ONS
LAD
Basken bieden nog slechts
geringen tegenstand
I
I
I
r
K Ik
I
Het nieuws van heden
WASHINGTON WENSCHT
BESPREKINGEN
Een schrijven van
Kard. Van Roey?
Ds. Niemoeller is
gearresteerd
Uitbreiding van
handelsvrijheid
Het accoord der
3 mogendheden
Het incident op de
Amoer
Meer bevoegdheid
voor Horthy
Delbos over de
contr
DE BAROMETER
ERNSTIGE ONTPLOFFING
OP DE 0 16
DE ONDERWIJSSTRIJD IN
DUITSCHLAND
JOH. LAUWERS
PAÏGLOP i
ALKMAAR
BREUKBANDEN
NIGDE KATHOLIEKE PERS
VRIJDAG 2 JULI 1937
Vroegere stellingen
geheel verlaten
Sevilla gebombardeerd
De strijd tegen de Kerk
By Madrid
Carol vertrok
lit Polen
K
B
S
s
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
- ZIEKENFONDSLEVERANCIER
Italiaansch schip bij
Cornwall gestrand
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
231
No.
JAARCANC
DERTIGSTE
o o
Een grensincident
onmlddellljk
Het firiancieele decreet
o
i
X
Verbod verwacht tegen ’t Verbond
van Vlaamsch-nationalisten
De toestand nog gespannen; Rus
land rekent op diplomatieke
oplossing
By Granada zyn de regeerings
troepen zeven kilometer
vooruit gerukt
Huil meent aldus de internationale
samenwerking te kunnen
bevorderen
Ook de leider der Duitsche Bely-
deniskerk thans gevangen
Stuk metaal werd met groote
kracht door de machine
kamer geslingerd
ni
24
t
In den sector van den weg naar Estra-
madura hebben de regeeringsbatterljen de
tweede Unie der nationalisten gebombar
deerd. om te verhinderen, «lat de voorhoe
de. die met het oog op de steeds tnoeilUker
wordende positie de Unie begint te verlaten,
versterking krijgt.
Bij Granada zijn de regeeringstroepen ze
ven kilometer opgenikt tot voorbij de Siërra
de Cogollo, ten Oosten van de stad.
lomlsche samenwer-
p duurzame grond-
Mededeelingen in sake de levering van garna
len alt Den Beider aan Amsterdam.
Stand op Vrijdag 1» sw vjn.: 7MA
Vorige stand: 762-1
IS
03
13
52
>3
13
LONDEN,
wordt, dat
Washington
rcht het niet uitgesloten, dat Léon Blum bin
nenkort een bezoek zal brengen aan New York,
doch naar hij zegt is hiervoor nog niets offi
cieel geregeld.
Weliswaar stond nog omtrent geen enkel be-
aoek iets vast, doch de kwestie werd bestudeerd.
De correspondent van de Jite York Times”
•an de regeerlng van generaal Franco te
kennen.
PARUS. 1 Juli (Ha'
mercommissie van Bu
vanmiddag kennis gJ
van Delbos over denj
toestand.
In het communiqué
komst werd gepubM
deeld:
De minister
solidariteit van l^Mg
thans hangende
de er aan. dat
werd door de
F-ë
n
I 1I
Het prlnselQk jacht Piet Hein nadert zjjn vol
tooiing.
t.
Renter seint nog uit Londen, dat men in
Britsche kringen het standpunt, dat te Ber
lijn en Rome verdedigd wordt en volgens
hetwelk de controle in de Spaansche wate
ren sou worden afgeschaft, onaanvaard
baar acht.
Eventueel zou slechts in gemeenschappe
lijk overleg met de Vereenigde Staten en
de andere landen van Zuld-Amerika opgs-
treden worden.
TOKIO, 1 JuU (Domei) Volgens de
laatste berichten uit Hslnking Is de toestand
bij de Amoer nog steeds gespannen. Er zijn
nog vjjf Russische kantoneerbooten versche
nen, die ter hoogte tan het eiland Sen-
noefa kruisen.
In Russische kringen bewaart
v-Jmte ei
Blijkens verkhu
than, blijft de
gehandhaafd.
Te Washington acht men wederkeerige be
sprekingen gunstiger voor het wereidherstel dan
een internationale conferentie.
De bekende leider der Duitsche belijdentekerk.
ds. Niemoeller, Is gearresteerd.
De geestelijken-leeraar In Duitschland, die
geen onvoorwaardelijke belofte van trouw aan
Hitler wilden afleggen, lijn ontslagen.
