De avonturen van Prof je en Struis je
Nederlandsche vrijwilligers
I c*
opan je
van den daq
Ik^
I
F 250.-
in
Behouden zij hun
nationaliteit
|IES, LIESBETH,
ELISABETH
L
n ZAALBERG deken
Schaken per Telex
Millionnair en deserteur
Een échte ZAALBERG deken kost f 1O<
Wat staat aan deze
strijders te wachten?
Avonturen van een Fr ante hen
acheepa jongen
Wat beteekent krijgadienat en wat
beteekent ataatadienat eigenlijk?
Binnenkort een nieuwe
proefneming
30 k%.
naar het hart
AANGIFTE MOET. OP STRAFFE VAN VERUES VAN ALLE RECHTEN. GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
HOE LANG IS ÜW REMWEG?
-■
van
mü... alsjeblieft....
mijn
hü
las hü:
prompt.
Voor het middagmaal moest Prof je
weer
LIES".
BS
directeur.
de arbeiders zal gebouwd
j
Arme jonge meisjes, die u verbeeldt de wereld
te veranderen, omdat de wereld blijft uitroepen,
dat de opvoeding, die gij ontvangt u onafhan
kelijk maakt! Die onafhankelijkheid, verwor
ven door onzen wil, door ons werk, wij weten
niet wat er mee te doen, omdat onze harten
niet alleen door het leven wijlen gaan. Onze
harten zijn ongelukkig, men moet ze beklagen!
slechts een begrafenis zijn. Arme Lies, je hebt
nog drie maanden te leven!
het
len doen vergi
:unnen opbrengen.
etoogt dat alle strijders in Spanje
behouden hebben, mr.
En
er
^er met zich zelfetrvu^vankeUjk
worden, of h\j visioeneil of
Uit het Fransch vertaald door Christine Kamp
1
leer.
[ij voor, dat u er verstandiger aan
<jan duiven te vangen, wat harder
te doen heeft, kunt u mij
schilderen. Om geenerlel pretentie
Een dezer dagen maakten wij melding
den schaakwedstrijd UtrechtEindhoven, welke
1 gespeeld, zoodat de beide teams
eigen clublokaal konden blijven
het meisje, j"
zich een fa tnaag
Zondag en ben je dus vrij. Ik durf niet te be
loven. dat myn tafel zoo voorzien zal zijn als
die bü jou In Marly. Ik heb ook geen tuin, mJ]D
bloemen z(jn geleverd door Parüsche bloemisten
en mijn grijs plafond kan niet vergeleken wor
den met dien blauwen hemel in Marly. Kom
toch maar, misschien dat de bewuste dame je
bevalt.
voortbouwen op de opgedane ervaringen.
Wij hebben ons daartta gewend tot verschil
lende personen, die in dezen tot oordeelen be
voegd zijn, ten einde te trachten, de oorzaken
der mislukking op te sporen, zonder hierdoor
echter veel wijzer te worden. Zoo achtte de
heer L. van Woerden, die aan Utrechtsche zijde
bet Telex-apparaat bediende een werkzaam
heid waarmede hij ten volle vertrouwd is
het een raadsel, waarmede die 5 uur verloren
gingen. Het toestel zelf immers werkte, als
steeds, voortreffelijk en ook het overbrengen
der zetten verliep in Utrecht oogenschijnlijk
zeer vlot. Wel werd er een enkele maal noode-
loos heen en weer geseind, daar men elkander
verkeerd begrepen had. doch hieruit laat zich
het groote tijdverlies, dat zich vrijwel evenredig
over den geheelen speeltijd verdeelde, niet ver
klaren. Ook de heer Jungman, die de organisatie
in Utrecht verzorgde, begreep niet, waarom
men herhaaldelijk zoo lang op het binnenko
men moest wachten van een tegenzet, die
naar beneden, in de groote eetzaal. Struisje
ging als altijd met hem mee, n.aar toen ze
samen aan tafel wilden plaats nemen, kwam
een bediende naar hen toe en zei hun. dat
het alleen aan menschen was veroorloofd
aan tafel te eten. Aan Struisje zou hét eten
ergens anders worden gegeven. En Struis Je
werd naar de keuken gezonden. Maar1 toen
hjj aan zijn hongerig jong dacht, gaf hij er
de voorkeur aan om boven op de kamer te
eten. En zoo stapte Struisje met een panne
tje in zijn bek de breed* trappen op. want
in de lift ging hij niet meer en zeker niet
zonder zjjn meester.
Ik kom zoo Juist terug van Marly en In die
fabriek, gelegen in een bekoorlijke streek heb
ik mijn ziel van voorheen teruggevonden.
