1
en
Biscaye en Guipuzcoa worden
voorrechten ontnomen
ONS BLAD
I
I
f
t
Het
heden
Londen bestudeert
den toestand
Degrelle lijdt een
nieuw verlies
IM
i
nieuws van
DE BAROMETER
De stakingen in de
Ver. Staten
Spoorwegramp bij
Rio de Janeiro
Pauselijk verzoek
aan Franco
Protest van Kard.
Schulte
JOH. LAUWERS
MTGLOr J
ALKMAAR
ENKELSTUKKEN
VRIJDAG 26 JUNI 1937
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
No.
De strijd tegen de Kerk
De rechtschen bezetten
de kuststreek
DIT N
De Duitsche vloot
stoomt Oostwaarts
Wat zy misdaan hebben
124-jarige overleden
DR. EC KEN ER KRIJGT HELIUM
NAZI’S GEARRESTEERD
De Osservatore Romano
uit zijn bezorgdheid
Ministerbijeenkomst te
Parijs
Duitsche priesters
voor de rechtbank
Duitsche priester ver
oordeeld
Twee forensentreinen op elkander
ingeloopen
Madrid meldt hevige rechtache
aanvallen in de provincie
Avila
Russisch achip met krijgs
tuig buitgemaakt
Gesneuvelde Italianen
geëerd
De strenge censuur in
Duitschland
HM ER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
De „Duitsche volkskerk**
al weer verboden
Chautempa brengt nogmaals hulde
aan Blum en Daladier
ADVERTENTIEPRIJZEN!
Por lossen regel 20 c, ingez. mod. 40 c
p. regel; idem op peg. één 55c. p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Z. Eminentie eischt teruggave van
door de Gestapo in beslag
genomen documenten
Een échec voor den minister van
binnenlandsche zaken?
Hoe moet de bres in de contróle
aan de Spaansche Oostkust
worden opgevuld?
De ontschepingen van
Italianen te Malaga
Aangedrongen op matiging van
den atryd in Biscaye
Het politiek verbond van Rex met
het Vlaamsch Nationaal Ver
bond uiteengevallen
S
L
Bü de demonstratie van oud-strijders tegen de Amnestie-wet kwam het
te Bnusd tot,botsingen met de politie
22’
JAARGANG
DERTIGSTE
i
1
8
penatemmen «ver het niewwe KaM-
O o
Q
den
onder
In de provincie Atü* zün de treepen na
werden in hechtenis genomen.
De ZuM-.
een kort
Belgische hoofdstad, die zooveel beroering
heeft gebracht, heeft nog een sensationeel
politiek slot gekregen.
De „Osservatore Romano" wijst op het
gevaar van het terugtrekken uit de con
trole door Duitschland en Italië.
Uit Santander wordt gemeld,
legercorpsen in het Noordelijke
Mussolini heeft de groote tentoonstelling van de Fascistische party geopend. De
Duce bij de kinder af deeling.
WARREN. M Juni (Havas) Het is niet
t°t een algemeene staking gekotnen. door
dat slechts In twee fabrieken de arbeiders
het werk hebben neergelegd.
Economische voorrechten van Biscaye en Gol-
poscoa opgeheven: de rechtschen beseften stel
lingen aan de seckust; Madrid meldt reehtache
aanvallen In Avila.
Nog
net.
In een schrlftelljk antwoord heeft Eden het
Lagerhuis de verzekering gegeven, dat de Brit
se!» regeering geen overeenkomst met Duitsch
land zal sluiten, die onvereenlgbaar zou zijn
met de Volkenbondsverplichtingen, het Pact
van Parijs of de verplichtingen jegens de Fran-
ache regeering.
Reuter verneemt, dat de Britsche ambassa
deur te Berlijn, vóór hij zich naar het minis
terie van Buitenlandse!» Zaken begaf, de op
dracht had gekregen er op te wijzen, dat iedere
daad van geweld van Duitsche zijde een ern
stige situatie zou doen ontstaan, maar bijna
bü het begin van het onderhoud zeide Von
Neurath, dat Duitschland zich zou bepalen tot
een zich terugtrekken uit de contróle.
