ONS BLAD
Italië
van
Hevige gevechten aan het
Chineesche Noorderfront
De weigering
Duitschland
i
I
I
en
Het nieuws van heden
Mijnenlegger in
moeilijkheden
Het antwoord sluit niet elke
gedachtenwisseling uit
Japansche oorlogsschepen
gebombardeerd
SCHACHT’S AFTREDEN
SPOEDIG VERWACHT
Mgr. J. B. Peltf
DE BAROMETER
r
JOH. LAUWERS
VRIJDAG 1O SEPTEMBER 1937
291
No.
JAARGANG
DERTIGSTE
De indruk in het buiten-
De oorlog in het Verre Oosten. Een k^kje op brandend Sjanghai
land
Londen betreurt de bealuiten
Eerherstel te Bilbao
Inbraak in het Vaticaan
De nieuwe plannen
A
De reactie in Frankrijk
Italië en de démarche
van Rusland
De opstand in Paraguay
J
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Tokio Iaat het vijf
jarenplan los
Koning Leopold naar de
Dolomieten
Wyzigt de Duce zyn houding ten
opzichte van niet-inmenging»-
commissie?
Weer een Britsch schip door de
nationaliaten opgebracht
Bedwongen door de Regeerings-
getrouwen
Behoudens onvoorziene omstan-
digheden, zal vandaag de
opening der conferentie
c plaats hebben
DIT NUMMER BÉSTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
7
r
PAYGLOP3
RECHTHOUDERS
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
Sleepboot heeft de M II opgepikt
en naar Terschelling gealeept
China zou een groot aantal vlieg
tuigen betrokken hebben uit
Sovjet-Rusland
Het stoffelijk overschot van de groote actrice mevrouw Esther de Boer van Rijk
is Donderdag ter aarde besteld. De bene den-rotonde van den Stadsschouwburg
ter Amsterdam was tot chapelle ardente ingericht
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20 c, ingez. med. 40 c.
p. regel; idem op pag. één 55c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
Te Rome zijn groote militaire oefeningen gehouden waarbij de jeugdorganisaties
tegenwoordig waren. Ook de tanks ontbraken bij dit aanschouwelijk onderricht niet
Schacht's aftreden spoedig verwacht.
ren.
Japansche
t
O o
na
door
Tevens
van
NOORD HOLLANDSCH DAGBLAD
Stand op Vrjjdag 10 sur v.m. 753.9
Vorige Stand 787,7
Uit Londen wordt gemeld, dat het stoom
schip „Stanwold". thuisbehoorend in de haven
van Londen, gisteren in de Spaansche territo
riale wateren door een torpedoboot der recht-
schen is aangehouden en opgebracht.
Volgens hetzelfde bericht zouden Sovjet Rus
sische Instructeurs te Sian Chineesche vliegers
oplelden
de
het
ke manoeuvre sou ondernemen als
het bUeenroepen van de conferentie
Nyon.
Dreigende staking in het kuipers- en haring*
pakkersbedrUf te Vlaardingen.
Mijnenlegger In moeilijkheden geraakt en door
sleepboot naar Terschelling gesleept.
Minister van Boejjen heeft een operatie onder
gaan, welke een seer gunstig verloop had.
De Haarlemsche varensgezel, die jongelui naar
Spanje ronselde, heeft bekend.
BAZEN, a Sept. (D. N. B) Koning Leopold
van België is zoo juist in het Grödener-dal in
de Dolomieten aangekomen, om van daar uit
verschillende bergtochten te ondernemen. Zoo
als men weet was ook wijlen Koning Albert
een enthousiast bergbeklimmer, die in de Zuid-
Tiroolsche Dolomieten vele belangrijke hoogte-
tochten heeft gemaakt.
De situatie, ontstaan door de houding van
Italië en Dultschland ten aanzien van de Mid
dellandsche Zee-conferentle, wordt in interna
tionale kringen niet tragisch opgevat. Het is
bekend, dat de regeeringen te Londen en Pa
rijs vastbesloten zijn aan haar beslissing vast
te houden. De voorbereiding voor de conferen
tie duurt dan ook voort. Behoudens onvoor
ziene omstandigheden blijft de opening
conferentie vastgesteld op morgenmiddag
half vijf.
