Steun of loon
X 7
BERGENS RAAD TEGEN EEN
VLIEGVELD
I
vani.
f
EEN ADRES AAN DEN
MINISTER
GAL VANI-HERDENKING
VRIJDAG 24 SEPTEMBER 1937
Naar een andere ver
houding
over
Dierlijke electriciteit
r
KAL VERDIJK
Krantenpapier
Dienstboden vroeger
en nu
A. SPAANDER
Een nationaal belang
HET SINT MELANIAWERK
BERGEN
Inconsequent iet
HEILOO
UIT DE STAATSCOURANT
Toch allemaal tegen
Eigenlijk zijn er nog
wel voorstanders
De vroede vaderen
een vroedvrouw
Twee eeuwen geleden werd de
groote Italiaanse he natuur
kundige geboren
Burgemeesters
Van den aanleg wordt een
funeste invloed op het
seizoenbedryf verwacht
Marktplein te Weimar
i
B
be-
ofwel:
naar
de
c
ge-
Wethouder MACDONALD vond het Inconse-
in In-
Een „Ordonnantie voor de dienst
boden ten Lande van den Vryen
tot Brugge"
Drukbezochte jaarvergadering te
Den Bosch
Na de heropening las de secretaris het
adres voor, waarin de hierboven vermelde
argumenten teren den aanleg van het vlieg
veld waren samengevat en waarin den mi
nister om een onderhoud werd verzocht.
Zonder eenige discussie werd het adres
met algemeene stemmen goedgekeurd.
tot aftreden noopte.
heer Spaander om. gedurei
BU KB rijn opnieuw benoemd
tot burgemeester der gemeente Driel, J. F.
van Heereveld. met ingang van 1 October; der
gemeente Oudorp, W Bos Gzn secretaris dier
gemeente, met ingang van 23 October;
boeken aangeschaft, o. a.
van Trygve Gulbranssen:
..Deze muren hoorden den eersten kreet en
„den laatsten snik van Galvani;
„Voor hem was de ééne pool verbonden met
„de andere!"
„Nato accolsi Galvani o 1 plans! estinto,
„Per lui fu l*uno all’altro polo avvtnto!"
Ieder, die met het lot van deze menschen
begaan is en daartoe rekene men op de
eerste plaats den Minister van Sociale Za
ken, dient zich ernstig de vraag te stel
len: mag deze grondgedachte worden los
gelaten? Is zij, ten volle juist? Staan er
ook geen deugdelijke argumenten aan den
anderen kant?
hoofd nagenoeg evenveel zelfs soms nog meer
aan steun ontvangt dan hU met werken zou
kunnen verdienen.
Ie
8
Bet Mobillaaliekruis. De vergadering van
de afdeeling Heiloo van den Nat. Bond Het Mo-
bilisatlekruls. welke Donderdagavond werd ge
houden, was zeer matig bezocht. De voorzitter
geschorst, ten einde een adres aan den minister
van Defensie op te kunnen stellen.
Mgr
het
Stellig kan men gerechtvaardigden twij
fel koesteren aan haar juistheid en stel
lig staan er argumenten aan den anderen
kant.
vorkoor HET BETEEKENT NIET, dat
o stek au als ooa wvedtetator
atoogt aUsdregea ea aM y
uH ta h|kaaJ
De gedachte, dat er altijd een bepaalde
afstand moet blijven tusschen steun en
loon Is volkomen relativistisch. Onverschil
lig hoe laag het loon in het reëele bedrijfs
leven staat, zij meet den afstand, zij stelt
het steunbedrag nog lager, zooveel lager
zelfs, dat ook dat héél lage loon nog altijd
een pnkkel tot werken bevat. Wanneer bet
loon ook al beneden het levensmlnlmum
mocht dalen de heilige afstand blijft be
staan symboliseerend den afstand tus
schen den ambtenaar en het leven.
Donderdagavond vergaderde de raad van
de gemeente Bergen. hoofdzakelUk ter be
spreking van de plannen van het Ministerie
van Defensie tot aanleg van een militaire
vlleghaven voor jachtvliegtuigen en derge-
Ujke tusschen Bergen en Alkmaar. Dese be
spreking werd gehouden op verzoek van een
negental raadsleden.
TA dcugde» ykg».
I I breken, zyn eigenschappen en nWamgeft,
in den loop der eeuwen niet veel veran
dert en dat daardoor dezelfde vraagstukken,
zü het in gewüzigden vorm, telkens terugkeeren,
bewijst wel de „Ordonnantie voor de dienst
boden ten Lande van den VrUen tot Brugge",
waaruit het weekblad „De Zweep” een en an
der mededeelt.
niet achter stellen, want ook hij had gelijk. La
ter heeft Galvani dit, os. op zijn reizen, bewe
zen. Doch hoewel Volta een groot tegenstander
van Galvani was, bleek hU een ridderlijk man
te zijn, hetgeen later is gebleken, toen als een
onomstootbaar feit kwam vast te Staan, dat
Galvani's ontdekking in leder geval van groot
belang was voor de wetenschap.
