ONSBLAD
België’s kabinet afgetreden
Gevechten van man tegen man
bij Sjanghai
een aanval op
Fransdi schip
De „Qued Mellah”
gezonken
Het nieuws van heden
Londen en Rome
DE BAROMETER
Britsch schip in
brand
Luchtgevecht
boven Barcelona
DE MINISTERS BLIJVEN
VAN ZEELAND TROUW
HET VOORZITTERSCHAP
DER TWEEDE KAMER
:°0
JOH. LAUWERS
PAYCLOr 3
ALKMAAR
KNIEKOUSEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
OOK SPOORFONDS
TACK
I
DINSDAG 26 OCTOBER 1937
yEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
het
rxes
trick
Chineezen strijden tot
den dood toe
t
De autonomie van
t
in de
Opwinding in Parijs
ïlen
edam
De oorlog en de Missies
De conferentie te
Brussel verdaagd
ons
De terreur in Palestina
r
Russisch schip vergaan
Nieuwe regeering in
Turkije
Telefoonverbindingen met Egypte
weer verbroken
Veracheidene buitenlandera door
rechtachen gevangen
gehouden
Een artikel in de Oaaervatore
Romano
De Br it ache atryd krachten zullen
onmiddellyk vuren, ala dit
ter zelfverdediging nood-
zakelyk ia
De katholieke fractie vergadert
W oenadagmiddag
g. één 55c p. regel
verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
Jonge Japanners, leden van een Jeugdorganisatie, brengen een bezoek aan de
Japansche soldaten, die in China gewond werden en die in een hospitaal in Japan
verpleegd worden
-1
Men spreekt over onze keuken
- - - niets dan goeds
EEN EN DERTIGSTE JAARGANG No. 22
ADVERTENTIEPRIJZEN: l
Per lossen regel 20 c, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op
Bij contract ster
3
Een gedeelte van de over boord
gesprongen bemanning gered
„Twee vliegtuigen van onbekende
nationaliteit vlogen boven
het achip”
Binnen-Mongolië
o»
een onbekend watervliegtuig
MAYONNAISE
emSALADESAUS
Franck, gouverneur van de Natio
nale Bank, gaat drie maan
den met verlof
E
I
1'
Door
Den Haag
MAGER MENU
De „Qued .Mellah
gezonken.
Begroeting van Suriname voor 1938 ingediend.
Stand der clearing met Duitschland.
CV
seint
3—2
3—2
I
-o
4
0
Stand
I
r
ling
I
op Dinsdag 9 TO VJU.: 749
Vorige stand: 745J -
van
der
Volgens de eerste berichten rijn er geen
slachtoffers.
o
De opmarsch der Japansche troepen in China gaat somtijds met groote moeilijk
heden gepaard. De bestijging van een heuvelrug
De heer Franck, gouverneur van de Nationale
Bank, heeft den Koning drie maanden verlof
gevraagd en dit verlof <jok gekregen.
verstandhouding werd verstoord. Een vage
misnoegdheid, zoo zeide hy, die niet juist
kan bepaald worden, heeft elementen aan
getast, waarop hjj steeds had gerekend en
zonder welke de nationale unie hem niet
denkbaar scheen.
In de wijk Usera in het Zuiden van Madrid
hebben de rechtschen na een tegenaanval
een gedeelte van het gisteren verloren ter
rein heroverd. Zij leden evenwel aanzienlijke
verliezen.
3
Na verder gezegd tq hebben, dat Abessinlë
„bezet en niet veroverd” is. vraagt het schrij
ven, dat men ziêh aan de beginselen zal hou
den en haalt als gevallen, waarin langdurig ge
duld ten slotte triumfeert. het voorbeeld aan
van Polen, dat van Elzas-Lotharingen en dat
van het Vaticaan.
De laatste berichten melden, dat de „Kal-
tangata” geheel verwoest Is door het vuur en
dat het Britsche ss. „Manning" vier Europee-
sche leden der bemanning heeft opgepikt, be
nevens 13 Chlneesche matrozen. In het geheel
bevond zich een bemanning van 42 koppen aan
boord. De „Manning" zoekt thans de omgeving
af naar de overige drenkelingen.
