de Eeuwige Stad
4
o
De Fransche paviljoens op de
wereldtentoonstelling
*1
■I
Zoekt gij betrouwbaar
Personeel?
Bi
vt
v<
Plaats dan een „Omroeper”
gezinnen
jfl ffl ffl r'
KliütoWri ff UI El m
c
Ontmoetingen in
Men is thans eindelijk
Trastevere
met het werk gereed
„DE VOLKSMISSIONARIS”
01
Eei
Tentoonspreiding van
luxe
Ace
b
De kok van de roovers
w<
groot
ae o
verdi
bloec
werk
bloot
om
toori
lukk:
Op het pleintje by de aloude
Mariabasiliek komt een rustig
publiek van de avond
koelte genieten
De bezoekers krijgen een voor
treffelijk beeld van de mo
derne Fransche kunst
en techniek
i
WOENSDAG 25 AUGUSTUS W37
A 03®
’-1
tri m m fTl fïl
arrlvaeran te Sjanghai
(Van onzen Romeinschen correspondent)
(Van onzen PariJschen correspondent)
Het ongeluk heeft gewild, dat het vooral het
O.
waarlijk
aandoet.
hoogst belangwekkende Fransche secties was de
stand van zaken aldus, dat men zeggen kon.
dat er nu Inderdaad de allerlaatste hand aan
de nakomertjes gelegd werd. Bijna vier maan
den na de opening en nog geen drie maanden
voor de sluiting van de tentoonstelling, is dat
waarlijk niet te vroeg.
Prt
gena
det
Prl
1
hei
tw
eei
Me
opc
Me
mi
de o
ges to
aan
zün
hebb
De
Pauv
om
dach
Ml
lassc
Dt
ber.
Er
deze
De
en 3(
braai
buitn
had
scher
goed
aan
schut
deur
binne
gedrs
De
de h
gracl
De
waar
in h
heeft
van
klaar
doch
bewe
Dl
Rott
ter I
geh<
zydi
Invli
geve
zjjn
op i
fen
han<
besli
terz
den
halv
won
ken
een
inb:
veel
in i
wer
gesl
bra
trel
neg
geil
t
t»d
mb
39-
mit
ken
1
vac
bar
sini
en
*1’
e Katholieke Universltett steunen
is een praktisch apostolaat en
een ware Kruistocht voor weten
schap en geloof.
Een artikel over helllgenvereerlng set recht de
acheeve opvatting van protestanten en de een-
zUdlg-zelfzuchtlge opvatting van veel katholie
ken.
En dan sluit de leerzame ^levering met den
leekenapostel van China Loh-Pa-Hong.
De Augustus-aflevering van „De Volksmissio
naris” belicht de Apostoiaatsgedachte. Aposto
laat van den hulsgodsdienst, waar de huislitur-
gie inset met het morgengebed. Een tweede ar
tikel wekt op tot eerbied voor den priesterstand.
TFrecht -mogen wij, niettegenstaande z-g. zede-
lljkheidsprocessen, groot gaan op onze pries
ters, die de waarheid met hun bloed en lijden
bezegelden. In den martelaar en profeet voor
de verlossing van het Katholieke Polen zien wü
de wonderbare leiding van Gods Voorzienigheid.
Zoo blijven wij hopen in deze schijnbaar hope-
looze tijden. In de sappige taal van Van Tiche
len wordt ons een schets naar het leven gege
ven over de Inconsequentie van vele ouders, de
tegenstelling tusschen woord en daad, waardoor
het ouder-apostolaat moet mislukken. Het maan-
delijksch verhaal leert ons het apostolaat van
het kind In het mondaine gezin, waar de leeg-
Nieuwe Japanzche troapanaldeelingaa
om daal ia
oen het den autoriteiten ,ln den loop
van de vorige maand gewenscht voor
kwam, dat nu toch eindelijk de
Worlds Fair of Nations haar voltooiing zou
krijgen. Rebben zij twee energieke maat
regelen genomen, die beoogden achtei _de
vertraagde werkzaamheden aan vele pavil
joens wat extra schot te zetten.
