Een jaar los van het gou4
- EEN RAADSEL
OPGELOST?
Steun aan kleine
boeren
ONZE HANDELSPOLITIEK
D
k
OUD-MINISTER OUD
VOOR DE MICROFOON
WERKLOOSHEID STERK
GEDi
WOENSDAG 29 SEPTEMBER 1937
van
Steun aan bedrijven
Spannend week-end
Prinses Juliana naar
Reckenwalde
Mr. P. J. Oud
Einde van den Zomer
tijd
r
Clearingkoersen
RENSTAL UITGEBRAND
kv
komen
Wie
Per 1 November zal een nieuwe
regeling in werking treden
W erkzaamheden
Zaterdagavond de klok één uur
terugzetten
-r -
Aspirin
DOOR GASVERSTIKKING OM
HET LEVEN GEKOMEN
Wetsontwerp tot wijziging van
de tarief machtigingswet
thans ingediend
De vergoeding
Kostenvegdeeling
Nog beter cijfer voor
de jeugd
DE CRISIS IN DE N.S.B.
1
gaat
zomertyd
3
gelaten).
Diamanten huwelijksfeest
aar
297 755
7.6
13 085
0.3
1
1
zelf is van den volgenden In-
a. groep B, dat zyn
met
groepen zyn de volgende:
s
Apothekersassistent
den
3
i
1H
1
B
r
ie
la
ie
In tewerkstelling op eigen bedrijf mogen niet
Het moeliykste oogenblik brak voor ons aan
in de laatste dagen van September 1937.
De goudvoorraad van de Nederlandsche
Bank is sedert de gulden van het goud
Plaquette, welke zal worden aangebo
den door de afdeeling Utrecht der Kon.
Ned. Ver. Onze Vloot ter plaatsing aan
boord van Hr. Ms. Flotilleleider Tromp,
vervaardigd door en op initiatief van
Jonkvr. I. A. L. v. Beeck Calkoen
ia
os
o«
os
03
0.3
0.1
Prinses Juliana heeft zich Dinsdagavond
in gezelschap van Haar hofdame, Jonkvr.
A. M. de Brauw, per trein uit Soestdyk naar
Dultschland begeven. Het doel van de reis,
welke niet is ondernemen dan na gepleegd
overleg met de behandelende geneesheeren.
Is het brengen van een familiebezoek aan
Reckenwalde. Prins Bemhard zal zich, uit
Parijs komende, te Berlijn bij Hare Konink
lijke Hoogheid voegen.
LEIDEN. Geslaagd de dames E. de Groot, Rot
terdam en C. J. Masseltnk, Den Haag
Er
gesteld:
uitgebroken in den renstal
d. Vorm aan den Schulp-
de
kweekschool
i
1
;an 5 2
2.
departe-
dle zich
[is een *<9o«c»* - product. J
Oranjebanden*£ag<i*-kruis
waarborgen de werkzaam-
heid en onschadelijkheid
35
73
15B
13.3
133
13-
De
boud:
Voor de A.V.RO.-microfoon heeft mr. P.
J. Oud, oud-mlnister van Financiën een
rede gehouden over „Een jaar los van het
goud”.
Koersen voor stortingen op 29 September 1937
tegen verplichtingen luidende in: Reichsmarken
ƒ72.68, Lires ƒ9.61 en peseta’s ƒ13.—.
Mannen A
aantal
werkloozen perc.
7.518
36.019
54 443
83.282
55.538
41.910
15.729
3 316
3 659
1 722
1 268
786
139
16
«Och. waren alia measchea wfr
(Dat ia haalamaal alat noodta, ait
ze achter het stuur maar^ldein
beetje beter wilden opletten, dan
konden we al héél tevreden iljnl)
Maandagavond Is te Utrecht een besloten ver
gadering gehouden van N. 8. B.-leden, waar
in de heer Van Geelkerken de jongste gebeur-
-> tenissen in de partij heeft besproken. Inzake
De voorgestelde wijziging van de eerste zin
snede van het eerste lid van artikel 3 van de
tarief machtigingswet zal, naar het oordeel van
de ministers, de overheid In staat stellen, op het
stuk van de invoerrechten, haar taak in het
belang van het economisch leven naar behooren
te vervullen.
Nog in ander opzicht meenen zij' dat een
wijziging van artikel 2 gewenscht is. De huidige
redactie toch beperkt den duur der maatregelen,
welke op grond van dit artikel worden genomen,
tot ten hoogste een jaar. Het wil hun voor
komen, dat er aanleiding bestaat dit maximum
te verruimen. Een maatregel, welke eet) beschei
den steun op tariefgebled geeft aan een be
paalden bedrijfstak, zal zonder bezwaar voor
den duur vfcn enkele Jaren kunnen worden in
gesteld. Van geval tot geval zal de wenscheiyk-
held van een korteren of langeren duur van
maatregelen moeten worden beoordeeld.