De regeeringen van Frankrijk en Engeland
zullen thans bestudeeren, hoe de bres in het
toezicht aan de Spaansche Oostkust moet wor
den opgevuld: er zal echter geen besluit worden
genomen zonder de goedkeuring van de com
missie voor de niet-inmenging.
Het orgaan van het Vatleaan acht den toe
stand nog gevaarljjker dan na de kwestie van
de „Deutschland” toen Duitschland en Italië
zich tentgtrokken uit de commissie te Londen
Toen was deze maatregel slechte voorloopig,
terwijl nu het terugtrekken definitief Is.
In antwoord op een vraag van AUlee,
heeft minister Eden in het Lagerhuis den
raad gegeven, de geruchten omtrent de ver
plaatsing van de Duitsche Middellandse!»
Zeevloot In Oostelijke richting met da groot
ste reserve te aanvaarden. De officieels be
richten, welke de admiraliteit ontvangen
heeft, bevestigen desa geruchten namelijk
niet.
Franco tot een hevigen aanval overgegaan
in de omgeving van San Bartolomé de Fina-
res, drie kilometer ten Zuidwesten van Ea-
corial.
Donderdagavond werd te Brussel bekend, dat
de leider van het Vlaamsch Nationaal Verbond.
Staf de Clerk, Ingevolge de houding van Rex
inzake de amnestie en de deelneming van Rex
aan de betooging van de Croix de Feu. telegra
fisch aan Degrelle heeft meegedeeld, dat hjj 1
accoord met Rex schorst tot nadere opheldering
is verkregen.
Degrelle heeft de schorsing van het accoord
aanvaard.
WU meenen te mogen aannemen, dat deze
schorsing protocolair het einde van dit ophef
makend accoord zal inluiden.
interne
wijdden
Eenlge dagen geleden hebben wij gemeld, dat
de Duitsche geheime staatspolitie in het vica-
rlaat-generaal van den Aartsbisschop van Keu
len Z. Em. Kardinaal Schulte een huiszoeking
heeft verricht. Men wist echter niet of de Ges
tapo documenten in beslag had genomen.
naehe minister Havenga veer
in Den Haag
Ie
7
10
9
17
9
8
r.
o
c
Een der b(j het autebua-ongetak te Beekbergen
gewonden is overleden.
re
'ij
TWee forensentreinen bij Blo de Janeiro e*
elkander geloopen: vier dooden ea zeventig ge
wonden.
RIO DE JANEIRO. 24 Juni (D.N.B.) Bjj een
botsing tusschen twee forensentreinen, waar
van de een door een stopsein was gereder.,
werden vier passagiers op slag gedood. Twintig
zwaar-gewonden en ongeveer vijftig licht ge
wonden zijn naar de nabijgelegen ziekenhulsen
vervoerd. Militairen hebben hulp moeten ver-
leenen bij het bergen der verongelukten en het
vrijmaken van de spoorlijn.
8ALAMANCA, 24 Juni (Havas). Gene
raal Franco heeft een decreet uitgevaar
digd, waarbij de economische overeenkomst
van de regeering met Biscaye en Guipuzcoa
wordt opgeheven.
In rechtache kringen verklaart men te
dien aansien, dat hiermede op de eerste
plaats beide provincies worden gestraft en
op de tweede plaats een daad van rechtvaar
digheid wordt verricht.
PARIJS, 24 Juni. (Havas) De ministers
en de onderstaatssecretarissen zijn vanmor
gen in kabinetsraad bijeengekomen
voorzitterschap van Chautempa.
Het bericht, als zouden deze week Ita-
liaansche afdeelingen te Malaga aan wal
rijn gebracht, wordt thans ook gegeven door
den correspondent van de Times te Gibral
tar, die verklaart zijn Inlichting uit „ge
loofwaardige' bron te hebben.
