1
Een tragisch vorstenleven
w
101
^44^
I
1
H
Zoekt gij betrouwbaar
Personeel?
Interessante demonstraties op de Wereldjamboree. Brugbouw nabij Dordrecht
i
V*
voor 80.
Plaats dan een „Omroeper”
gezinnen
I'
1 WOENSDAG 4 AUGUSTUS 1937
o
^4*
I
K
dl
U tl
e
Lit It
4
r
4
h
r
i
fe
s 'A
r
•M
Een interessante detail-foto
-- c
x.
C
v'
Fi
p
Keizer Ferdinand II en het
Roomsche ideaal
j
KATHOLIEKE ILLUSTRATIE
71e jaargang - no. 45
Br
Smadelijke vrede voor
de Habsburgers
Een intern, godloozen-
congres te Brussel
Twee dames beleefden te Stap
horst een onaangenaam avontuur
Uitbreiding K.L.M.-
diensten
Europa*» jammerlijke vencheurd-
heid en ellende in den dertig-
jarigen oorlog
Sovjet-Rutland zal vertegenwoor
digd worden door dertig
gedelegeerden
BOUW VAN TINBAGGER-
MOLENS
NIET FOTOGRAFEEREN
OP ZONDAG
CLEARING MET DUITSCH
LAND
s>
sc
m
w
#**3 t.
’WM'
1 ƒ-
j
F
4
4.
'braHdcevaar
I I
-jB
Inschakeling van Indische werven
Stand der clearingen per 31 Juli
FOTOREPORTAGE I
i
Ti
i
Ufc»
Een boerenwagen vol Hongaarsche vroolijkheid.
A
A
op het jamboree-terrein gegeven werden
-
fc
e
■sf
j
"i
Mr
•rMsfei
-■M
en
■t7 ’’o
4
ÜSStee.
In 1736 werd te Keulen een vredescongres ge
houden, waarbij de Paus werd vertegenwoordigd
door den nuntius Ginettt Deze onderhandelln-
gen leidden echter tot geen beslissing. De sma
delijke vernedering der katholieke Habsburgers
bij den vrede van Westfalen in 1648 heeft Fer
dinand niet meer beleefd. De edele vorst, die
noodgedwongen gedurende vrijwel heel zijn re
geerperiode zijn land ten strijde moest leiden,
overleed te Weenen op 15 Februari 1637. Te
zijner nagedachtenis richtte men een mauso
leum op in renalssance-stljl.
dt
fri
te
zi
kl
l
1
1
1
ook een speciale film is opgenomen. Tijdens het
congres te Brussel zal een oproep gericht worden
tot de jeugd van de geheele wereld, om deel te
nemen aan het Internationale jeugdcongres te
Moskou In 1938. Niet alleen de radio van Sov-
jet-Rusland zal propaganda maken voor het
congres te Brussel, maar ook de radiostaUoos
van het roode Spanje.
Wat betreft de vraag, of het juist Is, dat de
Indische Regeering door het vergaan van de
„Kantoeng” een verlies heeft geleden van rond
vier ton, heeft de directeur van V. en W. in
den Volksraad verklaard, dat de aanschafflngs-
vil
or
gr
ar
da
tu
zi<
ee
to
«I
Cl
bi
d<
oc
tt
dl
He
lai
ac
en
pa
da
ke
ka
Ei
ga
kaï
I
gei
Mp
1
eei
SOI
me
in
dei
vei
Po
bei
rlc
acl
1
ver
sic
hel
flu
1
zit
eei
me
Pa'
1
nai
zUi
3
an<
the
vin
I
1
bla
1
M 's
Z. K. H. Prins Chichibu van Japan ver
laat met zijn echtgenoot* het Vredes
paleis te Den Haag, waar Hij Dinsdag
een bezoek bracht
vallen te hebben afgeslagen, wordt hij evenwel
in 1632 bjj Ltltzen door Gustaaf Adolf verslagen,
die echter zelf hlerbü, evenals de veldheer
Pappenhelm, sneuvelde. Een tweetal jaren later
werd Wallenstein, van ontrouw verdacht, door
zijn officieren gedood. Zijn figuur zou later in
1799 Schiller Insplreeren tot diens befaamde
meesterwerk.