Er werd een speciale inspecteur benoemd, die
tot taak had, zonder er idavendrijverij van te
mogen maken, te Borgen, dat het uit~ zou zijn
met Hjntrekkerij en dgl. En er werd bepaald,
dat geen der afdeelings-commlssariuten erop
behoefde te rekenen, dat na 31 Juli er nog offi-
cieele personen ter beschikking zouden zijn voor
officieele openlngen. Daar begrijpelijkerwijze
geen der deelnemers zich beroofd wilde zien
van de genoegdoening, die nu eenmaal gelegen
is in feestelijke opening van het paviljoen, dat
het kind van zooveel zorgen Is geweest, was het
gevolg *;an den laatsten maatregel, dat het 31
Juli op de Expo officieele openlngen regende.
Vijftien in getal waren de paviljoens, die op
dien datum aldus officieel werden geopend, om
onmlddellijk daarna voor het publiek weer te
worden gesloten. Zooals dat heet, „om er de
laatste hand aan te leggen.**
zien is.
deel-
een
krijgen de kleine kinderen, die halfnaakt om de
fontein heen spelen, wel eens een handvol
amandelen of een jjswafel-van-een-cent uit den
wagen van den hier eveneens uitrustenden
üscoman; maar bedelen doen zij hier niet, zelfs
al zijn ze daar anders niet wars van; want hier
zijn zij thuis.
hanekraaien stonden zij klaar om te vertrekken
en de hoofdman zei tot zijn vader„Wat ben ik
je schuldig?” Neen, zei zijn vader; het is een
eer geweest edellieden te gast te hebben. Jjtaar
de hoofdmin zei: „Geen scherts!” HU reet zUn
gordel open en wierp twintig realen op de tafel.
En omdat zü zóó goed gegeten hadden, namen
de roovers den zoon mee; acht maanden lang
kookte hu hun pot in de SabUnsche bergen. En
hu kon verzekeren, dat dié wisten, wat goed is
om te eten.
Zoo was het verhaal, dat de oude man met
indrukwekkende gebaren vertelde. En om ons
geheel té overtuigen, riep hü zachtjes den
waard en zei: JU kent me; zeg JU eens, of ik
kok van de roovers geweest ben of niet? En de
waard zei: BU Bacchus! als dit geen feit is.
WU hebben desondanks de afspraak met den
ouden paardendrUver niet gehouden. Men heeft
andere dingen aan het hoofd, en ik was tóch
niet overtuigd, dat ik de „panata" eer zou kun
nen aandoen, of misschien wilde ik liever ook
'de illusie van dit rooversgerecht bewaren voor
een allicht teleurstellende werkelUkheld. Men
komt, als meq, geen stamgast is, niet meer dan
één of twee keer in een zomer een glas Frascati
drinken bü Santa Maria in Trastevere. Op één
zoo'n zomeravond heeft de 7waard mU ver
zekerd, dat de oude man er nog altUd is. En op
een anderen avond bü de donkere fontein on
der de hoog-aan-den-toren glanzende kleine
Madonna zal hü mU moeten vertellen, dat de
laatste kok van de laatste roovers gebleven is,
ik hoop niet in een hospitaalbed, maar ergens
onder een pUnboom in de Campagna of in een
grot in de SabUnsche bergen. De oude fon
tein in het donker klatert schel en vluchtig als
het kleine leven zelf.
D
H.
tine
heel
vers
dat
F
Bost
•an<
gest
HO#
Het meerendeel der Fransche paviljoens staat
inmiddels al langeren of korteren tUd voor be
zichtiging open, en de bezoekers ervan zullen
moeten toegeven, dat Frankrijk op
grootscheepsche wUse zün Expo eer
Het geeft den bezoekers een volledig en rUk.
welhaast overdadig beeld, van zün activiteit
op het gebied der moderne kunst en techniek.
En ongetwUfeld zal menige buitenlandsche gast,
die, door te goeder of kwader trouwe bericht
geving geleid, zich de voorstelling heeft eigen
gejpaakt, als zou FrankrUk in de ril der toon
aangevende vblken leelük aan het afzakken
zUn, het niet meer dan billUk achten in deze
tentoonstelling eenlge correcties aan te bren
gen: ondanks alles. Het schünt Inderdaad waar
te zUn, dat het Fransche volk in den loop
fijner vele eeuwen oude beschaving een reserve
heeft gevormd, aan intellect, moraal, goeden
smaak en vindlngrUkheld en energie, die het op
vele volken een voorsprong geeft, en waardoor
het een stootje meer kan verdragen.
