5
I
1
r
Het vraagstuk der kleine
boeren
VOOR POLITIEKE
ANALPHABETEN
JAMBOREE 1937
Het geweigerde
convooi
Felix Timmermans
Het drama te
Merkelbeek
r—-----
v
BELANGRIJK OVERZICHT
Loyale erkenning
N.V. TWENTSCHE BANK
I
4
Jin Kennemerland
I ln
W k
■L ïCo*»'1'*
DINSDAG 6 JULI 1937
r
Wat ia bereikt geworden?
twee gebouwd
FELLE BRAND TE LITH
Clearingkoersen
Zjjn kinderverhalen
ONDER LORRIE GERAAKT
Regeeringsmaatregelen
te stroef
Motorrijder op slag
gedood
u’
NederlandBelgië
Luxemburg
Duo-paaaagier werd ernatig
gewond
Nieuwe contingenteeringa-
overeenkomat gealoten
Vier-jarig jongetje te Sauenheim
gedood
ir.
ten
L-ers
Waarom worden er
in Denemarken?
i
Huiahoudater in hooger beroep tot
vyftien jaar gevangeniaatraf
veroordeeld
n de nationaal-socialistische bladen
hebben wij nJ. de volgende adver
tentie gevonden:
Een verklaring van den kapitein
van de Sarkani
De R.K. Boerenorganiaatiea heb
ben reeda jaren aandacht
beat eed aan deze zaak
Prins Boudewijn vergezelt crp ten pony gezeten, zijn vader, Ko-
ning Leopold van België, op diens wandeling door de tuinen van
het paleis te Brussel
Een vraaggeaprek met den Vlaam-
achen ac hr ijver, daaga voor
zyn verjaardag
De brandweer kon wegens gebrek
aan water niets uitrichten
Waarom geen auccea
verkregen?
De nieuwe schepen
voor de H.A.L.
L bcschiVb°°r
o
H
X-
i
is
ook
r
te
‘i
Q>
Oisterwyk. 4 Juli
«atv. tuw uvivKj uick&cu. soort numor aar
bloed mag niet te gauw gaan, zegt d n doktoor. delate te hooren
o
4
t
Voordat Ge met vacantie gaat
Denkt eerst nog aan Uw „goede daad"
Postrekening No. 8250, bankrekening
Kantoor Bloemendaal der
Maar nu pas heeft Grasset d’n heelen boel
overgenomen. Hy gaat alles uitgeven. Alleen is
het moeilijk vertalen. Het Fransch heeft van
die on veranderlijke stereotiepe uitdrukkingen,
waar geenen mensch iets aan afdoet. Het is
altijd: ,Je soleil se couche". Dan kunt ge al
schrijven: „de zon duikelde onder" het wordt
tóch weer: „le soleil se couche".
Nou m&^k ik m’n eigen niet gauw boos en
daar zal ik t maar op houwen.
Bent u ondanks dat toch opgeschoten met
Uw plannen?
Met één stellig met m'n kindervertel-
llngen. Maar daar was ook haast bij. Niet van
wege d’n uitgever, maar vanwege mijzelf.
In het f-ligelsch verschijnen enkele verta
lingen in Amerika. In Engeland zelf niet. Eigen
aardig ja ik begrijp ook n*et waar dat pre
cies in zit. Maar in Tsjecho-Slowakije en Yougo-
Slavië is alles vertaald. Of ze t goed hebben
gedaan weet ik niet. Dat abracadabra versta
ik niet, maar het komt mij voor, dat ze hier en
daar wel wat hebben Ingekort. De „Harp van
Sint Franciscus” bijvoorbeeld ziet er heel wat
minder welgedaan uit.
En zoo praten we nog wat door. Maar niet
lang meer. Felix Timmermans moet naar Lier
terug morgen z’n verjaardag vieren.
vaarlijke snjjwonden door het breken
portierramen.
De kapitein van de Sarkani, de heer J.
A. Gltz, deelt ons mede, er, na alles wat
over de reis en de aanhouding van zijn sship
is gepubliceerd prijs op te stellen, zijner
zijds een verklaring te geven en zijn be
zwaren tegen de weigering van convooi
aan zijn' schip kenbaar te maken.
land en in Oost-Pruisen, in het protestantsche
milieu. Voor „De Pastoor uit den bloelenden
wijngaard” hebben de protestanten zelfs een
bijzondere voorkeur. Ik kom tot heelemaal in
den Oosthoek van Pruisen. Tot in Memel heb
Wc ge.sproken. In Kattowicz, in Polen zelfs.
