De avonturen van Stan en Pol
aan den
ballingschap
F 250.-
F 750.-
TWEE NICHTEN
■1 EN TWEE NEVEN
Een kerkvorst in
De oude garde flink
versterkt
ZATERDAG 11 SEPTEMBER 1937
ONS PRIJSRAADSEL
3
Mgr. J. Biermans
Een anagram-raadsel
Oplossing vorig raadsel
Prijswinnaars
Het nieuwe raadsel
Het Verdrag van
Northampton
Kruiswoord puzzles mogen zich nog
altijd in een enthousiaste
n tva ngst verheugen
vuns
rood
onder
neer
Wat cijfers
bereiken kunnen i
I
kan
rand
stonde
galg
a roma
steiger
s tem
mu it e r
ader
anode
t oga
derde
Zn 1328 gesloten, maar eerst thans
ten volle uitgevoerd
NAAR HET ENCELSCH~|
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVA'
hebben spUt
38
milliard
400
millloen
een oorlog,
uit!’
lachte
mijn
Mgr. J. Biermans
missiegebieden.
malen
vreemde
het was
i
H. C. V.
„Aldenghoor”, Haelen.
Weldra was Pol door de Maan gewaarschuwd en na eenlge
De Maan huilde zoowaar om Stan s toestand.
„Wees maar
moete gelukte het aan Pol om de kamer, waar Stan gevangen
gerust hoor,” set ze tegen Stan. „Pol is hier vlakbij, ik zal hem
wel waarschuwen."
zat. binnen te kranen.
2
van
HOOFDSTUK UI.
HOOFDSTUK H
(Wordt vervolgd)
i
i
x x
X X
X -x
X x
X x
X X
X X
X x
X x
X X
Thans volgt een anagram-raadsel, volgens on
derstaand schema:
e
r
t
s
1
n
id
n
ur
de
tlfden
i var*
zwaar
De aanstaande ..moeders hulp” voelde zich nu
zóó weinig opgewekt, dat ze maar blU was. dat
ze heel alleen in de coupé zat.
..Vreemd, hoe het stof Je zoo in de oogen
waait", dacht ze. terwijl ae met behulp ran haar
spiegeltje haar hoed opzette, toen ze dichtbij de
plaats van haar bestemming kwam.
Laat op den middag bereikte ae het statten
en toen het kleine aantal reizigers daar uitge
stapt was. stond zij met haar koffers alleen op
het perron.
id,
De
en
ib.
sr
ie
et
n
k
Elizabeth was dus geslaagd, maar Janie nog
niet. Nu had Mrs Warrener haar nieuwe secre
taresse pas over drie weken noodig en in dien
tjjd moest er dus ook een betrekking gevonden
worden voor de jongste zuster; maar het was
verwonderlijk, zoo moeilijk als dat ging. Het werd
zelfs benauwend, toen de laatste week al aan
brak en er nog niet het minste uitzicht was.
Nog altijd bleef Janie het hoopvol opvatten,
maar Elizabeth was met recht bezorgd.
Op een middag, dat ze thuis, vroeg ze:
«Nu, zie Je nog niets in de krant?”
«Neen, hoor! Dit is de „Stoneford Chronicle”.
den, de centrale figuur was. De grootste veldsla
gen van die eeuw werden geleverd aan weerszij
den van de Engelsch-Schotsche grens; die van
Bannockburn vult eindelooee bladzijden in de
Schotsche geschiedboeken en Walter Scott werd
In die dagen uitgevonden, ofschoon het nog"
eeuwen duren zou aleer hij geboren werd. Een
wapenstilstand werd gesloten in 1319. maar de
gewapende strijd brak spoedig weer los onder de
leuze: Algeheele onafhankelijkheid van Enge
land’ En in laatstgenoemd land brak een groote
revolutie uit. Edward n werd van den troon
gejaagd, en opgevolgd door zijn zoon. en in 1328
werd, den 17en Maart, te Edinburg vrede geslo
ten. nadat de souvereinlteit der Schotsche ko
ningen voor „altijd en eeuwig” erkend was. Deze
vrede werd den 4en Mei door het te Northamp
ton gehouden Engelsche Parlement bevestigd, «n
staat bekend als de Vrede van Northampton.
De documenten werden naar Londen overge
bracht omdat zij materiaal bevatten, waarop
Edward I zijn uitspraak zou kunnen gronden.
Men kon ae onlangs bezichtigen in het Archi-
varlsch Museum, in Chancery lane te Londen.