De correspondent van de Dally Herald te Gi
braltar meldt eveneens uit goede bron vernomen
te hebben, dat de Italiaanse!» afdeelingen 15.000
man sterk zijn.
In antwoord op een vraag in het Lager
huis heeft minister Eden verklaard, dat de
niet-inmengings-commlssie niets had ver
nomen omtrent de landing van Italiaanse!»
troepen te Malaga en ook de Britsche oor
logsschepen, welke hier patrouilleeren, heb
ben hiervan niets gemeld.
dat alle
Basken
land, Santander en Asturië zjjn samenge
voegd tot één leger onder bevel van gene
raal Gamlz UribariL
Er hebben zich eenlge onbeteekenende inci
denten voorgedaan: drie stakers, die aan het
hoofd van een duizendtal kameraden de werk
willigen tot staking trachtten over te halen.
De aanvallende Infanterie werd voorafgegaan
door tanks. De regeeringstroepen boden even
wel hardnekklgen tegenstand.
Het blad betreurt dit initiatief, zonder te
spreken over de verantwoordelijkheid, aan
gezien alleen de gemeenschappelijke cot>-
tróle de niet-inmenging kon garandeeren.
Het blad wijst verder op het redelijke stand
punt van de Britsche regeering.
Tenslotte wordt opgemerkt, dat bü dè be
staande spanning een incident ernstige gevol
gen kan hebben en vooral na het mislukken
van de contröle, het evenwicht in Europa kan
worden verstoord en daarom doet de „Osser
vatore’’ nogmaals een beroep op het. geweten
van Europa.
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
Londen zoekt een oplossing om de bres in de
controle aan de Spaansche Oostkust op to
vullen.
In verband met een mededeeling van de
Croix de Feu aan den Konlng, dat zij nog in
grooter getal zullen terugkeeren voor een
nieuwen opmarsch naar Brussel hebben
Donderdag de socialistische arbeidersorga
nisaties de bedreiging laten hooren, dat zü
met een groote macht op straat zullen ko
men en desnoods met geweld een nieuwe
betooging van de Croix de Feu zullen ver
hinderen.
Het gevolg hiervan is nu, dat het politiek
verbond van Rex met het Vlaamsch Natio
naal Verbond, hetwelk hier zooveel stof
heeft doen opwaaien en dat men een tjjd
lang heeft kunnen beschouwen als de mo-
gelljke voorbode van een drie-part<jen-al-
llantir, n.l. de Katholieke partij. Rex en het
Vlaamsch Nationaal Verbond voor de vor
ming van een rechtache meerderheid in Bel
gië, thans uiteenvalt.
Gistermiddag hebben verscheidene hon
derden arbeiders in de fabriek der Republic
Steel het werk hervat onder politiebe
scherming.
VATICAANSTAD, 24 Juni. Kardinaal
Pacelli heeft, naar Havas bericht, uit naam
van Z. H. den Paus telegrafisch aan den
Kardinaal-Aartsblsschop van Toledo ver
zocht, er bü Franco op aan te dringen, dat
hü de grootst mogelüke matiging betracht
bü de militaire operaties in Biscaye.
haven Kiel. Duitsche en Amerikaansche Jantjes zijn in genoeglijk gesprek aan
boord van het vlaggeschip, de „New York”; op den achtergrond de „Wyoming” en
de „Arkansas”
De Duce heeft beslist, dat de namen van de
zwarthemden, die in Spanje zün gevallen, ge
schreven zullen worden naast de namen van
hen, die gevallen zün in de fascistische revo
lutie en bü de verovering van het imperium.
De „Popolo dTtalla’’ schrijft, dat de beslissing
van den Duce de grootste erkentelükheid be-
wüst. De zwarthemden vielen voor een
heilige zaak. Hun namen, ingeschreven in de
„Sacraria" naast de namen van hen, die vielen
in de revolutie en den strüd om het Imperium,
zullen in de toekomst bewüzen, dat de jonge
lieden voor de overwinning van de fascistische
idee geen hindernissen en geen grenzen kenden.