Chineezen bieden krachtigen weerstand aan hei
Japansche offensief b(j Sjanghai.
-3
Buitenhof Telefoon 117375
LONDEN, 25 Oct. (Havas). De Times van
heden publiceert een schrijven, dat ondertee-
kend is door een aantal linksche politici, onder
wie sir Norman Angell, en waarin ten aanzien
van de Engelsch-Italiaansche betrekkingen ojn.
het volgende wordt gezegd:
„De politiek die er in bestaat vergiffenis te
schenkenaan hen, die in gebreke blijven ten
aanzien van de wetten, en de oogen te sluiten
voor hun daden, mislukt volkomen als middel
om den weg naar den vrede te betreden. Nu is
het duidelijk, dat het doel dat Italië wenscht
te geven aan de „Engelsch-Italiaansche bespre
kingen" bestaat in plechtige en formeele ver
giffenis voor zijn verovering van Abessinlë, het
ontvangen van de verzekering dat men wel de
oogen zal willen afwenden, van wat in werke
lijkheid zijn verovering van Spanje is en het
verkrijgen van de belofte dat men In den ver
volge niet meer zal trachten het Volkenbonds-
handvest toe te passen.
ilneesche zijde wordt bekend gemaakt,
m gelegd zijn in de Wangpoe, teneinde
.nschen oorlogsschepen te verhinderen
op te varen ten behoeve van een om-
singelingsbeweging. Het in den loop van den
avond uitgegeven Chlneesche communiqué deelt
mede, dat Nanslang en Tatsjang nog steeds in
handen der Chineezen zijn en dat de Japansche
opmarsch gestuit is. De Chineezen geven toe,
dat zij in den strijd van vandaag zeer zware
verliezen hebben geleden, maar ramen de Ja
pansche verliezen op ruim 2000 dooden en ge
wonden tijdens een enkel gevecht.
Het Belgische Kabinet afgetreden; de conferen
tie te Brussel verdaagd.
Onze Rotheinsche correspondent
d.d. 25 October:
velke gw-
f er soo-
D H. O.
Hrt spel
sen beter
laar mo-
leden te
at in de
rceerd.
met den
she doel,
rd onop-
Blauw-
sn.
trker en
e’iikms-
Blauw
en doel-
maakte
tand op
was het
nden in
n stand
iet einde
MOSKOU, 25 Oct. (DNB) Naar de Prawda
Sewere uit Archangel meldt. Is het Sowjet-
Russische vrachtschip Majek tijdens een leraren
storm in de Witte Zee vergaan Elf personen
zijn daarbij om het leven gekomen.
-5
Dit zou in yaarheid een poging zijn om
de anarchie als recht te stellen en de wets-
verachting eerbiedwaardig te maken. Een
verzoening, die tegen zoo een prijs gekocht
zou zijn, kan niet begrepen worden als
grondslag voor de vestiging van den vrede.”
Daar er geen kans bestaat dat de politieke
moeilijkheden reeds dese week opgelost
zouden zijn, heeft de heer Spaak, minister
van Buitenlandsche Zaken, na overleg met
Londen en Parijs besloten, dat de con
ferentie der Negen Mogendheden, welke In
verband met het conflict tusschen China en
Japan op Zaterdag 30 October te Brussel
zou worden gehouden, zal worden verdaagd.
seizoen
e zijden
ledigen
f.-aan-
slaan.
schter-
Iten de
waar-
behield
cd sa
rt od
der de
ft» was
orhos-
e ver-
derden
af-
den heengaanden president
Opnieuw is een Fransch schip door een water
vliegtuig van onbekende nationaliteit gebom
bardeerd.
