TEXELS FOKVEEDAG
I
Help!
Er wordt recht gesproken
ALS EIGEN RECHTER
OPGETREDEN
ALGEMEENE OPLEVING
DINSDAG 7 SEPTEMBER 1937
bekroningen
Koopen op anders naam
Taai-Taai
naar
Het
De Teso-beker in andere
handen
Het oordeel van deskundigen
Ofiicieele opening
Hy kwam, hy Mg, hy woonde
I
Polder Wogmeer
Grepen uit de hietorie
Alt het biertje wordt bemind
aooo
H. u
Voortvarend Bergenaar
De rechter wilde er niet aan
GROOT NAT. MUZIEKFEEST
TE AMSTERDAM
Koper- en yier dieven blyven nog
ateeda op het repertoire
Wat betreft aanvoer, prysen,
kwaliteit en atemming
De middag* en avondwedetrijd
van Zondag
nleuioe KngeUche t roepen t mnr po rtrchtp ^Denera” vertrekt heden
Sjanghai, om het Engeleche contingent aldaar te vertterken
i’
wli
I
tn
t
l
en ge-
en
1
L
6
B
5
1
n
9
I.
8
1
nxlcht iB.onae htatorl* vordert da*
leder katholiek zQn Univarsltelt steu-
n*. Als de rijpe vrucht dar katholieke
middeleeuwen geboren, behoort tot oom
emancipatie de volledig* algen Dnlverz»-
tatt.
Joh.
Met
Ala de selaoendrykte van de vacantl*-
gangers op Texel voorbij 11 er *Un no*
wel gasten, maar het la er niet druk van
dan maakt Texel rich op voor den grooten
JaarlUkachen fokveedag, 'n gebeurtenis, die
tn het centrum staat van de belangstelling,
niet alleen van de Texelwhe schapenfok
kers, maar van velen daar bulten, omdat
op deaen dag t puikje van den Texetachen
wolveestapel op de bekende „Groene Plaats"
wordt aangevoerd.
is
5.
>5
de
E
dea seoa. die ‘a witte*
7 wandelstok draag* ab Mj
da straat moet krobaal
(Wan* stok wordt
gedragen door menschen.
dte slecht kunnea dea)
tr
JF
I-
I.
r«
10
in
fe
I.
I.
1.
laatst een Strijd van Ja en nee tasachen ver
dachte an 8. M„ waarbu laatstgenoemde, omdat
hij onder eede stond, In bet voordeel was.
De verdediger. Mr Wynne, vestigde op dit
laatste dan ook de aandacht, waartü hu sei dit
niet juist te vinden. HU vond het een civiele
kwestie. waarbij de justitie ala Incasso-bureau
werd gebruikt. In tegenstelling met den offi
cier. die ƒ50 boete of 25 dagen had gevraagd,
vroeg spr vrijspraak, subsidiair een voorwaar-
delUke lichte geldboete
Het vonnis was tuseohen beide In. nJ. ƒ10 of
10 dagen.
over
Hensbroek drie stuivers per morgen en onder
de banne Ursem aes stuivers per morgen. De
betaling behoorde te geschieden ten kantore deelt*
V. 1832—1845
1846—1875
1875—1892
1892—1904
1904—1918
1916—1936
1936—heden W. P Oudejans.
Zooals uit het voorgaande blijkt Is het de
Wogmeer niet altijd beter gezegd: bijna
nooit naar den vleeze gegaan. Niettemin
brengen w|J hulde aan de nagedachtenis van
hen, die het initiatief namen tot droogmaking
in een tijd, toen zulks zooveel moellüker was dan
thans. Nu de Wogmeer den moeilijken tijden,
die achter ons liggen, ia te boven gekomen, wil
jan. we hopen, dat betere dan de voorbije tUden
voor den polder in het verschiet zullen liggen.
De bewoners van den polder De Wogmeer,
deels behoorend tot de gemeente Obdam, an
derdeels tot de gemeente Hensbroek, maken zich
op, om Donderdag 9 September feestelijk het
feit te herdenken, dat het meer vóór 325 jaren
werd drooggemaakt. Het leek ons niet onaar
dig toe, bU deze gelegenheid eenige hoofdzaken
uit de geschiedenis van den polder te releveeren.
Blijkens de archivalia van de droogmakerU
ging het initiatief hiertoe uit van Jonkheer Ja
cob van Duivenvoorde, Heer van Obdam en
Hensbroek. In verbinding met eenige andere per
sonen. Reeds de vader en grootvader van ge
noemden Jonkheer hadden reeds een plan tot
droogmaking overwogen, doch „de diepten van
het meer en de bolligheid van diens bodem'’
hadden hen weerhouden. Waarschijnlijk verzocht
Jonkheer Jacob tegen het einde der 16e eeuw
toestemming tot droogmaking; Immers op 15 No
vember 1596 stelde een beöedigd landmeter
Oerrlt Dlrksz. de grootte van de Wogmeer vast
op 839 Hensbroeker morgens, zijnde 618 en een
half, gelegen In de bannen Obdam en Hens
broek en 220 en een half morgen In de banne
Ursem (Thans meet de polder een belastbare
oppervlakte van ruim 665 Hectaren).