En met de politiek hebt U geen last?
Daarover praat ik nooit. Dat laat ik aan
de politiekers over. De menschen vragen d*r mij
ook niet naar. Ik weet alléén, dat ze véél be
lang stellen in de literatuur.
Werden al Uw boeken in Dultschland ver
taald?
Een paar niet. De „Schemeringen van den
dood” onder andere. De uitgever dacht het be
ter dien kant van mijn karakter en mijn werk
maar niet te laten zien. Niet omdat hem die
niet aanstond, maar om een soort Einheit-
lichkeit te krijgen in den aard van mijn oeuvre.
En in de andere talen?
In het Fransch werden tot nu toe maar
een paar boeken vertaald. Links en rechts ver
scheen er een.
I BU *lke Limerick
Twee doktoren waren evenals de politie spoe
dig ter plaatse. Van de Inzittenden van den
de
Twintig heb ik er klaar. Ik weet niet of ze
vóór d’n Kerstmis nog uit kunnen komen. Maar
van nog 'nen heeleboel andere heb ik d n kor
ten inhoud opgeschreven om die naderhano
npg eens uit te werken.
En Uw familie-kroniek?
'-j Die is wél wat achterop geraakt met m’n
zieBte en m’n drukte, maar die gaat toch óók
komen.
U reist nog veel, mijnheer Timmermans?
Inderdaad; vooral in Dultschland.
- In het katholieke deel?
Merkwaardigerwijs: Neen. In het Rijnland
zien ze me nog wel eens. Maar in Beieren bij
voorbeeld kom ik bekanst nooit. De Beleren zijn
wel een volk met humor, maar met 'n ahdere
soort humor dan de mijne. Ze schijnen mjj het
i en te lezen in Midden-Duitsch-
Zooals men zich zal herinneren, was haar ten
laste gelegd een 71-jarlgen landbouwer te Mer
kelbeek. bij wlen zij in betrekking was. en diens
zuster van het leven te hebben beroofd.
De rechtbank te Maastricht had haar
vijftien jaar gevangenisstraf opgelegd.
Koersen voor stortingen op t Juli 1937 tegen
verplichtingen luidende in Relchsmarken 72.95.
lires 9.61, peseta’s 9.10,.^
Met de gezondheid hebt U nogal te doen
gehad, mijnheer Timmermans?
Ja, maar dat is God lof voorbij. Ik moet
alleen nog erg oppassen voor emoties, voor de
koleir en zoo. Ik mag mjj niet boos maken. Mijn
auto kreeg alleen de bestuurder enkele niet ge-
- l vftn
Zondagmiddag drie uur waren eenlge kinde
ren by den wegaanleg SassenhelmAmsterdam
met lorries aan het spelen. Plotseling geraakte
het 4-jarig zoontje van de familie Van der Eist
uit Sassenhelm onder een der lorries. Het kind
werd ernstig gewond. Na geneeskundige hulp
is de kleine naar de ouderlijke woning ver
voerd, waar hy later aan zyn verwondingen te
overleden,
gn
aan te doen,
officier aan boord te nemen.
Eerst op 14 April deelde de Marinestaf aan
de reedery mede, dat convooi geweigerd werd.
Op 15 April verzocht de kapitein aan de Java
convooi naar Gibraltar overeenkomstig zijn
orders. Dit convooi is toen op last van den mi
nister van Defensie geweigerd.
De heer Goedkoop deelde ons mede, dat.
teen hem ter oore was gekomen, dat voor
den bouw van de bewuste schepen een be
sluit zou worden genomen, hy zich tot de
directie van de HollandAmerika Lijn
heeft gewend en deze, in antwoord op een
desbetreffende vraag. er van in kennis
heeft gesteld dat de N.S.M. belde schepen
fn twee jaar, derhalve in het midden van
1939 en dientengevolge vroeger dan de Deen-
sche werf, zou kunnen leveren.
water machteloos tegenover de vuurzee en kon
niet verhinderen, dat ook een nabijgelegen
schuur van den landbouwer Van Kessel vlam
vatte en met den grond gelijk'werd gemaakt.
Vervolgens sloegen de vlammen over naar de
boerderij van Van Lith, welke met de grootste
moeite door f het krachtdadig optreden der
buurtbewoners’behouden kon blijven.
