het
z
ook
WYBERT
Betere resultaten
den
landbouw
De koloniale actie
Derde Rijk
R
De ramp met de
T 13
Madrid werd met
bommen bezaaid
50
35
20 et
in
in
Kerkelijk leven
NATIONALISTEN LEZEN
AZANA’S MEMOIRES
EEN UITLATING VAN
HITLER
TUINBOUW ECHTER NOG
ONGUNSTIG
DONDERDAG 14 OCTOBER 1937
Slachtoffers worden
morgen begraven
Doodvonnissen in
Wit-Rusland
Manuscript gestolen
Wettelijke maatregelen gevraagd
E
Thans
0
met menthol-smaak!
Vorstelijke gasten vertrokken
Gouden dienstjubileum
Geen audiëntie
Jongen verdronken
Academische examens
PATER B. HART OJ*. t
Greiser protesteert ten
Vaticane
Steeds meer troepen
naar Lybië
Juridische en politieke
moeilijkheden
Zoolang export-moeilykheden
de pryzen drukken, blijft
steun geboden
Ziektekiemen onder het vee
Verspreid?
Nieuwe gezant in Zuid-Afrika
beëedigd
Het aantal slachtoffer» nog niet
bekend; de materieele
schade is groot
Het stoffelijk overschot van
overst De Bruyne en dat
van officier-vlieger Vet-
hake zijn nog niet
geborgen
Vereeniging der gemeenten
Veur en Stompwijk
Uitschakeling van den
middenstand
DE WERKTIJDEN DER
HANDELSREIZIGERS
De vaste lasten nog
steeds te hoog
Loonsverhooging in de kleeding-
induztrie
Tegen oprichting van twee
Poolsche parochies
in Dantzig
Barcelona gebombardeerd
Die weinig vleiend zijn voor een
aantal vooraanstaande
republikeinen
100 gulden uit een aangeteeken
den brief verdwenen
olftcier-vlieger
rokrembangan worden
(Ongecorrigeerd.)
veel
het
bereikt
OVtt
het St. Bavo-
vergadering
en
karakter
terwijl
op-
dle vooral bestaat uit Italianen en Duitschers,
zou gebruikt worden voor den aanleg van een
spoorlijn van Madrid naar Guenca.
BANDOENG, 14 Oct. (Aneta.) Heden is’ kapi
tein Kengen, wnd. luchtvaart-commandant, met
een Glenn Martin naar Soerabaja vertrokken,
vergezeld van bet hoofd van de waarnemera-
school. Beiden zullen de begrafenis bijwonen.
De commandant van de marine-kazerne Goe-
beng is belast met de voorbereiding van de uit
vaart.
H. M. de Koningin
op Het Loo beëedlgd
zant in Zuid-Afrika, jhr. W. F. van T^nnep
De hertogin von Mecklenburg Schwerin en
haar dochter, die eenigen tijd als gasten van
H.M. de Koningin op het paleis Het Loo heb
ben vertoefd, zijn Woensdag naar Dultschland
teruggekeerd. HM de Koningin heeft hen tot
aan den trein vergezeld.
De gewone audiëntie van den Minister van
Financiën zal Woensdag 20 Oct. SA niet wor
den gehouden.
De 15-Jarige W. Windrake, wonende aan de
Schans te Rotterdam, is bij den vischafslag
aan den Westkousdijk bij het spelen te wider
geraakt en verdronken.
Er zijn thans geen slachtoffers meer in
bet wrak aanwezig. Behalve het stoffelijk
overschot van overste De Bruyne en offi
cier-vlieger Vetbake njn alle lijken geborgen.
Alle stoffelijke overschotten rallen te Soe
rabaja in een msar»-graf worden MjgvaeL
De majocr van de Infanterie Drost zal den
legercommandant en generaal-majoor Ilgen.
wnd. inspecteur van de Luchtvaart vertegen
woordigen.
De Gouvemeur-Generaal zal zich laten ver
tegenwoordigen. De marine-commandant zal bij
de begrafenis aanwezig Zijn als vertegenwoor
diger van den commandant der zeemacht.
