Wordt klimaat kouder? ons an en Pol De avonturen van wïAaal van den daq F 250. F 750.- NANCY STEELE wordt vermist! naar een nieuwen IJSTIJD? 7 4 De Yzer-bedevaart Stralingsgeheimen WOENSDAG 4 Verliefd, verloofd, verslagen l wat dtir- ontdekker i t VtRKADC-ZAANDAM I. /ƒ5 i DOOR LUC WILLINK Naar de gelüknamlge Fox-film Deze begon weer te hullen en wilde niet mee. Maar Pol fluis terde hem in zijn oor, dat hu zoet moest zün, want dat de dok ters hem gauw beter zouden maken, en zün moeder sou ook gauw komen. HU streek den Jongen over zün bol, en dese sliep zoowaar in. doos. En Michael Steele zweeg, moeten oefenen. Al maar geduld De onthulling van het IJzer-monument m Augustut 1930 '■■ft Hortend en dat hü was kwam toen beenen eri Dat ging l MJ veriles van een band, aan roet af aam oog. :nd vertelde de Jongen nu aan den dokter, ngereden door een auto, die Juist den hoek om over wilde steken, en dat nu zün heup en zUn pUn deden en dat hü nu naar zUn moeder wilde. uurlUk niet en er kwam een groote auto, waar twee mannen uitstapten met een lang bed, waarop zU den jongen legden. v van Iruk kreeg, hü Chlca- rende een geheele eeuw zoo een noodlottig Jaar heeft aanschouwd. Er wordt verhaald, dat meer dan een derde der menschen toen aan de pest is bezweken. De hongersnood was ont staan doordat het een geheel Jaar niet op genaderd tot het beslissende punt in zUn leven! Daartoe had hü nameloos veel leed moeten ver oorzaken en nameloos veel leed moeten onder gaan, zeventien jaren in den kerker verblUven en daartoe was hü nog zoojuist in de broeikas door een schurk neergeschoten.... Alles opdat hü eindelUk en ten laatste ontwaken zou en het besef krijgen, dat straf hem toekwam, höé zwaar die straf ook mocht uitvallenEn Danny behoefde zich volstrekt geen illusies te maken, dat het een milde straf zou zUn! Op gevaar van vertrapt te worden, wrong de beenen der menschen door, tot hü vlak bü Jongen stond, onzichtbaar natuurlUk. Bü den knieën een groote man, die den jongen bü fluisterde den jongen wat in het oor. Deze, hü zag natuurlUk niemand. Daarop verhei was, en dat hü aan den meneer, vertellen, want dat/deze een d« zou maken. Aï C A °P 011 blBd zVn ingevolge da verzekeringsvoorwaarden tegen p 7^0 - bU levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door p 7 ECO Mj een ongeval met A\l el /A r>4 /IN IN Is O ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen 9 VFVPe verlies van belde armen, beide beenen of belde oogen doodelljken afloop AANGIFTE MOET. OR STRAFFE VAN VERUES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN U1TERL1JK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL Het was hopel Hü zou geduld n en hopen, dat de nieuwe omgeving, dat tact en veel toewijding het hunne zouden doen. Inmiddels j wrokte Danny op de manier, die hü reeds lange Jaren vergeten was geweest. Zün rechtvaardigheidsgevoel was doodelük be- leedigd. Zün Sheila zou de meld moeten spelen bü dat malle schepsel? De wérkelüke Nancy Steele zou gecommandeerd moeten worden door deze ondergeschoven juffrouw, die ze van- Joost weet wAar hadden opgeduikeld, om Mlcnael Steele honderdduizend dollar af te zetten? Daar zat de .professor" achter, dat was zoo klaar als de dag! Die had ergens iemand opge scharreld. die voor Nancy zou moeten doorgaan en daar hadden ze nu Michael Steele gelukkig mee gemaakt! Maar daar zou hü een stokje voor steken! Hü liet de schobbejakken maar niet ongestoord vóórtgaan! Dan zou hü wel eens even optre den en Ingrijpen’ Hü besefte, dat zulk een avon tuur heel kwaad voor hemzelf zou afloopen. Maar dat had hü er voor över! Dat kwam hem zelfs toe.... Kijk! Hier was nu Daniel O’Neill, de oude tuchthuisboef, de klnderroover, de man, die altüd maar gedaan had, wat in zün hersens opkwam. Het keerpunt in ons leven komt bü den een later dan bü den ander. En bü Danny, die zoo ontzaglük hard was geweest, kwam het dan thans. Alles wat plaats greep, was de conse quentie van zün eigen wandaden. Hü had mis daden begaan, die hüzélf weer in het reine moest brengen. En dn dit vergevorderde