LONDEN. 1 JuU (DKR.) Vannacht is het
Itallaansche stoomschip ..Aida Luro" (4500 ton)
aan de kust van Cornwall op
pen. Om 2 uur
Franklin D. Roosevelt, de derde zoon
tan den president der Vereenigde
Staten, huwde met mits Kthel du Pont,
de dochter van een groot-industrieel te
Wilmington (Delaware).
In den sector Aravaca werd een vijandelijke
aanval spoedig tot staan gebracht. De kanonnen
der regeeringstroepen legden het geschut der
nationalisten, dat het vuur had geopend op
de stellingen der loyale troepen, het zwijgen op.
Een aanval der rechtschen op de stellingen
LI) Argallanes ten Zuiden van den Taag is af
geslagen. waarbij de aanvallers aanzienlijke
verliezen leden. De vijandelijke troepenbewe
gingen in den Jarama-sector werden verlamd
door het geschutvuur der regeeringstroepen.
Men verwacht een verbod van Kard. Van Roey
tegen de Vlaamsch-nationalisten.
De toestand, ontstaan door het Amoer-incldent.
is nog gespannen; Rustend rekent echter op
een diplomatieke oplossing.
Advies van den Nijverheidsraad ten ssnvien
De officier-machinist 2e kl. bij de M. 8.
D. J. Lugten werd echter met verwondin
gen aan het gelaat, en "waarschijnlijk met
een zware hersenschudding, naar het zie
kenhuis .Bethesda" overgebracht.
Naar aanleiding van berichten, volgens welke
het bewind van Franco binnenkort door de
Zuld-Amerikaanscbe Republieken zou worden
erkend, wordt te Santiago medegedeeld, dat er.
wat Chili betreft, slechts eenlge officieuze docb
geen officieele stappen zijn gedaan
Uit goede bron wordt vernomen, dat de Bra-
zulaansche regeerlng zou overwegen Franco te
erkennen, doch dat zjj geen enkele beslissing
Lal nemen, welke met eveneens door de andere
Zuld-Amerikaansche staten zal worden goed
gekeurd.
De minisi»
met vastben
een effectlc
sal handhav
Voor den aanvang van de behandeling van "t
ontwerp hadden de soclaal-democraten de zaal
verlaten.
Deze wet verleent den Rljksregent staatsrech
telijk de bevoegdheden van het nationale Hon-
gaarsche koningschap, met uitzondering
De Kardinaal heeft zooals bekend reeds
in April van dit jaar ingegrepen toen hij in
den verkiezingsstrijd tusschen Van Zeeland en
DegreUe op het laatste oogenblik zich scherp
uitllet over de politiek der Rexisten.
In bet Brlt&he Lagerhuis heeft Simon ver
klaard aan den Franschen minister van Finan
ciën een boodschap te hebben gezonden van den
volgenden Inhoud: „Nu gij de volmachten hebt
gekregen, die gij verlangde, om te voorzien in
den tegenwoordigen toestand, verheug ik mij
van te voren de nauwe samenwerking te zien
loortgezet tusschen onze schatkisten, krach
tens de drlemogendhedenovereenkomst. Ik wil
□e oprechte hoop tot uitdrukking brengen, dat
Frankrijk weldra uit de tijdelijke moeilijkheden,
waarvoor het geplaatst is, zal geraken.”
De Amerikaansche minister van Financiën.
Morgenthau, heeft zijn Franschen collega, Bon- 1
net, een boodschap gezonden, die geheel den-
zelfden inhoud heeft als die, welke Simon Bon
net beeft doen toekomen.
NEW YORK, 1 Juli. (Havas.) Naar de „New
York Times" uit Washington verneemt, heeft
de Amerikaansche minister van Büitenlandsche
Zaken, Huil, verklaard, dat het bezoek van Van
Zeeland slechts het begin vormt van een reeks
voorgenomen conferenties tusschen de regeerlng
van de Vereenigde Staten en vertegenwoordi
gers van büitenlandsche regeerlngen, met het
doel de internationale ecc
king te vergemakkelijken’
slagen voor den vrede te
De commis
haar vertrou
actie ten be|
en den vredd
De sociabJ
BAYONNE. 1 Juli. (Havas.) De „Diario
Vasco" te Bilbao meldt, dat de rechtsche
opmarsch in de richting van Santander
voortduurt, zonder dat de troepen van
Franco veel tegenstand ondervinden. Men
gelooft, dat de llnkschen weinig verzet kun
nen bieden. De rechtsche llniën strekken
zich uit van Valmaseda tot bij Castro ür-
diales. De stellingen, die aanvankelijk door
de llnkschen verdedigd werden, zijn thana
geheel verlaten
UTTGART. 1 JuU (DUB.) De Duitsche
.ter van Opvoeding heeft reeds gerulmen
L ieden Instructie gegeven, dat de employé's
ressort, die in openbaren dienst van het
van de landen zijn, een gelofte van
den .Fuehrer” moeten afleggen.
