ONS BLAD
Bommenwerpers vliegen boven
Sjanghai
i
Evacuatie is
gelukt
De panvallen op
schepen
S
I
s I
fl
Het nieuws van heden
DE GEZONDHEID VAN
DEN H. VADER
DE BAROMETER
Ontploffing in
Japan
De schoolstrijd in
Duitschland
Britsch. kabinet
bijeen
VIERDE KRUISER VOOR
INDIË
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
BREUKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
VEREENIGDE katholieke pers
r
te
Hevige bombardementen
Het front van Nankau
Luchtaanvallen
Mgr. Justo Eheguren •f’
Biaschop van Oviedo
De Tasmanbeschoten
De nieuwe orde-wet in
Oostenrijk
f
Betooging te Peiping
tegen Nanking
De ongeregeldheden in
Irak
Engelsch vlootbezoek
aan Athene
Electrische centrale
dóór brand vernield
Geestelijken in het diocees Keulen
mogen geen godsdienstonder
wijs meer op de scholen
geven
Zyn toestand wordt steeds
bevredigender
Eden bespreekt met zyn collega’s
den toestand in het
Verre Oosten
Het Engelsche leger heeft nieuw pantser-
afweergeschut in gébruik genomen
WOENSDAG 18 AUGUSTUS 1937
271
DIT NUMMER BESTAAT UIT
8 BLADZIJDEN
NIEUWE GRONDWET
IN ESTLAND
Een overzicht van Sjanghai, f
kwartier, dat de laatste dagen
rijn
het
nen,
tar-
vor-
de
Its-
Za-
vaa
tllo-
Thans moet de „Tasman” wachten
op het voorbijtrekken van
een typhoon
waar thafls door Chineezen en Japanners verwoed wordt gevochten. Op de foto is het stads
in Herhaald elijk is beschoten en gebombardeerd en Waar zich de groote gebouwen bevinden,
duidelijk zichtbaar
Zeven dooden en achttien ge
wonden, van wie
vier ernstig
De Chineezen slaagden erin, iets
meer naar het Zuiden
op te rukken
Britsche regeering machtigt haar
oorlogsbodems terstond een
tegenaanval te doen
Oorlogsstemming in Japan
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20 c., ingez. med. 40c
p. regel; idem op pag. één 55c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
Amerikaansche wachtposten zijn ter bescherming der buitenlanders in China
verschillende bedreigde punten opgesteld
Nader meldt Aneta on*:
Nadat de evacuatie van 75
▼rouwen, 57 kinderen en 50
mannen geslaagd was, werd
de „Ta»man” beschoten. Het
schip werd echter niet getrof
fen. Op een algemeen omroep-
sein, waarin gewaarschuwd
werd dat de „Tasman” werd
beschoten, is het vuren ge
staakt.
RussischrJapansch incident
aan beide zijden
I
No.
JAARGANG
DERTIGSTE
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
ea
1
s
«ab
zou
'>o
een groo-
van Svelg-
n
n
De gezondheidstoestand van Paus Plus
XI is steeds bevredigender, en vertoont een
duidelijke verbetering. Sinds eenlge dagen
verlaat de H. Vader van tijd tot tijd Zijn
wagen en maakt Hij wandelingen te voet
over eenlge honderden meters in de lanen
der tuinen van zijn residentie.
it
die
maakt
de
het
Voorloopt geldt dit besluit alleen voor het
diocees Keulen. Waarschijnlijk is dit als
proef bedoeld: stuit men in dit diocees op
niet al te grooten tegenstand van de zjjde
der ouders, dan zal men dit besluit ook in
andere deelen van het land doorvoeren.
LONDEN, 17 Aug. (Reuter) Aan het einde
van den heden gehouden Britschen ministerraad
is het volgende communiqué gepubliceerd:
Boven Sjanghai zijn van beide rijden hevige
bombardementen uitgevoerd. De Chineesen zou
den tets naar het Zuiden gevorderd zijn.