Het was op den 27en Juli van het Jaar 1797,
dat de Clsalpijnsc(ie Republiek werd uitgeroe
pen en Galvani voor de keuze werd gesteld den
eed van trouw af te leggen tegenover Napoleon
ofwel af te treden als hoogleeraar en zijn ver
dere leven in armoede door te brengen En, zoo-
als velen van den groeten en vaderlandslleven-
den ontdekker hadden verwacht: Galvani koos
het laatste. In zijn armoede zocht hjj toevlucht
bij zün broeder. De jaren van zorg, zoowel tees
telijke als lichamelijke, knaagden aan Galvani’s
gezondheid en hebben zijn dood verhaast. HU
overleed op 2 December 1798. Op het bescheiden
buisje, waar Galvani werd geboren, leefde,
werkte en overleed, en dat helaas wegens al te
groote bouwvalligheid moet worden afgebroken,
staat een gevelsteen met een medaillon van den
beroemdqp man-Op dezen steen leest men: H
Esperanto. In caf? Tieble zal as. Woens
dag een propaganda-avond worden gehouden
voor de wereldhulptaal Esperanto. Nadat een
propagandistisch woordje zal zijn gesproken,
zal aan alle aanwezigen een gratis proefles wor
den aangeboden. Op het einde van den avond
zgl men zich als deelnemer voor den te geven
cursus kunnen opgeven. Er wordt flinke
langstelling verwacht.
De voorstellen van den minister bevat
ten inderdaad alles, wat gegeven deze
grondgedachte, voor de groote gezinnen
kon worden ^bereikt en toonen daarmee
den emstlgen wil van Zijne Excellentie om
den zwaarst door da crisis getpilfengp «oo-
**eel mogelQk tegemoet te komen.
Maar nog eens: gegeven déze grondge
dachte: er moet een zekere afstand blij
ven bestaan tusschen steun en loon.
Zoodra men echter deze grondgedachte
loslaat komt de kwestie heel anders te
liggen en kan de minister meer voor de
werkloozen doen.
■w -w -r elke verhouding moet er bestaan
WW tusschen de nonnen van de steun-
verleening en de loonen in het be
drijfsleven?
Tot dusverre gold bij de betrokken regce-
rings-instanties de opvatting, dat er altijd
een zekere afstand tusschen deze beide be
waard moest blijven. De maximale steunbe
dragen mochten niet al te dicht de loonen
daarmee bedoelde men meestal de loon-
minima benaderen. Dat zou demorailsee-
rende gevolgen hebben. Dc arbeid zou zijn
aantrekkelijkheid verliezen. De wcrklooze
sou zich lekker gaan voelen in zijn niets
doen. De prikkel om zich in te spannen zou
ontbreken. Enfin men kent de woorden en
men kent de wijs van het lied. Meermalen
werden verlagingen van de steunnormen
op dit motief ingeleid en werden regeering
en volksvertegenwoordiging het op dezen
grondslag over dergelijke verlagingen eens.
De eerste geste van den nieuwen Minis
ter van Sociale Zaken wijst erop, dat deza
grondgedachte over de verhouding tus
schen steun en loon nog steeds de basis
Vormt van het beleid der regeering al
thans van het parlement Inzake den
«erkloozenstaun.
De steun-normen mogen de loonen niet
te dicht naderen, zegt minister Romme zijn
voorgangers na:
Door den secretaris werden de ingekomen stuk
ken betreffende deze kwestie voorgelezen. Het
waren adressen van V.V.V., van verschillende
groepen zomergasten en anderen, waarin tegen
den aanleg van het vliegkamp werd geprotes
teerd en waarin den raad werd verzocht pogin
gen in het werk te stellen het vliegkamp elders
aangelegd te krijgen of te bereiken, dat Bergen
als seizoenplaats zoo weinig mogelijk last van
het vliegkamp zal hebben.
De heer VOUTE vroeg Inlichtingen omtrent
de voorgeschiedenis en omtrent de meenlng van
B en W
De VOORZITTER zei. dat het besluit tot aan
leg zeer plotseling bekend was geworden en dat
het gemeentebestuur daardoor voor een fait
accompli werd geplaatst. Spr. persoonlijk had
tegen den aanleg niet veel bezwaar, maar dat
mocht niét gelden als algemeene maatstaf. Zaak
was alle het algemeen belang rakende argu
menten voor en tegen elkaar af te wegen en
daaruit een conclusi^ te trekken.
Het was gebleken, dat veel zomergasten, voor
al uit de industriegebieden, seer veel bezwaren
tegen het vliegkamp hebben, omdat zU vreezen.
dat de rust in Bergen, welke zij zoo zeer zoeken,
verloren zal gaan.
