De eere-doctoraten van Leuven
D
DE BOOZE BOND
I Oub fiollanbsche
•Pyptabak
ZUIDEN NOORD
Kerkelijk leven
1
DE
Qa past kamt
MAANDAG 8 NOVEMBER 1937
Rotterdam,November 1937
Amice,
Enorme belangstelling
Eerste audiëntie door
Prins Bernhard
DAT BELOOFT WAT
BENOEMINGEN
INBRAKEN TE ENSCHEDE
MEISJE AANGEREDEN
Vier arrestaties verricht
In het bisdom Haarlem
Lezing over dr. Ariëns
Actie voor verlaging der
leerlingenschaal
Tentoonstelling van
handenarbeid
Vreemd sterfgeval te
Huizen
Een Kardinaal speelt
voor de film
2500 onderwyzeri demonstreeren
te Den Haag
Vier jongen» beneden 12 jaar
gearresteerd
Standaard wapperde van het
paleis Noordeinde
De Aartsbisschop van Parys
in de Studio
Initiatief van de commissie inzake
huishoudelijke voorlichting
KIND IN KOKEND WATER
GEVALLEN
AANGEBODEN DIENSTEN ZIJN
ZELDEN AANGENAAM
HEFFING ÉN TOESLAG
OP BOTER
NA DE AANRIJDING TE
VOORSCHOTEN
OFFICIEELE CRISIS
PUBLICATIE
nerd
door
MIJN H ARDTJES”
Moeder van vier kinderen in een
regenput gevonden
Se vraagt my, wat de
doctor heeft gezegd. Hy
vond myn jongen er slap
jes uitzien en randde my
aan, hem dezen winter
Draisma van Valkenburg*e
levertraan te geven, die
idoor kwaliteit en amaak
gemakkelyk in te nemen
is.- Wy hebben in die
goede raad alle vertrou
wen. -
Het beste en tot ziens.
Letteren en vaderlandsliefde
smeden één band
Ongelukkige handgreep veroor
zaakt een serie ongelukken
GOED HELPEND
GOED SMAKEND
1
KOI
was
Koninklijk
terwijl
heeft
Merkwaardig goed afgeloopen
den
den Weleerw. heer
1.10
1.10
Clearingkoersen
SCHOUT 15ct COOPVAERT 10c» p. .on>
-30
--65
-so
- .65
Tot zoover gebeurde er niets bijzonders, maar
een der toeschouwers op het afgezette terrein
(wie, is onbekend gebleven), wilde op dat mo
ment de behulpzame hand bieden en trok aan
een touw. Dit kwam falikant uit, want inplaats
dat men den redders van dienst was, gebeurde
er een ongeluk, dat de eerste phase van dit
paardendrama belangrijk overtrof.
in Nederland
„Herwonnen
n en
or er
vet-
ama
j uit
rko-
i en
om
gom
wen
la»?
In
van
De motorrijder H. J., die Donderdagochtend te
Voorburg met groote snelheid tegen de blauwe
tram opreed, is in het Academisch Ziekenhuis
te Leiden aan de bekomen verwondingen be
zweken.
anno
1753
Koersen voor stortingen op a November 1937
tegen verplichtingen, luidende in Reichsmarken
73.04. lires fSAl, peseta's 11 AO.
een
in
van de
co mm is*
om
het
uit
De Nederlandsche Meelcentrale maakt bekend
Het gedeelte van het prijsverschil per 100 K.G.
voor den invoer van veekoeken (in den zin van
artikel 1. lid 1, onder Ho. van het Crisis-Akker-
bouwbesluft 1934) als bedoeld in artikel 8, b,
onder 2o. van de Crisis-Akkerbouwbeschikklng
1934 I, is als volgt vastgesteld:
Inklaring v.
8 Nov. af
van een blos
van 18 jaar en
de
Haag
hst
Prins
int)*.
blua-
nmi-
n de
>odra
lt in
1938:
1.40
- - 4°
-50
-35
-.75
-.75
130
lestraat de aca-
waarin de pro-
ptvangst zouden
Het tweejarig zoontje van de familie H. B.
viel Zaterdagochtend in het ouderlijk huis aan
den Westduinweg te Den Haag in een teil met
heet water. Het ongelukkige kind kreeg brand
wonden op verschillende plaatsen van het on-
In emstigen
het
derlichaam en aan de handjes,
toestand werd het jongetje naar het Roode
Kruis-Ziekenhuis gebracht, waar het ter ver
pleging is opgenomen.
Door het lostrekken van dit touw kwam n.1.
het zwaartepunt van den last anders te liggen.
De mast kon het niet houden en brak.