BU een opzichter van een wonlngbouwveree-
nlglng te Amsterdam vervoegde zich Maan
dagavond een man, afkomstig uit Bergen, dl*
De dorst naar lekkere biertjes schrUver
dezes lust ze niet, maar dat ligt aan hem had
de Wlerlnger arbeiders Cornells E. en Albeft v.
d. W. op 28 Pebruarl van dit jaar verlokt tot
het stelen van ongeveer 1400 kg. ballast-ljzer ter
waarde van ƒ45, hetwelk zU voor ƒ35 wisten te
verkoopen, hetgeen geen kwade prijs Is voor ge
stolen goed. Het mooiste was echter, dat de hee-
ren dat Ijzer stalen van de fa. Bosker, bjj welke
Cornells E. in dienst was. De heeren waren na
tuurlijk spoedig gesnapt. Instede van E. te ont
slaan, hield de firma hem in dienst, omdat, zoo
als de heer de Haan, uitvoerder der firma en
getuige In deze zaak, verklaarde, de firma den
man niet kon missen. HU was handig en ge
schikt, zoodat hU altijd een goed loon had ver
diend, ongeveer ƒ35 tot ƒ40. dat nu was af ge
zakt tot ruim ƒ25 per week.
De oorzaak van den diefstal was, zooals we
reeds zeiden, de zucht naar drank, waar beide
heeren en E. In het bijzonder, knap verslaafd
aan waren
De heer Wlggers. die een reclasseerlngsrap-
Port uitbracht, had gunstige verklaringen over
Emaar hU had fa reclasseerlng toch een zwaar
hoofd, omdat hU er aan twUfelde, of E. den
drank wel sou kunnen laten staan. HU wilde
het evenwel, mits er bUzondere voorwaarden
werden gesteld, nog wel een* probeeren, wan
neer de rechter tot oen voorwaardeljke veroor-
deellng besloot Omtrent v. d. W. moest de heer
Wlggers let* dergelUks verklaren. BU v. d. W.
zat de moeilUkheid echter in diens slap karak
ter en diens voorliefde voor verkeerde vrienden.
De officier eischte tegen belden 4 maanden ge
vangenisstraf voorwaardelUk met drie proef
jaren en oplegging van bUzondere voorwaardgn.
De rechter veroordeelde conform, waarop V.
d. W. beswaar maakte tegen den proeftijd, wel
ken hU te lang vond. Dit bezwaar, dat wel even
een minder gunstlgen kUk gaf op verdachte’*
karakter, schoot den rechter zoo verkeerd voor
het keelgat, dat die V. d. W. dreigde flink te
grasen te zullen-nemen, wanneer meneer nog
een* een keer al* verdachte terug kwam.
iu..„ rr1 'u. ---
de uitkomsten *Un aanmerkelijk beter, hetgeen
wel blUkt uit het grooter aantal Inzendingen.
De kwaliteit to In alle rubrieken beter dan vo
rt* jaar sulk* al* gevolg van den beteren
voedlngstoestand en de gunstige weersomst**-
digbeden. Door de beter* vooruitzichten wordt
er beter op het ve* gepast en geeft men den
lammeren bijvoeding. hetgeen I* toe te jul-
chen.
De heer J. BUP was nog korter; „het Ie nog
nimmer zoo geweest" aal hU; de kwaliteit is
beet; de prgeen sUn goed en er I* een buiten
gewoon greets belangstelling.
een sleutel van een leegstaande woning ver
zocht omdeze te beslchtlgen. Na een uur kwa
men bewoners van hetzelfde blok bü den op
zichter Informeeren of deze een étage ver
huurd had.
Immers het leek hun vreemd dat in het late
avonduur een volledige hulsinventarls was bin
nengebracht. Het bleek dat de man met een
vrachtauto met meubelen uit Bergen was ge
komen. HU had zonder verdere toestemming de
woning betrokken De opzichter riep nu de
hulp van de polltie tn, die den man gelastte
met z|jn meubelen de woning te verlaten.
Gecommitteerde Raden van West-Fnesland en
het Noorderkwartier van '15 April 1773, welke
verhooglng enorme kosten met zich zou bren
gen en ruïneertng van 's polders financiën ten
gevolge zou kunnen hebben Deze verhooglng bü
gedeelten zou namelUk zeventig jaren moeten
duren en aan den polder een goede duizend gld
per jaar moeten kosten. Verder verleende dll
Octrooi dezelfde vrijdommen van belasting als
de voorgaande voor den tüd van twaalf jaren
Ongeveer eenzelfde verlenging werd nogmaals
verleend aan Baron Card Georg op 21 Januari
1791 voor den tijd van 12 jaren, al zoo tot 1801.
Deze octrooien in de 18de eeuw bespaarden den
polder jaarlijks een bedrag aan belasting groot
ongeveer 3800.
Van de droogmaking af tot het Jaar 1842
wordt de grootte van den polder steeds opgege
ven als zUnde 726 morgen en 550 roeden. In
laatstgenoemd jaar wordt dit 659 bunders. De
omslag bedroeg tusschen 1792 en 1858 gemid
deld ongeveer zeven gld. per morgen (resp. bun
der). Daarna tot 1878 ongeveer negen en een
halven gld. per bunder. In het jaar 1918 en het
jaar 1930 werd twintig gld. geheven. Thans
11937) Is de omslag veertien gld.
De polder telde In 1840 slecht* 299 bewoners,
van wie 205 tot de'gemeente Obdam en 94 tot
Hensbroek behoorden. In 1879, toen de Meer
vier watermolens bezat, werden twee daarvan
vervangen door twee stoomgemalen. Vanaf 1
Oct. 1918 worden deze electrisch gedreven.
