ZCctveifiaal
De avonturen van Prof je en Struis je
oattdcn 009
F 750.-
F 250.-
Misdaden in de
Ver. Staten
Hospitalen te
Sjanghai
W...1
|IES, LIES^ETH,
ELISABETH
ZATERDAG 30 OCTOBER 1937
Het aandeel der jeugd
r
’in-
De beslissende
tocht
n
Feest der Vlaamsche
letteren
o
1
noitniti iat
Herdenking van Vondel,
Conscience en Multatali
ten
43-
1O-
ro-
AANGIFTE MOET. OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN. GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
wwom iMh 'RT-1
f
Voor
en
stee
38988
te
£8989
we tem* moeten gaan," iel
een
'eens de garderobe van deze, dancing
is
btt verlies van een band.
zoo karakteristiek schrift de volgende
L
is
.Zeker,
Je moeder.”
zei
..Myn Ueve Liesje.
was rechtstreeks. hij kon niet
Die
vraag
N
»t
n.
der
volg
fln:
like
op
De
bij levenslange geheels c
verlies van belde armen.
k; een schot in de kaak; een been-
fechot in het hoofd. Het is ontroerend
hoe de menschen naar haar hand
•an
op
is
ren
*n
Per-
- op
voorbijgegaan
wacht. Waarom?
een
nee-
een
i en
werd
naar
Luidt
ult-
£us-
Ui-
en,
ou
ling
iche
het
ten-
ring
en
eeft
ond
an
ihe
m-
25
>d-
lat
die
‘art
•er-
zan
een
snst
aar
■80-
te
in
rer-
8rte
nen
een
na-
en
it-
P-
al.
>e-
Ötr
if-
ïn,
Ue
At toch valt du boeman mee! Ir *t
dagelijksch leven zelfs een aange
naam mensch, maar pp den weg....
Gisteren zei Claude
bronunerlgen en teederten
spreekt: ..Elisabeth, m|Qn u
een ding was en vertelde den anderen negers
ervan. Ze kropen In *t gezellige kajuitje van de
vliegmachine en zaten overal met hun vin
gers aan. Alle bagage hadden Profje en de
piloot in de tent meegenomen, maar de
stoeltjes en tafeltjes werden geprobeerd. Ben,
die dacht er iets van te weten, ging in den
Inderdaad verscheen ons de gevel van mijn
tehuis door den stortregen.
„Dat spijt my."
■My niet"
„Wat ben je beleefd! Komaan, je zult nooit
iets anders zijn dan een wilde, die niet be
schaafd kan worden.”
„Ik houd niet van de beschaving, zy heeft
ons meer slechte dingen bezorgd dan goede."
„Wat een menschenhater
Hij antwoordde niet en verliet mij. toen Ik de
stoep was opgegaan, zonder zelfs mjj een tot
weerziens toe te roepen. O, inderdaad, zijn op
voeding moest nog gemaakt worden.
In mijn kamer gekomen, zette ik heel op mijn
gemak mijn hoed af en deed mijn mantel uit.
Er was toch geen haast bij. Eindelijk nam ik
het besluit, den brief van mama te nemen en
ik opende de enveloppe met handen, die beef
den, hoeveel moeite ik ook deed om dat tegen
te gaan.
groot.
woorden
..Mama, ik begrijp u niet en zal u nooit be
grijpen."
Toen ik het papier gevouwen had en In een
gestoken, bemerkte Ik. dat Ik het
moeder niet wist en zy had dit ook
lar brief vermeld. Maar Claude zou
weten en ik zal het hem morgen
Ik wil, dat alvorens je dezen brief leest, je
zult weten, dat ik dien telkens opnieuw heb
begonnen en dat er weken zijn voorbijgegaan
dat ik aarzelde je dien te sturen. Mijn lief kind,
met een pen kan men zoo slecht verklaren, wat
iemand het hart verscheurt. Lies, het lijkt er
op, dat ik je verlaten heb. dat ik een schuldig
kind stel boven jou. maar ik ben vertrokken,
omdat ik -dit mjjn plicht achtte.
Ik wil niet met je die gewetenszaak bespre-
enveloppe
adres van
niet op 1
dat wel
vragen.
Het was tyd voor de lunch en die was even
vervelend en droevig als lederen dag. Daarna
trok het onweer over en scheen de zon weer
en Ik besloot te gaan wandelen. Toen ik terug
kwam, lagen de brief van mama en mijn antwoord
op de tafel. Ik legde beide In een lade van mijn
stuurstoel zitten en peuterde aar? de knop
pen en handles.
En daar opeens.... snorresnorresnor
had hy per ongeluk den motor aangeaet.