HU vertelde, dat hü met paarden in de stad
was; zün vak was paardendrUver en elke paar
weken kwam hu uit de bergen naar Rome met
een kudde paarden voor den verkoop of meestal
3>oor de slacht. Reizen van een dag of vier v(jf
laflgs landwegen en bergpaden; slapen onder
de open lucht. Was dat»niet ongezond? Neen,
het was volgens hem beter dan het .beste bed;
en hU deed ons vóór, hoe goed hij sliep onder
een pUnboom in de Campagna: hü legde zün
armen en zUn hoofd op tafel, deed zijn oogen
dicht en zUn mond open en sliep zoo echt als
een grafbewaker op een vUftiende-eeuwsch ver-
rUzems-schllderU. Ja, hu was een onderhou
dende snuiter, en toen hu afscheid nam, vroeg
hU ons om op deze zelfde plaats zUn gast te
willen zUn, als hü den volgenden keer in de
stad was. Dan zou hü zich revancheeren en
ons „panata” laten eten. Wat dat was? HU ver
telde iets van ingewand van een melklam, op
een bepaalde manier gebakken, en likte een
voor een zUn vUf vingers af bü de gedachte
aan dit gerecht. Ja maar, weerstond ik hen»,
dat vind JU misschien wel lekker, maar ik ge
loof niet, dat het mUn smaak is. Érnstig en een
weinig gekrenkt over deze onheus<!hheid keek
hü mU aan en zei: op mijn smaak, signore,
kunt u gerust vertrouwen: „Ik ben kok van de
roovers geweest”.
Het was in eens, of de oude fontein luider
ruischte, terwUl hij zUn prachtig verhaal ver
telde. HU was een veertien jaar en leefde met
zün vader daarginds in de SabUnsche bergen;
hU noemde een vlek, dat niet op de kaart
staat. En in een herfstnacht werd er met ge
weerkolven op de deur gebonsd. ZUn vader nam
den balk weg, opende en keek in twintig geweer-
loopen: de roovers. „Een avondmaal en een
nachtleger!” zei de hoofdman, en zü gingen
aanzitten, terwUl vader en moeder en zoon
sneden en kookten en opdischten. Ha, de roovers
deden het maal eer aan! Maccaroni: foets;
boonensoep: foets; schapenbout: foets; ge
rookte ham: foets; twaalf kippen: foets; eier
struif: foets; buffetkaasfoets; pannesaan-
sche: foets; en wUn, en wUn. Toen gingen zü
slapen in het hooi, maar twee hielden er den,
heelen nacht de wacht. Maar *s ochtends bU het
Monsterachtige locomotieven men ziet er
o.a. *n aërodynamische locomotief van de Foni
sche spoorwegen en twee Sovjet-Russische ma
chines, versierd met sikkel en hamer; en zware,
stalen moderne D-trein-aragons os Italiaan-
sche, Zweedsche, Noorache, Duitsche inzendin
gen en een hypermodemen touristenwagon met
baden, kapsalons en filmzaal van de Poolsche
Spoorwegen spreken tot onze verbeelding toch
altUd nog als d e symbolen van groote, verre
reizen. Een der best geslaagde staaltjes van aaa-
schouwelUk onderwijs van de geheele Expo, is de
overlangsche doorsnede van een zware Fran
sche machine, waar men door middel van ver
springend electrisch licht ,Ja vio intérieure
d'une locomotive” (het inwendig leven van een
locomotief) kan volgen. Een der vernuftigst ge
vonden attracties is *in dit paviljoen ook een
„voyage k travers la France”. Men neemt voor
den prijs van 1 franc een kaartje, dat er recht
op geeft in den gereedsta* nden D-trein van de
Compagnie du Nord te stappen. Door een
systeem van beweeglüke diorama's ziet men de
fraaiste en meest bekende landschappen van
het zoete Frankrijk achter de coupé raampjes
voorbUfrekken.
