ONS BLAD
Een conferentie der
„negen
zicht
mogendheden’
m
heden
een
Auto, rijdt door
huis heen
Nieuwe stappen te Het
Rome
nieuws van
de V.S. meedoen
MUSSOLINI'S VREEMDE
DE BRIEF DER SPAANSCHE
UITLATING
BISSCHOPPEN
DE MAA TREGELEN IN
PALESTINA
DE BAROMETER
Britsche schepen
aangehouden
Zware regenval in
China
Zeerooverij gaat
voort
DUITSCHLAND EN HET
CONCORDAAT
JOH. LAÜWERS
PAYGLOP3
ALKMAAR
RECHTHOUDERS
VRIJDAG 8 OCTOBER 1937
Vermoedelijkzullen
Sir John Simon over
den wereldhandel
Duitschlands Koloniale
eischen
wu,
=3
De ontvoering van een
missionaris
De repatrieering van
Spanjaarden
Japan zal vrij zeker
weigeren
ADVERTENTIEPRIJZEN s
Per lossen regel 20 c, ingez. med. 40 a
p. regel; idem op pag. één 55 a p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
s
3
Noodweer in Midden-
Italië
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
„Gij geeft ons een goede
les” zegt Kard. Verdier
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
OOK SPOORFONDS
EEN EN DERTIGSTE JAARGANG No. 7
I
99
o
e 7
b«
epB
treinen
Gif gat gebruikt
<1 o
Door
in
..p
•i
t
Drie personen door overstrooming
verrast en omgekomen
„Indien antwoord niet bevredi
gend is, ontstaat een ernstige
toestand"
Japansche troepen hopen hem
spoedig te bevryden
Vliegtuigaanval op een Italiaansch
schip benoorden Oran
Aanzienlijke verbetering in de
laatste twee jaar
Washington wordt genoemd als
de plaats, waar de conferen
tie mogelyk zal worden
gehouden
De Arabieren betrachten mati
ging, vooral in de provincie
Nieuwe campagne door de bladen
ingezet
Uitgestrekte gebieden van het Japansche
front in Noord-China worden door ernstig
overstroomingsgevaar bedreigd.
De terreinmoeilijkheden, die zoowel de Japanners als Chineezen speciaal in Noord-
China hebben te overwinnen, zijn niet gering. Hierboven een Japansche voorpost,
die zijn aanwezigheid niet probeert te camoufleeren
Onze Romeinsche correspondent seint ons
d.d. 7 October: Tegenover de waarschuwing
in de „Popolo d’ Italia" aan het adres van
..een bepaald soort weifelend Katholicisme”
wordt in Vatlcaansche kringen een afwach
tende houding aangenomen.
I
3
I
I
5
2
7
ct
23
Sprekende over den oorlog zelf, vervolgt Kar
dinaal Verdier:
Japan zal er krachtig naar blijven streven een
hechten vrede en orde te vestigen in het Verre
Oosten, er op vertrouwende, dat zelfs wanneer
economische sancties worden toegepast zijn vol
komen nationale eenheid een dergeljjke crisis te
boven zal komen.
De Japanners concentreeren hun aanval, ten
einde de Chineesche linies in den 13 KM lan
gen sector tusschen Kiangwan en Lioehang te
kunnen doorbreken, en brengen in dezen sec
tor, naar mengelooft, nieuwe versterkingen in
het vuur. Aan beide zijden is het aantal slacht
offers groot.
Het Japansche vlaggeschip „Izoemo” heeft
zijn ligplaats nabij het Japansche consulaat
verlaten en is meer stroomafwaarts gaan lig
gen, teneinde deel te nemen aan het gezamen
lijke bombardement door de zee- en landstrijd
krachten van de Chineesche stellingen.
PEIPING, 7 Oct. (Reuter) Een groote af
titeling Japansche troepen is uit Moekden ver
trokken, op zoek naar den door bandieten uit
Foesjoen ontvoerden missionaris. De Japansche
autoriteiten hoped den missionaris spoedig te
kunnen bevrijden.
