Een jaar los
het goud
van
EEN RAADSEL
OPGELOST?
Steun aan kleine
boeren
6
ONZE HANDELSPOLITIEK
OUD-MINISÏER OUD
VOOR DE MICROFOON
WERKLOOSHEID STERK
GEDAALD
1“
Jaar
jaar
[aar
aar
Jaar
65 J. en ouder
Xj7
WOENSDAG 29 SEPTEMBER 1937
I
van
Steun aan bedrijven
ü-
Spannend week-end
Prinses Juliana naar
Reckenwalde
Mr. P. J. Oud
Einde van den Zomer
tijd
DE CRISIS IN DE N.S.B.
Diamanten huwelijksfeest
RENSTAL UITGEBRAND
Wie in aanmerking komen
Kostenverdeeling
Apothekersassistent
Wetsontwerp tot wijziging van
de tariefmachtigingswet
thans ingediend
DOOR GASVERSTIKKING OM
HET LEVEN GEKOMEN
De vergoeding^
Aspirin
Nog beter cijfer voor
de jeugd
T
S'.
O
gaat
297.755
7.6
13 085
0.3
percen-
1
J
318.931
Clearingkoersen
met
constateerde
den
zal zich, uit
Hare Konink-
Plaquctte, welke zal worden aangebo
den door de afdeeling Utrecht der Kon.
Ned. Ver. Onze Vloot ter plaatsing aan
boord van Hr. Ms. Flotilleleider Tromp,
vervaardigd door en op initiatief van
Jonkvr. jf.Tt. L. v. Beeck Calkoen
Koersen voor stortingen op 29 September 1937
tegen verplichtingen luidende in: Reichsmarken
72.68, Lires 9.61 en peseta's 12.s
departe-
die zich
LEIDEN. Geslaagd de dames E. atT Groot, Rot
terdam en O. J. MameMnk, Den Haag.
I
De regeling zelf ia van den volgenden in
houd:
2 A e
73
14.4
16 9
13 3
123
13 -
1.6
,f A
U(BAYERl-
1.2
08
0.4
0.3
0.3
Volgens deze cijfers zou het totaal
aantal werklooze ingeschrevenen ge
durende het eerste halfjaar 1937 met
bjjna een derde zjjn verminderd, ter
wijl de vermindering onder de jeug
digen nagenoeg de helft bedroeg.
Prinses Juliana heeft zich Dinsdagavond
in gezelschap vatr Haar hofdame, jonkvr.
A. M. de Brauw, per trein uit Soestdijk naar
Duitschland begeven:-Het doel van de reis,
welke niet is ondernomen dan na gepleegd
overleg met de behandelende geneesheeren,
is het brengen van een familiebezoek aan
Reckenwalde. Prins Bernhatkl
Parijs komende, te Berlijn btj
lijke Hoogheid voegen.
Per 1 November zal een nieuwe
regeling in werking treden
Gedurende het eerste half jaar
met byna een derde
verminderd
W erkzaamheden
In tewerkstelling op eigen bedrijf mogen niet1 WerklooetieldssubMdiefonds" kan ontvangen.
Het moeilijks te oogenbllk brak voor ons aan
tn de laatste dagen van September 1937.
Het goudultvoerverbod was uitgevaardigd
krachtens een bij Koninklijk Besluit van 26
September 1936 aan den mlnjster van Finan
ciën gegeven machtiging. Strikt genomen
was dit besluit onwettig. Een goudultvoer
verbod had moeten zijn uitgevaardigd door
den wetgever. Iedereen zal begrijpen, dat
dit niet kon. Zou er eerst een wetsontwerp
zijn ingedtenq, dan zal, ook al zou die wet
door de Kamer met nog zooveel spoed zjjn
behandeld, inmiddels het goud het land heb
ben kunnen verlaten, zoodat het doel van
de wet zou worden gemist. Zoo ooit, dan
gold hier het woord „nood breekt wet”.
.Och, waren sNc msmehea wij*.
(Da* Is haclnmasi niut noodlg, als
sn achter het steur maar^Heln
beetje beter wilden opletten, dan
konden we al htal tevreden zijn I)
Leeftijds
groep
14 t.m. 17
18 t m. 24
25 t.m. 30
31 t.m. 40
41 t.m. 50
51 t.m. 60
61 t.m. 65
Mannen
aantal
werklossen perc.
