Italië houdt
een
T
D
vlootparade
ter eere van Von Blomberg
V -
gezinnen
ij
tfècAts
Plaats dan een „Omroeper”
voor 80.
I
Demonstratie can schoon
heid en geweld
BOEK EN BLAD
„De Volksmissionaris”
KATHOLIEKE ILLUSTRATIE
71e jaargang - No. 38
Geen pantserschepen
bij de vlootrevue
1
De zeventig duikbooten waren
wellicht van etrategiech ge
zichtspunt het belang
rijkst
WOENSDAG 16 JUNI 1937
IHWIlHi®8
1
t
c
van
(Van onsen Ron. correspondent)
REISGIDSEN
t
Het gezicht van deze twee eindelooze rijen
van zwarte bootruggen. die zich aan den hori
zont verloren, was als een doffe noot aan het
slot van het briljante revue-menuet. Hier was
het wreed geweld niet met schoonheid en glans
omkleed, maar toonde zich In zijn nuchtere ver
schrikking. En herinnerde ons te rechter tijd
eraan, dat ook bij het schijnbare spiegelgevecht
van den gemechaniseerden zeeoorlog de dood
alleen den dans leidt.
Prof. dr. ir. C. B. Blezeno, die benoemd
is tot rector-magnlficus der Technische
Hoogeschool te Delft voor het studie
jaar 1937-1938
de
Hü
I
bel
ver
Ut
grc
me
waj
bui
i
ged
V
A
B
son
w
D
In
een
voo:
Baa
D
van
van
stra
ke i
prff
Oei
v<
prei
niet
R
deni
void
ding
en
iubr
D(
gede
toe
D<
hulz
ren
gen
pasti
Gejji
vsn
den
van
M(
den
lnbr<
hoofi
tensl
de b
Seleg
D. b
«P 0|
paste
Toen
vast
drie
hand
te be
naar
hem
voor
de m
de U.
paste
den
de h
kast
paste
Bet
een
Op
de k<
paste
af ged
en d
een
derwi
naar
Eei
dat i
hun
aan
hun
weke
De
te hi
«Dn
Vei
mont
wordi
1
bin
stil
tm
wit
me:
het
öu
het
verde
mr. 1
den i
«Ün
grijs
AU
eenvc
met i
saris
To«
D. he
hand
toe e
Toen
de pa
het 1
uit d<
hem
na m
het 1
Vol
•erzt
hebbe
echte
Prachtig effen en blauw, met de harde kleur
van lapis lazuli, lag de golf den volgenden och
tend onder een lichten, koelen morgendamp. De
vreesachtigste landrotten hielden hun .Motber-
eUl“ of andere zeezlekte-medicijn In hun vest-
sak. waai se ook den heelen dag blijven sou. De
vier persbooten staken het eerst van wal; bet
waren geen sloepjes, maar vier complete torpe
dojagers met elk vier kanonnen en zes lanceer -
buizen. Ben compleet en ontzagwekkend pers-
cacedrille dus, dat de namen van bliksemstralen
draagt: Folgore, Fuimine. Baleno en Lampo, en
niet aan de oefeningen deelneemt, maar langs
of voor of achter de vloot zaj varen, zooaU een
ijverig en vlug verslaggever op het veld van zijn
taak rondneust. Zij beginnen alvast met wach
ten. dat een belangrijk onderdeel van de Jour
nalistiek la. en ijsberen een uur lang de golf
tend, totdat twee groote vliegtuigen Mussolini
OB von Blomberg brengen, bet eskader zich met
Rijdende tram moet men al
tijd rechts Inhalen, alléén wanneer
rechts niet voldoende weg breedte
Is, mag men de tram Heks
voorbijrijden.
eze aanval is zoo keurig verloopen als een
menuet. En dat zou voor den toeschou
wer misschien niet zooveel anders zijn,
wanneer het vuur en de torpedo's niet denk
beeldig. maar echt waren. Wanneer bijv, straks
de ses groote kruisers, die ons uit Napels tege
moetkomen, „echt" vuren met hun luchtafweer-
batterjjen, is het voor ons, op een afstand van
vjjf of zes kilometer, ook slechts een spel van
schielijke steekvlammen en knallen aU lichte
paukenslagen en honderd zwarte wolkjes, die
ineens hoog in de lucht staan, aU door een on
zichtbare hand aan den hemel vastgeprikt.
