ONS BLAD
China
door
kogel getroffen
een
Naar een nieuwen Japanschen
vazalstaat in Noord-China?
I!
li
HUMORISTENMUZIEK
VROOLIJKE AVONDEN
Het nieuws van heden
De non-interventie
DE BAROMETER
De onderzeeër in
de Dardanellen
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
BREUKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
DE TOELAST - Lngettraat
te
VRIJDAG 27 AUGUSTUS 1937
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
279
No.
JAARGANG
DERTIGSTE
s.
A L T IJ D
Prins Teh binnenkort
Blokkade van kracht
geworden
Communisten in Polen
gearresteerd
De blokkade
a
Sir Hugh nog niet buiten
levensgevaar
Britsch protest bjj
Franco
Talrijke vluchtelingen
uit Santander
Met visschersschepen in Zuid-
Frankrijk aangekomen
Duitschland kan weer
gerust zijn
Wapen smokkelarij in
Frankrijk
Ongeregeldheden in
Kenya
MOORD OP EEN DORPS
BURGEMEESTER
De rechtschen rukken San
tander binnen
Brand op een Fransch
vliegveld
De rust is op Inagua
weergekeerd
Resultaat van het Turkse he
onderzoek zal bekend
gemaakt worden
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20 a, ingez. med. 40c
p. regel; idem op pag. één 55c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine artnonces Omroepers
zie de rubriek Telefoonnummer 4330
met
GEZELLIG
GEDURERRE BE KERMIS
in
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Bloedtransfusie toegepast
Drie Spanjaarden en twee Fran-
schen gearresteerd
Nieuwe voorraden bruinkool
waarborgen een productie
voor 300 jaar
Onderzoek naar de ongeregeld-
heden wordt voortgezet
EM Arabieren bjj een politie-
charge gedood
Subcommissie zal heden beraad
slagen over het rapport van
Van Duim
Een Italiaansche Overwinning
Japansche verontschuldiging
Twee millioen francs schade doOt
af branden van een loods
Japansche vliegers namen
vorst van „Mongoekwo”
V1
<^>iK\W.\\\\\\WIII|lin/ z///z/
I
I
rt
EL
et
zyn aato onder vaar
het gebeurde ernstig
verontrust
9
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
Onderzoek voortgezet
X
Stand o* VrUdag 1 ww ml:
Vorige lUnd 70.1
10
0.
De Chineezen zouden hun vyanden
in een bloedig gevepht uit Lotien
verjaagd hebben
van
naar
Aan het fror\t In Aragon zouden de re-
geeringetroepea achttien tot twintig kllo-
De Japansche vice-admlraal Hasegawa heeft
verklaard, dat de vloot, welke onder zijn bevel
is geplaatst, de blokkade langs de Chineesche
kust handhaaft. Tusschen de vastgestelde pun
ten werd elk Chineesch schip aangehouden.
Te Tokio werd verklaard, dat deze beslissing
wel genomen moest worden ten gevolge van de
„oneerlijke aanvallen" van de Chineezen op de
Japansche legermacht.
In Japansche diplomatieke kringen wijst
men er op, dat de blokkade alleen geldt voor
Chineesche schepen. De Japansche marine
zal den vreedzamen handel van de Bulten
landsche mogendheden eerbiedigen en men
gelooft niet, dat de Japansche marine er
SJANGHAI, 26 Aug. (Havas) Naar
verluidt zijn de Japansche troepen door de
Chineezen gedwongen Lotien te verlaten,
na een gevecht van man tegen man, dat
den geheelen nacht heeft geduurd.
welke
hoofd
toe zal overgaan de bultenlandsche schepen
te vlslteeren. Verder zal zij zich vermoe
delijk er mee vergenoegen eventueelen wa
pensmokkel ter kennis te brengen van de be
trokken consulaten.
Het torpedeeren van het Spaanache schip
Amuru is aanleiding geweest tot een onder
zoek, waarvan het resultaat aan de mogend
heden bekend zal worden gemaakt.
school van,
In het
50 tot
fen,
meter zijn opgerukt over een frontpreedte
van zeventig kilometer, van Zuera tot Bel-
chlte. De weg van Huesca naar Saragossa
Is door hen bezet. Nadere bijzonderheden
ontbreken nog.
