r
den dag
aan
ÏA
De avonturen van Stan en Pol
H
i
Bezoek
Spiers
aan
van
J
F 250.-
F
den Bisschop
AZEPOOT
HET RAADSEL VAN
I II II
DEN
TIJDENS DEN OPSTAND
DER SEPARATISTEN
ROOSEVELTS HANDDRUK
■ÉihUÓU
V
DONDERDAG 1 JULI 1937
Johnny Parker,
in „ideeën
l\’
•V
1
Zijn werkkamer geleek
een kloostercel
MJ vefUM wn hand.
Mn voet «C m* «os.
DOOR THEO BLANKENSEE
Bewondering voor den moed en
den eenvoud van dezen Kerk
vorst in den Paltz
r'
{iVfa
L
I «I l\ L ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeerlngen A verlies van belde armen, belde beenen of belde oogen vWe doodelljken afloop
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERUES VAN ALLE RECHTEN. GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
JU
A
T
Hoe
II
ll
dat ik vergeten heb
Een koudbloedige
kwam
(Nadruk verboden)
bisschop
Toen ze echter niet» zagen, overlegden ae verder, en Stan be-
Kees, nu gaan we f(jn
sloot goed te luisteren, misschien kon h(J nog iets doen om de
dat er een konijn of eekhoorn in de buurt was.
Pol liet hij rustig slapen.
op dit blad Zijn Ingevolge de veraekenngsvoorwaarden tegen
(Wordt verrolgdi
v
zelfs
toch
■et Katholicisme kan zün goddelijke
zending in deaa wereld niet vol-
ledig ontplooien zonder UnivurM
telten. Het ia daarom plicht van lederen
katholiek zQn eigen Umversiteit naar ver
mogen te steunen.
bedreigde vogeltje» te redden. Toen de jongens naar den be
doelden boom gingen zoeken, ging hij deze zachtjes achterna.
Het was dien dag Woensdag en de schoolkinderen hadden
dien middag vrij. Daar het bosch waar Stan en Pol woonden,
vlak bij de stad lag, kwamen er nog wel eens kinderen in de
buurt spelen. Stan was wakker geworden en zag een tweetal
jongens op een afgehakten boom hun boterham zitten eten. HU
besloot voor alle zekerheid zich maar onzichtbaar te maken.
aan
8e-
g=....
doch scheen in diens persoon ook al niet 1
minste belang te stellen. HU borg de Dultsche
bankbiljetten op en verliet groetend het kan
toor. Harvey meende hlerbU duldeluk te onder
scheiden. dat zUn baard valsch was; even onder
X oor scheen de baard los te zitten. Hoe on
waarschijnlijk zulks ook geleek, toch had de
detective 1 opgemerkt. HU verliet nu even
eens het bankgebouw en volgde op eenlgen af
stand den onbekende. Deze scheen niet of nie
mand te moeten vreezen, kalm en ongestoord
wandelde hü verder. In ieder geval had hu er
geen flauw vermoeden van, dat hu achtervolgd
werd.
Het was voor Harvey dan ook niet moellük,
hem onopgemerkt te volgen.
Nadat belden ongeveer Xi half uur gewandeld
hadden, bevonden zü zich reeds in de buiten
wijken.
Nu begon de onbekende blUkbaar wat onge
rust te worden, want meermalen keek hü om.
Ongetwijfeld had hü den detective reeds opge
merkt. Deze liet echter niet blUken, dat hü ook
maar eenlg belang In den man stelde en wan
delde onverschillig verder.
Nu bleef de onbekende staan, als wachtte hü
Harvey op. De detective wilde hem passeeren.
doch nu trad hü op dezen toe en zelde:
„Ik geloof, dat ik u bU Hahn reeds ontmoet
heb. meneer.”
Harvey nam den man goed op en keek toen
alsof hü zich iets trachtte te herinneren.
4k weet X werkelijk niet. Ik kan X me
wandelden X1 smal voetpad op, aan
weerskanten bezet met kreupelhout, dat naar
het bosch voerde.
Nauwelijks hadden zjj den boechrand bereikt,
of de onbekende draalde zich om en riep, de
handen met *n breed gebaar uitstrekkend:
.JKijk eens om. Wat *n prachtig panorama
over de stad, hé?”
Harvey knikte bewonderend.