Een zeeslag HJkt m a w. altijd op een spiegel
gevecht. Het is een strijd op afstand, een oorlog
van meetkunde en manoeuvre. Men blijft el
kander zoover mogelijk uit de buurt om de ver
ste dracht van het eigen geschut te benutten
en de torpedo’s en het mlnder-ver-dragende
geschut van den tegenstander te ontgaan. In
een straal van achttien tot twintig kilometer
draaien de partijen om elkander heen. Zij zoe
ken elkaar nog steeds, aooals in De Ruyters tijd,
de volle laag te geven uit de flank van het
schip. Maar terwijl destijds de kanonniers met
de lont in de hand langs den loop van hun
n Goeta, waar wij *s morgens aan boord
zouden gaan, kent de reisgids slechts en-
kele jueer bescheiden” zeemanslogemen-
ten. en het gros van de bezoekers voor de
Itallaansche vlootparade ter eere van von
Blomberg zocht dan ook een onderdak in
het nabijgelegen Formia aan den anderen
kant van de blauwe bocht, dat zelfs op
een Grand Hotel van dertig bedden pocht.
Weinig slaap werd echter hun deel, want de
Btarmlanen vierden juist het feest van hun
heiligen patroon Erasmus, en zij deden dat
oa. met een vuurwerk, dat *S nachts om
half twee werd afgestoken en, wat klank
volume betrof, den grootsten zeeslag in de
schaduw stelde. De vroege slapers schrok
ken overeind met de gedachte,, dat de vloot
zonder hen was uitgevaren en de admiraal
bun voor straf een „broadside" zond.
Van menige mooie plaat op en in dit num
mer lacht ons dé zon tegen ook ,-De vuur
toren", een levendig, kleurig geval, straalt van
zon. Inmiddels maken redacteuren en medewer
kers uitstapjes In binnen- en buitenland. Zoo
kunnen zij verhalen van een schouwburg voor
de Jeugd, die in Frankrijk door de Rondtrekken
de Tooneelspelers is opgezet, om onder 't nieuwe
geslacht belangstelling te kweeken voor de
schoone kunst. De Elfprovinclëntocht wordt
voortgezet met een bezoek aan Zuid-Holland.
En dan zijn we opeens in Wlsby, de stad vu
lozen en ruinen, waarvan Jac. de Groot 8.CJ.
een verhaal opdischt. Het Oranjefeest in de
hoofdstad des lands krijgt een goede reportage
Weer naar den vreemde: in het Andesgebergte
wonen merkwaardige menachen en daar krijger
we markante afbeeldingen van te (zien. Vervol
gens een stukje geschiedenis van interessante,
alhoewel weinig sympathieke dames:' Vrouwen
OCTROOIRAAD 1912—1937. Ge
denkboek. Uitgave: Zuid-HolL
Uitgevers Maatschappij Den
Haag.
kanon tuurden, zitten zij nu in pantsertorens,
die van binnen een technisch muse um 'lijken en
regeeren de Uen- of vjjftlenduimskanonnen al
le tegelijk met één druk op een knop en één
dt aal aan een hand «iel, waarmee op twintig
kilometer afstand tot op een paar meter zuiver
gericht wordt. En terwijl toenmaals de enter-'
luiken vaak de beslissing brachten," weet men
nu vaak niet, of de tegenstander, twintig KM
ver, achter zijn rookgordijn nog drijft of al ge
zonken is.
Deze moderne oorlogsschepen zjjn ais gepant
serde uurwerken, duizenden tonnen van gevoe
lige machinerie Daarom zijn zij zoo kostbaar
er. zoo moeilijk te vervangen. Een torpedoschot
kost al,een half millioen lire; een pantserschip
kost een half milliard en vier jaren bouwtijd
Daarom beteekent de vloot dan ook, meer dan
bet leger of zelfs de luchtmacht soldaten
„stampt” men van ouds uit den grond en vlieg
tuigen bouwt men in vier weken een con
crete en volstrekte macht. Het verlies van de
vloot is een onherroepelijke nederlaag; daarom
zjjn de admiraliteiten dan ook zoo zuinig op uur:
beste en grootste schepen, .die zij het liefst bul
ten het vuur houden. In den grooten oorlog
kwamen de Grand Fleet en de Hochseeflotte
bijna niet aan het woord.
Italië staat met zijn duikvloot vooraan.
Frankrijk heeft misschien een nog grooter
getal, maar moet se over twee zeeën verdee-
len. En juist in de engten van de Middelland-
sche zee is dit wapen varg enorm belang. Zoo
Engeland die zee bfj Suez en Gibraltar kan
sluiten als een warmwaterzak, Italië kan
met een file van duikbooten als deze bijna
onoverkomelijke barrières vormen van het
vasteland naar Sicilië en van Sicilië naar
Tunis, die de zee in twee bassins snijden,
waartusschen alleen de eigen vloot kan ver-
keeren.