stadium zou hü daar geen licht karwei aan hebben. Dus maar onmlddellük op pad, geen tüd te verhezen, geen woord ter verklaring aan Sheila, want zóó was Danny nu eenmaal niet, hü was niet conver sabel en als hü uitging, ging hü uit, ook al had hu een schotwond vlak naast zün long en moest hü voor den dokter onbeweeglijk op zün divan blüven liggen.... Dat deed allemaal niets ter zake. Hü zette zün hoed op en trok zün Jas aan en verdween. Punt. Afgeloopen. XVII EEN KIND KOMT THUIS! Daar ging een oude, door'de wol geverfde mis dadiger op pad. Een man. die meer dan zeven tien jaren lang onder het geboefte had ver keerd. ook al was hü tegelük met zün soortge- nooten gekooid geweest. Een gangster, die al de knepen van het vak geleerd had. een uitge studeerde in list en geweld. Hü moest uit de. mlllloenenstad New York één kleinen dikken kerel opviaschen, vooropgesteld, dat deze zich nog in de Stad der Steden bevin den zou en niet met zün buit naar eiders was verhuisd. Met zulk een taak heeft reeds zulk een gespecialiseerde organisatie als de politie is, de grootste moeite. En hier was enkel en alleen Danny O'Neill zonder eenige assistentie aan dezen arbeid begonnen! En wel op zün eigen gereide en zoo büzondere wüze! ZU is ternauwer nood de beschrüring waard. Danny wist, dat .Professor" Sturm een man kende, genaamd Wupperthaler. een cipier, die bü den opstand in de Oraham-gevangenls veroor deeld was, omdat hü gemeene zaak gemaakt had met de muiters. Naar dezen Wupperthaler ging hü toe, als van ouds: zoo stüf als een op gewonden automaat, meer Robot dan mensch En vroeg hem: Waar ia de „Professor?” met4£.vUandlgheid der elementen, van een wed loop mét den dood. Een wedloop naar een denk beeldig punt: de Pool. Een kleine vlag, geplant, ergens in de barre üswoestenü- Toen verscheen er een nieuwe voor het forum der wereld: Piccard. HU wilde omhoog in een ballon, tot de ge bieden in de atmosfeer, waar de lucht zoo UI is, dat de ademhaling onmogelük wordt. Ont zettende gevaren zou hü riskeeren. gevaren waaraan nog nooit iemand zich had blootge steld. De wereld sprak over hoogterecordshet leek een sportprestatie. Doch het gemoedelüke geleerdengelaat van den Belgischen professor, dat den krantenlezer van de fotopagina's der dagbladen tegemoetblikte, nam elke gedachte op den man af” houdt, niet noodig. Zü drukte Harold's hand en zei: „O. KJ Afrekenen!” Daarop leverde zü haar consumptiebon in met het geld, onder aftrek van haar percen tage. knoopte haar sehortjs af en reikte haar nummer aan den chef over. Harold riep buiten een taxi aan, Dolores zette haar hoedje op, nam haar taschje onder den arm en zü reden naar het dichtst tojaUnde bevolkingsregister. Voor Harold was er niets ongewoons gebeurd: alles paste volmaakt in het kader van zün be grippen. Bü het bureau van den burgerlüken stand stapten zü uit en Harold zou den chauffeur be talen. Daar zag hü dat hü te weinig kleingeld bü zich had en om tüdverlles te voorkomen door het wisselen van bankpapier, zelde hü tot zün verloofde: „Lieveling, geef me even een dollar van Je!” Tot zün verbazing weigerde Dolores. Hü vroeg haar nog eens hem een dollar te leenen, en Do lores antwoordde even beitst en kort: ..Neen! Doortastendheid en snel handelen had Prank zich voortreffelük in zün dorpstheater aange leerd; hü greep dus zonder verder verzoek naar het taschje van Dolores en rukte 1 haar uit de hand. Onmlddellük daarop volgde, zonder eeni ge aankondiging, een knallende oorvüg als antwoord. Harold maakte een woedende beweging, hief dreigend een hand op, doch hoorde toen den chauffeur plotseling tusschen beiden komen .Nou is 1 zeker mooi, niet? Auto-rüden en een meisje huwen! Daarmee ben Je bü mü niet klaar!” Vóór Harold deae toespraak filmisch had ge registreerd. voelde hü een enormen slag op zün rechterkaak en geen seconde later een stoot, die zün maag in zün borst omhoog drong. Harold Nonocker ging onmlddellük „down”, het was een feUloose .Jcnock-out". Hü vond zichzelf terug in arrest en Juist op tüd voor een proces-vcrbaal. Voor den