,JEn zie eens, hoe fraai van hieruit al dte
torens tot hun recht komen
Op 1 zelfde oogenbllk voelde Harvey een ont
zettenden slag op 1 achterhoofd.
Even flitste hem de gedachte door X hoofd,
dat hU zich in *n hinderlaag had laten lokken.
Nog vóór hU kon roepen, at gelegenheid had
zich om te wenden, kreeg IjU een tweeden slay
en viel bewusteloos neer.
onze vroegere BerlUnsche
tijdens den separatistenopstand
den Bisschop van Spiers. Dr.
droeg een langen baard, die wel tot halverwege
dé borst reikte.
„Liet hU er zich nooit over uit. hoe hü aan
zoon groot aar\tal bankbiljetten kwam?”
„Ja HU zelde kassier te zUn van Xi groot
warenhuis, dat veel postorders uit X buitenland
ontving op advertenties. Het geld werd hem dan
per aangeteekende toegezonden
T« die meneer ria Juni nog hier geweest?"
„Zoover ik weet niet"
Een der bedienden, welke blUkbaar vol inte
resse geluisterd had. kwam nu naderbij en zelde:
„Toch wel. HU was juist hier. HU wilde onge
veer voor "n bedrag van tienduizend Pond om
wisselen. We hadden niet voldoende in kas en ik
heb hem verzocht, morgen tegen tien uur terug
te komen.”
De kassier vroeg hem nu:
„In welke relatie staat u met dien heer?”
„Och, eigenlUk ken ik hem heelemaal niet
Maar ik Interesseer me wel voor hem. U hebt
er zeker niets op tegen, als ik morgen tegen
tien uur terugkom. In leder geval mag hü niet
weten, dat er iemand is. die nogal belang In hem
stelt”
„Uitstekend.’
Toen Harvey het bankgebouw verliet, was hij
in de beste stemming, hoewel z'n kansen toch
nog betrekkelUk gering waren. Het was Immers
heel goed mogelUk, dat de onbekende waarheid
had gesproken. En hU. als buitenlandsch detec
tive, moest dubbel omzichtig te werk gaan. Een
onschuldige arresteeren kon voor hem de meest
onaangename gevolgen hebben.
gegeven, dat hü beter doet naar huis te gaan.
Eindelijk komen de bezoekers in een groote
groen goud beschilderde zaal, waar de beamb
ten commandeeren„Gentlemen ahead!” Ook
hier wordt stilte verzocht. Tenslotte komt men
aan een dubbele deur, welke naar het „Heilige
der Heiligen”, de ..blauwe” zaal leidt.
Mr. Roosevelt en diens echtgenoote hebben
Intusschen de eetzaal verlaten, waar zU dineer
den met enkele bevoorrechte gasten en onder
de klanken van den presidentsmarsch gaat het
naar de „blauwe zaal”. De deuren worden voor
de bezoekers geopend en men staat voor een
spalier van geheime politieleden en beambten,
die de namen van de bezoekers afroepen. In da
.blauwe zaal" ziet men het presidentenpaar
voor de de filee rende menschenmenlgte, glim
lachend, buigend en handen drukkend Even
conventioneel als de president, glimlacht „the
first lady" en tegen het einde van het défilé
bemerkt men. dat het hooge echtpaar-, werke
lijk moeite doet te vechten tegen de moeheid
van het staan en bet handen drukken.
Het betreden van de „blauwe zaal”, bet han
den drukken en het verlaten van het vertrek,
behoeft maar een minuut In beslag te nemen;
Het presidentenpaar staat bü deze officieels
ontvangst vaak vier uur lang.
Op den terugweg worden de bezoekers langs
een eetzaal geleid, waar den gasten alcoholvrije
dranken en gebak worden gepresenteerd. En
menigeen is blü. wanneer hU. van het Witte
Huis teruggekeerd, de geheele ceremonie achter
den rug heeft, want vermoeiend is deze plech
tigheid voor den bezoeker evengoed als voor:
den president en diens gemalin.
Weer in zün hotel teruggekeerd, vroeg onze
berichtgever aan een eerbaar V. 8-burger,
waartoe dat alles eigenlijk dient. En hü kreeg
ten antwoord: „WU. Yankee's houden van
theater en bioscoop, maar we spelen nu en dan.
zelf graag mee.”
passeerden al pratende de laatste
i kwamen bulten, in X vrije veld.
der commando van beambten, portiers en ge
heime politiebeambten, die de menschenmenig-
te in een reusachtige garderobe duwen, waar
ontelbare negerbedienden in rijke livrei de jas
sen en hoeden in ontvangst nemen. Dan wordt
men verzocht zich bü de reeds wachtenden tn
een zaal aan te sluiten, welke naar een trap
penhuis voert.