Hier volgen nog de namen der dijkgraven van
de Wogmeer sedert het begin der vorige eeuw:
J. Haarselhor.it.
J. J. Haarselhorst.
P. de Boer.
8. Zuurbier.
C. Duin Jbzn.
K Smal
De Staten van Holland en West-Frlesland ver
leenden bU Octrooi van 8 November 1607 aan
met
en
drooglegging van de Wogmeer, in het Octrooi
ook Obdammermeer geheeten. De Heer van
Duivenvoorde had In zUn verzoek aan de Sta
ten meegedeeld, dat zijn adellijk geslacht reeds
lang verscheidene oude rechten op de Wogmeer
had bezeten, b.v. bet viachrecht, waarom hU
en zUn helpers het Meer, na droogmaking, in
vollen eigendom verlangden. De Staten be
willigden hierin, mits van het polderland Jaar-
D« „Groene Plaata" biedt In de morgenuren
op dezen fokveedag steed* een Interessanten
aanblik. als uit de vele nauwe en bochtige
straatje* van bet typisch gebouwde eiland-
stadje Den Burg de paard-en-wagens komen
aanrollen met hun wollige vracht, uit alle hoe
ken van het eiland afkomstig.
Tusschen de Texelaars bewegen zich nog vele
vreemdelingen, vacantlegangers, die luisteren
naar het gemengde koor van de honderden
schapen op het marktplein.
Om 8 uur moesten alle dieren aangevoerd wor
den, doch de aanvoer was groot de catalo
gus vermeldde niet minder dan 286 nummers,
waarvan 242 geregistreerde schapen en hef
was dan ook tegen 9 uur, toen al het vee zfln
plaatsje had ingenomen.
Even tater gaat de omroeper met zUn bel
over het marktplein, om de jury-leden en ge-
noodlgden bU elkaar te bellen voor de officlqcle
opening In de Oranjeboom.
HlerbU waren het voltallig college van B. en
W.. d* gemeentesecretaris, alsook ir. U
Vries. RUksveeteelt-consulent en de heer
Govers namens het hoofdbestuur van H M
L. aanwezig. De heer Alb. Keyzer. voorzitter
van de afd. Texel van de H. M. v. L. sprak eeu
kort woord.
Het vorig jaar heeft hU de hoop uitgespro
ken, dat 1937 een gunstig jaar mocht worden
voor de schapenfokkerU en het verheugt hem
thans te kunnen zeggen, dat de fokkers over
de resultaten tevreden kun^n zUn. De belang
stelling voor dezen fokveedag van fokkerssUd*
Is zeer groot; op de eerste plaata is dit te
danken aan het groot aantal nieuwe leden van
het Texela Schapenstamboek; spr. hoopt, dat
dit aantal ook in het vervolg sterk mag toe
nemen, hetgeen van belang is voor de schapen
fokkerU.
Zeer vereerd aldus spr. zUn we met
de groote medaille van Z. K H. Prins Bernhard
waarom evenals om den Teso-wisselbeker
hard gestreden zal worden. Dank brengt spr.
aan de Texelsche organisaties voor de geldprU-
In de oudere collecties.
BU de ramlanuneren was door den groo
ten aanvoer nogal wst materiaal, dat meer
voor verkoop dan voor expositie geschikt was;
veto koopers wierpen zich in eerste Instantie
dan ook op het betere materiaal, waarbu prU-
zen van 100 en Iets daar beneden veelvuldig
gemaakt werden.
Er waren koopers uit Groningen. Friesland,
Zuid-Holland en Zeeland, terwijl er ook een ge
zelschap uit FrankrUk was, dat het vorig voor
jaar onverrichter zake naar huls was gegaan,
doch thans In de concurrentie van het goede
materiaal aardig meedeed.
De minimum gestelde exportprUaen bleken
thans bU hun bod in 1 geheel geen bezwaar
op te leveren.
De prUzen waren hooger dan vorig jaar en
over het algemeen In overeenstemming met de
algemeene conjunctuurverbeterlng.
T. a. v. de wolprUzen zeide de heer Govers
nog. dst door de goede stemming, welke vanutt
Australië in het begin van het wolselzoen naar
Europa overwaait, over het algemeen In West-
Europa een levendige vraag bestaat naar de
mlddelfUne wollen; In Noord-Holland werd
reeds 1 25 per K.O. geboden en over het al
gemeen bestaat er meer kooplust dan lust tot
verkoopen en hebben de verkoopers de neiging
om de Londensche veiling van 14 September af
te wachten.
Ir. de Vries, RUksveeteelt-consulent was niet
zoo uitvoerig als de heer Govers. doch gaf ook
als *Un meening te kennen, dat de algemeen*
indruk van desen fokveedag aeer gunstig la;
Een zaak, die wel een begin maar geen eind
liad was die tegen de heeren Christiaan D. v.
d. V., bankwerker, en Frans M„ werkman en
OostenrUker van nationaliteit, belden nog jong
en wonende te Alkmaar. De vrienden waren in
dienst bU de Alkmaarsche User- en Metaal-
gleterU, en stalen, toen de kans hun geboden
werd, een flink partijtje koper, ter waarde van
70, hetwelk zU verkochten aan den logement
houder A. J. M te Alkmaar voor het luttele be
drag van 18.
Belde vrienden bekenden; de eerste zei te
hebben gestolen, omdat hU nog een paar schoe
nen had te» betalen, hetwelk blUkbaar niet van
het 12 loon per week af kon en de OostenrU
ker. die 14 verdiende, zei het voor zUn ouders
te hebben gedaan.
De rechter vond het wel heel erg, dat zU hun
baas hadden bestolen en mUnheer P. Bosacher,
de directeur van de metaalgleterU, beaamde de
veronderstelling van den rechter, dat hu zeker
zou hebben geholpen, wanneer hu had gewe
ten, dat de menschen In nood hadden verkeerd.
