ZKctu&Aaal
van
De avonturen van Stan en Pol
I
i
den daq
Een kerkvorst in
ballingschap
F 250.-
TWEE NICHTEN
|Ï1 EN TWEE NEVEN
G
De oude garde flink
versterkt
ZATERDAG 11 SEPTEMBER 1937
ONS PRIJSRAADSEL
Mgr. J. Biermans
I
Een anagram-raadsel
m
Oplossing vorig raadsel
Prijswinnaars
ENGELSCH
NAAR HET
Het Verdrag van
Northampton
In 1328 gesloten, maar eerst thans
ten volle uitgevoerd
vuns
rood
onder
neer
geheel
kan
ange l
rand
stonde
gal g
bereiken kunnen
x
X x -
X X
Kruiswoordpwatles mogen xich nog
altijd in een enthousiaste
ontvangst verheugen
letsel
veel
a roma
ste i ge r
s t em
muit e r
ader
anode
t oga
derde
Het nieuwe raadsel
Al .1 r1^ /X I Tl r1, ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkee^ngen vJVFe" verlies van beide armen, belde bcenen of beide oogen OVF» doodelljken afloop
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVA
=5
ze
milliard
400
mllll oen
uit!”
lachte
mijn
Mgr. J. Biermans
malen
.Dat is hoog geschat.” meende mijn vrouw.
■dt
I
i. Deze
a
vreemde
H. O. V.
Uj-
„Aldenghoor”, Haelen.
k
Weldra was Pol door de Maan gewaarschuwd en na eenlge
De Maan huilde zoowaar om Stans toestand.
„Wees maar
moete gelukte het aan Pol om de kamer, waar Stan gevangen
gerust hoor." zei ze tegen Stan. „Pol is hier vlakbij, ik zal hem
zat. binnen te komen.
wel waarschuwen.”
2
van
HOOFDSTUK III
HOOFDSTUK U
(Wordt vervolgd)
■i
1
s
1
t
r
i
i
d
g
naar
voor
Thans volgt een anagram-raadsel, volgens on
derstaand schema:
e
i
i
Toch had Dick de volle waarheid gesproken,
toen hU zei, dat Elizabeth's schoonheid hem niet
getroffen had. Hu was immers vervuld geweest
van het blauwooglge meisje aan het hek en hém
«peet het, dat zijn moe
nomen als secretaresse,
Ier niet hkkr had aange-
ih plaats van haar zuster.
tijden
i van
zwaar
De aanstaande ..moeders hulp” voelde zieh na
zoo weinig opgewekt, dat ze maar blfj was. dat
ze heel alleen in de coupé zat
„Vreemd, hoe het stof je zoo in de oogen
waalt", dacht ze. terwijl ze met behulp van haar
spiegeltje haar hoed opzette, toen ze dichtbij de
plaats van haar bestemming kwam.
Laat op den middag bereikte ze het station
en toen het kleine aantal reizigers daar uitge
stapt was. stond zij met haar koffen alleen op
het perron.
land!
revolu!
n
K
A
n
B.
1.
3
et
m
T.
ld
in
n
a.
iten
un-
lee-
eest
Dok
ge-
rel-
het
iige
lert
leid
an.
als
aar
ing
ien
ren
ot-
eds
het
ote
het
ig-
rdt
Ike
es-
it-
sr-
let
te-
m.
O
is
r
e
P
n
n
r
n
e
i
i
ze haar zuster naar Kings
„Dan krijg ik dat legaatjb
dan zullen we altijd bjj elkaar kunnen blijven.”
„Er kan anders al zooveel gebeuren In den
loop van één jaar”, luidde Jane's antwoord en
ze had moeite, haar tranen te bedwingen.
X X
X X
X X
X X
X X
X X
Dit is een tragiek voor dezen grooten strij
der en werker, voor dezen .Kerkvorst in bal
lingschap”, waaraan misschien velen van zijn
vrienden niet eens denken. Want ook in zijn
gevangenschap blijft hjj nog volop missionaris
met een rustelooze zorg.
Voor de missiën waar hjj de nooden zoo bij
zonder goed van kent en voor Huize Vrijland,
waar hjj nu zelf uit eigen droeve ondervinding
het noodzakelijk bestaan van kent.
Misschien wil ter gelegenheid van zfjn zil
veren bisschopsfeest iemand van zijn tallooze
vrienden hem helpen om zijn ouden daadwer-
keljjken steun aan de missie voort te zetten?
„Ik heb er Immers niets op tegen, dat je
rookt.” zei mijn vrouw zacht, en ze glimlachte
dapper.
Toen nam ik haar de sokken uit de hand en
gaf haar lachend een kus.
„Weet je ook eenigszins, waaruit het gezin
bestaat?”
