ONS BLAD
Fransche kabinet
bijeen
In Sjanghai wordt heftige
strijd geleverd
I
tl
s I
van heden
Het
Bombardement
nieuws
Valencia
van
m
Fascisten betoogen
Londen
gebombardeerd
GESPANNEN TOESTAND
IN PALESTINA
DE BRITSCH-FRANSCHE
NOTA
DE SPAANSCHE KWESTIE
IN DEN VOLKENBOND
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
BREUKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
OOK SPOORFONDS
DE BAROMETER
Kanton en Poetoeng
MAANDAG 4 OCTOBER 1937
»n
n
De strijd om Madrid
f
De resolutie verworpen
van
Nieuwe Generaal der
Carmelieten
Het rapport-Van Duim
i1
Monetaire vrijheid
gehandhaafd
Hitler in het voorjaar
naar Italië
Japanners in Sjansi tot
staan gebracht
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
Negus is een leerling
geweest
f
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Groot-Moefti spoort aan tot her
vatting van den arbeid
De maatregelen aan de
ADVERTENTIEPRIJZEN i
Per lossen regel 20 a, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op pag. één 55a p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
De openbare en sociale orde
Strenger toezicht op
vreemdelingen
De toestand in Noord-Afrika
Mgr. Jarousseau ver
laat Abessinië
De Chineezen zullen een uiterste
poging wagen om hun mili
taire positie in Noord-
China te herstellen
EEN EN DERTIGSTE JAARGANG No. 3
de
het
faacMen-
btJ
een
In Sjanghai wordt hevig gevochten.
Franco's luchtmacht bombardeert Valencia.
Familiedrama te Bandoeng.
deelt
O
w o t p e n.
op
De resolutie inzake Spanje door den Volkenbond
verworpen.
t.
ie
I-
Verwacht wordt, dat het mond- en klauwzeer
zich nog aal uitbreiden.
de
en
Men beweert, dat de nieuwe Fransche
torpedojager „Volta", welke te St. Na-
zaire voor Frankrijk in aanbouw is, het
snelste oorlogsschip der wereld zal zijn
spoorweg wagons met munitie vernield
vliegtuigen van de Japansche marine.
In deze maand zal de stad. Greenbelt in de nabijheid van Berwpnd in Amerika
worden bevolkt. In de woningen zal de onbemiddelde bevolking uit de groote
steden worden ondergebracht
De Britsch-Fransche nota aan Italië is naar
Rome verzonden.
Ook te Jaffa houdt de spanning aan tenge
volge van de beweging ten gunste van de sta
king. Een groot aantal Arabische winkels, die
vanochtend geopend waren, werd later uit vrees
weder gesloten.
De ministerraad gekant tegen
iedere controle op de
wisselkoersen
In de nota, die slechts 600 woorden zou be
vatten. wordt aan Italië op vriendschappeiyke
en hoffelijke wijze verzocht, deel te nemen aan
een poging, de kwesties, welke met de buiten-
landsche inmenging In Spanje verband houden,
op snelle wijze te behandelen.
De resolutie werd verworpen, aangezien zij
geen eenstemmigheid verkreeg, zooals de proce-
cedure voorschrijft. Portugal en Albanië stem
den tegen en veertien staten onthielden zich.
Volgens de laatste berichten uit Valencia is
het aantal dooden by het bombardement tot
dertig gestegen en het aantal gewonden tot 150.
De opruimingswerkzaamheden worden voort
gezet, zoodat deze getallen nog niet definitief
zijn.
Naar schatting hebben de Junkersvllegtulgen
der nationalisten ruim 100 bommen geworpen
toe, dat de grens gedu-
n Is.
Auto by Oosthuizen In de Ringvaart gereden;
vjjf inzittenden gered, een hunner ernstig ge
wond.
O
de
lijke
dit
Na
af.
door
doch
FRONT VAN ASTURIë, 1 Oct. (Havas).
Na een dag van hevigen strijd hebben da
troepen van Franco gisteravond Covadonga
In Palestina heeracht nog steeds een gespannen
toestand.