Bekaaid kwam de logementhouder er af, om
dat het koper aan den wettigen eigenaar werd
terug gegeven, terwUl hU naar zUn achttien gul
dens kon fluiten. ZUn zwak protest hielp niets,
want de rechter zei, dat hU maar uit had moe
ten kUken en dat opkoopers als hU de oorzaak
waren van veel diefstallen. Dat was dus: aan
pakken asjeblieft,
De officier vond de zaak eigenlUk een voor de
Meervoudige Strafkamer, maar hU wilde het
zoo maar laten en met de maximumstraf, die
bU den politierechter geëlscht kan worden, vol
staan. Voor het reclasseeringsvoorstel van den
heer HUtema der Chr. Reclasseeringsvereenl-
glng, voelde de officier niet veel; verdachten
mochten blU zUn, dat de zaak voor den politie
rechter was gekomen. Zes maanden gevangenis
straf was de eisch. De politierechter, die merk-»
bear weifelde tuaschen het standpunt van den
’officier en tusschen het reclasseeringsvoorstel.
wilde geen beslissing nemen en verwees het ge
val naar de Meervoudige Strafkamer.
TerwUl de jury haar omvangrUk werk ver
richtte. vroegen wU enkele deskundigen hun
oordeel over da Inzendingen.
De heer E. Govers noemde de stemming
evenals het weer buitengewoon, niet alleen
dat de aanvoet. in kwantiteit was toegenomer.
doch ook de conditie, waarin het materiaal
verkeerde gaf een duldelUk beeld van de ople
ving in het achapenfok-dlstrict Texel.
Voor den Insider aldus de heer Govers
was het een verheugend feit, te constateer**»,
dat uit de combinatie van Noord-Hollandsch en
Texelsch fokmateriaal een productie te voor-
schUn komt, welke aller belangstelling trekt.
Dat het ongeregistreerde materiaal In aan
tal afneemt. Is tevens een verheugend te eken
Het jonge-rammenmateriaal de één-jarig*
rammen gaf goede hoop voor de toekomst;
vooral de kop en huid waren daarbU beter dan
Jonkheer van Duivenvoorde voomoemd
diens helpers vergunning tot bedUking
De eerste Maandagsche zitting na de aomer-
vacantle van den Alkmaarschen Politierechter,
Mr. Ledeboer, was een beetje rommelig en
eigenaardig, net, alsof men. na de dolce far
niente In boech, hei. zee en bult&iland nog
niet goed op dreef kon komen Er werd nogal
heen en weer gedraafd door den een en den
ander, er waren een paar tenuitvoerleggingen er
tusschen door en ook nog een korte buitenge
wone zitting van den kinderrechter ook Mr.
Ledeboer omdat een der verdachten de straf-
wettelUke meerderjarigheid nog niet had be
reikt, zoodat wU, en met ons de schaarsche tri
bunaten, om den haverklap de zaal uitmoesten.
Het eigenaardige element werd gevormd door
het voor een strafzitting ongekend groot aantal
advocaten, dat cliënten had te verdedigen, ter
wUl ook de reclasseerlng bar veel werk te ver
richten had.
De eerste die terecht stond was geen geluks
vogel. Het was een zekere Jan R. uit Nibbix-
woud, die onlangs door den politierechter we
gens mishandeling van P. DuUf bü verstek tot
15 of 10 dagen was veroordeeld en die, nu te
gen dit vonnis in verzet kwam. De achtergrond
van het zaakje bleek al heel spoedig een poli
tieke te zUn. De mishandelde had zich schuldig
gemaakt aan het afscheuren van een N88-
verkiezingzplaat en daarover was Jan R„ die
blUkbaar N S.B -sympathieën had, soo verbolgen
geworden, dat hU zUn huls uit stoof en DuUf
een draal om z’n ooren gaf, zoodat die stond te
suizebollen.
De verdachte, die juridisch werd bUgestaan
door Mr van Leeuwen, bleek niet veel schuld
besef te hebben en het nogal gewoon te vinden,
dat hU als rechter was opgetreden in een land,
hetwelk Mr. Ledeboer gaarne een rechtsstaat
noemt. Overigens vond hU het nogal verachrik-
keluk veroordeeld te worden wegens het mls-
drUf mishandeling, terwUl de klap volgens hem
maar een lichte oorvUg was geweest.
De officier constateerde een groot gebrek asm
schuldbesef^ zoodat hU reden meende te hebben
een hooger* straf te vragen dan reeds was op
gelegd. voqral. om te voorkomen, dat verdachte
zich nóg eens aan mishandeling of Iets derge
lUks zou schuldig maken. Zoo had dit verzet
den goeden kant, dat men verdachte tegen zich
zelf kon beschermen en hem voor een nieuwe
strafzaak kon behoeden Mr. v. d. Peen d* Lille
eischte daarom 25 boete of 15 dagen.
Verdachte begon nu uit een ander
dweeër vaatje te tappen, hetgeen de heeren
achter de groene tafel vergenoegd deed glim
lachen.
Mr. van Leeuwen, de verdediger, vond het
gepleegde feit geen mishandeling, terwUl hU het
voor verdachte een verschrikking vond, dat die
nu geen blanco strafregister meer zou hebben
en ten eeuwigen dage een veroordeellng wegens
mlsdrUf op zUn naam zou hebben staan.
Pleiter vroeg den rechter verdachte daarom
niet te vezoo^oeelen.