,Jn het minst niet. Maar, als er soms een
jonge man toe behoort, ik beloof je. dat ik
hem dan op een afstand zal houdeA De brief
spreekt alleen van een kleinen jongen van zes
jaar, dien ik onder mijn hoede zal moeten ne
men. Dus ik zal niet hard hoeven te werken.
En daar krijg ik vjjf-en-twintig pond per jaar
voor; meer dan de doktersvrouw mjj bood voor
Me leiding over drie kinderen.”
ze mijn diensten aannemen. De onderteekenlng
luidt: „Elizabeth Gilchrist” en hjj komt van
Redwall Grange uit Charbeck, dicht bjj Stone-
ford in Stoneshire.”
„Zeg je dat maar voor de grap. Janie?”
.Keen, zeker niet. Elizabeth Gilchrist is nog
familie van ons. Ik vermoed, dat zjj de vrouw
dan niet?Als Janie Gilchrist zou ik niét die
betrekking hebben kunnen aannemen van „moe
ders hulp”, maar als Jane Carleton kan het een
hoogst-interessante ervaring worden."
„Nu. ik vind het In ieder geval een groote
risico."
..Dat zie ik niet in. Ze hoeven er bovendien
nlek achter te komen, wie Ik ben: Redwall is
immers zoo ver af en ik zou niet weten, waarom
ik daar nu juist iemand, moest tegenkomen, dien
ik kende! Je kunt al mjjn brieven doorzenden
en je hoeft Tante Hermione niet te vertellen,
wié ik ben; dat gaat haar niéts aan!”
Na een tijdje vroeg Elizabeth weer:
„Weet je wet zeker, dat het familie
Vader te?”
Dezer dagen zijn in het gebouw van het Al
gemeen Archief te Edinburg door een amtenaar
van het Openbaar Archief te Londen aan den
curator der Schotsche Archieven negen docu
menten ter hand gesteld, waarmede deze ambte
naar Londen verliet. Z<J‘hebben betrekking op
de scheidsrechterlijke uitspraak van Edward I
van Engeland tusschen negen Pretendenten van
den Schotschen troon, na den dood van het kind
Koningin Margaretha, de .Maagd van Noorwe
gen."
De overhandiging had plaats krachtens een
dit jaar aangenomen wet op de Openbare Ar
chieven van Schotland, welke wet ten doel bad
uitvoering te geven aan hét Verdrag van North
ampton.
Dit verdrag werd gesloten in 1338
athollekan, God heeft alleen aan
onze Kerk de eenlge eeuwige waar
heid gegeven om haar te dienen, te
beschermen en te verspreiden. Waakt
en bidt in het vertrouwen op Christus'
woord, dat do poorten der hol, on
danks alles, haar nimmer zullen over
weldigen.
bij verlies van een band,
een voet of een oog.
~ommige vrouwen hebben er een hekel aan.
X dat haar mannen rooken. De een te er
omdat ZÜ hart en ziel verpand
Elizabeth was dus geslaagd, maar Janie nog
niet Nu had Mrs. Warrener haar nieuwe secre
taresse pas over drie weken noodig en in dien
tijd moest er dus ook een betrekking gevonden
worden voor de jongste zuster; maar het was
verwonderlijk, zoo moeilijk als dat ging. Het werd
zelfs benauwend, toen de laatste week al aan
brak en er nog niet het minste uitzicht was.
Nog altijd bleef Janie het hoopvol opvatten.
Blaar Elizabeth was met recht bezorgd.
Op een middag, dat ze thuis, vroeg ze:
„Nu. zie je nog niets in de krant?”
«Neen, hoor! Dit te de „Stoneford Chronicle”,
Want Zijn hart en geest kennen nog steeds
denzelfden onrustigen werkijver en interesse in
Gods zaak, de missie en zijn congregatie, maar
z'n lichaam is voor hem 'n voetboei geworden
die hem vast houdt en hem belemmert in zijn
bewegingen. HIJ komt hoogst zelden bulten
Huize Vrijland en zelfs niet ver buiten zijn ka
mers. HIJ kan nu met den grooten missionaris
Paulus wel zeggen: Ik ben geboeide van den
Heer.
den. de centrale figuur was. De grootste veldsla
gen van die eeuw werden geleverd aan weerszij
den van de Engetech-Schotsche grens; die van
Bannockburn vult eindelooze bladzijden in de
Schotsche geschledboeken en Walter Scott werd
in die dagen uitgevonden, ofschoon het nog
eeuwen duren zou aleer hjj geboren werd. Een
wapenstilstand werd gesloten in 1319, maar de
gewapende strijd brak spoedig weer los onder de
leuze: Algeheele onafhankelijkheid van Enge-
Ep in laatstgenoemd land brak een groote
itle uit. Edward n werd van den troon
gejaagd, en opgevolgd door zijn zoon, en in 1328
werd, den 17en Maart, te Edinburg vrede geslo
ten. nadat de souvereinitelt der Schotsche ko
ningen voor „altijd en eeuwig” erkend
vrede werd den 4en Mei door het te Northamp
ton gehouden Engeteche Parlement bevestigd, en
staat bekend als de Vrede van Northampton.
