Als de Herfst nadert
H
tS U AL LID
Firma Timmer
H. BOSSERT ZOON
H. VAN SIJZEN CO
Rolpens en Hoofdkaas
4.2.0.9
Ickmann Oudegracht 198
Ir
Wit-Gele Kruis?
ZOO NIET
DE FRUITTIJD
MAISON GEELS
den Herfst
van
DAMES- EN HEEREN-KLEERMAKERS
I
J. BLAAUBOER
RECLAME
Permanent-Wave
f 1.50
lOpCt. KORTING
op telefonische bestellingen
voor alle artikelen. Gaarne
sturen wü zichtzendingen
of stalen.
MODE-VAKSCHOOL
HET MODERNE BINNENHUIS
37
68
35
en
Vanaf heden wederom verkrijgbaar onze
vraag dan even
inlichtingan
aan ons kantoor
„HET LEDERHUIS”
is aangebroken!
:44
Costamiëre
Coupease
Leerares
PRIMA. COUPE SUCCES VERZEKERD
1 Les per week f 2.50 per maand
2 Lessen per week f 3.50 per maand
Inschrijvingen en inlicht, (ook schrift.) dagelijks
Voor BLOEMEN en PLANTEN
is een goed en voordelig adres:
KLEVERLAAN’S
BLOEMENMAGAZIJN
HEKEL ST R,A AT IC - TELEFOON 2C53
FILIAAL: KOORSTRAAT 29 - TELEFOON 4196 ALKMAAR
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
WOENSDAG 22 SEPTEMBER
I
De weide tooit zich met
WW WWW
een nieuw kleed
Afscheid van den zomer
VAN HET
Een oud en vertrouwd adres?
STOFFEERDERS
UW VOORDEEL
IN I»E OVERDEKTE
TEL. 3652
Ta. 3528
HUIGBROUWERSTRAAT11
ALKMAAR
HOEK LAAT
n
I
TELEFOON 3592
RITSEVOORT 42
PAYCLOP 20-22-24
ALKMAAR
s
I
REGENJASSEN
WINTERJASSEN
u
w
ST. ANNASTRAAT 19 TELEFOON 3416
BEHANGERS
BEKENDE PRIMA
ANTI-RHEUMATIEK
r
38
BELEEFD AANBEVELEND:
VLEESCHHOUWERIJ v.h.
COMPLEET
s
r.
ONZE ERVARING
I
Vanaf heden aangesloten.
Om een elk op ons telefoon
nummer attent te maken,
geren wy tot en met Vrij
dag 1 October
De merkwaardige
„Herfsttijloos
Plant en dier gaan in
een langen slaap
B. J. SCHUYFF
r ’Ut?
Koopf bij onderstaand adres:
Dames,
Wenscht gij Uw eigen
kleeding te leeren
maken
Zeer groote sorteering Stoffen voor kleeding naar Maal
Bekende Moderne coupe Billijke prijzen
ONZE MEUBELEN VAN EIGEN
ONTWERP EN FABRIKAAT
MUNTEN UIT DOOR SIERLIJKE
EN DEGELIJKE CONSTRUCTIE
b REGENMANTELS
JEKKERS
Groote sorteering HERFST» en WINTERMANTELS
Onze specialiteit: Zwarte mantels. Zeer groote maten, ook
zonder bontgarneering voorhanden:
0
aiammiimmcr
IJ
Sinaasappelm«sj«
n
pad.
n
1
A
a
t
i.
c
Niet
2.40
Dit
bloemen
zomersche
broedvogels
Inge,
onder
er
ar
et
SchUdklleraftreksels, bU winterslapers
spoten, maakt hen onmiddellijk wakker
snelle stijging der lichaamswarmte.
1.80,
Baal
zomer
vertelt
<1. ophouden van voeoselopname en spierbe
weging. ZU teren op hun reserve-voedsel, voor
namelijk vet.