BU het uitbreken van den nationalistlschen
opstand, aldus meldt de Telegraaf, had Azana
deze mémoires drie gebonden deelen aan
zjjn zwager Rivas Cherif toevertrouwd, die te
Genève het Spaansche consulaat beheerde. Een
der andere leden van het consulaatpersoneel,
die de zijde van generaal Franco koos, maakte
zich echter van de manuscripten meester. Hij
vertrok met zijn buit naar Spanje, waar thans
de nationalistische bladen tot publicatie zijn
overgegaan.
De mémoires dateeren van 1932 en zóó scherp
is Azana's critiek, dat ander anderen de oud-
mlnlster Miguel Maura geweigerd heeft, de
zitting der Spaansche Cortes van September j.l.
bij te wonen. Azana noemt namelijk Maura
een „koppig", onbekwaam en impulsief Iemand,
Nog veel heftiger is de critiek op Prieto,
die in het huidige kabinet-Negrin de func
tie van minister van Oorlog bekleedt. Azana
noemt hem een „onopgevoeden godslaste
raar". Hij Is zóó opvliegend, schrijft de oud-
president, dat hij zijn medemlnlsters ter
roriseert.
De „Manchester Guardian” meldt vanmorgen,
dat men goede redenen heeft te gelooven, dat
de Italiaansche regeering zich gereed maakt een
nieuw legercorps naar Libyë te zenden. „Zelfs
wanneer het nieuwe legercorps uit slechts twee
divisies zou bestaan zoo schrijft het blad
zouden de Italiaansche troepen in Libyë nog
vier maal talrijker zjjn dan de Fransche troe
pen in Tunis”.
SOERABAJA, 4 Oct. (Aneta.) De ..Pol
lux". het gouvernementsvaartuig dat ber-
gingsarbeid verrichtte na het vergaan van
de T13. wordt in den loop van 15 dezer te
Soerabaja verwacht. De .T13 zal naar Mo-
gesleept voor het
technisch onderzoek, om na te gaan of her
stel nog mogelijk is.
De kans hierop is echter niet groot.
De T16 zal naar Morokrembangan war
den gesleept, daar terugkeer op eigen kracht
onmogelijk is.
Tegen half elf vereenlgde men zich hier, na
dat te half tien de geestelijke adviseur van den
L. T. B., prof. A. H. P. Cleophas, In de kerk
aan de Jansstraat een stille H. Mis tot geeste
lijk en tijdelijk welzijn van de leden van den
L. T. B. had opgedragen.
De vergadering werd geopend door den alge-
meen-voorzitter, den heer O. W. Kampschöer
te Monster, die In zijn openingswoord een wat
optimistischer geluid dan den vorigen keer
meende te mogen laten klinken.
De opleving, welke in de Industrie sedert het
loslaten van den gouden standaard hier en
daar kan worden waargenomen, heeft helaas
in den land- en tuinbouw niet die beteekenls.
Wel kan gezegd worden, dat het In den land
bouw beter gaat, dan vorige jaren. Er moet
Aan het front van Madrid. In den sector
Cuesta de la Reina zijn verscheidene aanvallen
met zware verliezen voor den tegenstanders af-
geskagen. Aan het front van Aragon, in den
sector van Sabinanigo, zijn de rechtsche stel
lingen verbeterd en vijandelijke aanvallen af
geslagen. Voorts zijn aanvallen afgeslagen in de
sectoren van Oma, Mediana. Fillero en Fuen
tes, waar de regeeringstroepen den steun had
den van vijftig tanks, waarvan er vijftien in
de rechtsche linies werden vernield.
27 September werd uit een aangeteekenden
brief, welken notaris J. Mulder te Uithuizen aan
den ontvanger der registratie te Winsum had
verzonden, een bankbiljet van honderd gulden
vermist. Aanvankelijk meende men, dat er een
vergissing in het spel was. waardoor geen aan
gifte bij de politie werd gedaan.
Thans is echter gebleken, dat het geld wel
degelijk verzonden is.
Het is de recherche tot nu toe niet gelukt,
den dader te arresteeren.
Gisteravond tegen tien minuten voor acht
hebben rechtsche vliegtuigen een aanval op
Barcelona ondernomen, waarbij zij geen enkel
militair doel bestookten. Enkele personen wer
den gewond. De luchtafweerbatteryen beletten
den rechtschen meer schade aan te richten.
Uit goede bron wordt vernomen, dat de link-
sche regeering binnenkort arbeidsplicht zal op
leggen aan krijgsgevangenen. De eerste groep.