Mama had mij meegenomen, zonder er blij om
te zjjn en ginds werd Ik niet verwacht. Ik kon
dus de verrassing lezen op de gezichten, die niet
door een telefoon gewaarschuwd waren.
Claude heeft mij zijn vreugde van mij weer
te zien, niet verborgen en ik heb hem de mijne
getoond. Hij vond zijn vriendin terug en ik
mijn vriend; de dikke wolken, die onze vriend
schap verduisterden zijn verdwenen. Ik beken,
dat wjj heel egoïstisch zjjn geweest en dat wij
ons heelemaal niet bekommerd hebben om onze
moeders. Ik heb de fabriek willen bezichtigen
tot in de kleinste bijzonderheden en die fabriek,
volgens de bewerking van Claude nog niet gereed
heeft mij in verrukking gebracht. Ik heb de
schoonheid van machines begrepen, toen ik ze
zag werken. Ik zag een boom aanbrengen en
die boom werd meubels, kinderspeelgoed, aller
lei gebruiksartikelen en dat alles machinaal,
enkele handen gaven de richting aan, een werk,
dat een kind zou kunnen doen.
Die fabriek Is als een onmetelijk paleis van
de mechanica; er zijn heel veel werklieden te
werk gesteld en men zou er nog meer kunnen
gebruiken. Claude wil vergrooten en droomt er
t --i -
bouwen, die voor model zou kunnen dienen. Met
welk een Ingehouden geestdrift heeft hij mij
uitgelegd, wat hij wilde doen. Wij bevonden ons
verstandige en toegewijde echtgenoote, iemand,
die in staat is het ziekenhuis en de kinderbe-
waarplaats te organiseeren. Zjj zal een moeilijke
taak hebben; de menschen uit het volk gelijken
niet op ons. zij zijn eenvoudiger, men moet
het bekennen beter, maar ook zeer wantrou
wend. In het begin zullen zij niet begrijpen,
dat wij ons met hen bezig willen houden om
hun maatregelen voor de gezondheid op te leg
gen. die zü bespottelijk zullen vinden. Er zal veel
geduld, goedheid, toewijding noodlg zijn om dat
werk tot stand te brengen en heel veel vol
harding om het te voltooien. Lies, als Je een
vrouw kent, die In staat is die taak op zich te
nemen, vraag haar dan in mijn naam ten huwe
lijk."
Ik begreep dien droom van plande, onuitvoer
bare droomHoevelen hebben getracht zoo
iets te doen!
Ik vroeg: „En die vrouw, tot wie ik in je naam
zal moeten spraken, moet zü jong of oud zün?"
De oogen van mjjn vriend, die de kleur hebben
van den hemel, keken mjj verheugd aan.
„Voor alles wil ik. dat zü goed is. Mün werk
lieden zün als slecht opgevoede kinderen, ge
leid door zaaiers van haat en wanorde., die hun
slechten raad geven in mooie woorden. Vandaag
radicalen, socialisten, morgen communisten,
anarchisten, zoodra de gelegenheid ziel* oor -
doet. Mün werklieden zouden ons angst aan
kunnen jagen, maar zü zün vatbaar voor ver
betering.- Bü- hen te de propaganda voer het
kwaad altüd doeltreffend geweest, wü zullen die
vervangen door de propaganda voor het goede."
.Dat is een geweldige taak!”
dan i
zün i
aandacht
Y son Grassin onderscheidde zich in het ge-
heel niet van talloos vele kunstschilders.
Hü bezat te veel om dood te gaan, en te
weinig om te leven. Het „te veel” bestond uit
een bonte verzameling schilderijen,, die op en
naast elkaar de wanden van het bedompte zol
derkamertje geheel verborgen. Ettelüke roesti
ge spükerkoppen toonden, dat er achter die
bonte en schreeuwerige verf-massa inderdaad
nog iets reëels was. Leon Orassin dacht, dat zün
geestesproducten onder een bepaalde cate
gorie waren ze onmogelük te rangschikken
een behoorlük kapitaaltje vertegenwoordigden.
Kunstkenners hadden het hem bevestigd, maar
wellicht doelden die op de vermorste hoeveel
heid verf!
Het „te weinig” is makkelüker aan te toonen.
In de geïmproviseerde provisiekast stond al
leen eetgerei. Als de honger het hem te bar
maakte, bezocht Leon een vriend* en noodlgde
zichzelf uit om te blüven eten. Maar voor het
zoover was. kon hü op zün divan heerlüke
droombeelden, smakelüke gerechten en koele
dranken verwerken. En dan gebeurde het wel.
dat zün Inspiratie den honger verdreef en dan
schilderde hü uren lang, tot een stilleven was
gewrocht, dat Leon opnieuw het water om de
tanden deed loopen. Eerst dan ging hü op
strooptocht uit.