Het paard stond inmiddels reeds op den wal
en kwam er ook verder goed af, maar de om
vallende mast sloeg tegen de panden op de
Delftschevaart, waardoor eenige schade werd
veroorzaakt en vervolgens door de etalageruit
van een daar gevestlgden kapperswinkel, zoo-
dat hier eveneens schade werd veroorzaakt.
Bovendien konden, toen de mast omsloeg,
twee van de helpers niet meer uit de voeten ko
rten, zoodat zij door den zwaren houten mast
werden getroffen. Dit waren de heeren W. van
der Linden uit den Oppert en de sluiswachter
L. Nederlof.
Een auto van den Geneeskundigen Dienst was
spoedig ter plaatse. De belde gewonden zijn
naar het ziekenhuis aan den Coolsingel ver
voerd, waar de eerste, die een hoofdwonde had
opgeloopen, is behandeld, zoodat hjj weer naar
huis kon terugkeeren en de tweede met een
wervelkneuzing is opgenomen.
Wat gaat dat hardl
10 K.M. per uur. Hildebrand
leunt uit het raampje, zicht
baar genietend van zijn echte
Oud-Hollandsche pijptabak.
Een heerlijke mélange.
Zoo moet U ze ook rooken.
En dat kan. Vraag een*
Oud-HoMand*che van Dowwe
Egberts.
Voor de goede orde wordt opgemerkt, dat in
deze bedragen niet is begrepen het in artikel 8, b,
onder lo. van voomoemde beschikking bedoelde
gedeelte van het prijsverschil.
Indien men zijn import op verderen termijn
ar reeds wenscht vast te leggen tot bovenge
noemde prijsverschillen, gelieve men zich daar
over met de Stichting Nederlandsche Meelcen
trale te 's-Gravenhage in verbinding te stellen.
De Nunspeetsche politie heeft vier Jongens
gearresteerd, die int een villa te Hulshorst
verschilende voorwerpen, **n Portemon-
naie met Inhoud en een vulpenhouder, ontvreemd
hebben.
De jongens zijn allen Jonger dan twaalf Jaar.
Het leven van wijlen Mgr. Dr. Alfons Ariëns
Is nog te weinig bekend. Het is zulk een
grootsch leven geweest en het kan velen onder
ons, vooral de Jongeren, zoo ontzaglijk veel
leeren. Met name dit, hoe ontzaglijk moeilijk
het is geweest te bereiken wat nu als dood
gewoon wordt aanvaard en genoten.
Misschien zijn er nog vereenlglngen, die
zoeken naar een Interessant onderwerp in den
komenden winter? Laat men zich eens wen
den tot den zeereerw. Heer H. Geertman.
Hooglandsingel 4, Enschede. Deze pastoor van
de Arlënskerk zorgt voor een lezing met veel
oorspronkelijke lichtbeelden uit Ariëns’ leven.
De Enschedesche politie is er in geslaagd
eenige belangrijke arrestaties te verrichten en
voorloopig opheldering te brengen in een zeer
groot aantal Inbraken, dat in de laatste jaren
aldaar is gepleegd.
Gearresteerd zijn de drie gebroeders M. H. R.,
33 J.; H. Th. R., 36 J. en B. Th. R. 30 jaar, als
mede een 36-Jarige zwager J. v. 't V.
In een zestal perceelen is een groote hoeveel
heid goederen van den meest uiteenloopenden
aard in beslag genomen, waaronder zeer vele
textielgoederen.
Het onderzoek is nog in vollen gang en vrijwel
zeker zijn nog meer arrestaties te verwachten.
---
Zondag heeft de Leuvenache Uni-
versiteit feest gevierd. Het „taal- en
letterlievend genootschap Met Tijd
en Vlijt” vierde zijn honderd-jarig
bestaan en bij deze gelegenheid heeft
de Leuvensche universiteit het «ere
doctoraat verleend aan mejuffrouw
M. E. Belpaire, prof. dr. Gerard
Brom, Stijn Streuvels, Anton van
Duinkerken en Cyriel Verschaeve.
Woensdagochtend te ongeveer zeven uur mis
ten te Huizen de vier kinderen van de weduwe
S. hun moeder. Zij waarschuwden hun tante,
die in het huis er naast woont; onderwijl hoor
de men gekreun en men kwam, volgens de. Te
legraaf, tot de ontzettende ontdekking, dat de
vrouw des huizes in een regenput lag, waarvan
het deksel dicht was. De vrouw was stervende
en het is niet meer gelukt de levensgeesten op
te wekken.