Het woonhuis van Van Uden Is geheel afge
brand. Ook de inboedel is in de vuurzee ver
loren gegaan. De oorzaak van den brand
onbekend. Verzekering dekt de schade.
Zooals is medegedeeld, heeft de directie van
de Holland—Amerika Lijn te Rotterdam met
de Odense staalsklbvaertved A. P. Móller,
Odense, Denemarken, gecontracteerd voor den
bouw van twee motorvrachtschepen van c.a.
10.000 ton draagvermogen, met levering in het
najaar van 1939 en verder voor een vracht-
passsgiersschip duplicaat van het zich bij de
machinefabriek en scheepswerf van P. Smit jr.
te Rotterdam In aanbouw bevindende m.s.
„Noordam”. met de N.V. Wilton—Fejjenoord
(Wilton’s machinefabriek en scheepswerf, maat
schappij voor scheeps- en werktuigbouw Fejjen-
oordi. Schiedam, voor levering December 1938.
Daar deze order een onmiddellijk gevolg is
van de dringende behoefte van de vernieuwing
van de vloot der HollandAmer. Lijn en derhalve
behalve de prijs, ook de leveringstermijn van
groote beteekenis is, hebben wij ons, ten aan
zien van de vraag of, rekening houdend met
deze factoren, een Nederlandsche werf de belde
In Denemarken bestelde schepen had kunnen
bouwen, gewend tot den heer D. Goedkoop Dzn.,
een der directeuren van de Ned. Scheepsbouw
Mij. te Amsterdam.
In „de Groene Amsterdammer" schrijft prof,
dr. ir. J. Goudriaan onder het opschrift „Een
overwinning der democratie” een artikel over de
vorming van het nieuwe kabinet, welke, zooals
hij ronduit zegt. „ten zeerste moet worden
toegejuicht" en die beantwoordt aan de .goede
democratische traditie”.
Merkwaardig, en voor ons ook gedenkwaardig,
is het oordeel van den nlet-katholieken schrij
ver in dit niet-katholieke weekblad over de rol
en het wezen der R K. Staatspartij.
Wy bepalen ons tot dit citaat:
„De vertegenwoordigers der R.K.S.P. hebben
bij de kabinetsformatie een groote rol gespeeld.
Dit Is ook precies zooals het behoort. De R.K.
S.P. is niet alleen de grootste en hechtst geor
ganiseerde politieke partij ln Nederland, zij Is
te rechter zijde aanzienlijk grooter dan de beide
andere partijen te zamen en bovenalzij heeft de
laatste jaren een voortreffelijke politiek gevoerd,
die gedragen werd door een diep verantwoorde
lijkheidsbesef voor het welzijn van het geheele
Nederlandsche volk."
Tot zoover prof. Goudriaan.
Men kan den hoogleeraar slechts dankbaar
zijn voor deze loyale erkennii^.
„Men heeft mij toen medegedeeld" aldus
de heer Goedkoop „dat me» de zaak zou
overwegen, maar nadiefi heb ik niets'meer ver
nomen totdat bekend werd dat de Order ln
Denemarken was geplaatst”.
,J£n de prijs?”
„Hierover kan ik kort zijn", aldus de heer
Goedkoop. „Men heeft mij nX niet in de ge
legenheid gesteld, een prijs af te geven. Dat Is
alles, wat Ik op het oogenblik zeggen kan”.
steenkolen-Invoeren werden aan de
gewijzigde marktsituatie aangepast.
Ttn einde mogelijke te plotselinge prljasto-
rlngen voor enkele tuinbonwartlkelen op de
Belgische markt te voorkomen, te men overeen
gekomen, 'een gemengde commissie in te stel
len. die tot taak aal hebben de belangen van
de belde landen op dit speciale gebied tegen el
kander af te wegen en met elkander in overeen
stemming te brengen. De nieuwe overeenkomst
geldt tot 1 Mei 1938,
Naar aanleiding van deze mededeellng van
dén heer D. Goedkoop Dzn.. deelt de directie
'on deze maatschappij ons mede, dat de aan
Denemaiken gegeven opdracht alleen een
kwestie van prijs Is geweest en dat de leve
ringstermijn daarbij geen rol van beteekenis
heeft gespeeld.
Behalve dit ontzien bij de teeltbeperklng ge
beurde er echter niets voordat Minister Deckers
in Januari 1936 zijn eerste beslissing nam om
den kleinen boeren onder bijzondere voorwaarden
een uitkeerlng te gevén van resp. 25. 40 en
50, naar gelang het aantal koeien, welke op
het bedrijf gehouden werden.
