I
ONS BLAD
Het Fransche kabinet-Blum
afgetreden
Chautemps forma
teur
I
°l
mmsT
Duitsche kruiser „Leipzig” bij
Spanje aangevallen
Himalaya-expeditie
verongelukt
Bilbao, „de onneembare
thans gevallen
I
iii
5
Brabantia landskampioen nn den I. V. C. B.
I
Slj
i
verworpen
heden
Het
nieuws van
aan
Een compromis-poging der linkschen
mislukt
Blum maant tot
kalmte
Nadat de Senaat het volmachten-ontwerp
der regeering met 198-82 stemmen
had
Zaterdagmiddag om half twee rukten
Franco’s troepen de Baskische
hoofdstad binnen
IS
DE BAROMETER
I
MISS EARHART SLAAT
DE K.L.M.
JOH. LAUWERS
PAYGLOr 3
ALKMAAR
BRILLEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
I
II
É1
4
yEREENIGDE katholieke pers
No.
aan
men
OPMARSCH THANS
NAAR SANTANDER
soonlijkheden te raadplegen.
.r
Linkse h compromis-voorstel
Léon Blum
Besprekingen begonnen
Een duikboot lanceerde
Bewogen rede van Auriol
torpedo’s naar het schip
K
111
Doriot verslagen
11
I
I
1
Bijeenkomst der „vier
mogendheden”
MAANDAG 24 JUNI 1937
220
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
Zeven leden, benevens negen
dragers door lawine gedood
Meerderheid voor het Volksfront
in St. Denis doet hem ait de
Kamer treden
Linkschen bij Madrid
in actie
I i
wU
99
9
„De religieuzen
eruit!”
Kontng Farouk heeft het Egyptisch
paviljoen op de Parijsche wereldten
toonstelling geopend
Berlijn vraagt waarschijnlijk geen
represailles, maar garanties
tegen een herhaling
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20 c, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op pag. één 55c p. regel
Bil contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annontps Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
i
O
i it
aangenomen.
President Lebrun is terstond begonnen de politieke per*
Verklaring van Blum
PARIJS, 21 Juni (Reuter) Hedennacht om 2.25 uur
heeft Léon Blum, de president van het Fransche Volksfront-
kabinet, het ontslag der regeering aangeboden aan den
President der Fransche Republiek, Lebrun.
Het besluit werd genomen, nadat de, Senaat, die Zondag
opnieuw ter beraadslaging over het volmachten-ontwerp
bijeen gekomen was, een compromis-voorstel van Périer,
dat ondersteund werd door de regeering, met 168—96 stem*
had verworpen, en vervolgens het ontwerp van de
financieele Senaatscommissie met 198—82 stemmen had
J
JAARGANG
NOORD-HOLLA NDSCH DAGBLAD
I
1)
1
door
W*nl
die
Het land echter heeft niet
opgehouden
plan te voltooien.
herha-
zou
W I I
i
I
I
E
1
9
e
a
Stand op Maandag uur va».: 7M.T
Vorig» stand: 754
t
De Senaat verwachtte bijna voortdurend van
ons een soort verstandig-worden door de erva
ring, welke dan op diepgaande wijze den in-
wendigen bouw van onze actie in den lande
zou wijzigen. Deze Onuitgesproken verwachting
kwam tot uiting in een reeks beperkingen, juist
op het oogenbllk, waarop het optreden der re
geering zich in geheel zijn breedte zou hebben
moeten toonen om werkelijk doeltreffend te zijn.
De commandant van het schip meldde,
dat de „Leipzig" Noordelijk van Oran, des
morgens te 9.35 uur, te 9.36 en te 9.58 door
een torpedo werd bedreigd. De loop der
projectielen werd met behulp van lulster-
instrumenten gevolgd
Zaterdag is de Centrale Vliegschool Teuge of
ficieel geopend.
Centraal - Europa
Europa.
bet traject Bang-
en de Imperial
et
m
st
Wij willen verstandige, voorzichtige maat
regelen. Wij willen slechts één ding: een re
geering. die ons een duidelijk en klaar fi
nancieel program brengt, en die ons zegt,
hoe zjj uit de flnancleele Impasse wil ge
raken, waarin het land zich bevindt.”
«e-
he fa
ctoor
De Duitsche ambassadeur deelde mede, wat
de Duitsche regeering omtrent het incident met
de „Leipzig" heeft vernomen. De vertegenwoor
digers van de mogendheden kwamen avereen
onmiddellijk met hun regeerlngen in verbinding
te treden en niet later dan Maandag wederom
bijeen te komen, overeenkomstig het verdrag
van 12 Juni.