-
Aartshertog Otto van Habsburg bracht Dinsdag strikt Incognito een bezoek aan de Wereldjamboree te
Vogelenzang, waar hij door eenlge hooldverkenners werd rondgeleld
I
Onder den titel „De reis In het onbekende”
vinden we In dit nieuwe nummer een artikel
over de narcose en haar geschiedenis. Wat de
wetenschap met narcose en anaesthesie weet te
bereiken wordt hier duidelijk beschreven en
fraaie foto’s verlevendigen den tekst. Een bezoek
aan Fontainebleau Is Interessant door de prach
tige afbeeldingen van de historische plaats. Hen
ri de Groeve preekt weer pittig over ware ze
delijke grootheid en op den Elfprovinclëntocht
wordt Utrecht aangedaan. Sepp SchUller ver
haalt van een Japansche Martelarenfilm bl)
illustraties, die het bijzondere onderwerp nog
aantrekkelijker maken. Vervolgens Is er'een met
teekeningen verlucht opstel over de luchthaven
van de toekomst, waarvan alle belangstellenden
In het vliegverkeer kunnen proflteeren. Daar
mee is de veelheid van onderwerpen nog niet
uitgeput, want behalve dat de dames In haar
eigen rubrieken weer van alles te zien en te
lezen krijgen, wordt er nog een mooie reportage
gegeven van de pottenbakkerskunst te Tegelen.
Het spreekt vanzelf, dat onder het actueele
nieuws de Jamboree op den voorgrond komt en
dit geschiedt door middel van mooie foto’s. Ook
nu weer prijken tusschen dit spel van zwart en
wit twee prenten in vroolijke kleuren.
De roman van F. H. Achermann „De God
zoeker”. vertaald door H. B. van der Bande,
vindt na een heele reeks van pakkende en be
langrijke gebeurtenissen een waardig slot. De
keuze van dit boeiende en leerzame verhaal
heeft wel aangetoond, dat de K. I. bij alle
moderne vervolmaking haar oude degelijkheid
niet heeft verloren. Ook de nieuwe roman van
Ernst von Hiltl „Glftgas” blijkt weer zoo's! ster
ke vertelling, doortrokken van goede Ideeën, te
zijn. De korte verhalen zullen op hun wijs al
niet minder voldoen. Paul van Hoensbroek ver
haalt van Het testament van Katlnka's vader;
Carla Friso beeft een aardige zomervertelUng
De Ober en A. Simmons teekent De Schakel
met het verleden.
Naast de Interessante Mlcrofonla treffen we
in de Narrenkap aardige vertellingen tusschen
een overvloed van hum or aanEn Okki onthaalt
de jeugd op haar HefSten lóSt ZbOOM met t» gen in Nedertand r 1.4W; W Overgebeaeht
K I. van deze week weer het geheele gezin m
zjjn schik aal zijn.
B#
et is natuurlijk endoenlijk in een beknopt
krantenartikel den vollen omvang van
dezen oorlog te beschrijven of de vele In
gewikkelde problemen, welke hiermede ten
nauwste verband hielden, te belichten. WU sul
len ons daarom bepalen tot het weergeven van I
enkele feiten, welke van aoo’n grooten Invloed
lijn geweest op de verdere ontwikkeling van
kosten van de nieuwe „Kantoeng” door de In-
tusschen Ingetreden belangrijke stijging der me-
taalprljzen zoomede wegens de extra-kosten,
verbonden aan den als eisch gestelden gedeel
telijken bouw in Ned.-Indië, Inderdaad op een
bedrag kan komen te staan, dat vier ton hooger
Is dan de uitgekeerde verzekeringspennlngen.
In zake de kwestie van de Inschakeling van
de lndlsche werven bij verdere bestelling van
baggermolens, wordt geantwoord, dat de G.M.B.
aan dit desideratum reeds gevolg geeft. Zoo is
onlangs gereed gekomen de emmerbagger „Seng-
kelle”, die door de „Werf Conrad” Is gebouwd,
gedemonteerd naar Indlë Is verzonden en ver
volgens door de Droogdok Maatschappij „Tan
djong Priok” gemonteerd Is.
Een overeenkomstige werkwijze is door de
G.M.B. gevolgd met betrekking tot den door de
werf Conrad voor haar gebouwden „Prlng-molen”
waarvan momenteel bij de Droogdok Maatschap
pij „Tandjong Priok” de ponton gemonteerd
wordt.