Het gerechtshof te ’s-Hertogenhosch
heeft Maandag in hooger beroep de 48-jarige
huishoudster M. C. van H. wegens doodslag,
tweemaal gepleegd, tot vijftien jaar gevan
genisstraf veroordeeld met aftrek van voor
arrest.
Daar het schip met verzegelde luiken
voer en gemakkelük geconstateerd kon wor
den, dat de zegels niet verbroken waren,
terwijl in Gibraltar een non-interventie-
officier aan boord zon kunnen komen,
acht de,, kapitein het onbegrijpelijk, dat
men een met levensmiddelen geladen schip,
onder Nederlandsche vlag varend, aan zjjn
lot heeft overgelaten.
Zondagavond Is een zware brand uitgebro
ken in de ironing van den zandschipper J. v.
Uden aan den Achterhoek te Lith. In een
minimum van tijd stond het perceel In lichter
laaie. De brandweer stond wegens gebrek aan
T”X aags vóór zijn verjaardag -
hy wordt morgen één en vijftig
- zit ie hier, op het terras
van „Bosch en Ven”, genot te zuigen
uit z’n pijp. Als éénen zwarten bonk
rust.
Onder zijnen wilden krullekop schui
felen zijn oogen langs het water van
den vijver met het bootje mee, dat
erop wegdrijft naar achter het nieu
we eiland, ginds in het midden. En
met zachte stem te zacht eigenlijk
voor zoo’nen forschen mensch
vertelt Felix Timmermans.....
Voor wy deze vraag beantwoorden moeten
wy er aan herinneren, dat de maatregelen tot
steun aan den land- en tuinbouw telkens stuk
voor stuk werden genomen. Zy waren alle aan-
gekondlgd als te zyn genomen tot tydeiyke hulp-
verleening van byv. de melkveehouderij. Men zal
het zich herinneren, het begon met de tarwe,
daarna de suikerbieten, de varkens, de melk,
de rogge voor dé Veenkoloniën en daarna alle
rogge enz. enz. Men hielp, of trachtte een pro
duct dat in de knel gekomen was te helpen
door prysverhoogende maatregelen. Men had dus
aanvankeiyk geen Regeeringsmaatregelen ge
richt op de instandhouding der bedrijven ln
hun soort. Hier komt by, dat het streven der
Regeering om de z.g. veredelde producten op
prys te brengen, de melk dus en het vleesch
mislukte. De teelregellngen voor varkens
hebben onvoldoende succes gehad, telkens nadat
een teelt regeling was afgekomen voor een jaar.
kwam daarna weer grootere beperking in de
■taogeiykheid van export, zoodat de eigen markt
steeds overvloed bleef.
De prys der varkens te dan ook byna altijd
zoo geweest, dat er ofwel verlies was. ofwel
geen winst. De prys der biggen was gemiddeld
goed te noemen, doch door de beperking, was
het aantal biggen dat gefokt mocht worden
klein, zoodat de inkomsten uit dezen tak van
De eeriyke onbevooroordeelde beoordeelaar
der crisismaatregelen zal ten opzichte der teelt-
beperkingen moeten erkennen, dat men in vele
opzichten met het kleine bedryf heeft rekening
gehouden.
De leiders van de NB B., die zich ge
durende de verkieaingscampagne poli
tieke analphabeten bebben getoond en
een daaraan overeenkomstig „succes"
oogstten, hebben dus nu een politiek
AJ3.C.-boekje samengesteld, om hun
volgelingen in te wijden ln de duis
tere geheimen van de door henzelf
verachtelijk geschonden politiek. Zij
achten zichzelf blijkbaar meerge
vorderden in deze zwarte kunst,
want anders zouden zij deze uitgave
niet aan „beginnelingen” offreeren. Wjj
kennen dit politieke A.B.C.-boekje van
de N.S.B. nog niet, maar wij kunnen ons
voorstellen, dat het ongeveer als volgt
moet aan vangen:
A, dat is Anton als Adolf zoo groot.
B, is het bloed, dat hij op t Blauw Zand
vergoot.
C, is corruptie van den demo-liberaal.
D, dat Is Dultschland, ons heilig IdeaaL
Kyk, daar zyn allemaal verhalen, die ik
myn kinderen vertelde, zoo terwijl ze op
vader s knie zaten. Ik kon ze niet biyven be
zig houden met Sneeuwwitje en Roodkapje.