De heer DINGERDIS had vernomen dat het
vliegkamp een personeel van ongeveer 30Ö man
moet hebben, hetgeen voor Bergen ongetwijfeld
van veel belang is. Op Texel zijn wel twee vlieg
kampen. een militair en een burgerlijk, en des
ondanks komen er tienduizend zomergasten 10-
geeren. Men moet dus de zaak niet alleen van
den zwarten kant bekijken.
De heer VOUTE geloofde niet dat er zooveel
personeel zou komen. Bovendien zal het grootste
deel er van ongehuwd zijn en gelegerd in het
kamp, zoodat Bergen daar niet veel nut van
zal trekken. Een vergelijking met Texel gaat
niet op. omdat de Mok een kamp voor water
vliegtuigen heeft, die uiteraard oefenen boven
zee. De menschen op Texel hebben zich boven
dien gevestigd ver van dit kamp.
De stunts in de buurt van het Bergensche
kamp zullen zeer veel lawaai maken, evendfls in
Soesterberg, dat hard achteruit gaat.
Aangeboden werden hierna de rekeningen van
de gemeente en de bedrijven over het jaar 1936.
welke ter onderzoek in handen werden gesteld
van een commissie, bestaande uit de heeren
Brak, Ellis en Voute.
Besloten werd tot het aangaan van een kas-
geldleening tot een bedrag van maximum 50.000
tegen een rente van ten hoogste 1*4 pCt. boven
het promesse-disconto der Ned. Bank.
Het kohier der rloolbelastlng werd voor 1937
vastgesteld op 12.644.08.
Op voorstel van B. en W. werd een commis
sie benoemd, bestaande uit alle leden van den
raad, behalve de wethouders, om de 50 Inge
komen bezwaarschriften tegen het ontwerp-ult-
breldlngsplan te behandelen en om er over te
rapporteeren.
„Hoog Balllu. Burgemeesters en Schepenen
■s Lands van den Vrijen”, het hoogste rechts
college onder de Republiek in Westelijk Staats-
Vlaanderen, „resldeerende te Sluys". vonden In
1684, dat niettegenstaande hun vroegere ordon
nantiën. „de dertelheijd, ongeregeitheyd en on
gebonden Stoutheyd der Casteleyns (boeren, die
tegen vast loon voor rekening der eigenaars
het bedrijf op een hofstede leidden) end3 Caste-
leynsters. mitsgaders Knegten en Dienstmeyden
en andere Persoonen. kost en huur verdienende"
zóó dagelijks toegenomen was. dat een nieuwe
ordonnantie hoogst noodzakelijk bleek
Electrisch koken. Donderdag werd in het
lokaal van „de Rustende Jager" een demon
stratie gehouden in electrisch koken. Het be
zoek was zeer matig; dat was jammer, want
wat geboden werd was meer dan de moeite
waard om te zien.
Een geheele maaltijd voor 4 personen werd
bereid, terwijl de kosten slechts 6 cent be
droegen. De mlddagdemonstratie was evenals
de avonddemonstratle slecht bezocht.
De heer Wolzak opende den avond en dankte
na afloop. Mejuffrouw v. d. Berg zorgde voor
het koken, terwijl na afloop elk der aanwezigen
een zak electrisch gebakken koekjes mee naar
huis kreeg
Aan de orde was hierna een voorstel van B.
en W. om hen te machtigen een oproeping te
publiceeren voor de op 1 November a.s. vacee-
rende betrekking van gemeente-vroedvrouw,
tegen een ,salaris van 1000 per Jaar, en een
vergoeding van ƒ5 voor elke door het Burgerlijk
Armbestuur toegestane gratis-verlosslng boven
10 verplichte gratis-verlosaingen per kalender
jaar, en een rijwieltoelage van 20 per jaar en
overigens op voorwaarden als In de instructie
is bepaald.
Ziekte- en ongevallenverzekering komen voor
rekening der gemeente, waarmede o. a. 60
gemoeid is; ultkeerlng bjj overlijden te regelen
volgens ambtenarenreglement.
De heer DEN DAS maakte er bezwaar tegen,
dat het salaris voor deze verantwoordelijke
functie door dit voorstel belangrijk zou worden
verlaagd. De huidige functionaresse verdient
meer, hetgeen ook de nieuwe toekomt.
De heer DINGERDIS ondersteunde het ge
zegde van den heer Den Das.
De heer SWAAY wilde de aanstelling voor-
looplg voor een jaar doen geschieden.
Verschillende leden hadden daar bezwaar
tegen, omdat een proef aanstelling den sollici
tanten zoo weinig zekerheid geeft.
Een voorstel van den heer Den Das. om de
tien gratis bevallingen te laten vervallen, werd
met 7 tegen 4 stemmen verworpen, waarna het
voorstel van B en W. werd aangenomen.
Aan den heer A. Pascha werd, ten behoeve
van een Esperantocursus. gratis een lokaal van
de U.L.O.-school afgestaan. Wordt het leer
lingenaantal grooter dan 20. dan zal een ver
goeding moeten worden gegeven.
