Wordt klimaat kouder? T De avonturen van Stan en Pol van den daq ons H F 750.- F 250. F 750.- wordt vermist! 5 NANCY STEELE naar een nieuwen IJSTIJD? AT I F i* De Yzer-bedevaart Stralingsgeheimen Verliefd, verloofd, verslagen! AANGIFTE MOET. OP STRAFFE VAN VERUES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL WOENSDAG 4 AUGUSTUS 1937 /ƒ5 ver- ontdekker VMKADe-ZAANDAM DOOR WILLINK LUC Naar de gelUknamige Fox-film X Deze begon weer te hullen en wilde niet mee. Maar Pol fluis terde hem In zijn oor, dat hü zoet moest zijn, want dat de dok ters hem gauw beter zouden maken, en zijn moeder zou ook gauw komen. HU streek den jongen over zijn bol, en deze sliep zoowaar In. Op gevaar van vertrapt te worden, wrong Pol zich tusschen de beenen der menschen door, tot hij vlak bü het hoofd van den jongen stond, onzichtbaar natuurlUk. BU den jongen lag op zUn knieën een groote man, die den jongen bU zün pols voelde. Pol fluisterde den jongen wat in het oor. Deze keek verbaasd, want hU zag natuurlijk niemand. Daarop vertelde Pol hem wie hij was, en dat hü aan den meneer, die zijn pols voelde, alles moest vertellen, want dat deze een dokter was, die hem weer beter zou maken. bij levenslange geneele ongeschiktheid tot werken door verlies van belde armen, belde beenen of beide oogen De onthulling van het IJzer-monument in Augustus 1930 tXJ verlies van een band, een voet ef een eo*. len tegen uitkeeringen Hortend en stootend vertelde de jongen nu aan den dokter, dat hu was aangereden door een auto, die juist den hoek om kwam toen hü over wilde steken, en dat nu zUn heup en zUn beenen erge Pün deden en dat hü nu naar zUn moeder wilde, □et ging natuurlUk niet en er kwam een groote auto, waar twee mannen uitstapten met een lang bed, waarop zU den jongen legden. bü duizendtal dieren helA^n genaderd tot het beslissende punt in zUn leven! Daartoe had hU nameloos veel leed moeten ver oorzaken en nameloos veel leed moeten onder gaan. zeventien jaren in den kerker verblüven en daartoe was hU nog zoojuist in de broeikas door een schurk neergeschoten.... Alles opdat hü eindelUk en ten laatste ontwaken zou en het besef krUgen, dat straf hem toekwam, höè zwaar die straf ook mocht uitvallen.... En Danny behoefde zich volstrekt geen illusies te maken, dat het een milde straf zou zUnl B <B Ba B x X ongevallen verse Kerel voor een der volgende uivK XVII EEN KIND KOMT THUIS! z Daar ging een oude, door de wol geverfde mis dadiger op pad. Een man, die meer dan zeven tien Jaren lang onder het geboefte had ver keerd. ook al was hU tegelük met zUn soort ge- nooten gekooid geweest. Een gangster, die al de knepen van het vak geleerd had, een uitge studeerde in Hst en geweld. HU moest uit de millioenenstad New York (én kleinen dikken kerel opvisschen, vooropgesteld, dat deze zich nog In de Stad der Steden bevin den zou en niet met zUn buit naar elders was verhuisd. Met zulk een taak heeft reeds zulk een gespecialiseerde organisatie als de politie Is, de grootste moeite En hier was enkel en alleen Danny O'Neill zonder eenlge assistentie aan dezen arbeid begonnen! En wel op zün eigen gereide en zoo bijzondere wUze! ZU is ternauwer nood de beschrUving waard. Danny wist, dat „Professor” Sturm een man kende, genaamd Wupperthaler. een cipier, die bü den opstand in de Oraham-gevangenU veroor deeld was. omdat hu gemeene zaak gemaakt had met de muiters. Naar dezen Wupperthaler ging hU toe, als van ouds: zoo ztUf als een op gewonden automaat, meer Robot dan mensch En vroeg hem: Waar ia de „Professor?" Het was hopeloos. En Michael Steele zweeg. HU zou geduld moeten oefenen, kl maar geduld en hopen, dat de nieuwe omgeving, dat tact en veel toewUdlng het hunne zouden doen. Inmiddels wrokte Danny op de manier, die hU reeds lange jaren vergeten was geweest. ZUn rechtvaardigheidsgevoel was doodelUk be- leedigd. ZUn Sheila zou de meld moeten spelen bU dat malle schepsel? De wérkelUke Nancy Steele zou gecommandeerd moeten worden door deze ondergeschoven juffrouw, die ze van* Joost weet wiir hadden