Minister Eden' heeft met zjjn collega’s den toe
stand in het Verre Oosten bespreken.
-
De Japansche luchtstrijdkrachten, welke gis
teren aanzienlijke versterking hebben ontvan
gen, hebben vandaag de Chlneesche stellingen
bij Poetoeng aangevallen, waarbij zij gebruik
maakten van zware bommenwerpers. Chlneesche
jachtvliegtuigen, die de aanvallers wilden ver
drijven, werden krachtig door het afweerge
schut van de Japansche oorlogsbodems onder
vuur genomen.
De Japansche kazerne te Tsjapel werd door
Chlneesche vliegtuigen met bommen bestookt,
doch het gebouw werd niet getroffen.
Nader meldt het ministerie van Oorlog, dat
zich onder de 25 slachtoffers van de ontploffing
in de kruitfabriek te Oeji zeven dooden en vier
zwaar gewonden bevinden.
BU een treinbotsing op t Centraal-Station te
Amsterdam is groote materieele schade aange
richt.
De gezondheidstoestand van Z. H. den Faas
wordt steeds bevredigender.
In een Japansche munitiefabriek deed zich een
ontploffing voor, waarbij 25 slachtoffers vielen,
waaronder zeven dooden.
Stand op Woensdag 19 uw van. 7694
Vorige stand 7M4
luurt
’aar
onet
‘t
In het petroleumgebied van Mossoel heeft een
troepencommandant zich van de regeering van
Irak losgemaakt.
X3
eeft
oor-
de
an-
loch
tug.
ordt
TOKIO, 17 Aug. (Domei) Het Japansche
ministerie van Oorlog heeft medegedeeld,
dat zich in den afgeloopen nacht een ont
ploffing heeft voorgedaan in de munitie
fabriek te Oeji, in de prefectuur Kioto.
22 werklieden werden gewond, een werk
plaats, negen opslagplaatsen en drie par
ticuliere huizen werden vernield.
NANKING, 18 Aug. (Reuter) De
wetgevende Joean van China zou een
OVIEDO, 17 Aug. (D. N. B.) De bisschop
van Oviedo, Mgr. Justo Eheguren, is vannacht
overleden tengevolge van de verwondingen,
welke hij gisteren bij een auto-ongeval had op-
geloopen. Na het ongeval werd hij opgenomen
in het ziekenhuis van Luarca in Asturië.
OSLO. 17 Aug. (DJiH.)*— D
ten brand is de electrische centfi
foss bU Notodden in Telemarken bijna geheel
vernield. Het vuur woedde tien uur lang en
kon, daar het te laat ontdekt was. niet meer
tijdig beperkt worden. De fabriek was in 1907
door de „Norak Hydro" opgericht en was een
der oudste electrische centrales in Noorwegen.
KELLEN, 17 Aug. De regeeringspresi-
dent Reder in Keulen heeft tot den Aarts
bisschop van Keulen, Kardinaal Schulte, een
schrijven gericht, waarin hy den Kardi
naal verzoekt aan alle geestelijken in zijn
diocees mede te deelen, dat, tengevolge van
een ministerieel besluit van 14 Juli, de
geestelijken na de aa. herfstvakantie geen
godsdienstonderwijs in de scholen meer mo-
<en geven.
Uit Paotlng wordt gemeld, dat talrijke Ja
pansche versterkingen uit Mandsjoerije aan t
front van Nankau. ten Noorden van Peiping,
zijn aangekomen. De autoriteiten hebben alle
schuiten, die tusschen Tientsin en de voorha
ven Tangkoe varen, gerequireerd.
De commandant van de Japansche troepen
te Peiping, generaal-majoor Kawabe, heeft he
den een beleefdheidsbezoek gebracht aan de
bultenlandsche ambassades en legaties, om den
vertegenwoordigers van de mogendheden te ver
zekeren, dat de Japansche troepen de verant
woording op zich nemen voor de bescherming
van de levens en eigendommen van de bui
tenlanders In de stad.