Voortswerd besloten tot aankoop en over
name van verschillende stukken grand voor
wegenverbetering, o. a. 270 M2 van de wed. T.
BrandsBlankendaal gelegen langs d< tram
baan. voor de som van 810.
Hierna rondvraag en sluiting.
Openbare R. K. Leesbibliotheek. Naar wij
vernemen zal de bibliotheek Zondag a.s. weder
geopend worden. Zooals uit het supplement
blijkt., zijn weder een belangrijk aantal nieuwe
de bekende trilogie
„En Eeuwig zingen
de bosschen”, „Winden waaien om de rotsen"
en .De weg tot elkander".
Ook de kinderboekenserie is met nieuwe wer
ken aangevuld.
Wij veronderstellen dan ook dat zeer velen
hun avonden prettig en gezellig dezen winter
zullen kunnen besteden met het lezen van de
goede boeken uit genoemde bibliotheek.
Men kan ook rechtstreeks de* verhooging
van de steunnormen bepleiten op dit ar
gument: Verleden jaar. toen de devaluatie
werd doorgevoerd, waarschuwde de regee
ring de arbeiders: laat nu de prijzen eerst
hun gang een tijdje gaan; ’-egin niet aan
stonds met het eischen van loons ver hoo-
gingen; wacht nog een jaar. dan werkt de
devaluatie goed dóór en dan kan aan ge
leidelijke verhooging der loonen worden
gedacht. Dat jaar is om! Er komt hier en
daar verbetering in de loonen, maar dat
blijft schoorvoetend, aarzelend gaan. Ds
vraag mag nu worden gesteld: kan er van
verhoogde steunnormen verhoogd na
tuurlijk binnen redelijke perken geen
stimulans tot verhooging der loonen ulb-
gaan? Wanneer dat wenschelljk en moge
lijk wordt geacht, valt de gedachte aan het
bewaren van den eerbiedigen afstand en
krijgt de minister grootere bewegingsvrij
heid.
En er komt tenminste eenige verlichting
voor onze werkloozen.
Dr. HEMELRIJK zei. da^ de kwestie van het
lawaai subjectief is; de een hoort het meer dan
de ander. Of Bergen er nadeel van zal hebben,
zal de ondervinding moeten leeren, maar het
gevaar bestaat, alsook het gevaar dat het ka
rakter van Bergen verloren gaat. Bergen be
hoort tot de plekjes van Nederland, waar men
gaarne recreatie zoekt. Men moet daar zuinig
op zijn, want Soesterberg heeft door zijn grooten
achteruitgang geleerd, dat men niet zonder
groote schade een vliegkamp kan aanleggen. Het
is een nationaal belang, dat men recreatieoorden
beschermt.
Ook bestaat er grond voor de veronderstelling,
dat het kamp steeds meer zal worden uitge
breid en daardoor dus ook het nadeel, hetwelk
er door wordt veroorzaakt Niet alleen Bergen
zal dat nadeel ondervinden, doch nagenoeg deze
geheele kuststreek, want men is niet om Bergen
verlegen; er zijn bulten Bergen npg genoeg
plaatsen in de wereld, waar men zijn vacantie
rustig kan do^fbrengen.
Spr. gelqpMe niet, dat er een Departement is.
dat voorbeen algemeen protest en algemeen
it bewees o. a. de zeer druk bezochte
'gadering wel ongevoelig zal zijn,
t zal van den raad uit moeten gaan.
Ledenvergadering R. K. Sport ver. „Berdos”.
Donderdagavond vergaderde de R. K. Sportver.
„Berdos" onder voorzitterschap van den heer
De Wit in het 8t. Janagebouw.
Bij de ingekomen stukken was de toezegging
van het gemeentebestuur binnen gekomen, het
gymlokaal aan de Beemsterlaan te mogen ge
bruiken voor de wintertraining.
Wegens bedanken van den heer Kollmer als
lid van de elftal-commlssle, werd na herstem
ming de heer I. Mln gekozen.
De verkiezing van de aanvoerders werd aan
gehouden.
Bij de rondvraag klaagde B. Min over de wan
orde op het terrein en de verslapping van het
toezicht tijdens de wedstrijden. HU stelde het
bestuur voor een terrein-commissle in het leven
te roepen.
De geestelijke adviseur, kap. Drost, roerde een
punt aan. dat in alle katholieke vereenlgingen
wordt aangesneden. nJ. het verantwoordelijk
heidsgevoel. Verantwoordelijkheidsgevoel moet
ook de voetballer hebben. Zonder dit is het
onmogelijk den waren clubgeest te verkrijgen,
welke de harteklop van onze vereeniging moet
zUn.