Hsinlo,
van
Stand op Maandag 18 aar vjn.; 7M4
Vorig» stand: 7SL8
®tig
een
Ml-
h d.
fiun
niet
n-
m
le
m
►n
id
d.
d.
le
t-
A
le
m
fc-
een
uit
Van
an-
de
en
niet
nige
lera*
tand
J.C.-
ver-
4nlg
I.
lat
weer
Daar
“ven
aeer
den
was
aar
ad,
len«
oei.
lak
een
kje
or-
pel
ar-
1O-
jke
Det
*ar
en
it-
m-
:on
lit
iet
fl
op
•r
n-
let
aar-
dng
de
poe
naar
oge-
het
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
De door tegenstanders van het fascisme langs
den te volgen weg georganiseerde demonstraties
namen echter een soodanigen omvang aan, dat
de politie zich genoodzaakt zag een wyziglng in
de route te bevelen.
SJANGHAI, 3 Oct. (Havas). Vijf groote
bombardementsvliegtuigen hebben zich ver
toond boven Sjapei, vanwaar de Chinee-
sche batterijen zonder ophouden de Japan
sche stellingen te Klangwa^ onder vuur
nemen. Aan alle fronten bfj Sjanghai wordt
hevig gevochten.
LONDEN, f Oct. Naar Reuter ver
neemt, ia de Britsch-Fransche nota, waar
in Italië wordt uitgenoodigd tot een open
hartige bespreking van 1 Spaanache vraag
stuk., gjatuavond naar Rome verzonden.
In het winterseizoen zullen vanwege het R. K.
Werkliedenverbond radio-voordrachten gehou
den worden over: De leer der laatste encyclie
ken.
6. De regeering wijst erop, dat de in deze
verklaring uitgestippelde politiek niet door de
komende kantonale verkiezingen in gevaar kan
worden gebracht.
een motor-torpedoboot werden ernstig door
Japansche bommen beschadigd.
By Tsjang Sjen en Nan Sjang werden twaalf
door
Het generaal kapittel van de orde der ge
schoeide Carmelieten heeft tot generaal her
kozen pater Hilarius Doswald.
Pater Doswald behoort tot de provincie van
Chicago. Hjj is consultatoa van de Congregatie
van de Sacramenten.
Onze Romelnsche correspondent seint ons dxl.
2 Oct.:
thans het
in
welke is voorge
steld door den vertegenwoordiger van China,
Wellington Koo.
Voor zoover tot half vier Zondagmiddag be
kend was, zyn by den aanval van de vliegtuigen
van Franco op Valencia 27 personen gedood en
een zestigtal gewond. 22 hulzen, twee biosco
pen en een markthal werden door de bommen
vernield.
VALENCIA. 3 Oct. (Havas) Zondag
ochtend aes uur is Valencia door twee es
cadrilles van vjjf bommenwerpers van de
luchtmacht van Franco gebombardeerd. De
toestellen vlogen op groote hoogte en wier
pen bommen op het station en de omlig
gende wijken.
Tot nu toe zyn zestig personen gearresteerd in
verband met de ongeregeldheden, die zich bij d?
demonstratie der zwarthemden hebben afge
speeld. Achttien personen werden gewond. Vijf
duizend aanhangers van Mosley hebben gede
monstreerd, die door 2600 politieagenten werden
beschermd. In een wijk in het Zuidwesten van
Londen heeft Mosley een rede gehouden.
Spaansch-Portugeesche
grens
ROME. 3 Oct. (Havasi. Welingelichte kringen
verklaren, dat het bezoek van Hitler aan Italië
niet in October of November te verwachten is.
De Duitsche rykskanseher zou eerst in -het
volgende voorjaar naar Rome komen.
De voorhoede van de Japansche troepen be
vindt zich op het oogenbllk te Hsinlo, op
slechts dertig mylen ten Noorden van Tsji-
tsja-tsjoeang. Binnenkort is dus een beslissen
de stryd mogeiyk. De groote weg van Lotlen
naar Lioehang is door de Chineeaen opgege
ven, nadat de versterkingen in dien sector na
een bombardement van twee dagen te land en
uit de lucht vernietigd waren. Het aan den
Chineeschen terugtocht voorafgaande gevecht
was een der hevigste sedert het uitbreken der
vyandeiykheden. Aan beide zyden zijn zware
verliezen geleden.