Zal Italië s|jn houding ten opzichte van de
niet-inmengings-eommissie wijzigen?
De weigering van Italië en Dultschland aan de
conferentie te Nyon deel te nemen.
de
De
ZOU 1
taak
der
ALK MAAR
i
Naar Havas uit Rome meldt, wordt voor
het oogenblik en onder de tegenwoordige
omstandigheden het verbreken der diplo
matieke betrekkingen met de Sovjets niet
onder oogen gezien.
Drie Catalanen, die beweerden Catalonië te
vertegenwoordigen en wier namen niet bekend
zijn, hebben besprekingen gehad met vertegen
woordigers van generaal Franco. Zij zouden de
verzekering gegeven hebben over de overgave
van Catalonië te kunnen onderhandelen. De
besprekingen hadden geen resultaat: de Cata
lanen verlieten Biarritz na medegedeeld te
hebben, dat zij* binnenkort terug zouden ko
men.
Man'dsjoekwo te herzien en dat dit een in-
tegreerend deel moet uitmaken van het plan
tot expansie van het Japansche rijk.
Alle punten, die de industrieele ontwikkeling
van Mandsjoekwo betreffen, zijn dus geannu
leerd. Alleen blijft over het plan tot bevorde
ring van de ijzer- en staalnijverheid en den
mijnbouw.
Nog voor de officieele weigering van Italië
en Duitschland bekend was om aan de con
ferentie te Nyon deel te nemen, waarschuwde
de ..Yorkshire Post", welker artikelen naar men
weet, vaak door het Foreign Office zijn ge
ïnspireerd. Italië tegen de gevaren.*dle het
loopt door onder de bestaande omstandigheden
een houding aan te nemen, die in strijd is
met de belangen van den vrede.
„Door te weigeren deel te nemen aan
voorgenomen beraadslagingen,” schrijft
blad, „maakt Rome feitelijk een einde aan den
onlangs bereikten vooruitgang op den weg der
Het Indisch contingent Jamboree-padvinders te
Batavia aangekomen.
De Spaansche nationalisten houden weer een
Britsch schip aan.
Steiger Ingestort te Delft, waarbij drie arbeiders
gewond werden.
De Japansche generale staf te Tientsin heeft
de buitenlandsche consuls er van in kennis ge
steld dat de Japanners voornemens zijn de
krijgsverrichtingen langs de spoorlijn bij Kalgan
voort te zetten om in Sjansl door te dringen.
In tegenstelling hiermede verklaart het mi
nisterie van Oorlog te Tokio 'n officieele beves
tiging te hebben ontvangen van de verovering
door de Japanneezen van Tientsjen, halverwege
Kalgan en Tatoeng gelegen.
^Voorts wordt medegedeeld, dat de Mongool-
at|ie troepen Woensdag de Chineesche troepen
uit Tatsjlngkoe, op 50 K.M. ten N. W. van
Tsjangpei, hebben verdreven en eveneens de
Chineesche bezetting van Tehoewa op de vlucht
hebben gejaagd.
BERLIJN, 9 Sept. (Havas). Het aftreden
van dr. Schacht als minister van Economi
sche Zaken, aldus verklaren hedenavond
gezaghebbende kringen, kan niet lang op
zich laten wachten. Zij voegen hieraan toe,
dat Sohaëht echter president van de Rijks
bank zal blijven. De samenvoeging van de
functies van Rijksbankpresldent en minis
ter van Economische Zaken, zoo zeggen zij
verder, was te Inspannend geworden voor
een persoon.
Van Japansche zijde wordt gemeld, dat een
trein, bestaande uit honderd Sovjet Russische
vrachtauto's, geladen met vliegtuigen en ander
oorlogsmateriaal, te Sian, de hoofdstad van
de provincie Nsjensl, Is aangekomen, Hierheen
schijnt de Nankingregeerlng het hoofdkwartier
Waarschijnlijk tengevolge van ruwe zee
is H. M.'s mijnenlegger H. II Donderdag
nacht in moeilijkheden geraakt. De com
mandant verzocht assistentie van Den Hel
der, waarop de sleepboot „Utrecht" van het
bureau Wijsmuller Is uitgevaren. Deze heeft
de M. II opgepikt en naar Terschelling ge
sleept.