In het verdrag werd onder andere bepaald,
dat de negen documenten naar Schotland lengft-
stuurd zouden wortjen. Dit gebeurde evenwel
niet, wellicht doordat het volk van Londen zeer
ontevreden was over het verdrag, waarin ook
bepaald werd, dat de beroemde „Steen van
Scone” of ..Stone of Destiny, welke nog steeds
de zetel vormt van den Kroningsstoel in West
minster Abbey, aan de Schotten zou worden te
ruggegeven. Het grauw liep in Westminster te
hoop om te beletten, dat de steen vervoerd zou
worden en Edward ITT, die nog slechts een jon
gen was, maar die juist de voogdij van zijn moe
der en Roger de Mortimer (haar vertrouweling,
dien hjj naar t schavot zond) had afgeschud,
verklaarde niet gebonden te zijn door de bepa
ling betreffende den steen van Scone, daar deze
hem opgedrongen was door Mortimers noodlot-
tlgen invloed. Het was een interpretatie van de
bindende kracht van verdragsbepalingen, welke
800 jaar later zeer gangbaar worden zou. Met
den Steen bleven ook de documenten in Enge
land. roodst het verdrag van Northampton nooit
ten volle uitgevoerd werd. Tot in 193? bjj Par-
lementswet besloten werd de documenten terug
te zenden in overeenstemming met de bepalin
gen van 1328.
Ze scheen in verschillende vensters en keek scherp in alle
kamers waar haar licht doordrong. Eindelijk, ja boor, daar
ontdekte ze de arme Stan, die als een hondje aan den tafel
poot was vastgebonden. „lieve Maan," riep Stan. „help me
alsjeblieft. Kunt U Pol niet waarschuwen, dat ik hier gevan
gen bgn”
worden. Neen, maak je daar maar niet onge
rust over. Ik zal er mij wel doorheen slaan!”
Er hielp niets aan: Janle zou dus haar geluk
beproeven.
Zoo brak de laatste dag aanhet laatste
vaarwel, en de zusters, die nog nooit van el
kaar af geweest waren, grtïgen ieder haars
weegs.
.Het te maar voor drie jaar op z'n hoogst,
fluisterde Elizabeth bij wijze van troost, toen
Cross had gebracht,
van Oom Robert en
38
te van Andrew Gilchrist, den eigenaar van Red
wall Grange, die een achterneef was van Vader."
Een oogenbllk stilte volgde; toen zei Betty:
.Maar. Janie-lief, je wilde immers niet in
huis zijn bjj Tante Hermione?”
„Dit was liefdadigheid! dit niet. Mrs. Gil
christ heeft geadverteerd in de Stoneford Chro
nicle om een hulp voor de moeder.”
„En wil je dan zoon ondergeschikte positie
bekleeden in het huis van die vreemde nicht?"
„Maar er wordt niets vernederends van mij
verlangd en niemand meer of minder dan Frank
lin heeft immers gezegd: „Arbeid te steeds de
weg naar voorspoed"; dus ga ik dezen wijzen
raad in praktijk brengen! Bovendien, ze weet
niet, dat ik haar nicht ben. Neen, kijk nu maar
niet zoo ontzet! In mijn antwoord heb ik mijn
achternaam weggelaten en heb dus ondertee-
kend .Jane Carleton." Mrs. Ruggles heeft een
getuigschrift voor mfj geschreven. Ik heb de zaak
heel diplomatiek behandeld, zoodat de goede
vrouw niets kwaads vermoeden kan."
„En tóch vind ik t niet prettig: het Ijjkt zoo
achterbakse!)
„Waarom?.,.. Ik heb er toch geen boos opzet
mee? Ik zal even trouw mijn plichten waarne
men jegens die menschen, of ke géén familie
waren! Ik heb toch ook geen valschen naam
aangenomen; en, gesteld, dat ik dat nu eens
wél gedaan had. zou het dan nog veel erger
zijn, dan wat een tooneelspeeteter of een schrijf-'
ster zoo dikwijls doet?”
„Daar kan ik niet op antwoorden. 'Je voelt
zelf ook wel, dat dit iets heel anders te."