Vah gezaghebbende zijde te Rome wordt
verklaard, dat het Italiaansehe antwoord
op de Fransch-Britsche uitnoodiging mor
gen of Zaterdag overhandigd zal worden.
De kwetsuren van Hubermann, opgei
de ramp met de „Specht", zijn dusd
LONDEN, 7 Oct. (Reuter). Heden ia het
Italiaansehe schip JBttore" in de Middel-
landsche Zee benoorden Oran aangevallen
door een watervliegtuig van onbekende na
tionaliteit. Het schip werd niet getroffen.
Stand op Vrijdag aar van.: 762.3
Vorige stand: 7M.4
sve
bij
De Arabische pers meldt, dat Jamal Hoessein,
die aan arrestatie ontsnapt is, op weg is naar
Damascus, waar verscheidene Arabische leiders
uit Palestina waarschijnlijk verblijf zullen hou
den, ten einde er de actie ten opzichte van
Palestina te leiden. De Fransche Hooge Com
missaris voor Syrië heeft echter de regeering
van Syrië verzocht de oproerige activiteit tegen
de Palestjjnsche regeering te verbieden.
De
landsche
loeden,
Itnoo-
ge-
ide
BU
U>
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
.17
.50
.92
.31
38
.17
.44
praak van de rechtbank
te Württemberg
LONDEN. 7 Oct (Reuter). Sir John Simon
heeft aan een feestmaaltijd van bankiers in
Mansion House te Londen een rede gehouden,
waarin hij zeide, dat de internationale handel
gedurende de laatste twee jaar aanzienlijk ver
beterd is. Hoewel de lijn thans gunstiger is, al
dus Simon, moet er aan de wedergeboorte van
den Internationalen handel nog hard gewerkt
worden. Met een toespeling op de handelsbe-
lemmeringen zeide de minister, dat er een
grens aan den vooruitgang in een land of een
groep van landen zal zijn, zoolang men het
stelsel van autarkie en Isolement blijft toepas
sen.
Simon prees de wijze, waarop de Fransche
regeering haar financleele moeilijkheden onder
het oog ziet. Wij verheugen ons over de ver
zekering, dat Frankrijk voornemens is iedere
contröle op de wisselmarkt te vermijden, aldus
besloot de minister.
spraak is onder de volgende omstah-
jedaan: De regeering van Württem-
verscheidene katholieke scholen, be-
aan religieuze orden, opgeheven. De
der Zusters van den Heiligen Fran-
een aanklacht Ingediend tegen dit
larbjj in het bijzonder een beroep
rd op het concordaat. De rechtbank
eze klacht en verklaarde, dat de op-
j bestuursmaatregel derkatholieke
Idlg was. In de motiveering van het
rdt verklaard: „Tot dusverre is geen
lisch ultvoerlngsvoorschrift voor het
op bevel van den minister van Bin-
le Zaken uitgegeven. Bijgevolg vloeit
ltsche recht uit het concordaat geen
□onlijk recht en geen enkel recht tot
n individuen voort."
De Chineesche ambassade publiceert een
mededeeling van het ministerie van Buiten-
landsche Zaken te Nanking, waarin gezegd
wordt, dat de Japanners op 4 en 5 October
in den sector LotlenLioehang gifgas ge
bruikt hebben, dat pijn in de oogen, heftige
misselijkheid, bewusteloosheid en in ver
scheidene gevallen zelfs den dood veroor
zaakte.
WASHINGTON, 7 Oct. (Reuter) -
Amerikaansche minister van Buitemanc
Zaken, Huil, heeft verklaard te vertno
dat de Amerikaansche regeering eensui'
diglng tot het deelnemen aan een conferen
tie der Staten, die het negen-mogendheden-
verdrag geteekend hebben, zal aanvaarden.
Naar men gelooft, is het juist, dat de
spoorweg KantonHankau. zooals de Ja
panners beweren, nabij Lektsjong is bescha
digd. aangezien uit Kanton geen
meer in Noordelijke richting vertrekken.