Spr. is altijd gesticht geweest over de orde
en netheid bU nlet-katholieke sportvereenigin-
gen. De tUd. dat de katholieke sportvereenigin-
gen hierin nog ten achter stonden, is thans
voorbij. Vele niet-katholieken komen ook nu de
katholieke sportvelden bezoeken, omdat ook wij
thans als ware voetbalvereenigingen naar voren
zijn gekomen.
De voorzitter dankte den heer Beukers voor
zijn U'er bij de training betoond, en sloot de
vergadering.
Zóó kan "n christelijke, althans ’n katho
lieke maatschappijopvatting, de verhou
ding tusschen loon en steun onmogelijk ao-
cepteeren. Zij erkent nog zooiets ais een
rechtvaardig loon-mlnimum. Dat is iets
anders, dan het feitelijke loon In het be-
dlenstpersoneel ontstonden er vele „onlusten" drljfsleven. Ernstig dient men zich af te
vragen, of de afstand van den steun tot
het feitelljk loon óók moet worden gehand
haafd, wanneer dit de grenzen van het
rechtvaardig loon In benedenwaartsche
richting overschrijdt, zooals thsms In vele
bedrijven geschiedt.
Woensdag werd te ’s-Hertogenbosch de vUf-
tiende druk bezochte algemeene Jaarvergade
ring van het „Sint Melanlawerk" gehouden in
Huize Lohengrin onder presidium van mevr.
Steins BlsschopHerckenrath uit Amsterdam.
Na een vóórvergadering van het hoofdbestuur
was er een reünie van besturen, corresponden
ten, donateurs en belangstellenden, waarop te
twee uur n.m. de algemeene vergadering
opend werd door de presidente, die in haar
openingsrede dankbaar memoreerde, dat
Dr. de Jong. Aartsbisschop van Utrecht,
beschermheerschap had willen aanvaarden
Telegrammen werden verzonden aan deij Aarts
bisschop. den Blsschop van 's-Hertogenbosch
en aan H. M. de Koningin.
Het nieuwe Melania-vereenlgingsvaandel.
vervaardigd door een Javaanschen jongen en
een Javaansch meisje werd voorts aangeboden.
Een voorstel der afd. Arnhem om het be
stuur in te krimpen, voorloopig met één lid.
werd na toelichting door de afdeeling met 21
tegen 30 stemmen en 3 blanco verworpen.
in de hulzen of tusschen de buren Hadden
knechts of meiden daarin dc hand, dan ver
beurden zij twee maanden huur en werden ..zon
der eenige verachoonlng' drie uren ,jn den
Blok gesteld". De werkgevers mochten echter
hun personeel niet lichamelUk straffen, zij ver
beurden dan twintig pond Parisis.
Voor „Huisdieverey" was men streng: wie zich
daaraan ook maar eenigazins schuldig maakte,
werd openlUk gegeeseld. De werkgever mocht
ook geen geval van diefstal verzwijgen, want tn
dat geval kreeg hij boete van vijftien pond
Parisis
Personeel, dat „buyten tijds” den dienst ver
liet, verbeurde niet alleen het loon, maar werd
„ten Steene" (in de gevangenis) in den kelder
opgesloten en verder gestraft.
Drie maanden voor het afloopen van het con
tract moest de huur opgezegd worden; wie blij
ven wilde, moest dit vragen; wie mets zei moest
nog een half jaar voor hetzelfde loon dienen
Wie het dienstpersoneel van een ander uit
sljn betrekking lokte of daartoe pogingen deed,
onder belofte van „meerder loon, kennis- of
nieuwjaarsgiften, vervallen", verbeurde zestig
pond Parisis en de dienstbode, die zich zoo liet
verleiden, kreeg acht dagen in den kelder, op
water en brood. Wel mocht men tusschentUds
aan zijn personeel den dienst opzeggen, mits’
men tot het einde der afspraak betaalde. ZU
moesten dan „zonder murmurerlnge" vertrek
ken, anders zouden ze door s Heeren Dienaars*
worden uitgeleid.
Hield men een dienstbode of knecht langer
dan den afgesproken tijd, dan betaalde men
een gulden per dag en na den derden dag. Er.
da dienstboden moesten ulterlUk binnen zee
dagen in hun huur zijn, ook op verbeurte van
een gulden, lederen dag.
r'n verschillende plaatsen in Italië, maar
vooral in Bologna, herdenkt men in deze
- dagen, dat twee eeuwen geleden Luigi Gal
de groote Italiaansche natuurkundige,
werd geboren.
Luigi Galvani werd geboren den 7en Septem
ber 1737. AanvankelUk werd hij opgeleid voor
geestelUke. doch al spoedig legde hu zich aan
de hoogeschool van zijn geboortestad toe op de
geneeskunde. HU promoveerde in 1762 en daar
na werd hU benoemd tot hoogleeraar in de ont
leedkunde aan dezelfde hoogeschool. Hjj bestu
deerde met bUzonderen Uver de anatomie der
vogels.
