een PUBLIEK
Roomsche Reis-Reunie 1937
I
122
JEIM:
Het is 4
4l
y *><>r
Schêveningen
Serie „Adoremus”
rXi*^***^
IN KRISTIANSAND
<1a
tvij gebruiken uitsluitend
PALMOLIE
El
L
Restaurant DORRIUS
M. X. Vaarbargwal b. h. Amsterdam.
l .-y
ZAT&RDAG ,3 JULI 1937
VAN WEEK TOT WEEK
in
H. H. WIJDINGEN
J
Een hartelijke ontmoeting
R. K. kerk
Kerkelijk leven
UITSTEKENDE KEUKEN
Werklieden omlaag
gestort
VRAAGT PROSPECTUS
5
PRINSES ARMGARD
Naar Duitachland vertrokken
De „Generale” naar Venetië
rt
Particuliere organisatie
Naar O aio
Lqge Pensionprijzen
De mishandelingen van
Aalders
De eerate 18 Nederlandtche poatu-
lanten in het klooater gearriveerd
NOVICIAAT BROEDERS VAN
LIEFDE TE VENRAY GEOPEND
BENOEMINGEN IN HET BIS
DOM 'S BOSCH
REIZEN NAAR BEDEVAART
PLAATSEN
Prijsreducties Kurz^al, Pier en
Buitenbaden,
NED. REISVEREENIGING
VOOR KATHOLIEKEN
ril
PER STUK j
Een wandeling door
Kriatianaand
VACATURE RAADSHEER IN
DEN HOOGEN RAAD
Inlichtingen aan den miniater van
Buitenl. Zaken a.i. gevraagd
Pionierawerk door religieuzen
ziekenhuizen en acholen
Noorsche jeugd aan
boord
en hoapitaal
9
6
■«J
- Nadryë
g
den
van de beroemde Oslo-fjord, die vele
t
genomen van de
D.
en
Op het Canale Grande te Venetie
I
i-
e
had
JS^
Het iUn de religieuzen hier en elders in Noor
wegen. die In ziekenhuizen en scholen, welke
ook nlet-katholieke kinderen toelaten, prachtig
pionierswerk verrichten en reeds vaak niet zon
der dat de zegenrijke gevolgen van bekeerlngen
uitbleven en zoo strooiden zy het zaad, dat
wasdom gaf en aldus nieuwe aanwinsten voor
de nog wel kleine doch langzaam aan groeiende
katholieke kudde in St. Olav's schoons land.
wy verwijzen voor adres enz naar de ad
vertentie, die in dit nummer is geplaatst.
ter wereld
e verzachtende
Onze collega de heer P. Dleges verrichtte een
sympathieke daad door af te zien van een be
zoek aan het stadje en met de Noorsche ge-
loofsgenooten direct terug te varen, om hen
oo het schip rond te leiden.
De nieuwe St. Ansgariuskerk te
Kristiansand
ch
al
sn
ie
ie
e
t
1
i.
betreurenswaardlgen kant van Luther's
onevenwichtig optreden als kerkhervor-
Hy heeft daarmede zeer veel voldoening be
leefd. want gelijk hij ons enthousiast vertelde,
r.adden zoowel de Eerw. Zusters als de kinde
ren van de rondwandeling door het schip enorm
genoten en hadden zy hun oogen uitgekeken
by het ’sten van zooveel schoons en interes
sants op het scfiip. De heer L. Bouwman, ad
ministrateur van de Stoomvaart Maatschappij
.Nederland", die de reis naar Noorwegen ook
mcemaakte, had de fijne attentie het Noorsche
gezelschap ververschingen te doen aanbieden.
Met onvergefelijke indrukken aan dit bezoek
hebben de jeugdige "Noren en de hen vergezel
lende religieuzen, vol lof over de Hoilandsche
gastvrijheid en wat zy aan boord gezien had
den. na een paar uren het schip weder ver
laten.
en
in.
ris
en
er
■is
te
op
te
m
de
er
In
EU*
ar
m
h
n
r ver-
huldigt
PLATS OU JOUR SN LA CAATB
L-
I.
t
n
Gebruik ook
Palmolive
Shampoo
voor gezond
en zijde-glao-
zend haar.
toegang
hoofdstad Oslo, die i
fjord is gelegen.