opgeduikeld, om Michael Steele honderdduizend dollar af te zetten? Daar zat de „Professor” achter, dat was zoo klaai pls de dag! Die had ergens iemand opge scharreld, die voor Nancy zou moeten doorgaan en daar hadden ze nu Michael Steele gelukkig mee gemaakt! Maar daar zou hü een stokje voor steken! HU Het de schobbejakken maar niet ongestoord vóórtgaan! Dan zou hU wel eens even optre den en Ingrijpen! HU besefte, dat zulk een avon tuur heel kwaad voor hemzelf zou afloopen. Maar dat had hü er voor óver! Dat kwam hem zelfs toe.... KUk! Hier was nu Daniel O'Neill, de oude tuchthuisboef, de klnderroover. de man, die altUd maar gedaan had, wat in zjjn hersens opkwam, Het verdrinken der paarden heeft ons meer dan 100 gulden schade berokkend. Op het feest van St. Scholastics (10 Fe bruari) 1400 begon het zeer hard te vriezer, en dat duurde omstreeks 5 weken. Er was op vele plaatsen gebrek aan hooi en stroo voor de voeding van het vee, wül de dorre koud* grond geen verech gras voortbracht. Sommige arme lieden braken het dak hunner woningen af en gaven het stroo aan hun vee te eten: dit gebrek aan gras heen tot aan 1 Mei ge duurd. Hevige stormen ontwortelden op St. Mat- theusdag (21 September) 1464 vele, zware hoo rnen. vele schepen zün op zee vergaan. Tege lUk woedde in vele streken de pest, velen zün toen gestorven, die meenden lang te zullen leven. In 1467 hebben onze akkers in den oogsttijd zware schade geleden van den veelvuldtgen regen. Daarom werden in de H. Mis dikwerf gebeden aan God- opgedragen en in het koor de zeven boetpsalmen gelezen ter verkrUging van helder weder.” Tot zoover het verslag van Pater Becker 3.J. Dit droeve relaas bevestigt de meenlngvvan hen. die verklaren dat betrekkelUk weinig verschil op kUmatologisch gebied te consta- teeren valt tusschen de Middeleeuwen en onzen tijd. Dat we dus niet achteruitgaan en geen be- vriezlngsprooes te wachten hebben; bovendien zün we door het moderne communicatiever keer en de vertakkingen van den wereldhan del gevrijwaard voor de verschrikkelUke gevol gen welke een natte zomer met vernielden oogst voor den Middeleeuwer dikwUls had. W. v. M. met de vUandlgheid der elementen, van een wed loop met den dood. Een wedloop naar een denk beeldig punt: de Pool. Een kleine vlag, geplant, ergens in de barre UswoestenU- Toen verscheen er een nieuw» voor het forum der wereld: Piccard. HU wilde omhoog in een ballon, tot de ge bieden in de atmosfeer, waar de lucht zoo UI is. dat de ademhaling onmogelUk wordt. Ont zettende gevaren zou hü riskeeren. gevaren waaraan nog nooit iemand zich had blootge steld. De wereld sprak over hoogterecordshet leek een sportprestatie. Doch het gemoedeHjke geleerdengelaat van den Belgischen professor, ast den krantenlezer van de fotopagina's der dagbladen tegemoetbUkte, nam elke gedachte Het keerpunt in ons leven komt bü den een later dan bü den ander. En bü Danny, die zoo ontzag! Uk hard was geweest, kwam het dan thans Alles wat plaats greep, was de conse quentie van zUn eigen wandaden. HU had mis daden begaan, die hüzélf weer in het reine moest brengen. En in dit vergevorderde stadium zou hU daar geen licht karwei aan hebben Dus maar onmlddellUk op pad, geen tUd te verliezen, geen woord ter verklaring aan Sheila, want zóó was Danny nu eenmaal niet, hU was niet conver sabel en ala hU uitging, ging hü uit, ook al had hU een schotwond vlak naast zün long en moest hU voor den dokter onbeweeglUk op zUn divan blUven liggen. Dat deed allemaal niets ter zake. HU zette zUn hoed op en trok zUn jas aan en verdween. Punt. Afgeloopen. y usteloos leeft de mensch op den aardbol, I Nadat alle werelddeelen ontdekt, de polen veroverd en de oceanen door de lucht heen overbrugd zUn, heeft de menschelüke geest zich gericht op de verovering van de hoogste laag van den dampkring, die onze aarde omgeeft: de stratosfeer. Al deze veroveringen hebben In hooge mate de belangstelling getrokken van breede lagen van het groote pubHek. De verhalen der groote ontdekkingsreizigers over hun tochten, zU werden