De officier, die repliceerde, vond dat geen
motief tot vrijspraak en dok de rechter toedeel
de aldus. Die legde er zelfs nog *en schepje
boven op. liet duldelUk doorschemeren, dat er
achter het een en ander politieke gebbetjes za
ten en veroordeelde Jan R., na vernietiging van
bet oude vonnis, opnieuw tot 15 of 10 dagen,
plus 1 maand gevangenisstraf voorwaardelUk
met een proeftijd van maar liefst drie jaar.
Verdachte, die nu wel spUt zal hebben van
zUn verzet, zou er nog eens over nadenken, al
vorens te zeggen, dat hU niet in hooger beroep
gaat.
Opnieuw weerklonken Zondagmiddag
-avond helder* fanfare- *n harmonleklanken
op de grens van Amsterdam West *n Zuid.
De marschwedatrUd van twaalf uur werd door
de Jury beloond als volgt: .Jultana" (Jeugd-
cerps) ’s Gravenhage *n „Kunst na Arbeid"
Qrootebroek 53)4 P- 3* I*-: -Kunst na Arbeid"
Bennebroek 54 p. Ie pr „Kunst na Arbeid"
Hoorn 58H p. 1* P*. Prachtig weder, groot*
belangstelling-
Het concours verdeeld in middag- *n avond-
wedstrUd. was ook verder grootendeela In han
den van fanfare- en harmonlekorpeen. Vooraf
ging nog le afd.-Mandolineclub .JBempre Vivo",
Zaandam, dlf- L- Kat De stereotiepe behaag-
lUkheld dezer tokkelklanken Is niet bUster ge
schikt tot weergeven van muzikaal verbeel
dingsleven; toch kwam de club met aangenaam
timbre, zuiver spel en goedgekozen tempt op
395 p.. 3e pr.
In de 2e afd. Fanfare volgde „Concordia
Abbekerk. dir. B. Koolhaas Jr., 338 p. 2e pr.
Dan In le afd. „Willen is Kunnen". Groote-
broek, dlr. P. Ham. 293 p. 3e pr ..Juliana" Den
Haag. dlr. O. F, Jouvenaar, 307 p.. 2e pr. „Kunst
na Arbeid" Bennebroek. dir. A. O. Jutjena. 315
p. 3e pr.; „Kunst na Arbeid”. Grootebroek, dlr.
A. Kaag. 333 p.. 2e pr. Deze stijgende lUn voer
de ons In de eere afd. „Winkel s Harmonie”, dlr
P. Pranger. Deze toonde zich wederom "n ge
ducht strUder In den „Ring”. FUngekoeen scha-
keeringen. soli en tutti (fluit, clarinet) in
schoone onderlinge verhouding, parelende figu
ren. In l’Arléslenne kregen niet alle dissonan
ten de juiste toonhoogte (eerste deel). Maar
toch met welverdiend succes 342 p. le pr.
De wedkamp werd spannender: Super afd.
Harmonie. Hier vonden wU O. Z.” (Jurgens
Oliefabrieken ZvriJndrecht) dlr. Joh. Bonte.
Rustige, beheerschende leiding. Met sonore
klanken de „Oberon" en „Riensle" -ouverture.
degelUk samenspel, zuiver en beschaafd, hield
dit corps de eer zUner voorname standing op.,
350 p.. le pr.
De belangstelling voor deze hooge sfdeellng
steeg met groote verwachting die niet be
schaamd werd. Het gold het optreden van
„Kunst na Arbeid”, Hoorn, onder Gerard H
BoedUn, dat ons
Hier bleek hoe voortreffelUk
b éénheid vormen. Zoowel
moderne suite ..London” van
llama, als in de ..Slavische
een prachtultvoertng bood,
koor en dirigent
in de gematlgd-
Coatea. arr. wil-
Rhapsodie” van
Friedemann demonstreerde de leider een direc
tie, schoon voor het gehoor en opmerkelUk voor
het gesicht. Soms zUn mannen loslatend, dan
weer vurig toeschietend zich in het ensemble
mengend, ging hU *1* het ware op visite bU
elke partU. ja bU lederen man Het enthousiaste
publiek, «mgetogen over dit summum van plas
tiek mocht InsgelUks zich verheugen over de
voortreffelUkheld der voordracht en de slag
vaardigheid der executanten die alle intentiën
des leiders prachtig realiseerden Het werd dan
ook het hoogste puntental van het concours:
405, le pr. met lof der Jury. Bravo I „Voor
waarts” Vlaardingen. dlr. Ph. Jordaans werd
genoteerd 328 p. 2e pr.
Na de pauze volgde 'a avonds om acht uur
tegenover een belangstellend en prettig ge
stemd publiek de bekroning van Schevenlngs
Gemengd Koor, dlr. W. v. d. Meer, 302 p„ 2e
pr. en „Thalia", Hoogkarspel. dlr. B Roemer,
juiste toonhoogte en muzikale voord racist, 334
p. 2e pr.
Ten slotte een met enthousiasme begroete
strUd in de eere afd. Fanfare tusschen ..Con
cordia" Hoogkarspel. dir. B. Roemer 343 p.. le
pr. en „Excelsior" Warder, dlr. A. Kaag. 336 p
le pr„ die belde zich in hun hooge afdeeltng
handhaafden. Voor de vele muzlekmlnnenden
een mooie dag.
ANTON TER STEEGE
Ds TSoo-beker. dte vang jaar voor h*4 **rst
beschikbaar was gesteld voor den kisten 1-ja-
ngen geregisteerden op Tsxsl gikorin rass en
dte vorig jaar door M. Witte Jr van Btr Robert
Feel te Elerland gewonnen werd, ging tn an
der* handen over. «ET waren 88 asadMÜngers
(v. j. 31) en thans word de heer Jb Betasan Ga.
te Oosterend eigenaar; als hU het volgend jsar
weer wfnnaar to. blQft dr beker stjn eigendom:
maar ook dan aal er wel hevig om gestreden
worden.
