Biscaye en Guipuzcoa worden
voorrechten ontnomen
I
ONS BLAD
h
I
I
nieuw
Londen bestudeert
den toestand
Degrelle lijdt een
verlies
I
1
i
r
Het nieuws van heden
I
DE BAROMETER
Spoorwegramp bij
Rio de Janeiro
De stakingen in de
Ver. Staten
Pauselijk verzoek
aan Franco
Protest van Kard.
Schulte
JOH. LAUWERS
I
VRIJDAG 25 JUNI 1937
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
No.
f
WW-
U
De strijd tegen de Kerk
De rechtschen bezetten
de kuststreek
’F
De Duitsche vloot
stoomt Oostwaarts
Wat zy misdaan hebben
124-jarige overleden
@8?
r
2’
DR. ECKENER KRIJGT HELIUM
NAZI'S GEARRESTEERD
De Osservatore Romano
uit zijn bezorgdheid
Nieuwe betooging tegen
de amnestiewet?
Ministerbijeenkomst te
Parijs
Duitsche priesters
voor de rechtbank
x
De strenge censuur irj
Duitschland
Twee forensentreinen op elkander
ingeloopen
Gesneuvelde Italianen
geëerd.
Madrid meldt hevige rechtsche
aanvallen in de provincie
Avila
Russisch schip met krijgs
tuig buitgemaakt
Het politiek verbond van Rex met
he{ Vlaamsch Nationaal Ver
bond uiteengevallen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
F
r
i
i
i f2.—
i 2.50
Bii de demonstratie van oud-strijders tegen de Amnestie-wet kwam het
FAYCLOP 3
ALKMAAR
ENKELSTUKKEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
i
Z. Eminentie eischt teruggave van
door de Gestapo in beslag
genomen documenten
De „Duitsche volkskerk**
al weer verboden
De ontschepingen van
Italianen te Malaga
I
Chautemps brengt nogmaals hulde
aan Blum en Daladier
l^^\\\\\\\Ullllllll/f//////Z4Z^
±2
advertentieprijzen
Per lossen regel 20 c, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op pag. één 55c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
Hoe moet de bres in de controle
aan de Spaansche Oostkust
worden opgevuld?-
Een échec voor den minister van
binnenland sc he zaken?
Duitsche priester ver
oordeeld
Aangedrongen op matiging van
den strijd in Biscaye
ff
22!
JAARGANG
DERTIGSTE
4
t
él
J
w
f;
1
1
»*v.
t I
■'jF'
OnSe correspondent te Brussel seint osu:
t
1
t
o
In de provincie Avila zijn de troepen van
I
s
B
0
s
s
f
1
De „Osservatore Romano” wijst op het
gevaar van het terugtrekken uit de corv-
tróle door Duitschland en Italië.
Mussolini heeft de groote tentoonstelling van de Fascistische partij geopend. De
Duce bij de kinder af deeling.
gen in kabinetsraad bijeengekomen
voorzitterschap van Chautemps.
WARREN, 34 Juni (Havas) Het is niet
tot een algemeene staking gekomen, door
dat slechts in twee fabrieken de arbeiden
het werk hebben neergelegd.
De revolutionnaire betooging van de Waal-
sche Croix de Feu tegen de amnestie in de
Belgische hoofdstad, die zooveel beroering
heeft gebracht, heeft nog een sensationeel
politiek slot gekregen.
,14
i
s
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal voor Alkmaar
Voor buiten Alkmaar
Dagblad uitgegeven door do
NV. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Het blad betreurt dit initiatief, zonder te
spreken over de verantwoordelijkheid, aan
gezien alleen de gemeenschappelijke con
trole de niet-lnmenging kon garandeeren.
Het blad wijst verder op het redelijke stand
punt van de Britsche regeering.