LONDEN, 26 Aug. (Reuter). De gouverneur
van de Bahama-eilanden heeft gemeld, dat de
rust op het eiland Inagua Is weergekeerd. Het
onderzoek naar de ongeregeldheden wordt voort
gezet.
PARIJS, 26 Aug. (D. N. B.) Op het vliegveld
te Villeneuve sur Lot is een loods door brand
vernield. Vijf particuliere vliegtuigen werden
door de vlammen verteerd, terwijl verscheidene
vliegtuigmotoren werden vernield.
De schade wordt op twee millioen franse
geraamd.
Gevraagd naar de redenen, waarom deae
hoop gerechtvaardigd sou zün, verklaarde
hU dat de oorlog weliswaar niet Is ver
klaard, doch dat de vijandelijkheden in feMe
toch bestaan. HU weigerde te antwoorden op
de vraag, of Japan de levering van wapens
aan China als een onvi k ndsr h zppelQk ge
baar sow bmiihewwsii,
De Brltsche regeering is ernstig vei ontrust over
het incident van haar gezant in China. Te Lon-
den last men zich vry scherp over het geval uit.
Het vchjjnt, dat de Japanners voornemens sjjw
een nieuwen Mongoolschen vazalstaat te stich
ten in Noord-China, „Mongoekwo", onder Prins
Teh.
i’’’
Dit Smyrna wordt gemeld, dat negen ver
dachte Italianen gearresteerd zijn in ae nabij
heid van Vurla. dat deel uitmaakt van de ver
boden zóne.
De autoriteiten stellen een onderzoek in.
LONDEN. 38 Aug. (Havas.) Tijdens onge
regeldheden te Mombaasa in Kenya zijn heden
elf Arabieren gedood.
De politie chargeerde met de bajonet op het
geweer.
De toestand is zeer gespannen en polltie-
versterking is van Nairobi naar Mombassa ge
zonden.
De Psrtjacbe politie arresteerde een vijftal per
sonen In verband met wapensmokketartj.
De Mib-commissie ter non-interventie komt he
den bijeen ter beraadslaging over het rapport
van vice-admlraal Van Duim.
LA PALLTCK, 26 Aug. (Havas.) Nog steeds
komen treilers met vluchtelingen uit Santan
der te La Pallice aan. Hedenochtend tien uur
telde men reeds 25 vaartuigen, met een to
tale bemanning van 400 personen. Het aantal
vluchtelingen bedraagt vijf tot zeshonderd ml-
Utiemannen, waaronder een aantal gewonden
en ongeveer negenhonderd vrouwen, kinderen
en grijsaards.
De meeste schepen zijn Dinsdagavond uit
Santander vertrokken. De schepen hebben vol
doende levensmiddelen aan boord, afkomstig uit
de legervoorraden.
Te Rochefort zijn ongeveer vijftig Spaan-
sche visschersschepen met vluchtelingen uit
Santander aangekomen.
Officieel wordt bevestigd, dat de minister
president der Baskische regeering, Aguirre, die
voor den val van Santander uit die stad was
vertrokken, te Bayonne Is aangekomen.
LONDEN, 26 Aug. (Reuter.) De Brltsche re
geering heeft bij Franco geprotesteerd naar aan
leiding van den aanval op het Brltsche S-z.
„Noeml Julia'. Zij verklaart, dat zij zich, voor
het geval deze aanvallen op Brltsche koop-
vaardijachepen mochten voortduren, het recht
voorbehoudt, de maatregelen te nemen die de
mstandigherkm eizehen.
LONDEN, 26 Aug. (Reuter). Morgenoch
tend om elf uur zal de ondercotnmissie van
non-tnterventie bijeenkomen. Naar men
meent te weten ie het door vice-admlraal
Van Duim, den voorzitter van de contróle-
commissie, opgestelde rapport inzake de
wijze, waarop het tegenwoordige controle
stelsel zou kunnen woeden verbeterd, gereed.