De groote4 medaille van Prins Bernhard zoor
de Met* inzending geregistreerde schapen
werd gewonnen door Joh. Roeper John, t*
Oosterend.
De drie premie* van 35 uitgeloofd door de
8 Tex. organisatie* voor ds drie taste gareg.
ramlanuneren werden behaald door J. Kikkert
Ns., de Westen met stamb» nr. 6244 en met
stamb nr. 0366 en door B. C Lap. Zeewijk. Pr
H -polder met stamb. nr. 63a*.
De heer Kikkert behaalde dus twee van deze
3 premie*, welk* eerst in 1968 worden uitge
reikt. als de rammen het eigendom blljren van
tnsraners van Texel, gehouden en gebruikt wor
den op het eiland en op d* keuring van vol
gend jaar versrhUnen
Voort* werden nog 3* premies van 16 ver
strekt, welke wU Mi ds verder* bekroningen als
.premie" zullen aandulden.
De le. 2e en 3e pr. bestond uit 5. en
3 -,
Ds verdere bekroningen werden door de jury
als volgt toegekend:
Eén-Jarige rammen.
1 Jb. Eelman O», Oosterend.
2 Jb Eelmsn Ds.. Oosterend
3 P. Brans Az., Oost.
Berv. verm C Keyser Br.. Den Burg; O. de
Wit, Elerland; B. O. Lap, Fr. H -polder.
Twee-jarige rammen.
1 P. Brans As.. Oost.
2 P. Breen. Oosterend.
3 P L«P Kz den Hoorn.
E. V Jb Eelmsn Dx Oosterend; H. J. Key
ser De .Molenhoeve" en Jb. Lap Kx„ den
Hoorn.
Oudere rammen.
1 F. Bran* As., Oost.
2 Jb Lap Ksden Hoorn
3 Joh. J. Roeper JohsnOosterend.
E. V.: W. 8 Keyser, de Waal.
Schapen die gemiddeld 1 3/5 lam hebben
geworpen met 1 ramlam. geb. voor 1 April Tl.
1 B. C. Lap, Pr. H-polder
3 O. W. Goeman du Porto. Spang.
3 J. M Bakker, Pr. H.-polder.
Allen met premie van 10.
E. V.: C W. Goeman du Porto; H. J. Key
ser Da.. Molenhoeve; Jb. Zuidewlnd, Kerke-
plaata. alien met premie van 10. en Jb. Eel
man Ga. Oosterend.
Schapen, dl* gem. minstens 13/5 tam heb
ben geworpen met 1 ramlam. geb. na 31 Maart
1937.
1 T. Bakker. Spük met prentte 10.
3 O. A. Witte, Zuid Haffel, met premie 10.
3 T. Bakker. SpUk. met prentte 10.
E. V.: P. Lap Ka. den Hoorn en wed. O. v.
Heerwaarden.
Schapen met 3 ramlanuneren.
1 J. Kikkert Na. de Wmten, le prUs van 25
en 3 pr. van 10.
1 H J. Ksyser De.. Molenhoeve, met 2 pr.
vsn 10.
3 B. C Lap. Pr. H -polder, met prentte 10.
E V.: J. Kikkert Na. de Westen.
D. Brans. Spang. K. Vlaming, Nieuwe Schild.
J. Roeper. Oosterend. Jb. Lap Ka, den Hoorn
(2 x) allen met premie van 10.
Schapen met 1 ooi en 1 of meer ramtamm*-
ren. geb. voor 1 April 1937.
1 Jb. Lap Kzn., den Hoorn.
3 L. Koppen. Spang.
3 Jb. Lap Ks.. den Hoorn.
E. V.: Jb. Eelman Ga, oosterend; A. Eelman,
Harkebuurt; P. C. Hln As., Spang; Jb. Lap
Kzn„ den Hoorn en A. J. KeUser, Den Burg.
Allen met premie van 10.
Schapen met 1 ooi en 1 of meer ramlamm»-
ren, geb. na 31 Maart 1937.
1 J. Kikkert KK, de Weeten.
2 Jb. Eelman. Oost erend
3 K. Vtamirig, Nleuweschlld. alten met pr*>
mie van 10.
E. V.: H. J. Keyser Ds.. Molenhoeve; K. Vla
ming, Nieuweschild; W. 8. Keyser, de Waal
(2 X) allen met premia van 10 an J. Kikken
Wa. de Westen
Viertallen oudere schapen.
1 Joh. Roeper Johs.. Oosterend
3 Jb. Lap Ka. den Hoorn.
3 Y. Lap, den Hoorn.
E. V.: H. J. Keyser Ds. Molenboer» en T.
Bakker, SpUk.
Viertallen één-jarige schapen.
1 Jb. Lap Kz„ den Hoorn.
3 T. Bakker, BpUk. den Hoorn.
3 Joh. J. Roeper Johsn., Oosterend
E. V.: P. Lap Ks., den Hoorn.
Viertallen ooilammeren.
1 C. Keyser Sr den Burg.
3 T. Bakker, SpUk. Den Hoorn.
3 J. Kikkert Na. den Weeten.
E. V.: Jb. Lap Ka, den Hoorn; Joh. Roeper
Johs„ Oosterend.
Schapen met 2 ooilammeren.