Ze vroegen nieuwe en dan méAkte Ik ze
maar. Als dan d’n eersten van m’n jongens
groot werd kon Ik ze weer eens aan d’n
tweede vertellen; dan verzop ik er weer wat
by en zoo werden ze il maar langer. Voor
•n kind kunt ge niet lang genoeg vertellen,
als d*r maar spanning in biyft. Zóó ble
ven M die verhalen In m’n memorie. Maar
nou is m’n jongste zes geworden en begint
óók al meer naar d’n voetbal te vragen.
En als ik nou niet gauw ben, vergeet ik m’n
vertelsels.
BEGINNELINGEN
IN DE POLITIEK
kunnen de grondbeginselen thans
op eenvoudige doeltreffende en bo
vendien voordeelige wijze machtig
worden. Nenasu verplicht alle na-
tionaal-socialisten aan zich door de
uitgave van het
ABCBOEKJE
De Sarkani heeft tweemaal oorlogsmateriaal
naar Spanje vervoerd, belde keeren uit Gdynia
ln Polen. Deze reizen geschiedden voor de af
kondiging van het verbod tot het vervieren
van -wapenen en munitie naar Spanje. Het
gblflmer geoorloofde transporten. Op 12 Maart
'kondigde de Nederlandsche regeering het ver-
mbd af. De Sarkani was toen uit Gdynia on
derweg - naar Santander, waar het schip 17
Maart aankwam. Nadien zyn geen wapenen
meer vervoerd. In Rotterdam teruggekeerd, te
ae Sarkani ter reparatie op de werf van de
firma Piet Smit geweest en daarna heeft de
boot te Rotterdam een lading levensmiddelen
voor Alicante ingenomen.
Toen de Sarkani nog in reparatie, was, heeft
□e kapitein op het departement .van Defensie
convooi gevraagd voor dit transport. Naar hy
verzekert, is hem dit in dïtzlcht gesteld. In
dien het schip onder toezicht van de rivier
politie en de douane werd geladen. De aan
vrage moest geschieden door de reedery. Aan
deze voorwaarden is voldaan. De reedery heeft
convooi gevraagd, zy het dan mondeling en
niet schrlfteiyk, het schip is onder toezicht
geladen en met verzegelde luiken op 9 April
uitgevaren.
13 April ontving de kapitein een tele-
:he order van de reedery om Glbraltat
teneinde een non-interventie-
een Plonibjëre-etlket I
zenden
bedryf weer te weinig waren in verhouding met
vroeger.
Niet mogeiyk geachte internationale prijsda
lingen en buitenlandsche contingenteeringen
van den export van de zuivel waren oorzaak,
dat geen voldoende melkprys werd verkregen,
terwyi daarnaast de maatregelen welke beoog
den den verbouw van granen op behooriyken
prys te brengen, voor de kleine boeren als koo-
pers van veevoeder de bedryfslasten aanmerke
lijk verhoogden.
De teeltregellngen. noodig met het oog op de
zeer beperkten export, drukten voor ’t kleine be
drijf bovendien onevenredig, omdat men hier
door te weinig kon produceeren.
Uit dezen gang van zaken moest volgen, dat
toen wy onze actie begonnen, direct de vraag
aan de orde kwam, wie zal dit betalen?
De gevoerde politiek ten aanzien der voeder-
granen was Juist, doch de veehouderij en var-
kensmestery betaalden het gelag, terwyi beide
takken van het bedryf verliesgevend waren. Be
schikbaarstelling van 1 8 000 000 voor de kleine
boeren beteekende dus ln feite vermindering
van voor steun beschikbare gelden aan grootere
bedrijven.
wy stonden op het standpunt, dat die ult-
keering in elk geval gegeven moest worden,
waren de middelen niet beschikbaar ln het
landbouwcrisisfonds, dan zou zoo noodig een
extra subsidie moeten worden gegeven uit de
Ryksmlddelen aan het' fonds, omdat wy geen
bedeeling «enschen, doch noodzakeiyken be
drijfssteun voor de Instandhouding der kleine
bedrijven.
Even voor hy den strop zou ontvangen.
Vroeg de Rechter z’n laatste verlangen.
Met een stra lenden blik
Smeekte hy: „Oh. mag Ik,
Nog één Slskesz plombiëre.... dan hangen!
