Een jaar los het goud van EEN RAADSEL OPGELOST? Steun aan kleine boeren 6 ONZE HANDELSPOLITIEK OUD-MINISÏER OUD VOOR DE MICROFOON WERKLOOSHEID STERK GEDAALD 1“ Jaar jaar [aar aar Jaar 65 J. en ouder Xj7 WOENSDAG 29 SEPTEMBER 1937 I van Steun aan bedrijven ü- Spannend week-end Prinses Juliana naar Reckenwalde Mr. P. J. Oud Einde van den Zomer tijd DE CRISIS IN DE N.S.B. Diamanten huwelijksfeest RENSTAL UITGEBRAND Wie in aanmerking komen Kostenverdeeling Apothekersassistent Wetsontwerp tot wijziging van de tariefmachtigingswet thans ingediend DOOR GASVERSTIKKING OM HET LEVEN GEKOMEN De vergoeding^ Aspirin Nog beter cijfer voor de jeugd T S'. O gaat 297.755 7.6 13 085 0.3 percen- 1 J 318.931 Clearingkoersen met constateerde den zal zich, uit Hare Konink- Plaquctte, welke zal worden aangebo den door de afdeeling Utrecht der Kon. Ned. Ver. Onze Vloot ter plaatsing aan boord van Hr. Ms. Flotilleleider Tromp, vervaardigd door en op initiatief van Jonkvr. jf.Tt. L. v. Beeck Calkoen Koersen voor stortingen op 29 September 1937 tegen verplichtingen luidende in: Reichsmarken 72.68, Lires 9.61 en peseta's 12.s departe- die zich LEIDEN. Geslaagd de dames E. atT Groot, Rot terdam en O. J. MameMnk, Den Haag. I De regeling zelf ia van den volgenden in houd: 2 A e 73 14.4 16 9 13 3 123 13 - 1.6 ,f A U(BAYERl- 1.2 08 0.4 0.3 0.3 Volgens deze cijfers zou het totaal aantal werklooze ingeschrevenen ge durende het eerste halfjaar 1937 met bjjna een derde zjjn verminderd, ter wijl de vermindering onder de jeug digen nagenoeg de helft bedroeg. Prinses Juliana heeft zich Dinsdagavond in gezelschap vatr Haar hofdame, jonkvr. A. M. de Brauw, per trein uit Soestdijk naar Duitschland begeven:-Het doel van de reis, welke niet is ondernomen dan na gepleegd overleg met de behandelende geneesheeren, is het brengen van een familiebezoek aan Reckenwalde. Prins Bernhatkl Parijs komende, te Berlijn btj lijke Hoogheid voegen. Per 1 November zal een nieuwe regeling in werking treden Gedurende het eerste half jaar met byna een derde verminderd W erkzaamheden In tewerkstelling op eigen bedrijf mogen niet1 WerklooetieldssubMdiefonds" kan ontvangen. Het moeilijks te oogenbllk brak voor ons aan tn de laatste dagen van September 1937. Het goudultvoerverbod was uitgevaardigd krachtens een bij Koninklijk Besluit van 26 September 1936 aan den mlnjster van Finan ciën gegeven machtiging. Strikt genomen was dit besluit onwettig. Een goudultvoer verbod had moeten zijn uitgevaardigd door den wetgever. Iedereen zal begrijpen, dat dit niet kon. Zou er eerst een wetsontwerp zijn ingedtenq, dan zal, ook al zou die wet door de Kamer met nog zooveel spoed zjjn behandeld, inmiddels het goud het land heb ben kunnen verlaten, zoodat het doel van de wet zou worden gemist. Zoo ooit, dan gold hier het woord „nood breekt wet”. .Och, waren sNc msmehea wij*. (Da* Is haclnmasi niut noodlg, als sn achter het steur maar^Heln beetje beter wilden opletten, dan konden we al htal tevreden zijn I) Leeftijds groep 14 t.m. 17 18 t m. 24 25 t.m. 30 31 t.m. 40 41 t.m. 50 51 t.m. 60 61 t.m. 65 Mannen aantal werklossen perc. 7.518* 36 019 54 443 83 282 55 538 41 910 15 729 3 316 De geldvoorraad van de Nederlandsche Bank is sedert de gulden van het goud Op dien dag rustte het geheele zakenleven, waren beurzen en banken gésloten, zeodat er aldus een dag speling was. En er was heel wat te doen. Ik zat dan ook Zondagmorgen reeds om negen uur weer op het departement van Financiën. Allereerst moesten daar met spoed de noodige maatregelen worden genomen om het besluit wettelijk te doen bekrachtigen. Voor de A.V.R.O.