Draagt ons artikel
N
I
E
11 11 - U
w
■11!»"—^= E
lillik ~Z.~ S
10^= L
HE O
1111==^
T
In
m
o
tn
i:
ige
KW
en
lat
at
en
e-
tie
ge
ti
jk
Ie,
>n
:n
e.
is
n-
m
I*
Langestr. Tl - Mode*-Manufacturen
!t
De lepeltjes van het Koninklijk Huis zijn uitgebreid met de
beeltenis van Prins Bernhard. Jamboree-Lepeltjes, Bordjes
en Penningen voorloopig nog ie leveren
Midden in de Paygiop
handhaaft zfjn veer lage prUeen
Wü hebben een zeer groote sor
teering in:
DAMESTASSCHEN
TREKSLUITINGTASSCHEN
AVONDTASCHJES
ACTEN-, SCHOOL-, COLLEGE-
EN DOKUMENTTASSCHEN
KOFFERS, HOEDENKOFFERS.
DAMES- EN HEEREN
TREKSL.-PORTEMONNAIE8
Dames- en Heeren-Portefeuilles
Sigaren- en Sigarettenkokers
TABAKZAKKEN
ABONNEMENT-ETUIS
VENTERS BEURZEN
HONDEN- en SPORTARTIK.
ALLE SOORTEN RIEMEN
FIETS- EN ZIJTASSCHEN
BUOUTERIERN, ENZ, ENZ.
Heusch, het Lederhuis
heeft de grootste keus
REPARATIE - INRICHTING
PAYGLOP - ALKMAAR
les en Onder-
bij passend.
te dameeechorten
De avond valt vroeg. We stappen naar huis
over de eenzaam-stllle velden, langs donkere
boschranden, langs het stille water met het
zwijgende riet en de donkere dreiging der
zware wolken. Daar komen we nog een herder
tegen met zijn trouwen hond en s’n goede, stille
schapen. Ze neuzen naar de laatste sprietjes
gras, die reeds hun beste malschheid verloren,
maar schapen zijn gauw tevreden De zon ligt
laag en veegt over de ruggen der schapen been
en zet de randen in een fijnen gloed.
De schapen gaan stil naar huls, naar hun
Kannen stal, wij gaan naar de warm» kacttaL
Kinderkousen prima
beige wol w 130, 99, 55
Dameskousen zuiver
wol 1.35, 95, 80
JaegerwoL groote knot
ten in 10 kleuren
Directoires - zeer mooie
wlnterkwaUtelt 1.60, 1.25, gij
Cl
- be
kende Vinterkwalltelt -CO
3.60, 2.7|, 1.75, 1.10 Oö
ide hemden en
ten: 3.60, 2.80, gy
flanel voor bekend}
Uw Fruitmesjes, Fruitschaal, Fruitstel,
Fruitmesstandaardje, Fruitschep, Fruitafval-
bakje. Druivenschaar, Druivenspoeler,
Notenkraker, Notenpeller, Grape-Frurt-
mesje, Crape-Fruitlepels, Tomatenmesje,
Citroenknijper, Smaasappelmesje en
Vingerkommen
WIJ ZIJN U GAARNE
VAN DIENST MET
MODELLEN
EN CONCURREERENDE
PRIJSOPGAVE
VERT. ZONWEREND
ROLGO-GORDIJN
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
door de
sommige
dat in de zaden en bollen bijzonder hoog moet
zijn. Dit gif (Colchlcln) Is al te dikwijls de
liefhebbende kinderwereld noodlottig
geworden en beteekent ook voor de jonge, on
ervaren weldedieren een voortdurend gevaar.
In de wetenschappelijke medische wereld
heeft het als geneesmiddel tegen jicht en wa
terzucht langen tijd een belangrijke rol ge
speeld. De „herfsttijloos” met haar vele varië
teiten en prachtige witte, roodachtige en blauwe
bloesems heeft ons de ongekunsteldheid van
deze eenvoudige herfstbloem al lang doen ver
geten door haar pracht, die In het late jaar
getijde zoo dankbaar aanvaard wordt.
De bekoringen van de natuur, mits wjj er
slechts oog voor hebben, zijn vele en zij laten
zich zeker niet binden door jaargetijden. Zoo
bezien kan de herfst verrukkelijk zijn....
Ik hoor zeggen: natuurlijk,
dat is goedkoop
Wij helpen U bij het vervaardi
gen daarvan. Valgt een cursus in
Teekenen, Knippen en Naaien,
en gij zult zien welke buiten
gewone resultaten V daarmede
bereikt. OPLEIDING VOOR
KOORSTRAAT 21, ALKMAAR.