ZU bestaan onder andere uit Patentbrieven,
waarin de Magnaten van Schotland de kleine
prinses Margaretha, dochter van Eric Magnus
son, koning van Noorwegen, erkenden als erfge
name van haar grootvader, Alexander in van
Schotland. Edward I had gehoopt de koninkrij
ken Engeland en Schotland met elkaar te kun-
nex vereenlgen door een huwelijk tusschen deze
Margaretha. die nog in Noorwegen was. en den
prins van Wales. Een huwelijksverdrag werd op
gemaakt, grootse he toebereidselen werden In
Schotland getroffen om het kind, dat Koningin
zou worden, In te halen, maar In September 1290
kwam de mare, dat zij op zee door een doode-
Ijjke ziekte overvallen was. Men had haar aan
land gezet op de Orkney-ellanden en daar was
zij bezweken. Edward poogde nu langs anderen
weg zijn doel te bereiken. De suprematie van
den Koning van Engeland werd door de preten
denten, die hem allen te vriend wilden houden,
erkend, en Edward was er als arbiter voorname
lijk op uit een koning te benoemen, van wlen
hjj hopen kon, dat hij een trouw vazal zou zijn.
athollekan. God heeft alleen aan
onze Kerk de eenlge eeuwige waar
heid gegeven om haar te dienen, te
beschermen en te verspreiden. Waakt
en bidt in het vertrouwen op Christus'
woord, dat de poorten der hel. on
danks alles, haar nimmer zullen over
weldigen.
Dit is een tragiek voor dezen grooten strij
der en werker, voor dezen „Kerkvorst in bal
lingschap”, waaraan misschien velen van zijn
vrienden niet eens denken. Want ook In zijn
gevangenschap blijft hij nog volop missionaris
met een ruStelooze zorg.
Voor de missiën waar hjj de nooden zoo bij
zonder goed van kent en voor Huize Vrijland,
waar hij nu zelf uit eigen droeve ondervinding
het noodzakelijk bestaan van kent.
Misschien wil ter gelegenheid van zijn zil
veren bisschopsfeest iemand van zijn tallooze
vrienden hem helpen om zijn ouden daadwer-
keljjken steun aah de missie voort te zetten?
rooken. De een is er
tegen uit een oogpunt van zindelijkheid,
aan
Dezer dagen zijn in het gebouw van het Al
gemeen Archief te Edinburg door een amtenaar
van het Openbaar Archief te Londen aan den
curator der Schotsche Archieven negen docu
menten ter hand gesteld, waarmede deze ambte
naar Londen verliet. Zij hebben betrekking op
de scheidsrechterlijke uitspraak van Edward I
van Engeland tusschen negen Pretendenten van
den Schotschen troon, na den dood van het kind
Koningin Margaretha, de .Maagd van Noorwe
gen.’
De overhandiging had plaats krachtens een
dit jaar aangenomen wet op de Openbare Ar-
i^ileven van Schotland, welke wet ten doel had
uitvoering te geven aan het Verdrag van North
ampton.
Dit verdrag werd gesloten In 1338.
„Weet je ook eenlgszins, waaruit het gezin
bestaat?’
,Jn het minst niet. Maar, als er soms een
jonge man toe behoort. Ik beloof je, dat ik
hem dan op een afstand zal houden. De brief
spreekt alleen van een kleinen jongen van zes
Jaar, dien Ik onder mijn hoede zal moeten ne
men Dus ik zal niet hard hoeven te werken.
En daar krijg ik vUf-en-twintig pond per jaar
voor; meer dan de dokters vrouw mij bood voor
de leiding over drie kinderen."
„O. ja. Tenminste ze zijn familie van Tante
Hermione en zU is. ongelukkigerwijs, de zuster
van Vader. Ik heb haar hooren spreken van de
Gilchrists van Chatbeck, de oude buitenplaats,
die al eeuwen lang in de familie is geweest.
Mrs. Ruggles, die uit Stoneford vandaan komt,
heeft m|j verteld, dat Redwall. een paar ge
slachten terug, ééns uit de familie is gëweest,
maar dat Andrew Gilchrist veel geld verdiende
met een fabriek in Bradllngton en dat hij het
toen weer teruggekocht heeft"
„En als die nicht nu eens een parvenue is,
die je In haar opgeblazenheid geheel als dienst
bode behandelt?"
„Kijk eens. Janie Gilchrist zou dat verschrik
kelijk vinden, maar Jane Carleton vindt het
slechts een Interessante ervaring!"
Elizabeth leek nog niet overtuigd.
bij verlies van een band,
een voet of een oog.
z-vommige vrouwen hebben er een hekel aan.
dat haar mannen rooken. De een is er
omdat zij hart en zie!