1 Y. lap, den Hoorn.
2 Jb. Lap. den Hoorn.
3 J. Kikkert Na, de Westen.
E. V.: C. de Wit, Elerland en Jb. Zuidewlnd,
Kerkeplaat*.
Nlet-gereglstreerde schapen:
Eén-jarige rammen.
1 A. Dros Ds.. Elerland.
3 P. Kooy, Den Burg.
Ouder* rammen.
1 Jac. Hln. Nee.
2 L. Roeper Pan., t Noorden.
3 Oebr. Vermeulen, Bargen.
Schapen met 2 ramlanuneren
1 C. Keyser Sr., Den Burg.
3 C. Witte Na. de Westen.
3 P. Verbeme. Spang.
E. V.: C. P. Eelman. de Koog; en K. Eelman,
Markebuurt.
Schapen met 1 ooi- en 1 ramlam
1 C. P. Eelman, de Koog.
3 H. Mantje, Den Burg.
3 P. Kooy, Den Burg.
E. V.: O. P. Eelman, de Koog.
Viertallen ooi-tammeren.
1 Wed. O. Züm. d* HaL
3 Wed. G. ZUm. de Hal.
3 T. Bakker, SpUk.
sen van 25 Spr hoopt dst die drie premies
uitgekeerd kunnen worden en dat ook de be
langstelling van buiten grooter ml worden; dan
van overtuigd, dat deze fokveedag
is spr. er
zal slagen.
Burgemeester Kamp zal niet over de Groene
Plaats gaan lóopen met een gezicht, of hu Iets
van schapen en rammen afweet, doch slechts
de hoop ultapreken, dat de rubriek niet-gere-
gistreerde schapen, die nu nog een 44 num
mers omvat, geheel uit den catalogus aal mogen
verdwUnen. Spr. herinnerde aan den geslaag
den aanval, dien 1 gemeentebestuur van Texel
met de besturen der organisaties op het z.g.
Schapenpotje heeft moeten doen, waarmee nóg
juist bUUjds voor de betere tud aanbrak
de buit werd binnengehaald; hU hoopte, dat
het nooit meer noodlg sou zUn. dat een Texel-
sche burgemeester een aanval op het Schapen
patje behoefde te doen.
De heer E. Govers bracht namens de H. M
v. L. hulde aan de organisatoren van dezen
fokveedag.
Het strafrechterlUk treintje van achttien za
ken welken we natuurlUk tang niet alle de eer
fer publiciteit zullen waardig keuren zeulde
verder. Voor kwam nu het wagentje van mUn
heer Joh. v. d. E. te Alkmaar, die als lading een
beschuldiging van oplichting met zloh voerde.
HU sou onder valsche voorwendselen, waarbU hU
den naam van de firma Joosten. vloerenfabrlek
te Slttard (bU welke firma hU als onderaanne
mer tn dienst was) ten onrechte gebruikte, de
firma de Wild te alkmaar een electrlsche boen
machine ter waarde van 146 hebben laten
leveren.
Het zaakje was voor den buitenstaander ho
peloos oninteressant en taal als taai-taal, te
meer, omdat het tot in de onderdeden werd uit
gesponnen Kort en goed kwam de zaak hierop
neer, dat v. d. E. die machine een tUdje zonder
betalen had gebruikt, waarna, toen het geld
maar ntet binnen kwam en de valsche voor
wendselen duldelUk bleken, het geval bU den
rechtercommissaris terecht kwam, die beide
partUen vereenlgde In deze overeenkomst, dat de
gebruikte machine die aardig was afgetakeld
naar de Wild terug ging en dat verdachte
ƒ70 schadevergoeding sou betalen, en wel in
termUnen. WU1 geen aflossing binnenkwam stel
de de officier een vervolging in. Verdachte be
kende, maar verschool zich achter de bewering,
dat hU door een ongeluk financieel hopeloo* In
de war was. terwUl hU de boenmachine had be
steld In het belang van het werk, dat hU uit te
voeren had. HU zou er geen persoonlUk voordeel
van gehad hebben.
Na veel gedellbereer over die afbetaUlngsge-
schledenls. over het ontslag van verdachte, toen
het feit bekend werd, eischte de officier, dl*
constateerde, dat verdachte onwaarachtig was
geweest, drie maanden gevangenisstraf.
Mr. Wynne verdedigde den 53-jarigen ver
dachte, verwierp het oogmerk van wederrechte-
lUke toeëlgenlng. stelde in het licht, dat op ver
dachte overigens nimmer let* te zeggen was ge
weest en dat de man veel had meegemaakt en
vroeg den rechter om een mild oordeel, omdat
verdachte anders de kans op een benoeming bU
een seml-regeerlngslnstelUng zou misloopen.
De rechter achtte het ten laste gelegde wel
bewezen, maar was overigens mild en veroor
deelde tot 3 maanden voorwaardelUk, met een
proeftUd van 2 jaar.