Minister-president Neville Chamberlain
de vergadering niet bijwonen, doch wel blijft
hij in nauw contact met Londen.
WEENEN. 17 Aug. (Havas) De Oostenryk-
sche regeering heeft, zooals gemeld, een wet tot
bescherming van de openbare orde afgekon-
dlgd, welke in de plaats komt van 23 decreten,
die de laatste Jaren bij wijze van uitzonderings
maatregel waren afgekondlgd. BU deze nieuwe
wet wordt het verbod van de sociaal-democra-
tlsche, nationaal-socialistische en communisti
sche partijen gehandhaafd.
hebben van
lang de Chlneesche
De Britsche regeering is ernstig ontdaan
over de laatste herhaalde aanvallen op koop
vaardijschepen in de Middellandsche Zee en
de uitgestrektheid van het gebied, waarin
die aanvallen geschieden.
De regeering heeft aan de admiraliteit
instructies gezonden, dat, wanneer een
Britsch koopvaardijschip door een onder
zeeër zonder waarschuwing wordt aangeval
len, de Britsche oorlogsschepen op dezen
onderzeeër terstond een tegenaanval mo
gen richten.
mobilisatiewet hebben afgekondlgd,
waarvan de bijzonderheden nog niet
bekend zijn.
Dit laatste, zoo merkt men op, is in strijd met
de geruchten, volgens welke men aan alle
Britsche onderdanen den raad zou hebben ge
geven, Sjanghai te verlaten. De zakenlieden,
die besluiten te Sjanghai te blijven, kunnen er
zeker van zijn, dat alles gedaan zal worden om
hen te beschermen.
Het Japansche ministerie van Oorlog wordt
overstroomd met aanvragen van vrijwilligere,
zoowel mannen als vrouwen. Deze laatsten mel
den zich voor verpleegster. Onder de vrijwilli
gers zijn een grijsaard van zeventig jaar en
tien van zestig; dezen hebben hun aanmelding
onderteekend met hun eigen bloed.
De Japansche reserve-kapitein Moro Hlro-
Itsoe heeft vanmorgen op het paradeveld te
Tokio harikiri gepleegd, omdat hjj in verband
met zijn slechten gezondheidstoestand zijn land
in den tegenwoordigen strijd niet kon dienen.
In de internationale nederzettingen zijn
wederom een groot aantal personen het
slachtoffer geworden van de projectielen
van het luchtdoelgeschut, welke in de lucht
geen doel hadden getroffen. Volgens de
„Sjanghai Times” bedraagt het aantal doo
den en gewonden meer dan honderd, waar
onder verscheidene buitenlanders.
Nader wordt gemeld, dat in de heden
middag op het Foreign Office gehouden
kabinetszitting alle mogelijke middelen on
der de oogen werden gezien om te trach
ten een vreedzame regeling van de situatie
te Sjanghai te verzekeren. Tevens werden
maatregelen overwogen tot bescherming
van bet leven en de eigendommen der Brit-
sche onderdanen te Sjanghai.
GASTEL GANDOLFO, 17 Aug. (Stefani).
Z. H. de Paus gaat voort de normale audiën
ties te verleenen. Z. H. onderhoudt zich vaak en
langdurig met de pelgrims, die naar Gastel Gan-
dolfo kennen.