De zes uitgeloofde prijzen werden door het lot
toegewezen aan: mej. M. Th. Boers, 'sGraven-
dükwal 119b, Rotterdam; mej. A. M. J. Geers,
Pretorlusstraat 951, Amsterdam-O.; mej. M.
Groeneveld, Abstederdijk 70a bis. Utrecht; P. C.
de Groot, Oude Posthuisstraat 11, Heemstede;
B. de Man, Schuttersbergweg 49. Arnhem; P.
Veken. Kerkebuurt C 71, Wognum (N.-H.j.
Onder de documenten bevinden zich ook een
aantal Pauselijke bullen, onder andere een
waarin Honorarlus EU de onafhankelijkheid van
de Kerk van Schotland erkent van elke andere
jurisdictie dan die van den Paus of diens Legaat.
Juist Mgr. Biermans, als Algemeen Overste,
had zoo geijverd voor bouw en uitbreiding van
dit huls, omdat het bij den groei ran het aan
tal terugkeerende missionarisseneen steeds
dringender elsch werd. Nu rust hjj daar zelf
sinds drie jaren. Daar vierde hij verleden jaar
zijn veertig-Jarig priesterfeest in alle stilte en
daar herdacht hij ook op 1 September den vijf
en twlntigsten verjaardag van zijn Bisschops
wijding in intiemen kring.
Daar, in Huize Vrijland, waar een mensch
op leeftijd alle verzorging, afleiding en comfort
vindt die h|j maar wenschen kan. leeft deze
„Mlles Christi" eigenlijk pas in ballingschap.
Ze scheen in verschillende vensters en keek scherp in alle
kamers waar haar licht doordrong. Eindelijk, ja hoor, daar
ontdekte ae de arme Stan. die als een hondje aan den tafel
poot was vastgebonden. .JJeve Maan,” riep Stan. „help me
alsjeblieft. Kunt U Pol niet waarschuwen, dat Ik hier gevan
gen ben.' t
In het verdrag werd onder andere bepaald. -
dat de negen documenten naar Schotland ten^ge-
stuurd zouden worden. Dit gebeurde evenwel
niet, wellicht doordat het volk van Landen aeer
ontevreden was over het verdrag, waarin ook
bepaald werd, dat de beroemde „Steen van
Scone” of ..Stone of Destiny", welke nog steeds
de zetel vormt van den Kroningsstoel In West
minster Abbey, aan de Schotten zou worden te
ruggegeven. Het grauw Hep In Westminster te
hoop om te beletten, dat de steen vervoerd zou
worden en Edward TIL die nog slechts een jon
gen was. maar die juist de voogdij van z|jn moe
der en Roger de Mortimer (haar vertrouweling,
dien hij naar t schavot zond) had afgeschud,
verklaarde niet gebonden te zijn door de bepa-
ling betreffende den steen van Scone, daar deze
hem opgedrongen was door Mortimers noodlot-
tigen Invloed. Het was een interpretatie ran de
bindende kracht ran verdragsbepalingen, welke
600 jaar later zeer gangbaar worden zou. Met
den Steen bleven ook de documenten in Enge
land, zoodat het verdrag van Northampton nooit
ten volle uitgevoerd werd. Tot in 1937 bij Par-
lementswet besloten werd de documenten terug
te zenden in overeenstemming met de bepalin
gen van 1328.
Op zeker oogenbllk waren er niet minder dan 12
pretendenten, allen op een of andere wijze ver
want aan Koning Willem den Leeuw. Een def
pretendenten was de HollandSche graaf Floris V,
die afstamde van Ada. zuster van genoemden
koning. De beroemdste hunner was Robert de
Bruce, die de grootste koning zou worden, dien
Schotland ooit gehad heeft, maar benoemd werd
John de Baliol. die trouw zwoer aan den Ko
ning van Engeland. Reeds spoedig echter kwam
het tot twist, en daarna tot gewapenden strijd
tusschen de belde Koningen; Baliol werd gehol
pen door den Koning van Frankrijk, maar Ed
ward slaagde erin Schotland, waar, gelijk steeds,
burgeroorlog heerschte. te onder werpen, maar
Schotland stond opnieuw tegen hem op onder
Bruce. Jaren en jaren duurde met korte onder
brekingen de strijd voort. Steeds opnieuw werd
Schotland, een enkele maal ook Engeland, over
weldigd. Het was een der bloedigste episoden, die
eenig volk ooit doorworsteld heeft. In 1305 werd
Bruce tot koning gekroond, en hiermede ving de
periode aan. die het aanzien gegeven heeft aan
ontelbare balladen, een heidenperiode, waarvan
Bruce, zelf een van de grootste helden aller til
ls van Andrew Gilchrist, den eigenaar van Red
wall Grange, die een achterneef was van Vader.”