De ca. 40-Jarige weduwe stond als een flinke
en opgewekte vrouw bekend. Het eerste onder
zoek van de doctoren wees uit, dat hier geen
moord in het spel was. Middelerwijl zijn echter
eenige gegevens aan het licht gekomen, die den
burgemeester, als hulpofficier van Justitie,
aanleiding gegeven hebben om een nader on
derzoek te gelasten. Een getrouwde zwager van
de vrouw, die toeziende voogd van haar kin
deren is en die regelmatig haar huis bezocht en
zich met de kruidenierszaak, welke zij sinds den
dood van haar man drijft, bemoeide, deelde
haar dezer dagen mede, dat hij met een Dult-
sche vrouw In het huwelijk zou treden. Thans
zijn er, zooals gezegd, aanwijzingen, die een na
der onderzoek zeer wettigen. De zwager heeft
geen gunstig verleden.
Hij blijkt de Duitsche vrouw niet gezegd t
hebben, dat hij nog gehuwd is. De patroon te
Haarlem, bij, wie de vrouw in betrekking is ge
weest, heeft zich ter zake tot de Justitie ge
wend.
Zaterdagmorgen is een paard* dat op het
Haagscheveer te Rotterdam door de firma Koel
huis wordt gebruikt om heipalen bij de heierij
ter plaatse aan te sleepen, zoo geschrokken van
een voorbij rijdenden vrachtauto, dat het ach
teruit stapte en in het water van de Delftsche
Vaart terecht kwam. Het paard, dat niet was
voorgespannen; zwom naar den hoogen kant
van de vaart.
Inmiddels had het havenpersoneel réëds een
boot losgemaakt en was met een ondertusschen
reeds gereedgemaakte „broek” naar de plaats
gevaren, waar het paard rondzwom. Men is er
in geslaagd het paard in de draagbanden te
krijgen, waarna het scheepje, met het paard
hangend aan den laadboom, naar den wal aan
de pelftschevaart-zijde is gegaan. Daar had de
politie Inmiddels gezorgd voaf een afzetting,
zoodat het dier rustig tusschen boot en wal ge
draald werd, hooger geheschen tot boven den
wal. en daarna neergelaten.
Deze bijeenkomsten waren belegd door het
Comité van Samenwerkende Onderwljzersorganl-
saties. Tot de deelnemers behoorden leden van
den Bond van Nederlandsche Onderwijzers, de
Unie van Christelijke Onderwijzers, het Neder-
landsch Onderwijzers Genootschap en de Ver-
eeniglng van Hoofden van Scholen in Nederland.
Het Katholieke Onderwijzers Verbond in Ne
derland, dat eveneens in dit comité is vertegen
woordigd, nam niet aan deze demonstratie deel,
doch komt hedenmiddag voor hetzelfde doel in
Utrecht bijeen.
Aan het slot van de vergadering werd onder
luide toejuichingen der duizenden aanwezigen
een motie aangenomen, waarin op regeering en
volksvertegenwoordiging een dringend beroep
wordt gedaan, om alsnog met ingang van 1
Januari 1938 voor het lager onderwijs een ver
laging van de leerlingenschaal in te voeren,
overeenkomstig de wenschen, naar voren ge
tracht in het adres van de zes groote pnderwy-
•ersorganlsatles bij het openbaar en bijzonder
onderwijs
Vijf en twintig honderd onderwijzers uit
het geheele land kwamen Zaterdagmiddag
in de Residentie bijeen, waar zij in de groote
zalen van den Dierentuin en van ,JDe Ver-
eeniging" demonstratieve vergaderingen
hielden voor verlaging van de leerlingen-
schaal
De heffing en de toeslag op boter zijn met
inbegrip van 7 November, vastgesteld op 30 cent
per K.G.
Behoudens tusschentijdsche wijziging zal de
volgende vaststelling der heffing geschieden
Donderdag U November.
Inklaring v.
1 Jan. ar
t/m 31 Dec. t/m 30 April
1937: -
130
- 40
-30
--35
-.75
-.75
120
soorten
(al dan
met 1
ducten en/of afvallen
verscheen het Vlaamsch Idioticon
die hiermede aan
In de studio van Joinvllle heeft dezer dagen
Kardinaal Verdler, Aartsbisschop van Parijs,
een rol veavuld in de film „Trésor de Guerre”,
waarin de roem van de Fransche kerken in
beeld wordt gebracht De opbrengst van deze
film is bestemd voor den bouw van een kerk
Joinvllle Er werden verschillende opnamen
gemaakt en de kardinaal mocht later verne
men dat deze geslaagd waren.
Deze film is geënsceneerd door André Lufot,
de hoofdrollen werden vervuld door
Harry Baur en Charles Boyer.