.Maar, Bess, Ik kón niet anders. Vat Je dit
Op zeker oogenbllk waren er niet minder dan 12
pretendenten, alleniop een of andere wijze ver
want aan Koning Willem den Leeuw. Een der
pretendenten was de Hollandsche graaf Floris V,
die afstamde van Ada. zuster van genoemden
koning. De beroemdste hunner was Robert de
Bruce, die de grootste koning zou worden, dien
Schotland ooit gehad heeft, maar benoemd werd
John de Baliol. die trouw zwoer aan den Ko
ning van Engeland. Reeds spoedig echter kwam
het tot twist, en daarna tot gewapenden strijd
tusschen de beide Koningen: Baliol werd gehol
pen door den Koning van Frankrijk, maar Ed
ward slaagde erin Schotland, waar, gelijk steeds,
burgeroorlog heerschte, te onderwerpen, maar
Schotland stond opnieuw tegen hem op ónder
Bruce. Jaren en jaren duurde met korte onder
brekingen de strijd voort. Steeds opnieuw werd
Schotland, een enkele maal ook Engeland, over
weldigd Het was een der bloedigste episoden, die
eenlg volk ooit doorworsteld heeft. In 1306 werd
Bruce tot koning gekroond, en hiermede ving de
periode aan, die het aanzien gegeven heeft aan
ontelbare balladen, een heidenperiode, wa
Bruce, zelf een van de grootste helden alli
„O, ja. Tenminste ze zijn familie van Tante
Hermione en zij te. ongelukkigerwijs, de zuster
van Vader. Ik heb haar hooren spreken van de
Gilchrists van Chatbeck, de oude buitenplaats,
die al eeuwen lang in de familie te geweest
Mrs. Ruggles, die uit Stoneford vandaan komt,
heeft mij verteld, dat Redwall, een paar ge
slachten terug, ééns uit de familie te geweest,
maar dat Andrew Gilchrist veel geld verdiende
met een fabriek in Bradlington en dat hjj het
toen weer teruggekocht heeft”
..En als die nicht nu eens eeh parvenue te,
die je in haar opgeblazenheid geheel als dienst
bode behandelt?"
„Kijk eens. Janie Gilchrist zou dat verschrik
kelijk. vinden, maar Jane Carleton vindt bet
slechts een interessante ervaring!”
Elizabeth leek nog niet overtuigd.
De zes uitgeloofde pnjzen werden door het lot
toegewezen aan: mej. M. Th. Boers, 'sGraven-
dljkwal 119b, Rotterdam; mej. A. M. J. Geers,
Pretorlusstraat 951, Amsterdam-O mej. M.
Groeneveld, Abstederdjjk 70a bis, Utrecht; P. C.
de Groot, Oude Posthuisstraat 11. Heemstede;
B. de Man, Scbuttersbergweg 49, Arnhem; P.
Veken, Kerkebuurt C71, Wognum (N.-H.l.
Onder de documenten bevinden zich ook een
aantal Pauseluka bullen, onder andere een
waarin Honorarius Hl de onafhankelijkheid van
de Kerk van Schotland erkent van elke andere
jurisdictie dan die van den Paus of diens Legaat.
De documenten werden naar Londen overge
bracht omdat «ij materiaal bevatten, waarop
Edward I zijn uitspraak zou kunnen gronden.
Men kon ze onlangs bezichtigen in het Archi-
varisRi Museui*. in Chancery lane te Londen.
ZU bestaan onder andere uit Patentbrieven,
waarin dé Magnaten van Schotland de kleine
prinses Margaretha. dochter van Eric Magnus
son, koning van Noorwegen, erkenden als erfge
name van haar grootvader. Alexander ITÏ van
Schotland. Edward I had gehoopt de koninkrjje
kea Engeland en Schotland met elkaar te kun
ne» vereenigen door een huwelijk tusschen deze
Margaretha, die nog in Noorwegen was, en den
prins van Wales. Een huwelijksverdrag werd op
gemaakt, grootsche toebereidselen werden in
Schotland getroffen om het kind, dat Koningin
zou worden, in te halen, maar in September 1290
kwam de mare, dat zij op zee door een doode
lijke ziekte overvallen was. Men had haar aan
land gezet op de Orkney-eilanden sn daar was
zij bezweken. Edward poogde nu langs anderen
weg zjjn doel te bereiken. De suprematie van
den Koning van Engeland werd door de preten
denten, die hem allen te vriend wilden houden,
erkend, en Edward was er als arbiter voorname
lijk op uit een koning te benoemen, van wlen
hij hopen kon, dat hij een trouw vazal zou zijn.
rooken. De een is er
tegen uit een oogpunt van zindelijkheid,
w l hebben aan
kraakheldere gordijnen; anderen zijn er tegen
J hebben spijt
hét geld, dat naar haar meenlng zinneloos
uit zuinlgheldsoverwegingen;
van 1... 2.
in de lucht gepaft wordt.