Dg workzaamhadan voor dan bouw van da niauwa Maastunnal ta Rotterdam zijn Dinsdag aangavangao.
Da aarsta afgagravan grond wordt in aan transportauto gastort
De Junl-aflèvering doet ons weer fiisch mee
leven met het Katholicisme onzer dagen. „Her
stel van het Katholiek gezinsleven" luidt de op
roep in de serie: Modem Apostolaat. Maar al
te gelijkend is helaas het portret, dat hier ge
geven wordt van het gezin met een vemlsje van
Katholicisme. Zeer leerzaam in onzen tijd van
actie is het artikel van Pater Donicle over het
contemplatieve leven in de Missie. De bekende
Braziliaansche briefschrijver verhaalt van de
politieke woelingen in zijn missieland. Zjjn re
serve tegenover de groenhemden (Integrallsten)-
beweging is voor ons zeer begrijpelijk. P. Dreh-
manns brengt weer een paar lijnen aan In het
levensbeeld van zijn beminden Kardinaal, nu
als zlelelelder van een heilige. Lijden als hoog
ste vorm van apostolaat is de moraal van bet
verhaal. Een vervolgartikel leert ons de zevende
bede van het schoonste gebed weer beter bidden.
Neem en Lees geeft flitsen over het wel en wee
van onze strijdende Kerk. Het is goed er op te
blijven hameren, dat Hitler- en Stallnregiem
van hetzelfde sop, al is het van een andere kleur,
overgoten zijn.
De Noorsche walvischvaardar .Suderoy* is in da Amstardamscha
haven aangekomen en in een der dokken opgenomen ter reparatie.
Op den achtergrond de opening, waardoor de walvbschen na de
vangst aan boord worden geheschen
Koning George VI
bath van Engeland arriveeren mot de
Hertogen van Gloucester en Kent te
Ascot ter bijwoning van de traditio-
neele races welke Dinsdag zijn begonnen
35.000 ton op stapel, die echter eerst in 1939
gereed kunnen zijn.
Wél kwamen later, toen wij met heel de vloot
en file, in een feest van good licht en blauw
water en wit schuim, een soort van eereroude
gemaakt hadden, rondom Capri, droomend in
de middagrust van zijn grijze rotsen en mat-
grpene oljjventuinen, de onderzeeërs voor den
dag. Nadat enkele duikbooten een aanval ge
simuleerd hadden, plotseling opduikend op de
beide flanken van de vloot, vonden wij er zeven
tig aan weerszijden van onzen koers naar Na
pels geschaard, met de witgekleede bemanning
scherp als een rij kegels afgeteekend op den
zwarten gladden vischrug Zij hebben niets van
de schoonheid der lichtgrijze kruisers, deze me
talen potvisschen, en ook niets van hun 'prach
tig geweld; slechts één of twee kleine kanonnen
ztaan spichtig op den zwarten rug, maar de
lanceer buizen liggen aan weerszijden van den
bulk onder water. Glad en slui|sch is het ka
rakter van dit wapen. Maar vanlptrateglsch ge
zichtspunt waren deze zeventig duikers wellicht
bet belangrijkste deel van wat Italië den Dult-
schen maarschalk te zien gaf.
Wij ontvingen een reisgids voor de Veluwa
Uitgave der firma A. J Wuestman te Harder
wijk, samengesteld met medewerking van C-
Vereenlglng voor Vreemdelingenverkeer,
bevat om alle dienstregelingen van
Veluwe rijdende busdiensten.
Door de ..Nieuwe Onderneming Usselmeer”
Huizen is een reisgids uitgegeven, met beschrij
ving der boottochten op het IJsselmeer vanuit
Huizen, Amersfoort en Baarn naar Marken, V®*
lendam en Urk.
1 Juni 1937 bestond de octrooiraad 35 jaar BIJ
gelegenheid van dit jubileum is een lijvig ge
denkboek verschenen, gevuld met talrijke zeer
interessante artikelen, geschreven door perso
nen. die door hun dagelljkschen arbeid met de
werkzaamheden van den octrooiraad vertrouwd
zijn. Uit de inleiding, door mr. J. AlinghPrins,
voorzitter van den Octrooiraad, komen wij te
weten dat de bescherming van uitvindingen
vroeger in Nederland nooit van belang geweest
was. Berst de octroolwet van 1910, gevolg van
een herleefd geloof in het maatschappelijk nut
van bescherming van uitvindingen, bracht een
ommekeer. Na een tijd van voorbereiding, ving
op 1 Juni 1912 de Octrooiraad aan te werken. In
het klein begonnen, is hjj gegroeid tot een Raad
met 14 leden, waarbij ongeveer 60 vooronder
zoekers. voornamelijk hoofdingenieurs en inge
nieurs, het voorbereidende werk verrichten.