ademloos gelezen. Men hoorde de Ipkstem der woestUn, de dreiging van het oerwoud, men onderging de machtige aantrekking van het geheimzinnige onbekende. En de verhalen der poolreizigers. Ijzeren man nen, geharde reizigers, voorttrekkend in die witte wereld en haar verstarrende eenzaamheid, onder den versteenenden adem van den poolwind. Ver halen van dreiging en dood, verhalen over een ontzaglUke worsteling van wat nietige menschen arold Nonocker kan gesteld worden als treffend voorbeeld van de verrassende effecten, welke moderne fUm-romantlek heeft op de begrippen, de verbeelding, het voor- stelllngsvermogen omtrent het leven In een wereldstad voor een onervaren plattelander. Toevalligerwijs was Harold Nonocker een Amerikaan; zUn ervaringen zouden niet min der den film-nonsens veroordeelen. wanneer Harold een Europeaan of, nog meer bepaald, een Nederlander geweest was en zelfs niet, wan- neer'hU zich een argelooaen stedeling had moe ten noemen. Een feit is. dat Harold Nonocker door veel vuldig bioscoopbezoek van de „vlotheid" van het stadsleven een zóó gunstlgen Indruk kreeg, dat hU niet langer rusten wilde vóór hu Chica go ook werkelUk had bezocht. Harold verkocht zUn boerderij en wat daar mee annex was. vertrok uit zijn vrije natuur en landde te Chicago. HU was niet verrast, hü kende de stad, haar enorme gebouwen, haar straten en gewoel op zün duimpjevan de film. Zelfs de lente miste hU niet: de eerste bloemen bloeiden in het gras van een stadspark en de orchideeën pronkten In de étalages der bloemisten; de zon scheen stralend net nog op de hoogste vensters van de wolkenkrabberse en de vreugde van het avontuur blonk in Harold's filmwijze oogen. In deze benUdenswaardlge lentestemming stapte Harold een restaurant van een hoofd straat binnen. Het eten smaakte hem voortref- felUk en als film-volleerde stedeling begon hü een praatje op een hooge kruk voor de bar en nam de fUm-gebrulkelüke cocktails tot zich. Harold Nonocker zag binnen het half uur het leven belangrUk rooskleuriger, dan hU het zich zelfs in zün stoutste overpeinzingen had dur ven voorstellen. Nu ontdekte hü ook. dat de jongedame, die hem bediende, een alleraardigst gezichtje had. Harold stelde voor zichzelf vast, dat zU beslist één der grootste filmsterren had kunnen zün. Geleek ze trouwens niet veel op.. Een tiental namen schoten Harold door het hoofd, maar hU kon toch, dien hü eigenlUk be doelde. niet vinden. Harold zette zich in postuur, bestelde nog een cocktail en toen zün ster hem die bracht, vroeg hü met een ongeloofelUk trouwhartlgen oogopslag „Hellow! Wilt u mUn vrouw worden?" Het meisje trok enkele rimpels boven haar wenkbrauwen en zei minzaam, doch scherp: „Er zün mannen, die geen alcohol verdragen kunnen. Wilt u niet liever een glas melk drin ken?” Harold verklaarde echter zeer nadrukkelUk: ,Jk ben niet dronken en niet klndsch. Ik deed een vraag en verzoek een antwoord. Willen wU samen trouwen of niet?" Dolores Dallnby dacht twee seconden na; meer heeft een Amerikaanache, die van „recht by een ongeval met doodeüjken afloop Men schrijft ons uit Vlaanderen: -|-^y e vacantletüd Is weer aangebroken. En I 1 duizenden jonge menschen zullen er weer op uit trekken. Ze zullen gaan naar de geUkte toeristenplaatsen, zooals daar zün: De Ardennen. Gent en Brugge, De RUn of de Harz. ZU hebben daarover van hun kennissen veel mooie dingen gehoord en uit sleur gaan zU daar ook heen. En zU vergeten heelemaal, dat in Vlaanderen het stedeke Dlksmulde ligt, en dat daarbü het groote Vlaamsche IJzergedenkteeken staat. Naar dien toren trekken eiken derden Zon dag van Augustus duizenden en nogeens dui zenden uit alle oorden van de wereld. uit FrankrUk, Dultschland. Engeland. Amerika. Scandinavië en natuurlUk ook uit* de twee lan den die het Vlaamsche volk in taal zoo nabU zün: uit Nederland en het verre Zuid Afrika. Want op dezen bewusten Zondag wordt er naar dat groote IJzergedenkteeken een JaarlUksche bedevaart gehouden, om te gedenken allen die In den vreeselUken slag aan den IJzer gevallen zUn. En