7.518*
36 019
54 443
83 282
55 538
41 910
15 729
3 316
De geldvoorraad van de Nederlandsche
Bank is sedert de gulden van het goud
Op dien dag rustte het geheele zakenleven,
waren beurzen en banken gésloten, zeodat er
aldus een dag speling was. En er was heel wat
te doen. Ik zat dan ook Zondagmorgen reeds
om negen uur weer op het departement van
Financiën. Allereerst moesten daar met spoed
de noodige maatregelen worden genomen om
het besluit wettelijk te doen bekrachtigen.
Voor de A.V.R.O.-n^icrofoon heeft mr. P.
J. Oud, oud-minister van Financiën een
rede gehouden over „Een jaar los van het
goud”.
„Meyer is ziek Hij ligt met
jicht te bed?
„Dan neemt U zijn werk over
en U laaf hem zeggen, dat hij
meermalen daags een of twee
Aspirin-tabletten neemt,danzal
hij wel weer gauw in orde zijnl”
De gewijzigde internationale verhoudingen
op economisch terrein, waarvan aard en
strekking bekend verondersteld mogen wor
den, hebben namelijk steeds meer de nood
zakelijkheid naar voren doen komen, dat de
regeertng bij haar streven naar instand
houding en uitbreiding van het Nederland
sche bedrijfsleven over bevoegdheden moet
beschikken, waardoor zij op dit terrein
regelend kan optreden. Naar de overtuiging
van de ministers een overtuiging, welke
naar hun oordeel wel algemeen gedeeld zal
worden is terugkeer tot een internatio
naal ruilverkeer binnen een periode, welke
uit een oogpunt van economische overweging
is te overzien, niet te verwachten.
Het basisbedrag voor' 2 personen bedraagt
voor alle gemeenten f 9.per week.
Voor ieder inwonend gezinslid boven 2 mag
15 ct. per week bijslag worden verstrekt.
Van het totaal wordt afgetrokken:
a. tw-e derde gedeelte van de neveninkom
sten van den grondgebruiker, zoomede twee
derde gedeelte van de inkomsten van diens in
wonende gezinsleden;
b. de geheele berekende netto opbrengst van
het bedrijfje alsmede alle Inkomsten niet uit
arbeid verkregen zoowel van den grondgebrui
ker als van zijn Inwonende gezinsleden.
der onder -
lan wel de
kweekschool
Ingediend is een ontwerp van wet tot
wijziging van de tariefmachtigingswet 1934.
Het wetsontwerp stelt enkele wijzigingen
voor van de wettelijke bepalingen tot instel
ling, afschaffing, verhooging of verlaging
van Invoerrechten op korten termijn. Deze
wijzigingen hebben in hoofdzaak ten doel -
de mogelijkheid te openen van een ruimere
aanwending van de krachtens artikel 2, Md
1, van deze wet aan de Kroon verleende
bevoegdheid tot het nemen van maatregelen
op tariefgebied tot steun aan Nederlandsche
bedrijven.
werd losgemaakt aanmerkelijk gestegen.
Op het oogenbllk bedraagt die goudvoor
raad meer dan twaalfhonderd millioen, ter
wijl hij eind September 1936 een kleine
zevenhonderd millioen bedroeg.
Van deze 466300 verzekerden was in ge
noemde week de geheele week werkloos 22
pCt. (in de vorige verslag week, 23 tot en
met 28 Augustus 1937, was dit percentage
22.4).
Bij de organen der openbare arbeidsbemidde
ling stonden op 11 September 1937 in totaal
335.655 werkzoekenden ingeschreven, onder wie
315.598 mannen.
Van deze werkzoekenden waren er
werkloos, onder wie 304.330 mannen.
Blijkens een opgave van den directeur-gene-
raal van werkverschaffing en steunverleening
waren einde Juli van dit jaar 39.241 arbeiders
geplaatst bij een werkverschaffing.
is een .Sou**. - pro due t.
Oranjebanden.Aoge*.-kruis
waarborgen de werkzaam-
heid en onschadelijkheid
De voorgestelde wijziging van de eerste zin
snede van het eerste lid van artikel 2 van de
tariefmachtigingswet zal, naar het oordeel van
de ministers, de overheid in staat stellen, op het
stuk van de invoerrechten, haar taak in het
belang van het economisch leven naar behooren
te vervullen.
Nog in ander opzicht meenen- zij. dat een
wijziging van artikel 2 gewenscht is. De huidige
redactie toch beperkt den duur der maatregelen,
welke op grond van dit artikel worden genomen,
tot ten ^hoogste een jaar. Het wil hun voor
komen', dat er aanleiding bestaat dit maximum
te vetTuUnen. Een maatregel, welke een beschei
den steun op tariefgebied geeft aan een be
paalden bedrijfstak, zal zonder bezwaar voor
den duur van enkele jaren kunnen worden in
gesteld. Van geval tot geval zal de wenschelijk-
heid van een korteren of langeren duur van de
maatregelen moeten worden beoordeeld.