Vanmorgen was het weer hetzelfde liedje:
Leon behoefde gerust niet van zün divan af te
komen: gisterenavond had hü het weinige eet
bare. dat hem nog restte, opgepeuzeld. En
nu.
Nu kwam geen droombeeld hem bekoren, in
tegendeel. Iets heel tastbaars. maar ook heel
teers, hield shn hongerige aandacht gespannen.
Een kittig verwaand duifje verdeed zün tüd
met Leon's werkkamer, vanaf den rand van
zün waterglas, nauwkeurig op te nemen. Naar
alle kanten draaide het parmante beestje en
per Telex w^rd
ieder in hua
Dit experiment om de bruikbaarheid van de
Telex voor schaakcompetlties te onderzoeken
achtten wü mislukt, daar er op 74 uur speel-
tüd büna 5 uur met het overbrengen der zetten
verloren ging, zoodat er slechts ruim 2 4 uur
werkelük geschaakt werd en er om 11 uur
's avonds het aanvangsuur was half 3 en er
was 1 uur pauze geweest pas één partü van
de 10 regelmatig tot een einde was gekomen.
Dit resultaat deed des te teleurstellender aan.
daar de eerste proefneming met een dergelüken
schaak wedstrüd. tusschen Eindhoven en Den
Haag, veel beter slaagde, hoewel men toen nog
heelemaal geen ondervinding van het geval
had. Toentertijd waren na 84 uur spelen n.l.
reeds 5 partüen beëindigd, terwül bovendien het
vastgestelde speeltempo langzamer was, zoodat
er blükbaar aanzienlük minder tüd verloren
ging.
De mogelükheid van een redelük vlot ver
loop moest dus geenszins uitgesloten worden
geacht, wat verheugend was. daar deze wüze
van spelen hoewel het steeds een surrogaat
zal blüven een oplossing zou beteekenen voor
zeer ver van elkaar verwüderde clubs. Het was
dus wel een domper op de goede verwachtin
gen, dat dit tweede experiment, waartoe de
PTT wederom haar welwillende medewerking
verleende^ zoo tegen viel, terwül men toch kon
De kamer voor Prof je was ruim en licht
en Struisje liep dadelük met zün baby naar
het frissche bed om er een nestje te maken
Maar Profje hield hem tegen. Nee. nee, zei
hü, Je moet nu niet denken, dat er op de
heele wereld niets gewichtiger meer bestaat
dan dat Jong van Jou. Het is maar een lee-
lük dingetje hoor en er zün er duizenden
zoo. Leg hem maar op dat voetkussen in
den hoek bü het raam en hielp me nu eens
om.' de koffers uit te pakken, war.i het wordt
tüd. dat Je weer eens leert, wat werken is.
Je bent erg verwend den laatsten tüd.
Dat de P TT. het schaakspel een goed hart
toedraagt is bekend. Dit bleek niet alleen thans
bü het beschikbaar stellen van de Telex, maar
ook bü de matches EuweAljechtn. waaraan
de P.T.T. haar onmisbare hulp verleent. Wü
twüfelen dan ook niet, of er zal binnenkort een
derde Telexwedstrüd plaatsvinden, waarvan wü
het verloop met veel belangstelling tegemoet
zien.
Claude Is gekomen, alles is besloten, hü heeft
de dame aangenomen, die ik hem heb voorge
steld. ik ben tevreden voor haar en voor
mezelf.
Ik wachtte Claude gisterenmiddag vroeg, den
kende, dat hü verlangend zou zün de aanstaande
medewerkster te zien, maar mijnheer de direc
teur heeft het zeer druk en er zün personen,
die niet anders dan Zondags bü hem kunnen
komen om met hem te spreken. Ik heb dus
met de bewuste dame den heelen middag door
gebracht en naar mate het later werd, kreeg ik
angst, dat de dame aan mün vriend niet zou
behagen. Eindelük tegen vüf uur is Claude ge
komen; hü had zün gezicht van directeur; ik
geloof, dat hü zün brommerige gelaat
tans geheel heeft afgelegd, het air dajJH
nam lederen keer als hij trui
tii,eden dag Eli-alx
bij Je prettig! Je plafi
komen van Parüsche w
n de rechtslltteratuur wordt nu al gedebat
teerd over de gevolgen van den terugkeer
der Nederlanders, die in Spanje met
rechtsch of llnksch zün gaan meevechten. En
inderdaad, het is nuttig thans reeds eenlge
daaruit voortspruitende moeilükheden te gaan
overwegen.