-n^icrofoon heeft mr. P. J. Oud, oud-minister van Financiën een rede gehouden over „Een jaar los van het goud”. „Meyer is ziek Hij ligt met jicht te bed? „Dan neemt U zijn werk over en U laaf hem zeggen, dat hij meermalen daags een of twee Aspirin-tabletten neemt,danzal hij wel weer gauw in orde zijnl” De gewijzigde internationale verhoudingen op economisch terrein, waarvan aard en strekking bekend verondersteld mogen wor den, hebben namelijk steeds meer de nood zakelijkheid naar voren doen komen, dat de regeertng bij haar streven naar instand houding en uitbreiding van het Nederland sche bedrijfsleven over bevoegdheden moet beschikken, waardoor zij op dit terrein regelend kan optreden. Naar de overtuiging van de ministers een overtuiging, welke naar hun oordeel wel algemeen gedeeld zal worden is terugkeer tot een internatio naal ruilverkeer binnen een periode, welke uit een oogpunt van economische overweging is te overzien, niet te verwachten. Het basisbedrag voor' 2 personen bedraagt voor alle gemeenten f 9.per week. Voor ieder inwonend gezinslid boven 2 mag 15 ct. per week bijslag worden verstrekt. Van het totaal wordt afgetrokken: a. tw-e derde gedeelte van de neveninkom sten van den grondgebruiker, zoomede twee derde gedeelte van de inkomsten van diens in wonende gezinsleden; b. de geheele berekende netto opbrengst van het bedrijfje alsmede alle Inkomsten niet uit arbeid verkregen zoowel van den grondgebrui ker als van zijn Inwonende gezinsleden. der onder - lan wel de kweekschool Ingediend is een ontwerp van wet tot wijziging van de tariefmachtigingswet 1934. Het wetsontwerp stelt enkele wijzigingen voor van de wettelijke bepalingen tot instel ling, afschaffing, verhooging of verlaging van Invoerrechten op korten termijn. Deze wijzigingen hebben in hoofdzaak ten doel - de mogelijkheid te openen van een ruimere aanwending van de krachtens artikel 2, Md 1, van deze wet aan de Kroon verleende bevoegdheid tot het nemen van maatregelen op tariefgebied tot steun aan Nederlandsche bedrijven. werd losgemaakt aanmerkelijk gestegen. Op het oogenbllk bedraagt die goudvoor raad meer dan twaalfhonderd millioen, ter wijl hij eind September 1936 een kleine zevenhonderd millioen bedroeg. Van deze 466300 verzekerden was in ge noemde week de geheele week werkloos 22 pCt. (in de vorige verslag week, 23 tot en met 28 Augustus 1937, was dit percentage 22.4). Bij de organen der openbare arbeidsbemidde ling stonden op 11 September 1937 in totaal 335.655 werkzoekenden ingeschreven, onder wie 315.598 mannen. Van deze werkzoekenden waren er werkloos, onder wie 304.330 mannen. Blijkens een opgave van den directeur-gene- raal van werkverschaffing en steunverleening waren einde Juli van dit jaar 39.241 arbeiders geplaatst bij een werkverschaffing. is een .Sou**. - pro due t. Oranjebanden.Aoge*.-kruis waarborgen de werkzaam- heid en onschadelijkheid De voorgestelde wijziging van de eerste zin snede van het eerste lid van artikel 2 van de tariefmachtigingswet zal, naar het oordeel van de ministers, de overheid in staat stellen, op het stuk van de invoerrechten, haar taak in het belang van het economisch leven naar behooren te vervullen. Nog in ander opzicht meenen- zij. dat een wijziging van artikel 2 gewenscht is. De huidige redactie toch beperkt den duur der maatregelen, welke op grond van dit artikel worden genomen, tot ten ^hoogste een jaar. Het wil hun voor komen', dat er aanleiding bestaat dit maximum te vetTuUnen. Een maatregel, welke een beschei den steun op tariefgebied geeft aan een be paalden bedrijfstak, zal zonder bezwaar voor den duur van enkele jaren kunnen worden in gesteld. Van geval tot geval zal de wenschelijk- heid van een korteren of langeren duur van de maatregelen moeten worden beoordeeld. Bovendien is het toch steeds mogelijk, Indien gewijzigde omstandigheden zulks noodzakelijk maken, tusschentijds het besluit in te trekken, dan wel dit te wijzigen. Ook uit dien hoofde kan derhalve het noemen van een termijn van ten hoogste vijf Jaren