Er kwam beweging in de machine, zij ver
hief zich van den grond en onder luid gegil
gingen de ondeugende negers de lucht in.
ongeschiktheid tot werken door p bij een ongeval met
i, belde beenen of belae oogen L>V«" doodelljken afloop
wend gelaat, zei hy zenuwachtig: „Ik meende,
dat over dat onderwerp alles gezegd was.”
„Wy hebben er nooit over gesproken.”
.Zeker, toen wy vrienden zyn geworden.”
„O, de vriendschap is dikwyis het begin wan
de liefde."
..Elisabeth, er zyn woorden, die je nooit moet
uitspreken.**
„Waarom?”
„Omdat, als ik er naar luisterde, ik het ver
trouwen van je vader zou misbruiken.”
.Maar wy zyn toch verloofden, hoewel rare
verloofden."
Met Ingehouden toom, die my verwonderde,
antwoordde hy: „Spreek toch nooit over die
dwaasheid.” Zyn stem was hard en zyn ge
zicht onder de paraplule was vertrokken
,Jk zal er niet over spreken, omdat het je
schynt te hinderen, maar op dat punt blyf Ik
getrouw aan myn ideeën."
„Je zult wel veranderen."
.Hooit!”
wICitjoen in cmni tija*
2 vorgalakea bij eeuwlgliald vast
I gelukzaligheid?
wy wisselden die woorden met een snelheid,
i die deed denken aan ruzie onder kinderen;
i onder de paraplule, te midden van den stort
regen waren wy werkelyk als twee kinderen, die
aan het twisten waren.
i Ik begon te lachen, de situatie was wel grap-
I pig en die liefdes-dtaloog leek op geen anderen.
Myn vrooiykheld beviel alweer niet myn
Uchtgeraakten metgezel.
„Omdat wij bespotteiyk zyn.”
Er waren r.ameiyk eenige negers, die op een
tocht waren, In de buurt van het eilandje
gekomen en toen ze wat byzor.derz zagen,
waren ze daar geland. Brutaal kwamen ze
naderbij en bekeken alles eens goed. Ken
van de negers was in dienst geweest by een
ryke Europeaan en wist wel wat dat voor
LM het Frantch vertaald door Christine Kamp
En dan gingen de dagen voorby, verplette
rend van hitte. Die Septembermaand bracht ons
slechts stormen en onweer. Uren lang lag ik op
myn divan uitgestrekt; muziek, lectuur, schil
derkunst, alles verveelde my. Myn vader wilde
my doen uitgaan. Ik weigerde, ik bleef liever
alleen met myn herinneringen aan gelukkiger
tyden.
Op een morgen, toen de hemel donker was
ggi de regen dreigde, kwam Maria hygend by
Wiy. haar gelaat straalde. Zy hield een brief in
de hand.
„Van mevrouw! Van je moeder!”
Geheel myn lichaam sidderde en myn hart
begon zoo te kloppen, dat het my byna den
adem benam, maar ik beheerschte die opwelling
en heel bedaard zei Ik tot onze oude dienst
bode: „Leg dien brief maar op tafel," en wrok
kend voegde ik er aan toe: „Ik heb nu geen
tyd om dien te lezen.”
Het oude gezicht van de trouwe Maria, werd
opeens treurig. Zy legde den brief op tafel én
ging heen, door haar zwygen verweet zy my
myn hardheid.
i my op dien tegelijk
i toon, als -hy met my
moeder sou erg biy zyn,
als je haar ging bezoeken. Het is mooi weer
vandaag, profiteer er van. Zy wacht Je op het
theeuurtje."
Iets te doen te hebben, weten, dat iemand
op my wacht, dat was voor de arme Lies een
ongehoorde blydschap. Neen. Lies wilde geen
harer vriendinnen bezoeken, want altyd was zy
bang dat men haar vragen zou stellen. Mevr.
Rendut zal my niet ondervragen, zy weet, ik-
behoef haar niets te zeggen.
In zyn afscheidswoord zegt Washington dat
godsdienst en zedeiykheid „den onmlsbaren
steun” vormen van welvaart op staatkundig ge
bied. en „de hechtste ondersteuning der plich
ten Van menschen en burgers". Aangezien hl)
niet geloofde dat een goed bewind zonder dezen
steun lang kan worden gehandhaafd, schreef
hy dat de bevordering van het onderwys moest
worden beschouwd als „een zaak van het aller
grootste belang". Maar Washington dacht met
aan de openbare school van vandaag. Hy had
nooit zoolets gezien of er over gehoord. Wat hy
bedoelde waren scholen die gebaseerd waren op
en werden geleld door het beginsel dat de gods
dienst, met een zedeleer die hierop steunt, on
misbaar Is voor elke ware opvoeding.”
levan Als gevolg van deze theorie hebben wQ
het duurste opvoedingssysteem ter wereld m
stand gehouden. In het vorig jaar bedroegen de
uitgaven voor onze lagere en middelbare scholen
meer dan 2250 mlllioen dollar wy hebben in
dit land geen natlonalen godsdienst, maar in
plaats nlervan een vereering voor de openbare
school. En krat zyn de vruchten daarvan?