Mjjn vrouw aldus vertelde me een Duit-
sche vriend zuchtte altijd, als ze een asch-
bak leegde. Om wille van -de zindelijkheid en
de zuinigheid. Ik probeerde herhaaldelljk haar
en mijn opvatting tot elkaar te brengen, maar
tevergeefs.
Nu stond er kdtt geleden een bericht in de
krant over de toename van het tabaksverbruik
in Dultschland. Ik las b.v.: er werden 8.38 mil
liard sigaren en 38.4 milliard sigaretten ver
rookt. Mijn zwart rookershart sprong op van
vreugde. Ik nam een potlood en begon dan te
rekenen.
Toen ik des avonds genoeglijk een sigaar aan
stak. keek ik vergenoegd naar mijn vrouw, die
met volle overgave bezig was. mjjn sokken te
stoppen.
„Lieveling.” zei ik .kun Je je ongeveer voor
stellen, wat een milliard is.”
Ze glimlachte. .Ken milliard te vreeselljk veel
geld." omschreef ze met een eeht vrouwelljke
slimheid haar onwetendheid.
.Juist.” zei ik. .keer veel geld. «Precies ge
zegd: duizend millioen mark.”
„Dat weet ik ook.” jokte ze met een onschul
dig glimlachje. .Maar wat bedoel Je eigenlijk
met die vraag?"
„Och eigenlijk niets. Maar hoe. hoog schat je
het gemiddelde Inkomen van een huisvader?”
Ze haalde haar schouders op. „Ik weet alleen
wat jouw inkomen is en dat ligt in ieder geval
Er waren een paar omstandigheden, wel
ke ons een flink kwantum oplossingen
meer bezorgden dan in de voorbije weken:
ie. dat de puzzle een nog altijd bevoorrecht
kruiswoordraadsel was; 2e. dat de vacantle
verstreken is* en dus de oude gapde werd
s versterkt met een flink getal nieuwe lief
hebbers.
Op de vraag, ons al een paar malen door
puzzelaars uit laatstgenoemde categorie gesteld:
„of hun oplossingen in den gepresentcerden
vorm in orde zijn,” willen we bjj deze gelegen
heid even antwoorden, dat we met hun inzen
dingen kunnen accoord gaan, behalve met die.
welke slechts uit een los, meestal moeilijk te
ontcijferen, krantenknipseltje bestaan. Om
vroeger reeds vermelde redenen moeten we ver
zoeken. zoo*n knipseltje tenminste op te plak
ken op een velletje papier of briefkaart, maar
liever dat velletje of die kaart zelf van de op
lossing te voorzien; het laatste leest gemakke
lijker en.... waalt niet weg!
Janle was nu gekleed om uit te gaan. Ze zag
er zoo eenvoudig maar toch zoo gedistingeerd
uit. dat Betty onwillekeurig spotte:
,Jlj een kindermeid met vljf-en-twintig pond
per Jaar
.Pardon, een hulp voor de moeder!”
„Wit is het verschil?”
.JDle vraag bewijst, dat je totaal niet op de
hoogte bent van de zaak! Nu. ik zal eerlijk be
kennen. dat ik ook niet veel verder was. tot
Mrs. Ruggles mij ingelicht heeft: een hulp voor
de moeder Wordt geheel behandeld als dame,
een kindermeid niet.”
.Maar wat weet jij af van de plichten van
een moedershv'n? Hoe lang meen Je. dat Je
Je onwetendheid en je gebrek aan ervaring op
het punt van kinderen zult kunnen verbergen?"
„Tót ik ze geleerd heb! Zóó dom ben ik niet:
ik kan naaien, ik ken het alfabet en het is
waar, dat ik niet gewoon ben aan de behande
ling van kinderen, maar ik weet alles af van
honden en ik veronderste. dat kinderen volgens
hetzelfde principe moeten gekamd en gebaad
zwoegt
stand
Maar was Father Biermans in dit
land misschien in ballingschap? Neen hier niet.
Het vreemde land werd weliswaar nooit het
zijne, maar het was hem* dierbaar, hij was
gehecht aan het talk, omdat hjj dorstte
hun zielen. Dit was geen ballingschap
hem. Hier werkte hjj op den akker van den
Hemelschen Vader.
In 1912 werd hij benoemd "tot Apost. VI-
earis van Boven Njjl en op 1 Sept, in zijn mis
siegebied niet in Nederland, in Brabant, te
midden van zijn vrienden tot Bisschop ge
wijd.