de Vlamingen trekken ook op, omdat zU in dien toren vertolkt zien de hoop op de herleving van de taal en cultuur van het oude Vlaanderen. In 1930, het jaar waarin België op groot- sche wUze zün onafhankelükheld herdacht, is het monument IngewUd tot zuil van BelUdenls, Eerherstel en Internationale Verzoening. Het was een zeer aangrüpende plechtigheid. Eerst werd in de open lucht de plechtige H. Mis opgedragen. terwUl de enorme menschen- werden alleen weerspannlgen caféhouder schromelUk toe, maar vernielde voorts vrUwel zUn ganschen inventaris. En hU liet niet af. tot hü eindelUk Hesslenfelder had ontwrongen. dat de ..Professor’ scheep gegaan was naar Europa, naar Dultschland, naar BerlUn, zün vaderstad. Zoo. Ontkomen dus. Nutteloos alle moeite, alle geweld, elke kans om het begane kwaad te her stellen! Zonder Sturm was er niets te beginnen. Danny voelde zich plotseling doodelUk moe en het duizelde hem. De caféhouder, die plat op den grond te mid den van de scherven zat en hevig uit zUn neus bloedde, zei let*. Wit vertelde hü? Dat Danny den „Professor" misschien nog wel van boord zou kunnen halen, als hU Ópschoot. De .Elbe" zou leder oogenblik vertrokken.... Dus: taxi race door de volle straten opwinding al datgene wat ons plotseling wordt opgelegd bü zulk een mededeelingde boot lag er nog. de loopbrug was nog niet in genomen. twee jonge officieren controleerden nog degenen, die zich aan boord begaven. Danny drong naar voren. Eén dezer jongelui wou Danny tegenhouden, maar hU keek hem aan met zUn grauwe gezicht, zUn blind schUnende oogen en de zonderlinge verwezen uitdrukking op zUn gelaat De jongeman schrikte, werd bang en liet Danny doorgaan. (Slot volgt) rende een geheele eeuw zoo een noodlottig jaar heett aanschouwd. Er wordt verhaald, dat meer dan een derde der menschen toen aan de pest Is bezweken. De hongersnood was ont staak doordat het een geheel jaar niet op hield te regenen, zoodat bUna alle veldvruch ten bedierven. Ten jare 1340 heeft zulk een gruwelUke pest over bijna geheel de aarde geheerscht, dat er nauwelUks levenden genoeg overbleven om de dooden te begraven. Deze, in Azië onder de Indiërs ontstaan, heeft zich tot den laatsten uithoek der wereld, tot In Engeland, verbreid. Men beweert dat nauwelUks een tiende ge deelte der menschen dien peeeel heeft over leefd. In het jaar 1389 heerschte een zware pest te Deventer. Zwolle, Kampen en omstreken, zoodat dikwerf op één dag in een enkele pa rochie dezer plaatsen 20 k 30 personen werden begraven In het jaar des Heeren 1421 werden deze plaatsen opnieuw door die ziekte geteisterd, vooral gedurende de diie zomedfiaandcn. In 1439 Is op het feest van Maria Bood schap <26 Maart) op sommige plaatsen een aardbeving geweest, tn den volgenden zomer ts er een zeer zware pest gevolgd. Het jaar 1446 bracht zware onweden: te Zutfen is de kerktoren door den bliksem in brand gestoken en zijn eenlge personen door de verbrijzeling van het dak gewond of ge dood. Ook In veel andere plaatsen zUn hulzen afgebrand. Te Zwolle ontstond er op Palm zondag (10 April) na de H. MIs een paniek In de kerk, het houtwerk der ramen werd door den bHksem stukgeslagen. In den zomer van 1448 is er op vele plaat sen door de muizen een groote verwoesting aangericht In den nog te velde sta an den oogst. Waarom onze leekebroederz (van den Agnie- tenberg) in opzettelUk gepraven kullen kom men met water plaatsten, waarin de muizen illen vielen en verdronken. Deze Jn ons en onzen buren veel schade toegebracht' aan de tarwe, gerst, haver, erw ten en het gras der weilanden. Omstreeks het begin van September is een zeer zware storm ontstaan. waarbU de zee landwaarts is door gebroken en op onze wellanden veel gras heett bedorven. In dienzelfden storm zUn vele sche pen op zee met hunne bemanning vergaan. Evenwel heeft de goede God wederom voor ons gezorgd; want ten gevolge der overatroo- mlng hebben onze vlsschers een groote menigte visch gevangen, voldoende om vele dagenlang de broeders en de gasten te spUzigen. In het Jaar 1450 