Van alle volkeren op de wereld geven wy het
meeste geld uit voor het openbaar onderwijs
Onder alle volkeren ter wereld zyn wy naai
aller meenlng het meest tuchtelooze en misda
dige. In ons midden groeit de misdaad als on
der geen ander volk, dit moge beschaafd ot on
beschaafd zyn. waarover wy Inlichtingen bezit
ten. Als opvoeding beteekent dat in een land
de misdaad geleldeiyk wegsmelt voor den gloei
van een wydverbrelde deugd, wat moet er dan
wel aan onze opvoeding ontbreken?
Ik breng alle verschuldigde eer aan de onder-
wusers van onze Openbare Scholen Zy zyn als
s'and verheven boven het systeem dat zy vrach
ten ten uitvoer te brengen. Als hun Invloed er
niet was, zooals zy die uitoefenen door hun
voorbeeld In godsdienstig opzicht en vaak ook.
ondanks de beginselen van een leeken-onder-
wys. door onmlddeliyke raadgevingen en voor
schriften, zou onze lyst van misdaden, hoe
erg deze ook zyn moge, zóó vreeselyk zyn dat
dit zich niet zou laten beschryven.
De schuld ligt niet by de onderwyzera. Zij
ligt by het systeem. Dit zendt Jongens en meis
jes uit om de wereld, het vleesch en den duivel
te ontmoeten zonder dat het hun eerst leert om
de listen van dezen drlevoudlgen vUand te on
derscheiden en erger nog: zonder te leeren hoe
men deze listen moet verydelen nadat men te
heeft leeren kennen. Het gaat er groot op dat
het onze Jeugd onderwyst omtrent alles wat er
in de wereld bestaat, behalve omtrent den
godsdienst en een zedenleer die daarop werd ge
grondvest.
Na ongeveer een eeuw van zulk een talclsti-
sche en onnatuuriyke opvoeding zyn wy zon
der twyfel bet meest misdadige volk ter wereld
geworden.
Inderdaad, laat ons achterbuurten vervangen
door woningwyken en onzen jongens en meisjes
speelterreinen geven. Als wy hun echter geen
godsdienst en zedenleer by brengen zal de mis
daad niet noemenswaard verminderen. Zy zal
biyven toenemen. Wy hebben getracht, of stel
len ons voor dit te doen, om wel duizend mid
delen te bezigen tot het vormen onzer jeugd tot
goede en nuttige leden der gemeenschap, waar
toe zy behooren. Men kan bezwaariyk meenen
dat wy daarin zyn geslaagd. Waarom streeft
men niet naar een schoolopvoedlng. waarby
leder kind een godsdienstige vorming ontvangt,
in overeenstemming met de wenschen van zyn
ouders? wy hebben byna alles geprobeerd. In
den naam van het gezonde verstand: waarom
probeert men het niet met den godsdienst?
Zoo rijn er meer! Fietsen, motor
rijden, automobilisten evengoed ah
gerooide weggebruiken, die te veel
aan zichzelf denken en te weinig
rekening houden met anderen op
den weg. En zoodoende wordt het
verkeer stroef enónveiHgl
Toen ik den brief gelezen had. wierp Ik dien
op de tafel, dan nam ik een handwerkje op.
dat nogal ingewikkeld was. maar myn vingers
weigerden hun dienst, daarenboven was het
licht slecht, nu er dikke wolken In de lucht
voorby stevenden, ik kon niet borduren. Het
werk werd over den brief gegooid en ik nam
een boek op. dat Ik gisteren was begonnen te
lezen. Na vijf minuten vond ik dat boek ver
velend <en het vloog op de tafelmisschien zou
de muziek my uitkomst geven, maar na eenige
oefeningen gespeeld te hebben begreep ik. dat
het niet ging. Lag het aan het onweer? Was
er electrlcltelt in de lucht? Toen, woedend om
den storm, die in my woedde, stond ik op, ging
Ik, dat weet ik. Je jeugd is onverzoenlyk en je
hart, dat niet de macht van. moederliefde kent,
veroordeelt myMyn gedrag heeft Je op
standig gemaakt, je bent boos op my. Je keurt
myn handelswyse af, je kent geen mede
dongen.
Myn zoon weggejaagd, schuldig, verlaten, zou
verloren zyn gegaan; ik probeer hem te red
den. Wie heeft het recht te zeggen, dat Ik
verkeerd handel?
Denk na. myn lief kind, denk na. Dat je
karakter, dat ik bewonder, maar waar ik ook
een beetje bang voor ben. je niet verwydert van
Je moeder, die haar belde kinderen even lief
heeft, maar die noodlg is voor hem, die ziek is.