De commissie was het er over eens, dat er
geen sprake van kan zijn Franco als oorlog
voerende te erkennen, daar ook Engeland
niet geneigd is tot deze erkenning.
Jen hieronder ook de geestelijken
Je in openbare scholen onderwijs
beft de Wiirttembergsche minister
lienst de KathoUeke en EvangeU-
Lelijken. die de gelofte van trouw
Bn afgelegd of slechts onder voor-
K>ben willen afleggen, uit het on-
openbare scholen gesloten en
^Reestelljken de staatssubsidies
^Blarissen opgeheven.
Het hoapitaalschlp ..Helouan”, dat 467 aan
hei front van Madrid of bij Bilbao gewonde
Italianen vervoerde heeft 400 man aan wal
gezet te Gaeta en de 67 anderen te Napels
Deze laatsten zijn naar een ziekenhuis overge
bracht. De meeste gewonden zijn reeds herstel
lende.
Geestelyken-leeraar moeten de
gelofte van trouw aan
Hitler afleggen
BOEDAPEST, 1 JuU (D.N.B.) De Hon-
gaarsche Rijksdag heeft in een plechtige
zitting met algemeene stemmen het wets
ontwerp betreffende de verkiezing en de
uitbreiding van de bevoegdheden van den
Rljksregent aangenomen.
De Spaansche militaire autoriteiten hebben
Srenspaaltjes, welke op de grens van het Fran-
ache en Spaansche grondgebied waren geplaatst
ten behoeve van büitenlandsche touristen, ver
wijderd en In de plaats daarvan de Spaansche
monarchistenvlag geplant. ZIJ verklaren, dat de
paaltjes op Spaansch grondgebied waren ge
plaatst. en dat zij dus bet recht hadden, ze te
verwijderen.
Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal voor Alkmaar f2.—
Voor buiten Alkmaar Z f 2.50
Dagblad uitgegeven door de\
N.V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 booger
Frankrijk zal vai
standpunt m
men de
is men van opvatting,
toch biet
Huil gaf te kennen, dat de regeerlng der
Vereenigde Staten niet zoo zeer een inter
nationale economische conferentie op bet
oog heeft, doch veeleer besprekingen met
diplomaten en leden van büitenlandsche
regeerlngen.
België strekt de voordeelen der
Oslo-conferentie uit tot Frank
rijk, Engeland en de V.S.
van deelneming aan de WereMtento
te New York in 1939.
Hongaarsche Ryksdag neemt des
betreffend wetsontwerp aan
1 Jah. (Havaa.)
tusschen Parijs,
overeenstemming
over handhaving van de monetaire overeen
komst tusschen de drie mogendheden.
BRUSSEL. 1 JuU (Havas) Uit goede
bron wordt bevestigd, dat België de voor
deelen van het Oslo-accoord. ten aanzien
van de allgneering van een zeker aantal
contingenten, zal uitstrekken tot verschil
lende landen, onder welke Frankrijk, En
geland en de Vereenigde Staten. Zeer spoe
dig zal officieel van dit besluit kennis wor
den gegeven.
Te Portsmouth perd met militaire eer begraven admiraal Sir W. Fisher, die in
leven commandant was van de Britsche vlootbasis te Portsmouth. In den wereld
oorlog voerde de admiraal tijdens den zeeslag in het Skagerrak het bevel over het
slagschip St. Vincent
BRUSSEL, 1 JuU. (D. N. B.) In Vlaamsch-
nationalistische kringen verwacht men een
herderlijk schrijven van den Kardlnaal-
Aartsbisschop van Mechelen tegen het
verbond van Vlaamsch-nationalisten.
Bevestigd
Londen en
bereikt ia
1 JuU. (P.A.T.) Woensdag-
jilot Wawel te Krakau een diner
ere van Koning Carol van Roe-
(iiner bezichtigde de koning de
n van het kasteel. Vanmorgen
mog een aantal bezienswaardig-
Rtad bezocht, waarna hij om
K zijn gevolg In een specialen
kiaar Boekarest vertrok.