Met ingang van morgen zullen de in buiten-
landsche talen gedrukte bladen, die Palestina
binnenkomen, aan
pen, met uitzondering van de Egyptische
Syrische
wenschte
verboden kunnen worden.
overstroomd. Tegelijkertijd heeft de hevige re
genval het peil der rivieren doen stijgen.
Havas meldt uit Rome, dat ook de Fransche
diplomatieke vertegenwoordiger van zijn regee
ring opdracht heeft gekregen, op vriendschap
pelijke wijze bij de Italiaansehe regeering te
informeeren naar de redenen, welke die re
geering er toe gebracht hebben tot op dit oogen-
blik niet te antwoorden op de Britsch-Fran-
sche uitnoodiging tot het houden van driezij
dige besprekingen.
>pen bü
r>nig, dat
de dokter geen blijvende gevolgen verwacht.
aato-
De autoriteiten houden streng de hand aan de
maatregelen, die genomen zijn, om tot een nor
malen toestand te komen. Het Britsche leger,
dat in staat van alarm blijft, houdt op het
oogenbllk groote manoeuvres in de omgeving
van Nabloes en aan de oevers van de Jordaan.
In Arabische kringen is men meer geneigd, ma
tiging te betrachten.
Buitenlandsche kerkvorsten scha
ren zich volkomen aan de
zijde van het Spaan
sche Episcopaat
Reuter meldt ten aanzien van de- semf-
olflcieele verklaring betreffende een weigering
van Japan deel te nemen aan een negen-mo-
gendheden-conferentie, dat eveneens semi-offi-
cieel gezegd wordt:
Reuter meldt uit Gibraltar, dat men in
Britsche vlootkringen met stelligheid het ge
rucht tegenspreekt, als zou de „Basilisk” de
duikboot, die het schip aanviel, met zekerheid
tot zinken hebben gebracht. Dit gerucht zou
slechts op de veronderstellingen van een ma
troos berusten.
Kardinaal Verdier zegt in zijn schrijven o.m.
het volgende:
„Met hoeveel duidelijkheid analyseert gij de
oorzaken, die in uw natie den thans nog voort-
durenden oorlog hebben ontketend. Welken
dienst bewijst gij den volkeren der wereld door
hun aan de hand der feiten te toonen, waartoe
het atheïsme, als het in praktijk wordt ge
bracht, de verzwakking der zeden en het gebrek
aan autoriteit leiden.
Het is een buitengewoon geschikte les, die
Gij ons geeft”
censuur worden onderwor-
en
bladen. Indien de kranten onge-
artikelen bevatten, zal de verkoop
(Reuter.) Door den
is iedere actie der
LONDEN. 7 Oct (Reuter). De Britsche am
bassadeur te Rome heeft, naar vernomen wordt,
vandaag opnieuw een bezoek aan het Italiaan-
sche ministerie van Bultenlandsche Zaken ge
bracht, om spoedige beantwoording van de
Britsch-Fransche nota inzake Spanje te ver
zoeken.
JERUZALEM, 7 Oct. (Havas) De
krachtige maatregelen, die de Britsche regee
ring genomen heeft ter bestrijding van het
terrorisme in Palestina hebben tot een kal-
meering der gemoederen geleld. De ont
spanning komt in hoofdzaak tot uiting in
de provincie.
BERLIJN, 7 Oct. (Havas). Blijkbaar op in
structie van hoogerhand is de Duitsche pers in
het koloniale vraagstuk tot een offensief over
gegaan, dat beschouwd kan worden als het
begin van een krachtige propagandacampagne
voor teruggave aan Dultschland van de kolo
niale gebieden, die het bij het Verdrag van
Versailles werden ontnomen.
Elf dooden en acht gewonden
ongeluk op Java.
Zware windhoos op Java richt schade aan;
ook werden verschillende personen gewond.
Aljechin wint de tweede party van de match
om het wereldkampioenschap schaken.
De rechtbank te Württemberg heeft uitgemaakt,
dat het Concordaat met Dultschland geen sub
jectieve rechten voor Duitschers schept.
