behandelde en rUk ge
ïllustreerde onderwerpen vragèn enkele aardige
vertellingen de aandachtHet portret van groot
moeder Kinsella, door Elisabeth Jordan, en: De
rustkuur, door Ch. van Brussel. De roman „De
Godzoeker” brengt een geweldig pakkend hoofd
stuk en in het genoeghjke: „Wie kent Holm
met?” raakt de amateur-detective^leelijk in de
knel.
Prettige verhalen geeft ook De Narrenkap,
naast lezenswaardige artikeltjes op allerlei ge
bied en een massa humor. Hetzelfde, maar ge
heel op het kind Ingesteld, vindt men in Okkl,
zoodat de twee bijlagen weer een welkome aan
vulling van bet reeds zoo weelderig voorziene
hoofdblad vorm«n.
oen de zes groote kruisers van het Bol-
zanotype, begeleid door hun jagers, ons uit
Napels tegemoet gekomen waren, prachtig
opdoemend uit de blauwe verte, en na een salvo
van saluutschoten zich met onze eskaders ver-
eenigd hadden tot een prachtige dubbelrU, die
de zee kliefde als een school van groote zwanen,
was ongeveer twee derden van de Itallaanscbe
vloot (afgezien van de onderzeeërs) bUeen. En
uit de verte gezien op de oneindige vlakte van
de blauwe zee was het toch slechts een handvol
drUvend metaal, waarin de macht en het lot
van een natie geconcentreerd zUn in staal en
vuur en machinerieën.
Weliswaar ontbraken bU deze oefening de
pantserschepen. Italië is in dit zwaarste wapen
nog niet sterk, maar werkt er bard aan. Twee
oude pantserschepen van 24 000 ton, de Cavour
en de Giulio Cesare, zijn reeds geheel gemoder
niseerd. De „Cavour” zagen wjj later in de haven
van Napels: een prachtig streng-gelijnd schip,
dat er met zUn 32 cM. monden zeer efficient
uitziet. Twee andere oude pantserschepen, de
Dullio en de Doria, ondergaan eenzelfde bewer
king, waarbu de oude kiel practisch van een
volkomen nieuwen inhoud wordt voorzien. Ver
der staan er twee nieuwe pantserschepen van
kanon tuurden, zitten zU nu in pontsertorens,
die van binnen een technisch museum Hjkcn en
regeeren de tien- of vUftlenduimskanonnen al
le tegelUk met één druk op een knop en één
diaai aan een handwiel, waarmee op twintig
kilometer afstand tot op een paar meter zuiver
gericht wordt. En terwUl toenmaals de entcr-
luiken vaak de beslissing brachten, weet men
nu vaak niet, of de tegenstander, twintig KM.
ver, achter zyn rookgordijn nog drijft of al ge
zonken is.
Deze moderne oorlogsschepen zijn ais gepant
serde uurwerken, duizënden tonnen van gevoe
lige machinerie. Daarom zUn zij zoo kostbaar
en zoo moeilijk te vervangen. Een torpedoschot
kost al een half mlllioen lire; een pantserschlp
kost een half milliard en vier jaren bouwtijd
Daarom beteekent de vloot dan ook, meer dan
Het leger of zelfs de luchtmacht soldaten
„stampt” men van ouds uit den grond en vlieg
tuigen bouwt men in vier weken een con
crete en volstrekte macht. Het verlies van de
vloot is een onherroepelijke nederlaag; daarom
zijn de admiraliteiten dan ook zoo zuinig op hun
beste en grootste schepen, die zU bet liefst bul
ten het vuur houden. In den grooten oorlog
kwamen de Grand Fleet en de Hochseeflotte
bUna niet aan het woord.
Stl
ke
Pr
in
ee
vo
Bi
De heer J. T. Velt man, die benoemd
b tot commissaris van politie te Nij
megen