Na den dood van zUn schoonvader, prof. Ga
leazzi, werd Galvani diens zetel aan de UDiver
siteit, in anatomie en verloskunde, toegewezen.
HU was een gewetensvol dokter, in de geheele
stad geacht en bemind, en vooral als vrouwen
arts zeer beroemd.
Doch Galvani's wetenschappelUke belangstel
ling ging verder dan zijn dagelUksche plichten.
De physiologic was zUn geliefkoosde studie en
in die jaren schreef hU eenige wetenschap
pelUke werken, welke na enkele jaren ook in
andere talen werden vertaald en zeer veel suc
ces in de wereld van de wetenschap oogstten.
Een toeval leidde Galvani in November 1788
tot de beroemde en belangrUke ontdekking var
het galvanisme. ZUn vrouw ontdekte, dat gepre
pareerde kikvorschpooten, in de nabijheid van
een electrlseermachine liggend, gingen trekken.
Een verschUnsel, dat zonder haar weten in 1756
reeds door Galvani was waargenomen, Galvani
deed daarna verdere proeven over wat hU de
„dlerluke electriciteit" noemde. BU een van deze
proeven hing een- versche gevilde kikksvpoot
aan een koperen haak aan een Uzeren hek. Tel
kens als de poot het Vieren hek raakte, trok hU
samen.
Galvani had hiermede het eerste „galvani
sche element" gevonden. De combinatie koper-
electroliet-Uzer bezit namelUk een electromó-
torische kracht, welke bU sluiten van de keten
stroomen doet vloeien.
De benaming „dierlUke electriciteit” kwam
voort uit Galvani’s overtuiging, dat de electri
citeit zetelde in het lichaam zélf van het dier
en zoo besloot hu op den eenmaal mgesl.ngen
weg verdere en meer diepgaande proeven te
nemen. ZUn eerste proeven verliepen geheel
naar wensch, maar Galvani was nog niet te
vreden. HU nam een proef van andere soort: op
serf wasplaat bevestigde hU twee metalen platen,
één van tin en één van koper, met een onder-
llngen afstand van eenige millimeters. Deze
platen waren respectievelijk verbonden met de
spieren en de zenuwen van een kikkerpoot. Als
hU nu een waterdruppel tusschen de platen liet
vallen, werd de stroom gesloten en de beweging
vond onmiddellUk {Maats.
Het gevolg van zUn succesrijke proefnemin
gen was de uitgifte van een belangrijk werk „De
vlribus electricltatis in motu muscolarl com-
mentarius”; dit zag het licht op het einde van
het jaar 1789.
Het is begrüpelUk. dat Galvani’s stellingen
niet dadelijk veld wonnen. Ook hU heeft met
heel wat tegenstand te kampen gehad. Vooral
de beroemde Volta was een geheel andere mee-
ning toegedaan dan Galvani. Die meende, dat
de bron van den stroom de twee verschillende
metalen waren en niet het dlerlUk lichaam
dat. volgens hem, slechts als terugslag in be
weging kwam. En Volta bewees dit, door de
proeve te herhalen met gelUksoortlge metalen,
waarbij inderdaad de bewegingen nauwelijks
merkbaar optraden. Na verdere onderzoekingen
op dit gebied kwam Volta tot de „Wet der
BpanningsrU” (zink, lood. User, enz.), waarbU
leder voorgaand metaal, in verbinding gebracht
met een volgend, positief wordt geladen.
Ofschoon in dit opzicht Volta gelUk scheen
te hebben, mocht men ook Galvani’s principes
Een algemeene verhooging van de werkver-
schafflngsloonen acht de minister niet moge-
Ujk. aldus het communiqué van den regee-
ringspersdlenst, al reeds omdat de marge tus
schen het loon van de werkverschaffing en
dat van het vrije bedrU. hetwelk in het
algemeen zonder inachtneming van verschil
en zwaarte van gezinslasten tot stand komt
alsdan in vele gevallen te klein zou worden
en zelfs in verschillende gevallen geheel zou
verdwijnen. De noodzakelUke prikkel om werk
in het vrüe bedrüf te zoeken zou dan in vele
gevallen geheel worden weggenomen.
Het R.K W.V beseffende, dat een algemee
ne verhooging van de steunnormen alleen dan
tot haar recht sou kunnen komen, indien da
maximum-uitkeerlngen konden worden ver
hoogd. verzocht den minister tevens den
maxlmum-cteun niet meer te doen berekenen
het loon van het gezinshoofd alleen,
doch naar dat van alle gezinsleden te sa
men.