De Madrlleensche politie heeft bü een huis
zoeking in een particuliere woning een mi
trailleur met twee reserveloopen, acht kisten
munitie, 35 geweren, zes buksen, 286 dubbel
loopgeweren, 315 karabünen, vier kisten dyna
miet en twee pakken lichtpatronen ontdekt.
Eden heeft vanochtend den ambassadeur van
Frankrük, Corbin, ontvangen. Men is van mee-
ning, dat de bespreking in nauw verband staat
met den algemeenen toestand, welke Is ont
staan als gevolg van de gisteren door Duitsch
land en Italië genomen beslissing zich terug
te trekken uit de nlet-inmengingscontröle.
De ambassade der Vereenlgde Staten te Ber-
hjn heeft formeel ontkend, dat de ambassadeur
stappen heeft gedaan bü minister Von Neu-
tath inzake de Spaansche kwestie.
Uit Gregenz wordt gemeld, dat dertig natlo-
naal-aoclallsten zün gearresteerd wegens «rich
ting van een Hitler-jeugdgroep
GIBRALTAR, 24 Juni (Reuter). Vanavond
zün de beide Duitsche kruisers, vergezeld van
vüf torpedojagers, Gibraltar in Oostelüke rich
ting gepasseerd.
BERLIJN. 24 Jun! (D.NB) De chef der
Duitsche politie, Himmler, heeft op grond van
de verordening tot bescherming van volk en
staat de „Duitsche Volkskerk' (beweging var.
Dtnter) voor geheel Duitschland ontbonden en
verboden. Dit besluit is onmlddellük van
kracht geworden.
Arthur Dtnter. de leider der ontbonden be
weging. heeft «-durende de laatste jaren --
tracht een religieuze beweging op te bouwen
waarbij gestreefd werd naar een van Jood.'
bestanddeel™ ontdaan christendom op den
grondslag der rassenleer.
Intusschen was pas acht dagen geleden de
„Duitsche Volkskerk’* als godsdienstige bewe
ging door den rüksminlster van binnenland
se!» zaken erkend.
LONDEN, 24 Juni (Reuter). De toestand,
ontstaan door de besluiten der Duitsche en
Itoliaansche regeeringen. wordt thana to
Londen nauwkeurig bestudeerd.
KEULEN, 23 Juni. Met het oog op de strenge
contróle door censors in Duitschland uitge-
oefend, hebben hoteliers aan den voet van hun
hotelpapier de woorden laten drukken: Af
zender is niet het hotel”.
Op deze wüze hopen zü de verantwoordelük-
heid te ontloopen voor den eventueelen tnhoud
van op hotelpapier geschreven brieven.
FRIEDRICHSHAFEN, 23 Juni Dr. Hugo
Eckener heeft, naar United Press aan haar
bladen seint, verklaard, dat al. de onderbande-,
lingen tusschen de Duitsche Zeppelinmaat-
achappü en de regeering van de V. S. over de
levering van helium nog In deze week op suc-
eesvolle wüze beëindigd zullen worden.
Donderdag 10 Juni JJ. werd het vlcarlaat-
generaal van den Aartsbisschop op bevel van de
polltle-autoritelten te Berlün door ongeveer 40
beamten onder leiding van den commissaris
Bchule bezet. Ondanks alle protesten werden
alle vertrekken doorzocht en talrijke documen
ten IR beslag genomen, ook zulke die ui UI ui
tend betrekking op de zielzorg hadden.
Onder deae documenten bevinden zich ver
scheidene brieven van den H. Stoel aan
Kardinaal-Aartsblsschop.
Daar deze inbeslagname een schending be-
teekent van de artikelen 4 en 9 van het con
cordaat met het Rük. heeft Kardinaal Schulte
tegen het optreden der Gestapo geprotesteerd
en de onmlddellüke teruggave geëischt van de
In beslag genomen documenten.