rechter getuigde de chauffeur, dat Harold straatroof had gepleegd met voorbe dachten rade en er was geen reddende fllm- vondst. welke Harold's onschuld overduldelük aan toonde. Eerst na vüf dagen werd de verdwenen bruid gevonden en na tallooze veMjooren en Informa ties begon men iets te geldoven van Harold's goede bedoelingen. Als een nieuw film-programma. dat ditmaal een realistisch, ontnuchterend karakter droeg, werd Harold Nonocker als snelvervoer-spoed- bestelling naar zün landelük dorpje terugge- zonden. eikens wanneer een koe le, natte zomer I den oogst van den üverigen landbouwer A bedreigt, de rivieren gevaarlük doet aan wassen. en in onzen tüd vooral de va- cantieplannen van jong en oud in de war stuurt hoort men de vraag: wordt het klimaat van bet Noordelük halfrond, en meer in tbü- sonder dat van West-Europa, koeler? Deze vraag is zeer oud en tot een volledige oplossing heeft ze het nog niet gebracht. Wel bestaan er twee geheel tegenstrijdige meenin- gen daarover. De eerste leert ons dat we inder daad op weg zün naar een nieuwen üstüd. waarin het zonnige Frankrijk ongeveer gelük zal worden aan Groenland, waarin eeuwige sneeuw en üs de plaats zullen bedekken waar eenmaal Nederland lag, waarin üsberen de on betwiste heerschappij zullen voeren aan de eens zoo schoone oevers der Rivlèra. Om deze ü»lge theorie van den Untergang des Abendlandes aannemelük te maken, gaat men uit van de Middeleeuwen. De aanhangers verklaren dat het klimaat toen veel warmer was en wijzen op de grens van sommige cul tuurplanten. die sedertdien steeds meer naar het Zuiden is afgedaald. Met name wordt <}e wijnstok genoemd. Uit oude rechtsbronnen en kloosterkronieken blükt dat eenmaal de wijn cultuur veel Noordelüker bestond dan tegen woordig. De Bisschop van Utrecht kreeg wün van zün hoeve te Groningen, vermeldt een oud oorkondenboek. Nog In de 19de eeuw werd rond Lier de wündruif rijp en patet V. Becker BJ. verhaalt dat tn 1891 de Paters Krulshec- ren in Maaseyck nog met goed gevolg mlsvrijn kweekten. Maar terecht stelde deze bekwame geleerde de vraag of de verdwüning der wijn cultuur In Nederland niet aan andere dan enkel klimatologische factoren was te wüten. Hü merkte op: ..De groote moeilükheid van bet vervoer in de Middeleeuwen, gepaard aan den overvloed en de geringe waarde van den bebouwbaren grond, deed het streven ontstaan om zooveel mogelük alle voortbrengselen te telen op eigen bodem; ook al was deze daartoe minder geschikt. Tegenwoordig daarentegen heeft de gemakkelükheld van het vervoer Europa büna in “een enkel land herschapen; en dwingt vanzelf den veel kostbaarderen bouwgrond te wüden aan die gewassen, welke de meeste kans van slagen aanbieden. Om de kosten van den aanvoer van bet zout uit Portugal of Frankrijk te besparen, verbrandde men b.v. bü ons tot In de 15de eeuw, massa’s laagveen en bedierf daarbü ultgescrekte wei landen, enkel om het weinige in de asch voor komende zout uit te longen. Wie zou daar thans nog aan denken? Bovendien van welke hoedanigheid was die Noordelük gewonnen wün? Hoe dikwerf mislukte de oogst?" (,Me- teorologlscbe berichten uit de Middeleeuwen.’’ Studiën Deel XXXVI). Het afnemen van deze omstreden wüncul- tuur wordt door een tweede groep meteoro logen geheel an men in hun th< Toch: als hü rechtvaardig was, moest hU toegeven, dat Nancy vrlendelük zat te Praten, ook al wAs haar conversatie mln of meer •ffreus en deed ze nu alwéér he» verhaal van “a*r tegenzin in goedkoope zitplaatsen In de “•oscoop. zelfs al ging hét om vrükaartjes. Toen hü met haar terugliep naar zün huis, *®hü: Meiske, vertel die dingen toch niet Aldoor...We hebben elkaar nu. teruggevon- <*n en dit is toch het voornaamste!.... Nancy Steele keek naar haar vader op en zei: T PA' willen toch allemaal wat höóren! Mereen vraagt me, of Ik het niet knal vind om U zoo rük te zün en ik kan het toch niet Alpen, dat ik altüd zoo n idee over me gehad dat ik echt iets büzonders was....? hield te regenen, zoodat büna alle veldvruch ten bedierven. Ten jare 1340 heeft zulk een gruwelüke