Een escadrille watervliegtuigen en de sterkste
torpedojagers van Turkije zoeken thans de
Turksche kusten af, In de streek der Dardanel
len en de Zee van Marmora naar den gehelm-
zinnlgen onderzeeër, dien men in deze wateren
aanwezig denkt.
De Turksche kustbatterfjen hebben cate
gorisch bevel gekregen het vuur te openen
op ieder verdacht vaartuig, dat weigert te
antwoorden op vragen naar zijn nationali
teit.
De strengste contröle is bezig in de Turk-
sche wateren van kracht te worden.
Van Japansche zijde wordt verklaard, dat
de samenwerking van de troepen van Mn-
nen-Mongdie met Japan het voorspel is
van het bewerken van de onafhankelijkheid
van Binnen-Mongoiiê, met steun van Japan.
De naam van dezen nieuwen staat zal
zijn Mongoekwo, en hjj zal onder leiding
staan van Prins Teh. die thans aan het
hoofd van de regeering van Binnen-Mon-
golië staat.
De Brltsche Ambassadeur in China, Sir
Hugh Katchbull Hugesaen, is, toen bjj zich
per auto van Nanking naar Sjanghai be
gaf, gewond door een mitrailleurllbgel, af
komstig van een vliegtuig.
De zestienjarige Saftnase, dochter van
een vooraanstaanden hof dignitaris, de
verloofde van Koning Faroek
uit
mo
ment de aanvragen om evacuatie weinig talrijk
zijn, acht men het niet noodzakelijk veel sche
pen te zenden.
Nader meldt Reuter nog, dat de Brltsche
nihasondeer te zwak is om de operatie te
kunnen ondergaan, die noodle In om den
kogel te verwijderen, doch men beeft thans
een bloedtransfusie op hem toegepast.
Hldaka, de raadsheer van de Japansche am
bassade in China, die sedert zijp terugkeer uit
Nanking te Tokio besprekingen heeft gevoerd
met de ambtenaren van bet ministerie
Bultenlandsche Zaken, in vanmiddag
Sjanghai vertrokken.
a
PARIJS, 26 Aug. (Havas). De Parljsche poli
tie stelt thans een onderzoek in naar den han
del in wapens. Zij neemt evenwel een streng
stilzwijgen in acht. Er zijn eenige huiszoekingen
verricht, welke hebben geleid tot vijf arrestaties.
Het betreft drie Spanjaarden en twee Fran-
schen.
De Japansche autoriteiten hebben verklaard,
dat de Mongolen de meest betrouwbare bond-
genooten zijn van de Japansche troepen in
dezen strijd.
Van het front bij Nankau wordt gemeld, dat
de Japansche troepen de Chineezen langs den
spoorweg PeipingKalgan achtervolgen. De
achtervolgers hebben Pataling aan den Oroo-
ten Muur bereikt, waar de vlag van de rij
zende zon werd geplant.
Het bergachtige gebied, dat door den Groo-
ten Muur wordt doorsneden, is nog in han
den van de Chineesche achterhoede,
verwoeden tegenstand biedt, terwijl de
macht snel naar het Zuidwesten oprukt.
Volgens een bericht uit Tsjangpei bestookt
het Kwantoengleger, dat Dinsdag te midder
nacht Kalgan heeft bezet, de resten der Chi
neesche troepen te Hswanhwa en Hslnpaoan.
langs den spoorweg van Peiping naar Soel-
Joean, daarbij geholpen door de luchtmacht,
die ook Kwangling, op 60 KM. ten Zuiden
van Tatoeng heeft gebombardeerd.
nadat te
weg had
Het Japansche
admiraalschip .Jdzoemo”
Naar uit Tsjangpei wordt gemeld, verslaan
de Mongoolsche troepen In samenwerking met
de Japansche strijdkrachten de Chineesche
troepen overal. De Mongolen zouden vooral
bijdragen tot de overwinning bij Nankau.