Vervolgens beklimmen de bezoekers langzaam
en zwügend. als in een processie, de rük be
lt leede treden en gaat het naar de eerste ver
dieping Zoodra men de trap heeft bestegen,
komt men in een witte hall, verlicht door vele
rijke kroonluchters.
Ieder krügt in deze hal een plaats aange
wezen en men wordt verzocht deze niet te ver
laten. Nu verdeelen de beambten zich in drie
colonnes en laten de op de eerste rijen staande
gasten door een smalle deur in een nevenver-
trek. waar gerokte heeren, leden van de po
litie. lederen bezoeker aan een snelle foulllee-
rlng onderwerpen. In dit vertrek kan het soms
gebeuren, dat aan een of anderen bezoeker op
beleefde, maar besliste wüze te verstaan wordt
M
ZUn tweede vraag was, of in de laatste drie
at vier jaren wel eens Xi groot aantal biljetten
van kleine waarde aangeboden waren. Bü
Löwenstein en Wellenberg wist men zich
daaromtrent niets te herinneren, doch bü Hahn
deelde men hem mede, dat zulks Inderdaad
tweemaal voorgekomen was. Een heer had toen
ongeveer vierhonderd biljetten van honderd
Francs en veertienhonderd biljetten van een
Pond Sterling omgewisseld. Ook was dezelfde
man dit voorjaar nog geweest en bood toen
ongeveer duizend banknoten van vijftig Ure
aan.
Harvey twijfelde er niet meer aan, of deze
Was de gezochte.
HU vroeg daarom:
„Wanneer is die man hier voor X laatst ge
weest?”
,Jn April. Den julsten datum kunnen wü u
achter niet opgeven.”
«Hoe zag hü er uit?”
-Altijd uitent cospgct en elegant gekleed. Hü
moest niet kunnen vregloopen. zoodra men be
greep, dat ..reclame werd gemaakt”. Johnny
Parker voelde, dat zün naam en een aardig be
drag op het spel stohden. Tactvol nam hü he*
voorstel In beraad en de heeren scheidden me*
een handdruk, lt
welke op meer
dere conferenties
duldde. Doch
daarna zat John
ny letterlük met
de handen in
het haar. Hü
peinsde en martelde zün Ideeënkast om aan
dergelüke voorwaarden te voldoen.
Bü de autobus-halte op het Newton-pleln
stonden een oude heer en een opvallend moot
meisje in de rU der wachtenden. X Was niet
al te best weer en de bus had waarschünlük op
onthoud gehad. De oude heer hield een hoorn
in de hand, waarvan hU het uiteinde tegen het
oor drukte. Toch moest het meisje daarin luid
spreken om zich verstaanbaar te maken. Hard-
hoorigheid is een lastige kwaal en vermoeiend
voor iedereen. Het büna hinderlük luide ge
sprek werd voortgezet tijdens den rit in den
autobus en onwillekeurig luisterden de passa
giers mee. Het mooie meisje was overbezorgd
voor den ouden heer en het gesprek hartelljk
en onbevangen.
Daar opeens schUnt het meisje zich iets te
herinneren: „O.... wat jammer!"
„Wat is er. Gaby?”
..Het is zoo jammer,
schoenen te koopen.”
..Wat heb je vergeten?”
..Schoenen te koopen.”
„Bü ons in de buurt is toch ook een schoe
nenwinkel
.Maar u weet toch, dat Ik alleen Trevoca-
schoenen draag!”
„Wat weet ik?”
.Dat ik alleen maar Trevors-schoenen draag!"
riep het meisje terug.
„Waarom alleen Trevors-schoenen?”
de oude heer hoogst verwonderd.
Daarop volgde een opsomming door het meis
je van de kwaliteiten waarom zü alleen Tre
vors-schoenen wilde dragen en daar de oude
heer zoo hardhoorend was. moest zü vele voor
deden met luide stem opnieuw zeggen Toen de
oude heer tenslotte alles had verstaan, nader
de de bus een halte en stapte het algemeen
beluisterde paar uit. Dan namen zü een ande
ren bus. weer had het lieftallig meisje vergeten
schoenen te koopen. In de meeste andere bus
sen en treinen van Chicago reisden dien gehee-
len dag hardhoorende oude heeren. wier bege
leidster vergeten had Trevors-schoenen te koo
pen.