Ingea door F. v. Z.. A’dam, aan wlen wy
Z 5.aenden. evenals aan H C. W A’dam:
Mevt J. JJ.. Alkmaar; Mevr. K. Z.H.
Zeveiiaar:' H M K R’dam
Daarna heeft minister Deckers den z.g. Dienst
voor kleine boeren Ingesteld, welke beoogde
voorlichting te geven over de bedryfsvoering en
een bedrag ad 2.000.000 beschikbaar kreeg voor
ultkeeringen.
Nu in 1937 heeft de Minister weer een bedrag
voor uitkeering ineens beschikbaar gesteld, op
eenigszins verruimde basis. Wy schatten zoo
da< deze beide ultkeeringen in geld een bedrag
van een kleine vier millloen gulden zullen heb
ben gevorderd.
De oprichting van den Dienst voor kleine
boeren kan wel worden toegejuicht, ieder echter
gevoelt, dat de resultaten van dezen dienst, biy-
kende uit een veranderde bedryfsvoering eerst
na langen tyd zullen worden verkregen.
Voor de onmiddeliyke oplossing van de be
staande moeilijkheden heeft deze Dienst niet
zulke groote beteekenis.
In verband met den zeer hoogen biggenprys.
welke dit geheele Jaar bestaat, heeft de Minister
enkele weken geleden 29.000 biggen extra be
schikbaar gesteld, men begrypt echter, dat dit
geen zaak is, die beduidend helpt.
De praktyk der landbouwcrisisorganisatie is
echter In geheel ons land geweest, dat men den
kleinen boeren meer biggenmerken en kalver-
schetsen toewees, da nhun volgens de regelingen
moesten worden toegekend.
Ten aanzien van de z.g. tewerkstelling op eigen
bedryf moge nog worden opgemerkt, dat die
naar onze meenlng veel te langzaam gaat. Is
het nu niet mogelyk dat men aan Sociale Zaken
de geldende regelingen wat terzijde stelt en
zooals enkele burgemeesters in Maas en Waal
reeds gerulmen tyd geleden voorstelden den
gemeentebesturen meer vryheid laat by de hulp-
verleenlng. Zy kennen alle omstandigheden, die
het bedryfje en het gezin betreffen en kunnen
dus. door vryheid te krugen by de hulpverlee-
ning, ook naar onze meenlng met minder geld,
veel nuttig effect bereiken.
Het is een moeilijk probleem, maar de nood
dringt steeds meer. Het moet worden opgelost.
Moge de regeering by haar pogen in deze
moeiiyke materie slagen!
Het Boeren- en Tulndersblad. officieel or
gaan van den Aarj^diocesanen R.K. Boeren- en
Tuindersbond, geeft een zeer uitvoerig over
zicht van het werk der organisaties voor de
kleine boeren. Aan dit overzicht, Is het volgen
de ontleend:
Voor wy met deze artikelen beginnen een
enkele opmerking vooraf. Het spreekt vanzelf,
dat wtf met de groepen kleine boeren bedoelen,
de zelfstandigen die vroeger uit <le Inkomsten
van het bedrijf zelf hun gezin ln stand hiel
den
Wat thans verstaan wordt onder zg kleine-
boerenactle is niet een actie welke voorname
lijk hen betreft, die by den R.K. Boerenbond
thuis behooren als standsorganlsatie. Het gwat
hier ln hoofdzaak om een groote groep van
menschen die in het verleden niet uitsluitend
hun bestaan vonden ln de uitoefening van het
boerenbedrijf.
De vragen welke thans gesteld worden zyn
de volgende
1. Hebben de RK. Boerenorgdnisatifs tydlj
de dreigende gevaren Ingezien en naar ver
mogen gestreefd om den wantoestand te voor
komen?
2. Waarom Is dan geen succes verkregen?
Reeds in November 1933 werd op een verga
dering van het bestuur van den Katholieken
Nederlandschen Boeren- en Tuindersbond door
den Noord-grabantsch Christelijken Boeren
bond het voorstel aan de orde gesteld om een
onderzoek in te stellen naar de gevolgen der
landbouwcrisismaatregelen, voor de kleine be
drijven.
Nadat dit punt in de vier gewesteiyke RK
-‘‘“S Boeren- en Tuindersorganlsaties was bespro-
ken. werd op 19 Febr 1934 een commissie In
gesteld welke het aan de orde gestelde vraag
stuk zou behandelen.