Bovendien is het toch steeds mogelijk, Indien
gewijzigde omstandigheden zulks noodzakelijk
maken, tusschentijds het besluit in te trekken,
dan wél dit te wijzigen. Ook uit dien hoofde kan
derhalve het noemen van een termijn van ten
hoogste vijf Jaren in het besluit, niet bezwaar
lijk zijn.
Het basisbedrag voor 2 personen bedraagt
voor alle gemeenten 9.per week.
Voor ieder inwonend gezinslid boven 2 mag
15 ct. per week bijslag worden verstrekt.
Van het totaal wordt afgetrokken:
a. twoe derde gedeelte van de nevenlnkom
sten van den grondgebruiker, zoomede twee
derde gedeelte van de inkomsten van diens in
wonende gezinsleden;
b. de geheele berekende netto opbrengst van
het bedrijfje alsmede alle Inkomsten niet uit
arbeid verkregen zoowel van den grondgebrui
ker als van zijn inwonende gezinsleden.
Met het bovenstaande is naar het gevoelen
van de betreffende' ministers genoegzaam aan
getoond, waarom de bedoelde machtiging tot
het nemen van maatregelen op tariefgebled
praktisch moeilijk hanteerbaar is. Zjj zijn in-
tusschen van oordeel, dat met een technische
verbetering op dit punt niet kan .worden vol
staan, maar dat een aanmerkelijke ultgebreldere
doelstelling dan de bestaande noodzakeljjk is.
De gewijzigde’Internationale verhoudingen
op economisch terrein, waarvan aard en
strekking bekend verondersteld mogen wor
den, hebben namelijk steeds meer de nood
zakelijkheid naar voren doen komen, dat de
regeering bjj haar streven naar instand
houding en uitbreiding van het Nederland
sche bedrijfsleven over bevoegdheden moet
beschikken, waardoor zij op dit terrein
regelend kan optreden. Naar de overtuiging
van de ministers een overtuiging, welke
naar hun oordeel wel algemeen gedeeld zal
worden is tgrugkeer tot een internatio
naal ruilverkeer binnen een periode, welke
uit eep oogpunt van economische overweging
is te overzien, niet te verwachten.
Volgens deze cijfer» zs>u het totaal
aantal werklooze ingeschrevenen ge
durende het eerst* halfjaar 1937 met
byna een derde zijn verminderd, ter
wijl de vermindering onder de jeug
digen nagenoeg de helft bedroeg.
Bij de organen der openbare arbeidsbemidde
ling stonden op 11 September 1937 in totaal
335.655 werkzoekenden Ingeschreven, onder wie
315.598 mannen.
Van deze werkzoekenden waren er 318.931
werkloos, onder wie 304.330 mannen.
Blijkens een opgave van den directeur-gene-
raal van werkverschaffing en steunverleentng
waren einde Juli van dit jaar 39.241 arbeiders
geplaatst bfj een werkverschaffing.
steunverleentng worden geholpen. Zy blijven
dus practisch buiten deze regeling.
B. D$ alsdan volgende categorie (groep b>
bestaat uit grondgebruikers, die ook nog wel
bij derden werken en daardoor onder bepaal
de voorwaarden bij de werkverschaffing wa
ren geplaatst, doch in: het vervolg overeen
komstig deze regeling ^uitsluitend kunnen
worden gfholpen door tewerkstelling op eigen
bedrijf.
C. De derde categorie (groep c) omvat de
kleine grondgebruikers, die practisch nooit
bij derden werkten, doch voor wie hulp noo-
dlg is, om het eigen bedrijf economisch meer
weerbaar temaken.
Vrouwen
aantal
werklooaen perc.
aar
aar
aar
iaar
aar
Gedurende het eerste half jaar
met byna een derde
verminderd
alleen alle normale werkzaamheden worden ult-
gevoerd.^maar moeten ook in tijden van ar-
beldsoverschot de buitennormale werkzaam
heden worden verricht, zulks op aanwijzing van
den rUkslandbouwvoorlichtlngsdlenst.