Nu begon 't onvermoeide trekken van dezen
zorgvolien, ijverigen herder. Hjj trok het heele
missiegebied door, her en weder, vlsiteerend,
bemoedigend, raadgevend, plannen makend, 't
H. Vormsel toedienend, nooit rustend. Te
voet.... of op een fiets.... trok deze Vorst
der Kerk door dat uitgestrekte gebied over
slechte wegen, onder 'n gloeienden tropenhe
mel. Dat was pionierswerk. Groot was zijn
werk, groot en rijk waren de vruchten.
Op het algemeen kapittel, in 1924, werd Mgr.
Biermans gekozen tot Algemeen Overste van
die ik van Mrs. Ruggles heb geleend Ik zal ze
haar terugbrengen."
Een paar dagen later kwamen er twee brie
ven met de ochtendpost Ze waren beide voor
Janle. De een was een bedanken voor haar
diensten als gouvernante in een doktersgezin en
luidde: ,Jn veel opzichten zou Miss Gilchrist
i het geschikte persoontje zjjn geweest; maar,
daar pianospelen een vereischte was, enz. enz.”
„Ik heb toch geschreven, dat ik banjo speel
de”, zei ze troosteloos. ,maar dkt verlangen ze
nu juist niét, zie je!"
.Heb je ook geschreven, dat je negerdansen
kon uitvoeren?” vroeg Betty, een tikje smalend
,Ja, hoor eens. we kunnen nu eenmaal niet
allen Chopin en Beethoven spelen, zooate JIJ!
Ik kan niets zoo geniaal doen, vandaar dat er
dan ook voor ml] geen plaats zal wezen op dit
wereldrond.”
„En toch ga ik nooit naar Mrs. Warrener, zoo
lang jij nog niets hebt.”
,Kóó dwaas zal je toch, als-Je-blieft, niet zjjn.
hoé lief het dan ook te! Dan ga ik nog eerder
terug naar Tante Hermione, of liever oud-tante
Sara. Wie weet, hoe blij Teddle Longworthy zou
zijn!.... Neem dat is nu maar gekheid; tot
zulke wanhoopsmaatregelen zal ik nog niet hoe
ven over te gaan. Ik heb hier een brief, waarin
Van de beide woorden links en rechts van de
streep op eiken regel make men. door omzet
ting der letters, één woord. Plaatst men dit
woord op denzelfden regel tusschen de strepen
op de plaats der punten en kruisjes dan
geven de beide vertlkale kruisjes-kolommen
reap, te lezen:
links: een deel van den dag;
rechts: de maand Maart.
Onder de inzenders van een goede oplossing
worden weer zes fraaie prijzen verloot.
Oplossingen worderj tot Donderdagmiddag 12
uur ingewacht bij cjen heer G. M A. Jansen,
Ruysdaelstraat 60, Utrecht.
hard,
Hoen
sigaretten."
„Aha, loopt het daarop
vrouw.
Ik trok een heel ernstig gezicht ,Ja, daar
loopt het op uit Ik heb me de moeite getroost,
eens uit te rekenen, welke som die rond 47 mil
liard sigaren en sigaretten bij den verkoop op
brengen. Ik heb de sigaar op tien, de sigaret
op 314 pfennig berekend. Dat geeft dan een be
drag van 2.18 milliard mark.”
Mijn vrouw’ had haar stopwol in haar schoot
laten vallen. Ze zat stil en luisterde aandachtlg
toe.
Ik speelde nu mijn zoo lang achtergehouden
troef uit.
„Wanneer er dus in Dultschland niet meer
gerookt zou worden, beteekende dat. dat er rond
twee milliard mark aan de circulatie werden
onttrokken. Dat beteekent verder dat alle men
schen. die nu van de tabaksindustrie bestaan,
morgen broodeloos zouden zijn. Wanneer au.
zooals we zooeven uitgerekend hebben, van een
milliard mark ongeveer anderhalf millioen hoof
den leven, dan zouden bjj een onttrekking van
twee tabak-mllliard ongeveer drie millioen men
schen zonder brood en werk zjjn en de Staat
moest hen onderhouden. Zou je dat willen?”
Mijn vrouw zat hulpeloos en keek met een
diepen zucht naar de mooi bruin gerookte gor
dijnen.
Ik volgde glimlachend haar blik. ,Ja, lieve,
ook de gordijn-industrle leeft van het tabaks
verbruik. Evenals de waschvrouw, die onze gor
dijnen wascht. De slijtage is overal in het za
kelijke leven gecalculeerd. WIJ leven allen de
een voor den ander en de een van den ander.
Ben je daar ook niet van overtuigd?”