NabU het Trocadéro is een ander centrum,
waar een beeld gegeven wordt van dc Fransche
activiteit. Het is het centrum der Elégance. van i
de gerenommeerde Fransche luxe-industrieën.
Het uitgezocht fUne. dat daar in tal van pavil
joens te zien is. épateert den eenvoudigen bur
german, de categorie, die het grootste contingent
vkn de tentoonstelllngbezoekers levert.
■w n het „Pavilion de l'Alr” viert Frankrijk de
I ontwikkeling van zün luchtvaart en vlieg-
x ihdustrie. Het herdenkt er het prachtige,
enthousiaste pionierswerk, dat het op dit gebied
heeft verricht, de successen, die het ook in den
jongsten tijd heeft behaald. Maar meer popula
riteit geviel het „Talais des Chemlns de Far”.
held slechts door goc^jutj^ gevuld gastland «elf. FrankrUk, is geweest, dat onder
.1,„1 l*“‘“ vertraging der werkzaamheden heeft ge
leden. Hetgeen des te betreurenswaardlger was,
daar uiteraard FrankrUk het leeuwendeel van
de Expo te verzorgen had. Van de ongeveer 300
paviljoens dragen er veel meer dam de helft
de tricolore.
BU ons laatste bezoek aan de verschillende
■w yw- en vindt er het „pavilion de la Joail-
I lerie”, waar heel wat firma's met"
X V A namen uit de Rue de la Palx en van
de Place Vendóme hun kostbaarste stukken
hebben uitgestald, stukken die ieder op zich
het bekende fortuin vertegenwoordigen
Dit paviljoen, waar het flonkert en schittert
van de diamanten, brillanten. robijnen, smarag
den, amethisten in geraffineerde zettingen van
platina, goud en«ilver staat onder bewaking
van de' argus-oogen van bUzondere détectlves.
wier argwaan reeds gewekt wordt door bet
neerkrabbelen van een simpele notitie. Een bu-
zonder fraai werkstuk in deze paleizen der ele
gance is een bas-reliëf van Indo-Chlneesche lak.
„Oogst”, van Jan Dunand.
In de naaste omgeving staat het Palais de
Céramlque, waar de Manufacture Nationale oe
Sèvres haar scheppingen in den laatsten mnsax
vertoont; en waar men een kleine munt aan
het werk kan zien.
In het paviljoen van de
tes Décorateurs” viert de
haar triomphen. Dit paviljoen-
iiww—i %^w^ VB"
slechts de hoog geforta-
„Société des Artls.
Fransche woonkunst
Is ook verre van
democratisch. Het Is een tentoonspreiding
geraffineerde luxe, als --
neerden onzer samenleving zich kunnen perm
teeren, maar dte door de menschen van
dlngrijken smaak, die in FrankrUk de artlsres-
décorateurs heeten, voor hen moet worden uit
gedacht.
In menig bultenlandsch paviljoen is een
langrijke plaats Ingeruimd aan de
nationale producten der élégance. aan
gen. die het leven verfraaien, en na.ze
te hebben kan men gelooven u- -
p zulk een zomeravond leerde ik den kok
van de roovers kennen. Ik had den
ouden man, die aan een leeg tafeltje
naast het mUne zat, al eerder* opgemerktzoo
op het oog een man van een goede zestig (hU
bleek later een stuk in de zeventig te zün) met
scherpziende landmansoogen in een mager,
door zon en wind gelooid gezicht, een oude
versleten broek om de kromme ruitersbeenen
en een kapot leeren vest over _een hemd zonder
boord. Toen onze tweede halve liter kwam,
bood ik hem waren wü .geen buren? een
glas. HU dronk eerst plechtig op onze .geze
gende gezondheid” en schoof toen bU.
Het valt buiten het bestek van een dagblad-
correspondentie, een zU het ook maar bU bena
dering volledig overzicht te geven van hetgeen
zooal op een Wereldtentoonstelling te
Uit het onnoemelük vele der Fransche
name kunnen wü slechts hier en daar
greep doen uit het meest opvallende.