Het Argentljnsche ministerie van Bultenland-
•che Zaken denkt er voor bet oogenblik niet
De „Voz de Espana" meldt, dat duizenden
ecldaten, die aan het front van Biscaye gevan
gen waren genomen en niet te Bilbao of te
Vittoria onderdak gebracht konden worden,
naar Logrone getransporteerd zijn,
In antwoord op een vraag van Attlee heeft
Cranborne, de onderstaatssecretaris van Bul-
tenlandsche Zaken, in het Britsche Lagerhuis
medegedeeld van den Franschen ambassadeur
bericht te hebben ontvangen, dat da Fransche
regeerlng maatregelen heeft genomen voor het
uverbrengen van vrouwen, kinderen en andere
vluchtelingen uit Santander naar het door de
legeering beheerschte Spaansche gebied via
Franschen grond. Er zijn verschillende voor-
Mfgsmaatregelen genomen om te vermijden,
dat mannen, die de wapens kunnen dragen, op
deze Wijze naar Valencia zouden kunnen wor
den gebracht.
De Fransche regeerlng heeft zich ten aan
zien van dit vraagstuk met de Spaansche re-
geering in verbinding gesteld.
Men hoopt dan ook. dat de Duitsche en Ita
llaansche vertegenwoordigers van bun regee-
ringen instructies van meer verzoenenden aard
voor de vergadering der commissie van morgen
zullen ontvangen.
Men vestigt er de aandacht op, dat een alge-
heele afschaffing van het controlestelsel de
Pyreneeën-grens zou openen voor oorlogstuig,
bestemd voor de Spaansche regeerlng, hetgeen
zou opwegen tegen het voordeel, dat Franco
uit de afschaffing zou kunnen trekken.
standpunt Frankrijk zou Innemen, indien
Duitschland en Italië In de commissie der nlet-
inmenglng zouden blijven bij hun dubbele wei
gering Frankrijk"en Engeland de neutrale waar
nemers op de schepen te laten vervangen en
zich aan te sluiten bij het besluit Inzake de
terugroeping van vrijwilligers,
De minister zelde hierop geen nauwkeurig
antwoord te kunnen geven, om niet de hangende
besprekingen te hinderen.
Koning Carol van RoeuMmië beeft ztjn besoA
aan Polen beëindigd.
De Bongaamcbe Rljasregent Bortby zag «tt"
bevoegdheden oltgrbreid.
België strekt de voordeelen der Oolo-conventio
uit tot Frankrijk, Engeland en de V. S.
In Noord-Spanje gaat de rechtocbe opananeb
voort, terwijl in het ZzMen de regeeringstroe
pen winnen.
BERLIJN, 1 Juli- - (Havas). Da Nie
moeller, die tijdens den wereldoorlog com
mandant van een duikboot was, en thans
de leider van de Duitsche Belijdeniskerk,
b vandaag gearresteerd.
Het decreet, dat door den Franschen minister
raad is uitgevaardigd, laat ’t egalisatiefonds van
tien milliard frank verder opereeren. Uit de
debatten in de Kamer is gebleken, dat het
fonds niet meer over deze tien milliard besetakt,
coch volgens de wet kan het fonds goud afsuRn
aan de Bank van Frankrijk. Hierdoor zal het
mogelUk zijn, dat X fonds weer wordt vergroot,
hetgeen tot uiting zal komen op den volgenden
nankstaat van de Bank van Frankrijk. Verder
zal de Bank voor het oogenblik goud blijven koo-
pen tegen den koers van «de wereldmarkt.
Verder werden nog gewond de offlder-ma-
chlnlst 2e kl. bij de M.S. D. 8. Pluim en ma-
joor-machinist A. van Soest. Hun verwondin
gen waren echter van dien aard dat zjj, na
verbonden te zijn, naar Den Helder konden
vertrekken voor onderzoek.
De overige aanwezigen bekwamen allen stAj<-
er. schaafwonden.
De oorzaak van de explosie is nog onbekend.
De compressor van een diesel-jnotor was ge
ëxplodeerd, waardoor een stuk metaal met
groote kracht door de beperkte ruimte van de
machinekamer werd geslingerd. In deze ma
chinekamer bevond zich een groot aantal ma-
rinemenschen, zoodat het ergste werd gevreesd.
Van alle zijden kwam hulp toesnellen. De com
mandant. luli ter zee le kl., O. J. W. van
Waning, nam onmlddellljk alle gewenachte
maatregelen.
Na de eerste opwinding bleek dat dit onge
val betrekkelijk goed was afgeloopen.