SINGAPORE, 21 Juni. (Reuter). Amelia
Earhart is Zondag, komende uit Rangoon, te
Singapore geland. Zjj was tien minuten eer
der hier dan het K. L. M -toestel, de ,Jbls”.
De beide lijnvllegtulgen van de K. L. M
en de „Imperial Airways” zijn op hetzelfde
oogenbllk als Amelia Earhart te Bangkok
gestart.
In verband met den uitslag der verkiezingen
heeft Doriot den voorzitter van de Kamer zijn
ontslag als afgevaardigde gezonden, teneinde,
zoouls hij zegt, „al zijn tijd te besteden aan de
vereenlging van de anti-commiinizUeche krach
ten in den lande".
Jhr. Buys-herdenking op het in September te
Warschau te houden Int. Kath. Congres tegen
bet Alcoholisme.
Doriot la bü *e gemeenteraadsverkiezingen in
zijn gemeente, St. Denis, verslagen. HU heeft
ontslag genomen als Kamerlid.
Zeven leden der Duitsche Himalaya-expedKie,
alsmede negen dragers, kwamen In een lawine
om het leven.
NADAT
MET
aak
van
Ze
een
LONDEN, 19 Juni. (Reuter). Het Spnan-
eche persagentschap deelt mede, dat de be
weringen van BeriQn. dat een Spaanache
onderueeër torpedo’s zon hebben afgeschoten
op den kruiser „Leipzig”, doer competente
kringen te Valencia belachelijk worden ge
noemd. Men beschouwt ae ala bet zoeken
naar een excuus voor nieuwe vijandige acties
van Dultachland tegen de Spaansche Repu
bliek.
Initiatief- voorstel bU den Volksraad ingediend
ter vaststelling van een pensioenregeling voor
zjjn leden.
,Jk vraag u," zoo ging hij voort „dien
tekst te aanvaarden.
>e-
ras
en
en
taf
an
na
n-
en
en
<sa
et
O O
leer
we
nc*
nea
tan
ge-
nig,
ren,
in
De
ikte
jen,
De
op-
Im-
ht-
•en.
er
in
len
er-
Ijn
en,
io-
un
de
eh
tij
de
13
Li
De vergadering van minister Eden met de
ambassadeurs van Frankrijk, Dultachland
en Italië heeft anderhalf uur geduurd. Een
nieuwe vergadering zal Maandag worden ge
houden.
SIMLA. 21 Juni (Reuter) Officieel
wordt vernomen, dat de leden van de Duit
sche expeditie, die wilde trachten den
Nanga-Farbai, den hoogsten top van het
Himalaya gebergte, to bereiken, door een
lawine verrast zijn. Zeven hunner, benevens
negen dragers, zijn om het leven gekomen.
De leider van de expeditie, dr. Kart Wien,
Ie ongedeerd.
i
Namens hen heeft de radlcaal-soclalist Cam-
pinchi verklaard: Blum heeft de voorzitters
van de groepen, die de delegatie der linker
zijde vormen, bijeen geroepen. HU heeft ons
gezegd, dat zich de vraag heeft voorgedaan
te' weten, of het kabinet een nieuw financieel
ontwerp zou moeten indienen, dan wel of zU
het onderhavige wetsontwerp zou terugnemen.
Na de beraadslaging, tijdens welke elk der
aanwezigen zijn meening uitsprak, heeft de
regeering besloten haar ontslag aan te bieden
aan den President der Republiek.
l
De Pic del Galo was een der laat
ste toppen by Bilbao Waar Franco’s
troepen de Baslcen verjoegen.
zjjn vurig vertrouwen te toonen In de re
geering van het volksfront De Senaat weet
hoe de laatste betoogingen van het alge
meen kiesrecht waren. De republlkeinsche
meerderheid van de Kamer Is gisteren nog
bevestigd. Niemarrti ontbrak aan de meerder
heid. Ik vestig hierop de bijzondere aan
dacht van dei! Senaat."
Op verzoek van de Duitsche Ambassade
zUn de vertegenwoordigers der vier mo
gendheden, welke deelnemen aan de con
trole der non-intorvenUe, hedenmiddag
om 5 uur op het Foreign Office bijeenge
komen.
MÜNCHEN. 21 Juni (Havaa). De naito-
naal-soeiallstlache leider van het district
München heeft tijdens een nationaal-zocia-
ILstische belonging verklaard, dat de gees-
ielUke leerkrachten op de Beiersche staats
scholen binnen korten t(jd vervangen zou
den worden door leeken.