pest over büna geheel de aarde geheerscht, dat er nauwelüks levenden genoeg overbleven om de dooden te begraven. Deze, in Azië onder de Indiërs ontstaan, heeft zich tot den laatsten uithoek der wereld, tot in Engeland, verbreid. Men beweert dat nauwelüks een tiende ge deelte der menschen dien geesel heeft over leefd. In het Jaar 1389 heenchte een zware pest te Deventer, Zwolle. Kampen en omstreken, zoodat dikwerf op één dag in een enkele pa rochie dezer plaatsen 30 A 30 personen werden begraven. In het Jaar des Heeren 1431 werden deze plaatsen opnieuw door die Mekte geteisterd, vooral gedurende de diie zomermaanden. In 1439 is op het feest van Maria Bood schap <25 Maart) op sommige plaatsen een aardbeving geweest, in den volgenden zomer is er een zeer zware pest gevolgd. Het jaar 1448 bracht zware onweders: te Zutfen Is de kerktonen door den bliksem in brand gestoken en zün eenige personen door de verbrijzeling van het dak gewond of ge dood. Ook in veel andere plaatsen zün hulzen afgebrand. Te Zwolle ontstond er op Palm zondag (10 April) na de H. Mis een paniek In de kerk, het houtwerk der ramen werd door den bliksem stukgeslagen. I In den zomer van 1448 ia er op vele plaat sen door de muizen een groote verwoesting aangericht In den nog te velde staanden oogst. Waarom onze leekebroedera (van den Agnie- tenbergi In opzetlelük gegraven kullen kom men met water plaatsten, waarin de muizen bü duizendtallen vielen en verdronken. Deze dieren hebben ons en onzen buren veel schade toegebracht aan de tarwe, gerst, haver, erw ten en het gras der weilanden. Omstreeks het begin van September is een zeer zware storm ontstaan, waarbü de zee landwaarts is door gebroken en op onze wellanden veel grasheett bedorven. In dienzelfden storm zün vele sche pen op zee met hunne bemanning vergaan. Evenwel heeft de goede God wederom voor ons gezorgd; want ten gevolge der overstroo- ming hebben onze visschers een groote menigte visch gevangen, voldoende om vele dagen lang de broeders en de gasten te spijzigen. In het jaar 1450 heeft in Holland, in Utrecht, Amersfoort. Zwolle, Kampen, Deven ter, Zutfen en vele andere steden en dorpen de .pestls ingulnarla’’ gewoed, waaraan vele broe ders van het Gemeene Leven, kloosterlingen en wervldlüke personen zün overleden. Een nieuwe, gevaarUjke krankheid is onder het volk uitgebroken in den zomer van 1453. Ze ontstond na, het feest van St. Joannes den Dooper (24 Juni) door een gevatte koude op de keel met pün in de borst en de lendenen. Toen werden velen onzer broeders en huis knechten. die in den oogsttijd vlijtig op het land werkten, door een keelontsteking zoo sterk aangetast, dat zü nauwelüks konden spreken en eten. Want er heerschte ”n Noordenwind, die 's nachts zeer koud, overdag stormachtig en droog was, wiens koude velen ziek maakte. Waarom sommigen als geneesmiddel warme kleederen aantrokken, en zich van koude spüs en drank onthielden; waardoor zü met Gods hulp van de gevatte kou zün hersteld. Anderen, die zich meer zorgeloos gedroegen, zün door de verkoudheid na twee of drie da gen tot het uiterste gebracht. Het Jaar 1454 en de twee volgende jaren waren zóó regenachtig, dat de oogst voor het grootste gedeelte verloren ging. Wü hebben op onze hoeve veel schade geleden door de veel vuldige wateretroomen. In 1456, den dag na den H. Apostel Jacobus <26 Juli) is een onzer huisknechten Joannes Smyt genaamd, met vier zeer goede voor een hooiwagen gespannen paarden verdronken in een diepen kuil welke door het regenwater was gevuld. Want het was toen zeer regenachtig weer en een groot gedeelte van den oogst is door den langdurigen regen verloren gegaan. menigte eerbiedig toéhoorde. Daarna verschillende toespraken gehouden, niet door Vlamingen, maar ook door Nederlanders. Een Vlaamsche voordrachtkunstenaar droeg voor den „psalm” van Albrecht Rodenbach. den jong gestorven dichter uit Roesselaere, wien de Vlaamsche zaak zoo na aan het harte lag en die de Katholieke Vlaamsche Studentenbewe ging oprichtte. Toen kwam het groote oogenbllk, dat de lan ge Vlaamsche wimpels geheschen werden naar den top van het krul», dat de zinvolle letters draagt: A.V.V.