Ingediend is een wetsontwerp tot vereeniging
van de gemeenten Veur en Stompwijk en wij
ziging van de grens tusschen de gemeenten
Leitjpchendam en Nootdorp.
De vereeniging zal in werking treden met 1
Januari 1938, terwijl de nieuwe gemeente Leid-
aebendam zal heeten.
Vrijdag is October as. zal het vijftig Jaar
geleden zjjn, dat de heer Willem van der Kaay
als bediende zijn intrede deed in de sociëteit
„Amlcitia” te Leiden.
MADRID, 14 Oct. (Havas) Van half
negen tot half tien heeft de artillerie der
nationalisten Madrid gisteravond w*er ge
bombardeerd. Bijna alle wijken der hoofd
stad, zelfs de wijk van Salamanca, die tot
dusverre gespaard was, werden letterlijk
met bommen bezaaid. Belangrijke gebouwen
zijn getroffen, o.a. het staatsministerie. dat
door drie granaten werd geraakt. Men weet
nog niet hoeveel slachtoffers gevallen zijn.
De materieele schade is groot
Tijdens de meeste kablnetszlttlngen zit hij
te slapen, maar als hij aan de discussies deel
neemt. dan geeft hij slechts uiting aan zijn
haat voor zijn mede-socialisten. Als gevolg van
zjjn antipathie tegen vrijwel iedereen heb ik
eiken dag heftige debatten met Prieto.
Den oud-ambassadeur te Londen, Ayala, be
schrijft Azana in de volgende bewoordingen:
Ayala bezocht mij te Madrid. Als men hem
wil gelooven, dan draalt om hem het heele
diplomatiek? leven te Londen. Hij verklaart,
dat hij een van konlng Georges intimi is en
dat hjj bevriend is met alle leidende persoon
lijkheden uit het Britsche politieke leven. Vol
gens hem zjjn alle mjj goedgezinde artikelen
in de Engelsche bladen door hem geïnspireerd.
Onomwonden heeft hjj verklaard, dat hij mijn
manager is. zooals hjj voorheen ten behoeve
van den toreador Belmonte persagent voor de
Madrileensche bladen was”.
Over den intusschen overleden schrijver Una
muno is Azana evenmin goed te spreken. In
November 1932, schrijft hij in zijn mémoires,
hield hy een lezing te Madrid, waarbij hij mijn
regeering aanviel. Het was een treurige bij
eenkomst. waarin hij hetzij opzettelijk hetzij
uit louter stupiditeit ook mij persoonlijk aan
viel. Ja. hjj voorspelde zelfs., dat wij linea recta
op een burgeroorlog afgingen. Vele bladen ver
klaarden. dat de regeering Unamuno niet met
een H officieele functie had mogen belasten en
vele drongen er op aan. dat wjj hem zouden
ontslaan. Maar dat doen wjj niet, want wij
Willem hem niet de gelegenheid geven, dat hij
er zich later op beroept, dat men hem heeft
vervolgd.
Da nationalistische bladen verklaren met de
publicatie der mémoires te zullen voortgaan,
totdat alle manuscripten de revue gepasseerd
zijn.
In verband met deze mémolres-affaire her
innert men er aan. dat bij het uitbreken van
den opstand ook de mémoires van oudpresl-
dent Zamora uit diens huls te Madrid verdwe
nen zijn.
BATAVIA, 14 Oct. (Aneta.) Het departement
der Marine deelt nader het volgende mede:
De begrafenis van de stoffelijke overschotten
der slachoffers van de T13 zal 15 October te
half negen des morgens met militaire eer ge
schieden.
Van alle zijden zijn betuigingen van deelne
ming ontvangen, zooals van den Gouvemeur-
Generaal. den leger-commandant, van autori
teiten van zee- en landmacht in Nederland, van
den directeur van Verkeer en Waterstaat, van
den hoofdvertegenwoordiger van de BP. M„
van den bestuursraad van de K. N. I. L. M_, van
de vereeniging „Onze Vloot” e. a.
I> Fransche consul-generaal bracht een deel-
nemingsbezoek aan den wnd. commandant der
zeemacht; ook de Japansche consul-generaal
betuigde zijn deelneming.