Hiertegen heeft de minister echter dit be
zwaar, dat, bU toepassing van een dergelUk
systeem, het kan voorkomen, dat het gerins-
is het. i
V.V.V.-v<
Dit prot«
De heer\KONING had vernomen, dat het van
InternatioAaal belang is, flat in de omgeving
van Alkmaar een rilëgkamp komt. Het belang
van de gemeenty gaat •'Ok evenzeer ter harte
als leder ahder./maar huXfrwachtte van een
actie niet A^tywant al zal net kamp dan nlet<
in Bergen komen, dan komt het wellicht in
Oudorp. waar Bergen dan niet veel’ beter van
wordt, want het is even dicht bU-
Ook schünen er nog wel middenstanders in
Bergen te zUn, die het kamp graag hjer zullen
zien.
De VOORZITTER zei, dat het hoofdzakelUk
een psychologische kwestie was. Een vliegveld
in Oudorp werkt niet zoo afschrikwekkend op
de zomergasten als een in Bergen.
Te Hoorn is op 58-jarigen leeftijd M een fn 1838.
langdurig lUden overleden de heer A. Spaan
der, een vooraanstaand ingezetene dier ge
meente.
De heer Spaander, in leven directeur der
bekende kleedlngmagazUnen N.V. A. Spaan
der tc Co. te Hoorn en Alkmaar, nam in het
maatschappelUk leven een groote plaats in.
In 1915 nam hU voor de Liberale StaatspartU
zitting in den gemeenteraad en van 1919 tot
1921 was hU wethouder, in welke functie hu
in 1930 terugkeerde. Ook werd hu toen voor
zitter van MaatschappelUk Hulpbetoon, tot zUn
gezondheid hem
Voorts was de heer Spaander om. geduren
de lange jaren voorzitter van de Hóornsche
Middenstandsvereeniglng en president-com-
mlssaris an de N. V. Hoornsche Credletbank
voor den Middenstand en de Hoornsche Spaar
bank. Als zoodanig en bü meerdere instellin
gen, waar hu mede 0e leiding had, zullen zUn
rustige en weloverwogen adviezen ten zeerste
worden gemist.
De teraardebestelling is bepaald op a.s. Za
terdagmiddag 2 uur.
Aan de orde was voorts verkiezing van het
hoofdbestuur. Mej. E. Boers, directrice van het
Centraal Bureau, werd herkozen; in df vaca
ture mej. A. van Woerden, secretaresse Óer afd.
Den Haag werd de candidate der afd. Arnhem,
mevr. C. Schmutzervan RUckevorsel. eerelld
van het Sint Melanlawerk voor Java, gekozen.
Mevr. HardUzer nam ontslag als hoofdbestuurs-
lld en haar werd door de presidente een harte
lijk woord van dank gewUd.
Een voorstel tot wUzlging der statuten en
aanvulling van het huishoudelUk reglement,
ingediend door de afd. Dén Haag, werd na af
wijzend advies van het hoofdbestuur niet aan
vaard.
Besproken werd voorts het S M.W.
dlë.
De voorzitster besprak met lof het Sint Me-
lanla-blad. dat is uitgegroeid tot een forsch
en lezenswaardig maandblad.
Pater Prof. Dr. D. Franses OPM algemeen
geestelUk adviseur, hield een zeer Interessante
en stichtende lezing over de H. Melania, pa
trones van het SL Melanlawerk.
Na *n dankwoord van de presidente volgden
rondvraag en sluiting.
de heer W. v. Djjk opende en heette allen wel
kom.
Mededeelmg werd gedaan dat de speldjesdag
opgebracht heeft f 36.80.
Dank werd gebracht aan allen, die meege
werkt hebben aan het slagen van de loterij,
welke f 59.89 heeft opgebracht.
In behandeling werd nu genomen de be-
schrUvingsbrief voor de vergadering van 9 Oc
tober te Utrecht, waarbij door den voorzitter
werd gezegd dat de afdeellngen bU de verkie
zingen ook iets te zeggen hebben door het stel
len van een candldaat. Men wenschte dat ook
uit Noord-Holland leden in het hoofdbestuur
zitting zouden nemen. De vergadering gaf het
bestuur machtiging in dien geest te handelen.
De secretaris zegt dat het de bedoeling van
het bestuur is een begroeting in te dienen,
waarbU dan een bepaald bedrag wordt uitge
trokken voor steun aan de afdeellngen. Juist in
dezen tijd is steun meer dan ooit noodlg.
Daarom zou het bestuur willen dat een of
twee leden uit de afdeellngen in het hoofdbe
stuur zitting namen.
Ook hiervoqr werd het beStu’ur gemachtigd te
handelen naar goeddunken.
Tot afgevaardigde naar de hoofdbestuursver
gadering werden benoemd de heeren G. Smits
en L. Denneman.
Aan de orde kwam vervolgens een voorstel
om een bedrag voor steun te krijgen. Het be
stuur stelde voor f 100 aan te vragen. Het be
stuursvoorstel werd goedgekeurd.
Aan het dagelUksch bestuur werd opgedragen
omstreeks Kerstmis of wanneer de winter vroe
ger invalt steun in nature te geven.
De rondvraag leverde niets op. waarna slui
ting volgde.