—V.V.K. Alles voor Vlaanderen. Vlaanderen voor Kris- tus. Vier bazuinblazers deden naar de vier wind streken den volke kond, dat het groote IJzer- kruis Ingehuldigd was. Tegelükertüd werd in den toren/de groote Doodenklok gewüd, tot: Nele. het/ hart van Vlaanderen. Deze plechtigheid verrichtte de tachtigjarige pastoor van Kortrijk, studiemak- ker van Albrecht Rodenbach, en oudste „Blauw voet”. De crypte lag bedolven oijder de bloe men, met duidelük zichtbaar den krans van sim pele heidebloemen, eenvoudige buide voor den eenvoudlgen onbekenden soldaat. r Berlün, zün vaderstad. Zoo. Ontkomen dua Nutteloos alle moeite, alle geweld, elke kans om het begane kwaad te her stellen! Zonder Sturm was er niets te beginngn. Danny voelde zich plotseling doodelük moe en het duizelde hem. De caféhouder, die plat op den grond te mid- den van de scherven zat en hevig uit zün neus bloedde, zei let*. WAt vertelde hü? Dat Danny den .Frofessor" misschien nog wel van boord zou kunnen halen, als hü opschoot. De „Elbe” zou leder oogenbllk vert rekken Du»; taxi race door de volle straten opwinding al datgene wat ons plotting wordt opgelegd bü zulk een mededeeling.de boot lag er nog. de loopbrug was nog niet In genomen. twee jonge officieren controleerden nog degenen, die zich aan boord begaven. Danny drong naar voren. Eén deaer jongelui wou Danny tegenhouden, maar hü keek hem aan met zün grauwe gezicht, zün blind schünende oogen en de zonderlinge vgrweaen uitdrukking op zün gelaat. De jongeman schrikte, werd bang en liet Danny doorgaan, (Slot volgt.) T T arold Nonocker kan gesteld worden als I—I treffend voorbeeld van de verrassende X effecten, welke moderne ftlm-romantiek heeft op de begrippen, de verbeelding, het voor stellingsvermogen omtrent het leven in een wereldstad voor een onervaren plattelander. ToevalligerwU* was Harold Nonocker een Amerikaan; zün ervaringen zouden niet min der den film-nonsens veroordeelen, wanneer Harold een Europeaan of. nog meer bepaald, een Nederlander geweest was en selfs niet, wan neer hü rich een argelooeen stedeling had moe- ten noemen. Een feit is, dat Harold Nonocker door veel vuldig bioscoopbezoek van de ..vlotheid” het stadsleven een zóó gunstigen dat hü niet langer rusten wilde v go ook werkelük had bezocht. Harold verkocht zün boerderij mee annex was. vertrok uit zün vrije natuur en landde te Chicago. Hü was niet verrast, hü kende de stad, haar enorme gebouwen, haar straten en gewoel op zün duimpje.... van de film. Zelfs de lente miste hü niet: de eerste bloemen bloeiden in het gras van een stadspark en de orchideeën pronkten in de étalages der bloemisten; de zon scheen stralend net nog op de hoogste vensters van de wolkenkrabberse en de vreugde van het avontuur blonk In Harold's fllmwüze oogen. In deze benüdenswaardlge lentestemmlng stapte Harold een restaurant van een hoofd straat binnen. Het eten smaakte hem voortref felijk en als fllm-volleerde stedeling begon hü een praatje op een hooge kruk voor de bar en nam de fllm-gebruikelüke cocktails tot zich. Harold Nonocker zag binnen het half uur het leven belangrijk rooskleuriger, dan hü het zich zelfs In zün stoutste overpeinzingen had dur ven voorstellen. Nu ontdekte hü ook. dat de jongedame, die hem bediende, een alleraardigst gezichtje had. Harold stelde voor zichzelf vast, dat zü beslist één der grootste filmsterren had kunnen zün. Geleek ze trouwens niet veel op.. Een tiental namen schoten Harold door het hoofd, maar hü kon toch, dien hü elgenlük be doelde. niet vinden. Harold zette zich in postuur, bestelde nog een cocktail en toen zün ster hem die bracht, vroeg hü met een ongeloofelük trouwhartlgen oogopslag „Hellow! Wilt u mün vrouw worden?” Het meisje trok enkele rimpels boven haar wenkbrauwen en zei minzaam, doch scherp: „Er zün mannen, die geen alcohol verdragen kunnen. Wilt u niet liever een glas melk drin ken?” Harold verklaarde echter zeer nadrukkelük: ,Jk ben niet dronken en niet