in het besluit, niet bezwaar lijk zijn. Wi) mogen ons gelukkig prijzen, aldus be sloot spr., dat de groote verandering van 26 September 1936 zich Ih een zoo rustige sfeer heeft voltrokken. Over den loop van zaken, zooals deze In het afgeloopen jaar is geweest, mogen wij zeker niet ontevreden zijn. De oud- minister van Financiën, de heer De Gier, heeft in de Tweede Kamer, sprekende over het ge beurde op 26 September 1936, herinnerd aan een woord van den Kerkvader Augustinus, die eens had gesproken van een „felix culpa”, een gelukkige schuld. Hij hoopte, dat men. wat den val van onzen gulden betrof, eens zou kunnen gewagen van een „felix calamitas", een geluk kige ramp. L*at m|j eindigen met den wensch, dat het zoo zal blijken. De directeur van den rijksdienst der werk loosheidsverzekering en arbeidsbemiddeling deelt mede, dat in de week van 6 tot en met 11 Sep tember 1937 b(j gesubsidieerde vereenigtngen met werkloozenkas waren aangesloten 466.300 personen (landarbeiders met 74300 leden zijn hierin niet begrepen). Met het bovenstaande is naar het gevoelen van de betreffende ministers genoegzaam aan getoond, waarom de bedoelde machtiging tot het namen van maatregelen op tariefgebied praktisch moeilijk hanteerbaar is. Zij zjjn in- tusschen van oordeel, dat met een technische verbetering op dit punt niet kan worden vol staan, maar dat een aanmerkelijke uitgebreldere doelstelling dan de bestaande noodzakelijk Is. Ik zal nooit vergeten, hoe mi) op Donderdag 24 September door den Franschen gezant werd aangekondigd, dat een der hooge ambtenaren van het Fransche departement van Financiën mij over enkele uren zou komen bezoeken, om mjj namens de regeerlng een zeer belangrijke mededeeling te doen. Deze mededeeling hield in. dat de Fransche regeenng den volgenden dag den gouden standaard zou verlaten. Zij achtte zich verplicht ons als medeleden van het goudblok té voren hiervan mededeeling te doen. Wij hebben toen den toestand aanstonds, onder de oogen gezien en kwamen na overleg met de Nederlandsche Bank tot de slotsom, dat. al zou een druk op den gulden natuurlijk niet uit blijven. deze toch niet van zoodanigen aard zou zijn, dat wij daarom onze politiek zouden mogen prijsgeven. Nadat op Vrijdag 25 September het besluit van Frankrijk In den avond wereldkun. dig was geworden, bereidden wij ons voor om den te verwachten aanval op den gulden af te slaan. Het viel dien Zaterdag nogal mee met het verltes aan goud. Nadat wij des morgens den toestshd nog eens besproken hadden, gin gen wij tegen den middag naar huis en het scheen voor de hand te liggen, dat het In ieder geval tot Maandagmorgen nu wel rustig zou blijven en ik een kalmen Zondag zou hebben. Ik had voor dien Zaterdagmiddag een ultnoo- dlging om in een vriendenkring aan een ge- meenschappeljjken maaltijd deel te nemen en er scheen geen enkele reden om daaraan geen gevolg te geven. Toch gevoelde ik mij niet rus tig. Het wais alsof ik een voorgevoel had, dat het weekend toch minder kalm verloopen zou. Ik nam althans het besluit, niet aan deaen maaltijd deel te nemen en. van den nood een deugd makend, zette ik mij aan mijn schrijf tafel om eenige zaken van mijn departement af te doen. Ik zal ongeveer een half uur rustig gewerkt hebben, toen de telefoon ging. Het was de heer Colljn, die mij mededeelde zooeven hei bericht te hebben ontvangen, dat Zwitserland den gouden standaard had prijs gegeven. Het was of ik door den grond ging. Wij hadden Vrijdags inlichtingen ontvangen, op grond waar van wij meenden te mogen aannemen, dat Zwitserland, evenals wij, aan den gouden standaard zou vasthouden. Hun nationale bank stond er, wat den goudvoorraad betrof, nog beter voor dan wfj. Nu gaven ook zij den strijd op. Men gevoelt, hoe daardoor de geheele toestand veranderde. Aanstonds moest worden onder het oog gezien, wat thans het belang van ons land vergde. Er verliep dan ook geen half uur, of de heer Colijn en ik bevonden ons in conferentie met den president van de Neder landsche Bank. Uitvoerig schetste spr. hoe moeilijk het was in die omstandigheden een besluit te nemen. 