Bovendien is het toch steeds mogelijk, Indien
gewijzigde omstandigheden zulks noodzakelijk
maken, tusschentijds het besluit in te trekken,
dan wel dit te wijzigen. Ook uit dien hoofde kan
derhalve het noemen van een termijn van ten
hoogste vijf Jaren in het besluit, niet bezwaar
lijk zijn.
Wi) mogen ons gelukkig prijzen, aldus be
sloot spr., dat de groote verandering van 26
September 1936 zich Ih een zoo rustige sfeer
heeft voltrokken. Over den loop van zaken,
zooals deze In het afgeloopen jaar is geweest,
mogen wij zeker niet ontevreden zijn. De oud-
minister van Financiën, de heer De Gier, heeft
in de Tweede Kamer, sprekende over het ge
beurde op 26 September 1936, herinnerd aan
een woord van den Kerkvader Augustinus, die
eens had gesproken van een „felix culpa”, een
gelukkige schuld. Hij hoopte, dat men. wat den
val van onzen gulden betrof, eens zou kunnen
gewagen van een „felix calamitas", een geluk
kige ramp.
L*at m|j eindigen met den wensch, dat het
zoo zal blijken.
De directeur van den rijksdienst der werk
loosheidsverzekering en arbeidsbemiddeling deelt
mede, dat in de week van 6 tot en met 11 Sep
tember 1937 b(j gesubsidieerde vereenigtngen
met werkloozenkas waren aangesloten 466.300
personen (landarbeiders met 74300 leden zijn
hierin niet begrepen).
Met het bovenstaande is naar het gevoelen
van de betreffende ministers genoegzaam aan
getoond, waarom de bedoelde machtiging tot
het namen van maatregelen op tariefgebied
praktisch moeilijk hanteerbaar is. Zij zjjn in-
tusschen van oordeel, dat met een technische
verbetering op dit punt niet kan worden vol
staan, maar dat een aanmerkelijke uitgebreldere
doelstelling dan de bestaande noodzakelijk Is.
Ik zal nooit vergeten, hoe mi) op Donderdag
24 September door den Franschen gezant werd
aangekondigd, dat een der hooge ambtenaren
van het Fransche departement van Financiën
mij over enkele uren zou komen bezoeken, om
mjj namens de regeerlng een zeer belangrijke
mededeeling te doen. Deze mededeeling hield
in. dat de Fransche regeenng den volgenden
dag den gouden standaard zou verlaten. Zij
achtte zich verplicht ons als medeleden van het
goudblok té voren hiervan mededeeling te doen.
Wij hebben toen den toestand aanstonds, onder
de oogen gezien en kwamen na overleg met de
Nederlandsche Bank tot de slotsom, dat. al zou
een druk op den gulden natuurlijk niet uit
blijven. deze toch niet van zoodanigen aard zou
zijn, dat wij daarom onze politiek zouden mogen
prijsgeven. Nadat op Vrijdag 25 September het
besluit van Frankrijk In den avond wereldkun.
dig was geworden, bereidden wij ons voor om
den te verwachten aanval op den gulden af te
slaan. Het viel dien Zaterdag nogal mee met
het verltes aan goud. Nadat wij des morgens
den toestshd nog eens besproken hadden, gin
gen wij tegen den middag naar huis en het
scheen voor de hand te liggen, dat het In ieder
geval tot Maandagmorgen nu wel rustig zou
blijven en ik een kalmen Zondag zou hebben.
Ik had voor dien Zaterdagmiddag een ultnoo-
dlging om in een vriendenkring aan een ge-
meenschappeljjken maaltijd deel te nemen en
er scheen geen enkele reden om daaraan geen
gevolg te geven. Toch gevoelde ik mij niet rus
tig. Het wais alsof ik een voorgevoel had, dat
het weekend toch minder kalm verloopen zou.