De conclusie van de commissie luidde: In
dien de Gemeenschap prijs stelt op het behoud
van deze kleine zelfstandigen en het gaat
hier om een zeer groote groep, daar er van de
234 145 grondgebruikers 110.646 zijn met een
bedrijf van 15 HA. en nog eens 55500 met
een bedrijf van 510 H A. zal men doeltreffen
de maatregelen moeten nemvii. om deze kleine
menschen hun zelfstandigheid te. doen behou
den. Nu kan men wel ijskoud zeggen, dat wat
economisch niet meer kan bestaan maar ver
dwijnen moet en dat deze kleine zelfstandigen,
wanneer zy zich als zoodanig niet kunnen hand
haven. maatschappelijk maar een sport naar
beneden moeten, maar dan vergeet men toch
twéé dingen. Ten eerste, dat de samenleving
juist deze groep van kleine zelfstandigen niet
missen kan, omdat z!1 én ln godsdienstig en
zedriyk óbricht mede het allerbeste deel is van
deze samenlering én om hare sociale beteeke-
ftis. staande fusschen kapitalisten en proleta-
"riërs. onontbeeriyk. Ten tweede, dat er voor
deze talrijke groep geen emplooi ln de samen
leving is aan te wijzen. De groep loonarbeiders
Is thans reeds veel en veel te uitgebreld. zoo
dat de heerschende werkloosheid ons land eco
nomisch dreigt te vernietigen en maatschappe
lijk evenzeer aan de grootste gevaren bloot
stelt. Het gaat dus niet aan lydeiyk toe te
zien, dat deze bedrijfjes ten onder gaan en
de ruim honderdduizend bedrijfshoofden met
hunne vrouwen en tot arbeid-geschlkte kinde
ren te zamen ten minste 3 tot 400000 ar
beidskrachten naar de werkverschaffing te
sturen of er steuntrekkers tan te maken.
De conclusie werd door het hoofdbestuur on-
middeliyk overgenomen en de actie begon
namens den Katholieken Nederlandschen Boe
ren- en Tuindersbond.
Terwyi de commissie nog bezig was aan dit
rapport zat men echter niet stil.
Het vraagstuk van de kleine bedrijven werd
ook bekeken uit een technisch oogpunt. n.L ult“
het oogpunt van de bedrijfsomzettlng.
Op 1 Mei 1934 werd te Arnhem de jaariyk-
ache vergadering' gehouden van het ..Nationaal
Comité voor Voederbouw.” Op deze vergade
ring hield de heer Ir. Verhey, directeur der
Land- en Tuinbouwwinterschool van den
A.B.T.B, te Didam. een inleiding over het on
derwerp: ,.De Voederbouw In het kleine be
drijf."
De conclusie was, dat, wil men de kleine be-
drijven zoodanig helpen, dat zy weer een
menschwaardig bestaan kunnen hebben, men
aan den eenen kant moet zorgen, dat der-
geiyke bedrijven niet te sterk worden beperkt
in hun varkens- en kippenhouderij en dat aan
den anderen kant getracht moet worden, dat
aanmerkeiyk wordt gespaard op den aankoop
van krachtvoedermiddelen. door n.l. zelf meer
groenvoeder te verbouwen.
Zoo werd dus de positie van de kleine be
dreven ook bekeken uit een oogpunt van de
omzetting van de bedrijven.
Op 17 September 1934 hield de Katholieke
Nederlandsche Boeren- en Tuindersbond zyn
algemeene vergadering, waarby door ir. Verhey
een inleiding gehouden werd over het onder
werp: „De bescherming van de graanteelt en
de mogelijke gevolgen hiervan voor den Nedcr-
landschen landbouw
Daarby werd wederom speciale aandacht ge
schonken aan de kleine bedrijven.
De regeeringspersdlenst deelt mede:
Demr dagen is te Brussel een nieuwe contln-
genteeringsovereenkomst tusschen Nederland en
de Belgisch-Luxemburgsch Economische Unie
onderteekend. Deze overeenkomst komt in de
plaats van de op 30 April JX afgeloopen over
eenkomst van 8 Mei 1938. De nieuwe overeen
komst komt in groote trekken met de oude
overeen. Wyzigingen van ingry pende beteekenis
zyn er niet in aangebracht.
In overeenstemming met den huldigen gang
van zaken is, daar waar zulks verantwoord was,
over en weer een aantal contingenten verhoogd.