'I Het hoofd van de openbare lagere school te Bergen (N.-H.) vond Dinsdagmiddag in de kookgelegenheid der centrale verwarming den 50-jarigen schoonmaker Hoogenboom levenloos op den grond. Een ontboden geneesheer dood door gas verstikking. Het is nagertoeg op den dag af een jaar ge leden aldus spr. dat de Nederlandsche regeerlng zich genoodzaakt zag het besluit te nemen den gouden standaard te verlaten. Onze gulden onderging daarmede hetzelfde lot, dat vele andere munten vroeger of later hadden moeten ondergaan. Met Zwitserland waren wij het eenige land, dat zjjn munt nog had weten te handhaven óp dezelfde goudwaarde als waar op zjj stond bij het uitbreken van den grooten oorlog In 1914. De Fransche frank bijvoorbeeld, die een enkelen dag tevoren opnieuw van het goud was losgemaakt, stond toen allang niet meer op zijn oude peil. Hij was bjj de munt- stabilisatie van 1926 al teruggebracht op onge veer een vijfde gedeelte van zjjn oorspronke lijke goudwaarde. Spr. begon met een herinnering aan de wer king van wat wij thans wel den klassieken gou den standaard mogen noëmen en belichtte daarna de algemeene beteekenis van het geld In onze samenleving. ^Q^f^^utandsche regeerlng was van oordeel. dathênWng van ons land het best gediend Werd door te trachten ons met behoud van den gouden standaard zoo goed mogelijk aan de ge wijzigde verhoudingen aan te passen. Men begrijpt, welke groote verantwoordelijk heid dit voor de regeerlng en voor de directie van een bank met zich bracht. Altijd Immers bestond het gevaar, dat met de groote goud- afgiften het doel niet zou wordenbereikt en men uiteindelijk toch zou worden genoodzaakt en dan met een zeer verzwakten goudvoorraad den gouden standaard prijs te geven. Dit wa ren moeilijke dagen en men zal zich kunnen voorstellen met welk een spanning Ik dan eenige malen per dag naar de telefoon greep om van den president der Nederlandsche Bank te ver nemen. hoe de toestand zich ontwikkelde. ooals vanzelf spreekt, concentreert zich de redactioneels belangstelling van „Het Katholieke Schoolblad” voornamelijk op twee hoofdstukken van de Millloenennota, te weten: Onderwijs en Financiën. Het voorloopig commen taar van dit orgaan luidt: Indien de kleine grondgebruiker volgens de theoretische berekening uit het bedrijfje f 7. of meer aan netto inkomsten heeft (groep C), komt de vergoeding geheel ten laste van het departement van Economische Zaken. De ver goedingen aan hen, die uit hun bedrijfje meer dan f 4.doch minder dan f7.aan inkom sten trekken (groep B), komen ten laste der betrokken gemeente, die daarin, voor zoover zij daarvoor in aanmerking komt, onder gewoon voorbehoud, de gebruikelijke subsidie uit het Gedurende het -drietal jaren, dat de tariefmachtigingswet van kracht is, heeft dexe voor wat betreft'Eet onderdeel dat hier in geding is, slechts ten aanxlen van een tweetal bedrijven toepassing kunnen vinden. Populaire uiteenzetting over de werking van het muntstelsel en de beteekenis het goud Hiermede wil niet gezegd zijn: dat niet iedere gelegenheid, welke zich voordoet om tot een twee- of meerzijdige verruiming van het inter nationale ruilverkeer te geraken, ten volle benut moet worden. Wel volgt uit deze overtuiging, dat onder de gegeven omstandigheden, 'de over heid de bevoegdheid moet hebben, in die ge vallen. waar het economisch landsbelang zulks vereischt, den afzet van de inheemsche pro ductie van landbouw en industrie op de eigen markt welke afzet, het zij terloops opgemerkt, ook voor den export van groote beteekenis