Directrice A. VAN COMMENtE
Aan bovengenoemde cursussen kunnen ook jonge meisjes
deelnemen
langst vast te houden. Milde gastheer
van duizend wezentjes, die van den over
vloed van z’n levenssap profiteeren, gaf
hjj ook voedsel en schuilplaats aan de
kleine galwespen. Bij honderden kunt ge
de vreemde gezwellen vinden. In den blij
den tijd der zonnige zomerdagen danste
de korte dikke wesp heeleir.aal niet de
gebruikelijke taille van de familie over
de bladeren en voerde haar legboor, scherp
en naaldfjjn, door de opperhuid van t
elkeblad en deponeerde daar 't eitje,
t Blad reageert op ’t afgescheiden vocht
en er ontstaat een woekergroei, sponzig-
en bolrond, voedsel voor de kleine larve
en veilige, sterke bescherming, vttaar geen
roover haar deren zal. Ook de sterke vorst doet
ze geen kwaad. In t hartje van de .Ral” blijft
een klein rond kamertje, juist groot genoeg voor
de larve, die daar haar metamorfose door
maakt en straks een gangetje knaagt om zeil
de dem- van haar oei te openen.
De harde knikkers, die een zuiver rond gaatje
hebben, verraden zelf, dat de gast vertrokken
Is, om opnieuw eeuwige kringloop aller din
gen haar eitje te leggen onder de opperhuid
der eikelblaren zooals haar moeder deed.
De buiige wind der kille, natte herfstdagen
heeft ook de vleermuizen verjaagd. Een maand
geleden lokten we ze bjj koppels voor ons lichte
raam. Als we het gordjjn openlieten, kwamen
de motten en kevers op *t licht af en daarop
weer de vleermuizen, die vlak voor onzen neus
het malsche hapje wegkaapten.
Dik en vet hangen ze nu op stille donkere
plaatsen, aan de zolderbalken. In de holte der
muren en in Limburg
et is met een tikje weemoed, dat wjj
het in dez^ dagen onomstootelUk
vaststellen: de zomer is voorbij.
Wanneer de eerste kll-grauwe regen
dag zich heeft aangemeld wanneer wij
ggotsetlng bemerken, dat onze zomerkleeren
geen voldoende beschutting meer geven, dan
kijken wij elkaar eens veelbeteekenend aan en
seggem „t Is afgeloopenl” En dan flitsen als
in een bonte revue de beelden en geneugten
«■n den afscheldnemenden zomertijd voorbij.
Het „dolce far nlente’” der vacanties en de
Ragen besteed aan see- en zonnebaden liggen
achter ons; de tochten in eigen land en die
over de grens zijn alweer herinnering geworden
en heel het zomerbljjspel met al zijn bekorin
gen van luchtigheid, vrijheid en frlschheid,
levensblijheid en vacantie-vreugde behoort weer
tot het verleden.
Dit alles moge ietwat somber klinken, temeer
omdat de gedachte aan de zomerperiode nu
eenmaal altijd Iets zonnigs heeft, daar staat
direct tegenover dat
wü den herfst, die op
31 September zijn ot-
flcieele entree maakt,
tm niet direct als een
jaargetijde van regen
en windvlagen moeten
kenmerken, maar ook
wei degelijk kunnen
öen als een deel van
het jaar, waarin vele
streken zich op zijn
mooist tooien en waar
in een wandeling door
bosch of hel een wer
kelijk bijzondere beko
ring biedt.
ai wie bet buiten-
Rven van nabij kent
en niet gedoemd is zijn
dagen te slijten in dé
.steenen stad”, die er
kent grif, dat de herfst
op de velden heel mooi
kan ztfn....
een spleet, onder de steenen trap van
m}jn huis, wist ik heel den zomer de
schuilplaats van een pad, vertelt Jan
Vriends in „De Zwerver in Gods vrije natuur.”
En hij vervolgt:
Bah? O, nee, een pad is niet vies, zeker niet
giftig, zooals haar vaak ten onrechte wordt
toegedicht, t Beest is dood onschuldig en zeer
Achter den molen
slingert zich het beek
je in het lage, vochtige
weidelandschap. De
melkachtige damp
heeft plaats moeten
maken voor de nog
warme zonnestralen
van dezen herfstdag,
die de aarde zegevie
rend bestralen. En nu
Mgt daar de weide en
zij tooit zich als begaafd
violette lellebloesems, die
schen herfstwind beroerd
wonder der geelgestipte
een stil feest te vieren. Niet helkleurig en ze
gevierend als weleens, maar zacht getint en
Ietwat moede, zooals dat past bij het schel
dende jaar.