Zaid-Amerika en Franco
Felle brand te Rotterdam, waarbij zolderver
dieping van cartonnagefabriek geheel ait-
brandde.
i
Op de onderzeeboot 016 heeft zich gis
ter een ernstig ongeval voorgedaan. Da
O IC ligt op het oogenblik op de werf der
N. V. Kon. MU. „De Schelde” te VUeetagen
voor de gebruikelijke revisie. Gister wae
men In de machinekamer aan het proef
draaien, toen plotseling een hevige explo
sie plaats vond.
In den afgeloopen nacht heeft Stomonjakof
den Japanschen ambassadeur te Moskou, Sjige-
Tnltsoe, op het commissariaat van Buitenland-
sche Zaken ontboden, teCT'einde hem een ener
giek protest te overhandigen tegen het feit, dat
Japansche troepen op 29 Juni het vuur hebben
geopend op Russische kanonneerbooten bij het
eiland Sennoefa, een der tusschen Mandsjoekwo
n Rusland omstreden eilanden op 120 K.M.
stroomopwaarts van Blagowestsjensk.
Sjigemitsoe arriveerde op het commissariaat
van Büitenlandsche Zaken met een Japansch
protest tegen de aanwezigheid van Russische
schepen in de omstreden zone. Stomonjakof ver
wierp het Japansche protest, op grond van de
overweging, dat de JapanschMandsjoerljsche
troepen het Incident hebben uitgelokt. Het on
derhoud duurde van middenAcht tot drie uur
des morgens
--j van,
het opperste patronaat over de Kerk en het
recht tot verleenlng van adellijke titels.
Handhaving bevestigd door ver--
klaringen van Simon en
Morgenthau
Voor den krijgsraad te Sevilla Is het proces
begonnen tegen Agapito Garcia AtadeU, die
president van de „Tzjeka" te Madrid is ge
weest en commandant van de brigade ,Ama-
neger”. Hjj is nabij de Canarlsche eilanden aan
boord van het ss. „Mexlque", waarmede hij
gevlucht was, gearresteerd. Hem wordt plun
dering eo moord ten laste gelegd.
van Simon en Morgen-
sgendheden-overeenkomst
Vanochtend hebben twaalf regeeringw-
vUegtirigen Sevilla gebombardeerd. Er zjjn
vencheidene slachtoffers onder de burger
bevolking gevallen.
der bemanning, die Inwendige kneuzingen had
den opgeloopen, werden naar het ziekenhuis te
Penzance vervoerd.
Later werd gemeld, dat het vrachtschip
„Alda Luro" als verloren moest worden be
schouwd. De bemanning is aan land gebracht.
Nu Havas het bericht van deze arrestatie
heeft bekend gemaakt, meldt het D.N.B. het
volgende
,J)e Gestapo heeft heden den predikant der
Belijdeniskerk, ds. Niemoeller, gearresteerd te
Berlljn-Dahlem en hem voor den rechter ge
bracht, die een inhechtenlsbevel tegen hem bad
uitgevaardigd.
Niemoeller hoeft gedurende langen tQd bjj-
godsdienstoefeningen en voordrachten ophit
sende redevoeringen gehouden, leidende perso
nen in den staat en de beweging in een kwaad
daglicht gesteld en leugenachtige beweringen
gedaan over door den staat te nemen maat
regelen; dit alles om onrust te verwekken on
der de bevolking. Bovendien heeft hij op verzet
tegen staatswetten en -verordeningen aange
drongen.
Zijn beweringen behoorden tot de soort, die
de aan Duitschland vijandige büitenlandsche
pers in haar kolommen bevat.”
De Indische landsmiddelen hebben In de eer
ste vijf maanden f 42 millioen meer opga-
brachL
BERLIJN, 1 Juli (Havas). De arrestatie van
ds. Niemoeller werd verwacht. lederen dag heeft
de predikant, die zich had opgeworpen tot kam
pioen van de beljjdenlskerk, voor een talrijk en
aandachtig gehoor gepredikt en voor de kerk de
vrijheid geëischt zelfs in den natlonaal-sodalis-
tischen staat het Evangelie en de geboden Gods
te volgen.
Eenlge dagen geleden nog heeft Niemoeller
van den kansel de vraag gesteld, of het woord
van den Fuehrer nog waarde had, gezien de ver
volgingen en arrestaties van predikanten der be
lijdeniskerk. Niemoeller is de bekendste en meest
populaire leider dezer kerk. Tijdens den wereld
oorlog was hij commandant van de duikboot
J 151, welke op de Mlddellandsche Zee tal van
transporten der geallieerden tot zinken heeft
gebracht.
In 1919 was Niemoeller 27 jaar oud. Na den
oorlog werd hij boer, en vervolgens ging hij the
ologie studeeren. In 1931 werd hij predikant te
Dahlem.
j vi