«tor
U.
spea
idea
BAGDAD. 17 Aug. (Havas). De beweging, die
ontketend is na het aftreden van het kabinet
van Irak, is tot ontwikkeling gekomen met den
steun van de troepen van Mossoel, onder bevel
staande van generaal Amin Omari. In een
proclamatie, die uitgevaardigd werd voor het
aftreden der regeering. elschte de generaal, dat
zij terstond zou aftreden. Militaire kringen
elschten voorts, dat de daders van den aan
slag op Sidkl Beier door een militair gerechts
hof, uitsluitend voor den vorm, berecht zouden
worden. Zij elschten het verdwijnen van de or
ganisatoren van den staatsgreep van October
1936, die Sidkl Bekr aan de macht bracht. Noerl
Pasja, de vroegere leider der oppositie, die in
ballingschap vertoeft te Alexandrië, zal later
n^ar Bagdad komen om deel te nemen aan de
regeering.
ATHENE, 17 Aug. (DNB) Ongeveer honderd
Engelsche oorlogsschepen zullen binnenkort voor
een vrij langdurig bezoek naar de Grieksche
wateren komen.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
"Telefoon Administratie 4330, Redactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal voor Alkmaar 12.-.
Voor buiten Alkmaar Z f 2.50
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
De directie van de K.P.M. te Am
sterdam heeft Dinsdag het volgende
telegram van den gezagvoerder van
de „Tasman” ontvangen:
„Evacuatie gelukt. 75 vrouwen, 57
kinderen, 50 mannen. Liggen momen
teel ten anker zes mijl van Woosung
in afwachting van voorbijtrekken ty
phoon”.
De directie deelt verder mede,
dat de „Tasman”, zoodra de typhoon
voorbij naar Honkong zal vertrek
ken.
Echtelijk drama te Om.
Rechtsgeding betreffende den tribunebouw in
Den Haag.
He* honderdjarig bestaan van de Keurkamer
wordt 16 September feestelijk herdacht.
O
r
verdieping van het Sovjet-consulaat was ont
stoken, zou hebben moeten dienen om den Chl-
neeschen bombardementsvliegtuigen die ’n aan
val op het gebouw van het Japansche consulaat
hebben gedaan, den weg te wijzen. De belde
consulaten zijn vrijwel naast elkaar gelegen.
Naar nader gemeld wordt, bljjkt Inderdaad
met het Sovjet-consulaat een incident te zijn
voorgekomen, doch uit goede bron wordt ver
nomen, dat het licht was ontstoken kort vóór
het verzoek der Japansche, autoriteiten om het
uit te dooven. Er bevond zich toen niemand
in het consulaat. De Sovjet-consul begaf zich
erheen en maakte het licht' uit. Hjj betuigde
zjjn leedwezen en liet een onderzoek instellen.
TALLINN. 17 Aug. (Havas) De nationale ver
gadering van Estland is op reces gegaan, na de
nieuwe grondwet te hebben aangenomen. De
President der Republiek, Paets, verklaarde, dat
de nieuwe grondwet spoedig zal worden inge
voerd.
BATAVIA. 17 Aug. (Aneta). In de verga
dering van den Volksraad van Nefi. Indië deel
de de regeeiingsgemachtigde vóór de Marine
mede, dat het opperbestuur thans officieel een
beslissing heeft genomen inzake den bouw van
een kruiser en van verder materiaal. Op de
begroeting voor 1938 zullen gelden worden aan
gevraagd voor dezen kruiser alsmede voor een
torpedo-motorboot.
Vooralsnog moet warden aangenomen, dat de
bouw van den nieuwen kruiser drie jaren zal
duren.
De „Osservatore Romano” meldt
Sjanghai, dat tot gistermiddag alle Katho
lieke missionarissen, die te Sjanghai verblijf
honden, in goeden welstand verkeerden.
Alle politiebureaus In de Internationale con-
*essie ten Noorden van de Soetsjau-kreek zjjn
eitrulmd Hierdoor is het gezag in het gebied
ten Noorden van de Soetsjau-kreek thans ge-
•teel in handen der Japanners.