Ik nam althans het besluit, niet aan deaen
maaltijd deel te nemen en. van den nood een
deugd makend, zette ik mij aan mijn schrijf
tafel om eenige zaken van mijn departement
af te doen. Ik zal ongeveer een half uur rustig
gewerkt hebben, toen de telefoon ging. Het was
de heer Colljn, die mij mededeelde zooeven hei
bericht te hebben ontvangen, dat Zwitserland
den gouden standaard had prijs gegeven. Het
was of ik door den grond ging. Wij hadden
Vrijdags inlichtingen ontvangen, op grond waar
van wij meenden te mogen aannemen, dat
Zwitserland, evenals wij, aan den gouden
standaard zou vasthouden. Hun nationale bank
stond er, wat den goudvoorraad betrof, nog
beter voor dan wfj. Nu gaven ook zij den strijd
op. Men gevoelt, hoe daardoor de geheele
toestand veranderde. Aanstonds moest worden
onder het oog gezien, wat thans het belang van
ons land vergde. Er verliep dan ook geen half
uur, of de heer Colijn en ik bevonden ons in
conferentie met den president van de Neder
landsche Bank.
Uitvoerig schetste spr. hoe moeilijk het was in
die omstandigheden een besluit te nemen.
'I
Het hoofd van de openbare lagere school te
Bergen (N.-H.) vond Dinsdagmiddag in de
kookgelegenheid der centrale verwarming den
50-jarigen schoonmaker Hoogenboom levenloos
op den grond.
Een ontboden geneesheer
dood door gas verstikking.
Het is nagertoeg op den dag af een jaar ge
leden aldus spr. dat de Nederlandsche
regeerlng zich genoodzaakt zag het besluit te
nemen den gouden standaard te verlaten.
Onze gulden onderging daarmede hetzelfde lot,
dat vele andere munten vroeger of later hadden
moeten ondergaan. Met Zwitserland waren wij
het eenige land, dat zjjn munt nog had weten
te handhaven óp dezelfde goudwaarde als waar
op zjj stond bij het uitbreken van den grooten
oorlog In 1914. De Fransche frank bijvoorbeeld,
die een enkelen dag tevoren opnieuw van het
goud was losgemaakt, stond toen allang niet
meer op zijn oude peil. Hij was bjj de munt-
stabilisatie van 1926 al teruggebracht op onge
veer een vijfde gedeelte van zjjn oorspronke
lijke goudwaarde.
Spr. begon met een herinnering aan de wer
king van wat wij thans wel den klassieken gou
den standaard mogen noëmen en belichtte
daarna de algemeene beteekenis van het geld
In onze samenleving.
^Q^f^^utandsche regeerlng was van oordeel.
dathênWng van ons land het best gediend
Werd door te trachten ons met behoud van den
gouden standaard zoo goed mogelijk aan de ge
wijzigde verhoudingen aan te passen.
Men begrijpt, welke groote verantwoordelijk
heid dit voor de regeerlng en voor de directie
van een bank met zich bracht. Altijd Immers
bestond het gevaar, dat met de groote goud-
afgiften het doel niet zou wordenbereikt en
men uiteindelijk toch zou worden genoodzaakt
en dan met een zeer verzwakten goudvoorraad
den gouden standaard prijs te geven. Dit wa
ren moeilijke dagen en men zal zich kunnen
voorstellen met welk een spanning Ik dan eenige
malen per dag naar de telefoon greep om van
den president der Nederlandsche Bank te ver
nemen. hoe de toestand zich ontwikkelde.
ooals vanzelf spreekt, concentreert
zich de redactioneels belangstelling
van „Het Katholieke Schoolblad”
voornamelijk op twee hoofdstukken van
de Millloenennota, te weten: Onderwijs
en Financiën. Het voorloopig commen
taar van dit orgaan luidt:
Indien de kleine grondgebruiker volgens de
theoretische berekening uit het bedrijfje f 7.
of meer aan netto inkomsten heeft (groep C),
komt de vergoeding geheel ten laste van het
departement van Economische Zaken. De ver
goedingen aan hen, die uit hun bedrijfje meer
dan f 4.doch minder dan f7.aan inkom
sten trekken (groep B), komen ten laste der
betrokken gemeente, die daarin, voor zoover zij
daarvoor in aanmerking komt, onder gewoon
voorbehoud, de gebruikelijke subsidie uit het
Gedurende het -drietal jaren, dat de
tariefmachtigingswet van kracht is, heeft
dexe voor wat betreft'Eet onderdeel dat hier
in geding is, slechts ten aanxlen van een
tweetal bedrijven toepassing kunnen vinden.