Als Ik wist, dat je my begrepen hebt, zou ik
minder ongelukkig zyn.
niet vast te stellen. Niemand weet iets van de
Japansche hospitalen af, men hoort slechts, dat
de Japansche passagiersschepen, die hier nog
steeds twee maal per week aanleggen, lederen
keer weer een groot aantal gewonden uit
Sjanghai wegbrengen, voor het grootste deel
niet naar Japan, maar naar Dairen.
Het Chlneeeche Roode Kruis heeft in korten
tyd bergen werk moeten verzetten. Toen de
aanwezige hospitalen in de nederzetting niet
voldoende ruimte meer boden, werden de nood
hospitalen Ingericht. Op het oogenblik vindt
men er reeds 27, ondergebracht in scholen, mis
sles en zelfs in bekende danslokalen. Dagelyk»
worden er grooter eischen gesteld en dagelyks
moet er een nieuw hospitaal ingericht worden
Men bedenke, wat dit aan middelen, aan orga
nisatie, aan materiaal en aan personeel betee
kent.
De middelen zyn hoofdzakeiyk uit vrywilllge
bydragen verkregen. Een van de hospitalen
wordt b.v. geheel gefinancierd door de echtge-
noote van den minister van financiën Dr
Koeng. De gewonden worden eerst naar eenige
door het Roode Kruis onmlddellyk achter het
front gereed gemaakte posten gebracht. Daarna
worden zy naar de hospitalen getransporteerd.
Padvinders begeleiden de wagens. Deze jon
gens, die al zeer vroeg met den ernst des le
vens in aanraking komen, verrichten een werk,
dat in woorden nauweiyka te waardeeren is. Zy
ryden door vuurlinies, welke hun weg bestry-
ken, zy pakken met op elkaar geklemde tanden
aan. Velen konden onlangs gadeslaan, hoe zy
na de beschieting van het Sincere-warenhuls
met wonderbaariyken moed medehielpen, de
gewonden te bergen.
Zyn de wagens In het Settlement terugge
keerd. dan worden de gewonden van de cen
trale uit over de verschillende hospitalen ver
deeld, waarby rekening wordt gehouden met
den aard vau hun wonden en het beschikbare
aantal bedden. Het gebeurt meermalen, dat er
te weinig bedden zyn. Dese worden dan ech
ter binnen eenige uren aangeschaft. Onver
moeid en met groote liefde verzorgen de ver
pleegsters, hoofdzakeiyk vrywilllge krachten,
de gewonden. Ieder ziekenhuis heeft een stal
van doctoren en gediplomeerde verpleegsters, die
worden bygestaan door de vrywilllge zusters en
organisatorische .medewerkers,
Maakt men een tocht door da hospitalen,
dan kin men vaststellen, dat ook de buiten-
landsche hulp niet ontbreekt. En daarby too-
nen de Nederlanders zich niet minder liefda-
Verschrlkklng en ellende is over de eens soo
brillante stad Sjanghai gekomen. Meer dan ooit
dreigt op het oogenblik In de nauwe wyken van
de internationale nederzetting, waar de gevluchte
Chlneezen wonen, het gevaar der epidemieën
Vele malen daags ziet men de koelies de zware
Chineesche lijkkisten in looppas wegdragen. In
een van de straten van het westeiyke district is
een meisjesschool, gelegen in een heeriyk pars,
veranderd in een hospitaal voor de burgers, die
door de op de nederzetting gevallen bommen
gewond zyn. Het huis is tot de nok toe gevuld
Terzyde van de Europeesche woonwyken. soo
schryft men ons uit Sjanghai, ligt In een bree-
de straat de centrale van het Roode Kruis.
Naar hier worden de gewonden van het front
gebracht. Het Is een groot gebouw met kleine
nauwe kamers, zonder veel licht en zon, waar
in koortsachtig gewerkt wordt. De wonden,
welke dese oorlog reeds geslagen heeft, zyn diep
en zwaar. Men hoort, dat alleen reeds het Chi
neesche Roode Kruis dagelyks dertig vracht-
automoblelen uitzendt. die tegen den avond
Sjanghai verlaten en 's morgens leder met tien
gewonden terugkeeren. Dat zyn dus driehon
derd gewonden per dag. Of de Japansche ver
liezen even zwaar, geringer of grooter zyn, is
ling. Mag ik Instappen?" vroeg ze aan den
jongeman.
„Natuuriyk!” zei deee vrlendeiyk groetend
en sprong op. om haar behulpzaam te zyn.