Een soortgelUk en even taai geval was dat
van den timmerman A. L. W. uit Juliana dorp,
die als onderaannemer van een verbouwing op
naam van zUn opdrachtgever bU de firma Si
mons t« Den Helder bouwmateriaal had ge
kocht, zondërUMltue ge*MtiUgd te zUn Ver
dachte ontkende dat, en zei met zUn opdracht-
g***r te'XHn aror**ng*k*Ban. dat die b«t ma-
cerlaaj zou betalen. Overigens kreeg verdachte
van den ander nog geld ruim honderd gul-
aen hetgeen waar bleek te zUn. Het vreemde
was, dat de opdrachtgever. S M te Texel, de
leveranties van andere firma's, waar verdachte
ook op zün naam bestelde, wél had betaald. Het
zaakje was niet erg duldelUk en het werd op
meer was. (Oorsprong van het tegenwoordige
rietboschl). Voorts kreeg men veel tast van
wilde rog, dulen en ander onkruid. Ook waren
zoo goed als alle perceelen „besmet" met unjer
of heermoes. dat JaarlUks sterk vermenigvul
digde. en had een nieuw onkruid „neetgras" z’n
intrede in den polder gedaan. Dit aoogenaamde
neetgras (misschien Is hier bedoeld kweekgras,
tritlcum repens) verstikte bUna alle gewas, soo-
dat veel tand reeds jarenlang braak lag De
prUzen der producten waren zeer laag. Het tand
was door een en ander zoodanig In waarde ver
minderd, dat bU publieke veiling in het jaar
1734 verscheidene perceelen onder de vUf gld.
per morgen werden verhuurd; te weinig om de
lasten te kunnen voldoen, die doorgaans zes.
zeven, ja soms twaalf gld. per morgen bedroe
gen. doch nooit minder dan vUf gld. De belas
tingen waren destijds in geen enkele droog
makerU too hoog als in de Wogmeer. De polder
had toen ze* zeer zware achtkantige water
molens te onderhouden. Ten overvloede was
tusschen 1734 en 1744 de rundersterfte zeel
groot tengevolge van veeziekten. Veel land was
dan ook door de gebruikers ..geabandonneerd’
(in den steek gelaten). In verband met deze droe
vige omstandigheden vragen verzoekers verlen
ging van een eertUds door de Staten verleend
octrooi van vrijstelling voor diverse belastin
gen. met name grondbelasting, betasting op
hoornvee, paarden en zout, alsook van de gra-
felUke recognitiegelden. De vrijstellingen wor
den door de Staten verleend voor den tUd van
zeven Jaren, 17461753. bU octrooi van 14 Juni
1747 voormeld, geteekend door den raadpensio
naris van Holland Willem Buys. Op verzoek
van dezelfden werden bU Octrooi van 15 Janu
ari 1754 voorgaande vrijstellingen verlengd voor
12 jaren.
Gedurende de geheele achttiende eeuw bleven
deze vrUstelllngen gehandhaafd, zooals blijkt
uit het octrooi van 14 Maart 1778 verleend aan
Jacob Jan, Baron van Wasenaar. etc. etc. Dit
octrooi vermeldt tevens, dat in 1764 een der
watermolens door X onweer verbrandde, ’t Ging
den polder nog altüd zeer slecht. De omslag,
die de laatste Jaren ongeveer vUf gulden per
morgen had bedragen, moest worden verhoogd
tot acht gulden. In totaal was reeds 'n bedrag
gedeeltelUke vrijstelling tot verhooglng van den
j Reglement van de
van den Rentmeester-Generaal van Kennemer-
tand en West-Friestand.
De bedükers zullen gedurende 16 jaren na
droogmaking vrUdom van verscheidene belas
tingen op onroerende goederen genieten, alsmede
18 Jaren vrUdom van belasting op hoornvee en
veldgewassen. TUdens het dUkjaar wordt vrij
stelling verleend van bieraccUns vóór het bier,
dat doof de arbeiders aan den dUk zal worden
gebruikt Verzoekers moeterj binnen drie jaar
met de droogmaking gereedAun.
(Het octrooi werd geteekend door den beken
den raadpensionaris Johan van Oldenbarne-
veld).
De drooglegging kwam tot stand in 1612 en
werd spoedig daarna in kaart gebracht. Het
onderschrift der kaart luidt:
,,’t Octrooi om de Wogmeer te bedUken Is
verleend op den 8sten November Anno 1607; en
tot droog land gemaakt zUnde. bevonden groot
te ZUn 726 morgen 550 roeden contribuabel
land.”
In de lengte-richtlng (NoordoostZuidwest)
liepen de Middelweg en de Gastar- en Wester-
tochtsloot Rechthoekig op den Middelweg ston
den de Vertaatsweg en de Kwatalweg, alsmede
de Pronksloot, de Dwarasloot en de Zulder-
dwarssloot. Vier watermolens en het polderhuis
stonden in het ZuiswestelUk deel van den pol
der. De verkaveling en de toewUzlng der percee
len onder de droogmakers zUn duldelUk aange
geven, evenals het Wapen van de Wogmeer:
twee hazen opslaande tegen een korenbos. welk
wapen thans nog te zien Is op de ruit boven de
deur van de herberg van den heer Homan.
In het jaar 1675 liep de geheele polder onder
water tengevolge van de doorbraak van den
zeedUk. Dit feit heeft zeer tangen tUd een nood-
lottlgen Invloed geoefend op het welvaartspeil
In den polder, zooals blUkt o.m. uit een octrooi
van de Staten van Holl. en W -Friesland in dato
14 Juni 1747. Willem, baron van Wassenaar,
Obdam. Hensbroek, enz., voornaamste Ingeland
van den polder, had. In verbinding met andere
ingelanden, zijn nood geklaagd bU de Staten. In
zUn verzoek vermeldt hU. dat na het onderioo-
pen van de meer In 1675 bet tand ruim ander
half jaar onder het zoute water had gestaan,
Wks .één ree?gnitie-geld voldaan werd en wel waardoor het zeer In vruchtbaarheid was afge-
was verbrand; dat men ongeveer een zesde deel De Staten vwlèeneh bü laatstgenoemd octrooi
met riet had laten begroeien, omdat dit ge— wv
i voor andere doeleinden niet geschikt ringdük, voorgeschreven bü