moet worden geacht te beschermen, indien de buitenlandsche concurrentie zoodanige vormen aanneemt, dat deze een sterken achteruitgang van Nederlandsche bedrijven en van de daarin bestaande werkgelegenheid tengevolge kan hebben. a. groep B, dat zijn de kleine grondgebrui kers, die volgens de in de regeling opgenomen theoretische berekening uit het bedrijfje meer dan 4.doch minder dan f 7.per week aan nette inkomsten ontvangen; b. groep C, dat zijn de kleine grondgebruikers, die volgens die berekening uit het bedrijfje 7.of meer per week aan netto Inkomsten ontvangen. De zomertijd zal, zooals reeds eerder meegedeeld, dit jaar eindigen in den nacht van Zaterdag 2 op Zondag 3 October. Int dien nacht zullen de klokken om 3 uur worden teruggesteld op’ 2 uur. Het werkloosheidspercentage voor hen, die de geheele week werkloos waren, was in de eerste verslagweek van de maand September in de laatste Jaren als volgt: 1934 243; 1935 27.7; 1936 28.7; 1937 22.0. Van een op 1 Juli 1937 gehouden telling van de bij de gezamenlijke organen der openbare arbeidsbemiddeling ingeschreven werkloozen. gesplitst naar leeftijdsgroepen, geeft het vol gende staatje een beeld. Naast de aantallen zijn daarin vermeld de percentages, welke die aan tallen vormen van de aantallen personen in elke leeftijdsgroep volgens de volkstelllng-1930 (de stijging der bevolking met ruim acht pCt. sinds 31 December 1930 is dus bulten beschouwing gelaten) Zaterdagavond de klok één uur terugzetten Indien hei onderhavige ontwerp van wet tot wei mocht worden verheven, staan de regeerlng dus twee middelen ten dienste ter verwezenlijking ‘van het gestelde doei, i.w. rechtetreeksche beperking van den invoer, waar zulks noodzakelijk is, op grond van de crisisinvoerwet, dan wel het treffen van maatregelen op tariefgebied. steunverleening worden geholpen. Zij blijven dus practisch bulten deze regeling. B. De alsdan volgende categorie (groep b( bestaat uit grondgebruikers, die ook nog wel bij derden werken en daardoor onder bepaal de voorwaarden bij de werkverschaffing wa ren geplaatst, doch in het vervolg overeen komstig deze regeling uitsluitend kunnen worden geholpen door tewerkstelling op eigen bedrijf. C. De derde categorie (groep c) omvat de kleine grondgebruikers, die practisch nooit by derden werkten, doch voor wie hulp noo- dig is, om het eigen bedrijf economisch meer weerbaar te maken. Maandagavond is te Utrecht een besloten ver gadering gehouden van N. 8. B.-leden, waar in de heer Vstn Geelkerken de jongste gebeur tenissen tn de partij heeft besproken. Inzake het ontslag van ds. Van Duyl deelde de heer Van Geelkerken, volgens het Handelsblad, mede, dat de N. S. B.-leiding hiertoe had moe ten besluiten op grond van het moreele gedrag van genoemden predikant. Teneinde deze voor ds. Van Duyl zoo pijnlijke aangelegenheid zoo min mogelijk in de openbaarheid te brengen, heeft men hem de bewuste verklaring ter tee- kening voorgelegd. Ten aanzien van het ontslag van mr. Pont merkte de heer Van Geelkerken op, dat deze uit solidariteit met ds. Van Duyl heeft gehan deld. Mr. Pont was nJ. ten zeerste met den Hilversumschen predikant bevriend. Intusschen heeft de N. 8. B.-leiding reeds vernomen, dat de oud-burgemeester van Hlllegom zijn ontslag neming betreurt. Komende tot het heengaan van overste Hoo gewind. zelde de heer Van Geelkerken, dat men hier voor een volslagen raadsel staat. De heer Hoogewind behoorde tot de oudste leden en heeft destijds een persoonlijken eed in de handen van Ir. Mussert afgelegd, waarbij hij verklaarde trouw te zullen blijven aan den al- gemeenen leider. ‘De heer Hoogewind is een der weinigen, die een zoodanigen eed in dezen vorm moet- hebben afgelegd. De heer Van Geelkerken tastte dan ook omtrent de motieven van genoemden oud-offi- cier in het duister. De