Het was een flinke boot met stevige riemen,
en de roeier had er werk aan. Maar toen zy
een stuk uit den wal waren, gingen ae beter
voorwaarts. Tilde merkte op, dat de zonder
twyfel ongewone Inspanning het gezicht van
den jongeman een kleur deed krygen en een
ader op zyn voorhoofd te voorschyn riep. Ze
greep nasu* de beide andere riemen, om te hel
pen Maar hy wees haar hulp vriendeiyk van
de hand. Het zou zóó wel gaan; men maakte
Immers geen tocht, om een record te breken.
Hy lachte naar haar en zy lachte terug. Ze
schepte behagen In zyn donkere stem en In
zyn kroeskop, en ae zou het liefst de rimpels
in zyn voorhoofd hebben weggeblazen. Ook
beviel haar het krachtvolle spel van de spieren
in de gebruinde armen. Ze durfde niet in zyn
oogen kyken. omdat ze voelde, dat ae dan zyn
blik sou ontmoeten.
,Jk denk dat
plotseling 1 blee-
ke meisje en wees
op eeh donkere
wolk boven de
bergen.
„Zoo vlug komt
het niet!” meen
de Tilde en de
jongeman knikte: „wees maar niet bang."
Maar al heel spoedig verduisterde de hemel
en ook het meer zag er donker uit.
„U had geiyk. juffrouw!" riep de jongeman
in den hullenden wind, „we moeten terug!" En
aonder nog een oogenblik verloren te laten
gaan, draalde hy de boot en hanteerde met
verdubbelde krachtsinspanning de riemen.
Het vogende oogenblik reeds viel de regen by
stroomen neer. De bui rulschte als een water
val en sloeg zoo hard en dicht in het gezicht,
dat de huid begon te branden en Tilde de zware
druppels vpor hagel hield. In een oogwenk
kleefden de dunne zomerjaponnetjes van de
meisjes aan haar lichaayi en overal voelden ae
de koude druppels op de huid tot de schoenen
loopen.
Tilde polste het tweede paar riemen, en de
jongeman knikte haar aanmoedigend toe, toen
ze hem haar rug toekeerde en. aanvankeiyk
een beetje gejaagd, de riemen door het water
sloeg.
„We komen niet thuis," Jammerde het bleeke
meisje, haar bevende handen tusschen de
knieën gedrukt.
„U moet niet bang zyn.” ael de jongeman,
„we spelen het wel klaar.”
De handen van Tilde begonnen langzamer
hand zeer te doen. Ze kreeg blaren op de huid,
maar ze gaf het niet op. Een tyd lang leek het
haar, alsof ze stil stonden en alsof de schom
melende boot door onzichtbare handen werd
vastgehouden. Dat is de dood, dacht ae. en van
opwinding sloegen haar tanden op elkaar. Ze
werkte vertwyfeld en voelde meer en meer,
dat ze het maar liet begaan, dat haar armen,
haar geheele lichaam onderworpen waren aan
een geheimen dwang. Het was alsof ze door een
machine gegrepen was en nu hulpeloos in be
weging werd gehouden. Ze glimlachte bitter,
toen ze door de stem achter haar gepreaen
werd. Ze kon nog niet eens de jeukende regen
en zweetdruppels van haar gezicht vegen. Maar
de wal kwam nader en eindeiyk zetten se voet
aan land.
Als doornatte paraplules dreven aa, toen de
jongeman, de belde meisjes by den arm ne-
„mjnd, haar naar haar hula bracht. De bleeke
ging, dadelijk rusar bbr£ lilde echter Bet haar
hand In de zyne rusten.
,.Ik was zelf dlkwyis bang,” bekende hy. „wy
hebben gedaan, wat we doen konden. Wy heb
ben ons voor elkaar opgeofferd. We zyn vrien
den geworden, daar bulten, kleine dappere
Tilde, laat ons vrienden blyven!"
Dat te beloven, viel haar niet moeliyk. Za
deed het met een gelukkig glimlachje.
bureautje, wachtende op een gelegenheid om
het adres te weten te komen. De dagen zjjn
j eQ ut heb niets gevraagd. Ik
Op IS. 1« en 15 November aa. aal te Brus
sel het feest der Vlaamsche letteren plaats vin
den. De Vereenlging van Letterkundigen heeft
voor dit feest een aantal bultenlandache schry-
vers ultgenoodlgd. O.a» hebben de Neder land-
sche schrijvers P. O.' Bontens, Dirk Onslas.
.Top’ ttn Ryn-Naeffi -Dr Blerens Bé Haan. V.
E van Vriesland. Anton van Duinkerken en
J. W. F. Werumeus Buning deze ultnoodlging
aanvaard.
De bultenlandsche gasten zullen een bezoek
brengen aan Antwerpen en Brugge, waar zy
door de autoriteiten zullen worden ontvangen.
Voorts zullen te hunner eere de minister van
Openbaar Onderwys en mevrouw J. Hoste in de
Rubenszaal van het Museum voor Oude Kunst
te Brussel een receptie houden, waaraan drie
honderd personen uit de kunstwereld sullen
deelnemen.