„Ik heb er Immers niets op tegen, dat je
ATT f A T~>AT TT °P blad zijn ingevolge de verzekeringsvoorwaarden tegen E* *7^0 levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door Ie *7 Ei O bij een ongeval met
Juist Mgr. Biermans, als Algemeen Overste,
had zoo geijverd voor bouw en uitbreiding van
dit huls, omdat het bij den groei van het aan
tal terugkeerende missionarissen een steeds
dringender eisch werd. Nu rust hij daar zelf
sinds drie jaren. Daar vierde hij verleden jaar
zijn veertig-jarig priesterfeest in alle stilte en
daar herdacht hjj ook op 1 September den vijf
en twintlgsten verjaardag van zijn Bisschops
wijding in intlemen kring
Daar, in Huize Vrijland, waar een mensch
op leeftijd alle verzorging, afleiding en comfort
vindt die hjj maar wenschen kah, leeft deze
.Miles Christi" eigenlijk pas in ballingschap.
„Van deze tijde had ik nog nooit een milliard
bekeken."
En mjjn swart rookershart sprong opnieuw op
van groote vreugde. „Nu, vrouwke," zei ik plech
tig, „moet je er eens over nadenken, welke
hulpmiddelen de Staat te baat moest nemen,
wanneer plotseling deze 416.666 gezinnen met
hun meer dan anderhalf millioen hoofden werk
loos werden.”
,JMt zou vreeselljk zijn," zuchtte mijn vrouw.
.Jiietwaar?" Inwendig trlumfeerde ik. „En
let nu eens heel
goed op, schat.
Volgens opgaaf
van de belasting
zijn in het afge-
loopen jaar ver
rookt acht mil-
380 mil-
sigaren en
De oplossing van het vorig raadsel was:
Horizontaal: 1. Kroost, 5. gebrek, 10. Mei, 12.
era. 13. Isar. ,15. sok, 17. Uden, 19. p.c., 20.
astrant. 23. R. T„ 24. Hellendoorn. 37. tol, 28.
oneer. 29. esp., 31. ar.. 32. Lep. 33. rap. 35. te,
36. Po, 37. al. 38. om. 40. ore, 43 els. 45. me, 46
kas, 48. etage, 50. mol, 51. Stadskanaal, 54. as,
55. meekrap. 56 es, 58. lamp, 60 red, 61. punt,
63 eed, 65. rei, 66. entree, 67. teller.
Vertikaal: 1. Kuip, 2. oma, 3. Oeral, 4. si, 6.
Ee, 7. bruto, 8, rad, 9. kant, 11. Borne, 14. schor,
15. steno, 16. kader, 18. ernst, 21. Sloe, 22. Nora,
25. el, 26. re, 27. tarok, 30. pekel, 32. Loo, 34.
pas, 39. massa, 41. rede, 42. etser, 43. egard, 44.
Lena, 45. molen, 47. St., 49. akker, 50. Ma, 52.
amper, 53. appel, 54 aloë (of alge), 57. ster, 50.
met, 62. uil, 64. de. 66. re.
onder het gemiddelde.”
Ik deed net. of ik haar opmerking niet ge
hoord had. „We zullen veronderstellen, dat het
gemiddelde inkomen 200 mark per maand be
draagt. Dat te dan per jaar 2400 mark.”
.Dat te hoog geschat.” meende mijn vrouw.
Kou ja. goed, hoog geschat. Hoeveel gezin
nen leven nu, dit Jaargemiddelde aangenomen,
van een milliard?”
„Dan moet je het milliard door 3400 deelen.
Maar dat kan tk niet uit mijn hoofd uit
rekenen."
^Behoef je ook niet. Ik heb het al schriftelljk
gedaan Hier, overtuig je: een milliard, gedeeld
door 3400, geeft 416.666. Met andere woorden;
van een milliard mark leven, bjj een gemiddeld
jaarinkomen van 3400 mark. 416.666 gezinnen
een heel Jaar. Rekenen we een gezin op gemid
deld vier personen, dan leven dus van een
milliard per jaar 1666.664 personen.”
Mijn vrouw schudde verbaasd haar hoofd.
.Dat is werkelijk de moeite waard," gaf se toe.
Maar het werk was zwaar: huizen In zooveel
landen, zoovele missiën en de slechtere t
werden reeds gevoeld. De laatste jaren
zjjn tienjarig bestuur moeten uiterst
zjjn geweest voor hem, wiens lichaamskrachten
verminderden. Zijn geest wilde nog wel. maar
«Ijn lichaam remde hem.
Nu naderde voor hem de eigenlijke pijnlijke
ballingschap, waarop Ik doelde met t kopstuk
van dit artikel.