heeft in Holland, in Utrecht, Amersfoort, Zwolle, Kampen, Deven ter, Zutfen en vele andere steden en dorpen de .pestis ingulnaria’’ gewoed, waaraan vele broe- fiers van het Gemeene Leven, kloosterlingen en wereldlUke personen zUn overleden. Een nieuwe, gevaarlUke krankheid is onder het volk uitgebroken in den zomer van 1453. Ze ontstond na het feest van St. Joannes den Dooper (24 Juni) door een gevatte koude op de keel met pUn In de borst en de lendenen. Toen werden velen onzer broeders en huis knechten, die In den oogsttijd vlijtig op het land werkten, door een keelontsteking zoo sterk aangetast, dat zU nauwelUks konden spreken en eten. Want er heerschte *n Noordenwind, die 's nachts teer koud, overdag stormachtig en droog was, wiens koude velen ziek maakte. Waarom sommigen als geneesmiddel warme kleederen aantrokken, en zich van koude spijs en drank onthielden; waardoor zU met Gods hulp van de gevatte kou zUn hersteld. Anderen, die zich meer zorgeloos gedroegen. zUn door de verkoudheid na twee of drie da gen tot het uiterste gebracht. Het Jaar 1454 en de twse volgende jaren waren zóó regenachtig, dat de oogst voor het grootste gedeelte verloren ging. WU hebben op onze hoeve veel schade geleden door de veel vuldige waterstroomen. In 1456, den dag na den H. Apostel Jacobus (26 Juli) is een onzer huisknechten Joannes Smyt genaamd, met vier zeer goede voor een hooiwagen gespannen paarden verdronken in een diepen kuil welke door het regenwater was gevuld. Want het was toen zeer regenachtig weer en een groot gedeelte van den oogst is door den langdurigen regen verloren gegaan. menigte eerbiedig toehoorde. Daarna verschUlende toespraken gehouden, niet door Vlamingen, maar ook door Nederlanders. Een Vlaamsche voordrachtkunstenaar droeg voor den „psalm” van Albrecht Roden bach, den jong gestorven dichter uit Roesselaere. wien de Vlaamsche zaak zoo na aan het harte lag en die de Katholieke Vlaamsche Studentenbewe ging oprichtte. Toen kwam het groote oogenbllk, dat de lan ge Vlaamsche wimpels geheschen werden naar den top van het kruis, dat de zinvolle letters draagt: A.V.V.—V.V.K. Alles voor Vlaanderen. Vlaanderen voor Krts- tus. Vier bazuinblazers deden naar de vier wind streken den volkt kond, dat het groote IJzer- kruis ingehuldigd was.< TegelUkertUd werd in den toren de groote Doodenklok gewUd, tot: Nele, het hart van Vlaanderen Deze plechtigheid verrichtte de tachtigjarige pastoor van KortrUk, studiemak- ker van Albrecht Rodenbach, en oudste .Blauw voet”. De crypte lag bedolven onder de bloe men. met duldelUk zichtbaar den krans van sim- pele heidebloemen, eenvoudige hulde voor den eenvoudigen onbekenden soldaat. Weet ik het? antwoordde Wuppertlialer. HU wou daar vermoedelUk nog iets aan toevoegen van gelUke strekking, maar Danny had hem al tegen grond geslagen en zUn vuisten Heten vooreerst niet* af, het was het grofste geweld, dat zich laat denken. Tenslotte was Wupperthaler murw en stootte uit: Misschien bU Morrisson Danny ging naar Morrisson. Dit bezoek kostte Morrisson zUn voortanden en Danny zUn knok kels. Maar het leverde een nieuw adres: Pilger- schütz. Dit was een mager mUnheertje In een klkkergroen pok met een pauwblauwe das. Het mUnheertje was al héél gauw bang voor den starren Danny en verwees hem naar Otto Hesalengfelder s kroeg. De dikke waard was niet zoo gauw uit het veld geslagen als mUnheertje PUgerschüts. HU was een dikke, sterke Beier en hU stond zUn mannetje. Maar daarbU had hU bulten den merkwaardïgen Danny gerekepd. die ontegenzeglUk verzwakt was door het ziekbed, waarvan hU zoojuist was opgestaan, maar ge staald door opgekropte woede, geleld door zUn wilskracht. zUn berouw en den vurigen wenach. zUn wandaad weer goed te maken. Daarvan werd Otto Hesslenfelder het beklsgenswaardig slachtoffer en deze onbillUkheld behoorde tot de vele en karakteristieke onrechtvaardigheden van onzen Danny. Die takelde niet alleen den aan onverantwoordeUJke recordjagerU en roe- kelooze waaghalzerU weg. WU zUn nu eenlge jaren verder. Anderen heb ben