Vrijdagmorgen te
Oslo-fjord bereikt, i
Pater Ho! is thans werkzaam in het Noorde-
iljker gelegen Arendal, waar hij een orde-ge-
noot, die met vacantie in het vaderland ver
blijft. tydelyk vervangt. Met een paar religieu
zen en een 30-tal schoolkinderen was hU per
autobus naar Kristiansand gekomen een
tocht van ongeveer 3 uur om ons op Noor-
wegens grond het welkom toe te roepen.
In hem hadden wy een goeden gids bij onze
rondwandeling door het stadje. Inmiddels wa
ren zijn Noorsche reisgenooten met een der
sloepen naar de „Marnix" gevaren, om dezen
Oceaanstoomer te bezichtigen, daartoe welwil
lend door den kapitein, den heer B. A. Potjer.
■_n de gelegenheid gesteld.
Voor schrijver dezes en zijn vrouw was de J
aankomst in Kristiansand dubbel aangenaam,
omdat wij daar aan den wal verwelkomd wer-
een in onze moedertaal en door een familielid, 1
n.l. onzen broer pater Ladislaus Hol O. F. M.,
die reeds gedurende 13 Jaren als missionaris in
Noorwegen werkzaam is; wij hadden elkaar
sinds 3 jaren niet meer gezien. Het was na
tuurlijk een hartelijk weerzien, terwijl het voor
ons een buitengewone attractie was onzen
priester-broer te kunnen bezoeken in het land,
waar hjj reeds zoo langen tijd werkzaam is.
met den hoogst moeilijken missie-arbeid in het
land van St. Olav, waar het katholieke geloof
gedurende vele eeuwen heeft gebloeid, doch dat
door de hervorming bijna geheel voor de Moe-
uerkesk is verloren gegaan.
Z. H. Exc. de Bisschop van ’s-Hertogenbosch
heeft, naar de St. Janski. meldt, benoemd tot
Geestelijk Directeur en Professor in de Ascese
aan het Seminarie te Haaren den Weleerw.
heer O. L. J. M. van Hout, Conrector der Eerw.
Fraters en Aalmoezenier van den Arbeid te
Tilburg, en tot Professor in de Philosophic aan
het Seminarie te Haaren den Weleerw heer P
J Verschuren, Kapelaan te Nijmegen (O. L.
Vrouw van Lourdes).
toegewezep, omdat zy niet voldoen aan de ver-
elschten welke door de H. Congregatie van het
Concilie, by decreet van 11 Februari 1936, voor
..bedevaarten” gesteld zijn. Zy kunnen dus den
naam van bedevaarten niet dragen en niet ge
acht worden eenige kerkelyke sanctie te bezit
ten, oL eenlgen voldoenden waarborg voor «toe
zicht en leiding te bieden.
Nog minder kunnen Wy goedkeuren, wanneer
door leeken gezelschapsreizen in touringcars
worden georganiseerd by wyze van plezierrei
zen, met een bezoek aan bedoelde Bedevaart
plaatsen enz. Het zal aan een ieder duldeiyk
zyn, dat deze verkapte manier om de bedoellhg
van de wet te ontduiken aan de katholieke zaak
meer schade dan voordeel biedt
t men gebruiken? Eén enkele:
juist omdat zij met olijfolie wordt bereid. Zij be-
De „Ned. Reisvereenlging voor Katholieken”,
die juist deze week tcrugkeerde met 1 grootste
schip der Amsterdamsche havens, de „Marnix
van St. Aldegonde” van de SM. „Nederland",
uit Noorwegen (aan welke zesdaagsche zeereis
600 leden der vereeniging deelnamen!) heeft
tegen begin Augustus een „Generale reis" uit
geschreven naar Noord-Italië.