Ten aanzien van Mussolini’s uitlating over
„grillig Katholicisme” neemChet Vaticaan een
afwachtende houding aan.
Twee Britsche schepen zijn door de Spaansche
nationalisten aangehouden en opgebracht.
Aan de Chineesche fronten hebben de strijders
hevig te lijden van den neerstroomenden regen.
De Britsche maatregelen in Palestina hebben
tot kalmcering der gemoederen geleid.
Aan dr. N. Japikse is eervol ontslag verleend
als directeur van bet Bureau voor 's Rijks ge
schiedkundige publicatiën.
De jaariyksche groote Roode Kruis-oefening
wordt 16 October in Noord-Brabant en Zee
land gehouden.
De ramp met de „Specht": het is niet uitge
sloten, dat een conclusie over de oorzaak zal
uitblijven.
LONDEN, 7 Oct. (Reuter). De Britsche
admiraliteit heeft bericht ontvangen, dat
de Britsche stoomschepen „Yorksbrook” en
„Dover Abbey" aan de Spaansche Noord
kust door een gewapenden treiler der na
tionalisten zijn aangehouden en opgebracht.
Er waren geen Britsche oorlogsschepen
in de nabijheid.
men.
Er zijn elf dooden en acht gewon
den.
Het Japansche telegraafagentschap Domei
meldt, dat In toonaangevende Japansche
politieke kringen verluidt, dat Japan, inge
val een conferentie van de mogendheden,
die het negen-mogendheden-verdrag hebben
onderteekend, bijeengeroepen wordt, iedere
.uitnoodiging van de hand zal wijzen.
Het Herderlijk Schrijven der Spaansche
Bisschoppen over de oorzaken van den bur
geroorlog heeft overal een warmen weer
klank gevonden.
Zoowel Kardinaal Verdier, Aartsbisschop
van Parijs, als Mgr. Hinsley, Aartsbisschop
van Westminster, hebben een schrijven ge
zonden aan Kardinaal Goma, Aartsbisschop
van Toledo, en primaat van Spanje.
De Britsche en Fransche ambassadeurs te Rome
hebben stappen gedaan om dringend antwoord
te verzoeken op de Fransch-Britsche uitnoodi
ging. Rome zal heden of Zaterdag antwoorden
De totstandkoming van een negen-mogendhe-
den-conferentie komt in zicht. Japan zal vrij
zeker niet meedoen.
In den loop van den strijd in September heb
ben de Chineezen In het gebied van Matsjang
op verschillende plaatsen de dijken van het
groote Kelzerkanaal doorgestoken, zoodat de
uitstroomende watermassa's in de afgeloopen
week de gebieden tusschen de spoorlijnen
TientsinPoekau en PeipingHankau hebben
JN. 7 Oct. (Havas). De bestuurs-
k te Württemberg heeft een uit
gedaan, waarin gezegd wordt, dat
:hen Dultschland en den H. Stoel
concordaat van 30 Juli 1933 slechts
leke betrekkingen regelt tusschen
partijen. In het binnenland van
ind schept heF*tot dusverre geen
e verplichtingen of rechten.
Welk besluit ook genomen zal worden
door de voorgestelde conferentie, hetzij ten
opzichte van moreele pressie op Japan,
hetzij ten opzichte van concrete te
gen Japan te nemen maatregelen, Japan zal
voortgaan zijn fundamenteele politiek te
voeren zonder de minste wijziging.
ferentie van de mogendheden, die het negen-
mogendheden-verdrag geteekend hebben, duurt
voort. Onder meer moet worden beslist over de
plaats der conferentie en de wijze, waarop de
staten vertegenwoordigd zullen zijn. Men legt er
den nadruk op, dat, wanneer Washington de
plaats van bijeenkomst zou zijn, de Europee-
sche ministers varr Bultenlandsche Zaken moei
lijk zelf aanwezig zouden kunnen zijn, zoodat
dan de ambassadeurs de besprekingen zouden
voeren.
De plaats waar de negen-mogendheden-con-
ferentie zal worden gehouden is, naar men te
Washington verklaart, iets wat op het oogenblik
nog geenszins vast staat.