Voor lijnkoeken
voor soyaschroot
voor soyakoeken
voor grondnqotkoeken
voor grondnootschilfers
voor grondnootmeel
voor cocoskoeken
voor Nederl. Oost-Indische
cocoskoeken
voor maisveekoeken e.d.
voor alle andere niet ge
noemde soorten vee
koeken (al dan niet
verwerkt met bjjpro-
den Weleerw. heer
J. C. de Groot, thans Kapelaan te Amsterdam
(Gest. de Voorzienigheid);
Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem
benoemd:
tot Pastoor te Amsterdam (H. Agnea)
Weleerw. heer A. Kokkel koren;
tot Pastoor te Zwaag
L. J. J. Schamper;
tot Pastoor te Tholen
Naar wij vernemen heeft Z. K. H. Prins
Bernhard Zaterdag in audiëntie ontvangen den
generaal-majoor G. J. Berenschot, hoofd van
den generalen staf, tevens inspecteur der mili
taire luchtvaart van het Koninklijk Neder-
landsch-Indlsche Leger.
Voor het eerst wapperde de prinseiyke stan
daard van het paleis aan het Noordeinde. We
gens de aanwezigheid van den Prins stond een
wacht van twee man der militaire politie voor
den ingang van het paleis opgesteld. Te elf uur
arriveerde de generaal in gekleede tenue en
werd door Z. K. H. ontvangen. Dit was de
eerste officieele audiëntie door Prins Bernhard
verleend.
e Ned. Bioscoopbond moge dit
zakeiyke overeenkomst noemen,
onze oogen is deze overeenkomst
slechts „zakelijk" in den meest bedenkelijken
zin des woords. Deze overeenkomst teekent
op ondubbelzinnige wijze de monopolistische
Zaterdagmiddag is op den Meppelerweg te
Zwollerkerspel. ter hoogte van den Schreven-
weg, een gecompliceerd verkeersongeval ge
beurd.
Toen de 20-Jaiige wielrijdster, mej. Goselink,
uit Zwolle, zonder richting aan te geven, links
af sloeg, werd zij aangereden door een haar
achteropkomenden auto uit Amsterdam.
Het meisje kwam ten val. Juist voor een uit
de richting naderenden autobus van de Eerste
Drentache Stoomtrammaatschappij, waarvan de
bestuurder evenwel de tegenwoordigheid van
geest had zijn wagen zoo te sturen, dat de
wielen aan belde zijden langs haar heen gin
gen, zemder haar letsel toe te brengen. De ver
wondingen, waarmede het meisje later, per *ie-
kenauto. naar het Sophla-xlekenhuls is over
gebracht. waren dan ook ontstaan door de bot-
•Ing met den personenauto.
Deze wagen was tengevolge van de aanrijding
m een links van den weg loopenden sloot te
recht gekomen, waarbij de bestuurder door glas
scherven aan het gelaat en de handen werd
verwond.
De marechaussee van de brigade ZwoUe heeft
onderzoek naar de schuldvraag Ingesteld.
van wat hem tot het schrijven gedreven had:
de drift tot schrijven, de vereerlng voor kun
stenaars en de liefde en bewondering voor de
natuur en den mensch. Verder zette spre
ker zijn' opvatting uiteen over bet werk van
den kunstenaar, in het bijzonder van den
schrijver.
Anton van Duinkerken sprak hierna over de
Nederlandsche letterkunde, gids van de volks
cultuur en poneerde de Stelling, dat de be
schaafde Nederlander tot zijn beschikking
dient te hebben wat hij betitelde als een bloem
lezing uit onze letterkunde en hy stelde daar
bij de vraag, of deze bloemlezing niet tot een
concreet bezit zou kunnen worden. Wat be
ttekenen „de fraaie letteren" in de maatschap
pij?, zoo vraagt spreker en hij constateert dan
allereerst, dat de letterkunde er niet Is om
alleen maar bestudeerd, doch vooral om ge
noten te worden.
Hiermede dient de nationale bloemlezing
nauw verband te houden. De opvoeding naar
gevoel en verbeelding moet in de letterkundige
paedagogie tezeer plaats maken voor de aan
dacht die men aankweekt voor de wetenswaar
digheden omtrent schrijvers en boeken.
De dichters van het Nederlandsche volk heb-
ben het ervaringsleven van het eigen volk ver-
beeld en zijn dus „volksverbonden". Hadewych's
mystieke landschappen evenzeer als de land-
schapsvisies van Prosper van Langendonck en
Guldo Gezelle toonen dit evenzeer aan als de
strakkere meer rechtlijnige landschappen der
Noord-Nederianders.
Het is waar, dat wij geen Hamlet en geen
Faust voortbrachten, doch wij hadden Beatrijs
en Marieke van Nieumegen. Als het prototype
eener nationale bloemlezing noemt spreker Het
Antwerpse!) Liedtboeck, waarin het ontroeren
de adieu-lled van Maria van Bourgondië, mèt
het Wilhelmus een onzer schoonste klassieke
gedichten. Uit Vondel’s werk zou in bedoelde
bloemlezing weinig mogen ontbreken evenals
uit vele anderen, die spreker noemde, doch niet
uit de nieuwste schrijvers, die er niet zijn voor
de school maar voor het huidige leven.