zUn voorbeeld gevolgd, verschillende malen heeft Piccard zUn tochten herhaald. En nog voortdurend worden nieuwe tochten onderno men. Het groote pubHek Is veelal nog niet veel wUzer geworden en nog steeds blUft de vraag: wat wil men in de stratosfeer? Het volgende verklaart daar iets van. Onze eeuw is de eeuw der straling. Toen In 1895 Prof. Röntgen de naar hem ge noemde Röntgenstralen ontdekte, stond de heele wereld verbaasd. HU had een lichtsoort ge vonden, die in staat was de voorwerpen te doordringen. Voor haar waren er geen gehei- msn. Door 113 cM- dikke planken, door een Ingebonden boek van 1000 bladzUden ging as heen, ze doorstraalde het menschelUk lichaam en Met ons de organen en bet geraamte zien. Het bleek echter, dat deze stralen door een en kele millimeters dikke loodp/laat volledig wer den tegengehouden. Een Jaar later werden de straten ontdekt, die door de *E- radioactieve stoffen, zooals ra dium, werden uitgezonden. De geweldige betre ken Is van deze stralensoorten voor de mensch- held moeten wU echter onbesproken laten. Nog later ontdekten de geleerden een zeer geheim zinnige straling, waarvan zU den oorsprong niet konden vaststellen. Deze trok zeer de aan dacht door haar wonderlUke eigenschappen. TerwUl Röntgenstralen reeds door een plaat lood van enkele m m. worden tegengehouden en radiumstralen door enkele cm lood zeer worden verzwakt, drongen deze raadselachtige stralen zelfs nog door een loodlaog van een meter dik been, zonder zelfs maar de helft van hun gracht te verliezen! Men vond, dat de kracht van deze stralen toeneemt, naarmate men hooger komt. b.v. op torens en hooge bergtoppen. Daaruit leidde men af, dat zU uit het wereldruim afkomstig waren en men gaf ze den naam van kosmische straling. Nadat men eerst onbemande ballons bad la ten opstUgen, die allerlei vernuftlg-gevonden, zelfregistreerende instrumenten met zich mee voerden, de stratosfeer in, besloot Piccard ten slotte zelf waarnemingen te gaan doen over de kosmische straling in deze hoogere luchtlagen. Deze stralen zUn niet alleen Interessant voor een natuurkundige, maar zU hebben beteekenls voor het practische leven. Het geweldige doordringingsvermogen deser stralen wUst er op dat zU veroorzaakt worden door ontzaglUke krachten. Zelfs met de meest volmaakte hulpmiddelen van onze moderne techniek zUn wU niet In staat zulk een enorme energie op te wekken. Steenkool, benzine en waterkracht staan tot aeze geheimzinnige energiebron als blikken speelgoedautootjes tot *n kolossalen Pullmanhus Indien wU er dus in slagen deze energiebron te ontdekken en te beheerschen, dan zou het aanschUn van onze wereld een verandering ondergaan, waarvan wU ons geen voorstelling kunnen maken. H. v. M. Toch: als hu rechtvaardig was. moest hU toegeven, dat Nancy vriendelUk zat te praten, ook al wits haar conversatie mln of meer affreus en deed ze nu alwéér het verhaal van h**r tegenzin in goedkoope zitplaatsen in de "•“scoop, zelfs al ging het om vrUkaartjes. - T°en hU met haar terugliep naar zUn huls, m Meiske, vertel die dingen toch niet aldoor.... We hebben elkaar nu teruggevon den en dkt is toch het voornaamste!.... Nancy Steele keek naar haar vader op en zei: .Maar Pa' willen toch allemaal wat hóóren! roereen vraagt me. of ik het niet knal vind om nu zoo rUk te zUn en ik kan het toch niet \Pen. dat ik altUd zoo n Idee over me gehad dat Ik echt iets bUzonders wa*....I V op den man af" houdt, niet noodlg. ZU drukte Harold's hand en zei: „O. KJ Afrekenen!” Daarop leverde zU haar consumptlebon in met het geld, onder aftrek van haar percen tage. knoopte hoor schortje af en reikte haar nummer aan den chef over. Harold riep buiten een taxi aan, Dolores zette haar hoedje op, nam haar taschje onder den arm en zU reden naar het dichtst bijzUnde bevolkingsregister. Voor Harold was er niets ongewoons gebeurd; alles paste volmaakt in het kader van zUn be grippen. BU het bureau van den burgerlUken stand stapten zU uit en Harold sou den chauffeur be talen. Daar zag hU dat hU te weinig kleingeld j