Johnny Parker Incasseerde enkele dagen la
ter zün chèque van tienduizend dollar met een
zelfverzekerden glimlach.
ohnny Parker zat vol goede ideeën, doch
wat belangrüker was: hü wist ae te exploi-
teeren. Tal van Amerikaansche firma's had
den aan hem een honderd procent Amerikaan
sche reclame te danken, die Johnny én de fir
ma een niet te versmaden voordeel had opge
leverd.
Toen Johnny eenmaal zóó was Ingewerkt, dat
iedere .Jdee" van hem reeds grootgeld opbracht,
kwam Johnny op de gedachte een bewijs,
dat hü inderdaad vol góéde ideeën zat met
die ideeën van hem wat zuiniger te zün. HU
zou zich, bedacht hü. daardoor veel inspanning
besparen, minstens zoo gemakkelijk en veel
verdienen, en tenslotte, wat het belangrijkste
was. hü zou werkelük alleen ..goede" ideeën
ter beschikking kunnen stellen.
Het effect was verrassend. Hoe minder
.ideeën” Johnny op de markt bracht, des te
meer werden er hem gevraagd, en hoe zwaar
der die, welke hü afgaf, werden betaald.
Johnny permitteerde zich weldra een schit
terend luxe-kantoor in de beste handelswük
_yan Chicago, en voerde een staf van personeel
te zünen gerieve. Alleen den grootsten firma’s
leverde hü reclame-tlpe.
Een jaargeld verdiende hü aan een opval
lende. tevens humoristische reclame, zooals bü-
voorbeeld aan die van de zeven heeren van Ca
pitol. Deze heeren waren hoogst modern en
chique gekleed in volkomen gelüke costumes;
zü droegen alle zeven een hoogen hoed en een
map onder den arm. Dat zü iedereen opvielen
was echter te danken aan de opdracht, dat zü
allen, volmaakt gericht, op korten afstand ach
ter elkaar door de straten liepen en voor elk
café-terras op een onzichtbaar teeken plotse
ling gelüktüdlg .Nalt” maakten, zich naar de
café-bezoekers in éénzelfde beweging omwend
den. bogen, hun map naar voren brachten en
openden. Nieuwsgierigen lazen dan op iedere
opengeslagen map de mededeellng: „Bezoekt
het beste theater", waarop de zeven correcte
heeren. dankend voor de betoonde belangstel
ling. hun zeven hooge hoeden met breed gebaar
groetend afnamen en nogmaals zeer diep bogen.
Doch hun hoofden waren volkomen kaal en
midden op elk kaal hoofd stond een scherp af-
geteekende letter, welke tezamen den naam
vormden van dit beste theater: Capitol!
Johnny had goud aan dat trucje verdiend
en er zün naam definitief mee gevestigd. Maar
de moeilijkheden in het leven bleven ook hem
niet bespaard.
De groote schoen-flrma, Trevors Shoe Fac
tories. bracht hem In den persoon van haar
directeur een bezoek en een voorstel. Johnny
Parker werden 10 000 dollars aangeboden voor
één enkele reclame-ldee Doch op voorwaarden
De reclame moest volkomen onopvallend en
toch hoogst verrassend zün. zU mocht niet ge
lezen behoeven te worden, zü mocht niet per
luidspreker geschieden of door de straten gaan
of vervoerd worden in zichtbaren vorm en men
Harvey was vast besloten, dezen man te volgen,
tot hü diens woning kende, om zoodoende
nadere informaties omtrent hem in te kunnen
winnen.
Dat er van zün kant eenlg gevaar kon drei
gen. daaraan dacht hü zelfs niet eens. Dese
man wist Immers niet, wie of wat bü waa.
Be onbekende vertelde opgetogen van X
natuurschoon der omgeving en werd door z'n
onderwerp zoozeer in beslag genomen, dat
Harvey hem onopgemerkt beter kon opnemen.
Zün geoefend, scherp oog onderscheidde duide-
lyker en duldelüker, dat mans baa~* "alsch
was.
Zü
geschouderde
langen baard.
Dat moest dus de gezochte zün!