-
y—it jaar is het driehonderd jaar geleden,
I 1 dat een der meest merkwaardige en tra-
gische na-middeleeuwache figuren. Kei
zer Ferdinand II van Dultaehland, ttfdens den
Europeeseben gededienstneriog op 58-jarigen
leeftijd te Ween re overleed. Van zijn moeder
Maria van Beieren en ds Paters Jezuïeten te
Ii«elstedt penset MJ een degelijke katholieke
opvoeding. HM zijn verder torna was hij de
greote strfjder en voorvechter va# het herstel
van den katholieken eeredtepst, waarbij hem
de bitterste entgooeheiingen niet zijn bropaerd
Xn 1596 volgde hij zijn vader Aartshertog Karei
op In de Habsburger erflanden Stiermarken.
Karinthlë en Kaïn, waar hij volgens de begin
selen van den godsdienstvrede van Augsburg (35
September 1555) de oontra-reformatle door
voerde. Evenzoo geschiedde In Bohemen en Hon
garije, waar Ferdinand reap, in 1617 en 1618
tot konlng werd gekroond, terwijl hij het Jaar
daarop tot Keizer van Dultaehland werd uit
geroepen als opvolger van Matthias, die kinder
loos was overleden. Intusschen was de gods
dienstvrede. waarvan boven sprake was, tot een
groote desillusie geworden. Tegenover een Evan
gelische Unie, welke de proteetantsche vorsten
in 1606 hadden gesloten, stichtten de katholie
ken in 1609 een Liga, waarvan Kelzer Ferdinand
zich aan het hoofd stelde. Na voorafgegane
schermutselingen brak de groote worsteling aan,
welke geheel Europa beroerde en ten slotte be
slissend sou zijn voor de machtsverhoudingen
niet alleen tusschen keizer en rijksvorsten tót
aan de Fransche revolutie, maar meer nog tus
schen het katholicisme en protestantisme, waar
van de naweeën In het huidige Dultaehland na
voelbaar zjjn.
Het tweede gedeelte van de overspan
ning der nieuwe brug over de Oude
Maas bij Dordrecht Is Dinsdag op de
pijlers geplaatst. Een overzicht van
het werk
-
-jt -rog eenmaal schenen de kansen zich ten
gunste van Ferdinand te keeren, toen de
Zweedsch-Unlïstische legers bij Nordln-
gen totaal werden verslagen, en met de protes-
tantsche vorsten In 1635 de vrede van Praag
tot stand kwam. De hoop echter, dat Ferdinand
In Polen, dat met Zweden een zesjarigen wapen
stilstand had gesloten, welke In 1635 ten einde
liep, een nieuwen bondgenoot zou krijgen, mis
lukte door Frankrijks bemoeiingen. Bovendien
echter wierp zich Frankrijk zelf thans effectief
In den strijd, welke laatste periode door het
bondgenootschap van Frankrijk met de Repu
bliek der Vereenlgde Nederlanden geheel samen
viel met den eindstrijd van onzen tachtig-jarigen
oorlog met Spanje. In de Zuidelijke Nederlanden
en Noord-Italië bestreden Fransche legers de
Spaansche Habsburgers, terwijl een Fransch
Unlïstlsch leger den Elzas veroverde en plun
derend en brandstichtend ’t uitgeputte Rijk en
het Habsburgsche Oostenrijk binnenviel.
Men meldt uit Nijmegen aan de N.R.C.
Twee Njjmeegsche dames -faebben Zondag
in de Overüselsche gemeente Staphorst een
zeer onaangename ervaring opgedaan.
De dames maakten een autotocht en kwamen
daarbij ook door Staphorst, juist toen de kerk
uitging. De achllderachtlge kleed!) der kerk
gangers vonden zij zóó aardig, dat zy besloten
een foto te maken. Fotografeeren op Zondag
schijnt de Staphorster bevolking echter een
ongehoord schandaal te vinden, althans belde
dames, van wie de oudste 50 jaar Is, werden
plotseling door een aantal mannen gegrepen
en In een sloot langs den weg geworpen. Ge
lukkig was het water niet al te diep en konden
de dames, sU het geheel bemodderd, op den
kant komen.
Zij reden naar Meppel, om daar aangifte te
doen bij de polltie. die hen weer naar den rjjks-
veldwachter te Staphorst verwees. Deze heeft
thans de zaak in onderzoek, dat echter zeer
wordt bemoeilijkt door het feit, dat geen signa
lement van de daders kan worden gegeven en
de bevolking een groote zwijgzaamheid aan den
dag legt. Mogelijk echter, dat aan de hand van
de foto, die Inmiddels reeds Is ontwikkeld, de
daders kunnen worden aangewezen.