Economische voorrechten van Biscaye en G®1-
puzcoa opgeheven; de rechtschen bezetten stel
lingen aan de zeekustMadrid meldt rechtsche
aanvallen in Avila.
e
n
o
e
t
t
t
I
In een schriftelijk antwoord heeft Eden het
Lagerhuis de verzekering gegeven, dat de Brit-
sche regeering geen overeenkomst met Duitsch
land zal sluiten, die onvereenigbaar zou zijn
met de Volkenbondsverplichttngen, het Pact
van Parijs of de verplichtingen jegens de Fran-
sche regeering.
Het orgaan van het Vatfcaan acht den toe
stand nog gevaarlijker dan na de kwestie van
de „Deutschland” toen Duitschland en Italië
zich terugtrokken uit de commissie te Londen.
Toen was deze maatregel slechts voorloopig,
terwijl nu het terugtrekken definitief is.
Interne
wjjdden
Een der by het autobus-ongeluk te Beekbergen
gewonden is overleden.
Het
Vlaamsch
De Zuid-Afriksansche minister Havenga voor
een kort bezoek in Den Haag aangekomen.
Nog enkele persstemmen over het nieuwe Kabi
net.
Twee forensentreinen bij Rio de Janeiro op
elkander geloopen; vier dooden en zeventig ge
wonden.
t
Franco tot een hevigen aanval overgegaan
in de omgeving van San Bartolomé de Fina-
res, drie kilometer ten Zuidwesten van Es-
corial.
Het gevolg hiervan Is nu, dat het politiek
verbond van Rex met het Vlaamsch Natio
naal Verbond, hetwelk hier zooveel stof
heeft doen opwaaien~en dat men een t(jd
lang heeft kunnen beschouwen als de mo-
geljjke voorbode van een drie-part(jen-al-
liantie, nJ. de Katholieke partij, Rex en het
Vlaamsch Nationaal Verbond voor de vor
ming van een rechtsche meerderheid in Bel
gië, thans uiteenvalt.
<11
SALAMANCA, 24 Juni (Havas). Gene
raal Franco heeft een decreet uitgevaar
digd, waarbij de economische overeenkomst
van de regeering met Biscaye en Guipuzcoa
wordt opgeheven.
In rechtsche kringen verklaart men te
dien aanzien, dat hiermede op de eerste
plaats beide provincies worden gestraft en
op do tweede plaats een daad van rechtvaar
digheid wordt verricht
PARIJS, 24 Juni. (Havas) De ministers
en de onderstaatssecretarissen zijn vanmor -
onder
Eden heeft vanochtend den ambassadeur van
Frankrijk, Corbin, ontvangen. Men is van mee-
ning, dat de bespreking in nauw verband staat
met den algemeenen toestand, welke is ont
staan als gevolg van de gisteren door Duitsch
land en Italië genomen beslissing zich terug
te trekken uit de niet-inmenglngscontröle.
De ambassade der Vereenigde Staten te Ber
lijn heeft formeel ontkend, dat de ambassadeur
stappen heeft gedaan bij minister Von Neu-
rath Inzake de Spaansche kwestie.
De aanvallende infanterie werd voorafgegaan
door tanks. De regeeringstroepen boden even
wel hardnekkigen tegenstand.
j
Op het oogenblik ligt een Amerikaansch marine-eskader in de Duitsche oorlogs-
haven Kiel. Duitsche en Amerikaansche Jantjes zijn in genoeglijk gesprek aan
boord van het vlhggeschip, de „New York”; op den achtergrond de „Wyoming” en
de „Arkansas”
De Duce heeft beslist, dat de namen van de
zwarthemden, die in Spanje zijn gevallen, ge
schreven zullen worden naast de namen van
hen, die gevallen zijn in de fascistische revo
lutie en bij de verovering van het imperium.
De „Popolo d’Italia” schrijft, dat de beslissing
van den Duce de grootste erkentelijkheid be
wijst. De zwarthemden vielen voor een
heilige zaak. Hun namen. Ingeschreven in de
„Sacraria” naast de namen van hen, die vielen
in de revolutie en den strijd om het imperium,
zullen in de toekomst bewijzen, dat de jonge
lieden voor de overwinning van de fascistische
idee geen hindernissen en geen grenzen kenden.