redactie van „Ons Noorden” heeft dezer dagen vernomen, dat thans per dag honderden de N. 8. B. verlaten. De ministers van Sociale Zaken en van Eco nomische Zaken hebben een circulaire aan de gemeentebesturen gezonden, waarin er aar wordt herinnerd, dat eenige jaren achtereen door medewerking van het departement var. Sociale Zaken de mogelijkheid heeft bestaan onder bepaalde voorwaarden kleine boeren op eigen bedrijf tewerk te stellen. De regeerlng heeft thans besloten, aldus de circulaire, deze mogelijkheid uit te breiden, voor de uitvoering waarvan zij de medewerking der gemeenten vraagt. Het is de bedoeling, dat de voorbereidende maatregelen zoo spoedig moge lijk worden getroffen, opdat de regeling 1 November as. in werking kan treden. Het echtpaar PielkenroodPlelkenrood te Koog a/d Zaan zal op 30 September den dag herdenken, waarop het voor zestig jaar in het huwelijk trad. Onder de huidige regeling toch mag de re- gecring slechts van de haar verleende bevoegd heid gebruik maken. Indien aan een tweetal criteria is voldaan. In de eerste plaats moet worden aangetoond, dat Nederlandsche bedrij ven ten gronde dreigen te gaan en voorts wordt als voorwaarde gesteld, dat deze noodtoestand het gevolg is van buitenlandsche maatregelen. Het is duidelijk, zegt de regeerlng in de memorie van toelichting, dat, gelet op deze zeer strin gente voorwaarden, slechts in zeer uitzonderlijke gevallen gebruikmaking van de bevoegdheid krachtens artikel 2. lid 1 van de z.g. tariefs- machtiglngswet zelfs maar kan worden over wogen. Doch ook in de enkele gevallen, waar het vermoeden gerechtvaardigd is. dat aan een bepaalden tak van bedrijf met behulp van deze bevoegdheid steun dient te worden geboden, zal het vaak niet mogelijk zijn het bewijs te leveren, dat Inderdaad aan de gestelde criteria is vol daan. Dit geldt met name ten aanzien van den gestelden elsch van de aanwezigheid van bui tenlandsche maatregelen. De praktijk heeft dan ook geleerd, dat de bevoegdheid, gebonden als deze is aan te beperkende voorwaarden, wel haast niet te hanteeren is. A. Kleine grondgebruikers, wier netto in komsten uit het eigen bedrijf slechte van een zoodanige hoogte zijn, dat zij grootendeels op het verrichten van arbeid bij derden zijn aan gewezen. De personen van deze categorie (groep a) kunnen, voor zoover zij overigens daarvoor in aanmerking komen, volgens de bestaande regelen der werkverschaffing en Vrouwen aantal werklooaen perc. 3.659 3 913 1 582 1 722 1 268 786 139 18 Inderdaad, Minister Slotémaker de Bruine, wiens aanblijven ook ons inder tijd hoogelijk heeft bevreemd, is met zeer weinig tevreden geweest. Zou in deze wel zeer groote bescheidenheid misschien de oplossing gezocht moeten worden van het raadsel, dat Colijn bij de kabinetsformatie het aanblijven van Min. Slotemaker als een „conditio sine qua non” stelde, ofschoon Mln. filotema- ker kort te voren dit veronderstelde aan blijven in het openbaar „een onmogelijk geval’’ heeft genoemd? Door tot nog toe onbekende oorzaak is Dins dagmiddag brand uitgebroken in den renstal van den heer W. v. d. Vorm aan den Schulp weg te Rotterdam. Hoewel de brandweer direct met veel materiaal ter plaatse was, kon zij niet verhinderen, dat de renstal, die voor een groot gedeelte geheel uit hout was opgetrokken, een prooi der vlammen werd. Vier renpaarden konden bijtijds tn veiligheid worden gebracht. Ook het aangebouwde woonhuis van den pikeur is behouden gebleven. Omstreeks drie uur hoorde de echtgenoote van den pikeur,- dat de paarden, die in de stallen achter het huis zijn ondergebracht, onrustig waren. Zij ging eens kijken en bemerkte, dat er brand was uitgebroken. De pikeur, de heer J. Faken, begaf zich onmiddellijk naar de stallen, waar hü de paarden losmaakte en naar het achter de gebouwen gelegen grasveld bracht. In een