bU zich had en om tüdverlies te voorkomen door het wisselen van i bankpapier, zelde hU tot rijn verloofde: „Lieveling, geef me even een dollar van je!” Tot zUn verbazing weigerde Dolores. HU vroeg haar nog eens hem een dollar te leenen, en Do lores antwoordde even bellst en kort: .Neen!” Doortastendheid en snel handelen had Frank zich voortreffelük in zUn dorpstheater aange leerd; hU greep dus zonder verder verzoek naar het taschje van Dolores en rukte 1 haar uit de hand. OnmlddellUk daarop volgde, zonder eenl ge aankondiging, een knallende oorvijg als antwoord. - Harold maakte een woedende beweging, hief dreigend een hand op, doch hoorde toen den chauffeur plotseling tusschen belden komen: .Nou is 't zeker mooi, niet? Auto-rUden en een meisje huwen! Daarmee ben je bU mU niet klaar!** Vóór Harold deze toespraak filmisch had ge registreerd. voelde hü een enormen slag op zün rechterkaak en geen seconde later een stoot, die zün maag In zün borst omhoog drong. Harold Nonocker ging onmiddeHük „down”, het was een feillooae ,Jtnock-out”. Hü vond zichzelf terug in arrest en juist op tijd voor een proces-verboal. Voor den rechter getuigde de chauffeur, dat Harold straatroof had gepleegd met voorbe dachten rade en er was geen reddende fllm- vondst. welke Harold's onschuld overduldelük aantoonde. Eerst na vüf dagen werd de verdwenen bruid gevonden en na tallooze verhooren en informa ties begon men iets te gelooven van Harold's goede bedoelingen. Als een nieuw film-programma. dat ditmaal een realistisch, ontnuchterend karakter droeg, werd Harold Nonocker als snelvervoer-spoed- bestelling naar zün landelUk dorpje terugge zonden. eikens wanneer een koele, natte zomer den oogst van den Overigen landbouwer bedreigt, de rivieren gevaarhjk doet aan wassen. en in onzen tjjd vooral de va- cantieplannen van jong en oud in de war stuurt hoort men de vraag: wordt het klimaat van het NoordeHjk halfrond, en meer in tbü- zonder dat van West-Europa, koeler? Deze vraag is zeer oud en tot een volledige oplossing heeft ze het nog niet gebracht. Wel bestaan er twee geheel tegenstrijdige meenln- gen daarover. De eerste leert ons dat we inder daad op weg zün naar een nieuwen üstüd, waarin het zonnige Frankrijk ongeveer geluk zal worden aan Groenland, waarin eeuwige sneeuw en Us de plaats zullen bedekken waar eenmaal Nederland lag, waarin Ijsberen de on betwiste beerschappU zullen voeren aan de eens zoo schoone oevers der Rlvièra. Om deze ürige theorie van den Untergang des Abendlandes aannemelük te maken, gaat men uit van de Middeleeuwen. De aanhangers verklaren dat het klimaat toen veel warmer was en wijzen op de grens van sommige cul tuurplanten, die sedertdien steeds meer naar het Zuiden is afgedaald. Met name wordt de wijnstok genoemd. Uit oude rechtsbronnen en kloosterkronieken blükt dat eenmaal de wün- cultuur veel Noordelüker bestond dan tegen woordig. De Blsschop van Utrecht kreeg wün van zün hoeve te Groningen, vermeldt een oud oorkondenboek. Nog in de 19de eeuw werd rond Lier de wündrulf rijp en patei V. Becker 8J. verhaalt dat in 1891 de Paters Krulshec- ren in Maaseyck nog met goed gevolg miswün kweekten. Maar terecht stelde deze bekwame geleerde de vraag of de verdwUnlng der wün- cultuur in Nederland niet aan andere dan enkel klimatologische factoren was te wüten. Hü merkte op: „De groote moeilükheld van het vervoer in de Middeleeuwen, gepaard aan den overvloed en de geringe waarde van den bebouwbaren grond, deed het streven ontstaan om zooveel mogelük alle voortbrengselen te telen op eigen bodem; ook al was deze daartoe minder geschikt. Tegenwoordig daarentegen heeft de gemakkelükheid van het vervoer Europa büha in een enkel land herschapen: en dwingt vanzelf den veel kostbaarderen bouwgrond te wüden aan die gewassen, welke de meeste kans van slagen aanbieden. Om de kosten van den aanvoer van het zout uit Portugal of Frankrijk Je besparen, verbrandde men b.v. bü ons tot in de 15de eeuw, massa’s laagveen en bedierf daarbü uitgestrekte wei landen, enkel om het weinige