LONDEN, 3 Oct. (Havas) By een demon
stratie der zwarthemden in Londen hebben
zich Zondagmiddag ernstige ongeregeldhe
den voorgedaan. Nadat Sir Oswald Mosley
onder het gejoel der menigte, die met moeite
in bedwang werd gehouden door de politie,
zyn aanhangers aan zich had doen voorbij
trekken, werd een stoet van ongeveer twee
duizend zwarthemden gevormd, die zich in
de richting van Bermondsey aan den
Theemsoever begaf.
De ministerraad, zoo vervolgt de verkla
ring, overtuigd van de dringende noodzake-
lykheid, dat krachtige middelen tot herstel
van de wisselmarkt worden toegepast, en
iedere gedachte aan contróle op de wissel
koersen van de hand wijzend, meent dat de
valuta slechts verdedigd kan worden door
den eensgezlnden wil van het volk, zijn
voorspoed te verdedigen door groote arbeid
zaamheid, discipline en eendracht.
1. De regeering bevestigt dat zjj volkomen
gekant is tegen iedere contróle op de wissel
koersen, dwang of autarkie, en dat het
haar wensch is, trouw te blijven aan de
monetaire vrijheid en aan de politiek, die
tot uiting is gebracht in het driezijdige
accoord tusschen Frankrijk, Engeland en de
Vereenigde Staten van September 1936.
Zeven en twintig personen werden
gedood by een aanval van
Franco’s luchtmacht
Ernstige ongeregeldheden deden
zich voor bij de demonstratie
der zwarthemden
Een vertegenwoordiger van Havas kon waar
nemen, dat het centrum van Kiangwan nog
steeds door de Japanners bezet gehouden
wordt. Talrijke Japansche afdeellngen infan
terie en artillerie vertrekken naar het Noord
westen. Waarschyniyk moeten zy de afdeelin-
gen, die gisteren van Lotlen naar Lioehang op
rukten, versterken.
Ook de haven van Jaffa is gesloten. De gis
teren gearresteerde voorzitter van het Mo-
hanunedaansche godsdienstige gerechtshof, is
naar Akkra overgebracht. Het gebouw van den
Mohammedaanschen jeugdbond is gerechte! yk
doorzocht.
Alle Arabische winkels te Safad bleven ge
sloten. Van drie kanten werd aldaar zwaar ge-
Xeepnnir guriefat op da Ja^daoha wijk, doch ar
vlêlén geen slachtoffers. Tè ïlalfa Is de toe
stand normaal.
Mgr Jarousseau. Apostolisch Vicaris van Oal-
la, heeft zijn ontslag aangevraagd, waarop de
H. Vader tot zyn opvolger' benoemd heeft een
anderen Pater Capucyn. Pater Leo de Caluao.
tot op heden pastoor van de H. Laurentlus-
parochle te Rome. Als reden van zijn ontslag
name heeft Mgr. Jarousseau opgegeven zijn
hoogen ouderdom, hij is namelijk 80 jaar, en
hy heeft reeds 37 jaar onder de Galla s doorge
bracht Volgens de nieuwe indeeling van Abea-
slnië is het Apostolisch Vicariaat van Galla
aangepast aan de grenzen van het gouverne
ment Harrar. met de bepaling, dat het Vica
riaat voortaan aan een Itallaanschen Capucyn
zal worden toevertrouwd.
De houding van Mgr. Jarousseau by het Abes-
slnlsche conflict was zeer sympathiek. In het
begin van den stryd schaarde hjj zich aan de
zijde der Abesslnische bevolking en van den
Negus, die zjjn leerling is geweest in de Eu-
ropeeeche beschaving. Na de verovering van
het land vreesde men. dat hy onmiddelltjk
van zyn post zou verdreven worden, hetgeen
echter niet geschiedde.
I
Vanochtend hebben Japansche vliegtuigen
een aanval gedaan op den Chineeschen krui
ser Tataen. Een Chineesche kanonneerboot en
Ernstige ongeregeldheden
demonstratie in Londen.
BUREAUX HOF 6, MKJAKMl
Telefoon Administratie 4330, Radactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS.