Populaire uiteenzetting over de
werking van het muntstelsel
en de beteekenis
het goud
Hiermede wil niet gezegd zijn: dat niet iedere
gelegenheid, welke zich voordoet om tot een
twee- of meerzijdige verruiming van het inter
nationale ruilverkeer te geraken, ten volle benut
moet worden. Wel volgt uit deze overtuiging,
dat onder de gegeven omstandigheden, 'de over
heid de bevoegdheid moet hebben, in die ge
vallen. waar het economisch landsbelang zulks
vereischt, den afzet van de inheemsche pro
ductie van landbouw en industrie op de eigen
markt welke afzet, het zij terloops opgemerkt,
ook voor den export van groote beteekenis moet
worden geacht te beschermen, indien de
buitenlandsche concurrentie zoodanige vormen
aanneemt, dat deze een sterken achteruitgang
van Nederlandsche bedrijven en van de daarin
bestaande werkgelegenheid tengevolge kan
hebben.
a. groep B, dat zijn de kleine grondgebrui
kers, die volgens de in de regeling opgenomen
theoretische berekening uit het bedrijfje meer
dan 4.doch minder dan f 7.per week
aan nette inkomsten ontvangen;
b. groep C, dat zijn de kleine grondgebruikers,
die volgens die berekening uit het bedrijfje
7.of meer per week aan netto Inkomsten
ontvangen.
De zomertijd zal, zooals reeds eerder
meegedeeld, dit jaar eindigen in den nacht
van Zaterdag 2 op Zondag 3 October.
Int dien nacht zullen de klokken om 3
uur worden teruggesteld op’ 2 uur.
Het werkloosheidspercentage voor hen, die de
geheele week werkloos waren, was in de eerste
verslagweek van de maand September in de
laatste Jaren als volgt:
1934 243; 1935 27.7; 1936 28.7; 1937 22.0.
Van een op 1 Juli 1937 gehouden telling van
de bij de gezamenlijke organen der openbare
arbeidsbemiddeling ingeschreven werkloozen.
gesplitst naar leeftijdsgroepen, geeft het vol
gende staatje een beeld. Naast de aantallen zijn
daarin vermeld de percentages, welke die aan
tallen vormen van de aantallen personen in elke
leeftijdsgroep volgens de volkstelllng-1930 (de
stijging der bevolking met ruim acht pCt. sinds
31 December 1930 is dus bulten beschouwing
gelaten)
Zaterdagavond de klok één uur
terugzetten
Indien hei onderhavige ontwerp van wet
tot wei mocht worden verheven, staan de
regeerlng dus twee middelen ten dienste ter
verwezenlijking ‘van het gestelde doei, i.w.
rechtetreeksche beperking van den invoer,
waar zulks noodzakelijk is, op grond van de
crisisinvoerwet, dan wel het treffen van
maatregelen op tariefgebied.
steunverleening worden geholpen. Zij blijven
dus practisch bulten deze regeling.
B. De alsdan volgende categorie (groep b(
bestaat uit grondgebruikers, die ook nog wel
bij derden werken en daardoor onder bepaal
de voorwaarden bij de werkverschaffing wa
ren geplaatst, doch in het vervolg overeen
komstig deze regeling uitsluitend kunnen
worden geholpen door tewerkstelling op eigen
bedrijf.
C. De derde categorie (groep c) omvat de
kleine grondgebruikers, die practisch nooit
by derden werkten, doch voor wie hulp noo-
dig is, om het eigen bedrijf economisch meer
weerbaar te maken.
Maandagavond is te Utrecht een besloten ver
gadering gehouden van N. 8. B.-leden, waar
in de heer Vstn Geelkerken de jongste gebeur
tenissen tn de partij heeft besproken. Inzake
het ontslag van ds. Van Duyl deelde de heer
Van Geelkerken, volgens het Handelsblad,
mede, dat de N. S. B.-leiding hiertoe had moe
ten besluiten op grond van het moreele gedrag
van genoemden predikant. Teneinde deze voor
ds. Van Duyl zoo pijnlijke aangelegenheid zoo
min mogelijk in de openbaarheid te brengen,
heeft men hem de bewuste verklaring ter tee-
kening voorgelegd.
Ten aanzien van het ontslag van mr. Pont
merkte de heer Van Geelkerken op, dat deze
uit solidariteit met ds. Van Duyl heeft gehan
deld. Mr. Pont was nJ. ten zeerste met den
Hilversumschen predikant bevriend. Intusschen
heeft de N. 8. B.-leiding reeds vernomen, dat
de oud-burgemeester van Hlllegom zijn ontslag
neming betreurt.
Komende tot het heengaan van overste Hoo
gewind. zelde de heer Van Geelkerken, dat
men hier voor een volslagen raadsel staat. De
heer Hoogewind behoorde tot de oudste leden
en heeft destijds een persoonlijken eed in de
handen van Ir. Mussert afgelegd, waarbij hij
verklaarde trouw te zullen blijven aan den al-
gemeenen leider. ‘De heer Hoogewind is een
der weinigen, die een zoodanigen eed in dezen
vorm moet- hebben afgelegd.