Het ministerie van Bultenlandsche Zaken
wijst er op, dat de rede, die Roosevelt te Chi
cago heeft gehouden, geenszins er op berekend
was, de conferentie te Washington te doen
houden.
„Als in dezen strijd de toekomst van de
Katholieke Kerk en van de door Haar gestichte
beschaving op het spel staat, als Uw Bisschop
pen, Uw priesters. Uw kloosterlingen. Uw zus
ters en geloovigen met duizenden gestorven
zijn; als Uw vaderland nu zooveel verwoeste
kerken en zooveel vernielde kunstschatten en
zooveel onvergelijkelijk schoone herinneringen
ziet, die voor altijd verloren zijn; als, in een
woord, Spanje in deze tijden een offer brengt,
dat eenig is in de geschiedenis, dan is dat,
omdat de vijanden van God Spanje uitgekozen
hebben om de eerste étappe van hun verwoes-
tingswerk te zijn.”
De „Osservatore Romano” van heden rept
er met geen woord over, en het Katholieke dag
blad ,J’ Avvenire d’ Italia” evenmin, ofschoon
het niet onwaarschijnlijk is, dat dit laatste blad
door de waarschuwing bedoeld wordt. Het pu
bliceerde immers over de reis van Mussolini
naar Dultschland een vrijmoedig artikel, dat
met evenzoovele woorden te kennen gaf, wat
de beknopte berichtgeving van de „Osservatore
Romano’’ deed vermoeden: de reis, die de ban
den tusschen Dultschland en Italië zoo nauw
aanhaalde, baarde de Katholieke Kerk zorg.
De meening van eenige Italiaansehe kranten,
dat de waarschuwing gericht moet worden ge
acht tegen Katholieken in het buitenland, die
sympbthiseeren met het roode Spanje, wordt
ook in Vatlcaansche kringen geult.
Maar men geeft toe, dat de zinsnede: „waar
mede wij vandaag of morgen volgens onzen
stijl zullen afrekenen” moeilijk met deze mea
ning te rijmen valt.
Van den anderen kant echter begrijpt men
niet, hoe het Vaticaan of Italiaansehe kringen
bedoeld kunnen zijn, waar deze eenzelfde stand
punt hebben ingenomen, een standpunt dat
duidelijk geformuleerd werd in de onlangs uit
gekomen Encycliek over den H. Rozenkrans.
SJANGHAI, 7 Oct.
neergutsenden regen is iedere actie
luchtmacht bij Sjanghai op het oogenblik
onmogelijk. In de loopgraven staan de Chi
neezen tot het middel in het water, doch
zjj hebben de verwoede aanvallen der Ja
panners tot dusver weten te weerstaan.
In ieder geval gelooft men niet, dat de
bedreiging in eenige daad zal worden om
gezet.
Een reactie van het Vaticaan is dan ook.
zooals de zaak na staat, niet te verwachten.
Aan het front bij Sjanghai staan
de strijdenden tot aan ’t middel
het water
ROME, 7 Oct. (D.N.B.). In den afgeloopen
nacht is Midden-Italië door hevig noodweer
geteisterd. De spoorlijn RomeFlorence is na
bij het Trasimeno-meer door groote overstroo-
mingen verifléld. Ook de telefoon- en telegraaf
lijnen waren vernield.
Nabij Perugia werd een familie in een grot
door een o verstrooming verrast; de grootmoe
der en twee kinderen vonden den dood.
Te Rome heeft een hevig noodweer gewoed,
ten gevolge waarvan de brandweer meer dan
driehonderd maal in verband met overstroo-
mingen werd gewaarschuwd. In het telefoon
verkeer met het buitenland is als gevolg van
het afbreken van een kabel storing ontstaan.
Te Londen beschouwt men de verklaring van
het Amerikaansche staatsdepartement als een
bijna onmiddellijk antwoord op de vragen, die
men in Engeland gesteld had na de rede van
Roosevelt.