Volgens Inlichtingen van het persbureau vap
de Basklsche regeering hebben de rechtache
autoriteiten In Guipuzcoa den raadsheer voor
openbare gezondheid der Basklsche regeering, dr.
Vespinosa, diens secretaris, den kapitein der Bas
klsche artillerie, Aguirre, en een raadsheer van
de Basklsche legatie te Parüs, Urgoiti, ter dood
veroordeeld. Zooals men zich zal herinneren,
bevonden zü zich In een vliegtuig, dat, op weg
naar Santander, in het door de rechtschen be
zette gebied een noodlanding moest maken.
Het lot van den piloot, den mecanicien en
den Franschen reserve-officier, die eveneens in
het toestel zat, is nog niet bekend. Alleen weet
men, dat zü niet ter dood werden veroordeeld.
Thans deelt de Osa. Rom. mede, dat de Aarts
bisschop bü den Rüksminlster van Binnen
landse!» Zaken, Frick, geprotesteerd heeft
tegen de huiszoeking en de Inbeslagname van
documenten.
Rexlstische parlementsleden en een aantal
rexlstlsche voormannen hadden zich bü deze
demonstratie aangesloten. Ook het Fransch-
tailg rexistisch orgaan Le Pays Réel toonde
zich zeer sympathiek.
De pastoor van de parochie Mantel In de
Beierse!» Oostmark. Georg Schachtel. is door
de nat.-soc. volksrechtbank te Neurenberg tot
een jaar gevangeniMtraf veroordeeld wegens
overtreding van de kanselparagraaf.
De rechtbank in Quedlinburg veroordeelde
den katholieken pastoor Friedrich Schnleder
uit Thale aan de Hars wegens beleedlging van
een nat.-soc. hoofdredacteur tot 100 mark boete,
subsidiair 10 dagen gevangenisstraf. De misdaad
van den priester bestond hierin, dat hü aan de
uitgevers van een nat.-soc. blad In Thale een
briefkaart geschreven had om zün abonnement
op te zeggen wegens de zeer tendentieuze, erger
niswekkende berichtgeving in bedoeld blad.
Voor de volksrechtbank in Neisse In Silezlë
werd de 51-jarige katholieke pastoor Julius
Wessely uit Rlemertsheide District Neisse) ver
oordeeld tot <*n gevangenisstraf van 4 maanden
wegens overtreding van de kanselparagraaf. Pas
toor Wessely had zeer terecht gewezen op de
tendentieuze berichtgeving In de nat.-soc. pers,
terwül hü de onpartüdlgheld der Duitsche recht
banken In twüfel had getrokken.
In twee gevallen moest vrijspraak volgen,
daar de getuigenverklaringen absoluut onvol-
tjpende waren.
FRANKENTHAL, 24 Juni (Havas). De
Duitsche priester Alfons Mauthe is tot vüf
maanden gevangenisstraf veroordeeld, om
dat hü in een preek gezegd heeft: „In
Spanje en In Rusland vernielt men de
kerken, doch die kunnen gemakkelük weer
opgebouwd warden. Maar als mea de stel
der Duitsche jeugd vergiftigt, is dat kwaad
nauwelüks te herstellen.”
Het politiek verbond luaachen Rex en bet
Vlaamsch Nationaal Verbond uiteengevallen.
Na een gedachtenwisseling over de
organisatie van den regeeringsarbeld
de heeren zich aan het beschouwen van den
politleken toestand en de voorbereiding van de
regeeringsverklaring. De minister-president zet
te de groote lünen daarvan uiteen: de redactie
zal defintief worden vastgesteld in de kablneta-
zltting van Maandagmorgen as., die door
Georges Bonnet zal worden bügewoond.