De kleine grondgebruiker van groqp B, die
voor tewerkstelling op eigen bedrijf in aanmer
king wenscht te komen, moet zich evenals zijn
daarvoor in de termen vallende gezinsleden van
14 Jaar en ouder als werkhoekende doen in
schrijven bij het plaatselijk orgaan der arbeids
bemiddeling. Zij zijn verplicht aangeboden vrij
werk, waarvoor zy lichamelijk geschikt zijn, te
accepteeren, voor zoover de werkzaamheden in
eigen bedrijf zulks, naar het oordeel van den
rijkslandbouwvoorllchtingsdlenst, toelaten.
Het gouduitvoerverbgji was uitgevaardigd
krachtens een bij Koninklijk Besluit van 26
September 1936 aan den minister van Finan
ciën gegeven machtiging. Strikt genomen
was dit besluit onwettig. Een gouduitvoer-
verbod had moeten zijn uitgevaardigd door
den wetgever. Iedereen zal begrijpen, dat
dit niet kon. Zou er eerst een wetsontwerp
Qjn ingediend, dan zal, ook al zou die wet
door de Kamer met nog zooveel spoed zijn
behandeld, inmiddels het gotfd het land heb
ben kunnen verlaten, zoodat het doel van
de wet zou worden gemist. Zoo ooit, dan
gold hier het woord „nood breekt wet".
Wjj mogen ons gelukkig pryzen, aldus be
sloot spr., dat de groote verandering van 26
September 1936 zich in een zoo rustige sfeer
heeft voltrokken. Over den loop van zaken,
zooals deze in het afgeloopen jaar is geweest,
mogen wij zeker niet ontevreden zijn. De oud-
mlnister van Financiën, de heer De Geer, heeft
in de Tweede Kamer, sprekende over het ge
beurde op 26 September 1936, herinnerd aan
een woord van den Kerkvader Augustinus, die
eens had gesproken van een .Jellx culpa”, een
gelukkige schuld. Hij hoopte, dat men. wat den
val van onzen gulden betrof, eens zou kunnen
gewagen van een „felix calamitas", een geluk
kige ramp.
L*at my eindigen met den wensch, dat het
zoo zal blijken.
Op dien dag rustte het geheele zakenleven,
waren beurzen en banken gesloten, zoodat er
aldus een dag speling was. En er was heel wat
te doen. Ik zat dan ook Zondagmorgen reeds
om negen uur weer op het departement van
Financiën. Allereerst moeien daar met spoed
de noodlge paatregelen worden genomen om
het besluit wettelijk te doen bekrachtigen.
Van deze 466300 verzekerden was in ge
noemde week de geheele week werkloos 32
pCt. (in de vorige verslagweek, 23 tot en
met 28 Augustus 1937, was dit percentage
22.4).
Gedurende hel drietal jaren, dat de
tarief machtigingswet van kracht Is, heeft
deze voor wat betreft het onderdeel dat hier
in geding is, slecht» ten aanzien van een
tweetal bedrijven toepassing kunnen vinden.
Populaire uiteenzetting over de
werking van het muntstelsel
en de beteekenis
het goud
Door tot nog toe onbekende oorzaak is Dins
dagmiddag brand
van den heer W.
weg te Rotterdam. Hoewel de brandweer direct
met veel materiaal ter plaatse was, kon ijj
niet verhinderen, dat de renstal, die voor een
groot gedeelte geheel uit hout was opgetrokken,
een prooi der vlammen werd. Vier renpaarden
konden bijtijds in veiligheid worden gebracht.
Ook het aangebouwde woonhuis van den pikeur
is behouden gebleven.
Omstreeks drie uur hoorde de echtgenoote v&n
den pikeur, dat de paarden, die in de stallen
achter het huls zijn ondergebracht, onrustig
waren. Zij ging eens kijken en bemerkte, dat
er brand was uitgebroken. De pikeur, de heer
J. Faken, begaf zich onmiddellijk naar de
stallen, waar hfj de paarden losmaakte en naar
het achter de gebouwen gelegen grasveld
bracht. In een ommezien van tijd echter stond
de renstal, annex schuur, waarin hooi en stroo
lag opgeslagen, in lichterlaaie. Het complexje
ligt op een hoogte en daardoor kon de wind
de vlammen steeds weer aanwsdekeren. Bo
vendien ligt de heuvel een eind van den weg
af,-zoodat er, toen de' brandweer eenmaal was
gearriveerd, nog heel wat slangen moesten wor
den uitgelegd, voor men met het blusschlngs-
werk een aanvang kon maken.
Inmiddels had de politie op den Schulpweg
reeds een afzetting gemaakt en toen men via
de oprijlaan en via de achterzijde, door de tui
nen, het vuur kon bestrijden, behoefde er wel
dra voor uitbreiding niet meer gevreesd te
worden, hoewel de wind vat op de vlammen
bleef houden. Stal en schuur zijn echter, daar
zij voor een groot gedeelte uit hout waren op
getrokken, een prooi der vlammen geworden.