.De vergadering werd hierop voor een poos
Het eerste artikel was tegen het onderhuren;
wie dit deed «onder toestemming van „Heeren.
Meesters of Vrouwen” kreeg zestig pona Parisis
(één pond Parisis is vUftlg ets.) boete; dë
knecht of meid, die er op Ingegaan was. ver
beurde twee maanden huur en werd een vol
uur „in den Blok” tentoongesteld. Wie een on
dergeschikte in dienst nam. moest een schrif-
telUke of mondelinge verklaring uit de laatste
dienstbetrekking vragen, waarin de reden van
het verlaten van dezen post vermeld werd. De
vorige .Meesters of Vrouwen” mochten deze
getuigenis niet weigeren, wederom op boete
van zestig pond Parisis.
„Casteleynen en Casteleynsters, mitsgaders
Knegten en Dienstmeyden”. mochten hun mees
ters of vrouwen niet kwalUk bejegenen of uit
schelden. zU verbeurden dan hun huur en de
hoofdmannen konden hen voor een of meer
uren „in den Blok” sluiten. Deden de hoofd
mannen dit niet, dan kon de beleedigde zich
wenden tot „Burgemeester ende Schepenen
's lands van den VrUen”. Stonden de Meesters
of Vrouwen goed bekend, dan werd aan hun
getuigenis volkomen geloof geschonken.
Door de „Snapperyen en klapperuen” van het
<|uent. dat men indertUd gelden gevoteerd had
om een burgerlUk vliegveld te krUgen in Bergen
waar toen niemand tegen protesteerde en
nu een protestcampagne op touw wilde zetten
°m den aanleg van een militair vliegveld te
voorkomen. Het lawaai op Schiphol is grooter
é*n op Soesterberg.
De VOORZITTER meende, dat er wel verschil
tusschen een militair en een burgerlUk vliegveld
bestaat, want op het eerste wordt voortdurend
geoefend.
De heer ELLIS zei, dat men die oefeningen
toch wel niet boven de kom van de gemeente a>’
houden, maar boven of nabU het vliegveld.
De heer KONING wilde de zaak in handen
geven van een Kamerlid, dat daarover ’n inter
pellatie zou kunnen houden.
De heer VRIJE vond dit voorstel wel wat en
meende, dat de vroegere burgemeester van Alk
maar dat wel zou willen doen.
Dr. hemelrijk zei nog o. a.. dat hU tegen
een burgerlUk vliegveld geen bezwaar zou heb
ben gehad, omdat de overlast daarvan vrU ge
ring zal gyn Inconsequentie zag spr niet, want
men kan altUd later tot het Inzicht komen, dat
men de zaak anders moet zien.
Den doeltreffendsten weg. die bewandeld kan
*orden, achtte spr. dezen, de bezwaren tegen het
vliegkamp zoo gedocumenteerd mogelUk aan den
molster bekend te maken en zoo spoedig moge-
*Uk een audiëntie aan te vragen.
De heer den DAS zei. dat het trekken van
’ërgelUklngen met andere plaatsen bezwaarlUk
Men dient alleen en goed gedocumenteerd de
belangen van B -rgen te bepleiten.
Volgens een onderzoek, ingesteld door
..Newsprint Association of Canada" te Montreal
wordt de wereldproductie van krantenpapier ge
raamd op 9 millioen ton. bU een productie-
mogelUkheid van 9.16 millioen ton.
Voor 1938 verwacht men een verdere uitbrei
ding van de productiecapaciteit tot ongeveer 9.5
millioen ton, hetgeen 189 millioen ton hooger
zou zUn dan die van 1929.
Niettegenstaande deze gestegen capaciteit is
de voorziening van krantenpapier slechter ge
worden. omdat het wereldverbruik meer geste
gen is dan de wereldproductie.
In 1929 werd 7.28 millioen ton verbruikt- In
1932 4 32 millioen ton. In 1936 steeg het verbruik
T tot 822 millioen ton en vpor 1937 schat men het
y b* uU» ‘SJ8 «MMfceu’ ton of-«pet. meer dan
Het totale wereldverbruik kan in 1938 nog
slechts 8 pct. ten opzichte van 1937 stUgen. Het
gevaar daarvoor is niet geheel denkbeeldig in
dien men bedenkt, dat het verbruik in de Ver-
eehlgde Staten nog geen stUging heeft doorge
maakt. Amerika nam in 1927 met 54 pet., in
1929 met 52 pet. en in 1936 met slechts 45 pet.
aan het wereldverbruik deel.
Een opleving van de conjunctuur doet echter
een stUging van het papierverbruik verwachten,
zoodat dan een dringende schaarschte aan
krantenpapier zou ontstaan.
Het aanbod voor 1938 wordt daarom niet
hooger geraamd, omdat er geen plannen bestaan
in de naaste toekomst groote fabrieken te bou
wen en daarbU ook moellUkheden in de grond
stoffenvoorziening kunnen optreden.