in de asch voor komende zout uit te loogen. Wie zou daar thans nog aan denken? Bovendien van welke hoedanigheid was die Noordelük gewonnen wün? Hoe dikwerf mislukte de oegst?” (.Me teorologische berichten uit de Middeleeuwen.” Studiën Deel XXXVI). Het afnemen van deze omstreden wüncul- tuur wordt door een tweede groep meteoro logen geheel anders verklaard en sluit volko men in hun theorie over de daling der tem peratuur. Ze zUn van oordeel, dat er tempera tuurschommelingen van zeer langen duur be staan, en dat een langzame daling wederom gevolgd wordt door een even langzame, maar zekere stüging. Zoodat over een paar eeuwen wellicht ons klimaat weer ongeveer gelUk is aan dat van Zuid-België. We zouden reeds mer het koudste gedeelte der periode heen rijn, onze „kwakkelwlnters" HJken niet meer op de ouderwetsche winters, waarover hoog bejaarden met zooveel verve kunnen vertellen. Zelfs de term „Ushelllgen" is volgens sommi- gen van meer Zuidelüken oorsprong; „les saints de glace" zou de oudste benaming zün. waar mee alweer wordt aangetoond dat de gure Meidagen eens veel ZuldeUjker voorkwamen. Zou men de eersten de voorstanders van een nieuwen jjstüd de pessimisten onder de meteorologen kunnen njemen, den tweeden als optimisten gaarne geloof en vertrouwen schen ken, er is nog een derde groep, die meent dat het verschil in temperatuur tusschen vroeger en nu. vooral wat den zomer betreft, slechts verbeelding is. Men had in de Middeleeuwen evengoed last van te lang aanhoudende regens, die de tem peratuur alkoelen, het rijpen van vruchten ver hinderen en zelfs den reeds rijpen oogst zwaar benadeelen. En de gevolgen van mislukte oogm eten brdchten toen veel grootcre ellende mee dan nu, toen waren de verkeersmiddelen zoo ge brekkig. zoodat een misoogst vaak hongers nood tot gevolg tw in bovengenoemde studie heeft pater V. Becker reeds vele jaren geleden het bewijs dezer stelling geconstrueerd uit de aanteeke- ningen over het weer in twee kloosterkronie ken: uit de kroniek van de ,J3t. Bernards- ab<Mj” aan de Schelde loopende van 1237 tot 1552, en de kroniek van den St. Agnietenberg bü Zwolle van 1386 tot 1471. Deze zou samen gesteld zijn door den beroemden Thomas 8 Kern pis. Voor hen die meenen dat we in een onge- lukklgen tüd leven, is de lezing van deze berich ten een ware opbeuring. Zoo geteisterd als toen, worden we nu toch niet, de trilogie mis gewas, hongersnood en pest spookt niet meer als een schrikbeeld door onze lage landen. In dit licht beschouwd, heeft de lezing van onderstaande fragmenten uit de belde kronie ken dit voordeel, dat we minder ontevreden worden over de tegenwoordige weersgesteld heid. De volgende aanhalingen zün uit het verslag genomen door P. Becker samengesteld. Het meeste is ontleend aan de Windechelmse kroniek zooals uit de teksten blükt. ,Jn 1315 heeft zulk een groote hongersnood en zulk een vreeselUke pest deze streken ge teisterd, dat de wereld ternauwernood gedu- De 52 meter hooge toren, met zün sobere 1U- nen. een waar heidenmonument, was IngewUd. Iedere rechtgeaarde Vlaming van den armste tot den rijkste had er zün steentje voor bijge dragen. Maar ook dan als men niet aan de Bede vaart kan meedoen, is het nog ruimschoots de moeite waard, eens naar Dlksmulde te gaan, het mooie oude stadje. terwUl de toren ook nooit iets van zün büzondere beteekenls Best Als het stormt en deze toren zün fiere kruis hoog opricht, naar de donkergrijze lucht met haar jagende wolken, en Vlaamsche meeuwen er krUschend omheen vliegen, als de toren daar stoer en strak oprijst uit de dorre doodenvelden, dan voelt men de diepe melancholie daarvan, en dan vraagt men zich af: „Waarom”, aoo- als men zich altüd afvraagt, wanneer men bü een slagveld tot bezinning komt. En als men dan den toren nauwkeuriger be- kUkt. dan leest men daar op de deur van de crypte met 30000 dooden. de ontroerende re gels: „Hier liggen hun lüken, als zaden in ’t zand, Hoop op den oogst O Vlaanderland."

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1937 | | pagina 3