ommezien van tijd echter stond de renstal, annex schuur, waarin hooi en stroo lag opgeslagen, in Uchterlaale. Het complexje Ugt op een hoogte en daardoor kon de wind de vlammen steeds weer aanwakkeren. Bo vendien ligt de heuvel een eind van den weg af, zoodat er. toen de brandweer eenmaal was gearriveerd, nog heel wat slangen moesten wor den uitgelegd, voor men met het blusschlngs- werk een aanvang kon maken. Inmiddels had de politie op den Schulpweg reeds een afzetting gemaakt en toen men vla de oprijlaan en via de achterzijde, door de tui nen, het vuur kon bestrijden, behoefde er wel dra voor uitbreiding niet meer gevreesd te worden, hoewel de wind vat op de vlammen bleef houden. Stal en schuur zijn echter, daar zij voor een groot gedeelte uit hout waren op getrokken. een prooi der vlammen geworden. Het woonhuis van den pikeur heeft de brand weer kdnnen behouden. Dit heeft echter veel waterschade gekregen. Omwonenden en personeel van het vMegveid zijn er echter in geslaagd om het meubilair m veiligheid te brengen. Te ruim vier uur had men den brand onder de knie. De regeling, die het verrichten van alle op het bedrijf voorkomende werkzaamheden om vat, gaat in groote lijnen ervan uit, dat er drie categorieën van landgebruikers zijn. Deze drie groepen zijn de volgende: Op 31 JuU 1914, bij het uitbreken van den grooten oorlog, had de regeerlng voor hetzelfde probleem gestaan. Ook toen had men het uit voerverbod bij koninklijk besluit uitgevaardigd en het zoo spoedig mogelijk door de wet laten bekrachtigen. Deze bekrachtiging moest ook thans met de grootste voortvarendheid worden gereed gemaakt. Het ontwerp voor de wet had Ik reeds geruimen tijd klaar. Op de mogelijk heid, dat er een oogenbllk zou komen, dat wij gedwongen zouden zijn den goudultvoer te stop pen. had ik mij uit den aard der zaak moeten voorbereiden. Het ontwerp voor de wet bevond zich dan ook achter zeven sloten verborgen in mijn bureau. Ik had dat nog slechte op een enkel punt aan te vullen. Wjj wilden trachten het daarheen te leiden, dat de beide kamers het wetsontwerp op Dins dag 29 September zouden kunnen behandelen. De kamervoorzitters verleenden daartoe aan stonds hun medewerking. De Tweede Kamer werd voor dien Dinsdag tegen den middag, de Eerste Kamer tegen „den avond bijeengeroepen. Vóór het ontwerp bij de Kamers kon worden ingediend, moest het echter den Raad van State passeeren. Op den Zondagmorgen werd daaromtrent overleg gepleegd 'met den vlce- president van^dit college. Deze zou het tegen Maandagmorgen in buitengewone vergadering bijeenroepen. Wij moesten nu zorg dragen, dat de wets ontwerpen tijdig gereed waren. Behalve de wet tot bekrachtiging van het goudultvoerverbod waren er echter nog twee andere wetten noo- dlg. Een van die twee had geen betrekking op het departement van Financiën. Zij zou maat regelen moeten bevatten om onredelljke prijs opdrijving tegen te gaan. Met de samenstelling daarvan zou zich in het bijzonder de minister van Handel belasten. Het andere ontwerp had betrekking op de vraag, wat er nu precies met den gulden zou moeten gebeuren. Verder moest bij de wet een egalisatiefonds worden ingesteld. De taak van dat fonds zou niet zijn den gulden kunstmatig hoog of laag te houden, doch alleen ongewenschte schomme lingen tegen te gaan. In groote trekken verkuiarde spr. de werking van het Egalisatiefonds. Het is duidelijk, dat de verant woordelijkheid voor een dergelijk besluit niet kon berusten bij een of twee ministers. Hier moest het kabinet beslissen. Een buitengewone vergadering van den raad van minis ters werd dan ook met spoed dien Zaterdagavond tegen acht uur bij eengeroepen. Ook de directie van de Nederlandsche Bank werd uitgenoo- digd daar tegenwoordig te zjjn. Van acht uur tot tegen middernacht heb ben wij toen beraadslaagd. Het