NAUPEL8. 14 October (Havas) Drie sche
pen zjjn Woensdag met 138 officieren en 3000
minderen naar Lybië vertrokken. Heden zou
den nog 6000 man met dezelfde bestemming
scheep gaan.
teeft Woensdagmiddag
h nieuwbenoemden ge-
Op Donderdag 7 October JJ. heeft te Amster
dam een bespreking plaats gehad tusschen het
bestuur van de Vereeniging van werkgevers in
het heerenkleedlngbedrijf (maat- annex con
fectiezaken) en de hoofdbesturen van de sa
menwerkende Bonden in de kleedingindustrie.
Deze bespreking had plaats met betrekking
tot een verhooging der bij de collectieve ar
beidsovereenkomst van 1936 overeengekomen loo-
nen op grond der clausule, waarop de overeen
komst werd verlengd.
Overeenstemming werd
volgende
De loonen van de C. A. O. 1936 worden, in
verband met de stijging van het indexcijfer voor
het levensonderhoud sedert October 1936 met
4.2 pct. met eet) gelijk percentage verhoogd.
Deze loonsverhooging zal gelden voor 't werk,
dat vanaf Maandag 18 October as. zal wor
den uitgegeven.
(Ukeizit.
IdVdat het aan handelsreizigers
if te werken:
jedflëende den wekelijkschen rusttijd van
uur tot des Maan-
In het Allbertinum te Nijmegen is telegra
fisch bericht ontvangen, dat de Weleerw. pater
Bonifacius Hart OP. missionaris der Curaqao-
sche missie daar, na een kortstondige ziekte,
voorzien van de H.H. Sacramenten deh Ster
venden, is overleden.
Hij werd 19 November 1300 te Amsterdam
geboren, studeerde op het St. Domlnicuscol-
lege te Nijmegen en trad 14 September 1931
in de Dominlcaner-orde te Hulssen, 23 Sep
tember 1933 legde hij zijn H. Gelofte af en
werd 19 Juli 1928 priester gewijd. 19 November
1928 vertrok hij als missionaris naar Curacao.
Hij was thans pastoor der parochie „Sancta
Marta** op het eiland Curacao.
die steeds een ongunstigen Invloed Op
Spaansche politiek heeft uitgeoefend”.
Het groote rechtsche hoofdkwartier deelt
mede, dat in den Zuidelijken sector van
Asturië de weerstand der tegenstanders is
gebroken. Sierra Miques werd bezet. In den
Oostelijken sector trokken de rechtschen de
rivier Pilona over en marcheerden om Ar-
rionda heen. Acht dorpen, oa. Argonal,
twee heuvels en verscheidene hoogten war
den bezet.
Uit Rorfie" wordt aan de „Tel.” gemeld,
dat aldaar op het ooger.bllk majoor Franco
de broer van den leider van het nationalis
tische Spanje, zou vertoeven. Hij zou een
mededeellng overgebracht hebben van den
generaal, waarin deze zich bereid verklaart
over het terugtrekken der vrijwilligers te
onderhandelen, mits hij ais oorlogvoerende
wordt erkend.
moskou; 14 Oct. (Havas.) Het dagblad
.Bovletskaja Belo-Russia” van 12 October meldt,
dat de krijgsraad te Minsk den vroegeren direc
teur van den veeartsenijkundigen dienst van het
commissariaat van landbouw van Wlt-Rusland
Pasmanik, twee onder-dlrecteuren en de twee
voornaamste veeartsen heeft ter dood veroor
deeld. „wegens doelbewuste vernietiging van den
veestapel in Wlt-Rusland door de verspreiding
van ziektekiemen, en wegens de levering van
besmet hooi aan het leger.”
De Federatie van Nederlandsche Vereenlgin-
gen voor den kantoorboekhandel en aanver
wante vakken heeft zich gewend tot het be
stuur der Vereeniging van Nederlandsche Ge
meenten, waarin geprotesteerd wordt tegen het
voornemen dier vereeniging om op grootere
schaal diverse bureau- en schoolbehoeften in
te koopen. De Federatie staat op het stand
punt, dat de detailhandel dient te worden in
geschakeld.
Volgens het officieele communiqué van het
ministerie van nationale defensie zjjn de re
geeringstroepen eenlgszlns opgerukt in de sec
toren van de Jarama en van Cuesta de la Reina
aan het centrale front bij Madrid. De recht
schen hebben des morgens den weg naar An-
dalusië aangevallen, waarbij zjj de loyalen
dwongen terug te trekken en eenige stellingen,
die den vorigen dag veroverd waren, te verla
ten.