Deze „Generale" gaat Donderdag 5 Augustus,
met uitgangspunt Maastricht, over Luxemburg
en Straatsburg naar Basel en vandaar naar Ol-
ten. waar'gelogeerd zal worden. Den \olgenden
morgen vertrekken de deelnemers, die.nu reeds
ver over de honderd bedragen, over Bern en
de prachtige Lötschbergroute. via Brig en Do-
mod'Ossola naar Milaan, waar men tegen den
middag aankomt. Den volgenden dag wordt een
prachtig rondtrit gemaakt in Milaan en dan
reist het geselschap door naar Venetië!
Zondag 4 Juli zal Mgr. P. Hopmans in de
kapel van de paters van het Goddelyk Woord
te Teteringen de wyding van het Dlakonaat
toedienen aan de volgende eerw. fraters: H.
Beëker, Herm. Bolscher. H. Broek, P. Crouzen,
P. Konlng, Egb. Kühne, Christ. Maas. G. Mezen -
berg, H. Nales, C. Smit en P. Vorstermans.
Van Zaterdag 7 tot Dinsdag 10 Augustus
duurt het verbiyf te Venetië, zeker het hoogte
punt van deze reis. Een bezoek aan Padua is
in deze dagen van het programma opgenomen.
Na het verbiyf te Venetië wordt nog twee dagen
getoefd aan het heeriyke meer van Como met
een excursie naar Brunato en dan gaat net via
d« wondere St. Gotthardroute met haar tunnels
en viaducten en keertunnels. langs het Vier-
woudstedenmeer en Luzern naar Basel terug,
waar een afscheidsmaal in het statlonsrestau-
rant voor de laatste maai de deelnemers aan
de „Generale" samenbrengt. En dan gaat het
hulstoe. door België en Frankryk.
Zóó is het programma dezer reis, die voor
een luttel bedrag zoo ontzagUjk veel schoons
biedt!
Venetië zien, dat is wel een droom van ons
allendie droom kan nu vervuld worden en
wel op de veiligste en beste wijze: met een reis
„in Roomsch verband", onder de beproefde lei-»*
ding en met al de gemakken van onze Katho
lieke reisorganisatie in Nederland, de ?,Ned.
Reisvereenlging voor Katholieken".
Te Groningen was Vrijdagmiddag de zeven
tienjarige loopjongen A. K. Staal in een per
ceel aan de Bloemstraat bezig met het aan
brengen van een antennedraad bulten tegen
een zolderkamertje. Plotseling verloor hy het
evenwicht en viel van negen meter hoogte naar
beneden. De jongen kreeg om een bovenbeen-
breuk en eert bekkenfractuur en is in hoogst
emstigep toestand naar het Academisch Zie
kenhuis overgebracht.
Wy mogen hier niet onvermeld laten het
gastvry onthaal, dat wy in gezelschap van on
zen heerbroer-misslonaris by de St. Joseph-
Schwestern vonden.
nor-
oondo.^ I
Men heeft zich zelfs de weelde kunnen ver-
c or loven van een nieuwe kerk, nadat men ja
ren lang zich had moeten behelpenmet een
als „kerk" ingericht gedeelte van de pastorle.
Totdat een brave dame van het parochietje een
som geld testamenteerde voor een nieuwe kerk.
Nu meende men niet langer te mogen wachten,
al was het getestamenteerde bedrag niet vol
doende.
De kerk kwam er, evenwel niet voordat Z. H.
Exc. Mgr. Dr. J. Mangers, Apostolisch Vicaris
van Noorwegen, een bedeltocht door ons Igjid
l.ad gemaakt. Als een merkwaardigheid zy ver
meld, 'dat ook protestanten eraan hebben oy-
gedragen en dat de stad groot gaat op het
mooie katholieke kerkgebouw. De nieuwe kerk
trekt vele bezoekers en er komt ook daar lang
zamerhand wat meer katholiek leven. In yver
doet het katholiek parochietje niet onder voor
Oslo. Er zyn verschillende katholieke vereenl-
gingen, welke zich met hart en ziel toeleggen
op het leekan-apostolaat.