Per kwartaal voor Alkmaar f2.—
Voor buiten Alkmaar s f 2.50
Dagblad uitgegeven door de
N-V. Drukkerij De Spaamestad - Haarlem
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Het blad „Secule" bericht, dat de Spaansch-
Portugeesche grens alleen by de douaneposten
Valenca Vilar Formosa Caia en Vila Real Santo
Antonio gepasseerd kan worden. De rechtsche
Spaansche autoriteiten oefenen een streng toe
zicht uit op allen die de grens overschryoen.
Het blad voegt hie
rende den nacht gi
JERUZALEM, 3 OeL (Reuter). In de
•ode stad van Jeruzalem is de toestand ge
spannen. Zondagochtend hebben groepen
jeugdige Arabieren aldaar de bazars ge
dwongen te sluiten. De politie verjaagt de
posters en beschermt de kooplieden. De
nieuwe stad is rustig.
De Groot Moefti, die zich nog steeds in de
Omar-moskee bevindt, heeft een proclamatie
gepubliceerd, waarin hjj den Arabieren verzoekt
«uniddellyk den arbeid te hervatten.
Hierin wordt o.a. gezegd, dat de raad heeft
vastgesteld, dat er geen enkele technische reden
is, welke den speculatieven aanval, die sedert den
laatsten tijd op de Fransche valuta wordt ge
daan, te rechtvaardigen, aangezien de begroe
ting in evenwicht is en de lasten der schatkist
zijn verlicht, De flnancieele positie van Frankrijk
is gezond.
In economisch opzicht moet door een ver
meerdering van de (uroductie het tekort op de
handelsbalans teniet gedaan of verminderd
worden. Tot dit doel heeft de regeering een
onderzoek gelast, waarvan de resultaten, naar de
minister-president zoo juist medegedeeld heeft,
zoo spoedig mogelijk krachtig in toepassin)
moeten worden gebracht.
De flnancieele en economische toestand vorm'
geen verklaring voor den druk op de wissel
markt. Deze wordt echter op ernstige wijze be
ïnvloed door psychologische en politieke oor
zaken.
De Japansche soldaten, die te Sjanghai
tegen de Chtneezen vechten, zorgen
blijkbaar voor hun eigen drinkwater.
Men ziet hen hier met tonnen en
waterzakken sleepen, na de aankomst
van een Japansch schip
Het Fransche ministerie van Marine heeft
medegedeeld, dat de geruchten, dat te Brest
onderzeeërs werden uitgerust, om aan Spanje
te worden verkocht, onjuist zün. De vaartuigen
waarvan hier sprake is. zyn verbouwd en ma
ken thans proefvaart, alvorens weer by hun
escadrilles te worden gevoegd.
4. De regeering herinnert alle burgers aan
de noodzakelijkheid van openbare orde en sociale
orde. Zy doet o.a. een beroep op de werkgevers
en de arbeiders, opdat deze zich niet meer
schuldig maken aan onwettigheden, zooals
schending van collectieve contracten of bezet
ting van fabrieken, die niet meer geduld zullen
worden.
LONDEN, 2 Oct. (Havas). In een nota aan
den voorzitter der non-interventleconunissle,
die felteiyk neerkomt op een verwerping van
het rapport van vice-admlraal Van Duim, ver
langt de Sovjetregeering. dat men het einde
van het stelsel van toezicht op de niet-lnmen-
ging constateert.
Naar men meent te weten heeft de Fransche
regeering van haar kant reeds twee weken ge
leden onder voorbehoud van een latere be
spreking haar instemming met het rapport van
Van Duim betuigd, en heeft Engeland eenzelf
de houding aangenomen.
5. zy Is vastbesloten aan het ageeren van
vreemdelingen op Fransch grondgebied een
einde te maken, en zal strenger toezicht uit
oefenen.
raad oör den tSMULfid In de Ptansche gebieden
in Noord-Afrika besproken. De raad droeg mi
nister van Staat, Sarraut, op. in zyn naam het
toezicht op en de coördinatie van de bestuurs-
i organen in Noord-Afrika uit te voeren.