De woordvoerder van de Japansche marine
heeft op de vraag van den Havas-correspon-
dent, welke houding de Japansche autoriteiten
zouden aannemen tegenover levering van wa
pens aan China door het buitenland, verklaard,
dat de Japansche politiek In dit opzicht nog
niet was bepaald, doch dat Japan hoopte, dat
het buitenland zich zal onthouden van levering
van wapens aan China.
JERUZALEM, 26 Aug. (D. N. B.) De
Christelijke Arabische burgemeester van een
dorp bjj Jeruzalem is gistermiddag vermoord.
De dader is niet bekend.
ambassadeur, aldus heeft de woordvoerder van
het Japansche departement vah Bultenlandsche
Zaken hedenavond tegenover een vertegenwoor
diger van Reuter verklaard. De Japansche auto
riteiten ter plaatse, aldus voegde de woordvoer
der hieraan toe, trachten de feiten van dit
uiterst ongelukkige incident :n hun geheel vast
te stellen. De Japansche minister van Bulten
landsche Zaken heeft den Japanschen ambas
sadeur opdracht gegeven onmlddellijk zijn sym
pathie te betuigen met den Britschen ambas
sadeur en heeft den Japanschen consul-generaal
opdracht gegeven zich naar den Britschen con
sul ad interim te begeven, en zijn spijt tegen
over hem tot uitdrukking te brengen.
De Chineesche burgemeester van Sjanghai
heeft bjj het ziekenhuis namens maarschalk
Tsjang Kal SJek verklaard het incident te be
treuren.
Groot-Brittannië zal niet bij deze aangele
genheid betrokken zijn, tenzij Japan het recht
opeischt Brltsche schepen aan te houden en te
doorzoeken, maar tot dusverre heeft Japan de
Brltsche regeering niet te kennen gegeven, dat
het voornemens was dit te doen.
De Italiaansche .Tribuna" verklaart, waar
om de val van Santander In Rome zoo ge
vierd Is. Het blad noemt dit een „typisch Ita
liaansche overwinning”: omdat .behalve tal
rijke andere Italiaansche contingenten de twee
volledige Italiaansche vrijwilligers-divlsles
„Littorio” en .Zwarte Vlammen” meestreden,
omdat de geheele manoeuvre, de strijd en de
activiteit typisch Itallaansch waren, en omdat
twee divisies zwarthemden het zwaarste ge
deelte van de taak op zich genomen hebben."
gevonl
West-:
waarborgen voor een tijdperk van ongeveer 300
jaren.
Weliswaar bevindt de nieuwe laag zich op
een aanzienlijke diepte van 300 tot 500 mëter,
zoodat de ontginning met aanmerkelijk hoogere
kosten gepaard gaat, maar in de betere kwali
teit der kolen meent men hiervoor een tegen
wicht te bezitten.
Reeds zijn de voorbereidende werkzaamheden
ter hand genomen om de eerste schacht aan te
leggen.
Men .kan zich eenvoudig niet voorstellen, dat
te Japansche vliegtuigen met opzet gevuurd
teoden hebben op den auto van den Britschen
WARSCHAU, 26 Aug. (PAT.) De Poolsche
politieke politie heeft een vijftigtal communisten
in de stad Warschau en de omgeving gearres
teerd.
Zij worden ervan beschuldigd een interna
tionalen communistischen Jeugddag voorbereid
te hebben
In een offlcieele verklaring wordt gezegd, dat
een Japansch vliegtuig een bom heeft laten
vallen bjj den auto, die eveneens met mitrail
leurs beschoten werd. De ambassadeur werd
aan de ruggegraat gewond, doch de dokter ver
klaart, dat de wervelkolom niet gebroken is en
dat zich geen verlamming voordoet. Hasegawa,
de commandant der Japansche landingstroe
pen, heeft een streng onderzoek gelast en een
bezoek gebracht aan den Britschen admiraal
Little om hem In kennis te stellen van de ge
nomen maatregelen.
In het Rijnland is een nieuwe brwtakueivaerreed
gevonden.
B<j ongeregeldheden in Kenya werden elf Am
biëren gedood.
De Secretaris-Generaal van het departement
van Defensie, de heer C. P. van Ginkei.
treedt af.