Aan het Noordelijk front, in den Oostelijken
sector, verhinderde de regeeringsartillerie vij
andelijke versterkingen Piba de Cella te berei
ken. Daarentegen bezette de rechtsche infan
terie, gesteund door luchtstrijdkrachten, San
Martin de Bada en drong zij door in de Sierra
Cosmentor. Aan het Oostelijk front werden de
vjjandelijke aanvallen afgeslagen in de sectoren
Fuentes de Ebro en Fillero.
De mémoires, die de Spaansche presi
dent Azana geschreven heeft, toen hy nog
minister van Oorlog was, en die
scherpe critiek bevatten op zjjn mees
te medewerkers, onder wie minister
Prieto, den ambassadeur te Parijs Ossorio
y Gallardo, oud-minister Marcelino Domin
go, den schrijver José Ortega y Gasset,
den oud-ambassadeur te Londen Ramon
Perez de Ayala en tal van andere persoon
lijkheden, zjjn plotseling op een voor Azana
onaangename wijze gepubliceerd.
y et is in Dultschland thans groote mode
II geworden over het terugwinnen der
vroegere koloniën te praten. Eiken dag.
dien de lieve God schenkt, houdt de een of
andere leidende persoon van het Derde Rijk
een rede over het koloniale probleem. Verleden
wgek viel de Führer, staande boven op den
hem geschonken Bückeberg. ter gelegenheid
van het Emtedankfest, scherp de landen aan,
die beweren, dat Dultschland geen koloniën
noodig heeft, omdat het immers alle grond
stoffen, die het uit deze landen moet betrek
ken. daar tegen marktprijzen kan koopen. waar
bij dat snoet worden erkend de deviezen
kwestie geheel over het hoofd wordt gezien.
Een hoorgetuige, die geheel in den bruinen
ban staat, de leider der „Berlyrische Tijdin
gen" schrijft daarover: „Hitler noemde dit
„Quatsch", dat zooveel ais wartaal beteekent
en geen salon-uitdrukklng is. Hjj had bet ver
der over de „blödsinnige” opmerkingen van
bepaalde buitenlandsche zijde; ook het woord
„blödsinnig” is noch salon-, noch stadhuistaal.
Het officieele verslag heeft hiervan „unver-
standlich” en „unsinnig” gemaakt. Waarom,
begrijpen wjj niet. Want de Führer kreeg bjj
deze zinnen een stormachtig applaus. Het Is
een taai, die de Duitscher verstaat en die wel
scherp is, maar toch een zekere gemoedelijk
heid verraadt-” Men ziet hieruit, dat ook Hitler
niet aan Goebbels’ perscensuur ontsnapt. In
dit opzicht is er geen verschil met het keizer
lijke Dultschland, waar de kanseliers, vooral
prins von Bülow, scherpe censuur uitpefenden
op de spontane redevoeringen van den Impera-
tor-Rex, welke dikwijls meer studentikoos dan
diplomatiek waren. Men kan trouwens Hitler
geen ongeljjk geven, dat hjj de vroegere kolo
niën terug wil hebben, al ware het alfeen om
redenen van prestige. De mogendheden van
Versailles hebben alles geslikt, wat Duitsch-
land tegen het verdrag van Versailles heeft
ondernomen. Wat de koloniën betreft gaat het
echter om materieel goed. En daar liggen de
zaken anders. Evenals voor het individu, geldt
hier ook voor de staten dat wat wjj kernachtig-
vaderlandsch in de woorden uitdrukken: „heb
ben is hebben en krijgen is de kunst.”
WARSCHAU. 14 October. (P. A. T.) De pre
sident van den Dantziger Senaat. Greiser, heeft
aan het Vaticaan een scherp telegrafisch pro
test gezonden tegen het besluit van den Bls-
schop Van Danzig. Mgra O’Rourke, waarbij in
Danzig twee Poolsche parochies worden ge
sticht.
De openbare meenlng in Polen heeft met
groote verbazing kennis genomen van dit tele
grafisch protest.