Het stadje heeft ook een groot katholiek zie
kenhuis, het St. Josephs-Hospitaal, waarin de
St. Joseph-Schwestern haar liefdevolle zorgen
ean de zieken besteden. Het aantal zusters be
draagt 33, meerendeels van Duitsche nationali
teit. doch er bevinden zich ook enkele Noor
sche religieuzen onder. Ook de pastoor der pa
rochie Is een Noor.
Het ziekenhuis beschikt over 120 bedden en
Is naar de eischen des tyds ingericht. Hiervan
konden wy ons by onze rondwandeling door het
ruime gebouw overtuigen. Zonder onderscheid
van religie woeden hier patiënten opgenomen.
De meeste zieken, die hier verpleegd worden,
zyn zelfs niet-kathollek.
Op het terrein van de Glasfabriek Leerdam
te Leerdam, zyn Vrydagmiddag drie werklledep
van een vyf meter boven den grond gelegen
steiger gevallen. Een hunner. Broekman uit
Rotterdam, kreeg inwendige kneuzingen en is
in ernstigen toestand naar het ziekenhuis over
gebracht Minder ernstig was de arbeider Stek,
eveneens pit Rotterdam, er aan toe. doch hy
is eveneens in het ziekenhuis opgenomen. De
derde. Borg uit Leerdam, werd licht gewond en
is. na in het ziekenhuis behandeld te» zyn. naar
zyn woning vervoerd.
Het ongeluk is waarschyniyk toe te schryven
aan een verkeerde constructie van den steiger.
De politie heeft een onderzoek ingesteld.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem, Mgr.
J. P. Hulbers, schrijft in Sint Bavo:
In de laatste jaren wordt door Relsbureaux
en Autobus-ondernemlngen meer en meer ge
tracht, autocartochten te organiseeren naar
Bedevaartplaatsen of plaatsen van byzondere
devotie.
Wy achten Ons verplicht, om belanghebben
den erop te wyzen, dat zulke particuliere on
dernemingen niet de waarborgen van solide
godsvrucht en van werkeiyke pelgrimstochten
kunnen bieden. Aan dergeiyke ondernemingen
kan door Ona geen Geeeteiyke Leider worden
Kristiansand is een van de kleinere katho
lieke missiestaties in Noorwegen, zy is er reeds
scèert jaren gevestigd. Er is lang en hard ge
werkt door de missionarissen, echter zonder Veel
zichtbaar resultaat, aldus schreef de zeereerw.
heer H. J. v. d. Velden, Procurator van de Noor
sche Missie, in „De Katholieke Toerist” van
19 Juni jj. In de laatste Jaren schynt daarin
eenige verbetering te komen.
Donderdagmiddag te ongeveer 3 uur kwam
de „Marnix" op de reede van de havenstad
Kristiansand. die op de uiterste Zuidpunt van
Noorwegen op een in zee uitstekend breed ter
ras is gelegen, ten anker. Na een voorspoedlgen
tocht van 28 uur op het water kon nu weer de
voet aan wal worden gezet en kregen de Room
sche Reis-Reünisten £es uur den tyd om zich
in het stadje te vertreden. In groepen daalden
zf.: van de langs het schip afhangende trap af.
om vervolgens over te stappen in sloepen, wel
ke door ranke motorbootjes gesleept werden
naar den wal en telkens heen en weer voeren,
totdat allen naar den wal waren overgebracht.
Dit overzetten van de honderden excurslsten
geschiedde vlug en in de meest volmaakte orde.
Begrypeiykerwyze was het bezoek van zoo
vele Hollanders voor het stadje Kristiansand
een belangwekkende gebeurtenis en was het
aanleiding, dat talryke bewoners zich aan den
wal hadden verzameld, om van de aankomst
van de vreemdelingen uit het lage land aan de
Noordzee getuige te zyn.
Natuurlijk werd niet verzuimd ook een bo-
zoek te brengen aan de katholieke kerk of
Juister uitgedrukt: het bescheiden kerkgebouw-
tje. eenvoudig van styl en van binnen een in
tiem karakter dragend, dat tot bidden noopt.
Vtydagochtend half tien is Prinses Armgard,
de moeder van Prins Bernhard, na 'n week op
het paleis Soestdyk verblijf te hebben gehouden,
per auto naar Detmold vertrokken.