Het bombardement heeft te Parijs groote be
roering gewekt. Er zal een zorgvuldig onderzoek
ingesteld worden, o.a. naar de nationaliteit van
het vliegtuig, waaromtrent gegevens vooralsnog
ontbreken. Zoodra deze inlichtingen zullen zijn
verkregen, zal de Fransche regeering overwegen,
welke besluiten naar aanleiding van dit ernstige
incident moeten worden genomen.
Hij verklaarde voorts nog, dat de econo
mische en financieele toestand van België
difp gezonken IS, dat de schatkist echter
beschikt over ruime reserves en dat instel
lingen, die tot doel hebben eventueele moei
lijkheden te verhelpen, paraat staan. Noch
tans meende spr. te moeten waarschuwen
dat er slechts weinig tijd voor noodig is om
te vernielen wat in jarën werd opgebouwd.
De verovering van Tatsjangtsjen zou be-
teekenen het in tweeën snijden van de Chi
le positie en het Insluiten van ruim
man Chlneesche troepen.
Naar verluidt houden de rechtsche autoriteiten
te Malaga en Cadix een aantal buitenlanders
gevangen, zonder dat men weet waarom ze ge
arresteerd werden, of waarvan zij beschuldigd
worden. Verscheidene van deze personen zijn
ondertusschen weer vrijgelaten na eenlgen tijd
gevangen te hebben gezeten, doch moesten het
gebied dat door de troepen van Franco is bezet,
verlaten.
Men noemt hierbij os. een bekend opticien
uit Manchester, Roy Winston, die onlangs met
zijn vader en moeder uft de gevangenis van
Cadix werd ontslagen na vijf weken hechtenis.
Alle drie zijn thans te Gibraltar aangekomen.
ZIJ verklaarden niet te weten, waarom zij ge
arresteerd werden en zoover zij weten werd geen
aanklacht tegen hen Ingediend.
Merrick, de voorzitter van de rekenkamer van
Gibraltar wordt nog te Malaga vastgehouden,
zonder dat men te weten kan koenen, waarvan
hij beschuldigd wordt.
Conflict tusschen directie van A.T.Oyvan Gend
en Loos en vakbond beëindigd.
d mee en
M en toe
ste. uit
«orde De
uur was
leven van
-3). Toen
zette en
opstelde,
ide in uit
nde punt
De af getreden minister-president
Paul van Zeeland
SINGAPORE, J4 Oct. (Reuter). Tusschen
Honkong en het eiland Hainan is het Brit
sche sa. „Kaltangata”, dat 1983 ton meet,
in bran<j gevlogen. Verschillende schepen
begeven zich ijlings derwaarts, teneinde de
bemanning, die van het brandende schip in
zee gesprongen is, op te pikken.
SJANGHAI, 35 Oct. (Reuter). De Ja
pansche troepen bevinden rich thans op
minder dan anderhalve mijl afstand van
Nanslang. Er wordt verwoed gestreden, man
tegen man, in de onmiddellijke nabijheid
van Tatsjiang, dat met den grond gelijk
gemaakt wordt door een regen van Japan
sche granaten en bommen.
Buitenlandsche waarnemers verwonderen er
zich over, dat de Chineezen zich niet hebben
teruggetrokken uit Klangwan. Zij gelooven, dat
zij de wereld willen toonen, dat zij werkelijk tot
den dood toe strijden.
"““^NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
JERUSALEM, 25 Oct. De telefoonverbindin
gen met Egypte zijn wederom verbroken. In
dorpen langs den spoorweg Lydda-Kantara zijn
wegens het doorsnijden der telefoondraden tal
rijke arrestaties verricht.
VALENCIA, 25 Oct. (Havas). Uit officleele
bron wordt vernomen, dat verscheidene vlieg
tuigen der nationalisten, afkomstig van Palma
de Majorca, vanmorgen Premia de Mar Mataro
Perello hebben gebombardeerd. Op het bericht,
dat de vliegtuigen naar Barcelona onderweg
waren, stegen onmiddellijk vliegtuigen der re
geering op, die er in slaagden, twee Savoya’s neer
te halen. Het eene stortte in zee en het andere
sloeg nabij Moncada te pletter. De inzittenden
van het laatste toestel waren Italianen.