Des middags werd de vergadering van de
Senaatscommissie ultgesieid, totdat zU om
zes uur bijeenkwam. Met 12 stemmen tegen
5 en een zeker aantal blanco nam zU den
tekst aan, welke was voorgesteld door Abel
Oardey, en welke de schikkingen van het
amendement Hymans—Campinchl hervatte,
waaraan de beperkende maatregelen zjjn
toegevoegd, die door den Senaat Zaterdag
waren aangenomen, evenals het vervallen
van de decreten in twee maanden.
Zondagmorgen kwam de Senaat bijeen, onder
voorzitterschap van Jeanneney.
De minister van Financiën, Vincent Auriol,
diende het in de Kamer goedgekeurde wets
ontwerp in, waarbij de regeering uitgebreide
volmachten krijgt op het gebied van de douane
heffing, zoomede het Zondagnacht door de Ka
mer In tweede lezing aangenomen wetsontwerp
inzake buitengewone volmachten voor de re
geering op financieel terrein.
De president van den Senaat deelde mede,
dat de commissie van financiën des middags
rapport zou uitbrengen.
In Beieren sullen binnenkort de religieuze leer
krachten uit de staatsscholen verdreven wor-
De bestuurders van vliegtuigen en de com
mandanten van onderzeeërs en andere oor
logsschepen van de Spaansche regeering heb
ben strenge orders gekregen schepen, welke een
bultenlandsche vlag voeren, te eerbiedigen, en
In geen geval Incidenten uit te lokken.
DE FRANSCHE VOLKSFRONTREGEERING-
BLUM IS AFGETREDEN. NADAT HAAR
VOLMACHTENONTWERP MET 198—«2
STEMMEN DOOR DEN SENAAT VERWOR
PEN WAS.
De koene vllegster vertelde, dat zij een wed
denschap aangegaan had met de piloten der
verkeersvliegtuigen, den afstand van Bangkok
naar Singapore het vlugste te zullen afleggen.
Lachende nam zjj een foto van de „Ibis” toen
dit toestel na haar op het vliegveld neerstreek.
Ter voortzetting van haar vlucht om de we
reld Is Amelia Earhart Zondagavond om 10
uur 0.5 G M.T. naar Bandoeng, In Ned. Indlé
vertrokken.
PARUS, 21 Juni (Havaa). De uitslag der
gedeeltelijke gemeenteraadsverkiezingen die
te St, Denis gehouden werden, luidt:
voiksfrenUUst 1I3M stemmen; Ujsl-Dortei
*Md stemmen.
Ik heb mij de gevoelens van den senaat
jegens onze regeering niet verheeld. Of men
dit nu wil of niet, wij zijn een regeering
van hei volksfront, en de meerderheid van
den Senaat is niet populair.
PARIJS, 21 Juni. (Havas). Om kwart
voer twee vannacht heeft Blum In Hótel
Matignon, waar de laatste kabinetsraad
werd gehouden, de vertegenwoordigers van
de groepen, die In de Kamer de Meerder
heid hebben, bijeengeroepen.
Wij doen op allen, die gegroepeerd
waren in het volksfront, een zeer
dringend beroep volledig hun kalmte
en koelbloedigheid te bewaren. Wij
vragen al onzen vrienden in geheel
Frankrijk ona te begrijpen, en ona dit
nieuwe bewjjs van vertrouwen te wil
len geven."
*BILBAO, 19 Juni. (Havas). Bil
bao, de Baskische hoofdstad, die om
haar dappere verdediging bij vros
gere revoluties, den bijnaam van
„onneembare” had gekregen, is ge
vallen.
De troepen van Franco zijn de stad
vanmiddag half twee hmnon gntaafc-
ken.
het luistertoestel kon men waarne
men, hoe een der torpedo's langs
den boeg ging. Ook deze vierde aan
val mislukte.
doch wel garanties tegen een
ling worden geëischt.
Mias Amelia Earhart steeg op I
kokSingapore de K- L. M.
Airways met 10 minuten.
Om 2 uur 35 heeft Blum de journalisten ont
vangen. HU bevestigde hun dat de regeering
zou aftreden en verklaarde:
„Na een langdurige beraadslaging heeft de
regeering besloten af te treden. Het onder
zoek naar de stemming over het voorstel-Pé-
rler liet geen enkele hoop over in den Senaat
goedkeuring te verkrijgen voor het Zondag
ochtend door de delegatie der llnkerzUde der
Kamer uitgewerkte wetsontwerp, dat In haar
oogen een uiterste poging beteekende een
schikking tot stand te brengen. Ontdaan van
de middelen te handelen op een wijze als wU
onontbeerlijk achten, trekken wU ons terug.