Tegen de hedendaagsche overschattingen van
het tijdelijke zal zulk een bezit door de zinne
lijke waarnemingen tot God leiden.
Prof. 5obry dankte met een kort woord voor
de belangstelling en noodigde de aanwezigen
uit over te gaan tot het volgende gedeelte der
feestviering, het banket, dat plaats had in de
zuilenzaal der Halle.
Aan tafel werd door Mgr van Waeyenberg
een dronk ingesteld op Z. H. den Paus, Z. M.
Koning Leopold en H. M. Koningin Wilhel
mina.
Daarna hebben natuurlijk: we zijn im
mers in Leuven verschillende sprekers het
woord gevoerd. Allereerst door prof. P. Sobry,
die een toast uitbracht op den voorzitter van
Met Tijd en Vlijt, prof. Boon, door ongesteld
heid verhinderd en op den oud-voorzitter Mgr.
Sencie.
Vele andere sprekers volgden. Qnd^r hen
vermelden we prof. v. d. Essen, vice-voorzlt-
ter van het genootschap, prof. Belton, rector
magnificus der Njjmeegsche Universiteit, die
zoowel prof. Brom als de Leuvensche univer
siteit hulde bracht. Daarna voerden het woord
dr. Jozef Muls, die onder meer Stijn Streuvels
en Cyhiel Verschaeve huldigde en Alphons
Laudy, hoofdredacteur van De Tijd, die over
onzen collega Anton van Duinkerken, een der
nieuwe eere-doctores, bewonderende woorden
sprak en mede het dagblad De Tijd in deze
hulde betrok.
Ook namens de familie van den heer van
Duinkerken werden hartelijke woorden gespro
ken door een zijner heer-ooms. die weder na
mens een anderen, verhinderden heer-oom
sprak, het genootschap complimenteerde met
zijn eeuwfeest en de vreugde der familie uit
sprak over de eer aan het zoo jeugdige familie
lid Willem Asselbergs verleend.
Nog geruimen tijd duurde de feestelijke stem
ming. nog vele redenaars, o.a. Ernest Claes,
voerden het 'woord, doch temidden der wel
sprekendheid, in het nachteljjk uur, moesten
wij het opgewekte feest verlaten om tijdig aan
onze lezers rapport te kunnen uitbrengen over
den grooten dag te Leuven, waaraan schrijver
dezes en vele vrienden van onzen collega met
vreugde hebben deelgenomen. Zij, die de fees
telijkheden niet konden bijwonen, zonden tele
grammen. Onden hen was de katholieke kunst
kring ,De Violier”, die zijn telegram in vers
vorm had gecomponeerd....
■w y aar aanleiding van hetgeen wij
schreven over de tyrannic van den
Ned. Bioscoopbond, door wiens toe
doen de vertoonlng van een propagandafilm
voor de R.K. t-b.c.-bestrljding te Tegelen
onmogelijk werd gemaakt, is de Ned. Bios
coopbond heel erg booe op ons geworden. Erg
verwonderlijk vinden wij dat niet. Het is
niet de eerste maal, dat wij de woede van de
„heeren" hebben te Arotseeren. Wel verwon
derlijk is, dat het Officieel Orgaan van den
Ned. Bioscoopbond niet gereageerd heeft,
toen het „Algem. Hbl." zijn bericht over het
te Tegelen gebeurde lanceerde, ofschoon dit
bericht, waaraan wij onze gegevens ontleen
den. blijkens de eerst thans gedane uiteenzet
ting van den boozen Bond volgens zijn op
vatting een scheeve voorstelling van zaken
inhield. Waarom het ,Hbl.” „gespaard"
werd, maar „Het Kasteel van Aemstel"
aangevallen moest worden, zal wel één van
die vele geheimen blijven, waarvan men al
leen in het hoofdbestuur van den Bioscoop
bond de oplossing weet.
De „verdediging” van het Tegelsche in
cident, door het orgaan van dAi Bioscoop
bond gegeven, komt in het kort hierop neer.
Vier jaren geleden heeft het gemeentebe
stuur van Tegelen een bioscoopverbod uit
gevaardigd voor personen beneden de acht
tien Jaar. De Bioscoopbond heeft daarop,
naar hij zegt om een flnancleele débAcle
van het bioscoopbedrijf aldaar ter plaatse te
voorkomen, sluiting van dit bedrijf gelast.