Het protest heeft, zoo merkt men op, geen
enkelen jurldischen grond. De beslissing toch
van den Bisschep van Dantzig beantwoord ge
heel aan de waarborgen, welke in de constitu
tie van Dantzig en in de accoorden tusschen
Polen en de vrije stad zjjn vastgelegd voor de
vrjje nationale ontwikkeling van de Poolsche
bevolking. Zij is bovendien geheel in den Se
naat van Dantzig dienaangaande afgelegd.
mlng gewaarborgd dienen te worden, dat het
bedrijf loonend kan worden uitgeoefend. Daar
om zullen ordenlngs- en steunmaatregelen nood
zakelijk blijven.
Het is een nationale zaak, een nationaal
belang van eerste orde dat de regeering zorg
draagt, dat de Nederlandsche land- en
tuinbouw in stand blijft en daarvoor is noo-
dig, de mogelijkheid van een loonende ex
ploitatie voor den producent. Zoolang de
prijzen gedrukt worden door exportmoeilijk-
heden of door andere Invloeden, zoolang
zal steun aan het agrarisch bedrijf volstrekt
geboden zijn
Zoolang het vraagstuk der vaste lasten niet
wordt opgelost, zal er veel steun, bedoeld voor
den producent, niet in zijn zak terecht komen,
doch in dien van zijn geldgever en mist de pro
ducent de noodlge middelen om zjjn bedrijf
goed op peil te houden.
Daarbij komt nog, dat door het loslaten van
den gouden standaard de prijzen der grond
stoffen, die de boer of tuinder noodig heeft, sterk
gestegen zjjn. Daarnaast zijn de prijzen van zijn
producten niet in verhouding gestegen, zoodat
hij dubbel getroffen wordt Bij den tuinbouw is
dit wel heel sterk het geval.
Andere landen hebben voorzieningen getrof-
tot het landbouwbeleid consta- fcn,op gTO"d Jar]overweging dat een ge
zond agrarisch bedrijf voor het land van te
groot belang is en daarom zal ook Nederland
dit vraagstuk tot oplossing moeten brengen.
De regeling voor den kleinen boer hebben
wij met veel blijdschap aangekondlgd gezien.
De uitvoering ervan zal moeten leeren of de
voorgestelde regeling die beteekenls zal hebben
en dat doel zal bereiken, dat de regeering zich
daarvan voorstelt. Dit neemt niet weg. dat wij
gaarne openlijk dank brengen aaffde regeering
voor deze daad. Een groot sociaal belang wordt
gediend bij het behouden van deze groote groep
van kleine zelfstandigen. WU zjjn daarvan zoo
innig overtuigd, dat wij niets hebben nagelaten
om de regeling ook voor de tuinders toege
past te zien krijgen, al zal de regeering voor
den tuinbouw iets anders moeten zijn. Wij heb
ben gegronde hoop, dat ons verzoek ten deze
zal worden ingewilligd.
Vele Inwonende zoons van land- en tuinbou
wers wachten al jaren om een bedrijf te kunnen
opzetten. Doordat geen uitbreiding van tuin
bouwbedrijven en sierteeltbedrijven mag ge
schieden, is dat thans vrijwel uitgesloten. Een
zeer belangrijk vraagstuk raak ik hier aan, aldus
spr. Het beperkt zich helaas niet tot het agra
risch bedrijf maar is van algemeenen aard. Bjj
De verschlllende*bonden, waarin de han
delsreizigers georganiseerd zijn, hebben zich
in een adres tot den minister van Sociale Za
ken gewend met het verzoek om op grond van
het bepaalde in de Arbeidswet 1919 de rust
tijden voor de handelsreizigers te regelen.
Gepleit wordt voor een zeer eenvoudige re
geling, die aan minimum elschen voldoet.
Gevraagd wordt een rusttijdenbesluit voor
handelsreizigers af te kondigen, waarin wordt
bepaaldJLdat het aan handelsreizigers ver
boden
a. gedi
des Zaterdagsmiddags 1
dagsochtends 6 uur;
b. gedurende den dagelijkschen rusttijd van
9 uur des avonds tot 6 uur des morgens.
het leven gekomen leden der bemanning. Kap.-lt. ter Zee H. O.
de Bruyne (met vliegkap)M. Vethake, eerste c"’ ’- -
Vandaag is te Haarlem in
gebouw aan de Smedestraat de algemeene
van den R. K. Diocesanen
Land- en Tuinbouwbond in het Bisdom
Haarlem (L. T. B.) gehouden.