Nader wordt gemeld, dat Chautempa bü den
aanvang der zitting in bewogen woorden dank
bracht aan Blum en Delïdler voor den steun,
dien zü hem geboden hebben bü de oplossing
van de regeeringscrisis. Eén der belangwekkend
ste gedeelten van de regeeringsverklaring heeft
betrekking op de oplossing van het financieels
vraagstuk en kan pas geredigeerd worden na
aankomst van Bonnet. In den ministerraad van
Dinsdag zal de laatste hand aan de verklaring
gelegd worden.
Delbos heeft zijn collega's een korte uiteen
zetting van den Internationalen toestand ge
geven.
Naar van rechtse!» Spaansche züde ver
luidt, heeft de tot Franco’s strüdmacht be
boerende kruiser Almlrante Cervera aan de
Middellandse!» Zeekust het Bovjet-Russlsche
koopvaardüschlp Kuban gepraaid en naar
Malaga opgebracht.
De voor de regeering te Valencia bestemde
lading zou uit 20 vliegtuigen, 44 tanks, 9.000
geweren, 1.100 machinegeweren, 2 mlllloen pa
tronen en 4.500 ton ander oorlogsmateriaal
hebben bestaan.
BUENOS AIRES, 24 Juni (Havas). De bladen
maken melding van het overlijden te Mendona
van den 124-jarigen Teofllo Videla. Deze man
had meer dan honderd kleinkinderen en In
September van het vorige jaar reed hü nog
paard. Hü leefde, aldus de bladen, alleen van
maté en wün.
Dit initiatief is genomen op aandringen van
een aantal Franse!» Katholieke persoonlijk
heden.
Het bestaan van twee soorten Spanjaarden
wordt hiermede beëindigd. Men wüst er op,
dat juist de bewoners van die gebieden, welke
het meest door de natuur en hun aardrijkskun
dige ligging waren gezegend,, een bevoorrechte
positie innamen door een groote verlaging van
zekere belastingen, zoodat zich In dit gebied In-
dustrieele maatschappijen wisten te ontwikke
len, welke met succes een oneerlüke concur
rentie konden voeren tegen de Industrieën in
het overige deel van Spanje. Bü het uitgeven
var leenlngen werden deze voor een groot deel
in dege gebieden geplaatst.
De economische voorrechten van Navarra en
Alava zullen worden gehandhaafd als belooning
voor hun trouw aan de zaak van Franco.
De weg langs den linkeroever van de Nervlon,
welke door de terugtrekkende regeeringstroepen
was vernield, is door de manschappen van
Franco hersteld.
Het gebied van Portugalete. dat snel werd
Ingenomen, heeft weinig geleden, de Basken
hebben hier geringen tegenstand geboden.
De rechtache troepen hebben thans stellingen
betrokken aan de zeekust.
Het persbureau der Basklsche regeering deelt
mede, dat de regeeringstroepen in het mün-
gebied van Biscaye, waar de rijand. gebruik
makende van vele bombardementsvliegtuigen,
zworen druk uitoefent, krachtlgen tegenstand
bieden. De dag was niet gunstig voor de lucht
macht van Franco. De regeeringstroepen ver
overden een belangrijke stelling te Idubeltza bü
den weg van Arclnlaga naar Gordejuela. Bij
deze krijgsverrichtingen, aldus het persbureau,
heeft de vüandelüke luchtmacht opnieuw een
bewijs van barbarisme gegeven door machlne-
geweervuur te openen op de wegen, waarlangs
de burgerbevolking vluchtte. Te Barracaldo en
Portugalete werd geweervuur gewisseld. Men
heeft de aanwezigheid van Duitsche en Itali
aanse!» soldaten waargenomen. Het Noorde-
lüke leger wordt thans volkomen gereorgani
seerd.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS
Per kwartaal voor Alkmaar 4 f 2.
Voor buiten Alkmaar s f 5Q
Dagblad uitgegeven door de
N V. Drukkerij De Speamested - Haarlem
Mot geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 booger
Onze correspondent te Brussel seint ons:
De revolutlonnalre betooging van de Waal
se!» Croix de Feu tegen de amnestie In de