Uitgeleide gedaan door Prinses Juliana en
Prins Bernhard en tot de hekken nagewuifd,
reed Prinses Armgard in de richting Amersfoort
weg.
U kunt zich niet voorstellen hoe teer het huidje van deze vijf
poppetjes was toen zij twee maanden te vroe
kwamen. Vandaar dat de dokters niet anders dan
olijfolie gebruikten voor haar eerste lichaamsverzorging.
Maar vervolgens? Welke zeep moest
Palmolive zeep. L 1,
vat geen dierlijke vetten of kleurmiddelen. en haar verzachtend
schuim reinigt de teere huid der kleintjes voortreffelijk!
Utv huid heeft stellig geen betere verzorging noodig dan die welke
ivoor de vijflingen Dionne de beste is gebleken! Gebruik daarom
Tboelmatig Palmolive, voor een stralende teint en voor het bezit
valbde „satijnen huid der jeugd"...: over Uw geheele lichaam!
By ons bezoek aan het in 1641 gestichte en
ruim 20.000 inwoners tellende Kristiansand,
zeer mooi binnen den „scherentuln" van Zuld-
Noorwegen gelegen en welks stadsbeeld aan den
teekant door de vesting Kristiansholm wordt
beheerscht, viel het ons op. dat de stad zeer
regelmatig gebouwd Is, zy is de hoofdstad van i
de provincie Sorlandet (Zuldland) en de Zuide-
lijkste havenplaats van Noorwegen; het aspect
:s dat van een echt Noorsche stad.
De stad is zoodanig gebouwd, dat zy een
^root vierkant geiyk is. in den Amerikaanschen
vorm van een dambord, daar alle straten el
kaar rechthoekig kruisen. In het midden ligt
de Markt met de openbare gebouwen als kerk,
raadhuis, bibliotheek, fenz. Hierby sluit zich aan
r.et stadspark met een paar standbeelden vah
,beroemde stadgenooten. De „Marbesgaten" is
oe voornaamste winkelstraat, waar men allerlei
herinneringen aan stad en provincie kan koo-
pen. Dichtby staat de R. K. kerk, een zeer
eenvoudig geboöwtje^ Vlak by de stad ligt het
mooie natuurpark Banehela. dat de moeite van
een kleine excursie ten volle waard is.
door de
hebben.
Zeker, de verschilpunten zyn talrijk en groot,
maar men behoeft den toestand slechts wat
dieper te bestudeeren om te zien, hoeveel er
toch nog altyd overbljft, waarin wy door een
ieder herkend kunnen worden als gescheiden
kinderen uit hetzelfde huis.
Werd door het verloop der vaderlandsche
geschiedenis vaak juist het verschil met kracht
naar den voorgrond gebracht, thans schynt
het wel. dat een tijdstip aanbrak van ernstige
en diepe bezinning op het gemeenzame bezit.
Deze brochure-reeks bevestigt het.
De protestanten, die de heiligen vereert ng niet
keTinen zooals wy. zeggen nochtans in hun ge-
loofsbeiydenls: „Ik geloof in de gemeenschap
der heiligen". Door de polemische houding te
gen de katholieke heiligenvereering was deze
beiydenis misschien al te zeer tot een doode
letter geworden, ten nadeele van het protes-
tantsche geloofsleven.
En wat zien wy nu? By de brochures, thans
verschenen in de Adoremus-reeks zyn er twee,
die het beginsel van de gemeenschap der hei
ligen erkennen in den samenvattenden serie
titel: ,J<et alle de heiligen". Het eene, geschre
ven door prof. dr. H. A. van Bakel verhaalt in
eenvoudige woorden het leven van Maarten
Luther. Natuuriyk Is dit boekje wat eenxydig,
maar het wflst op de positieve «harden, welke
de geloofsbeziellng van Maarten Luther
voor het protestantisme en deze jjoeiUeve waar-
De Hooge Raad der Nederlanden heeft aan
de Tweede Kamer aangeboden de volgende lyst
van aanbeveling van zes candidaten voor de
vacature dr W. A. van Woudenberg Hamstra:
1. dr. J. H. R. Sinninghe Damstë, directeur-
generaal der belastingen te 's-Gravenhage. 2.
dr. F. J. A. Hyink. raadsheer in het gerechtsX
hof te 's-Gravenhage. 3. dr. F. O. Schettema,
hoogleeraar aan de gemeenteiyke universiteit -
en raadsheer-plaatsvervanger in het gerechts
hof te Amsterdam, 4. dr. G. van der Flier,
raadsheer in het gerechtshof te Arnhem. 4. dr.