Van Zeeland begaf zich daarna naar het
Koninklijk Paleis. Na zijn vertrek stelden de
aftredende ministers den tekst op van een brief
aan Van Zeeland, waarin zy uiting geven aan
hun gevoelens van trouw en aanhankelijkheid.
Zoo ontstond langzamerhand een verwarde
politieke toestand, die met den dag zwaarder
drukte op het initiatief en het beleid der re
geering. Tegelijk met dit ondermijnend werk
ontwikkelde zich een hatelijke en steeds her
nieuwde campagne, die de heer Van Zeeland
’n laster-campagne noemde. Spr. schetste ver
der nog wat hij noemde de meerderheids-crlsts
en de jongste incidenten in verband met de
Nationale Bank van België.
Hij verklaarde vervolgens: „Ik meen dat deze
incidenten mij, noch rechtstreeks, noch per
soonlijk raken, doch ik kan er niet vreemd
voor blyven, want zij betreffen de groote instel
ling, waaraan ik de eer heb gehad vijftien jaar
lang op verschillende posten mee te werken.
Zij dienen snel en volledig opgeklaard te wor
den. Dit is noodig voor de Bank, en voor mij
zelf. Met mijn vrijheid van handelen terug te
nemen, zal ik er ongetwijfeld het mijne toe
kunnen bijdragen.
RT MAHON, 25 Oct. (Havas). Een
vliegtuig van onbekende nationaliteit,
ranmorgen boven de haven van For-
aan de Noordkust van Minorca vlopg,
bommen geworpen op dén jager 91,
oor fcet ministerie van Marine ter be
schikking van den Air France was gesteld.
Het schip werd door een bom getroffen,
zoodat er brand ontstond.
De negende partij in den wedstrijd om het
wereldkampioenschap schaken is, zonder verder
telden. in remise geëindigd.
O O
OP VASTENDAGEN
SPECIALE SCHOTELS
De Britsche troepen zijn niet voorzien van
luchtafweergeschut, maar beschikken over Le-
wis-machlnegeweren. die gemakkelijk voor
luchtafweerdoeleinden kunnen worden ge
bruikt.
BRUSSEL, 25 Oct. (Belga) De
Belgische regeering is heden afge
treden.
ISTANBOEL, 25 Oct. (Havas). Het blad
DJoemhoeriet verneemt uit Ankara, dat minis
terpresident Ismet Ineoeno besloten heeft zich
definitief terug te trekken en den president
der republiek het ontslag der regeering aan te
bieden. President Ataturk heeft daarop aan
Djelal Bayar opdracht gegeven tot het vormen
van een nieuw ministerie.
De kapitein van de Qued Mellah, Oiudlcelli.
is heden te Port Vendres aangekomen. HU heeft
oa. verklaard, dat zUn schip kwam van Casa
blanca en op weg was naar Port Vendres. Gis
teravond te vüf uur vlogen op vijftig mijl ten
Oosten van Barcelona twee vliegtuigen over het
schip. De kapitein kon de onderscheidlngstee-
kenen van de toestellen slecht onderscheiden.
Alleen kon hy zien, dat zU een donkergrijze
kleur hadden. Het waren tweemotorlge twee
dekkers met groote drijvers. Op den staart van de
toestellen was een kruis geschilderd, dat den
kapitein zwart van kleur scheen, doch andere
leden van de bemanning waren van meening
dat het wit was. Een der .bommen viel op de
voorplecht, de andere kwam in het ruim, terecht,
De kapitein gaf zich onmfddeliyk rekenschap,
dat het schip ernstig was getroffen en na
S.O.S.-seinen te hebben uitgezonden, gaf hij
order het schip te verlaten.
MARSEILLE, 25 Oct. (Havaa) Gemeld
wordt, dat de „Qued Mellah", die gister
avond ter hoogte van Barcelona door een
water-vliegtuig van onbekende nationaliteit
gebombardeerd is. is gezonken.