Verder heeft minister Delbos den. minister
raad nog een overzicht gegeven van'nen buiten-
landsch-politieken toustand.
Meisje te Bemeten door het afgaan van
revolver gedood.
RAMBOUILLET, 2 Oct. (Reuter) In de
bijeenkomst van den ministerraad, die om
half twee was geëindigd, heeft de minister
van Financiën een overzicht gegeven van
den financieelen toestand, o-a. van den toe
stand van de wisselmarkt. ervolgens werd
met algemeene stemmen een verklaring
aangenomen.
Het ministerie van Landsverdediging
vanuit Valencia mede, dat in den Oostelyken
sector van het Noordeiyke front de rechtschen
Pena Pellada en de Sierra Priene bezets hebben.
Een heuvel, die eveneens door de nationalisten
genomen was. werd na een hevigen tegenaanval
door de regeeringstroepen hernomen. Vyandc-
lyke aanvallen by Onis werden afgeslagen. Ook
aan het front by Teruel en in de Universltelts-
wyk te Madrid warden aanvallen van de troe
pen van Franco verijdeld.
De rechtsche troepen hebben ten Oosten
van Madrid de stellingen van de regeerings
troepen by Qujjoma en VUlafranca del
Castillo aangevallen. De aanvallen werden
af geslagen.
2. De regeering zal de buitenlandsche
politiek, zooals deze tot dusver gevoerd is,
handhaven. In overleg met Engeland wil zjj
van de andere landen de eerbiediging der
non-interventie in Spanje verkrijgen.
3. De ministerraad stemt in met de ver
klaringen, die de ministerpresident heeft
afgelegd voor de commissie van onderzoek
inzake de productie, en machtigt hem, zoo
wel als den minister van Arbeid, den raad
de noodige decreten voor te leggen voor de
toepassing van de conclusies dezer commis
sie tot verhooging van de productie, hetzij
door nationalisatie der ondernemingen, hetzij
door aanpassing van de arbeidSbepalingen
onder de voorwaarden voorzien in de wet
op de 40-urige werkweek.
Volgens een bericht uit Genève
heeft de Assemblée de resolutie - in
zake Spanje, welke door de zesde
commissie was goedgekeurd, v e r-
Zondag tegen den avond opende de Japan
sche artillerie een hevig vuur op de Chineesche
stellingen bij Poetoeng. Een woordvoerder van
het Japansche leger deelde mede, dat de troe
pen by Lioehang over een frontbreedte van
acht kilometer vijfhonderd tot vijftienhonderd
meter zijn opgerukt. De strijd was hier zeer he
vig. Ook by Lotlen zyn de Japansche troepen
iets opgerukt.
Japansche vliegtuigen hebben gisteren tot
drie keer toe Kanton gebombardeerd en ern
stige schade toegebracht aan de Chineesche
stellingen.
In een luchtgevecht bU Kanton zijn onge
veer 12 Chineesche vliegtuigen omlaag gescho
ten.
De vroegere Chineesche communistische troe-,
pen matten de Japansche verbindingen af.
Tayanfoe de hoofdstad van Sjansi is
Japansche vliegtuigen gebombardeerd,
er werd' geen ernstige schade aangericht, daar
de toestellen snel door het luchtafweergeschut
werden verdreven. Gezien de dageiyksche Ja
pansche luchtaanvallen op Chineesche militai
re bases is men op verschillende plaatsen be
gonnen met versterking der Chineesche lucht
verdediging, waarmede men bijna gereed is.
Een groot aantal luchta fweerkanonnen is op
de punten van groot belang verzameld terwyi
zeer veel gevechtsvliegtuigen naar de strate
gische centra zyn gezonden.
BH een aanval op de militaire objecten van
Taztoean hebben de Japansche vliegtuigen
negen Chineesche toestellen vernield.
Naar het schijnt staan de Chineeaen
het punt een uiterste poging te wagen lot
herstel van de militaire positie in Noord-
China. Negen en twintig Chineesche divi
sies zouden zich in de nabijheid van Sji-
Tsja-Tsjoeang, een belangrijke stad op
tachtig mjjlen ten Zuiden van Pautlng-foe
gelegen, hebben opgesteld. teneinde tot
eiken prijs de Japanners tot staan te bren
gen.