Harvey zette het onderhoud met den eenen
bankbediende voort en scheen maar niet tot *n
besluit te kunnen komen, doch verloor den bin
nentredende geen seconde uit X oog. Deze
vroeg, of hu nu z'n bankbiljetten kon omwis
selen.
Toen zulks bevestigd werd, telde hü "n stapel
tje banknoten neer, gedeeltelük Fransche en
gedeeltelük Engelsche biljetten, om deze in
Dultsche munt om te zetten.
De onbekende sprak büna geen woord, en liet
z'n blik onverschillig door de kantoorlokalen
dwalen. Terloops nam hü ook even Harvey op.
x fschoon iedere Amerikaansche burger
I weet, den president van zün land de hand
te mogen drukken, is de toelating tot deze
symbolische handeling lang niet gemakkelük.
Men moet vooreerst een schriftelük verzoek in
dienen. dat vergezeld moet gaan van de noodige
inlichtingen omtrent stand, positie, ouderdom,
enzoovoorts.
Dit verzoek gaat regelrecht naar den secreta
ris van den president. En is alles tn orde be
vonden. dan krügt de verzoeker een met het
gouden kruis van den president voorziene uit-
noodlging, om zich op een bepaalden dag en
opeen bepaald uur aan het Witte Huls te mel
den. BU deze invitatie gaan twee legitimaties:
een wlt-rubberkaart, welke de bezoekers aan
hun auto dienen te bevestigen en een kletne
gele kaart, welke feitelUk de poorten van het
Witte Huis opent.
De voorgeschreven kleeding is rok en cylln-
derhoed voor de heeren en klein avondtoilet
voor de dames Daar buitenlanders, die Was
hington bezoeken, ook vaak gaarne met den
president kennis maken, doch meestal niet in
het bezit zün van die omslachtige avondklee-
dlng, heeft men in de buurt van het paleis een
zaak geopend, waar avondkleeding in leening
wordt afgestaan, en voor i i 5 dollar kan men
zich, keurig in rok of züden japon gestoken,
bü het Witte Huls aanmelden.
Heeft men zün auto van de bekende wlt-
rubber kaart voorzien, waarop te lezen staat:
„Witte Huis, inrü Ooster-lngang", dan neemt
men den weg langs de Pennsylvania avenue,
waarlangs een dubbele rü polltie-agenten het
verkeer regelt.
Na het parkeeren van den wagen gaat men
langs de gidsen, soldaten en mariniers, die allen
zün aangesteld om de orde te bewaren. In dub
bele rüen gaan de bezoekers door de lange,
hooge gangen van den oostervleugel, waar twee
portiers in livrei de toegangskaarten afnemen
Nu is men, als het ware, niet meer heer en
meester over zichzelf. Men staat letterlük on-
a w w wn a °P *Un inEeyolge de verzekenngzvoorwaarden tegen fq 7^x0 bU levenslange geheele ongeschiktheid tot werken "door fq m b^ met
Toen de jongens klaar waren met eten, zei een van hen. Kom
vogelnestjes uithalen. Stan viel van
schrik achterover en de jongens sprongen op. daar ze dachten
volklng en van het ten hemel schreeuwende
onrecht, dat in den Paltz gebeurt. De bisschop
neemt geen blad voor den mond. Deze in schün
zwakke grijsaard is een man vol dapperheid
en moed. Hü protesteert dag in dag uit, luid
en in het openbaar, zoowel bü generaal de
Metz als bü de separatisten tegen de wllle-
Vandaag had Harvey nu niets meer te doen
en hü maakte zich den vrijen middag ten nutte,
door zich in de stad en haar naaste omgeving
te orlënteeren. Zulks kon hem nog wel eens van
dienst zün.
Den volgenden ochtehd was Harvey reeds vóór
tien uur op z'n post.
„Enis hü al geweest?" vroeg hü-
.Nog niet.”
„Dank tl. Als hü komt, zou ik met u gaarne
quasi een of andere aangelegenheid willen
regelen.”
„Tjamaar u kunt toch niet van ons ver
langen, dat wü onze eigen cliënten in ons eigen
huis in een hinderlaag lokken."