Het hoofdkwartier van het Japansche lan-
dlngscorps te Sjanghai heeft een communiqué
gepubliceerd, waarin wordt medegedeeld, dat
twee Chlneesche bommenwerpers vanochtend te
negen uur het Hongkioe park hebben aange
vallen. Een der toestellen werd door de Japan-
■che luchtdoelartillerie neergeschoten. De piloot
wist zich met zijn parachute te redden en werd
gevangen genomen. In den middag verschenen
19 Chlneesche toestellen boven Hongkioe en wier
pen bommen omlaag, waardoor een aantal Ja
pansche bewoners werd gedood.
Verder wordt In het communiqué gezegd, dat
de Japansche marine-Iuchtmacht gisteren de
Chlneesche vliegvelden te Jangtsjau en Koe-
Joeng heeft gebombardeerd, waarbij twee dozijn
Chlneesche vliegtuigen werden vernield.
Alle Japansche vrouwen en kinderen te
Sjanghai, ten getale van ongeveer 15.000, zul
ten 19 Augustus uit Sjanghai geëvacueerd zijn.
Reeds zijn 4000 weggevoerd.
Tengevolge van de aanvallen van de Japan-
■che luchtmacht op Hongkioe zjjn drie Japan-
•che burgers gedood en vijftien gewond.
In Peiping, zoo luidt dit bericht verder, kan
men vele aanplakbiljetten met pro-Japansche
opschriften zien.
Sedert 14 Augustus is de anti-Japansche ac
tie te Tsingtau toegenomen. De Chlneesche troe
pen rond de stad zijn zeer actief, en de zooge
naamde ..zoutwacht" heeft zich met andere
miliciens vereenigd en vormt thans openlijk n
onderdeel van het leger. Drie Chlneesche divi
sies dreigen onder generaal Joe Sie Tsjoeng op
te rukken naar Tsingtau. Alle Japansche bewo
ners van Tsinan en van de plaatsen langs den
spoorweg van Tsinan naar Tsingtau zijn thans
naar Tsingtau gekomen, om naar Japan te wor
den teruggebracht.
Tusschen het Sovjet-conëhlaat en de Japan-
tehe autoriteiten zou zich een Incident hebben
•oor8edaan, dat, indien het betreffende bericht
worden bevestigd, ernstige gevolgen zou
»unnen hebben. De Japansche autoriteiten zou-
verklaard hebben, dat een licht, dat in het
0e81n van den afgeloopen nacht op de bovenste
SJANGHAI, 17 Aag. (DJMJi.) Vandaag
zyn de Chineezen van de Noordzyde der
uitgebeelde nederzetting in Znidelyke rich
ting opgerukt. De autoriteiten van de in
ternationale concessie houden den toestand
voor dreigend, en overwegen de Noorde-
lykste stratenreeksen der concessie te ont
ruimen. De berichten van Chlneesche zijde,
volgens welke de Japansche Koengdah-
zpinneryen reeds door Chlneesche ztryd-
krachten zonden zyn bezet, worden van
Japanschen kant tegengesproken.
Volgens te Londen uit Peiping ontvangen
berichten is daar vandaag een groote pro-
Japansche betooging georganiseerd. 150
auto’s reden door de stad en deelden vlug
schriften uit, waarin afscheiding van de
„corrupte en dictatoriale regeering van Nan
king" en herstel van vrede en vriendschap
met Japan geëischt werden.
Als grond wordt aangegeven, dat slechts door
een bijzondere regeling van 1878 het godsdienst
onderwijs door geestelijken op de lagere scho
len was toegelaten. Volgens de instructies, die
aan alle schoolbesturen en ook aan de meeste
onderwijzers is toegezonden, moet in het ver
volg het godsdienstonderwijs gegeven worden
door leeraren, van wie men kan verwachten, dat
zy dit onderwijs nauwgezet zullen geven, „op-
aat er geen aanleiding zjj voor klachten van
kerkeiyke zyde.”