De heer Van Geelkerken tastte dan ook
omtrent de motieven van genoemden oud-offi-
cier in het duister.
De redactie van „Ons Noorden” heeft dezer
dagen vernomen, dat thans per dag honderden
de N. 8. B. verlaten.
De ministers van Sociale Zaken en van Eco
nomische Zaken hebben een circulaire aan de
gemeentebesturen gezonden, waarin er aar
wordt herinnerd, dat eenige jaren achtereen
door medewerking van het departement var.
Sociale Zaken de mogelijkheid heeft bestaan
onder bepaalde voorwaarden kleine boeren op
eigen bedrijf tewerk te stellen.
De regeerlng heeft thans besloten, aldus de
circulaire, deze mogelijkheid uit te breiden, voor
de uitvoering waarvan zij de medewerking der
gemeenten vraagt. Het is de bedoeling, dat de
voorbereidende maatregelen zoo spoedig moge
lijk worden getroffen, opdat de regeling
1 November as. in werking kan treden.
Het echtpaar PielkenroodPlelkenrood te
Koog a/d Zaan zal op 30 September den dag
herdenken, waarop het voor zestig jaar in het
huwelijk trad.
Onder de huidige regeling toch mag de re-
gecring slechts van de haar verleende bevoegd
heid gebruik maken. Indien aan een tweetal
criteria is voldaan. In de eerste plaats moet
worden aangetoond, dat Nederlandsche bedrij
ven ten gronde dreigen te gaan en voorts wordt
als voorwaarde gesteld, dat deze noodtoestand
het gevolg is van buitenlandsche maatregelen.
Het is duidelijk, zegt de regeerlng in de memorie
van toelichting, dat, gelet op deze zeer strin
gente voorwaarden, slechts in zeer uitzonderlijke
gevallen gebruikmaking van de bevoegdheid
krachtens artikel 2. lid 1 van de z.g. tariefs-
machtiglngswet zelfs maar kan worden over
wogen. Doch ook in de enkele gevallen, waar
het vermoeden gerechtvaardigd is. dat aan een
bepaalden tak van bedrijf met behulp van deze
bevoegdheid steun dient te worden geboden, zal
het vaak niet mogelijk zijn het bewijs te leveren,
dat Inderdaad aan de gestelde criteria is vol
daan. Dit geldt met name ten aanzien van den
gestelden elsch van de aanwezigheid van bui
tenlandsche maatregelen. De praktijk heeft dan
ook geleerd, dat de bevoegdheid, gebonden als
deze is aan te beperkende voorwaarden, wel
haast niet te hanteeren is.
A. Kleine grondgebruikers, wier netto in
komsten uit het eigen bedrijf slechte van een
zoodanige hoogte zijn, dat zij grootendeels op
het verrichten van arbeid bij derden zijn aan
gewezen. De personen van deze categorie
(groep a) kunnen, voor zoover zij overigens
daarvoor in aanmerking komen, volgens de
bestaande regelen der werkverschaffing en
Vrouwen
aantal
werklooaen perc.
3.659
3 913
1 582
1 722
1 268
786
139
18
Inderdaad, Minister Slotémaker de
Bruine, wiens aanblijven ook ons inder
tijd hoogelijk heeft bevreemd, is met
zeer weinig tevreden geweest. Zou in
deze wel zeer groote bescheidenheid
misschien de oplossing gezocht moeten
worden van het raadsel, dat Colijn bij
de kabinetsformatie het aanblijven van
Min. Slotemaker als een „conditio sine
qua non” stelde, ofschoon Mln. filotema-
ker kort te voren dit veronderstelde aan
blijven in het openbaar „een onmogelijk
geval’’ heeft genoemd?
Door tot nog toe onbekende oorzaak is Dins
dagmiddag brand uitgebroken in den renstal
van den heer W. v. d. Vorm aan den Schulp
weg te Rotterdam. Hoewel de brandweer direct
met veel materiaal ter plaatse was, kon zij
niet verhinderen, dat de renstal, die voor een
groot gedeelte geheel uit hout was opgetrokken,
een prooi der vlammen werd. Vier renpaarden
konden bijtijds tn veiligheid worden gebracht.
Ook het aangebouwde woonhuis van den pikeur
is behouden gebleven.