Een oogenbllk stilte volgde; toen zei Betty:
.Maar. Janle-lief. je wilde Immers niet In
huls zjjn bjj Tante Hermione?"
„Dit was liefdadigheid! dit niet. Mrs. Gil
christ heeft geadverteerd in de Stoneford Chro
nicle om een hulp voor de moeder.”
„En wil je dan zoo n ondergeschikte positie
bekleeden in het huis van die vreemde nicht?”
.Maar er wordt niets vernederends van mij
verlangd en niemand meer of minder dan Frank
lin heeft immers gezegd: „Arbeid is steeds de
weg naar voorspoed"; dus ga ik dezen wijzen
raad in praktijk brengen! Bovendien, ze weet
niet, dat Ik haar nicht ben. Neen, kijk nu maar
niet zoo ontzet! In mijn antwoord heb ik mijn
achternaam weggelaten en heb dus ondertee-
kend .Jane Carleton.” Mrs. Ruggles heeft een
getuigschrift voor mij geschreven. Ik heb de zaak
heel diplomatiek behandeld, zoodat de goede
vrouw niets kwaads vermoeden kan."
„En tóch vind ik t niet prettig: het lijkt zoo
achterbaksch!”
„Waarom?.... Ik heb er toch geen boos opzet
mee? Ik zal even trouw mijn plichten waarne
men jegens die menschen, of ze géén familie
waren! Ik heb toch ook geen valschen naam
aangenomen; en. gesteld, dat Ik dat nu eens
wél gedaan had. zou het dan nog veel erger
zijn, dan wat een tooneelspeelster of een schrijf
ster zoo dikwijls doet?”
„Daar kan Ik niet op antwoorden. Je voelt
zelf ook wel. dat dit iets heel anders Is.”
.Maar, Bess, ik kón niet anders. Vat je dit
Janie was nu gekleed om uit te gaan. Ze zag
er zoo eenvoudig maar toch zoo gedistingeerd
uit, dat Betty onwillekeurig spotte:
.JU een kindermeid met vUf-en-twintig pond
per jaar!”
.Pardon, een hulp voor de moeder 1”
„Wit is het verschil?”
„Die vraag bewijst, dat je totaal niet op de
hoogte bent van de zaak! Nu. ik zal eerlijk be
kennen, dat ik ook niet veel verder was, tot
Mrs. Ruggles mij Ingelicht heeft: een hulp voor
de moeder wordt geheel behandeld als dame,
een kindermeid niet.”
„Maar wat weet JU af van de plichten van
een moedershulp? Hoe lang meen je. dat je
Je onwetendheid en Je gebrek aan ervaring op
het punt van kinderen zult kunnen verbergen?"
„Tót ik ze geleerd heb! Zóó dom ben ik niet:
ik kan naaien, ik ken het alfabet en het is
waar, dat ik niet gewoon ben aan de behande
ling van kinderen, maar ik weet alles af van
honden en ik veronderste. dat kinderen volgens
hetzelfde principe moeten gekamd en gebaad
Op de vraag, ons al een paar malen door
puiaelaars uit laatstgenoemde categorie gesteld:
„of hun oplossingen in den gepresentcerden
vorm in orde zijn,” willen we bu deze gelegen
heid even antwoorden, dat we met hun inzen
dingen kunnen accoord gaan, behalve met die,
welke slechts uit een los, meestal moeilUk te
ontcijferen, krantenknipseltje bestaan. Om
vroeger reeds vermelde redenen moeten we ver
zoeken, aoo'n knipseltje tenminste op te plak
ken op een velletje papier of briefkaart, maar
liever dat velletje of die kaart zelf van de op
lossing te voorzien; het laatste leest gemakke-
lUker enwaait niet weg
dan niet?.Als Janie Gilchrist zou ik niét die
betrekking hebben kunnen aannemen van „moe
ders hulp", maar als Jane Carleton kan het een
hoogst-interessante ervaring worden.”
„Nu, ik vind het in leder geval een groote
risico."
.Dat zie ik niet in. Ze hoeven er bovendien
niet achter te komen, wie ik ben. Redwall ia
immers zoo ver af en ik sou niet weten, waarom
ik daar nu Juist iemand moest tegenkomen, dien
Ik kende! Je kunt al mijn brieven doorzenden
en je hoeft Tante Hermione niet te vertellen,
wié Ik ben; dat gaat haar niéts aan!”
Na een tijdje vsoeg Elizabeth weer:
„Weet je wel zeker, dat het familie
Vader is?”