Persoonlijke ongevallen zijn niet voorge
komen.
Tegelijkertijd wordt er op gewezen, dat
Italië zich gedwongen zou kunnen zien de
mogelijkheid van zijn deelneming aan du
a.1. werkzaamheden der niet-inmengings-
rommissie aan een nieuw onderzoek te on
derwerpen. Ingeval Sovjet-Rusland voor .het
bijeenkomen der commissie een sooctgeltj-
voor
van
te begeven.
De vroegere pr<
die per vliegtuig
heeft te Parollbres (Argentinië) zijn reis onder
broken, gezien het falen der beweging, welke
hem in de macht zou hebben moeten herstellen.
Kolonel Ramos, de prefect der politie, heeft
verklaard, dat thans in het geheele land rust
heerscht De opstandige beweging werd onder
drukt. Haar leiders zijn gearresteerd.
ASUNCION. 9 Sept. (D. N. B.) Regeerings-
getrouwe troepen hebben de opstandelingen ont
wapend en de orde hersteld. Staatspresident
Palva heeft zijn functies hervat.
De uit den Chaco vertrokken troepen hebben
bevel ontvangen zich weer naar hun garnizoej),
iresldent van Paraguay. Franco.
op weg was naaf Asuncion.
Officieel wordt bevestigd, dat de autoriteiten
der Spaansche nattonallsten besloten hebben,
het Britsche stoomschip „Molton" dat ge
durende verscheidene weken door, hen is vast
gehouden. vrij te laten. Niettemin zal het schip
niet uit Spanje kunnen vertrekken, alvorens
zekere koeten, die sedert de aanhouding ge
maakt zijn, betaald zijn.
Generaal Doihara. bijgenaamd de „Lawrence
van Mandsjoerye”, Is op 7 dezer te Peiping aan
gekomen. Zooals men weet, was hij het. die
feitelijk de Japansche expeditie in Mandsjoerye
op touw heeft gezet en de expansie van Jainn
in Noord-China heeft bepleit.
Officieel wordt medegedeeld, dat Japan prac-
tisch atzlet van zjjn vijfjarenplan, dat opge
steld was om de uitbreiding van alle industri
eele hulpbronnen des rijks te verzekeren, en
waarvan de organisatie was toevertrouwd aan
een nog kort geleden te Hsinking gevormde
commissie. In verband met de nieuwe richt
lijnen, die voor de economische politiek van
Japan zijn aangegeven, zijn de Mandsjoerijsche
autoriteiten thans tot de conclusie gekomen,
dat het beslist noodzakelijk is, het eerste ont
werp van het vijfjarenplan ten aanzien van
Evenwel zoekt Italië een middel voor een ge
dachtenwisseling tusschen de belanghebbende
mogendheden. Italië is van meenlng, dat dit
onderwerp op nuttige wijze zou ykunnen wor
den besproken door de commissie te Londen
met het oog op het aantal landen, dat er ver
tegenwoordigd is, waarbij in het bijzonder Po
len en Portugal, alsook wegens de technische
bevoegdheid en de ondervinding der commissie.
Ten slotte vëfkïadrt Italië nu reeds bereid
te zijn zijn activiteit voort te zetten in den
boezem der commissie en in overeenstemming
met de RJjksregeering aan den vertegenwoor
diger in de commissie alle noodige instructie»
te geven.
Hevige gevechten aan het Chineesche Noorder
front.
De Japanners hebben verder met 10.000 man
een aanval gedaan op Tientsin in het Noorden
van Sjans! tusschen Kalgan en Tatoeng.
Deze werd evenwel afgeslagen. De gevech
ten ten Oosten van Jangtsepoe zijn vanmorgen
minder hevig geworden. De Chineezen houden
zich staande langs den weg van Sjanghai naar
Woesoeng, op 3500 Meter van de nederzetting.