Omstreeks drie uur hoorde de echtgenoote van
den pikeur,- dat de paarden, die in de stallen
achter het huis zijn ondergebracht, onrustig
waren. Zij ging eens kijken en bemerkte, dat
er brand was uitgebroken. De pikeur, de heer
J. Faken, begaf zich onmiddellijk naar de
stallen, waar hü de paarden losmaakte en naar
het achter de gebouwen gelegen grasveld
bracht. In een ommezien van tijd echter stond
de renstal, annex schuur, waarin hooi en stroo
lag opgeslagen, in Uchterlaale. Het complexje
Ugt op een hoogte en daardoor kon de wind
de vlammen steeds weer aanwakkeren. Bo
vendien ligt de heuvel een eind van den weg
af, zoodat er. toen de brandweer eenmaal was
gearriveerd, nog heel wat slangen moesten wor
den uitgelegd, voor men met het blusschlngs-
werk een aanvang kon maken.
Inmiddels had de politie op den Schulpweg
reeds een afzetting gemaakt en toen men vla
de oprijlaan en via de achterzijde, door de tui
nen, het vuur kon bestrijden, behoefde er wel
dra voor uitbreiding niet meer gevreesd te
worden, hoewel de wind vat op de vlammen
bleef houden. Stal en schuur zijn echter, daar
zij voor een groot gedeelte uit hout waren op
getrokken. een prooi der vlammen geworden.
Het woonhuis van den pikeur heeft de brand
weer kdnnen behouden. Dit heeft echter veel
waterschade gekregen.
Omwonenden en personeel van het vMegveid
zijn er echter in geslaagd om het meubilair m
veiligheid te brengen.
Te ruim vier uur had men den brand onder
de knie.
De regeling, die het verrichten van alle op
het bedrijf voorkomende werkzaamheden om
vat, gaat in groote lijnen ervan uit, dat er drie
categorieën van landgebruikers zijn. Deze drie
groepen zijn de volgende:
Op 31 JuU 1914, bij het uitbreken van den
grooten oorlog, had de regeerlng voor hetzelfde
probleem gestaan. Ook toen had men het uit
voerverbod bij koninklijk besluit uitgevaardigd
en het zoo spoedig mogelijk door de wet laten
bekrachtigen. Deze bekrachtiging moest ook
thans met de grootste voortvarendheid worden
gereed gemaakt. Het ontwerp voor de wet had
Ik reeds geruimen tijd klaar. Op de mogelijk
heid, dat er een oogenbllk zou komen, dat wij
gedwongen zouden zijn den goudultvoer te stop
pen. had ik mij uit den aard der zaak moeten
voorbereiden. Het ontwerp voor de wet bevond
zich dan ook achter zeven sloten verborgen in
mijn bureau. Ik had dat nog slechte op een
enkel punt aan te vullen.
Wjj wilden trachten het daarheen te leiden,
dat de beide kamers het wetsontwerp op Dins
dag 29 September zouden kunnen behandelen.
De kamervoorzitters verleenden daartoe aan
stonds hun medewerking. De Tweede Kamer
werd voor dien Dinsdag tegen den middag, de
Eerste Kamer tegen „den avond bijeengeroepen.
Vóór het ontwerp bij de Kamers kon worden
ingediend, moest het echter den Raad van
State passeeren. Op den Zondagmorgen werd
daaromtrent overleg gepleegd 'met den vlce-
president van^dit college. Deze zou het tegen
Maandagmorgen in buitengewone vergadering
bijeenroepen.
Wij moesten nu zorg dragen, dat de wets
ontwerpen tijdig gereed waren. Behalve de wet
tot bekrachtiging van het goudultvoerverbod
waren er echter nog twee andere wetten noo-
dlg. Een van die twee had geen betrekking op
het departement van Financiën. Zij zou maat
regelen moeten bevatten om onredelljke prijs
opdrijving tegen te gaan. Met de samenstelling
daarvan zou zich in het bijzonder de minister
van Handel belasten. Het andere ontwerp had
betrekking op de vraag, wat er nu precies met
den gulden zou moeten gebeuren.
Verder moest bij de wet een egalisatiefonds
worden ingesteld. De taak van dat fonds zou
niet zijn den gulden kunstmatig hoog of laag
te houden, doch alleen ongewenschte schomme
lingen tegen te gaan.
In groote trekken verkuiarde spr. de werking
van het Egalisatiefonds.
Het is duidelijk, dat de verant
woordelijkheid voor een dergelijk
besluit niet kon berusten bij een of
twee ministers. Hier moest het
kabinet beslissen. Een buitengewone
vergadering van den raad van minis
ters werd dan ook met spoed dien
Zaterdagavond tegen acht uur bij
eengeroepen. Ook de directie van de
Nederlandsche Bank werd uitgenoo-
digd daar tegenwoordig te zjjn. Van
acht uur tot tegen middernacht heb
ben wij toen beraadslaagd. Het vraag
stuk werd van alle zijden onder het
oog gezien. Tegen het middernach-
telijk uur viel het besluit. De gulden
werd van het goud losgemaakt.