klndsch. Ik deed een vraag en verzoek een antwoord. Willen wü samen trouwen of niet?" Dolores Dallnby dacht twee seconden na; meer heeft een Amerikaanache, die van „recht él rich tusschen •t hoofd van den ogen lag op zün ïn pols voelde. Pol /keek verbaasd, want 4de Pol hem wie hij IJe zün pols voelde, alles moest :ter was, die hem weer beter De 52 meter hooge toren, met zün sobere 1U- nen, een waar heidenmonument, was ingewüd. Iedere rechtgeaarde Vlaming van den armste tot den rijkste had er zün steentje voor bijge dragen. Maar ook dan als men niet aan de Bede vaart kan meedoen, is het nog ruimschoots de moeite waard, eens naar Diksmulde te gaan, het mooie oude stadje, terwül de toren ook nooit iets van zün büzondere beteekenls ver liest. Als het stormt en deze toren zün fiere kruis hoog opricht, naar de donkergrijze lucht met haar jagende wolken, en Vlaamsche meeuwen er kriischend omheen vliegen, als de toren daar stoer en strak oprüst uit de dorre doodenvelden, dan voelt men de diepe melancholie daarvan, en dan vraagt men zich af: „Waarom”, zoo- als men zich altüd afvraagt, wanneer men bü een slagveld tot bezinning komt. En als men dan den toren nauwkeuriger be- kükt. dan leest men daar op de deur van de crypte met 30000 dooden. de ontroerende re gels: „Hier liggen hun lüken, als zaden in ’t zand. Hoop op den oogst O Vlaanderland.” Weet ik het? antwoordde Wupperthaler. Hü wou daar vermoedelük nog iets aan toevoegen van gelüke strekking, maar Danny had hem al tegen grond geslagen en zün vuisten lieten vooreerst niet af, het was het grofste geweld, gegaan was naar Europa, naar Dultschland, naar dat zich laat denken. Tenslotte was Wupperthaler murw en stootte uit: Misschien bü Morrlsson Danny ging naar Morrissen. Dit bezoek kostte Morrlsson zün voortanden en Danny zün knok kels. Maar het leverde een nieuw adres: Pilger- schütz. Dit was een mager münheertje in een klkkergroen pak met een pauwblauwe das. Het münheertje was al héél gauw bang voor den starren Danny en verwees hem naar Otto Hesslengfelder's kroeg. De dikke waard was niet zoo gauw uit het veld geslagen als münheertje Pllgerachüta. Hü was een dikke, sterke Beier en hü stond zün mannetje. Maar daarbü had hü bulten den merkwaardlgen Danny gerekend, die ontegenzeglük verzwakt was door het ziekbed, waarvan hü zoojuist was opgestaan, maar ge staald door opgekropte woede, geleid door zün wilskracht, sün berouw en den vurlgen wensch, zün wandaad weer goed te maken. Daarvan werd Otto Hesalenfelder het beklagenswaardig slachtoffer en deze onbillükheld behoorde tot de vele en karakteristieke onrechtvaardigheden van onzen Danny. Die takelde toet alleen den weerspannlgen caféhouder schromelük toe, maar vernielde voorts vrüwel zün ganschen inventaris. En hü liet toet aftot hü eindelük Hesalenfelder had ontwrongen, dat de ..Professor’ scheep aan onverantwoordelüke recordjagerü en roe- keleose waaghalzerij weg. Wü zün nu eenige Jaren verder. Anderen heb ben zün voorbeeld gevolgd, verschillende malen heeft Piccard zün tochten herhaald. En nog voortdurend worden nieuwe tochten onderno men. Het groote publiek Is veelal nog toet veel wüzer geworden en nog steeds blüft de vraag: wat wil men in de stratosfeer? Het volgende verklaart daar Iets van. Onze eeuw is de eeuw der straling. Toen In IBM Prof. Röntgen de naar hem ge noemde Röntgenstralen ontdekte, stond de heele wereld verbaasd. Hü had een lichtsoort ge vonden, die In staat was de voorwerpen te doordringen. Voor haar waren er geen gehet- men. Door 2 A 3 cM. dikke planken, door een Ingebonden boek van 1000 bladzüden ging heen, ze doorstraalde bet menschelük lichaam en liet ons de organen en het geraamte zien. Het bleek echter, dat deze stralen door een en kele millimeters dikke loodplaat volledig wer den tegengehouden. Een Jaar later werden de stralen ontdekt, die door de ag. radioactieve stoffen, zooals ra dium. werden uitgezonden. De geweldige betee kenls van deze stralensoorten voor de mensch- held moeten wü echter onbesproken laten. Nog later ontdekten de geleerden