SJANGHAI, 9 Sept. (Harte). Van Chi-
neesche «We wordt medegedeeM. <ta t tanga van de luehtmadit verplaatst te hebben,
den spoorweg PeipingSoejjoean 'hevig ge
vochten wordt. De Chineezen verdedigen de
ren spoorweg tegen twee Japansche briga
des en Mongoolsche soldaten, totaal twintig
tal dertigduizend man sterk.
In Fransche diplomatieke kringen heeft men
niet zonder leedwezen kennis genomen van het
besluit der Duitsche en Italiaansche regeerin
gen. Men legt er den nadruk op, dat het mo
tief der weigering wordt tegengesproken door
het Duitsch-Italiaansche voorstel, volgens
hetwelk het vraagstuk in de commissie voor de
nlet-lnmenging zou worden behandeld. Italië
dat verklaart na de stappen van Moskou niet
naast Rusland aan een conferentie te kunnen
De „Giornale dTtalia” schrijft, dat de con
ferentie van Nyon door de afwezigheid van
Dultschland en Italië van tevoren tot misluk
king gedoemd is. Italië weigert echter zijn me
dewerking niet, want het is bereid tot bespre
king der vraagstukken in de Londensche com
missie. Dit bewijst, aldus het blad, dat Italië,
vastbesloten zijn medewerking te blijven ver-
leenen, geen gebruik heeft gemaakt van het
incident met Rusland om zich aan een bespre
king te onttrekken. De groote mogendheden be
hoorden er zich evenwel rekenschap van te ge
ven, dat samenwerking tusschen de politiek van
het beschaafde Europa en de onverantwoorde
lijke Russische politiek onmogelijk Is.
MADRID, 9 Sept. (Havas). De nationa
listen. die b(j La Maranoaa ingesloten xjjn,
hebben vanmorgen getracht de liniën der
rogoortagslroepen te verbreken, door tege
lijkertijd op verscheidene punten aan te
vallen.
Z(j werden echter afgeslagen.
werden drie aanvallen der troepen
Franco b(j den Pingardon afgeslagen.
De regeeringen van Frankrijk en Engeland be
schikken over een uitgewerkt ^plah dat reeds
was voorbereid voor het geval dat zooals
Inderdaad geschied Is Dultschland en Italië
niet aan de Middellandsche Zeeconferentie zou
den deelnemen. Het aanvankelijk aanvaarde
ontwerp, dat door de afwezigheid der beide mo
gendheden is vervallen, voorzag hierin dooreen
inschrijving van alle duikbooten in de Middel
landsche Zee, afbakening van zónes buiten de
scheepvaartwegen en achtervolging 'van alle
duikbooten, die bulten de geoorloofde zónes
zouden worden gezien. Deze maatregelen kun
nen zonder Duitschland en Italië niet worden
toegepast. Daar ook het convooistelsel in be
ginsel veroordeeld wordt, schijnt de uitbreiding
van het aantal oorlogsschepen dat belast is met
de verdediging der koopvaarders, de eenige
practische oplossing te zijn, pit systeem wordt
reeds toegepast, maar men gelooft, dat de con
ferentie de doelmatigheid er van zal verster
ken: de oorlogsvloten zullen dan de koopvaar
dijschepen van elke nationaliteit beschermen,
hetgeen niet alleen de taak van Frankrijk en
Engeland maar die van alle onderteekenaars
der acte zal zijn.
Deze wedergeboorte van den wederzydschen
bijstand door de aaneensluiting van verschei
dene kleinere staten rondom Frankrijk en En
geland kan de conferentie van ongedacht groote
beteekenis maken. Engeland en Frankrijk zijn
het er echter over cens, dat elke „anti-fascis
tische" oriëntatie door het technisch karakter
der besprekingen moet worden weggenomen.
Het is dus mogeljjk, dat het Fransch-Engelsche
technische plan, wanneer het eenmaal door de
conferentie zal zijn aangenomen, voorwerp van
onmlddellljke onderhandellng met Rome zal
uitmaken.