Nu toonde Harvey zün legitimatie om z'n ver
langen te kunnen rechtvaardigen. Juist stak hü
X papier weer in z'n portefeuille, toen een breed-
heer binnentrad; hU droeg een
„Och, waren alia manschan wijs
(Dat i> healamaal niet noodlq, all
ze achter het steur maar klein
beetje beter wilden opletten, dan
konden we al héél tevreden zijn I)
baseerd op de daden van Heinz, door wiens
toedoen vele menschen zün gedood en anderen
van alles zün beroofd. De separatisten waren
woedend om dit optreden van den bisschop;
terecht vreesden zü, dat deze weigering op heel
de bevolking en in heel de katholieke wereld
een voor hen zeer ongunstlgen Indruk zou
maken. Zü telefoneerden naaj* den aartsbis
schop van Bamberg en zelfs naar Kardinaal
Faulhaber (eens bisschop van Spiers) in Mün
chen en verzochten deze prelaten, den bis
schop van Spiers voor te schrüven. Heinz ker-
kelük te doen begraven. De genoemde kerk
vorsten gaven natuurlük ten antwoord, dat de
bisschop van Spiers volkomen onafhankelijk
was en dat wat hü deed, welgedaan was. Heinz
werd niet kerkelük begraven. Vóór wü weg
gingen. zelde de bisschop ons nog, dat hü ver
langend uitzag naar de komst van den Pause-
lüken delegaat aan Rün en Roer, Mgr. Tesfa
Deze had hem geschreven, dat hü komen zou.
Daarover - was zün bisschoppelük hart blüde.
Want Mgr. Testa kon het beste den H. Vader
verhalen van het nameloos leed van het volk
tn den Paltz.
Zeer onder den indruk verlieten wü allen
dezen dapperen grüsaard. Verschillende pro-
testantsche collega's waren opgetogen zoowel
over den moed als over den eenvoud van de
zen bisschop.
Wü staan weer op het Domplein te Spiers.
Voor den dom houdt wacht de koffiebruine
Marokkaner Even verder bü het paleis van den
bisschop een gewapende bandiet. De straten
zün leeg en stil. Geen mensch vertoont zich
haast.
Een ongehoord schandaal fpeelt zich af In
dat Centrum van de oudste Europeesche Chris-
telüke beschaving, In het eeuwenoude heilige
Spiers, in heel den ontrechten Paltz.
althans niet herinneren. Maar X is best moge-
lük. want ik kom daar heel vaak.”
„Zool U had nogal aardig wat zaken af te
doen."
„X Is mogelük.”
.Doet u veel zaken met hen?”
.Alle ünancleele aangelegenheden regel ik vla
Hahn. Ze zün door en door solide en goed geïn
formeerd.”
„Ik vind X prettig aoolets te vernemen; Ik
profiteer graag van de ervaring van anderen.”
.Dat begrüp ik.”
Harvey anta-oordde op luchtigen toon, terwül
hü zich afvroeg, wat deze man toch wel in X
schild mocht voeren. Dat hü hem. volkomen *n
vreemde, op zoo vertrouwelüken toon aansprak
moest toch Xi doel hebben. Maar welk?
De onbekende bleef naast Harvey loopen.
.Moeten we misschien denzelfden. kant uit?”
„Ik weet X niet.”
„Waar moet u heen?”
„Och, Ik wandel eigenlUk maar soo*n beetje,
'n Bepaald doel heb Ut niet.”
„Ah. Zoo! Nu, dan hebt u niet den slechtsten
weg gekozen. Langs dezen kant van de stad zult
u heel wat mooie plekjes ontmoeten. Ik woon
Xi eind verderop, villa .Mon repos.”
„Woont u daar?”
Weet u m'n huis soms?”
.Neen.”
.Midden in X bosch. Werkelük heerlijk om te
wonen."
Beiden
hulasn
verraad wordt beschuldigd. Wü hebben de
betreffende correspondentie van onzen oud-
correspondent opgezocht (De Tüd 29 Januari
1924) en drukken -haar hier nog eens af, om
het ware karakter van den edelen Bisschop tn
het licht te stellen
Te voet waren wü, U» In Mannheim over
nacht te hebben, over de Rünbrug naar
den Ludwlgshafenerkant gegaan. Daar wacht
ten de auto’s der „Badlsche Anilln- und Farb-
stoffefabriken”. De passanten natuurlük
*U ook werden gecontroleerd door een
Franschman en tevens door een separatist. De
man droeg uniform: zwarte soldatenjas, op de
punten van den kraag staat een gouden ..R"
(republiek), revolver om. geweer over den
schouder, sabel op zü. op het hoofd een horl-
zontblauwe typische Fransche politiemuts. Ik
Mon in (|en loop van den dag constaieeren, dat
dit wtrkelük de algemeene uniform was. In
liet hdofdkwartler te Spiers droegen alle se
paratisten deze uniform.