De zoo nauw aan de natuur verwante geest
«ter landelijke bevolking heeft een open oog voor
de groote gelijkheid van de bleeke herfstbloemen
en de vroolljke kleurige crocus-soorten.
„Wikte Saffraan” of „Herfstsaffraan” wordt
nog op vele plaatsen door den volksmond
genoemd. En dan worden vrij er aan herinnerd,
dat de op het ^ld Moeiende crocus een sedert
eeuwen gewaardeerde specerij voor het bakken
levert, de saffraan. Saffraan maakt den koek
geel, heet het bij de kinderen.
Reeds in de oudste perioden van onze taal
beet het Meeke bloemenkind van de herfst-
welde: „Herfsttijloos” en het Is alsof een
stuk volks-fllosophie uit dien naam opklinkt.
De „herfsttijloos” vormt hierin de groote tegen
stelling tot de andere bloemen, dat zjj begint,
wanneer voor andere het einde al gekomen Is.
Losgelaten van den tijd en den loop van het
jaar opent* zjj haar bloemkelk eerst op een
oogenbllk, dat de natuur zich al langzamer
hand voorbereidt op haar wlnterrust.
Zonder beschuttende bladeren staat zij daar
ta den killen herfststorm en typeerend is In
dit verband de volksuitdrukking, de „naakte
Jonkvrouw”. Eerst wanneer In de nieuwe lente
het kiemen, botten en Moeien tot nieuw leven
cntvtaakt, dan komt ook zij weer boven om
tusschen haar lange zwaardvormige bladeren
de diep In de winteraarde gevormde vrucht te
doen rijpen. En de wonderlijke vormen der drie
hoekige zaaddoosjes hebben deze plant al heel
wat merkwaardige bijnamen gegeven....
Waar de bleeke bloem zich op de herfst-
weide vertoont, daar bloeide met haar de le
gende op. Naar een eeuwenoud volksgeloof moet
de „herfsttijloos” als geheimzinnige spinster de
•Ghitterende draden spinnen, die op zonnige
herfstdagen het voorhoofd van den argeloozen
Wandelaar beroeren. En in TTiüringen b.v. wre
ven vroeger de meisjes en jonge vrouwen de
eerste herfsttljloozen, die zij vonden tusschen
hun handen, stuk, opdat hun vingers gevrij
waard zuden blijven van spinnen en wonden.
De eerbiedige schuwheid der menschen voor
<teze merkwaardige plant berust niet slechts
|4>p haar eigenaardig levensrhythme, maar niet
•tatader <n> de wetenschap van haar gif-gehalte.
vooral in de mergel
grotten, waar de tem
peratuur niet zoo
schrikbarend—daalt.
Aan de klauwtjes
der achterpooten, de
vlieghuil als een man
tel omgeslagen, han
gen ze daar roerloos
en wachten „onbewust”
de zachte lentedagen.
Ik zeg onbewust, en
dat is letterlijk be
doeld. want de werking
der hersenen schijnt
wel volkomen uitge
schakeld en men ver
onderstelt. dat alleen
het ruggemerg nog in
functie is.
Uit het boek van
pater E. J. Hoogeveen
Leerboek van mensch
en dierkunde) wjag ik
wel het lijstje der ty
pische verscijnselen
aanhaten, die we bjj
wirAerslapende vleer-
muizen constateeren:
a. Sterke daling der
lichaamswarmte, die
gaan kan tot 8* zelfs
tot 1*.
b. Verminderde hart-
werking, zoodat het
aantal polsslagen nog
slechts 108 per mi
nuut bedraagt.
o. Geringe zuurstof-
opname en koolzuur-
gas-afglfte
longen, bi)
dleipn 100 maal min
der dan in normalen
toestand.
len zich In den wln-
oode bloedlichaampjes,
n wakenden toestand).
Voor velen is de naderende herfst
de groote tegenstelling met den
zomer en zijn komst wordt met
gemengde gevoelens tegemoet ge
zien. Maar voor wie den herfst kent
zooals hij zich buiten in het land-
schap tooit, kan dit jaargetijde
een ongekende bekoring hebben....