Toch had Dick de volle waarheid gesproken,
toen hij zei. dat Elizabeth’s schoonheid hem niet
getroffen had. HU was Immers vervuld geweest
van het blauwooglge meisje aan het hek en hém
speet het. dat zjjn mopder niet hiar had aange
nomen als secretaresse, in plaats van haar zuster.
worden. Neen, maak Je daar maar niet onge
rust over. Ik zal er mij wel doorheen slaan!”
Er hielp niets aan: Janie zou dus haar gelul»
beproeven.
Zoo brak de laatste dag aanhet laatste
vaarwel, en de zusters, die nog nooit van el
kaar af geweest waren, gingen leder haan
weegs.
Het is maar voor drie jaar op z‘n hoogst,
fluisterde Elizabeth bU wuze van troost, toen
ze haar zuster naar King's Cross had gebracht.
..Dan krUg ik dat legaatje van Oom Robert en
dan zullen we altud bu elkaar kunnen blUven."
„Er kan anders al zooveel gebeuren in den
loop van één jaar”. luidde Jane's antwoord en
ze had moeite, haar tranen te bedwingen.
a w w w-z a IZ)/~\1\T1KTE1 °P <ut blad z^n ^gevolge de verzekeringsvoorwaarden tegen p bij levenslange 'geheele ongeschiktheid tot werken door p bW een ongeval met
jP, XX w 11 r< ongevallen verzekerd voor een der volgende ultkeeringen sJVJ verlies van belde armen, beide boenen of belde oogen VV«’ doodelljken afloop
Er waren een paar omstandigheden, wel
ke ons een flink kwantum oplossingen
meer bezorgden dan in de voorbije weken:
le. dat de puzzle een nog altijd bevoorrecht
kruiswoordraadsel was; 2e. dat de vacantie
verstreken Is, en dus de oude garde werd
versterkt met een flink getal nieuwe lief
hebbers.
Want zUn hart en geest kennen nog steeds
denzelfden onrustigen werkUver en interesse in
Gods zaak, de missie en zUn congregatie, maar
z’n lichaam is voor hem 'n voetboei geworden
die hem vast houdt en hem belemmert in zijn
bewegingen. HU komt hoogst zelden bulten
ijulze Vrijland en zelfs niet ver bulten zjjn ka
mers. HU kan nu met den grooten missionaris
Paulus wel zeggen: Ik ben geboeide van den
Heer.
Van de belde woorden links en rechts van de
streep op eiken regel make men, door omzet
ting der letters, één woord. Plaatst men dit
woord op denzelfden regel tusschen de strepen
op de plaats der punten en kruisjes dan
geven de beide vertlkale krulsjes-kolommen
resp. te lesen:
links: een deel van den dag;
rechts: de maand Maart.
Onder de inzenders van een goede oploaslng
worden weer zes fraaie prijzen verloot.
Oplossingen worden tot Donderdagmiddag 13
uur ingewacht bij den heer G. M. A. Jansen,
Ruysdaelstraat 60. Utrecht.
Hard,
lloen
sigaretten."
„Aha, loopt bet daarop
vrouw.
Ik trok een heel ernstig gezicht Js, daar
loopt het op uit Ik heb me de moeite getroost
eens uit te rekenen, welke som die rond 47 mil
liard sigaren en sigaretten bU den verkoop op
brengen. Ik heb de sigaar op tien, de sigaret
op 3H pfennig berekend. Dat geeft dan een be
drag van 2 18 milliard mark."
MUn vrouw had haar stopwol in haar schoot
laten vallen. Ze zat stil en luisterde aandachtig
toe.
Ik speelde nu mijn zoo lang achtergehouden
troef uit.
..Wanneer er dus in Duitschland niet meer
gerookt zou worden, beteekende dat. dat er rond
twee milliard mark aan de circulatie werden
onttrokken. Dat beteekent verder dat alle men
schen, die nu van de tabaksindustrie bestaan,
morgen broodeloos zouden zUn Wanneer nu.
zooals we zooeven uitgerekend hebben, van een
milliard mark ongeveer anderhalf mlllioen hoof
den leven, dan zouden bU een onttrekking van
twee tabak-milliard ongeveer drie millloen men
schen zander brood en werk zUn en de Staat
moest hen onderhouden. Zou je dat willen?”
MUn vrouw zat hulpeloos en keek met een
diepen zucht naar de mooi bruin gerookte gor
dijnen.
Ik volgde glimlachend haar blik. J», lieve,
ook de gordUn-industrle leeft van het tabaks
verbruik. Evenals de waschvrouw, die onze gor-
dUnen wascht. De slUtage is overal in het za
kelijke leven gecalculeerd. WU leven allen de
een voor den ander en de een van den ander.
Ben je daar ook niet van overtuigd?"