De Madrileensche politie heeft by een huis
zoeking in een particuliere woning een mi
trailleur met twee reserveloopen, acht kisten
munitie, 35 geweren, zes buksen, 286 dubbel
loopgeweren, 315 karabijnen, vier kisten dyna
miet en twee pakken lichtpatronen ontdekt.
In verband met een mededeeling van de
Croix de Feu aan den Honing, dat zij nug in
grooter getal zullen terugkeeren voor een
nieuwen opmarsch naar Brussel hebben
Donderdag de socialistische arbeidersorga
nisaties de bedreiging laten hoeren, dat «ij
met een groote macht op straat zullen ko
men en desnoods met geweld een nieuwe
betooging van de Croix de Feu zullen ver
hinderen.
RIO DE JANEIRO, 24 Juni (D.N.B.) Bjj een
botsing tusschen twee forensentreinen, waar
van de een door een stopsein was gereden,
werden vier passagiers op slag gedood. Twintig
zwaar-gewonden en ongeveer vijftig licht ge
wonden zijn naar de nabijgelegen ziekenhuizen
vervoerd. Militairen hebben hulp moeten ver-
leenen bij het bergen der verongelukten en het
vrijmaken van de spoorlijn.
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
GIBRALTAR, 24 Juni (Reuter). Vanavond
zijn de beide Duitsche kruisers, vergezeld van
vijf torpedojagers, Gibraltar in Oostelyke rich
ting gepasseerd.
Gistermiddag hebben verscheidene hon
derden arbeiders in de fabriek der Republic
Steel het werk hervat onder politiebe
scherming
VATICAANSTAD, 24 Juni. Kardinaal
Pacelll heeft, naar Havas bericht, uit naam
van Z. H. den Paus telegrafisch aan den
Kardinaal-Aartsbisschop van Toledo ver
zocht, er by Franco op aan te dringen, dat
hij de grootst mogelijke matiging betracht
bij de militaire operaties in Biscaye.
Stand ®p Vrijdag 9 aar vjn.; 76X»
Vorig® aland: 761.4
Dit initiatief is genomen op aandringen van
een aantal Fransche Katholieke persoonlijk
heden.
politiek verbond tusschen Rex en het
Nationaal Verbond uiteengevallen.
Londen soekt een oplossing om de bres in de
controle aan de Spaansche Oostkust op to
vullen.
f
L
Na een gedachtenwisseling over de
organisatie van den regeeringsarbeld
de heeren zich aan het beschouwen van den
poütieken toestand en de voorbereiding van de
regeeringsverklaring. De minister-president zet
te de groote lijnen daarvan uiteen: oe redactie
zal defintlef worden vastgesteld in de kabtnets-
zltting van Maandagmorgen as, die door
Georges Bonnet zal worden bijgewoond.
Nader wordt gemeld, dat Chautemps bij den
aanvang der zitting in bewogen woorden dank
bracht aan Blum en Daladier voor den steun,
dien zij hem geboden hebben by de oplossing
van de regeeringscrlsls. Eén der belangwekkend
ste gedeelten van de regeeringsverklaring heeft
betrekking op de oplossing van het financieels
vraagstuk en kan pas geredigeerd worden na
aankomst van Bonnet. In den ministerraad van
Dinsdag zal de laatste hand aan de verklaring
gelegd worden.
Delbos heeft zijn collega's een korte uiteen
zetting van den internationalen toestand ge
geven.
Donderdagavond werd te Brussel bekend, dat
de leider van het Vlaamsch Nationaal Verbond.
Staf de Clerk, Ingevolge de houding van Rex
inzake de amnestie en de deelneming van Rex
aan de betooging van de Croix de Feu, telegra
fisch aan Degrelle heeft meegedeeld, dat hy 1
accoord niét Rex schorst tot nadere opheldering
is verkregen.
Degrelle heeft de schorsing van het accoord
aanvaard.
wy meenen te mogen aannemen, dat deze
schorsing protocolalr het einde van dit ophef
makend accoord zal inluiden.