„Voor ons zijn momenteel de kardi
nale en urgente punten: Schaalcorrec-
tie en salarisverbetering.
Men kent onze bescheiden eisen
zake: de schaal van 1920 en annulering
der laatste 5 pCt. korting.
En nu moeten wij helaas constateren,
dat deze Troonrede buiten alle verwach
ting een tweevoudige teleurstelling
brengt. Zij geeft geen hoop noch voor
het een noch voor het ander. Een eigen
lijke onderwjjsparagraaf is er niet eens
maar wel worden door de passages be
treffende de financiën alle verwachtin
gen voor het onderwijs en de onderwij
zers weggevaagd.
De openbare financiën blijven na de
diepe depressie der laatste jaren nog een
bizondere mate van zorg vereisen, heet
het. En onmiddellijk daarop volgt dan
de slag: „vele op zich zelf gewenste en
nuttige maatregelen, waaronder die op
dan
ter hand genomen kunnen
wanneer de inwendige positie
Snelle achteruitgang van het
ledental?
Wyze van uitkeering
De berekening der netto bedrljfsinkomsten
geschiedt overeenkomstig de door de belde be
trokken departementen vastgestelde normen
door een gemeentelijke commissie.
Indien de kleine grondgebruiker volgen;
theoretische berekening uit het bedrijfje meer
dan f 4.doch minder dan f 7.per week aan
netto Inkomsten kan trekken (groep B) wordt
de vergoeding in geld uitgekeerd. Indien hy
f 7.of meer uit zijn bedrijfje aan netto in
komsten kan trekken (groep C) Wordt de ver
goeding in natura verstrekt. In bepaalde indi
vidueel door de commissie te beoordeelen ge
vallen, kan echter een gedeelte van deze ver
goeding in geld worden uitgekeerd.
alleen alle normale werkzaamheden worden uit
gevoerd, maar moeten ook in tijden van ar-
beidsoverschot de buitennormale werkzaam
heden worden verricht, zulks op aanwijzing van
den rijkslandbouwvoorUchtingsdienst.
De klftne grondgebruiker van groep B, die
voor tewerkstelling op eigen bedrijf in aanmer
king wenscht te komen, moet zich evenals zijn
daarvoor in de termen vallende gezinsleden van
14 jaar en ouder als werkzoekende doen in
schrijven bij het plaatselijk orgaan der arbeids
bemiddeling. Zij zijn verplicht aangeboden vrij
werk, waarvoor zjj lichamelijk geschikt zijn, te
accepteeren, voor zoover de werkzaamheden tn
eigen bedrijf zulks, naar het oordeel van den
rijkslandbouwvoorlichtingsdlenst, toelaten.
Op 1 Januari 1937 bedroeg het totale
tage voor de mannen 11.1 en voor de vrouwen
0.5. De daling van het aantal Ingeschreven
werklooeen dopt zich naar verhouding 't sterkst
voor in de leeftijdsgroep 14 tjn. lt,jaar, waarin
het percentage daalde voor dé mannen van 53
tot 2.5 en voor de vrouwen van 23 tot 13.
het gebied van onderwijs, zullen
ook eerst
worden,
van het budget voldoende zal zijn ver
sterkt.”
Daar gaat de illusie der schaalverbe-
tering en daar gaat waarschijnlijk
meteen de 5 pCt.
Er wordt maar één ding in uitzicht
gesteld: wettelijke regeling
wijzers-opleiding. Dat zalHli
aangekondigde vierjarige 1
zijn.
Minister Slotemaker is wel met zeer
weinig tevreden geweest. De onderwij
zers zullen dat zeker niet zijn.”
Eenige hoofdambtenaren van de
menten van Financiën en Koloniën,
daartoe den geheelen avond hadden beschik
baar gehouden, werden in de- vergadering ge-
roepen om met spoed de eerste uitvoerings
maatregelen te nemen. Er moesten telegrammen
worden gezonden aan alle douaneposten, dat de
goudultvoer verboden was, de regeeringen van
Nederlandsch-Indlë, Suriname en Curacao moes
ten worden gewaarschuwd, enz.
Het was in zekeren sin een gelukkige om.
standigheld, dat het besluit viel op Zaterdag
avond. Er was daardoor gelegenheid den
Zondag te gebruiken voor het, nemen van de
noodige maatregelen.