Met behulp van juridischen omhaal worden
hierby maatregelen getroffen, om den Invloed
van de Kerk op de opvoeding der kinderen nog
meer te beperken. Natuuriyk legt men deze
maatregelen in Duitschland niet uit als vijan
dig aan de Kerk. Integendeel, de regeeringspre-
sident gelooft, dat hy, door de geestelyken uit
de scholen te verdringen, nog meewerkt aan de
vorming van nauwgezet godsdienstonderwijs.
De menigte daklooze vluchtelingen,
straten in de concessies vullen,
voedselvraagstuk dringend.
B.y het invallen van de duisternis werd de
hemel rood gekleurd door de branden, welke in
Poetoeng, Tsjapel en in de wijk der spinnerijen
woeden. De heldere maan en de onbewolkte
hemel maken nachtelyke luchtaanvallen mo-
geiyk.
De „Izoemo”, die than? drie kilometer meer
stroomafwaarts gemeerd ligt, Is vervangen door
den Japanschen kruiser „Atami”, waarvan de
schynwerpérs het water afzoeken naar Chl
neesche motor-torpedobooten.
BAGDAD, 17 Aug. (Reuter). De laatste
dagen staat het petroleumgebied van Mossoel
(Irak) als gevolg van den moord op den Beklr
Sidkl onder militair bewind. De officier, die het
bevel voert over de troepen te Mossoel. heeft
geweigerd gevolg te geven aan de orders der
regeering om de officieren, die verdacht worden
van den moord op Bekir Sidkl. te arresteeren;
hy heeft geantwoord, dat dit tot muiterij onder
de regimenten zou leiden, en in de bladen aan-
gekondigd. dat hy alle verbindingen met de
regeering te Bagdad verbrak en zich met het
plaatseiyk bestuur belastte. De militairen be
zetten daarop de bureaux van het plaatseiyk
bestuur. Toen de officier het aftreden van Su
leiman vernam, gaf hy bevel tot teruggave der
regeeringsbureaux. De toestand is nog niet ge
heel opgehelderd. doch men hoopt, dat de
nieuwe regeering erin zal slagen, een einde aan
deze situatie te maken.
LONDEN, 17 Aug. (Reuter) De Briteche
minister van Bultenlandsche Zaken, Eden,
heeft zyn vacantie onderbroken en is he
den naar Londen teruggekeerd. HU heeft
zyn collega’s büeengeroepen om den toe
stand in het Verre Oosten te bespreken.
De vergadering werd vanmiddag op het
Foreign Office gehouden. Men verwachtte
geen belangryke beslissingen, doch de toe
stand zou nauwkeurig worden besproken en
de eventueele gevolgen zouden onder de
oogen worden gezien.
Japansche vliegtuigen hebben de spooriynen
SjanghaiNanking en SjanghaiHangtsjau ge
bombardeerd. Volgens een buitenlandschen oog
getuige werden de spooriynen, de herstelwerk-
plaatsen van de spoorwegen en de waterreser
voirs vernield.
Het vuur van de Chlneesche luchtdoelartil
lerie had geen uitwerking.
Dertien Japansche vliegtuigen
middag veertig minuten
stellingen te Tsjapel bestookt.
Het eene toestel na het andere maakte duik
vluchten haar de Chlneesche bolwerken. zy
lieten bommen vallen en zochten weer hoogte.
De vliegers werden slechts uit machinegeweren
beschoten.
De Japanners gebruikten voor dezen aanval
landvliegtulgen, hetgeen er op zou wUzen, dat
zy thans over een vliegveld beschikken, dat niet
ver van Sjanghai gelegen is.
Gisteren is by het bombardement van het
Japansche consulaat de plaatsvervangende chef
van de Japansche consulaire politie gedood.
Naar uit 'Chlneesche bron wordt verno
men, zjjn vanmiddag bU een bombardement
van de Japansche wijk van Hongkioe door
Chlneesche vliegtuigen 18 Japanners gedood
of gewond.