Van Japansche zUde wordt medegedeeld, dat
de autonomiebeweging in Binnen-Mongolië
thans op den drempel van het succes staat,
dank zy het bezetten van Tsjahar en Soel-joean
door de Japansch-Mongoolsche troepen. Tot nu
toe verlangde deze beweging, dat de Mongool
sche gebieden los gemaakt zouden worden van
het Chlneesche provincie-systeem en dat hun
grenzen gegarandeerd zouden worden tegen het
verder doordringen "an Chlneesche koloniën.
Thans verlangt men evenwel de stichting vsh
een groot Mongoolsch rijk door hereenlging van
de vUf millioen Jilongolen.
Op 27 October a.s. is een vergadering belegd
van vUfhonderd Mongoolsche vorsten en stam
hoofden te Soel-joean. Deze vergadering zal be
slissen over het nieuwe bestuur van de beide
provincies Soei-joean en Tsjahar.
Het zou natuurlUk voorbarig zUn thans reeds
voorspelllng-n te doen, omtrent de nieuwe be
stuursorganisatie, doch uit de voorlooplge be
sprekingen tusschen de Mongoolsche vorsten op
20 dezer kan men opmaken, dat vermoedelUk
de nieuwe regeering de Mongoolsche autonome
regeering zal worden genoemd, welke zal heer-
schen over Silinghol. Tsjahar, Oelantsjap, Iktsjau
,en Nieuw Tatsjing-Tsjan. Dit laatste gebied zal
de stammen langs den spoorweg Peking-Soel-
joean omvatten.
VermoedelUk zal de regeering worden geleid
door een uitvoerenden raad, terwijl elke stam-
mengroep haar eigen bestuur zal hebben. De fi
nanciën zullen worden gecontroleerd door een
Departement van Algemeéne taken.
Waarschijnlijk zal prins Yoen van het gebied
Oelantsjap worden gekozen tot voorzitter van
den uitvoerenden raad, prins Teh Wang tot
minister van Algemeene Zaken en generaal Li
Sjoe Sin tot minister van Oorlog. Ook de 400.000
Chineezen, die in Soei-joean en Tsjahar wonen,
zullen In de nieuwe regeering vertegenwoordigd
zyn.
Den Britschen strijdkrachten in China ia
bevel gegeven uit zelfverdediging te vuren,
wanneer dit noodzakelijk mocht zijn, en
dan zonder aarzelen.
Een verovering van Nanslang door dfc Japan
ners zou de positie van Sjapel zeer netelig ma
ken; desalniettemin stroomen Chlneesche ver
sterkingen Sjapei binnen.
De Japanners zjjn er in geslaagd, aldus het
Japansche telegraafagentschap Domei, de cen
trale posities der Chineezen te doorbreken en
ruim 100.000 man Chlneesche troepen in de
streek Kiangwangtsen en Tatsjangtsjen op te
sluiten. Tatsjangtsjen, dat ligt op ongeveer 10
K.M. ten Noordwesten van het Nooroeretation
van Sjanghai, vormt een centrale sleutelpositie
der Chlneesche defensiellnle over ongeveer 40
K.M. en vormt de verbinding van het Noorder-
station Sjanghai, Kiangwangtsjen en Miau-
hangtsjen in het Oosten met Lloehotsjen In
het Noorden.
De minister van Onderwijs, Hoste,
heeft aan de pers de volgende mede-
deeling overhandigd:
„Het kabinet is vanmiddag te vier
uur bijeengekomen onder voorzitter
schap van Van Zeeland. De minister
president deed mededeeling van zijn
besluit tot aftreden. De overige mi
nisters meenden, dat het hun plicht
was, zich bij hem aan te sluiten en het
collectieve ontslag der regeering aan
te bieden."
Naar wy vernemen, zal de katho
lieke Tweede Kamerfractie Woens
dagmiddag a.s. vergaderen, om de
voordracht voor den ^opvolger
prof. Aalberse als president
Tweede Kamer te bespreken.