Het woonhuis van den pikeur hééft de Brand
weer kunnen behouden. Dit heeft echter veel
watersenade gekregen.
Omwonenden en personeel van het vliegveld
zfjn er echter in geslaagd om het meubilair m
veiligheid te brengen.
Te ruim vier uur had men den brand onder
de knie.
Het is nagenoeg op den dag af een Jaar ge
leden aldus spr. dat de Nederlandsche
regeering zich genoodzaakt zag het besluit te
nemen den gouden standaard te verlaten.
Onze gulden onderging daarmede hetzelfde lot,
dat vele andere munten vroeger of later hadden
moeten ondergaan. Met Zwitserland waren wij
het eenlge land, dat zijn munt nog had weten
te handhaven op dezelfde goudwaarde als waar
op zjj stond bij het uitbreken van den grooten
oorlog’in 1914. De Fransche frank bijvoorbeeld,
die een enkelen dag tevoren opnieuw van het
goud was losgemaakt, stond toen allang n|et
meer op zijn oude pell. Hjj was bij de munt-
stabillsatie van 1926 al teruggebracht op onge
veer een vijfde gedeelte van zijn oorspronke
lijke goudwaarde.
Spr. begon met een herinnering aan de wer
king van wat wjj thans wel den klassieken gou
den standaard mogen noemen en belichtte
daarna de algemeene beteekenis van het geld
in onze samenleving.
De Nederlandsche regeering was van oordeel,
dat het belang van ons land het best gediend
Werd door te trachten ons met behoud van den
gouden standaard zoo goed mogelijk aan de ge
wijzigde verhoudingen aan te passen.
Men begrijpt, welke groote verantwoordelijk
heid dit voor de regeering en voor de directie
van een bank met zich bracht. Altijd immers
bestond het gevaar, dat met de groote goud-
afgiften het doel niet zou worden bereikt en
men uiteindelijk toch zou worden genoodzaakt
en dan met een zeer verzwakten goudvoorraad
den gouden standaard prijs te geven. Dit wa
ren moeilijke dagen en men zal zich kunnen
voorstellen met welk een spanning ik dan eenlge
malen per dag naar de telefoon greep om van
den president der Nederlandsche Bank te ver
nemen. hoe de toestand zich ontwikkelde.
i
Het hoofd van de openbare lagere school te
Bergen (N.-H.) vond Dinsdagmiddag in de
stookgelegenheid der centrale verwarming den
50-jarigen schoonmaker Hoogenboom levenkxr
op den grond.
Een ontboden geneesheer constateerde
dood door gasverstikking.
Eenlge hoofdambtenaren van de
inenten van Financiën en Koloniën,
daartoe den geheelen avond hadden beschlk-
baar gehouden, werden in de vergadering ge
roepen om met spoed de eerste uitvoerings
maatregelen te nemen. Er moesten telegrammen
worden gezonden aan alle douaneposten, dat de
gouduitvoer verboden was, de regeeringen van
Nederlandsch-Indlë, Suriname en Curasao moes
ten worden gewaarschuwd, enz
Het was in zekeren zin een gelukkige om.
standlgheid, dat het besluit viel op Zaterdag-
avond. Er was daardoor gelegenheid den
Zondag te gebruiken voor net nemen van de
noodlge maatregelen.
*44/**^***
„M«y«r Is ziek. Hij ligt met
jicht te bed?
„Dan neemt U zijn werk over
en U laaf hem zeggen, dat hij
meermalen daags een of twee
AspTrin-tableffen neeml.danzal
hij wel weer gauw in orde zijn I”
aangekondigde
zijn.
Minister Slotemaker is wel met zeer
weinig tevreden geweest. De onderwij
zers zullen dat zeker niet zijn.”
ooals vanzelf spreekt, concentreert
zich de redactioneele belangstelling
van „Het Katholieke Schoolblad”
voornamelijk op twee hoofdstukken van
de MUlioenennota, te weten: Onderwijs
en Financiën. Het voorloopig commen
taar van dit orgaan luidt:
Het is duidelijk, dat de verant
woordelijkheid voor een dergelijk
besluit niet kon berusten bjj een of
twee ministers. Hier moest het
kabinet beslissen. Een buitengewone
vergadering van den raad van minis
ter» werd dan ook met spoed dien
Zaterdagavond tegen acht uur bij
eengeroepen. Ook de directie van de
Nederlandsche Bank Werd uitgenoo-
digd daar tegenwoordig te zijn. Van
acht uur tot tegen middernacht heb
ben wjj toen beraadslaagd. Het vraag
stuk werd van alle zijden onder het
oog gezien. Tegen het middernach
telijk uur viel het besluit. De gulden
werd v<n het goud losgemaakt.
werd losgemaakt aanmerkelijk gestegen.