P. A. J. Losecaat Vermeer, hoogleeraar aan de
gemeenteiyke universiteit en rakdsheer-plaats-
vervanger in het gerechtshof te Amsterdam. 8.
jhr. dr. A. K c. de Brauw, advocaat en pro
cureur te 's-Gravenhage
Vlugger dan ons lief was, brak het uur van
vertrek aan. Hartelyk namen wy van pater Hol
en zyn Noorsche metgezellen, die weer terug
moesten naar Arendal, afscheid met een tot
weerziens, naar wy hopen in October as.
wanneer hy naar alle waarschyniykheid met
vacantie naar ons vaderland komt. Ons en onze
mede-curslsten wachtten de sloepen, om ons
weer terug te brengen naar de „Marnix".
Te ongeveer 9 uur 's namiddags werd de reis
weer voortgezet, thans met Oslo als doel. Het
trotsche vlaggeschip van de Stoomvaart-Maat-
schappij „Nederland" stoomde op naar het
ongeveer 8 uur werd de
aan welker Ingang het
e landje 8111e Faerder ligt. Hier werd de loods
aan boord genomen en op diens aanwyzlng voer
bet schip door de 100 KM lange fjord naar
Oslo.
De Oslo-fjord is een van de mooiste fjorden
van dit Skandinavlsch land, hoewel deze niet
;ie steile oevers heeft als de fjorden aan de
Westkust.
De stadjes Sandefjord en Tonsberg werden
aan den ifnker-, Frederlkstad aan den rechter
oever voorby gevaren en te ongeveer half
elf passeerde de „Marnix" het stadje Dröbah,
waar de fjord slechts 500 meter breed is. Ten
slotte werd Vrydagmiddag tegen 13 uur Oslo be
reikt en nam het schip ligging aan de kade
Fipstadbruggen.
Over de aankomst en het verbiyf aldaar
schryven wy in een volgend- nummer ftadere
bijzonderheden.
Nog steeds was het weer even mooi als by het
vertrek en dit maakte de reis langs de Noorsche
kust tot een intens genot. By zonder interessant
was het gezicht op de tusschen het groen als
verscholen liggende hulzen aan de kust. De som
bere pracht van de fjorden, kortom de schitte
rende natuur van dit aan natuurschoon zoo
iyke land, leverde onvergetelyke indrukken op.
In alle stilte en eenvoud is het nieuwe No
viciaat St. Paschalls Babylon van de Broeders
van Liefde, gelegen aan den Wansumscheweg
te Venray, geopend.
De eerste bewoners der stichting zyn: vier
Eerw Broeders en de 18 eerste Nederlandsche
postulanten, die op 9 Juli hun noviciaat hopen
te beginnen.
De eerste bewoners werden in het nieuwe
klooster verwelkomd door den Eerw. Vader
Provinciaal Nathanael der Nederlandsche Pro
vincie. den eersten plaatseiyken Overste, tevens
novicen-meester V Urslcus en een aantal Eerw.
Broeders uit Huize Servatlus.
Binnenkort, als het gebouw geheel voltooid
is. zullen de kapel en het klooster op plechtige
wfjze door Z. H. Exc. Mgr. dr. J. H. G. Lem-
mens worden ingezegend.