In het begin van dit Jaar liet het zich aan
zien, alsof ook voor den tuinbouw een “keerpunt
gekomen was en dat het Jaar 1937 veel betere
flnancleele resultaten te zien zou geven. Het
verloop der prijzen in den zomer is echter zeer
teleurstellend geweest, terwijl bij den landbouw
het zoozeer gevreesde mond- en klauwzeer in
den nazomer veel schade aan den veestapel
bracht.
De toestand in den tuinbouw is bepaald on
gunstig, ondanks het feit, dat de totale export
cijfers hooger liggen dan het vorige Jaar. De
resultaten bij den intensleven tuinbouw zijn dit
jaar slecht, wijl de tomaten den geheelen zo
mer laag in prijs zijn geweest of wel onver
koopbaar, terwijl de druiven zeer slechte prij
zen maakten, en dit zjjn wel de hoofdproducten.
Daarbjj komt, dat bepaalde bedrijven door mis
oogst ernstig zijn getroffen.
De werkloosheid op het platteland is nog al
tijd zeer groot.
Overgaande
teerde spr. dat sedert de vorige vergadering
het zelfstandige departement van Landbouw
weer verdwenen is.
By deze nieuwe regeering zijn de belangen
van land- en tuinbouw toevertrouwd aan den
minister van Economische Zaken. De maatre
gelen in het korte tijdsbestek van zjjn optreden
genomen, geven reden om vertrouwen te schen
ken in dezen bewindsman en in de Troonrede
zjjn wij ook versterkt in de meenlng, dat het
de bedoeling is maatregelen te treffen om
den export te doen verbeteren.
Uit alles blijkt dat de minister van Econo
mische Zaken blijkbaar de regelingen meer in
handen van de belanghebbenden zelve wenscht
te leggen.
Reeds Jaren heeft onze organisatie daarnaar
gestreefd. Laten wjj thans hopen, dat het spoe
dig werkelijkheid zal worden.
Nu getracht wordt de crisismaatregelen zoo
veel mogeljjk In te krimpen, zal gestreefd moe
ten worden naar een beleid, waarbij voor het
bedrijfsleven beslissingen genomen zullen wor
den, die den landbouw niet zoo afhankelijk zul
len maken van het buitenland, zooals dat in
het verleden wel geweest is. Zoolang de export-
I moeilijkheden blijven bestaan, zal aan de pro- de oplossing hiervan zal ook aan emigratie ge-
I ductle van eigen bodem een zoodanige beacher- dacht worden.
den door den Óppersten Raad het
van mandaat te willen handhaven,
Dultschland de volledige souverelniteit
eischt.
Er zijn ook geweldige politieke moeilijkhe
den te overwinnen, daar de vroegere Dultsche
koloniën overal een sterke strategische positie
vormden tegenover de Britsche verbindings
lijnen met Zuid-Afrika. Ook vreest Engeland
nauwe koloniale samenwerking van Italië met
Duitschlaqd, die het gevaar mede zou kunnen
brengen van bedreiging der Britsche heer
schappij in de Roode Zee en der verbindings
lijnen met Indië. De conclusie van den heer
Rost van Tonningen is zeer pessimistisch voor
Dultschland: „Men ziet, op den weg naar een
teruggave van de Duitsche koloniën liggen nog
zoovele politieke en juridische perikelen, dat
op een regeling voorshands niet mag worden
gerekend”. Men begrijpt de beteekenls van
deze conclusie uit den mond van een zoo groot
minnaar van het Derde Rijk. Zijn oordeel 13
heel helder. Maar hoe zijn oordeel meteen ver
troebelt, wanneer de „groote politiek" zich doet
gelden, blijkt grappig uit het volgende. Dultsch
land is nauw bevriend met Japan en de we
reld vraagt zich verwonderd af, waarom Japan
zyn boezenvriend niet de vroegere koloniën,
die het in bezit heeft, teruggeeft. De heer Rost
van Tonningen weet een antwoord: „In den
Pacific valt het overweldigend belang der Ka-
rolinen en Marlannencilanden voor Japans
toekomstige expansie naar het Zuiden op
Dultschland weet, dat deze expansie moet ko
men met de zekerheid van een noodlot en dat
is de reden, waarom het Derde Rijk voor de
vroegere koloniën in het Verre Oosten geen be
langstelling meer heeft.”