Intusschen moge het bovenstaande een waar
schuwing zijn voor toeristen, om te Staphorst
op hun tellen te passen.
Zooals de KIA. weet te berichten, zal het
uitvoerend comité van de godloozen-lnternatlo-
nale haar volgende internationale conferentie te
Brussel houden. Naar tot op heden bekend is,
heeft de centrale raad van de godlooeenbewe-
glng 100.000 roebel voor de organisatie van dit
congres beschikbaar gesteld. Sovjet-Rusland zal
vertegenwoordigd worden door dertig gedele
geerden. allen ambtenaren van het departement
van bultenlandsche zaken van Moskou. Deze
gedelegeerden moeten vooral propagandistisch
1618 Inzette, is bekend gebleven als de dertig
jarige oorlog. Nimmer In de geschiedenis heeft
een vorst onder moellijker omstandigheden het
bewind aanvaard dan Kelzer Ferdinand. Behal
ve door de katholieke Liga werd hU o.m. gesteund
door Georg II van Saksen en den Konlng van
Spanje, welk land (behoudens onderbreking tij
dens het twaalfjarig bestand) In den Nederland-
schen vrijheidsoorlog was gewikkeld, terwijl ook
Paus Paulus V aan Ferdinand financleelen steun
verleende. Tegenover hen stelde de protestant-
sche Unie zich op. aan welker hoofd zich had
gesteld Frederik V van der Pfaltz, bekend als
..De Winterkoning”, een neef van onzen Prins
Maurits en gehuwd met een dochter van En-
gelands Konlng Jacob I. De Unie werd gesteund
door de Fransche Hugenoten. Konlng Jacob I
hield zich aanvankelijk, In verband met han
gende verlovlngsplannen van den Engelschen
kroonprins met een Spaansche prinses, afzij
dig. De oorlog zette voor de keizerlijke en llgls-
tlsche legers onder leiding van graaf van Tilly
gunstig In. De Winterkoning werd op den Wit
ten Berg bij Praag verslagen en verbannen,
waarna de opstandelingen duchtig werden ge
straft en het katholicisme In Bohemen werd her
steld. terwijl ook in West-Duitschland de pro-
testantsche strijdkracht werd gebroken. Een
oogenbllk scheen keizer Ferdinand te hebben
gezegevierd, zoo niet graaf van Mansfeld met
gelden van in beslag genomen kloostergoederen
’n nieuw leger op de been had weten te brengen
en de markgraaf van Baden en de hertog van
Brunswljk diens zijde kozen. Ten slotte mengde
ook Konlng Christiaan IV van Denemarken zich
in den strijd, daartoe aangespoord door de Re
publiek der Vereenlgde Nederlanden en den
Konlng van Engeland, die mede door de bo
vengenoemde doch inmiddels te niet gedane
verlovlngsplannen ten gevolge van het In 1625
te Den Haag gesloten drievoudig verbond, de
zijde tegen Ferdinand had gekozen.
Frankrijk, waar kardinaal Richelieu zjjn onge-
kenden Invloed deed gelden, verleende den te
genstanders van Ferdinand financleelen steun.
De keizerlijke llglstlsche veldheeren Wallen
stein en Tilly wisten echter den Deenschen
Konlng na eenlge gewonnen veldslagen In 1629
tot den vrede van Lübeck te dwingen. Het be
faamde Restltutle-edict, waarbij de teruggave
der kerkeljjke goederen werd geëischt, bracht de
protestantsche Unie tot nieuwen tegenstand,
waarvan Richelieu handig gebruik wist te ma
ken om zich In de Dultsche zaken te mengen.
Na eerst op den Rijksdag te Regensburg in 1630
de afzetting van Wallenstein te hebben bewerk
stelligd, wist men door toedoen van Frankrijk
te verkrijgen, dat konlng Gustaaf Adolf van
Zweden de zijde der protestantsche Unie koos.