De melkstaMng te Eindhoven opgeheven.
De tentoonstelling van „Hulp aan Spanje- te
Haarlem Is verboden.
De wijziging van de Geldachieterzwet treedt
1 September in werking.
Zondag 12 September zullen de katholieken van
Den Haag op Houtrnst in een grooteche mani
festatie eerherstel brengen aan Christus-Koning.
Tusschen leidende Japansche finandeele
en regeerlngskringen zijn besprekingen ge
voerd om *t geheele finandeele en econo
mische leven van Japan op voet van oorlog
te plaatsen.
In Britsche kringen vergeet men
niet, dat de Japanners opereeren op
buitenlandech territorium, dat toebe
hoort aan een land, waarmede zü no
minaal in vrede leven en de Brit-
•che regeering zal hiermede zonder
twijfel rekening houden b(j het over
wegen van de in dezen aan te nemen
houding.
De ambassadeur reisde met kolonel Lovat
Fraser, den Britschen militairen attaché. Hall
Patch, den flnancleelen raadsheer, en een Chl-
neeschen chauffeur. Geen van hen werd ech
ter gewond.
Lovat Fraser, die den auto bestuurde, heeft
verklaard, dat de aanvallende vliegtuigen van
Japansche nationaliteit waren.
Naar Reuter verder verneemt heeft het Brtt-
sche departement van Bultenlandsche Zaken
nog geen offlcleele mededeeling ontvangen om
trent het voornemen van Japan tot het invoe
ren van een blokkade der Chineesche kust tus
schen Sjanghai en Swatau. Wat den wettelü-
ken kant van deze zaak betreft, wijst men er
op, dat het internationale recht de voorwaar
den bepaalt, krachtens welke een blokkade kan
worden ingesteld, na een oorlogsverklaring
In het huidige geval bestaat er geen wet
tige staat van oorlog en kan er dus geen
sprake zijn van een Brltsche erkenning der
blokkade, evenmin als de Brltsche regeering
de herhaald afgekondigde blokkades van
de Spaanache kust erkend heeft.
De Britsche regeering is doende nadere
inlichtingen in te winnen, welke zij noodig
heeft, en zoodra zij die ontvangen zal heb
ben, zal zij in staat zijn dienovereenkomstig
op te treden bij de Japansche regeering.
Men is te Londen van oordeel, dat het wel
aardig is, dat de Japansche autoriteiten t«
Sjanghai uitdrukking hebben gegeven aan bun
spijt tegenover den Britscnen consul ad Inte
rim over het gebeurde met den Britschen am
bassadeur in China, maar, zoo doet men op
merken, Groot-Bntlannlë heeft de Chineesche
en Japansche regeeringen er reeds van in kennis
gesteld, dat zij verantwoordelijk geacht zullen
Worden voor de schade of de verwondingen, die
Britsche onderdanen van den kant der Chi
neezen of Japanners bjj de vijandelijkheden
zouden kunnen oploopeu.
Ofschoon men aanneemt, dat de Britsch»
ambassadeur slechts het voorwerp is geworden
van een aanval tengevolge van een zuiver on
geval, moet toch ernstig blaam uitgesproken
worden over het bombardement op een civielen
auto, terwijl de staat van oorlog zelfs nog niet
verklaard.
LONDEN, 38 Aug- (Reuter). Ta Londen te be
vestiging ontvangen van het bericht, dat de
Turksche regeering de bultenlandsche mogend
heden heeft gewaarschuwd, dat de Turksche
vloot lederen onderzeeër, welke in de Darda-
nellen-zöne wordt gevonden, zal vernietigen,
wanneer deze zich niet ovèrgeeft.