,Jk heb er Immers niets op tegen, dat Je
rookt." zei mUn vrouw zacht, en ze glimlachte
dapper.
Toen nam ik haar de sokken uit de hand en
gaf haar lachend een kus.
omdat zU hart en ziel verpand hebben
kraakheldere gordijnen: anderen zijn er tegen
uit zulnlgheldsoverweglngenze hebben spUt
van het geld, dat naar haar meenlng zinneloos
in dé lucht gepaft wordt.
MUn vrouw aldus vertelde me een Dult-
sche vriend zuchtte altUd. als ze een aach-
bak leegde. Om wille van de zindelijkheid en
de zuinigheid. Ik probeerde herhaaldelük haar
en mUn opvatting tot elkaar te brengen, maar
tevergeefs.
Nu stond er kort geleden een bericht In de
krant over de toename van het tabaksverbruik
in Duitschland. Ik las b.v.: er werden 8.38 mil
liard sigaren en 38.4 milliard sigaretten ver
rookt Mijn zwart rookershart sprong op van
vreugde. De nam een potlood en begon dan te
rekenen.
Toen Ik des avonds genoeglUk een sigaar aan
stak. keek ik vergenoegd naar mUn vrouw, die
met volle overgave bezig was, mijn sokken te
stoppen.
..Lieveling," zei ik .kun Je Je ongeveer voor
stellen. wat een milliard is.”
Ze glimlachte. „Een milliard is vreeeelUk veel
geld." omschreef ze met een echt vrouwelljke
slimheid haar onwetendheid.
Juist," zei ik. .keer veel geld. Precies ge
zegd: duizend millloen mark."
.Dat weet ik ook.” Jokte ze met een onschul
dig glimlachje. .Maar wat bedoel Je eigenlijk
met die vraag?”
„Och elgenlUk niets. Maar hoe hoog schat Je
het gemiddelde inkomen van een huisvader?"
Ze haalde haar schouders op. „Ik weet alleen
wat Jouw Inkomen is en dat ligt in ieder geval
onder het gemiddelde.”
Ik deed net. of ik haar opmerking niet ge
hoord had. „We zullen veronderstellen, dat het
gemiddelde Inkomen 200 mark per maand be
draagt. Dat is dan per jaar 2400 mark."
.Dat is hoog geschat.” meende mUn vrouw.
’.Nou ja. goed, hoog geschat. Hoeveel gezin
nen leven nu, dit Jaargemiddelde aangenomen,
van een milliard?"
.Dan moet Je het milliard door 2400 deelen.
Maar dat kan ik niet uit mUn hoofd uit
rekenen.”
..Behoef Je ook niet Ik heb het al schriftelük
gedaan. Hier, overtuig Je: een milliard, gedeeld
door 2400. geeft 416.686 Met andere woorden:
van een milliard mark leven, bU een gemiddeld
jaarinkomen van 2400 mark. 416.666 gezinnen
een heel jaar. Rekenen we een gezin op gemid
deld vier personen, dan leven dus van een
milliard per jaar 1.666.664 personen
MUn vrouw schudde verbaasd haar hoofd.
.Dat is werkelUk de moeite waard.” gaf ze toe.
De oplossing van het vorig raadsel was:
Horizontaal: 1. Kroost, 5. gebrek. 10. Mei, 12.
era. 13. Isar. 15. sok, 17. Uden, 19. p.c., 20.
astrant. 23. R. T„ 24. Hellendoorn, 27. tol, 28.
oneer. 29. esp.. 31. ar.. 32. Leo, 33. rap, 35. te,
36. Po, 37. al. 38. om, 40. ore, 43. els. 45. me. 46.
kas, 48. etage, 50. mol, 51. Stadskanaal. 54. as.
55. meekrap. 56 es, 58. lamp, 60 red. 61. punt,
63 eed. 65. rei, 66. entree, 67. teller.
Vertikaal: 1. Kuip, 2. oma, 3. Oeral. 4. sL 6.
Be, 7. bruto, 8. rad. 9. kant, 11. Borne, 14. schor,
15. steno, 16. kader, 18. ernst, 21. Sloe. 20. Nora,
25. el, 26 re. 27. tarok, 30. pekel, 32. Loo, 34
pas, 39. massa, 41. rede. 42. etser. 43. egard, 44.
Lena, 45. molen. 47. St., 49. akker. 50. Ma, 52.
amper, 53. appel, 54 aloë lof alge), 57. ster, 59
met, 62. uil, 64. de, 65. re.
yOy nlangs stond in een van de vete Neder-
I 1 landsche illustraties een foto van ver-
schillende vorstelUke personen in bolllng-
achap, tezamen gekomen bU gelegenheid van
een vorstelUk huwelUk. En hoe vaak treft men
hun foto niet aan. De kleinste aangelegenheid
is voldoende om hun naam weer op te halen.