vraag stuk werd van alle zijden onder het oog gezien. Tegen het middernach- telijk uur viel het besluit. De gulden werd van het goud losgemaakt. „Voor ons zijn momenteel de kardi nale en urgente punten: Schaalcorrec- tie en salarisverbetering. Men kent onze bescheiden eisen zake: de schaal van 1920 en annulering der laatste 5 pCt. korting. En nu moeten wij helaas constateren, dat deze Troonrede buiten alle verwach ting een tweevoudige teleurstelling brengt. Zij geeft geen hoop noch voor het een noch voor het ander. Een eigen lijke onderwjjsparagraaf is er niet eens maar wel worden door de passages be treffende de financiën alle verwachtin gen voor het onderwijs en de onderwij zers weggevaagd. De openbare financiën blijven na de diepe depressie der laatste jaren nog een bizondere mate van zorg vereisen, heet het. En onmiddellijk daarop volgt dan de slag: „vele op zich zelf gewenste en nuttige maatregelen, waaronder die op dan ter hand genomen kunnen wanneer de inwendige positie Snelle achteruitgang van het ledental? Wyze van uitkeering De berekening der netto bedrljfsinkomsten geschiedt overeenkomstig de door de belde be trokken departementen vastgestelde normen door een gemeentelijke commissie. Indien de kleine grondgebruiker volgen; theoretische berekening uit het bedrijfje meer dan f 4.doch minder dan f 7.per week aan netto Inkomsten kan trekken (groep B) wordt de vergoeding in geld uitgekeerd. Indien hy f 7.of meer uit zijn bedrijfje aan netto in komsten kan trekken (groep C) Wordt de ver goeding in natura verstrekt. In bepaalde indi vidueel door de commissie te beoordeelen ge vallen, kan echter een gedeelte van deze ver goeding in geld worden uitgekeerd. alleen alle normale werkzaamheden worden uit gevoerd, maar moeten ook in tijden van ar- beidsoverschot de buitennormale werkzaam heden worden verricht, zulks op aanwijzing van den rijkslandbouwvoorUchtingsdienst. De klftne grondgebruiker van groep B, die voor tewerkstelling op eigen bedrijf in aanmer king wenscht te komen, moet zich evenals zijn daarvoor in de termen vallende gezinsleden van 14 jaar en ouder als werkzoekende doen in schrijven bij het plaatselijk orgaan der arbeids bemiddeling. Zij zijn verplicht aangeboden vrij werk, waarvoor zjj lichamelijk geschikt zijn, te accepteeren, voor zoover de werkzaamheden tn eigen bedrijf zulks, naar het oordeel van den rijkslandbouwvoorlichtingsdlenst, toelaten. Op 1 Januari 1937 bedroeg het totale tage voor de mannen 11.1 en voor de vrouwen 0.5. De daling van het aantal Ingeschreven werklooeen dopt zich naar verhouding 't sterkst voor in de leeftijdsgroep 14 tjn. lt,jaar, waarin het percentage daalde voor dé mannen van 53 tot 2.5 en voor de vrouwen van 23 tot 13. het gebied van onderwijs, zullen ook eerst worden, van het budget voldoende zal zijn ver sterkt.” Daar gaat de illusie der schaalverbe- tering en daar gaat waarschijnlijk meteen de 5 pCt. Er wordt maar één ding in uitzicht gesteld: wettelijke regeling wijzers-opleiding. Dat zalHli aangekondigde vierjarige 1 zijn. Minister Slotemaker is wel met zeer weinig tevreden geweest. De onderwij zers zullen dat zeker niet zijn.” Eenige hoofdambtenaren van de menten van Financiën en Koloniën, daartoe den geheelen avond hadden beschik baar gehouden, werden in de- vergadering ge- roepen om met spoed de eerste uitvoerings maatregelen te nemen. Er moesten telegrammen worden gezonden aan alle douaneposten, dat de goudultvoer verboden was, de regeeringen van Nederlandsch-Indlë, Suriname en Curacao moes ten worden gewaarschuwd, enz. Het was in zekeren sin een gelukkige om. standigheld, dat het besluit viel op Zaterdag avond. Er was daardoor gelegenheid den Zondag te gebruiken voor het, nemen van de noodige maatregelen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1937 | | pagina 5