Krachtens een bedrijfsbesluit van 13 Maart
1933 is het den leden van den Bond verboden,
films ten verkoop of gebruik af te staan
aan een persoon of zaak, die geen lid is van
den Ned. Bioscoopbond, tenzij tegen onder-
teekening door dezen derde van een ver
klaring, waarin deze er tegenover den Ned.
Bioscoopbond voor Instaat, dat de betreffen
de films zonder schriftelijke toestemming
van het hoofdbestuur van den Bond niet
zullen worden vertoond in strijd met eenige
bepaling, welke voor de leden van den Ned.
Bioscoopbond zelve geldt voor de vertoonlng
van films In Nederland blijkens de Statuten
en Reglementen van dien Bond of blijkens
eenlg ander door den Ned. Bioscoopbond
genomen besluit. Doet hij dit toch, dan wordt
hjj aan den Bond bjj wijze van boete f2000
schuldig, telkens wanneer een dezer films in
strijd met het vorenstaande
wordt vertoond. Aangezien
Levenskracht" zich indertijd accoord moet
verklaard hebben met deze voorwaarden,
heeft het in verband met het filmembargo
van den ‘Bioscoopbond tegen Tegelen de
vertoonlng van de propaganda-film voor t
Lb.c.-sanatorium „Bosch en Berg” niet
kunnen laten doorgaan. Volgens den Bios
coopbond is er hier derhalve geen sprake
van eenig machtsmisbruik, doch van een
volkomen normale consequentie eener zake
lijke overeenkomst, verband houdende met
den toestand ter plaatse.
machtspositie van den Ned. Bioscoopbond,
waaraan „Herwonnen Levenskracht” ziel*
nolens volens heeft moeten onderwerpen,
zooals anderen zich daaraan onderworpen
hebben. De voorstelling als zot*, de Ned.
Bioscoopbond het filmembargo tegen Tege
len hebben uitgevaardigd omdat na het
jeugdverbod een bióscoopexploitatie aldaar
economisch niet meer mogelijk zou zijn,
lijkt ons zeer aanvechtbaar. In leder geval
heeft hier het machtsbewustzijn van althans
het „hoofdbestuur" van den Bond een har
tig woordje meegesproken. De Bioscoopbond
heeft gemeend door dit embargo den gemeen
teraad van Tegelen te kunnen doen terug
komen op een volkomen geoorloofd en wet
tig besluit, waartoe de gemeenteraad de
volle bevoegdheid bezit. Het door den Bond
toegepaste pressiemiddel faalde, evenzeer
als zjjn speculatie op het Tegelsche bioscoop-
lustlge publiek. Vandaar dat hij nu uitslui
tend den economlschen kant van dit embar
go wil belichten. Het zou de moeite waard
zijn na te rekenen, wat den Bond duurder
te staan komt, voortzetting
coopbedrjjf voor personen
ouder of sluiting van een bedrijf met
consequentie den exploitant te moeten steu
nen.
Dat de Bioscoopbond de houding aan kin
nemen, welke hij thans reeds vier jaar lang
aanneemt, achten wij, nog afgezien van de
kwestie der louter formeele rechtmatigheid,
een wantoestand, temeer, daar zekere heeren
van dien Bond, die ons gebrek aan ridder
lijkheid in den aanval meenen te mogen ver
wijten, zelf zoo weinig ridderlijk zijn geweest
om ten behoeve van een zuiver liefdadige in
stelling, zonder conunerdeele bij-oogmerken,
ook 7 niet éénmaal over hun formalistisch
dictatoriale en rancuneuze hart te strijken.
Indien wij adviezen inzake ridderlijkheid
noodlg zouden hebben, kunnen wjj beter el
ders en dichter bjj huls terecht dan bjj deze
heeren. Ook zullen wij niet aan de som
matie van den Bioscoopbond gevolg geven
om aan te toonen, dat wij ook maar één pro
cent aan liefdadigheid voor onze rekening
hebben genomen van hetgeen de menschen
in t bloscoopbondbedrljf daarvoor in den loop
der Jaren hebben gedaan. Deden wij dat wèl,
dan zouden wij gevaar loopen uit het gilde
der tollenaars te geraken in dat der Phari-
zeërs. Bijzonder kwalijk neemt het orgaan
van den Bioscoopbond het ons, dat wjj „en
kele figuren uit het Hoofdbestuur van dien
Bond* van nature tegen de dictatuur in
Dultschland gekant achtten. Wij wisten ech
ter niet, dat dit een hun onaangename dis-
quallficatie was.
Wij danken het orgaan van den Bond er
aan herinnerd te hebben, dat de Franschen
zeggen, dat een krant een meneer is. Voor-
zoover wy weten, hebben zij dit nimmer van
den Bioscoopbond en zijn bedrijf verklaard.