De motieven daartoe zullen veelvuldig zUn:
en welke menschelUke instincten en verlangens
de geïllustreerde bladen daarmee willen ra
ken is mU niet duldelUk. Is het hun grootheid
die blUft boeien of vervallen grootheid, of de
tragiek van hun leven? Is het de herinnering
aan een schokkende gebeurtenis,
oen revolutie? Tc Weet het niet.
Feit Is het dat ze in hun ballingschap niet
met rust gelaten worden, soms worden uitge
buit of, om neutraal te spreken, althans niet
worden vergeten.
Feit is het ook, dat er andere helden zUn,
grooter dan die van de racebanen en boksers-
ring, andere vorsten en groote nxannen, grooter
wel dan koningen van deze wereld, voor wie
de romantische rhetoriek geen aureool schept,
maar die toch eenmaal groot waren, en wat
meer is. nog groot zUn en ook in ballingschap.
Een van die is zeker Z. H. Exc. Mgr. J. Bier
mans, tit Blsschop van Gargara. vorst van de
Kerk en held voor Christus, want met hart en
ziel missionaris.
En missionarissen zUn toch wel de grootste
helden die de wereld kent. Een missionaris of
fert veel, ja alles wat een mensch dierbaar is.
Het starre leven van de vreemdelingschap komt
er voor in de plaats. En dat kan zwaar zUn
ge moest het eerst eens voelen al wordt er
ook niet over gesproken. Om missionaris te
zijn is veel vastberadenheid en- durf noodig, is
veel grootheid van ziel noodig. Waarom gaat
een missionaris naar den vreemde? Omdat de
liefde hem gevangen heeft en hem onweer
staanbaar voortdrUft, 'n allesomvattende, on
begrensde liefde.
Nog grooter offers, vooral ook physleke. wer
den er geëischt van een missionaris veertig of
vUftig jaren geleden, toen zU als echte baan
brekers zich een pad baanden diep in het don
kere Afrika, baanbrekers voor den katholieken
godsdienst en de Europeesche beschaving. Ja,
•t wordt graag vergeten welk een steun de
missionarissen geweest zUn voor de kolonisatie,
hoe zü gevochten hebben soms tegen het be
derf. dat andere blanke broeders aanrichtten.
We kunnen de feiten niet loochenen, mogen ze
nog wel eens in herinnering brengen als hulde
aan de missionarissen, als hulde ook aan dezen
eenen: Mgr. Biermans.
Toen, In het jaar 1896, trok Father Bier
mans, jonggewüd priester van de St. Joseph-
Congregatie van Mill Hill, uit als een echte
pionier. De reis naar zUn missiegebied Oegan
da, die nu vanaf de kust in een paar dagen
wordt afgelegd per boot en trein, duurde toen
drie volle maanden. Te voet trok men voort
door oerwouden vol gevaren van dieren en In
secten, over steile bergen, door smoorheete
vlakten, onder tropische zon, in ongezond kli
maat, vergezeld van eenlge Inlanders, als vreem
delingen.
Father Biermans dacht er heelemaal niet
aan. dat hij een held was. HU trok daar voort,
omdat zUn Overste hem zond. Ook leefde hU
niet In een romantische droomwereld. maar
voelde en leefde de harde werkelUkheid. ZUn
roeping dreef hem voort. Hoe hij daar werkte
die eerste jaren als kapelaan of pastoor, kan
hier niet uitvoerig verteld worden. Het was
zwoegen en sjouwen om met niets veel tot
stand te brengen.
Maar was Father Biermans in dit
land misschien In ballingschap? Neen hier niet.
Het vreemde land werd weliswaar nooit het
zUne. maar het was hem dierbaar, hu was
gehecht aan het volk, omdat hu dorstte naar
hun zielen. Dit was geen ballingschap voor
hem. Hier werkte hü op den akker van den
Hemelschen Vader.
In 1912 werd hij benoemd tot Apost. Vi
caris van Boven NU1 en op 1 Sept, in zUn mis
siegebied niet in Nederland, in Brabant, te
midden van zijn vrienden tot Blsschop ge
wijd.
Nu begon t onvermoeide trekken van dezen
zorgvollen, Uverlgen herder. HU trok het heele
missiegebied door, her en weder, visiteerend,
bemoedigend, raadgevend, plannen makend, 1
H. Vormsel toedienend, nooit rustend. Te
voet.... of op een flets.... trok deze Vorst
der Kerk door dat uitgestrekte gebied over
slechte wegen, onder 'n gloelenden tropenhe
mel. Dat was pionierswerk. Groot was zUn
werk, groot en rijk waren de vruchten.