Met zjjn modem uitgerust leger rukte deze zege
vierend op. versloeg het Llga-leger, waarbij Tilly
doodelijk werd v^jwond, bezette München en
bedreigde alzoo de Habsburgsche erflanden. In
uitersten nood verzocht Ferdinand Paus Urba-
nus VIII om meer financleelen steun en het
proclameeren van den godsdienstoorlog. De Paus, werk op het congres verrichten, voor welk doel
die hiertoe niet was te bewegen, wendde even
wel middels den Nuntius te Parijs zijn Invloed
aan om Frankrijks deelname aan den strijd te
voorkomen, echter zonder eenig resultaat. Door
den nood gedwongen, doet Ferdinand 'daarop
weder een beroep op Wallenstein, die onder voor
den keizer vernederende voorwaarden opnieuw
ans werelddeel. Deze strijd, welke eerst goed in*het opperbevel aanvaardt. Na de eerste aan-
Ten einde in de gebleken behoefte te vóór
zien, is de K. L. M. thans definitief overgegaan
tot uitbreiding van de gewone dienstregeling.
Met Ingang van 6 Augustus zullen dagelijks drie
diensten naar Texel en vandaar naar Schiphol
worden onderhouden, terwijl des Zondags twee
diensten en des Zaterdags zes diensten gevlogen
zullen worden.
Algemeene clearingrekenlng. 1. Stortingen in
Nederland 169945300, waarvan bestemd voor:
Al achterstallige vorderingen ƒ1306900, Bl
Rentedlenst Dawes- en Youngleenlng en Stlll-
haïte, rentetransfer 6215300, O vrfje reke
ning Relchsbank ƒ7.089.200. D) nieuwe onder
de clearing vallende vorderingen f 155333.400.
2. Stortingen in Duttschland (nieuwe vorde
ringen) (Inclusief saldo 1935 ad 34 988.000)
f 160.720.700.
3. Uitlatingen in Nederland op nieuwe vor
deringen (14i) f 148.466900
Laatst uitbetaalde nummers van storting
tegen guldensvorderingen447325, tegen Relchs-
markvorderingen42697/26116.
Speciale verrekening: Stortingen in Neder
land tegen afgegeven reischeques (inclusief
saldo 1936 ad 565.700) 3.407300. Ultbetalln-
- - --- httf
algemeene rekening <D 461500. Nog beeciük-
bMT 506-900.
Het Vrijwillig Brandweercorps van Usselstein herdacht Dinsdag zijn 25-jarig bestaan,
ter gelegenheid waarvan een groote brandweerdemonstratie werd gegeven
Zooals bekend is, werd de Blauwe Donau-
express tot nog toe tweemaal daags tot Wee
nen uitgevoerd en eenmaal daags naar Boeda
pest. De reden hiervan was, dat de Tsjechische
Luchtverkeersmaatschappl] O. L. S., met welke
de K. L. M. op dezen dienst samenwerkt, van de
Hongaarsche regeering geen toestemming ver
kreeg om naar Boedapest te vliegen. Zoodoende
kon de Blauwe Donau-express alleen door de
K. L. M tot Boedapest gevlogen worden, terwijl
de Tsjechische vliegtuigen niet verder dan Wee
nen gingen.
Thans zjjn de Tsjechen en de Hongaren even
wel tot.een vergelijk gekomen, zoodat vandaag
de eerste Douglas DC 3 van de C. L. S. van
Amsterdam naar Boedapest is vertrokken. De
Blauwe Donau-express vertrekt nu tweemaal
daags van Amsterdam/Rotterdam vla Praag
en Weenen naar Boedapest en terug.
De ochtenddienst verlaat Schiphol te half ne
gen, de middagdienst om 1 uur, terwijl men te
Boedapest resp. om 14.25 en 18.35 uur aankomt.
De luchtverbinding naar Texel, die de K.L.M.
per 1 Juli j.l. geopend heeft, verheugt zich nog
steeds In een zeer groote belangstelling. Begon
nen werd met een tweemaal dagelijkschen dienst
van Schiphol naar Texel v.v., met uitzondering
van den Zondag, doch reeds dadelijk bleek, dat
deze dienst niet kon voorzien in de groote
vraag.
Reeds den eersten Zaterdag dat gevlogen
werd, moesten extra-dlensten worden Ingelegd
en vloog men vijfmaal heen en terug. Den
tweeden Zaterdag werden zes diensten naar
Texel onderhouden en den vierden Zaterdag
vlogen de K. L. M-toesteUen, waaronder zelfs
een Fokker F 8, plaats biedende aan 12 passa
giers, zevenmaal naar en van Texel.
Ato
SM
van de demonstraties, die Dinsdag door de Hongaarsche padvinders in de Arena