Men meent verder, dat de Britsche regee
ring thans het voorstel tot het voorleg
gen van het vraagstuk aan de Londensche
commissie niet kan overwegen. Zooals reeds
eerder Is opgemerkt, hebben de omstan
digheden in de Middellandsche Zee een
probleem doen ryaen, dat bulten het ka
der van het niet-inmengingsvraagstuk
uitgaat en niet specifiek op Spanje betrek
king heeft.
De bloedigste strijd werd geleverd, toen de
Chineezen en de Japanneezen in een handge
meen raakten tusschen de werf Jukong en
de renbaan „Het Verre Oosten”.
De Chineezen verklaren, dat zij de Japan
neezen hebben teruggedrongen. Toen zy ech
ter verder oprukten en ongedekt kwamen te
marcheeren, schoten de Japansche oorlogssche
pen een reeks granaten af op de Chineesche ge
lederen, zoodat zij gedwongen werden naar
hun oorspronkelijke stellingen terug te kee-
De Chineezen spreken de Japansche be
richten tegen, volgens welke de
troepen van Woesoeng en die van Jangtsepoe
contact zouden hebben tot stand gebracht.
Met groote plechtigheid is te Bilbao, een no
veen van boete en eerherstel voor de heilig
schennissen. door de Rooden aldaar gepleegd,
besloten. lederen morgen trok een rozenkrans
processie van het centrum der stad naar het
beroemde heiligdom van O. L. Vrouw van Be
gona. In den namiddag werden in alle paro
chies oefeningen van den H. Kruisweg gehou
den.
Bjj de siotplechtigheden waren alle burger
lijke en militaire autoriteiten, alsmede Mgr
Antoniuttl, de Pauselijke delegaat, tegenwoor
dig.
Aan deze eerste Eucharistische processie
de inneming van Bilbao werd door 50.000 men-
schen deelgenomen.
VATICAANSTAD, 9 Sept. (Havas). Een in
braak werd gepleegd in de prlvé-appartementen
van Mgr. Alberto Arborio Mella di Santelia.
Maestro dl Camera van Z. H. den Paus. De be
waker vond de deuren geopend en de
meubels overhoop gehaald. De Italiaansche
politie werd gewaarschuwd voor een onderzoek.
ZIJ bewaart het stilzwUgen over de byzonder-
heden van de inbraak.
ROME, 9 Sept. (D.N.B.) De regeering zal,
naar in welingelichte kringen verluidt, niet
antwoorden op de tweede Sovjet Russische no
ta. Ook eventueele verdere Sovjet Russische no
ta's over hetzelfde -onderwerp zouden
Italië stilzwygend gepasseerd worden.
De aanwezigheid van Japansche oorlogssche
pen voor de kust van Kwangsjwan, het bom
bardement van zekere punten aan de kust
van Kwantoeng en de Japansche vlootbewegin-
gen by het eiland Dainan worden van politie
ke beteekenis geacht.
De overeenkomsten van 1908 kennen Japan
speciale belangen in Foekien toe en erken
nen tevens, dat Frankryk soortgelyke belangen
heeft in de drie provinciën, die aan Indo-Chl-
na grenzen, nJ. Kwantoeng, Kwangsi en Joen-
nan. Het zou Interessant zyn het Japansche
standpunt ten aanzten van de vereenigbaar-
held der Japansche actie in Kwaïttoeng met
deze overeenkomsten te kennen.
Bovendien hebben de aanwezigheid van Ja-
pansche oorlogsschepen by de Pratas-eilanden
en de bezetting van het meteorologische sta
tion ongerustheid gewekt op de Phllippynen.
Havas publiceert het volgende geautoriseer
de résumé van het Italiaansche antwoord op
de Fransch-Brltsche ultnoodlglng.
Italië maakte zich op om bevestigend op deze
ultnoodlglng te antwoorden, doch de Russische
nota bracht een nieuw ernstig element in do
situatie. Dit element bracht wyztginff in de
opvatting der fascistische regeering.
Te dien aanzien wordt verklaard: de regee
ring moet haar besluit in bevestigenden zin
uitstellen, totdat een bevredigende regeling van
dit incident zAl zyn tot stand gekomen.
Itallaansch-Brltsche toenadering.