Thans, na 25 jaar, neemt het octrooi-wezen in
onze industrie een belangrijke plaats in.
Het boek is in twee deelen gesplitst: Het eer
ste deel, geeft een overzicht der werkzaamheden
var den Octrooiraad. Het tweede gedeelte be
vat de ontwikkeling van de mechanische en
electrotechniek alsmede scheikunde en schei
kundige technologie In de laatste 35 jaren. Dit
zeer leerzame gedenkboek bevat naast eenlge
foto’s betreffende den octrooiraad ook een twin
tigtal portretten en levensbijzonderheden van
bekende uitvinders. Bij aandachtige doorlezing
wordt men getroffen op welke verbazingwek
kende wijze de gemeenschap is verrijkt door den
arbeid der uitvinders. Waar zonder octrooibe
scherming de meeste dezer uitvindingen nooit tot
ontwikkeling hadden kunnen komen, is dit ge
denkboek tevens een pleidooi voor het nut van
het octroolwezen.
Een tentoonstelling historische
Instrumenten en apparaten is te Am
sterdam geopend in gebouw Keizers
gracht 616. Hierboven de sterrekijker
van een amateur-astronoom
FRIESLAND", Propaganda uit
gave; Uitgeverij Realta Leeu
warden.
oen de zes groote kruisers van het Bol-
zanotype, begeleid door hun jagprs, ons uit
Napels tegemoet gekomen waren, prachtig
opdoemend uit de blauwe verte, en na een salvo
van saluutschoten zich met onze eskaders ver-
tenigd hadden tot een prachtige dubbelrij, die
de zee kliefde als een school van groote zwanen,
was ongeveer twee derden van de Italiaansche
vloot (afgezien van de onderzeeërs) bijeen. En
uit de verte gezien op de oneindige vlakte van
de blauwe zee was het toch slechts een handvol
drijvend metaal, waarin de macht en het lot
van een natie geconcentreerd zjjn in staal en
vuur en machinerieën.
Weliswaar ontbraken bij deze oefening de
jXntserschipen. Italië is in dit zwaarste wapen
nog niet sterk, maar werkt er hard aan. Twee
oude pantserschepen van 24 000 ton, d< Cavour
en de Qlullo Cesare, zjjn reeds geheel gemoder
niseerd. De „Cavour" zagen wjj later in de haven
van Napels: een prachtig streng-gelUnd schip,
dat er met zijn 32 cM. monden zeer efficient
uitziet. Twee andere oude pantserschepen, de
Duiho en de Doria, ondergakn eenzelfde bewer
king, waarbij de oude kiel practlsch van een
volkomen nieuwen Inhoud wordt voorzien. Ver
der staan er twee nieuwe pantserschepen van
SPRAAKKUNST VAN HET HE
DENDAAGSE SPAANS, door dr. J.
Brouwer. Uitg.t W. J. Thieme
en Cie. Zutphen.
Voor het samenstellen van deze tweedeelige
spraakkunst, die het hedendaagsche beschaafde
Spcansch (Castiliaansch) behandelt heeft dr
Brouwer uit de beste schrijvers van dezen tijd
een groot aantal zinnen bij elkaar gezocht en
deze als uitgangspunt van de grammaticale en
syntactische opmerkingen genomen. Alle voor
beelden en zinnen uit de Spaanache oefeningen
zijn dus aan goede, hedendaagsche schrijvers
ontleend. Zy zijn slechts opgenomen, als het
daarin vervatte taalverschijnsel als levend en
algemeen kan worden beschouwd.