Uit officieele bron wordt nog medegedeeld,
dat het eerste der belde rechtsche escadrilles
gecamoufleerd was met de regeeringskieuren.
BARCELONA, t OeL (Havas) Vrijdag
ia Barcelona door rechiscbe vliegtuigen ge-
bombardeerd.
Het bombardement werd uitgevoerd door
drie escadrilles, die na bommen te hebben
uitgeworpen, de voetgangers met machine
geweren beschoten. Hiervan waren o^.
schoolkinderen het slachtoffer, alsmede
wandelaars in de stad. Tot dusver heeft
men 45 dooden en 87 gewonden geteld, ter-
wtp 34 woonhuizen zjjn vernield öFTeëëGa^"
digd.
Als opvolger van den heer Edo Bergsma is de
heer H F. J. Bloemera, burgemeester van
Arnhem, benoemd tot voorzitter van den
A.N.W.B.
GENEVE, 3 Oct. (Havas). Nu de Volken
bondsvergadering de resolutie Inzake Spanje
heeft verworpen is hiermede een einde ge
maakt aan het initiatief van de Spaansche re
geering. Het schijnt evenwel, dat de Spaan
sche kwestie nogmaals in de vergadering be
sproken zal worden.
De Volkenbondsraad blijft zich bezig houden
met de veiligheid in de Middellandsche Zee en
voor het einde van de zitting zal hij zich in
een resolutie dienaangaande uitspreken.
De Volkenbondsvergadering zal
ChineeschJapansche conflict bespreken,
het bijzonder een resolutie.
By het passeeren van den stoet werden zoowel
de „Internationale" als „Rule Britania" ge
hoord. Er werd een groot aantal arrestaties ver
richt en tydens een charge in Jamaicastreet
Werden twee agenten gewond. Aldaar had zich
een stoet van anti-f&scisten gevormd, die zich
in rijen van zes voortbewoog, naast den stoet
der aanhangers van Mosley, daarvan gescheiden
door een dikke haag van politie-agenten, den
wapenstok in de hand. Bij Southwardpark Road
verbrak een stoet anti-fascisten de afzetting en
trachtte uit een zijstraat komend, met de roode
vlag aan het hoofd, door te dringen tot den
stoet. Bereden politie joeg hen echter uiteen.
Dank zij het dikke politie-cordon, dat het van
elkander scheidde, konden de politieke tegen
standers echter niet met elkander slaags raken.
Bjj Longiane hadden politieke tegenstan
den een barricade opgericht, bestaande uit
oude auto's, karren en palen met prikkel
draad, terwijl op de barricade een roode vlag
was geplant.
De politie liet de barricade afbreken, doch
enkele honderden meters verder werd de
barricade weer opgeworpen.
In Borrostrect verbrak een opgewonden
menigte enkele malen de poUtie-afzetting.
De Chineesche batterijen van Poetoeng heb
ben een Japansch troepentransportschip be-
schacfigd. De Japansche oorlogsschepen hebben
het vuur der batterijen beantwoord met een
bombardement van Poetoeng.
Men is te Nanking thans optimistischer ge
stemd tengevolge de betere berichten, wel
ke van de verschillende fronten in het Noor
den binnenkomen. Naar vernomen wordt zyn
de Chineesche verdedigingswerken langs den
spoorweg Tientsln-Poekau thans geheel gereed.
In het gebied van Noord-Sjansl is de Ja
pansche opmarsch tot staan gekomen en de
Chineezen houden thans een rechte lyn
bezet van Noord tot Zuid, langs de berg
keten van Taistjau naar Roeasping.
Ten Zuiden van den Taag vielen de troepen
van Franco de stellingen der regeeringstroepen
by Toledo aan. Ook deze aanvallen werden af
geslagen.
Het grööte hoofdkwartier van Franco deelt
mede, <tat in Asturië geen krygsverrichtingen
volbracht worden in verband met den zwaren
regenval. In den sector Lean hebben de recht
sche troepen/ de Siërra Logo geheel bezet. Vy-
andeiyke aanvallen in Aragon werden afgesla
gen.