Mussolini brengt zyn land in een crnstlgen
toestand en hy weet dit zeer wel. Hy heeft ons
avances gedaan, die door overwegingen van
voorzichtigheid werden voorgeschreven. Deze
overwegingen gelden nog steeds en er Is nog
tyd, zy het ook weinig tyd, om er het belang
van na te gaan.”
Aan de spooriynen PeipingHankau en
TientsinPoekau staan de Japansche stryd-
krachten thans tegenover de troepen der
eentrale Chineesche regeering. Buitenland
sche deskundigen schatten het totaal der
Japansche effectieven, die sedert het be
gin der vyandeiykheden via Tientsin in
Noord-China zyn binnengekomen, op
315.000 man. ongerekend de effectieven van
het Kwantoengleger en de versterkingen,
die vla Jehol en Tsjahas zyn aangekomen.
Reuter meent te weten, dat men te Londen
niet
te Nyon
der beide
meenlng
zeer
er zou geen
mnuleering der con-
*^~Dzitlpbe_renr crinn
ff
LONDEN. 9 Sept. (Reuter). De
officieele antwoorden van Duitsch
land en Italië, die thans op het mi
nisterie van Buitenlandsche Zaken
ontvangen zyn, wjjzen de uitnoodi-
ging tot deelneming aan de Middel
landsche Zee-conferentie af en stel
len voor, dat het vraagstuk van de
veiligheid der scheepvaart aan de
commissie voor de niet-inmenging zal
worden voorgelegd.
Indien het, aoeoto men te sommige kringen
aanneemt, de bedoeling der Russische beschul
digingen tegen Italië geweest is het deelne
men van Duitschland en Italië aan de confe
rentie moeliyk te maken, dan bestaat het ge
vaar, dat men van de vergaderingen gebruik zal
maken tot het doen van Ideologische aanval
len tegen beide landen. In ieder geval is En
geland vastbesloten alle politieke vraagstuk
ken buiten de besprekingen te houden, opdat
men met de technische punten snel kan vorde
ren.
Daar van Albanië geen antwoord is ontvan
gen, kan men aannemen, dat aan de confe
rentie wordt deelgenomen door de volgende
landen: Engeland, Frankryk, Rusland. Tur
kije, Zuid-Slavlë, Roemenië. Griekenland en
Egypte.
het Duitsch-Itallaansche besluit tot het
deelnemen aan de conferentie
zeer betreurt. De aanwezigheid
mogendheden zou naar Britsche
de practische taak der conferentie
vergemakkeiykt hebben, doch er zou
sprake kunnen zyn van,
ferentie. Men gelooft, dat
by de uitwerking der voorstellen, diétB
hebben een einde te maken aan de onveilig
heid in de Middellandsche Zee. steeds reke
ning heeft gehouden met de tnogeiykheld, dat
Duitschland en Italië zich van deelneming zou
den onthouden. Andere plannen zyn dan ook,
naar men zegt, besproken en, hoewel het aan
de conferentie voor te leggen ontwerp niet zoo
doelmatig kan zyn ais de medewerking van
Duitschland en Italië zou hebben veroorloofd,
gelooft men in Britsche kringen, dat het toe
reikend zal zyn om de aanvallende vliegtui
gen en duikbooten In een zeer onaangename
situatie te brengen.
Uit Metz wordt gemeld, dat de bisschop van
die stad. Mgr. Jean Baptiste Pelt, in den
ouderdom van 74 jaar is overleden.
Chineesche luohtrnids hebben heden de
Internationale concessie in spanning ge
houden tot laat in den naeht. De Chlnee-
■che piloten daalden boven de Japansche
oorlogsschepen, die in de Wangpoe liggen
en bestookten ze met bommen. Een der
bommen viel op een Britsche opslagplaats,
waardoor een brand ontstond, die een
schade van naar schatting een half millioen
dollars aanrichtte.
Het voornaamste kenmerk van den dag vorm
den vandaag overigens het uitgewisselde ge
schutvuur en de Japansche luchtbombarde-
menten.
deelnemen, zou toch moeten beseffen, dat het
zich ook in de Londensche commissie in het
byzyn van de Russische vertegenwoordigers
zou bevinden.