Op 14 November wordt in de groote zaal van
het Paleis voor Schoone Kunsten de congres
zitting gehouden. Professor August Vermeylen
zal dan een rede houden ter herdenking van
den honderdsten verjaardag van het verschy-
nen van den Leeuw van Vlaanderen van Hen
drik Conscience, den vyftigsten sterfdag van
Multatull en den 350sten verjaardag van de
geboorte van Vondel.
Op het feestprogramma van dien dag staat
bovendien een groot banket, alsmede de ope
ning van een tentoonstelling van de werken van
Vlaamscne schrijvers Tenslotte zal het gezel
schap van den Konlnkiyken Vlaamschen
Schouwburg te Brussel het nieuwe werk van
Herman Telrllnck, „De ekster op de galg” op
voeren, waarvan de hoofdrol vervuld zal woeden
door Albert van Dalsum.
Op 15 November zal Joost van den Vondel
herdacht worden met een opvoering van ,X.u-
clfer" door het gezelschap van den Konln
kiyken Nederlandschen Schouwburg te Ant
werpen. welke door Konlng Leopold zal worden
bygewoond.
Voor de studeerende jeugd uit Nederland,
die de feesten zal by wonen, staan os. een
feestmaaltyd, lezingen en tooneelvoorstellingen
op het programma.
Van Nederlandsche zyde zal os. de directeur-
generaal van Onderwys, Prof. Dr. O. A. van
Poelje, de feesten bywonen.
Ik had geen tyd, neen zeker niet Mama had
drie maanden noodlg gehad om my te schry-
ven en Ik kon wel drie uren wachten om den
brief te lezen. En omdat myn wrok nog even
groot was als den eersten dag. glpg ik uit en
liet den brief op tafel liggen. Het begon te
regenen, een echte onweersbui. Ik had geen
paraplule meegenomen, maar daar bekommerde
ik my niet om. Opeens hoorde Ik een stem,
die ik dadeiyk herkende: .Elisabeth, waar ga je
naar toe? Weet Je wel, dat het regent?"
Ik lachte, terwyi ik antwoordde:
Claude, het regent."
De paraplule werd boven myn hoofd gehou
den en ik werd ultgenoodlgd om rechtsomkeer
naar huis te gaan.
Ik was zenuwachtig en wilde er mee spotten:
„De moderne Paul en Virginie! Wat een schoon
schilderstuk voor den aanstaanden salon!"
..Schoon? Dat is te veel gezegd, ik heb het
idee, dat ik bespotteiyk ben. Ik ben maar een
boer en jy eeh elegante Jonge dame. Het nun-
keerde nog, dat de paraplule overtrokken was
met groen katoen."
.Je overdryft, ik ben er zeker van, dat de
voorbygangers ons houden voor een goed byeen
passend paar.”
Geen antwoord, myn scherts scheen niet te
behagen en daar Claude my niet alleen in den
regen kon laten, protesteerde hy door het hoofd
af te wenden. Dadelyk kreeg ik zin om dat ge
sprek te vervolgen: ..Claude. waarom heb je nooit
e narigheid van een urenlange treinreis:
I J het heen en weer geschud op harde hou-
ten banken, het nu en dan Insluimeren
en de nog sterker gevoelde vermoeidheid by
het ontwaken, soms met verrekten hals en
pyniyke armen, had het grootste deel van het
reisgeselschap uitgeput, soodat de rustdag In
een Idyllisch gelegen stadje aan het meer als
een geschenk van den hemel begroet werd. In
kleine groepen begaf men zich naar de aan
gegeven pensions, om zich een paar uur diepen
slaap te gunnen, teneinde den lust om van
het landschapsachoon te genieten, nieuw leven
in te blazen
Tilde werd met een stil, bleek meisje onder
gebracht in één pension.
De vreemdelinge sliep nog, toen Tilde naar
het postkantoor ging, om postzegels te halen.
Toegevend aam een plotsellngen inval, vroeg
zy terloops, of er „poste-restante" voor hsmr
waa De ambtenaar, die hamr glimlachend een
expressebrlef overhandigde, vermoedde niet,
dat deze haau* zeer teleurstelde. Ze had gehoopt
en gewenscht, dat Wouter haar die paar va-
cantledagen geheel met zichzelf alleen gelaten
had. zy wilde, uit de benauwdheid van het
alledaagsche weg. In de grootachheid en een
zaamheid van het bergland rust vinden voor
haan* geschokte zenuwen Dat Wouter met zyn
eeuwige jaloezie grootendeels de schuld van
haar toestand was. kon hy niet weten. Maar
zy voelde zich in den greep van zyn voortdu
rende steken-onder-water en zyn krenkende
verdachtmakingen als een gevangene achter
prikkeldraad en zy bad hem in haar geprik
keldheid rondweg verboden, nog eenmaal op
een verloving amn te dringen
Ze verscheurde nu den brief in kleine stuk
jes en wierp ze in de papiermand naast den
schryflesaenaar. Houd ik nog werkelyk van
hem, vroeg zy zich af. kan Ik nog van hem
houden, om my levenslang aan hem te bin
den, terwyi hy my toch te allen tyde met zyn
wantrouwen vervolgt? Ze sou hem eens flink
de les lezen, maar se legde den penhouder weer
neer. Niet schryven! commandeerde ze zich
zelf. Ik wil myn uren waardevoller doorbren
gen! En ze verliet het postkantoor en slenterde
langzaam door de straten van het stadje naar
het meer.