Zoo vindt men tusschen den Pont de la Con
corde en den Pont Alexandre op den linker
Seine-oever, drie groote paviljoens büeen. waar
in een Indrukwekkend overzicht wordt gegeven
van den voortgang dien de moderne verkeers
techniek heeft, gemamt. Ingenieus is het pavil
joen van de KoopvaardU, dat in verschillende
onderdeelen een suggestieve nabootsing geeft
van zekere scheepsdeelen, als steven, dekken en
terug; een brug. ultgenlet met alle moderne
apparaten, waarvan de gezagvoerder zich be
dient voor het leiden der navigatie. Veel be-
kUks trekt in dit paviljoen de trophee van den
blauwen wimpel, die er op een eereplaats in
staat uitgestald. Men kan er de ontwikkeling
volgen van vüftig eeuwenscheepsbouw en
-vaart, die zün hoogtepunt bereikte in den
bouw van de „Normandie”, aan welk reuzen
werk een afsonderlUke zaal is gewüd.
duizend
de din-
bezocht
te hebben kan men gelooven al heel wat
hebben gezien Maar bU den overvloed van nes
levenverfraalende schoons, dat. over vele P*J
viljoens verspreid, Frankrijk te zien geeft, ww«
dit .Jieel wat” tot zoo maar „een en ander
het gebied der luxe Industrie handhaaft
rük zich met gemak, althans op de expo op
eerste plaat*.
p.het plein van Santa Maria in Trastevere
f lois de avondverlichting zwak. De groote
fontein in het midden hoort men klate
ren, vóór men haar ziet. De straatjes, die erop
uitmonden, zün ,aHe nauw en donker. Twee
zUden zün onverlicht: in den harmonlschen re-
naissance-gevel van het groote Callixtus-palels,
waarin eenlge kerkelüke congregaties hun zetel
hebben, zün de vensters altüd duister en aan
de aloude Mariabaslliek, de eerwaardigste en
zuiverste van de oude kerken, ligt alleen een
zwak weerglansje over het oude gevelmozalek.
en glimt hoog aan den toren een lampje voor
een klein Madonnabeeld. De twee andere züden
van het [dein hebben meer leven; twee osteria’s
hebben er stoeltjes buiten staan. Maar diet is
een rustig publiek, dat hier de avondkoelte
komt genieten; burgers uit de buurt, zooals
de huurkoetsiers, die büna allen In Trastevere
wonen, en vreemdelingen, die in Rome thuis
zün en niet tot de herriemakende soort behoo-
ren. De vreemdelingen drinken een koelen
halven liter; de inheemschen zitten vaak zóó
maar van de avondrust te genieten. Want een
Itallaansche waard is niet zoo onhoffelük om
leder, die zich op zün stoeltjes neerlaat, dade-
lük te vragen „wat bet zal zün”. De stoelen
staan er; wat is natuurlüker, dan dat een
moede voorbüganger erop gaat zitten? Soms
komen er een paar oude juffrouwen, wier his
torie een lang verhaal is dat leder kent, een
liedje zingen, met merkwaardig-goed vioolspel
begeleid. Maar zü zorgen ervoor, de fontein
niet te overstemmen, en men moet bü de pin
ken zün om de bedeesde collecte niet te missen
Hier bü Santa Maria in Trastevere is de we
reld oud, klein, arm en welopgevoed.
De vreemdelingen, die hier komen, zün door
gaans stille klanten, vooral toen dc osteria aan
den éénen kant zich nog geen airs gaf door
zich restaurant te noemen. De oude Stein, de
patriarch der Duitsche kolonie van vóór '33,
zat hier met zün buik en zün Brahmsbaard
lederen avond van zün leven. De anderen zün
van hetzelfde slag. De een of ander drinkt wel
eens te veel van den vloelenden Frascati- wün,
die niet met üs, maar „in de grot” gekoeld is;
maar zün dronkenschap uit zich hoogstens door
een knikkebollend hoofdschudden, alsof hü rich
met eiken halven liter steeds méér verbaast
over de wereld en het aardsch bestaan. Dan
FOTOREPORTAGE
aanvallen
Mta 1 urittat
De Belg Meulenberg heeft het wereldkampioenschap wielrennen op den weg bij
de wedstrijden te Kopenhagen gewonnen. Het peleton onderweg
naman aan den hardnekkigan str
tegen de Chineesche regimenten