Eenlge dagen geleden hebben wy gemeld, dat
de Duitsche geheime staatspolitie in het vlca-
riaat-generaal van den 'Aartsbisschop van Keu
len Z. Em. Kardinaal Schulte een huiszoeking
heeft verricht. Men wist echter niet of de Ges
tapo documenten in beslag had genomen.
Uit Gregenz wordt gemeld, dat dertig natlo-
naal-sociallsten' zyn gearresteerd wegens oprich
ting van een Hitler-Jeugdgroep.
FRANKENTHAL, 24 Juni (Havas). De
Duitsche priester Alfons Mauthe is tot vyf
maanden gevangenisstraf veroordeeld, om
dat hy in een preek gezegd heeft: „In
Spanje en in Rusland vernielt men de
kerken, doch die kunnen gemakkeluk weer
opgebouwd «Orden. Maar als men de ziel
der Duitsche jeugd vergiftigt, is dat kwaad
nauweiyks te herstellen.”
Er hebben zich eenlge onbeteekenende inci
denten voorgedaan: drie stakers, die aan het
hoofd van een duizendtal kameraden de werk
willigen tot staking trachtten over te halen,
werden in hechtenis genomen.
KEULEN, 23 Juni. Met het oog op de strenge
contróle door censors in Duitschland uitge
oefend. hebben hoteliers aan den voet van hun
hotelpapier de woorden laten drukken: .Af
zender is niet het hotel”.
Op deze wyze hopen zy de verantwoordeiyk-
heid te ontloopen voor den eventueelen inhoud
van op hotelpapier geschreven brieven.
LONDEN, 24 Joni (Renter). De toestand,
ontstaan door de besluiten der Duitsche en
Italiaansche regeeringen. wordt thans te
Londen nauwkeurig bestudeerd.
v
Reuter verneemt, dat de Britsche ambassa
deur te Beriyn, vóór hy zich naar het minis
terie van Buitenlandsche Zaken begaf, de op
dracht had gekregen er op te wyzen, dat iedere
"daad van geweld van Duitsche zyde een ern
stige situatie zou doen ontstaan, maar byna
by het begin van het onderhoud zelde Von
Neurath, dat Duitschland zich zou bepalen tot
een zich terugtrekken uit de contróle.
De regeerihgen van Frankryk en Engeland
sullen thans bestudeeren, hoe de bres in het
toezicht aan de Spaansche Oostkust moet wor
den opgevuld: er zaj echter geen besluit Worden
genomen zonder de goedkeuring van de com
missie voor de niet-inmenging.
In antwoord op een vraag van Attlee,
heeft minister Eden in het LageAiuis den
raad gegeven, de geruchten omtrent de ver
plaatsing van de Duitsche Mlddellandsche
Zeevloot in Oostelyke richting met de groot
ste reserve te aanvaarden. De officieele be
richten, welke de admiraliteit ontvangen
heeft, bevestigen deze geruchten nameiyk
niet.
FRIEDRICHSHAFEN, 23 Juni. Dr. Hugo
Eckener heeft, naar United Press aan haar
bladen seint, verklaard, dat z.1. de onderhande-
Ungen tusschen de Duitsche Zeppellnmaat-
•chappy en de regeering van de V. 8. over de
levering van helium nog in deze week op suc-
«esvolle wyze beëindigd zulten woeden
Tham deelt de Oss. Rom. mede, dat de Aarts
bisschop by den Ryksminlster van Binnen-
landsché Zaken, Frick, geprotesteerd heeft
tegen de huiszoeking en de Inbeslagname van
documenten.
Het bericht, als «ouden deze week Ita
liaansche afdeelingen te Malaga aan wal
zijn gebracht, wordt thane ook gegeven door
.den correspondent van de Times te Gibral
tar, die verklaart zyn inlichting uit „ge
loofwaardige” bron te hebben.