En als nu bij die andere Duitsche koloniën
ook eens die „zekerheden van het noodlot” Ir.
werking kwamen? Daarover zwijgt de heer
Rost van Tonningen als een ,jnof”.
n het Nationale Dagblad heeft de oud-
Hooge commissaris van den Volkenbond,
de heer Rost van Tonningen, eenige in
teressante beschouwingen gewijd aan de juri
dische en politieke moeilijkheden, die nog moe
ten worden overwonnen. Hij wijst er op, dat
Dultschlands koloniale aanspraken vooral de
gebieden in Afrika betreffen, waarbij men m?t
vier mandaatmogendheden te maken heeft:
Engeland, Frankrijk, Zuid-Afrika en België.
Aannemende, zoo luidt ’t betoog, dat na voor
afgaande accoorden in West-Europa een zoo
danige stemming van wederzijdse): vertrouwen
(de gisteren gepubliceerde verklaring van
Dultschland tegenover België verschijnt hier
in nieuw licht) tusschen de vroegere Locarao-
mogendheden waarbij ook Dultschland be
hoorde zou kunnen worden geschapen, dat
teruggave der Duitsche koloniën zou worden
overwogen, zouden de volgende juridische moei
lijkheden moeten worden overwonnen: Er be
staat twijfel wie de overdracht der mandaatsge-
bieden kan bewerkstelligen. Is hiervoor ’n nieuw
besluit van den Óppersten Raad der vroegere
geallieerden vereischt of is slechts de Volken-
bondsraad hiertoe bevoegd? In elk geval schijnt
de Volkenbond zelfs bjj erkenning der be- evenwel heel wat ten gunste veranderen om het
voegdheid van overdracht der mandaatgeble- landhmiwhedriif op gezonde basis te krijgen
ooals men weet, eischt Duitschland geen
nieuwe koloniën, maar verlangt *t alleen
teruggave van de gebieden, die het vroe
ger bezat. Deze gebieden werden door de we-
reldoorlogoverwlnnaars niet eenvoudig gean
nexeerd, doch zij werden, evenals de van Tur
kije losgerukte deelen, onder het mandaats-
regiem gebracht, waarvoor Artikel 22 van het
Handvest van den Volkenbond den grondslag
heeft gelegd. Krachtens dit artikel moet men
onderscheiden tusschen drie soorten van man
daten, welke met de letters A, B en C wor
den aangeduld.
De A-mandaten omvatten de vroegere Turk-
sche gebieden van Irak (Transjordanlë), Pa
lestina en Syrië (Libanon). Zjj genieten een
status die steeds meer dien van souvereine rij
ken nadert. Irak is trouwens practisch sinds
1932 nagenoeg onafhankelijk, terwijl over Pa
lestina thans onderhandeld wordt en ook Sy
rië op weg naar zelfstandigheid is.
Onder de B-mandaten vallen de vroegere
Duitsche gebieden in Centraal Afrika, die wer
den verdeeld krachtens de besluiten van den
Óppersten Raad der Geallieerden dd. 7 Mei
1919 en 26 April 1920. Frankrijk kreeg het
OosteliJk en Groot-Brittannië het Westelijk
deel van. Togo en Kameroen in West-Afrika
In Oost-Afrika kreeg België het N.W. deel
Ruanda en Urundl, dat bij den Belgischen Congo
aansloot en Groot Brittannië het overigs
deel: Tanganyika. De B-mandaten worden als
afzonderlijke gebieden beheerd.
Onder de C-mandaten vallen de overige
mandaatgebieden, die weliswaar onder toe
zicht van den Volkenbond, doch desalniette
min als integreerende gebieden van de man
daatmogendheden worden beheerd. De Unie
van Zuid-Afrika beheerscht het voormalige
Duitsch Zuid-West Afrika de meest waarde
volle vroegere kolonie van Duitschland; da
vroegere Duitsche gebieden in den Pacific ten
Zuiden van den evenaar ddus oa. Duitsch
Nleuw-Guinea. kwamen aan Australië en
Nieuw-Zeeland, de gebieden ten Noorden van
den evenaar, d. w. z. de Karollnen, de Ma
rtonen en de Marshall-eilanden aan Japan.
GRONINGEN, Doctoraal examen rechten,
de heer B. H. Kazemler.
De ramp van het Nederlandsche bombardementsvliegtuig. Fokker