De Bond moge nu verder in ïijn orgaan
schrijven, wat hü wil. Het zal ons niet lusten
daarop nog in te gaan. Maar wel zullen wtf
blijven pleiten voor een herordening van t
bioscoopbedrijf en een grondige herziening
van de Bioscoopwet door de nieuwe regee
rlng. Dat dit meer dan noodig is, heeft deze
Tegelsche geschiedenis voor de zooveelste
maal weer eens duidelijk bewezen.
In den namiddag had in de groote Promotie
zaal der Halle in De Naam:
demische feestzitting plaat^
movendi hun diploma’s in
nemen.
Een stampvolle zaal woonde*de plechtigheid
bi) die geopend werd door prof. Boon, die al
lereerst den rector-magnlficus Mgr. Ladeuze
begroette en daarna de openingsrede uitsprak,
waarmede hij als volgt aanving.
Heden is het een dag van vreugde voor
Hoogeschool en studenten. In 1836, toen de
studenten zich vereenigden om de miskende
moedertaal te herstellen, hebben zij een tradi
tie gevestigd van ontwakende fierheid, van eer
bied voor kunst en schoonheid, méér dan het
jagen naar een einddiploma. Zoo ontwaakte
de groeiende belangstelling voor de rechten
van Vlaanderen en voor de schoonheid.
De gouden draden door de ontwikkeling der
Vlaamsche letterkunde bewijzen een krachti-
gen groei, waarvan ook talrijke roemrijke na
men zoowel uit letterkundige als de Juridische,
medische en andere faculteiten getuigen. In
het genootschap „Met Tijd en Vlijt” ontstond
een bont taal- en letterkundig leven.
Daarom verheugen wjj ons. maar nog
een andere reden, nJ. de bekroning met
eere-doctoraat van ^eenige letterkundigen
Zuid- en Noord. Vlaanderen en Nederland heb-
ben deze bekroning, door den rector- magnif 1-
1 cus, Mgr. Ladeuze. zonder voorbehoud aan-
vaard (applaus), ten zeerste op prijs gesteld.
Spreker begroette daarna minister Rubbens
en alle genoodlgden uit Zuid en Noord en wees
er op dat West-Vlaanderen door de twee eere-
doctorandi Cyriel Verschaeve en Stijn Streu
vels vertegenwoordigd is.
Ook de hoofdredactie en directie van De
Tijd werd gecomplimenteerd met het eere-doc-
toraat van onzen collega Anton van Duin
kerken.
Hierna bracht prof. P. Sobry verslag uit over
de werkzaamheid van Met Tijd en Vlijt.
De eerste periode van het genootschap van
1836 tot 1846 kenmerkt zich door geestdrift.
De volgende periode door de Vlaamsche be
weging en den scheppenden en critischen, li-
terairen arbeid.
De eigen volksaard stond in het midden
van deze evolutie als een stimuleerende fac
tor. De spreker schetste daarna de figuur van
den stichtei*" van het genootschap EmtnanUel
van Straelen, die in 1835 medicijnen kwam stu-
deeren.
De universiteit van Leuven was toen pas
weer geopend en van Straelen begreep, dat de
katholieke hoogeschool zich aan het hoofd
moest stellen van de Vlaamsche beweging, een
opvatting, die aan de universiteit niet miskend
werd, doch eerst in 1871 werd de eerste per
manente Nederlandsche faculteit ingesteld.
Groote geestdrift was er dus niet, ook niet
onder de studenten. Van Straelen vond voor
loopig slechts drie medewerkers. Langzaam
echter kwam de erkenning, hetgeen bleek uit
eenige archiefstukken, door den spreker voor
gelezen.
De stijlvolle houding van het genootschap
heeft ook den huldigen leden veel te leeren,
hoezeer de eerste Jaren uitmuntten door naïeve
rethorica en beminnelijke onbenulligheid. Zelfs
tot 1898 bleef de kwaliteit der letteren in het
genootschap beneden peil.
Maar het strijdend karakter van Met Tijd
en Vlijt, voornamelijk door Van Straelen ver
tegenwoordigd, die „pro-Belg-Dultsch”
ingesteld, plaatste het genootschap in de volle
aandacht.
1870 verscheen het Vlaamsch Idioticon
Schuurmans, die hiermede aan „Met
Tjjd en Vlijt” een groot wetenschappelijk werk
had toegevoegd. Ook de namen van prof. Da
vid, prof. Willems, prof. Alberdingk Thijm, Al
brecht Rodenbach,, prof. Vlieberg e*. zijn aan
de geschiedenis van het genootschap verbon
den.
Bij dit alles was de rotsvaste cathollciteit
der leden opvallend.
Na 1900 neemt de artistieke factor de over
hand. Doch deze laatste periode, die velen van
de vooraanstaande aanwezigen voortbracht, kon
spreker slechts terloops behandelen.