J In razende vaart ging het door de vlakke
TlUnvlakte naar Spiers. De heuvels van den
Palts beginnen pas bü het gezegende Deides
heim. Eenmaal bü den Ingang van Spiers con
troleerde een vriendelüke Fransche post, die
als Elzasser uitermate perfect Dultsch sprak,
onje auto's. Dan eenlge kromme, stille, haast
uitgestorven straten en wü stonden voor den
dom. Hoogmasslef rijzen de torer^. Lang strekt
zich het schip, betrekkelUk nieuw van steen.
De tegenwoordige machthebbers, de Fran-
schen, hebben den dom tweemaal verwoest.
Oud en verheven is het koor. Wüd is een plein
om de kathedraal. Schuins tegenover is het
breede, oer-oude paleis van den Bisschop. Dit
gebouw is vervallen en droef en moede is zün
oude gele verf. Aan den anderen kant zün ka
nunnikenwoningen In den zelfden ouden stül en
moede kleur. Vlak tegenover den hoogen dom
van Spiers staat in het Centrum van de oud
ste mldden-Europeesche Christelijke be
schaving, vlak tegenover het verheven bouw-
monument, waarin acht Dultsche keizers lig
gen begraven, tegenover het monument, dat
zoo dlkwüls In de Middeleeuwen als Dultsche
dit teeken des
den
Hü dacht echter met een tikje medelijden
aan de waarschünlük lam geworden rechter
hand van mr. en mrs.- Roosevelt en was blü
voor hen, te weten dat' glimlachen tenminste
geen pün doet.
RUksdag diende, tegenover dit teeken
Christendoms, waarin eens St. Bernard
tweeden kruistocht predikte, staat thans,
een koffiebruine Marokkaner op wacht. Kakhl-
unlform, roode fez. De bisschop kan deze
vleeschgeworden beleedlging van de Christelü-
ke cultuur den heelen dag van zün vensters uit
zien O ze zün zoo tactvol, deze katholieke
Fransche militairen!
WU brengen een kort bezoek, onder leiding
van een kanunnik, aan dit Romaansche bouw
werk. bezoeken de graven der Dultsche kei
zers (roerend: op het graf van Rudolf van
Habsburg legden Oostenrijkers prachtige kran
sen; merkwaardig: op het graf van Adolf van
Nassau strooiden Fransche officieren bloemen),
nemen de oude keizerlüke gewaden en kro
nen en wapenen der keizers, welke stukken
men in de graven vond, in oogenschouw, be
wonderen de enorme fresco's (het Inwendige
der reusachtige kerk is geheel in kleur gehou
den) en zien nog overblüfselen van den brand
van 1450, resten ook, die overbleven na de
verwoesting der kathedraal door de Franschen
in 1689 en 1794. Onder een Zonnekoning dus
en In den tüd van de Fransche revolutie.
Wü gaan naar het paleis van Z. D. H. Mgr.
dr. Sebastian, Bisschop van Spiers. Deze pre
laat woont In zün uitgestrekt paleis in den
allergrootsten eenvoud te zamen met zün zus
ter. Deze zuster ontving ons vriendelült en
liet ons brengen naar het vlcariaat-generaal.
waar de bisschop aan den arbeid was. Het
vicariaat staat in de „Kleine Pfaffengasse”.
De Franschen schilderden er netjes onder .Pe
tite Ruelle des prëtres”. Voor het gebouw staat
een woest-uitziende separatist, zwaar bewa
pend.
De bisschop ontvangt ons in zün werkka
mertje, dat er In zün ongewoonlüke eenvou
digheid uitziet als een kloostercel. Letterlük
niets anders dan een schrijftafeltje en een
paar stoelen staan er In. De bisschop zelf
is een llchtelük gebogen, niet groote gestalte..
Het hoofdhaar is grijs. Diepe rimpels van
zorg doorploegen zün hoog voorhoofd. Achter
den gouden bril zün oogen, vol verstand en
goedheid. De stem is zwak en moede. De pre
laat is gekleed In het zwart.