Op bet oogenblik bedraagt die goudvoor
raad meer dan twaalfhonderd mlllioen, ter
wijl hjj eind September 1936 een kleine
zevenhonderd mlllioen bedroeg.
Hiermede wil niet gezegd zijn, dat niet iedere
gelegenheid, welke zich voordoet om tot een
twee- of meerledige verruiming van het inter
nationale ruilverkeer te geraken, ten volle benut
moet worden. Wel volgt uit deze overtuiging
dat onder de gegeven omstandigheden, de over
heid de bevoegdheid moet hebben, in die ge
vallen, waar het economisch landsbelang zulks
verelscht, den afzet van de inheemsche pro»
ductie van landbouw en industrie op de eigen
markt welke afzet, het zij terloops opgemerkt,
ook voor den export van groote beteekenis moet
worden geacht te beschermen. indien de
buitenlandsche concurrentie zoodanige vormen
aanneemt, dat deze een sterken achteruitgang
van Nederlandsche bedrijven en van de daarin
bestaande werkgelegenheid tengevolge kan
hebben.
Indien het onderhavige ontwerp van wet
tot wet mocht worden verheven, staan de
regeering dus twee middelen ten dienste ter
verwezenlijking van het gestelde doel, t.w.
r echtst reek sc he beperking vsn den invoer,
waar sulks noodzakeljjk is, op grond van d«f
cristeinvoerwet, dan wel het treffen van
maatregelen op tariefgebled.
Inderdaad, Minister Slotemaker de
Bruine, wiens aanblijven ook ons inder
tijd hoogelijk heeft bevreemd, is met
zeer weinig tevreden geweest. Zou in
deze wel zeer groote bescheidenheid
misschien de oplossing gezocht moeten
worden van het raadsel, dat Colljn bij
de kabinetsformatie het aanblijven van
Mln. Slotemaker als een „conditio sine
qua non” stelde, ofschoon Min. Slotema
ker kort te voren dit veronderstelde aan
blijven in het openbaar „een onmogelijk
geval" heeft genoemd?
Ie klème grondgebrui
kers, die volgens de in de regeling opgenomen
theoretische berekening uit het bedrijfje meer
dan 4.doch minder dan 7.per week
aan nette Inkomsten ontvangen;
b. groep C, dat zijn de kleine gtondgebruikerr.,
die volgens die berekening uit het bedrijfje
1.of meer per week aan netto Inkomsten
ontvangen.
De zomertijd zal, zooals reeds eerder
meegedeeld, dit Jaar eindigen in den nacht
van Zaterdag 2 op Zondag 3 October.
In dien nacht zullen de klokken om
uur worden teruggesteld op 2 uur.
Het-werkloosheidspercentage voor hen, die de
geheele week werkloos waren, was in de eerste
verslagweek van de maand September in de
laatste jaren als volgt:
1934 243; 1935 27.7; 1936 28 7; 1937 22.0.
Van een op 1 Juli 1937 gehouden telling van
de bij de gezamenlijke organen der openbare
arbeidsbemiddeling ingeschreven werkloozen.
gesplitst naar leeftijdsgroepen, geeft het vol
gende staatje een beeld. Naast de aantallen zijn
daarin vermeld de percentages, welke die aan
tallen vormen van de aantallen personen in elke
leeftijdsgroep volgens de volkstelllng-1930 (de
stijging der bevolking met ruim acht pCt. sinds
31 December 1930 is dus buiten beschouwing
A. Kleine grondgebruikers, wier netto in
komsten uit het eigen bedrijf slechte van een
zoodanige hoogte zijn, dat zjj grootendeels op
het verrichten van arbeid bjj derden zijn aan
gewezen. De personen van deze categorie
groep a) kunnen, voor zoover zy overigens
daarvoor in aanmerking komen, volgens, de
hes taande regelen der werkverschaffing en
De directeur van den ryksdlenst der werk
loosheidsverzekering en arbeidsbemiddeling deelt
mede, dat In de week van 6 tot en met 11 Sep
tember 1937 by gesubsidieerde vereenigingen
met werkloozenkas waren aangesloten 466300
personen (landarbeiders met 74300 leden zyn
hierin niet begrepen).