We zien, dat er nog al eenige veranderingen
optreden en dat zoo’n winterslaap nog zoo’n
kleinigheid niet is.
Uit uw bespiegelingen kunt ge opschrikken
door *t ratelend geklepper van een vluchten
den vogel, dle> vlak bij uw voeten opstuift.
Neergedrukt tusschen de dorre blaren, die
vlekken als zijn verenkleed, zocht hij bescher
ming tegen gevaar. De vogel deelt het droeve
lot van eenden, ganzen, fazanten en patrijzen,
en onder de viervoeters, van hazen en konij
nen n.l. *n begeerd wildbraad te zijn. En hout
en watersnip gelden voor een delicatesse, zeer
tot him verderf!
En elk jaar keert de gevaarlijke tijd van
knallende geweren en snuffelende honden te
rug en dat heeft In hun instinct vastgegrift:
.hoedt u voor den mensch." Daarom dat ang
stige, groot-open oog, waarin de vrees beeft
voor de ontdekking, t Duurde te lang dat we
zoo dichtbij bleven staan, hij was zijn zenu
wen niet meer meester en rende er ta een
dwaze vlucht vandoor. Dwaas ja, want de
jager had een pracht van een kans; de doo-
dende korrels zouden van achter onder zijn
veren gekropen zijn, en aan zijn zorgvolle le
ventje was al een eind geweest.
Ziet ge den typischen hoogen stand van het
oog? Dat is in verband met de levenswijze. De
lange snavel wordt loodrecht in den drasslgen
grond geboord, op zoek naar wormen en insec
ten, en nu kan de vogel bj) deze bezigheid toch
den omtrek blijven overzien.
nuttig, omdat het zooveel maanden lang de
slakken verdelgde in uw tuin en vliegen en
muggen ving bij duizenden. Loom en dik zag
ik ze thuiskomen van haar avondultstapje; de
lange uren van den dag verdroomde ze. Ineen
gedoken In haar donkere hol. Zoodra de sche
mering viel, werd ze bedrijvig en In t schijn
sel van de lamp zagen we ze zig-zag op en
neer schieten. Ze springt niet als een klk-
vorsch, maar rent met groote passen achter
nachtinsecten. Het sljjmlge tonglapje kon Je
zien uitslaan met een nljdigen ruk. Ééns heb
Ik gewacht, tot ze weer slapen ging. Toen
kwam ze thuis, met een buik, zóó onfatsoen
lijk dik, dat ze eerst na vier, vijf vergeefsche
pogingen zich tegen de onderste tree opwerkte.
Toen de najaarskou doorzette, werd ze on
rustig als het niet te vreemd klonk voor
zoo’n kalme pad, zou ik bijna zeggen geagi
teerd, ondanks haar welgedaanheid, die dui
delijk het bestaansrecht demonstreerde van
de spreekwijze: ,roo vet als een pad.” Maar ik
ben mijn trouwe gezel nu kwijt, ik heb haar
wlnterslaapplaats niet gevonden.
Ik mis zoovele van m'n trouwe
vrienden, t Grootste deel onzer
heeft ons verlaten. Al wat van insecten leeft
is naar ZuidelijkCr landen. Meezen en goud
haantjes maken nog hun dagelijksche route
door het bosch, vreemde zwervers, als koper
wieken, kramsvogels en kruisbekken zien we
bU vlagen, de sonore roep der hooge ganzen
klinkt door de avondlucht, maar t eigen, ver
trouwde volkje mis ik.
Op mijn tocht door weiden en akkers hoor
Ik niet den parelenden regenenden zang van
den leeuwerik; als er kieviten zijn, houden ze
in hreed front hun paradeoefenlngen, maar
geen spoor van hun uitgelaten spel In de welde.
Kaal en koud staan de ontbladerde boomen
langs de beek en nu ze niet meer ruischen hangt
er een vreemde stilte, die *t kabbelend water
niet verstoren kan. Pltls, paapje en tapult
hebben alle leven meegenomen uit de ruige
oevers. De elk, die In *t voorjaar zoo laat zijn
blaren kftaE» de aardigheid ae X
e. De oorzaak ligt waarschijnlijk in de schild
klier, die. van haar kant den Invloed onder
gaat van de sterke vetafzetting bij rijkelU^i
voeding.
E
8
L
O
O
T