Als voorloopig rector van het klooster Is
benoemd de Eerw. Pater Castullus OFM
Noorden. Om half tien wend het Grönnlngen-
iicht gepasseerd en daarna werd door het Ska
gerak In W.O. richting koers gezet naar den__
ingang van de beroemde Oslo-fjord, die vele”
myien lang, tusschen steeds nauwer wordende
bergwanden toegang geeft tot Noorwegen»
aan het uiteinde van de
/>4
den moet de katholiek niet onderschatten, al
ziet hy uiteraard het sterkst den negatieven en
diep
vaak
mer, dat ten slotte de verscheuring der chrlste-
iyke eenheid in het leven riep. De felle anti-
Roomsche uitlatingen, welke men doorgaans
vond in vroegere werkjes van populalren aard
over Luther, werden hier geheel achterwege ge
laten of bedwongen tot zakelyke formuleerin-
gen. waarmede ook de geloovige katholiek tot
op zekere hoogte kan instemmen. Als de schry-
ver het heeft over ,,den toenmallgen chaos van
Rome's Kerk" moet een historisch schuldbesef
hem immers in het gelyk stelRn, al rechtvaar
digt dit voor ons het betreurenswaardige resul-
taal van Luthers optreden niet. Nergens wordt
In dit boekje haat gezaaid. De schryver bepaalt
zich tot een poging om het gebeurde te begrij
pen.
Het andere boekje in de reeks „Met alle, de
heiligen" is van de hand van Dr. O. Noordmans,
den schryver van een goed werkje over
heiligen Augustinus. Hier behandelt hy in sa
menvattende trekken het leven van prof,
dr. Johannes Hermannus Gunning, geboren te
Vlaardingen op 30 Mei 1839. overleden te Arn
hem in 1906, na hoogleeraar te zyn geweest te
Amsterdam en te Lelden.
Deze uitstekende theoloog, begaafd met een
fjn schoonheidsgevoel en een voortreffeiyken
styi, heeft zich in de negentiende eeuw bewust
gemaakt van den nood der Kerk en hy heeft
getracht, als eenzaam denker, dezen diepen
nood te verklaren en te lenigen. Slaagde hy
niet voor den tydgenoot, zyn scherp bew^istzyr.
van den toestand biykt thans een waardevollc
boodschap aan het nageslacht:
„Hy verlangde naar geesteiyk gezag, dat
vastheid "kon geven aan de zielen. De band met
Christus moest persooniyk bemiddeld zyn en
niet enkel door de beginselen."
Met dit inzicht keerde Gunning feltelyk te
rug van de Kerk van vóór de Hervorming als
ideaal van de nieuwe Kerk.
Zoo staat er veel moois in deze protestant-
sene vlugschriften, die veel zullen bydragen tot
verryklnfe en bezieling van het chrlsteiyk ge
moed. De hulde, door deze uitgaven gebracht
aan het Initiatief van het Geert Grotae Ge
nootschap, worde zoo hopen wy door de
katholieken op Juiste prys gesteld. Het is noo
dig dat oök onzerzyds waakzaam en verzoe
ningsgezind apologie wordt gervoerd. Wy be
ginnen elkaar te verstaan op zeer belangrijke
punten, die ons voorheen van elkander ver
vreemdden. Door het G.G.G. te steunen maakt
de katholiek mogeiyk, «fat onzerzyds deze toe
nadering wordt bevorderd en vruchtbaar ge
maakt.
eder katholiek kent de handige en practl-
sene vlugschriften van het Geert Groote
Genootschap de zoogenaamde G.G.G.-
Brochures die In kort bestek een uiteenzet
ting geven van een of ander punt uit de katho
lieke geloofsleer en de katholieke levensprac-
tyk. Het is niet alleen de bedoeling van deze
handige boekjes, de dwaling te bestryden, maar
zy willen vóór alles de waarheid bekend maken
ImuieiS zoo vkak blijkt, dat de oujg spreuk
„onbekend maakt onbemind" de voornaamste
reden aangeeft van den afkeer, dien sommigen
onzer landgenooten gevoelen ten opzichte van
de Katholieke Kerk. Ook in eigen kring is een
te geringe geloofskennis wel eens oorzaak van
misverstanden omtrent het kerkelyke of gees
telijke leven. Zulke misverstanden laten uiter
aard een nadeellgen invloed gelden. Loffeiyk
en steun-waardig is dus de poging Van het
Geert Groote Genootschap om door het ver
spreiden van eenvoudige en bdvattelyke vlug-
-achriften een beter idee te geven van het ka
tholicisme dan vele menschen ervan hebben;
Het succes van zulk een onderneming ziet
men echter niet allen dag. Vanzelf spreekt, dat
de verschyning van een enkele brochure niet
zoo maar ineens het aanzyn van ons vaderland
verandert. Er Jlfeerschen zooveel vooroordeelen
en ze worden door zooveel factoten in het leven
gehouden, ja in de hand gewerkt, dat een goed
geregelde, „up to date" uitgeruste methode van
apologie, niet alleen als afweer, maar vooral ook
als toenadering, steeds noodig blyft.