Aleer wU uiteen gaan, geven wU uitdrukking
aan onze innige erkentelükheid jegens de
meerderheid van de Kamer en onze vrienden
in den Senaat, die onze poging rpet volhar
ding en toewUdlng steunden.
De in de commissie reeds afgelegde verkla
ringen van Vincent Auriol lieten geen twüfel
over, dat deze tekst voor de regeering niet aan
vaardbaar was.
Zondagavond om 10 uur werd de zitting van
den Senaat hervat. De tribunes waren tot de
laatste plaats bezet. In de regeeringsbank had
den Blum, Vincent Auriol en verschillende an
dere ministers plaats genomen.
Abel Gardey, de rapporteur van de financi-
eele commissie, begon met zijn rapport uit te
brengen over den nieuwen tekst, zooals die door
de senaatscommissie voor financiën werd voor
gesteld. De commissie was van meening dat het
haar plicht was de regeering te verzoeken haar
een tekst voor te leggen, die een overeenstem
ming tusschen beide kamers tot stand kon
brengen. De tekst, dien de regeering de com
missie had voorgelegd, gaf niet den waarborg
die onmisbaar Is.
Besloten werd hierop dat de debatten urgent
zouden zijn.
Daar het schip echter niet getroffen werd,
leek het voor het doen var. verdere stappen
doelmatig, eerst een onderzoek in te stellen
naar de geruchten, die reeds van een torpe-
deering spraken, ofschoon van Duitsche zijde
over het voorval gezwegen was.
Het vermoeden, dat ontstaan was uit de
overeenstemming dezer geruchten met de
mededeeling van den commandant, werd
versterkt door een nieuw voorval op 18
JunL
Als eerste spreker nam de minister van finan
ciën, Vincent Auriol, het woord. HU verklaarde
zich niet te kunnen neerleggen bU den tekst
van de commissie. De regeering is er om den
Franc te verdedigen.
Spr., wiens ontroering voor allen duidelUk Is,
besluit met de woorden: ,Jk heb mUn plicht ge
daan. Ik heb er naar gestreefd een beroep te
doen op internationale medewerking. Ik heb de
driemogendheden-overeenkomst geteekend, welke
thans door allen wordt opgeroepen, en die de
Hem in zich draagt van een nieuwe politiek.
Na deze rede van Caiüaax ging de So-
naat ever tot stemming. Met 188 tegen M
stemmen werd het amendement-Périer vzr-
worpen en met 198 tegen 82 stemmen werd
de tekst van de commissie voer de financiën
aangenomen.
Nadat tenslotte met algemeene stemmen het
crediet voor de staatsbegrafenis van oud-presl-
dent Doumergue goedgekeurd was. werd de ver
gadering om middernacht verdaagd tot half
twee.
Blum verliet den Senaat, na een onderhoud
te hebben gehad met de communistische af
gevaardigden Ducloe en Gitton, die zich eens
verklaard hadden met den compromis-tekst.
DERTIGSTE
Daarop begaf hü zich naar het gebouw
van den premier, waar terstond de kabinets
raad bijeen kwam. Om 2J25 uur besloot
Blum het ontslag de regeering aan den
President aan te bieden.
Op dezen dag namelijk werd op
de „Leipzig” duidelijk waargenomen,
dat voor de vierde maal een duik-
bootaanval op het schip werd
daan. Verscheidene personen
ben de torpedobaan gezien, en
Uitstekend geslaagde Olympische dag
50.000 toeschouwers bijgewoond.
De delegatie der Unksche partijen, die Zon
dagmorgen intusschen in het Kamergebouw
vergaderde, stelde een tekst op, welke een com
promis beteekende.
Uit San Sebastian wordt gemeld, dat de
detachementen, welke het eerst de stad
binnenrukten, de eerste, tweede, derde,
vUfde en zevende brigade uit Navarra en
de bandera Phalanxlsten uit Navarra wa
ren. De opmarsch van de rechtschen wordt
voortgezet in de richting van den weg van
Bilbao naar Santander.
Men moet zoo ging Blum voort ons in
werkelUkheld volmachten geven, die wU noodlg
hebben. WU zUn geen politici op de korte baan;
wanneer dat het geval was, met welk een gre
tigheid zouden wU dan deze transactie aanvaar
den. WU hebben den tekst van de Unksche de
legatie aanvaard, omdat hU ons in vertrouwen
een werkelUke volmacht bood. De tekst van de
Senaatscommissie geeft ons noch vertrouwen,
noch een volmacht. Men heeft gezegd, dat vU
een goede gelegenheid zoeken om te vallen. In
tegendeel, WU zullen aan de regeering blUven.