-Leeftijds
groep
14 t.m. 17
18 t m. 34
35 t.m. 30
31 tjn. 40
41 t.m. 50
51 t.m. 60
61 t.m. 65
M J. en ouder
|337
anne
het ontslag van ds. Van Duyl deelde de heer
Van Geelkerken. volgens het Handelsblad,
mede, dat de N. S. B.-lelding hiertoe had moe
ten besluiten op grond van het moreele gedrag
van genoemden predikant. Teneinde deze voor
ds. Van Duyl zoo pyniyke aangelegenheid zoo
mln mogeiyk in de openbaarheid te brengen,
heeft men hem de bewuste verklaring ter tee-
kening voorgelegd.
Ten aanzien van het ontslag van mr. Pant
merkte de heer Van Geelkerken op. dat deze
uit solidariteit met ds. Van Duyl heeft gehan
deld. Mr. Pont was nJ. ten zeerste met den
Hilversumschen predikant bevriend. Intusschen
heeft de N. S. B.-lelding reeds vernomen, dat
dé oud-burgemeester van Hillegom zyn ontslag
neming betreurt.
Komende tot het heengaan van overste Hoo-
gewind, zelde de neer Van Geelkerken, dat
men hier voor een volslagen raadsel staat. De
heer Hoogewtnd behoorde tot de oudste leden
,en heeft destyds een persoonlyken eed in de
handen van ir. Mussert afgelegd, waarbij hy
verklaarde trouw te zulleti-biyven aan den al-
gemeenen leider. De heer Hoogewtnd is een
der weinigen, die een zoodanigen eed in dezen
vorm moet hebben af gelegd.
De heer Van Geelkerkefi tastte dan ook
omtrent de motieven van genoemden oud-offl-
ciêr in het duister.
De redactie van „Ons Noorden” heeft dezer
dagen vernomen, dat thans per dag honderden
de N. S B. verlaten.
Het echtpaar PlelkenroodPielkenrood te
Koog a/d Zaan zal op 20 September den dag
herdenken, waarop het voor zestig jaar in het
huweiyk trad.
Wijze van uitkeerlng
De berekening der netto bedryfslnkomsten
geschiedt overeenkomstig qe door de beide be
trokken departementen vastgestelde nonnen
door een gemeenteiyke commissie.
Indien de kleine grondgebruiker volgens
theoretische berekening uit het bedryfje meer
dan f 4.doch minder dan f 7.per week aan
netto inkomsten kan trekken (groep B) wordt
de vergoeding In geld uitgekeerd. Indien hy
f of meer uit zyn bedryfje aan netto In
komsten kan trekken (groep C) wordt de ver
goeding in natura verstrekt. In bepaalde Indi
vidueel door de commissie te beoordeelen ge
vallen, kan echter een gedeelte van deze ver
goeding in geld worden uitgekeerd.
Indien de kleine grondgebruiker volgens de
theoretische berekening uit het bedryfje f7.
of meer aan netto inkomsten heeft (groep C),
komt de vergoeding geheel ten laste van het
departement van Economische Zaken. De ver
goedingen aan hen, die uit hun bedryfje meer
dan f 4.doch minder dan f 7.aan inkom
sten trekken (groep B), komen ten laste der
betrokken gemeente, die daarin, voor zoover zy
daarvoor in aanmerking komt, onder gewoon
voorbehoud, de gebruikelyke subsidie uit het
WerUooaheldssubaldiefonds kan ontvangen.-*
Ingediend is een ontwerp van wet tot
wijziging van de tarlefmachtigingswet 1934.
Het wetsontwerp stelt enkele wyziglngen
voor van de wetteiyke bepalingen tot instel
ling, afschaffing, verhooging of verlaging
van invoerrechten op korten termyn. Deze
wyziglngen hebben in hoofdzaak ten doel
de mogeiykheid te openen van een ruimere
aanwending van de ksrfthtens artikel 3. lid
1, van deze wet aan de Kroon verbeende
bevoegdheid tot het nemen van maatregelen
op tariefgebled tot steun aan Nederlandsche
bedrijven.
o
Onder de huidige regeling toch mag de re
geering slechts van de haar verleende bevoegd
heid gebruik maken. tndien aan een tweetal
criteria is voldaan. In de eerste plaats moet
worden aangetoond, dat Nederlandsche bedry-
ven ten gronde dreigen te'gaan en v<w>rts wordt
als voorwaarde gesteld, dat deze noodtoestand
het gevolg is van buitenlandsche maatregelen.