Soms ziet men echter het succes op een ma
nier, waarop men het niet dadeiyk z
wachten. Zooals de dichter zegt: ,jnei
my door my na te volgen", zoo kan de nemer
van elk initiatief zich met zeker recht gehul
digd voelen, wanneer blijkt, dat anderen ge
bruik maken van de lessen, welke uit zyn er
varing geput kunnen porden.
Zulk een hulde aan de C.O.G.-reeks werd
thans op zeer oorspronkelyke wjze gebracht
dóór ernstige en welwillende protestanten. By
de uitgevery van Bosch en Keuning te Baarn
verscheen namelijk een nieuwe brochuren-reeks,
van protestantsch-christeiyken aard, die heel
veel overeenkomst vertoont met de katholieke
reeks van het Geert Groote Genootschap.
De titel van deze reeks luidt Adoremus
(„laten w5j aanbidden") en de uitgaven worden
verzorgd door een stichting onder voorzitter
schap van den Groningschen hoogleeraar G.
van der L«euw, die herhaaldeiyk opkwam voor
een meer liturgische Inrichting van den pro-
testantschen eeredienst.
„Het doel van deze Stichting" zoo lezer,
wy In den prospectus „is de bevordering van
de belangstelling en de liefde voor de Kerk en
de vernieuwing van het kerkelyk en liturgisch
leven."
Dit streven van onze protestantsche mede
christenen kan by den ernstigen katholiek niets
anders verwachten dan warme, maar uiteraard
ook critische belangstelling. Vooral omdat by
het strevw naar vernieuwing een richting
wordt ingesijtgen, die den katholiek van nature
sympathiek is. Het zou verkeerd zyn te zeggen,
dat de overtuigde protestanten, wien dit streven
naar kerkelyke en liturgische vernieuwing be
zielt, den weg naar Rome zyn Ingeslagen, ook
al wordt hun dit in eigen kring wel eens met
zekere schamperheid verweten, maar wy kun
nen de oogen niet sluiten voor het feit, dat zy
den moed hebben, het goede, hetwelk zy vinden
in de Roomsch-Katholieke Kerk, openbaar en
met harteiyke ingenomenheid te erkennen. Te
lang hebben in Nederland de protestanten
de katholieken tegenover elkander gestaan in
een polemische vecht-houding, whardoor hun
vaak de oogen werden gesloten voor het vele,
dat wy na de tragische scheuring van de Kerk
Hervorming toch nog altyd gemeen
Hel soc-dem. Tweede Kamerlid Albarda heeft
den minister van Bultenlandsche Zaken a. 1-
de volgende vragen gesteld:
Heeft de minister kennis
mededeell^gen van den Nederlandschen re-
serve-luitenant G. Aalders betreffende ernstige
mishandelingen, die men hem in Dultschland
heeft doen ondergaan, ten einde hem tot be
kentenissen in een strafproces te dwingen?
Heeft de minister reeds aanleiding gevonden
df Is hy alsnog bereid, omtrent de in de eerste
vraag bedoelde feiten inlichtingen in te win
nen by de Duitsche regeering?
Indien uit die inlichtingen of op andere
wyze blijkt, dat de mededeellngen van den heer
Aalders juist zyn, vindt de minister dan daarin
aanleiding tot verdere stappen en zoo ja. tot
welke?
1 doch '''°''«ink‘fleb°U^*
indoa»'