De bestaande bepalingen over de wederzydscho
steenkolen-invoeren werden aan de sindsdien
Maandagnacht omstreeks drie uur is
Dieren een zeer ernstig ongeluk gebeurd.
Op dit tydstip naderde een personenauto uit
de richting Doesburg. De bestuurder C. van den
K wilde de Hofstetterlaan uitrijden om den
Rijksweg te bereiken. De auto, waarin een vyf-
tal personen was gezeten, naderde het gevaar-
lyke kruispunt met rpintmale snelheid.
De bestuurder lette goed op. daar het In ver
band met de Doesburgsche kermis ter plaatse
zeer druk was. Juist naderde een motorrijwiel
met een snelheid van ca. 100 K.M. per uur,
bestuurd door den 27-jarigen ongehuwden R.
E. A. W. uit Dieren met als duo-passagler R. 8.
De automobilist stopte nog. voordat hy den
hoofdweg had bereikt, teneinde den motorryder
voorrang te verleenen. Deze biykt dat echter
niet te hebben begrepen en poogde met onver
minderde snelheid achter den wagen door te
schieten over het rijwielpad. Daar de auto stil
stond gelukte dat niet. De motor vloog met een
hevlgen klap tegen den zykant van den auto.
De motorrijder lag met verbrijzeld voorhoofd
naast zyn machine. Zyn linker been was totaal
versplinterd. Hy werd op slag gedood.
De duo-passagler werd met een hersen
schudding in het Velpsche ziekenhuis opgeno
men. zyn toestand was hedenmorgen zeer
ernstig.
Vit»'®'
geno*”'0
r en herinnert rich ongetwijfeld.
|Yi de NatlonaaJ-Soclalistische
Beweging van ir. Anton Mussert
aanvankelijk vooral geen politieke partij
wilde zijn en nleta zoo diep scheen te
verachten als de „politiek.” Tegenover
de xgn. „J4.V. de Vereenlgde Politieke
Partijen”, welke volgens de N. 8. B.-ers
rich slechte in leven wist te houden
door een gemeenschappeiyken haat tegen
het nationaal-socialisme en een rieke-
lljke voorliefde voor een op corruptie en
volksbedrog gegrondvesten demo-libera-
len staat, beweerde de N. 8. B. een zui
vere en superieure volksbeweging te zijn,
welke wars was van alle „politieke ge
doe.” Steunend op het absolute leiders-
prtnclpe en op niet bepaald orlgtneele
bloed- en bodemtheorieën (aan de ras
senkwestie werd officieel minder aan
dacht geschonken dan de practisch anti-
semletische gezindheid der individueele
leden zou hebben <Joen verwachten)
proclameerde de N 83 zich tot de lou
tere kern van volk en natie, welke zich
triomf an telljk zou ontwikkelen tot een
ideale alleenheerschende macht in ons
land. De uitslag—van de verkiezingen
heeft echter de beweringen van de N.
8. B. en haar leiding met nuchtere cij
fers als onwezenlijke grootspraak gelo
genstraft en zelfs bij de meest onbezon
nen N.8.B.-enthousiasten een reactie
van bezinning gewekt.
Ir. Koster, propaganda-chef van
Mussert heeft zelfs in het openbaar
overstaan van de ontgoochelde N 31B
onomwonden beleden, dat het gewj
verklezlngséchec van de N.8.B. goed
aan eigen fouten van de N.8.B en
leiding moet worden toegeschrevdn. Bén
der fouten, welke Ir. Koster in die open
bare biecht voor het natlonaal-socla-
listische „heilsleger” met nadruk signa
leerde, was, dat de NJB B -ers zich te veel
hadden laten meesleepen door het „po
litieke gedoe” der tegenstanders en
zelf zich met zulk gedoe hadden Ingela
ten. Hjj pleitte voor een hernieuwde en
verdiepte bezinning op het beginsel,
zoodat men redelijkerwijze zou hebben
mogen verwachten, dat de NBB., die zich
had laten verleiden als 'n politieke partij
mee te dingen met de andere politieke
partijen naar de gunst van het „demo-
Uberale” kiezersvolk, zich weer zou af
wenden van de gesmade „politiek” en
zich zou terugtrekken in het volksche
natuurreservaat van haar overtuiging
kweekend hooggestemd idealisme. He
laas, ook voor de NBB. blijkt het zwak
ke politieke vleesch meer den doorslag
te geven dan de a- of anti-politieke
geest.