Het is duideiyk. zegt de regeering in de memorie
van toelichting, dat. gelet op deze zeer strin
gente voorwaarden, slechte tn zeer uitfonderiyke
gevallen gebruikmaking van de bevoegdheid
krachtens artikel 2. lid 1 van de z.g. tarie'fs-
machtlgingswet zelfs maar kan worden over
wogen. Doch ook in de enkele gevallen, waar
het vermoeden gerechtvaardigd is. dat aan een
bepaalden tak van bedryf met behulp van deze
bevoegdheid steun'dient te worden geboden, zal
het vaak niet mogeiyk zyn het bewijs te leveren,
dat Inderdaad aan de gestelde criteriais vol
daan. Dit geldt met name ten aanzien van den
gestelden eisch van de aanwezigheid van bui
tenlandsche maatregelen. De praktyk heeft dan
ook geleerd, dat de bevoegdheid, gebonden als
deze Is aan te bejjerkende voorwaarden, wel
haast niet te hanteeren is.
Ik zal nooit vergeten, hoe my op Donderdag
24 September door den Franschen gezant werd
aangekondigd, dat een der hooge ambtenaren
van het Fransche departement van Financiën
my over enkele uren zou kqmen bezoeken, om
my namens de regeering een zeer belangryke
mededeeling te doen. Deze mededeeling hield
In, dat de Fransche regeering den volgenden
dag den gouden standaard zou verlaten. ZIJ
achtte zich verplicht ons als njedeleden van het
goudblok te voren hiervan mededeeling te doen.
Wy hebben toen den toestand aanstonds onder
de oogen gezien en kwamen na overleg met de
Nederlandsche Bank tot de slotsom, dat. al zou
een druk op den gulden natuurlijk niet uit-
biyven. deze toch niet van zoodanigtn aard zou
zyn, dat wy daarom onze politiek zouden mogen
prysgeven. Nadat op Vrydag 25 September het
besluit van Frankryk in den avond wereldkun.
dig was geworden, bereidden wy ons voor om
den te verwachten aanval op den gulden af te
slaan. Het viel dien Zaterdag nogal mee ruft
het verlies aan goud. Nadat wy des morgmls
den toestand nog eens besproken hMcjen, gan
gen wy tegen den middag naar hulsfeajlet
scheen voor de hand te liggen, dat het in ieder
geval tot Maandagmorgen nu wel rustig zou
biyven en ik een kalmen Zondag zou hebben.
Ik had voor dien Zaterdagmiddag een uttnoo-
digtng om in een vriendenkring aan een ge-
meenschappeiyken maaltyd deel te nemen en
er scheen geen enkele reden om daaraan geen
gevolg te geven. Toch gevoelde ik my niet rus
tig. Het was alsof ik een voorgevoel had, dat
het weekend toch minder kalm verloopen zou.
Ik nam althans het besluit, niet aan dezen
maaltyd deel te nemen en, van den nopd een
deugd makend, zette Ik my aan myn schryf-
ta/el om eenlge zaken van myn département
af te doen. Ik zal ongeveer een half uur rustig
gewerkt hebben, toen de telefoon ging. Het was
de heer Coiyn, die my mededeelde zooeven hel
bericht te hebben ontvangen, dat Zwitserland
den gouden standaard had prys gegeven. Het
was of ik door den grond ging. Wij hadden
Vrydags inlichtingen ontvangen, op grond waar
van wy meenden te mogen aannemen, dat
Zwitserland, evenals wy, aan den gouden
standaard zou vasthouden. Hun nationale bank
stond er, wat den goudvoorraad betrof, nog
beter voor dan wy. Nu gaven ook zy den stryd
op. Men gevoelt, hoe daardoor de geheele
toestand veranderde. Aanstonds moest worden
onder het oog gezien, wat thans het belang van
ons land vergde. Er verliep dan ook geen half
uur, of de heer Coiyn en ik bevonden ons in
conferentie met den president van de Neder-
la idsche Bank.
Uitvoerig schetste spr. hoe moeiiyk het was In
die omstandigheden een besluit te nemen.
Snelle achteruitgang van het
ledental?
„Voor ons zijn momenteel de kardi
nale en urgente punten: Schaalcorrec-
tie en salarisverbetering.
Men kent onze bescheiden eisen ter
zake: de schaal van 1920 en annulering
der laatste 5 pCt. korting.
En nu moeten wjj helaas constateren,
dat deze 'Proonrede bulten alle verwach
ting een tweevoudige teleurstelling
brengt. Zij geeft geen hoop noch voor
het een noch voor het ander. Een eigen
lijke onderwijsparagraaf is er niet eens
maar wel worden door de passages be
treffende de financiën alle verwachtin
gen voor het onderwijs en de onderwij
zers weggevaagd.