De correspondent van de Daily Herald te Gi
braltar meldt eveneens uit goede bron vernomen
te hebben, dat de Italiaansche afdeelingen 15.000
man sterk zyn.
In antwoord op een vraag in het Lager
huis heeft minister Eden verklaard, dat de
niet-inmengings-commissle niets had ver
nomen omtrent de landing van Italiaansche
troepen te Malaga en ook de Britsche oor
logsschepen, welke hier patrouilleeren, heb
ben hiervan niets gemeld.
Volgens inlichtingen van het persbureau van
de Baskische regeering hebben de rechtsche
autoriteiten in Guipuzcoa den raadsheer voor
openbare gezondheid der Baskische regeering, dr.
Vespinosa, diens secretaris, den kapitein der Bas
kische artillerie, Aguirre, en een raadsheer van
de Baskische legatie te Parys, ürgoitl, ter dood
veroordeeld. Zooals men zich zal herinneren,
bevonden zy zich in een vliegtuig, dat, op weg
naar Santander, in het door de rechtschen be
zette gebied een noodlanding moest maken.
Het lot van den piloot, den mecanicien en
den Franschen reserve-officier, die eveneens in
het toestel zat, is nog niet bekend. Alleen weet
men, dat zy niet ter dood werden veroordeeld.
BERLUN. 24 Juni (D.NB.) De chef der
Duitsche politie. Himmler, heeft op grond van
de verordening tot bescherming van volk en
staat de „Duitsche Volkskerk” (beweging var.
Dinter) voor geheel Duitschland ontbonden en
verboden. Dit besluit is onmiddeUyk van
kracht geworden.
Arthur Dinter, de leider der ontbonden be
weging, heeft gedurende de laatste jaren -
tracht een religieuze beweging op te bouwen
waarby gestreefd werd naar een van Joodsch
bestanddelen ontdaan christendom op den
grondslag der rassenleer.
- Intusscben was pas acht dagen geleden de
„Duitsche Volkskerk” als godsdlensUge bewe
ging door den rijksminister van blnnenland-
sche zaken erkend.
De pastoor van de parochie Mantel in de
Belersche Oostmark. Georg Schachtel, is door
de nat.-aoc. volksrechtbank te Neurenberg tot
een jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens
overtreding van de kanselparagraaf.
De rechtbank in Quedlinburg veroordeelde
den katholieken pastoor Friedrich Schnleder
uit Thale aan de Harz wegens beleedlging van
een nat.-aoc hoofdredacteur tot 100 mark boete,
subsidiair 10 dagen gevangenisstraf. De misdaad
van den priester bestond hierin, dat hy aan de
uitgevers van een nat.-soc. blad in Thale een
briefkaart geschreven had om zyn abonnement
op te zeggen wegens de zeer tendentieuze, erger
niswekkende berichtgeving in bedoeld blad.
Voor de volksrechtbank In Nelsse In Sllezië
werd de 51-jarige katholieke pastoor Julius
Wessely uit Rlemertsheide (District Neisse) ver
oordeeld tot een gevangenisstraf van 4 maanden
wegens overtreding van de kanselparagraaf. Pas
toor Wessely had zeer terecht gewezen op de
tendentieuze berichtgeving in de nat.-soc. pers,
terwyi hy de dhpartydlghekl der Duitsche recht
banken in twyfel had getrokken.
In twee gevallen moest vryspraak volgen,
daar de getuigenverklaringen absoluut onvol
doende waren.
Naar van rechtsche Spaansche zyde ver
luidt, heeft de tot Franco's strydmacht be-
hoorende kruiser Almirante Cervera aan de
Mlddellandsche Zeekust het Sovjet-Russische
koopvaardijschip Kuban gepraaid en naar
Malaga opgebracht.
De voor de regeering te Valencia bestemde
lading zou uit 20 vliegtuigen, 44 tanks, 9.000
geweren, 1.100 machinegeweren, 2 millloen pa
tronen en 4.500 ton ander oorlogsmateriaal
hebben bestaan.