Op het algemeen kapittel, in 1924, werd Mgr.
Biermans gekozen tot Algemeen Overste van
die ik van Mrs. Ruggles heb geleend. Ik zal ze
haar terugbrengen.”
Een paar dagen later kwamen er twee brie
ven met de ochtendpost Ze waren belde voor
Janle. De een was een bedanken voor haar
diensten als gouvernante in een doktersgezin en
luidde: ,Jn veel opzichten zou Miss Gilchrist
het geschikte persoontje zUn geweest; maar,
daar pianospelen een vereischte was, enz. enz.”
,Jk heb toch geschreven, dat ik banjo speel
de”. zei ze troosteloos, .jnaar dAt verlangen ze
nu juist niét, zie Je!”
..Heb Je ook geschreven, dat Je negerdansen
zon uitvoeren? vroeg Betty, een tikje smalend.
.Ja, hoor eens. we kunnen nu eenmaal niet
allen Chopin en Beethoven spelen, zooals JU!
Ik kan niets zoo geniaal doen, vandaar dat er
dan ook voor mü geen plaats zal wezen op dit
wereldrond.”
„En toch ga ik nooit naar Mrs. Warrener. zoo
lang JU nog niets hebt."
dwaas zal je toch, als-Je-blieft, niet zUn.
hoé lief het dan ook Is! Dan ga ik nog eerder
terug naar Tante Hermione, of liever oud-tante
Sara. Wie weet, hoe blU Teddie Longworthy zou
zUn!.... Neen, dat is nu maar gekheid; tot
zulke wanhoopsmaatregelen zal ik nog niet hoe
ven over te gaan. Ik heb hier een brief, waarin
ze mUn diensten aannemen. De onderteekening
luidt: .Elizabeth Gilchrist" en hU komt, van
Redwall Grange uit Charbeck, dicht bü Stone-
ford in Stoneshire.”
„Zeg Je dat maar voor de grap. Janle?"
„Neen, zeker niet. Elizabeth Gilchrist is nog
familie van ons. Ik vermoed, dat zU de vrouw
de st. JnsHptanngreotiu ran MUI HUL HU
kon dus niet meer terugkeeren naar zijn ge
liefde missie. Ge zult misschien denken, dat
hU zich nu balling voelde. Misschien deed hU
het eerst ook wel, maar was het toch niet.
HU bestuurde nu de heele missiecongregatie,
kon nog grooter mtesle-actie ontplooien en deed
dat ook. Nieu
we missiehui
zen werden
gebouwd on
der zUn be
stuur, zoowel
in Engeland
als in Hol
land, en tel-
kenjare ont
vingen jonge
mannen In
steeds groo
ter getal door
zUn handen
de H. Pries-
terwUding en
telken jare
werden er
door hem
meer missio
narissen uit
gezonden
naar de 10
verschillende missiegebieden. Hier kon hU
grooter stuwkracht zUn dan ergens en was het
ook.
Maar het werk was zwaar: hulzen in zooveel
landen, zoovele missiën en de slechtere t
werden reeds gevoeld. De laatste jaren
zUn tienjarig bestuur moeten uiterst
zUn geweest voor hem. wiens lichaamskrachten
verminderden. ZUn geest wilde nog wel, maar
zUn lichaam remde hem.
Nu naderde voor hem de eigenluke pijnlijke
ballingschap, waarop ik doelde met t kopstuk
van dit artikel.
Op het algemeen kapittel, in 1934, stelde hU
zich niet meer herkiesbaar. De toestand van
zUn gezondheid dwong hem tot rust en die
rust vond hU In .Huize Vrijland”, te Arnhem,
opleldlngshuls voor mlssiebroeders en tevens
sanatorium en verbluf voor oud-misslonaris-
sen.
„Van deze zijde had ik nog nooit een mUliard
En mijn zwart rookershart sprong opnieuw op
van groote vreugde. „Nu. vrouwke,” zei ik plech
tig, „moet Je er eens over nadenken, welke
hulpmiddelen de Staat te baat moest nemen,
wanneer plotseling deze 416.666 gezinnen met
hun meer dan anderhalf millloen hoofden werk
loos werden.”
.Dat sou vreesriUk zUn," zuchtte mijn vrouw.
„Nietwaar?" Inwendig triumfeerde Ik. _£n
let nu eens heel
goed op, schat.
Volgens opgaaf
van de belasting
zUn in het afge-
loopen jaar ver
rookt acht mll-
380 mll-
slgaren en