een zeer geheim zinnige straling, waarvan zü den oorsprong niet konden vaststellen. Deze trok zeer de aan dacht door haar wonderlijke eigenschappen. Terwül Röntgenstralen reeds door een plaat lood van enkele m.m. worden tegengehouden en radiumstralen door enkele cm. lood zeer worden verzwakt, drongen deze raadselachtige stralen zelfs nog door een loodlaag van een meter dik heen, zonder zelfs maar de helft van hun kracht te verliezen! Men vond, dat de kracht van deze stralen toeneemt, naarmate men hooger komt, b.v. op torens en hooge bergtoppen. Daaruit leidde men af, dat zü uit het wereldruim afkomstig waren en men gaf ze den naam van kosmische straling. Nadat men eerst onbemande ballons had la ten opetügen. die allerlei vemuftlg-gevonden, zelfregistreerende Instrumenten met zich mee voerden, de stratosfeer In, besloot Piccard ten slotte zelf waarnemingen te gaan doen over de kosmische straling In deze hoogere luchtlagen. Deze stralen zün niet alleen interessant voor een natuurkundige, maar zü hebben beteekenls I voor het practische leven. Het geweldige doordringlngsvermogen dezer stralen wüst er op dat zü veroorzaakt worden door ontzaglüke krachten. Zelfs met de meest volmaakte hulpmiddelen van onze moderne techniek zün wü niet In staat zulk een enorme energie op te wekken. Steenkool, benzine en waterkracht staan tot oestj geheimzinnige energiebron als blikken speelgoedautootjes tot *n kolossalen Pullmanbus. Indien wü er dus in slagen deze energiebron te ontdekken en te beheerschen, dan zou het aanschün van onze wereld een verandering ondergaan, waarvan wij ons geen voorstelling kunnen maken. H. v. M. Men schrijft ons uit Vlaanderen: -j-^k e vacantletüd Is weer aangebroken. En duizenden jonge menschen zullen er weer op uit trekken. Ze zullen gaan naar de geükte toeristenplaatsen, zooals daar zün: De Ardennen. Gent en Brugge. De Rün of de Harz. Zü hebben daarover van hun kennissen veel mooie dingen gehoord en uit sleur gaan zü daar ook heen. En zü vergeten heelemaal. dat In Vlaanderen het stedeke Diksmulde ligt, en dat daarbü het groote Vlaamsche IJzergedenkteeken staat. Naar dien tosen trekken eiken derden Zon dag van Augustus duizenden en nogeens dui zenden uit alle oorden van de wereld. uit Frankrük, Dultschland. Engeland. Amerika. Scandinavië en natuurlUk ook uit de twee lan den die het Vlaamsche volk In taal zoo nabü zün: uit Nederland en het verre Zuid Afrika. Want op dezen bewusten Zondag wordt er naar dat groote IJzergedenkteeken een jaarlüksche bedevaart gehouden, om te gedenken allen die In den vreeselüken slag aan den IJzer gevallen zün. En de Vlamingen trekken ook op, omdat zü In dien toren vertolkt zien de hoop op de herleving van de taal en cultuur van het oude Vlaanderen. In 1930, het jaar waarin België op groot- sche wüze zün onafhankelükheld herdacht, Is het monument Ingewüd tot zuil van Belüdetos, Eerherstel en Internationale Verzoening. Het was een zeer aangrüpende plechtigheid. Eerst werd In de open lucht de plechtige H MIs opgedragen, terwijl de enorme menschen- werden alleen ■w- ustelooe leeft de mensch op den aardbol. Nadat alle werelddeelen ontdekt, de polen x-* veroverd en de oceanen door de lucht heen overbrugd sün. heeft de menschelüke geest zich gericht op de verovering van de hoogste laag van den dampkring, die onze aarde omgeeft: de stratosfeer. Al deze veroveringen hebben in hooge mate de belangstelling getrokken van breede lagen van het groote publiek. De verhalen der groote ontdekkingsreizigers over hun tochten, zü werden ademloos gelezen. Men hoorde de lokstem der woestün, de dreiging van het oerwoud, men onderging de machtige aantrekking van het geheimzinnige onbekende. En de verhalen der poolreizigers. Ijzeren man nen, geharde reizigers, voorttrekkend in die witte wereld en haar verstarrende eenzaamheid, onder den versteenenden adem van den poolwind. Ver halen van dreiging en dood, verhalen over een ontzaglüke worsteling van wat nietige menschen g Het verdrinken der paarden heeft ons meer dan 100 gulden schade berokkend. Op