Tevens zal in in tiemen kring
scheid van
worden genomen.
kh in het
usschen 7
en bal
■ze euvelen
k-trapperu
*1 verras-
oede vaak
leidde
ontstond
ér Hilver-
erdedlging
e gelegen-
te ope-
Gool weer
J. Cohen
1—0). Een
van een
mlgens de
srd omge-
t kopte J.
heen in
De meening van de Tweede Kamer over het
nieuwe departement van Algemeene Zaken.
die gemakkelijk
kunnen worden
De Osservatore Romano van hedenavond
wijdt een uitvoerige beschouwing aan de ver
schrikkelijke gevolgen, welke de oorlog met ziel:
brengt voor de missies, vooral in een land als
China, waar de missionnaenng toch al met
groote moeilijkheden gepaard gaat.
De geesel van den oorlog, aldus het Vatl-
caansche blad, Is niet te vergelijken met dien
van hongersnood en ziekte. De oorlog belaagt
niet enkel het leven van het lichaam, maar ook
het leven van de ziel. In tijden van hongers
nood en ziekte kunnen kerken en kloosters zich
transformeeren in voedlngslokalen en zieken
huizen. In oorlogstijd echter worden kerken en
kloosters platgebrand. Zy ondergaan hetzelfde
lot als hotels, theaters en kazernes. Als kaf -en
koren in één wan wordt het heilige en net pro
fane, het kwaad en het goed dooreen geworpen.
Het blad geeft feiten uit den oorlog aooals
deze medegedeeld werden door Mgr. Yupin,
Apostolisch Vicaris van Nanking.
By dit alles bidt de H. Kerk zooals alle hei
ligen deden met de H. Schrift: .Dissipa gentes,
quae bella volunt". (Verstrop de volkeren die
den oorlog willen).
De missionarissen, de soldaten van Christus,
die stryden op de meest vooruitgeschoven pos
ten in den geestelyken stryd. zyn ook aanwezig
op die van den materieelen oorlog, als net im
mense Roode Kruis van geloof en cultuur.
By Hongkong geraakte een Britsch schip in
brand; een gedeelte van de overboord gespron
gen bemanning is gered.
Onze Brusselsche correspondent seint ons
over de omstandigheden van het regeerlngsont-
slag nog, dat Van Zeeland er zich spoedig re
kenschap van heeft gegeven, dat de meerder
heid der regeering zyn aftreden als minister
president raadzaam achtte en dat er trouwens
in den schoot der regeering een politieke ma
laise en oneenigheid heersclite, die de voort
zetting van zyn werk zwaar zou hebben be
moeilijkt.
Nadat Van Zeeland den Koning en zyn col
lega’s in kennis had gesteld van zyn ontslag,
hebben de ministers besloten, gemeenschappe
lijk hun ontslag aan den Koning aan te bie
den. De ministers hebben echter eerst nog een
adres van hulde voor Van Zeeland opgesteld
en onderteekend.
Van Zeeland wenschte, naar hy Maandag
avond mededeelde, aan zyn ontslag de betee-
kenis te hechten, dat hy nu zyn vrijheid van
handelen gekregen heeft, om zich tegen de
aanvallen, die op hem gericht zyn, te ver
dedigen. Hjj verklaarde zich niet aan verant-
woordeiykheden te willen onttrekken en de
solidariteit te willen bewaren met zyn oude
collega’s van de Nationale Bank, zelfs Indien,
wat Van Zeeland nog niet bewezen achtte, de
een of ander tydens zyn beheer fouten zou
hebben begaan.
Vaa Zeeland zal ook ontslag nemen als volks
vertegenwoordiger voor Brussel. Men herinnert
kich dat Van Zeeland op 11 April jl werd ge
kozen tydens de gedeelteiyke verkiezingen voor
het arrondissement Brussel, toen de leider der
Rexlsten, Leon Degrelle, zich candidaat had
Besteld.
Maandagavond heeft Van Zeeland voor de
Brusselsche zenders een radiorede uitgesproken.
In deze rede verklaarde Van Zeeland, dat
atmosfeer van eendracht en onderlinge
J