Als een spiegelbeeld van den azuren hemel
lichtte de watervlakte, en Tilde kwam op de
gedachte, een boot te huren en te gaan* varen.
Toen zag ae vlak in haar nabyheid het bleeke
meisje wenken. Ze zat met een jongeman in
een ruime boot en noodigde Tilde uit. mee te
varen.
„U verachynt als de goede fee uit het
sprookje,” lachte Tilde, „want juist had ik den
wensch helmeiyk geult. of hy gaat in vervul-
A T T E* A D/"ÏNJMÉ* ’C 011 blad zlJn de verzekenngsvoorwaarden tegen
/A I sl <r< T>Vjf I 1 r< o on*eTaU«n verzekerd voor een der volgende ultkeeringen
eenlg Inzicht kan geven In de criminaliteit
der Vereenigde Staten en problemen. welke
daarmee samenhangen. Vooral wyst hy op het
groote aantal mlsdryven dat door jeugdige p
sonen wordt bedreven en legt er den nadruk
dat dit ontstellende verschynsel voor een groot
deel het gevolg is van een opvoeding zonder mo
raal en godsdienst. Terwyi toch in de Veree
nigde Staten misschien méér geld aan het
schoolwezen wordt gespendeerd dan ergens an
ders
„Haal uw horloge te voorschyn. Leg het op
uw tafel. Loop naar uw deur, keer u dan or.i
en zie naar uw horloge. Als er vierentwintig se
conden verloopen zyn is er ergens in de Ver-
eenlgde Staten opnieuw een misdaad gepleegd
In de bureaux van Mr. Hoover den chef van
den Opsporingsdienst te Washington worden
kaarten bewaard met de vingerafdrukken van
ongeveer 4.300.000 mannen en vrouwen, die een
of andere misdaad bedreven. De verzameling
is. zooals openlyk wordt erkend onvolledig
Waarschyniyk zal zy nooit volledig worden -m
wel om de reden welke my enkele jaren ge
leden werd opgegeven door den directeur van
een onzer groote tuchthuizen. „Dtt zyn de min
der gewieksten," zei hy. terwyi hy naar zyn
pleegkinderen wees. „De sllmmellngen loopen
er langs
Daarom mag men. naar Ik meen, aan het
leger van 4300.000 van Mr Hoover nog ong--
veer 700.000 „sllmmellngen” en moordenaars
toevoegen. Als de lezer snel is met rekenen
zal hy opmerken dat dit getal een ontstellend
beeld voor oogey voert. Het leert ons hoe onge
veer één op de zesentwintig Amerikanen een
mlsdadigersleven heeft gevoerd, of dit thans
nog doet.
Laat ons nog enkele statistieken nagaan, nu
biet die van Mr. Hoover, maar die in myn be
zit zyn. In 1934 bedroeg, volgens het Bureau
van den Census, het sterftecijfer per 100.000
Inwoners als gevolg van alcoholisme 2.9, en als
gevolg van lever-ciiThorls 7.7. Het cyfer als ge
volg van moord bedroeg 9.5. Dit gaf aan een
totaal van byna 10.000 moorden gedurende dat
jaar. Engeland en Wales met ongeveer een
derde deel van onze bevolking telden een totaal
van ongeveer dertig.”
Van de andere cyfers, die Pater Blakeley aan
haalt, vermeld Ik hier dat van het aantal moor
den in 1936, dat 13242 bedroeg. Dit Is ongeveer
één moord per veertig minuten! Verder vonden
er 55.600 beroovingen plaats, 47.534 ernstige aan
randingen, 278.823 gevallen van bedelary.
716.674 diefstallen en 213.712 auto-dlefstallen
Waaruit dan de conclusie wordt getrokken dat
de Vereenigde Staten het misdadigste tand ter
wereld genoemd mogen worden en dat de toe
komst weinig hoopvolle uitzichten biedt, als
men let op het stygend aantal der mlsdryven'
Merkwaardige resultaten verkrygt men ver
der als de delicten worden geclasseerd naar den
leeftyd. Wanneer men dit doet by hen, van
wie vingerafdrukken werden genomen nadat zy
in hechtcnjs waren geraakt, vindt men een ge
tal van 6046 zestienjarigen, van 10318 zeven-
tlenjarlgen. van 15174 acht tien jarigen en 1703«
negentlenjarlgen. De hleropvolgende leeftyden
geven alle cyfers van omstreeks 15.000; dit
geldt dan tot den leeftyd van vierentwintig jaar.