het feest van St. Scholastics (10 Fe bruari) 1400 begon het zeer hard te vriezer, en dat duurde omstreeks 5 weken. Er was op vele plaatsen gebrek aan hooi en stroo voor de voeding van het vee, wül de dorre koud* grond geen versch gras voortbracht. Sommige arme lieden braken het dak hunner woningen af en gaven het stroo aan hun tve te eten; dit gebrek aan gras heeft tot aan 1 Mei ge duurd. Hevige stormen ontwortelden op St. Mat- theusdag (21 September) 1484 vele, zware hoo rnen. vele schepen zün op zee vergaan. Tege lük woedde in vele streken de pest, velen zün toen gestorven, die meenden lang te zullen leven. In 1487 hebben onze akkers In den oogsttüd zware schade geleden v«n den veelvuldigen regen. Daarom werden In de H. MIs dikwerf gebeden aan God opgedragen en In het koor de zeven boetpsalmen gelezen ter verkrijging van helder weder.” Tot zoover het verslag van Pater Becker 8 J. Dit droeve relaas bevestigt de meentng van hen. die verklaren dat betrekkelük weinig verschil op klimatologisch gebied te consta- teeren valt tusschen de Middeleeuwen en onzen tüd. Dat we dus toet achteruitgaan en geen be- vriezingsprooes te wachten hebben; bovendien zün we door het moderne communicatiever keer en de vertakkingen van den wereldhan del gevrijwaard voor de verschrikkelüke gevol gen welke een natte zomer met vernielden oogst voor den Middeleeuwer dikwüls had. W. v. M. Iers verklaard en sluit volko- orle over de daling der tem peratuur. Ze zün van oordeel, dat er tempera tuurschommelingen snn zeer langen duur be staan, en dat een langzame daling wederom gevolgd wordt door een even langzame, maar zekers stüglng. Zoodat over een paar eeuwen wellicht ons klimaat weer ongeveer gelük is aan dat van Zuld-België. We zouden reeds over het koudste gedeelte der periode heen zijn, onze „kwakkelwlnters" lüken toet meer op de ouderweteche winters, waarover hoog bejaarden met zooveel verve kunnen vertellen. Zelfs de term .JJsheillgen’' Is volgens sommi gen van meer Zuldelüken oorsprong; „lessaints de glaoe” zou de oudste benaming zün. waar mee alweer wordt aangetoond dat de gure Meidagen eens veel Zuldelüker voorkwamen. Zou men de eersten de voorstanders van een nieuwen Ustüd de pessimisten onder de meteorologen kunnen nuemen, den tweeden als optimisten gaarne geloof en vertrouwen schen ken, er Is nog een derde groep, die meent dat het verschil in temperatuur tusschen vroeger en nu. vooral wat den zomer betreft, slechts verbeelding is. Men had In de Middeleeuwen evengoed last van te lang aanhoudende regens, die de tem peratuur aikoelen, het rijpen van vruchten ver hinderen en zelfs den reeds ru pen oogst zwaar benadeelen En de gevolgen van mislukte oog sten brachten toen veel grootcre ellende mee dan nu. toen waren de verkeersmiddelen zoo ge brekkig. zoodat een misoogst vaak hongers nood tot gevolg had. In bovengenoemde studie heeft pater V. Becker reeds vele jaren geleden het bewijs dezer stelling geconstrueerd uit de aanteeke- nlngen over het weer In twee kloosterkronie ken: uit de kroniek van de ..St. Bernards- abdü” aan de Schelde loopende van 1237 tot 1552, en de kroniek van den St. Agnietenberg bü Zwolle van 1386 tot 1471. Deze zou samen gesteld zün door den beroemden Thomas A Kempis. Voor hen die meenen dat we In een onge- lukklgen tüd leven, Is de lezing van deze berich ten een ware opbeuring. Zoo geteisterd als toen, worden we nu toch niet, de trilogie mis gewas, hongersnood en pest spookt niet meer •Is een schrikbeeld door onze lage landen. In dit licht beschouwd, heeft de lezing van onderstaande fragmenten uit de belde kronie ken dit voordeel, dat we minder ontevreden worden over de tegenwoordige weersgesteld heid. De volgende aanhalingen zün uit het verslag genomen door P. Becker samengesteld. Het meeste Is ontleend aan de Wmdesheimse kroniek zooals tot de teksten blükt. ■Jn 1315 heeft zulk een groote hongersnood en zulk een vreeselüke pest deze streken ge teisterd, dat de wereld ternauwernood gedu- f97

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1937 | | pagina 11