Rexistische parlementsleden en een aantal
rexistlsche voormannen hadden zich by deze
demonstratie aangesloten. Ook het Fransch-
tallg rexlstisch orgaan Le Pays Réel toonde
zich zeer sympathiek.
Tenslotte wordt opgemerkt, dat by de be
staande spanning apn incident ernstige gevol
gen kan hebben en vooral na het mislukken
van de contróle, het evenwicht in Europa kan
worden verstoord en daarom doet de „Osser
vatore” nogmaals een beroep op het geweten
van Europa.
BUENOS AIRES. 24 Juni (Havas). De bladen
maken melding van het overlijden te Mendona
van den 124-jarigen Teofilo Videla. Deze man
had meer dan honderd kleinkinderen en in
September van het vorige Jaar reed hy nog
paard. Hy leefde, aldus de bladen, alleen van
maté en wyn.
Uit Santander wordt gemeld, dat alle
legercorpsen tn het Noordëiyke Basken
land, Santander en Asturië zyn samenge
voegd tot één leger onder bevel van gene
raal Gamiz Uribarrl.
Het bestaan van twee soorten Spanjaarden
wordt hiermede beëindigd. Men wyst er op.
oat Juist de bewoners van die gebieden, welke
het meest door de natuur en hun aardrykskun-
dige ligging waren gezegend, een bevoorrechte
positie innamen door een groote verlaging van
zekere belastingen, zoodat zich in dit gebied in-
dustrieele maatschappyen wisten te ontwikke
len, welke met succes een oneeriyke concur
rentie konden voeren tegen de Industrieën in
het overige deel va« Spanje. By hetuitgeven
van leeningen werden deze voor een groot deel
in deze gebieden geplaatst.
De economische voorrechten van Navarra en
Alava zullen worden gehandhaafd als beloonlng
voor hun trouw aan de zaak van Franco.
De weg langs den linkeroever van de Nervion,
welke door de terugtrekkende regeeringstroepen
Was vernield, is door de manschappen van
Franco hersteld.
Het gebied van Portugalete, dat snel werd
ingenomen, heeft weinig geleden, de Basken
hebben hier geringen tegenstand geboden.
De rechtsche troepen hebben thans stellingen
betrokken aan de zeekust.
Het persbureau der Baskische regeering deelt
mede, dat de regeeringstroepen in het myn-
gebied van Biscaye, waar de vyand, gebruik
makende van vele bombardementsvliegtuigen,
zwaren druk uitoefent, krachtlgen tegenstand
bieden. De dag was niet gunstig voor de lucht
macht van Franco. .De regeeringstroepen ver
overden een belangryke stelling te Idubeltza by
den weg van Ardniaga naar Gordejuela. By
deze krygsverrlchtingen, aldus het persbureau,
lieeft de vyandeiyke luchtmacht opnieuw een
bewijs van barbarisme gegeven door machine-
geweervuur te openen op de wegen, waarlangs
de burgerbevolking vluchtte. Te Barracaldo en
Portugalete werd geweervuur gewisseld Men
heeft de aanwetigheld van Duitsche ên Itali
aansche soldaten waargenomen. Het Noorde-
lyke leger wordt thans volkomen gereorgani
seerd.
Donderdag 10 Juni JJ. werd het vlcariaat-
generaal van den Aartsbisschop op bevel van de
polltie-autoriteiten te Beriyn door ongeveer 40
beamten onder leiding van den commissaris
Schule bezet. Ondanks alle protesten werden
alle vertrekken doorzocht en talryke documen
ten in beslag genomen, ook zulke die uitslui
tend betrekking op de zielzorg hadden.
Onder deze documenten bevinden zich ver
scheidene brieven van den H. Stoel aan den
Kardlnaal-Aartsblsschop.
Daar deze inbeslagname een schending be-
teekent van de artikelen 4 en 9 van het con
cordaat met het Ryk, heeft Kardinaal Schulte
tegen het optreden der Gestapo geprotesteerd
en de onmlddeliyke teruggave geëischt van de
in beslag genomen documenten.