Langen tüd hebben wU met den bisschop ge
sproken. Hü vertelt ons van het lüden der be
keur. tegen de rechteloosheid, tegen de ver
banningen, de confiscaties, gevangennemingen,
tegen de onduldbare tyrannic. Dat zün alle
woorden, die de bisschop gebruikte. Hü was
er zeer over verheugd, de bultenlandsche
pers te kunnen ontvangen. Zakelük en voor
naam behandelde de kerkvorst de kwestie van
het separatisme. HU kon zün bitterheid en
verbittering over den loop van zaken niet ver
bergen Direct na het binnenrukken der se
paratisten, toen het eerste bloed vloeide, snel
de hü naar generaal de Metz, om hém er op
w*zen. welk een slechten indruk het in heel
de wereld zou maken, als hü zich ophield met
zulk een uitvaagsel (Geslndel, zelde de bis
schop). Het baatte niets. Toen ging de bis
schop weer en nam den president van de
protestantsche landskerk mede. De Metz Het
beide hooge heeren op de mat staan, ontving
hen niet. De bevolking, verklaarde Mgr., wil
van de separatisten absoluut niets weten. In
de vorige week was de bisschop bü de hooge
RUnlandscommlssie in Koblenz en verklaarde
den Engelschen vertegenwoordiger Lord Kll-
manrock In ronde woorden: „Wanneer de
Franschen een volkomen neutrale houding
aannamen, dan zou heel de separatistische his
torie In tüd van 30 minuten, zonder bloedver
gieten, ten einde zün." De bisschop klaagde er
bitter over, dat generaal de Metz het voorle
zen van de trouwproclamatie der geestelük-
heid in zeer onhoffelüken toon had verboden,
op een toon, die tegenover geestelüken nooit
gewoonte was geweest Van allerlei geestelüken
komen de zwaarste klachten tot hem. ook van
alle mogelüke gemeenten, die hem verklaren,
dat de zoogenaamde loyaliteitsverklaring te
genover de zoogenaamde regeering met de
gemeenste middelen is afgeperst. Den dag voor
ons bezoek was Cllve, de Engelsche gedele
geerde. In Spiers geweest. De bisschop hoopte
veel goeds van dat bezoek. Hü zelf had Cllve
niet gesproken. De separatisten hadden hem
zeer onhoffelijk behandeld. De bisschop had
hei, onder zün waardigheid gevonden, tc
blüven. Des avonds had Mgr. een vergadering
bezocht. Toen hü naar huis ging, bleek, dat de
hoofdstraat door Franschen en separatisten
was afgezet. Zü vreesden, dat de bevolking Mi
nister Cllve een ovatie wilde brengen. De bis
schop vertelde, dat hü op de meest ruwe (ro-
heste) wüze, in een züstraat was gestooten.
Zoo wordt in het katholieke Spiers de katho
lieke bisschop behandeld. De bisschop ge
bruikte zeer scherpe woorden en wees nadruk-
kelük op het kerkvüandlge, het anti-katholleke i
en nleuw-heldensch karakter der separatist!- I
sche beweging HU beklaagde zich ook over het
optreden van generaal de Metz in kerkelüke
zaken. De Metz is zelf katholiek. In Spiers is
het gewoonte, den avond vóór Kerstmis, om
twaalf uur, in de crypta van den Dom de
.Metten" te zingen. Dit jaar verbood de bis-
schop dit, om den separatisten na negen
uur mag geen nft-pgch meer op straat geen
gelegenheid te geven, een bloedbad aan te rich
ten. Nauwelüks hoorde generaal de Metz dit,
of hü hief de negen-uur-verordenlng voor dien
avond op en beval den bisschop. de .Metten”
te houden. De bisschop weigerde. Toen legde
de generaal beslag op den Dom en Het door
een Franschen abbé de .Metten” houden. De
bevolking, zeide de bisschop, bleef spontaan
weg. Alleen de Franschen met de Metz aan de
spits, hielden godsdienst In den met beslag 1
belegden Dom. Men had den
willen arresteeren. Maar dót ten slotte
niet gewaagd.
Ten slotte kwam de bisschop te spreken over
het feit, dat hü geweigerd had, den ver
moorden „president” Heinz kerkelük te laten
begraven. ZUn weigering was gebaseerd op het
anti-kerkelüke karakter der beweging, was ge-
Iders In dit blad is dezer dagen een re
miniscentie geplaatst van het bezoek, dat
correspondent
bracht
Ludwig
bast ia n, die thans door de nazi's van hoog-
7— 7-wu
van
108
107