Ons ministerieel bestaan Is van u afhan-
teelUk. Maar als het onmogelUk zou worden,
„zou Ik u vragen, wat dan morgen zou moe
ten geschieden. Onze regeering heeft on
aangetast het vertrouwen behouden van de
werkende massa. Wil de Senaat een wijzi
ging van de meerderheid, een diepgaande
wijziging van de betrekkingen tusschen de
regeering en de arbeidersorganisaties? Dat
is de kwestie. De Senaat zal daarop ant
woord geven door de stemming, waarvan hU
alle consequenties kan nagaan.
Na Blum sprak Calllaux, die den minister
president verweet, dat In het land een cam
pagne wordt gevoerd, die den Senaat wil voor
stellen als een vergadering van rijkaards, die
de verdediging zUn toegedaan van zekere parti
culiere belangen. „WU zUn Integendeel bereid
de bijl te slaan In de privileges, wanneer
er zUn. Wilt gU In de brandkasten zoeken om
er de gelden uit te halen, die u ontbreken? In
geen geval hpeft de Senaat systematische oppo
sitie gevoerd tegen de regeering. Integendeel.
Vanmiddag om vier uur hebben de radio
zenders welke in het bezit zUn van Franco,
met den roep „Bilbao behoort weer aan Span
je” de Inneming van de Baskische hoofdstad
gemeld, en tevens den onlangs verongelukten
generaal Mola herdacht, die als de elgenlUke
overwinnaar van Bilbao beschouwd wordt.
Op dit bericht lieten de commandanten van
de Spaansche plaatsen langs de grens onmld-
aellUk de klokken lulden. Voetzoekers werden
afgestoken en voor den avond werden feesten
georganiseerd.
Van het Zuiden en het Zuld-Westen was
Bilbao VrUdagavond volkomen Ingesloten. Op
de omliggende heuveltoppen bevond zich geen
enkele Bask meer. De troepen der eerste bri
gade, welke de Nervion waren overgetrokken,
zuiverden het terrein volkomen. De tegenstand
der Basken was hlerbU zwak, en de rechtschen
wisten hun opmarsch volgens het opgesteldc
Hieronder laten w(l de officieels Duitsche
mededeeling, zooals zU door het Duitsche
nieuwsbureau verspreid wordt, volgen:
„Op den 15den Juni werd in zekere bulten
landsche kringen het gerucht verspreid, dat
de „Leljpdg" getorpedeerd en gezonken
zUn
BUREAUX: HOF ALKMAAR
Telefoon-Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal voor Alkmaar. fl-
Voor buiten Alkmaar f 2.50
Dagblad uitgegeven door de
N V. Drukkerij De Spaamestad - Haarlem
j^et geïllustreerd Zondagsblad 10.60 hooger
LONDEN, 19 Juni. Blijkens be
richten uit Duitschland zjjn op den
Duitschen kruiser „Leipzig”, die in
de wateren rondom Spanje vertoeft,
herhaaldeljjk aanvallen gepleegd
door een duikboot, die torpedo’s
naar bet schip lanceerde.
Nu de commandant van dit schip
de geruchten bevestigde, heeft
Duitschland bij de non-interventie-
commiasie stappen gedaan. Waar
schijnlijk zullen geen represaille*»
PARUS, 21 JunL (Havas). Ds President
der Fransche Republiek, Lebrun, heeft den
radicaal socialistisclien oud-minister Sena
tor Chautempe belast met de vorming van
een nieuw kabinet.
Chautemps heeft dese opdracht in be
ginsel aanvaard. f
Ik heb er de laatste dagen naar ge
streefd een plan voor de toekomst op te
•tellen tegenover het gevaar. Ik kan noch
vantrouwen, noch een beperkend vertrou
wen aanvaarden. Ik ben In den steek gelaten
hi deze dagen onder netelige omstandig
heden door mannen, die misschien hadden
kunnen aarzelen. Ik wil de gedachten, waar-
•oor Ik geUverd heb en gestreden niet ver-
raden. Mijne heeren, dat kunt gU
vragen"
O’ voorzitter der vergadering, Jeanneney,
deelde vervolgens mede, dat door Perrier ca. een
Rendement was Ingediend, strekkende tot het
Mi vangen van den tekst der commissie door
•e*1 nieuwen tekst, n.L dien van Hymans-Cam-
Pinchl.
„P8* woord was toen aan den mlnlster-pre-
~dent Léon Blum. HU bracht in herinnering.
y d» Unksche delegatie een anderen tekst had
~<ewerkt. die naar haar meening door den
kon warden mngpnnmpn
31 van
3