AKEN, 36 Aug. In de thans te Aken ge
houden bijeenkomst der Duitsche geologen heeft
prof. dr. BredjU«^Vinr~da_ technische hooge-
i/kzen inzake de bruinkoolvoorraden
Inland medegedeeld, dat een nieuwe
meter dikke kolenlaag is aangetrof-
^er een oppervlakte van 215.000 H.A.
voorraad kolen, welke voor ontginning
in Aanmerking komt, schat men in vakkringen
op/nlet minder dan 15 milliard ton. Terwijl de
tegenwoordige voorraden van het brulnkolenge-
bl^d in het Rijnland, bij een productie van 50
en ton, nog slechts voor ongeveer veertig
voldoende zijn, gelooft men door de nieuw
iten voorraden den levensduur van de
Duitsche bruinkolenindustrie te kunnen
SANTANDER. 26 Aug. (Havas). Heden
ochtend zeven minuten over half elf rukten
patrouillas van da Italiaansche divisies
.Zwarte Vlammen” en .Zwarte Pijlen' San
tander binnen.
Toen deze troepen de stad binnentrekken,
richtte de brigade .Navarra”, die Torre la Vega
heeft ingenomen, zich naar Asturië, in de rich
ting van San Vicente de la Barquera.
De eerste afdeelingen van het leger van Fran
co rukten Santander binnen voorafgegaan door
tanks. Hoewel geen enkel schot werd gelost, ruk
ten de troepen in kleine groepen de nauwe
straatjes voorzichtig binnen.
De afdeelingen vereenlgen zich voor den
triomfanteljjken Intocht bij de Cantabrische
poort.
Tengevolge van de bloedtransfusie is de
Britsche ambassadeur in China weer bjj ken
nis gekosnen, doch het zal nog minstens 24
war duren eer hy buiten gevaar sal zijn.
Een deel van de wervelkolom is beschadigd,
doch ha» ruggemerg is niet getroffen. De ge
nezing zal op zijn minst verscheidene maanden
duren.
Omtrent den aanval, waarbij de ambassadeur
werd gewond, wordt nog gemeld, dat het gezel
schap reisde in twee auto’s. Plotseling versche
nen twee vliegtuigen. Het gezelschap, dat ge
vaar vreesde, verliet de auto’s en zocht dekking.
Een der vliegtuigen daalde snel en opende
het vuur met den mitrailleur, waardpor de
ambassadeur werd getroffen, doordat hij
zich niet snel genoeg terugtrok.
Het andere vliegtuig wierp èen bom in een
rijstveld, waardoor een der reisgenooten van
den ambassadeur tijdelijk verdoofd werd.
Aangezien de spoorwegverbinding tusschen
Sjanghai en Nanking ontwricht is, evenals de
verbinding door de lucht en over de rivier, is
Ae auto nog het eenlge vervoermiddel, zoodat
de Britsche ambassadeur hiervan wel gebruik
moest maken. Zijn familie vertoeft nog te Pei-
taiho, de zomer-residentle in Noord-China. De
ambassadeur was de vorige maand naar Nan
king teruggekeerd, in verband met de inciden
ten van Loe Koe Tsjau.
LONDEN, 26 Aug. (Reuter)- Het
Britsche departement van Bulten
landsche Zaken bevestigt de reeds
bekende bijzonderheden omtrent bet
lot van den Britschen ambassadeur
m China en verklaart, dat de Engel-
aebe regeering dit bericht met de
diepste verontrustheid heeft verno
men.
Tijdens deze conferentie zouden de volgende
punten behandeld zijn: een noodwetgeving voor
een gecontroleerde volkshuishouding; het rege
len der internationale betalingen; handhaving
van den wisselkoers op 1 shilling en 2 pence per
Yen; en het onderbrengen der staatsobligaties.
Ongeveer 3500 vrouwen en kinderen en 300
mannen, allen Britsche onderdanen, zijn
Sjanghai geëvacueerd. Aangezien op het
Japansche troepen stormen met hand
granaten en de bajonet op het geweer
op de Chineesche linies af,
voren de artillerie den
vrijgemaakt. Onder:
r^~»
^te -
n
J
a
3
m
Bi
m
1-
P
r
J
e
L
d
Q
jr
n
e
k
P
tv
e
T
it
Q
L
■n
kt
n.
n
n
if
B.
9
Q
e
0
El
it
A
e
$1
r
L
0
10
n
I-
n
10
ir
Ie
t-
5t
d
r-