Voor zoo ver men de verklaring kan beschou
wen als een vrijwel volkomen zekerheid, dat
de Vereenigde Staten zullen deelnemen aan de
door Genève bijeengeroepen conferentie, be
schouwt men haar reeds als een daad van het
hoogste belang. Ook, zoo zegt men, kan aan
genomen worden, dat de deelnemers aan de ne-
gen-mogendheden-conferentie te Washington,
waar het verdrag der negen mogendheden is
onderteekend, bijeen zouden kunnen worden ge
roepen.
De gedachtenwisseling tusschen Frankrijk,
Engeland en de Vereenigde Staten zoo seint
Havas nader over de organisatie eener con-
Het Vaticaan neemt een af wach
tende houding aan
een rechtschen treiler
opgebracht
Indien het antwoord niet bevredigend is,
zal naar het oordeel van Engeland en
Frankrijk een ernstige toestand geschapen
zyn.
Londen hoopt morgen of Zaterdag het
antwoord te ontvangen.
Het schrijven van Mgr. Hinsley omvat ojn. he
volgende merkwaardige passages: „Wij danken
U voor dit edele document, dat helder en on
partijdig den historischen oorsprong en de oor
zaken van het conflict, dat reeds meer dan een
Jaar Uw schoon en dierbaar vaderland ver
woest, uiteenzet.
Aartsbisschoppen en Bisschoppen van
Engeland en van Wales, onze geestelijkheid en
ons volk, wjj hebben met diepe droefheid de
verschrikkelijke smarten van het Spaansche
Episcopaat in zijn leden, in zijn geestelijkheid
en in zijn geloovigen, vernomen. Wjj hebben
gebeden voor U en voor Uw geloovigen, opdat
God U bescherme en den vrede over Uw land
moge brengen.
Wij weigeren politieke aanhangers te zijn,
maar van het begin af hebben wij gezien, dat
niet alleen het Katholicisme, maar de gods
dienst onder lederen vorm wordt aangevallen
door de vijanden van God, die vastbesloten zijn
van Spanje een strategisch centrum voor de
wereldrevolutie in Europa te maken.
Uw woorden hebben de onwetendheid, van
hetgeen zich in Spanje afspeelt, verdreven.
Zjj zullen bewijzen, dat de anti-Christelijke
geest een strijd op leven en dood begonnen is tegen
den Christelijken godsdienst en beschaving. Zij
^SEMARANG, 7 October. (Aneta)
Hedenmorgen om 10.30 uur plaatse-
lijken tijd is een nieuwe vrachtauto
op Gledoeng bij Wonosobo ter
hoogte van Kretek, vermoedelijk
door het weigeren van de remmen,
met groote snelheid een helling af
gereden. De auto is vlak bij den ei-
vollen pasar tegen een huis gebotst,
door dit huis heen gereden en eerst
in een tweede huis tot staan geko-
BAYONNE, 7 Oct. (Havas). Ruim driedui
zend Spaansche uitgewekenen zijn uit verschil
lende Fransche departementen vandaag te
Hendaye aangekomen. Zij begeven zich naar
het in handen der rechtschen zijnde Spaan
sche gebied.
In verband met de Fransche maatregelen
verwacht men te Bilbao den terugkeer van on
geveer 20.000 Inwoners der Baskische provin
ciën. De autoriteiten hebben uitgebreide voor
bereidingen getroffen. Dagelijks komen hon
derden personen over de Fransche grens.
zullen het tendentieuze werk der internationale
geheime machten onthullen. Wij hopen, dat het
gezamenlijk Herderlijk Schrijven van Uwe Emi
nentie en van eter andere Spaansche Aartsbis
schoppen en Bisschoppen, de oogen zal openen
van enkele schrijvers, die zich in sommige
katholieke publicaties verblind hebben getoond
voor da heilige belangen, die op het spel staan
in het droevige conflict, dat Uw vaderland ver
deelt.”
Elf dooden en acht gewonden
Dezer dagen werd de nieuwe rijksbrug te Weenen op haar draagvermogen getest.
Tramwagens en zwaarbeladen vrachtauto’s met een totaal gewicht van 1J04.000 K.G.