Uit dit alles blUkt.dus dak negentien jaar als
de „gevaariyke leeftyd”'-beschouwd moet
worden. En de mlsdryven van deze jonge men
schen zl'n voor een groot deel van „zwaar ka-
,liber”: moord, onteerlng, beroovlng, bedelary
aanranding en het dragen van gevgariyke wa
penen. De conclusie luidt dan ook terecht: „Er
kleven biykbaar ernstige gebreken aan de op
voeding die wy aan jonge menschen geven, of
aan de omgeving waarin zy opgroeien.
Om met ’t laatste te beginnen: men moet niet
denken dat armoede en achterbuurten de voor
naamste factoren zyn die de misdaad In de
hand .werken. Zeker: ontbering is er één er
slechte woningtoestanden vormen er óók eeu.
maar, zooals Hoover heeft opgemerkt, zyn er
te veel voorbeelden van misdadigers die voort
kwamen uit „het gemiddelde Amerikaansche
home” om ons toe te staan de hoofdschuld te
werpen op economische oorzaken. Noch msg
men de beteekenls over het hoofd zien van het
feit dat vele nuttige burgers die de wetten
eerbiedigden, en zelfs .eminente figuren daar
onder. voortkwamen uit achterbuurten en in
ontbering opgroeiden.
Het is zeer waarschyniyk dat een zeker aan
tal jeugdige misdadigers „in spe” zou kunnen
gered worden als zy genoeg te eten kregen,
de beschikking hadden over openbare speelter
reinen voor een goede ontspanning en opgroei
den in een menschwaardige omgeving. Maar
men mag niet trachten, het geneesmiddel
tegen de misdaad te zoeken alléén in verbe
terde economische omstandigheden. Dat geeft
een gemakkeiyke oplossing van het probleem,
maar het brengt ons niet verder. Het genees
middel moet een diepgaand^n invloed uitoefe
nen en de fundamenteele voorwaarden kunnen
verbeteren. Elk ernstig onderzoek moet ons
daarom, naar myn meening, voeren tot in het
schoolgebouw.
Gedurende vele jaren heeft men ons met veel
lawaai willen doen gelooven dat de openbare
opvoeding, waarmee men dan bedoelde opvoe
ding In de openbare scholen, den grondslag
vormt van een goed burgerschap en dus ook
van vrede en harmonie in het gemeenschaps-
dlg dan de Engelschen, Amerikanen. Franschen
en Dultschers Dagelyks bezoeken de in Shang
hai wonende Nederlanders de hospitalen en
brengen dan sigaretten, fruit en vele andere
zaken mede.
In een van de hospitalen, dat in een oud
danslokaal is ondergebracht, werkt een Neder
landsche verpleegster. Nooit staat zy stil, voort
durend loopt zy van bed tot bed. zy leidt ons
rond: een moeliyk geval, amputatie; *n schot
in den bul
wond; een.
te zien,
grijpen.
Wi
was, Aföm^e padvinders en lelden de organi
satie. Op den'-dansvloer staan de bedden, hel
derwit, bedekt met stroomatten, welke in de
hitte de beste bedbedekking vormen. Op het
podium worden de medicamenten verdeeld. In
de keukens heeft men destllleerapparaten ge
bouwd. Het huls is niet meer te herkennen.
De vrooiykheld, welke er eens neerschte, is
reeds lang verdwenen.
Een tocht door de Chineesche hospitalen
nog in een ander opzicht interessant. Men
krygt een uitstekend Inzicht in de tegenwoor
dige samenstelling van het Chineesche leget
Was men eenige Jaren geleden nog gewend,
slechts de jongste Jaargangen in de weermacht
te vinden, thans schynt daarin een groote ver
andering te zyn gekomen. De menschen die wy
ontmoetten, behooren tot alle weerbare jaar
gangen. zy zyn allen krachtig gebouwd, schij
nen meestal uit het Noorden te stammen, zien
er netjes uit en zyn volstrekt gezond. Zelfs de
genen, wier Ujden het Zwaarst is, zien er in
den eigeniyken zin van liet woord nimmer zlez
uit.
Men moet rekening houden met het feit, dat
de technische superioriteit der Japanners groot
la. dat hun granaten en bommen onophoudelUX
op de Chineesche stellingen hagpien en dan
zal men moeten toegeven, dat de Chineesche
soldaten uitstekende verdedigers zyn.