De ojjenbare financiën blijven na de
diepe depressie der laatste jaren nog een
bizondere mate van zorg vereisen, heet
het. En onmiddellijk daarop volgt dan
de slag: „vele op zich zelf gewenste en
nuttige maatregelen, waaronder die op
het gebied van onderwijs, zullen dan
ook eerst ter hand genomen kunnen
worden, wanneer dë inwendige positie
van het budget voldoende zal zijn ver
sterkt.”
DaaF gaat de illusie der schaalverbe-
tering en daar gaat waarschijnlijk
meteen de 5 pCt.
wordt maar één ding in uitzicht
wettelijke regeling der onder-
wijzers-opleiding. Dat zal dan wel
vierjarige
Op 31 Juli 1914, by het uitbreken van den
grooten oorlog, had de regeering voor hetzelfde
probleem gestaan. Ook toen had men het uit
voerverbod by koninklijk besluit uitgevaardigd
en het zoo spoedig mogelyk door de wet laten
bekrachtigen. Deze bekrachtiging moest ook
thans met de grootste voortvarendheid worden
gereed gemaakt. Het ontwerp voor de wet had
ik reeds geruimen tyd klaar. Op de mogeiyk-
held, dat er een oogenblik zou komen, dat wy
gedwongen zouden zyn den gouduitvoer te stop-
pen, had ik my uit den aard der zaak moeten
voorbereiden. Het ontwerp voor de wet bevond
zich dan ook achter zeven sloten verborgen in
myn bureau. Ik had dat nog slechte op een
enkel punt aan te vullen.
Wy wilden trachten het daarheen te lelden,
dat de beide kamers het wetsontwerp op Dins
dag 29 September zouden kunnen behandelen.
De kamervoorzitters verleenden daartoe aan
stonds hun medewerking. De .Tweede Kamer
werd voog dien Dinsdag tegen den middag, de
Eerste Kamer tegen den avond byeengeroepen.
Vóór het ontwerp by de Kamers kon worden
ingediend, moest het echter den Raad van
State passeeren. Op den Zondagmorgen werd
daaromtrent overleg gepleegd met den vice-
president van dit college. Deze zou het tegen
Maandagmorgen in buitengewone vergadering
byeenroepen. w
Wy moesten nu zorg dragen, dat de wets
ontwerpen tydlg gereed waren. Behalve de wet
tot bekrachtiging van het gouduitvoerverbod
waren er echter nog twee andere wetten noo-
dlg. Een van die twee had geen betrekking op
het departement van Financiën. Zy zou maat
regelen moeten bevatten om onredelyke prys.
opdryvlng tegen te gaan. Met de samenstelling
daarvan zou zich in het byzonder de minister
van Handel belasten. Het andere ontwerp had
betrekking op de vraag, wat er nu precies met
den gulden zou moeten gebeuren.
Verder moest by de wet een egalisatiefonds
worden ingesteld. De taak van dat fonds zou
ntet zyn den gulden kunstmatig hoog of laag
te houden, doch alleen ongewenschte schomme
lingen tegen te gaan.
In groote trekken verklaarde spr. de werking
van het Egalisatiefonds.
De regeling, die het verrichten van alle op
het bedryf voorkomende werkzaamheden om
vat, gaat in groote iynen ervan uit, dat er drie
categorieën van landgebruikers'zyn. Deze drie
crrrw>TV*n vtin Ha
De ministers van Sociale Zaken en van Eco
nomische Zaken hebben een circulaire aan de
gemeentebesturen- gezonden, waarin er aan
wordt herinnerd, dat eenlge Jaren achtereen
door medewerking van het departement var.
Sociale Zaken de mogelijkheid heeft bestaan
onder bepaalde voorwaarden kleine boeren op
eigen bedryf tewerk te stellen.
De regeering heeft thans besloten, aldus de
circulaire, deze mogeiykheid uit te breiden, voor
de uitvoering waarvan zy de medewerking der
gemeenten vraagt. Het te de bedoeling, dat de
voorbereidende maatregelen zoo spoedig moge
lyk worden getroffen, opdat de regeling
1 November as. In werking kan treden.
Op 1 Januari 4337 bedroeg het totale percen
tage voor de mannen 11.1 en voor de vrouwen
0.5. De daling van het aantal ingeschreven
werkloozen doet zich naar verhouding 1 sterkst
voor in de leeftijdsgroep 14 t.m. 17 Jaar, waarin
het percentage daalde voor de mannen
tot 2.5 en voor de vrouwen van 2.2 tod