Op het algemeen kapittel, In 1934, stelde hij
zich niet meer herkiesbaar. De toestand van
zijn gezondheid dwong hem tot rust en die
rust vond hij in .Huize Vrijland”, te Arnhem,
opleidlngshute voor mteslebroeders en tevens
sanatorium en verblijf voor oud-mtesionarte-
sen.
nlangs stond in een van de vele Neder-
f 1 landsche illustraties een foto van ver-
schillende vorstelijke personen in balling
schap, tezamen gekomen bij gelegenheid van
een vorstelijk huwelijk. En hoe vaak treft men
hun foto niet aan. De kleinste aangelegenheid
te voldoende om hun naam weer op te halen.
De motieven daartoe zullen veelvuldig zjjn:
en welke menschelfjke instincten en verlangens
de geïllustreerde bladen daarmee willen ra
ken is mjj niet duidelijk. Is het hun grootheid
die blijft boeien of vervallen grootheid, of de
tragiek van hun leven? Is bet de herinnering
aan een schokkende gebeurtenis, een oorlog,
een revolutie? ’k Weet het niet.
Feit is het dat ze in hun ballingschap niet
met rust gelaten worden, soms worden uitge
buit of, om neutraal te spreken, althans niet
worden vergeten.
Feit te het ook, dat er andere helden zijn,
grooter dan die van de racebanen en boksers-
ring, andere vorsten en groote mannen, grooter
wel dan koningen van deze wereld, voor wie
de romantische rhetorlek geen aureool schept,
maar die toch eenmaal groot waren, en wat
meer te. nog groot zjjn en ook In ballingschap
Een van die te zeker Z. H. Exc. Mgr. J. Bier
mans, tit. Bisschop van Gargara, vorst van de
Kerk en held voor Christus, want met hart, en
ziel missionaris.
En missionarissen zijn toch wel de grootste
helden die de wereld kent Een missionaris of
fert veel, Ja alles wat een mensch dierbaar te.
Het starre leven van de vreemdelingschap komt
er voor in de plaats. En dat kan zwaar zijn
ge moest het eerst eens voelen al wordt er
ook niet over gesproken. Om missionaris te
zijn te veel vastberadenheid en durf noodig, te
veel grootheid van ziel noodig. Waarom gaat
een missionaris naar den vreemde? Omdat de
liefde hem gevangen heeft en hem onweer
staanbaar voortdrijft, ’n allesomvattende, on
begrensde liefde.
Nog grooter offers, vooral ook physjeke, wer
den er geëlscht van een missionaris veertig of
Vijftig jaren geleden, toen zij als echte baan
brekers zich een pad baanden diep in het don
kere Afrika, baanbrekers voor den katholieken
godsdienst en de Europeesche beschaving. Ja.
1 wordt graag vergeten welk een steun de
missionarissen geweest zijn voor de kolonisatie,
hoe zjj gevochten hebben soms tegen het be
derf, dat andere blanke broeders aanrichtten.
We kunnen de feiten niet loochenen, mogen ze
nog wel eens in herinnering brengen als hulde
aan de missionarissen, als hulde ook aan dezen
eenen: Mgr. Biermans.
Toen, In het jaar 1896, trok Father Bier
mans. jonggewjjd priester van de St. Joseph-
Congregatie van Mill Hill, uit als een echte
pionier. De reis naar zijn missiegebied Oegan
da, die nu vanaf de kust In een paar dagen
wordt afgelegd per boot en trein, duurde toen
drie volle maanden. Te voet trok men voort
door oerwouden vol gevaren van dieren en In
secten, over stelle bergen, door smoorheete
vlakten, onder tropische zon, in ongezond kli
maat. vergezeld van eenlge Inlanders, als vreem
delingen.
Father Biermans dacht er heelemaal niet
aan. dat hij een held was. Hij trok daar voort,
omdat zijn Overste hem zond. Ook leefde hU
niet in een romantische droomwereld, maar
voelde en leefde de harde werkelijkheid. Zjjn
roeping dreef hem voort. Hoe htj daar werkte
die eerste jaren als kapelaan of pastoor, kan
hier niet uitvoerig verteld worden. Het was
en sjouwen om met niets veel tot
de St Josephcongregatie van Mill Hill. HU
kon dus niet meer terogkeeren naar zijn ge
liefde missie. Ge zult misschien denken, dat
hij zich nu balling voelde. Misschien deed hjj
het eerst ook wel, maar was het toch niet
Hij bestuurde nu de heele missiecongregatie,
kon nog grooter mlssie-actie ontplooien en deed
dfit ook. Nieu
we missiehui
zen werden
gebouwd on
der zijn be
stuur, zoowel
in Engeland
als in Hol
land, en tel-1
kenjare ont
vingen jonge
mannen in
steeds groo
ter getal door
zijn handen
de H. Pries
terwijding en
telken jare
werden er
door hem
meer missio
narissen uit
gezonden
naar de 10
Hier kon hjj
de
verschillende missiegebieden. Hier kon
grooter stuwkracht zijn dan ergens en was het
ook.