Na de rede van prof. Boon heeft Mgr. Van
Waeyenberg, onder-rector der universiteit, de
diploma’s uitgereikt aan de nieuwe Doctores,
die door den spreker werden betiteld als wel
doeners van hun volk in den meest verheven
zin des woords.
Wegens afwezigheid van mejuffrouw Bel
paire kon haar het diploma niet worden uit
gereikt.
De overige promovendi echter werden suc
cessievelijk toegesproken.
In dr. Gerard Brom huldigt spreker den ge
leerde, den kunstkenner en den geloofsverde
diger in zijn land.
Frank Lateur (Stijn Streuvels), de schil
der van het stoere en beminnelijke Vlaanderen,
werd gehuldigd om de herleving van de Vlaam
sche letterkunde in zjjn werk.
Willem Asselbergs, gemoedelijker bekend als
Anton van Duinkerken, Brabander, verdediger
van de eenheid der Kerken, groot journalist
en bewaarder der katholieke traditie, de benja
min der promovendi.
Tenslotte de „kapelaan van Alverlnghem”,
Cyriel Verschaeve, die evenals de overige doc
tores luide werd toegejuicht.
Prof. Gerard Brom dankte namens de ge-
huldigden en prees zich gelukkig te mogen ge
tuigen, dat op dezen dag een gemeenschap
leefde in Leuven, welks universiteit steeds d»
getuige was van de waarheid en de gemeen
schap, ook de gemeenschap der taal. In dit
huls, zoo zegt spreker, is het een triomf, dat de
Nederlandsche taal wordt gevierd. Hiervoor
dankte spreker ook den rector-magnlficus. die
uit een andere taalfamilie stamt. Een derde ge
meenschap is de universitaire gemeenschap.
Met den uitroep „Loven boven!” besloot spr.
zijn dankwoord.
Cyriel Verschaeve, daarna sprekend over het
onderwerp „Wat ik met mijn werk bedoeld heb”,
improviseerde dichterlijk over de verhouding
van den kunstenaar tot het leven, dat hjj wil
verbeelden en beheerschen en Stijn Streuvels
beantwoordde de hem gestelde vraag, wat hij
met zijn werk heeft uitgebeeld, of liever, zooals
hjj opmerkte, wat hy heeft kunnen uitbeelden.
In gemoedeiyken styl gaf hij een overzicht
De Commissie Inzake huishoudelUke* voor
lichting en gezinslelding Is voornemens een
tentoonstelling in te richten van modellen
voor handenarbeid voor werkliefhebbers. Op
deze tentoonstelling zullen geëxposeerd worden
modellen van huisraad, gebruiksvoorwerpen en
speelgoed.
Voorts zal grtruik gemaakt worden
inzendingen op de onlangs door de
81e uitgeschreven prijsvraag.
Zoo zullen worden tentoongesteld:
De werkteekenlngen ingezonden voor de
prysvraag, het gedrukte boekje met werkteeke
nlngen van den prijswinnaar en de werkstuk
ken, gemaakt naar deze laatstgenoemde werk-
teekeningen.
Ten slotte tracht de commissie inzendingen
te verwerven van reeds bestaande goede voor
beelden van handenarbeid en van eenvoudige
voorbeelden van oude volkskunst. Organisaties,
vereenlglngen of particulieren kunnen inzen
dingen doen op dit terrein.
Secretaris van de commissie is de heer J. van
den Berg, departement van Sociale Zaken, Be-
suitephout 30, ’s-Gravenhage.
Alle inzendingen worden voor de inzending
gekeurd.
De organisatie der tentoonstelling is opge
dragen aan het nationaal reizend museum voor
ouders en opvoeders.
De eerste tentoonstellingen zullen gehouden
worden na 1 Januari 1938 te 's-Gravenhage,
Amsterdam en Rotterdam. Daarna ook in an
dere plaatsen, in overleg met de plaatseiyke
commissies inzake huishoudeiykê voorlichting.
Een „MUnhardtje" werkt krachtig en veel
zijdig. waardoor pijnen bijzonder anel ver
dreven worden. Na gebruik valt de pijn
ala het ware van U af zonder dat eenlg
gevoel van zwaarheid of moeheid achter
blijft- U zult dan ook verheugd en ver
baasd zijn zooals „Mljnhardtjea” helpen
bijHoo/dpign. Kiespün. Zenuwpgnen, Spit.
Spierpijn. Rheumatieche pijnen, liigraine,
Periodieke pifnen. Kou. griep en moeheid.
Bereid volgen» recept.
MJJ^lA’luj) Apotheker MUnhardt.
Koker 12 st. 50 ct. Proefvèrpakking
2 st. 10 ct. Bij Apoth. en Drogisten.