Als aanvulling van deze spraakkunst, waar
voor een groote belangstelling zal blijken te be
staan. die het trouwens terecht verdient, zal
een Spcansch leesboek verschijnen, dat van het
zelfde beginsel uitgaat en uit een keur van stuk
ken uit goede, moderne «erken Is samengesteld
knallende rookwolkjes tooit, en de show begint
Twee rijen van vier kruisers, van zes- en ze
venduizend ton, lichtgrijze gevaarten in den
reeds vervllegenden morgendamp, schuiven de
zee in, gevolgd door vier explorateurs (een mld-
ocndlng tusschen kruisers en torpedojagers),
vier torpedojagers en acht torpedobooten. Even
buitengaats wisselen de kruisers van positie en
vormen twee colonnes, dan weer een breed
front, met de snelheid en de sierlijkheid van
een quadrille; het aantal knoopen loopt óp tot
de doorzonde morgenlucht ons als een wind
van 50 KM. om de ooren fluit. De bergen op de
kust vervagen tot blauwe schimmen en ver
dwijnen. Ons eigen spoor en dat van de kruisers
teekent zich op de hardblauwe eindelooze vlakte
af als strepen en figuren van lichtgroene trans
parante jade. Het schouwspel is zóó luchtig en
feestelijk als een regatta of als een wedstrijd
van bonte vliegers aan een vacantiestrand.
En dat wordt ook niet anders, wanneer de
corlogsoefening begint. De explorateurs. jagers
en torpedobooten zijn de kruisers voorbijgesneld
en in de verte verdwenen. Nu. precies op de klok
van het program, duiken de explorateurs weer
in de verte op. blauwgrijze stipjes aan den zoom
van den blauwgrijzen horizont. Een aanval. Zij
naderen tot op een vijftien kilometer, lanceeren
hun (denkbeeldige) torpedo's en zwenken dan
rechtsaf, terwijl van elk schip een witte rook-
sl'iler uitwappert, die boven de blauwe zee blijft
staan en tenleste met de andere versmelt tot
een vage barrière. Daaruit komen nu de jagers
te voorschijn, steken even hun neus naar bui
ten. lanceeren en zwenken af. zich dekkend
met witten damp Dan doen de torpedobooten
hetzelfde. En terwijl de acht kruisers, als maar
ópstoomend. een open front vormen en zig
zaggen om de denkbeeldige torpedo’s te ont
gaan. en ln|usschen uit hun zware kanonnen
met een wèlgericht (denkbeeldig) vuur de aan
vallers bestoken, zwenkt de heele attaqueerende
PottUje rechts at en verdwijnt weer In den
doom.
in de gevechtsllnie. We zijn het gaarne eeus
met de les aan het einde van dit overzicht: den
edelsten moed toont de vrouw op haar eigen
post. Hierna wordt de soort van de week ge
memoreerd. een stukje China vertoond, de moe
rasprimula bekeken en de film Romeo en Julia
in den breede besproken Er is dus variatie volop.
Voor de dames nog in het bijzonder door de
pagina's, die aan haar aparte belangen zijn
gewijd.
Tusschen deze populair behandelde en rijk ge
ïllustreerde onderwerpen vragen enkele aardige
vertellingen de aandacht: Het portret van groot
moeder Kinsella, door Elisabeth Jordan, en: De
rustkuur, door Ch. van Brussel. De roman „De
Godzoeker" brengt een geweldig pakkend hoofd
stuk en in het genoeglijke: „Wie kent Holm
met?" raakt de amateur-detective leeljjk in de
knel.
Prettige verhalen geeft ook De Narrenkap,
naast lezenswaardige artikeltjes op allerlei ge
bied en een massa humor. Hetzelfde, maar ge
heel op het kind ingesteid, vindt men in Okkl,
zoodat de twee bijlagen weer een welkome aan
vulling van het reeds zoo weelderig voorziene
hoofdblad vormen.
Met medewerking van verschillende
meenten en V.V.V.’s is een fraaie uitgave tot
stand gekomen over de provincie Friesland en
de eilanden Terschelling, Texel, Vlieland, Ame-*
land en Schiermonnikoog. Het is feitelijk een
gids, maar breed opgezet en omvat bijdragen over
handel, nijverheid, landbouw, woon- en winkel
centrum, kunst, toerisme en sport. De burge
meesters geven inleidende of beschrijvende arti
kelen. verder hebben tal van vooraanstaande en
bekende persoonlijkheden bijgedragen tot het
welslagen van deze uitgave. Talrijke bljzonder-
neden over stad en land zijn in dit werk bijeen
gebracht. In groot formaat uitgevoerd, meer dan
300 bladzijden tellend en verlucht met vele
foto’s is dit boek wel een zeer uitgebreide gids
geworden, welke zeker er toe zal bijdragen het
vreemdellngenbezoek aan het schoone en in ve
lerlei opzicht zoo merkwaardige Friesland te be
vorderen.
FOTOREPORTAGE
De heer J. T. Veltman, die benoemd
is tot commissaris van politie te Nij
megen
s