Immers, als deze vechtersbazen aan de
grens staan, zullen op zeer korten termün be
langrijke decisies moeten worden genomen. Een
der meest belangwekkende quaestles. welke zich
hier voordoen, is die omtrent het Nederlander
schap dezer lieden. Hieraan zullen wü thans
even een beschouwing wijden, mede naar aan
leiding van twee artikelen In het Nederlandsch
Juristenblad verschenen van de hand van
mr. Klsch en mr. Stoffel.
In de wet op het Nederlanderschap en het
ingezetenschap (1892) Is onder meer de wüze
opgesomd waarop men zün Nederlanderschap
toeval waren ontloken. O, wa
Claude en ik probeerden *t t
vertragen, maar, helaas, mama is een bemin
nende echtgenoote en heeft voor principe aan
genomen. dat ze haar man nooit behoort te
doen wachten....
Ik schreef aan Claude:
„Beste vriend, als Je morgen wilt komen, zal
Ik Je-db vrouw voorstellen, die naar ik meen in
staat zal zün je in Je werk bü te staan. Zü be
zit niet alle eigenschappen, die je opgenoemd
hebt, maar misschien zul Je toch wel tevreden
zün. Ik kan Je al dadelük verzekeren, dat zü
Uw ramman moeten la «corn zijn eer
•nto op 'a drogen weg tot stilstond te
bij verlies van oen band,
een zoet ut een oog.
verliest. Een dezer wijzen is: „door zonder Ons
(d.i. H.M. de Koningin) verlof zich te begeven
in vreemden krügs- of staatsdienst." Zouden de
Nederlanders, die aan de Spaansche fronten
meegevochten hebben, onder deze bepaling val
len, dan zou hun toch meestal onbezonnen
stap hen wel eens aanzienlük kunnen berou
wen. wü denken aan het actief en het passief
kiesrecht, aan de benoembaarheid in over-
heidsbetrekkingen, aan de uitlevering, aan het
paspoort en aan de toelating en uitzetting van
vreemdelingen. Het zou m.a.w. wel eens kunnen
gebeuren, dat deze personen ons grondgebied
heelemaal niet zouden mogen betreden, als zü
geen Nederlanders meer zouden zün. Zoo’n
vaart zal t nu wel niet loopen. maar het zou
toch kunnen. Tegen betaling van minstens f200
zouden deze personen dan wel weer genaturali
seerd kunnen worden, maar het Is de groote
vraag, of de meesten zoo’n groot bedrag zoo
maar Ineens -
Mr. Klsch
hun nationaliteit behouden' hebben.'
Stoffel betoogt, dat zü allen deze hoedanigheid
hebben verloren. Men ziet, dat t recht
nogal stof biedt tot meeningsverschlllen en de
batten.
Laten we thans eens nagaan, wat de bedoe
ling is geweest van de aangehaalde wetsbepa
ling. Wü putten hiertoe mede uit de artikelen
Van de aangehaalde schrijvers.
Bü de totstandkoming van den Code Civil was
Frankrük in oorlog tegen half Europa. Vele
emigranten streden In de vüandelüke legers
tegen hun geboorteland en het was daarom niet
wonderlük, dat Napoleon deze landverraders
gevoelig wilde treffen. Op zün bevel Is het on
derhavige wets-artlkel dan ook opgenomen; de
kennelüke bedoeling was dus, om hen, die in
vreemden krijgsdienst traden en daardoor hun
land zouden kunnen gaan bevechten, uit de na
tionale gemeenschap te verwüderen. Deze be
paling nu werd eerst niet, maar In 1832 weer
wel in onze wetgeving opgenomen. Ook hier
gold de argumentatie, dat zü. die in vreemden
dienst gaan, ,4n de gelegenheid komen, om de
wapenen tegen hun vaderland te moeten voe
ren." Het blükt dus, dat dit wel het voornaam
ste motief is geweest, 'gezegden maatregel te
nemen. Maar daaruit mag men nog niet gaan
concludeeren. dat iedereen nu gerust In vreem
den krügs- of staatsdienst kan treden als dit
gevaar afwezig is. Ten eerste, dit gevaar is
nooit geheel afwezig. Ten tweede, is dit niet
een criterium. De wet luidde in Frankrük en
luidt bü ons algemeen, en omvat krijgsdienst
en staatsdienst. En daar uit het treden In
vreemden staatsdienst ook verlies van na
tionaliteit voortvloeit, blükt wel duidelük, dat
het nooit de bedoeling is geweest om deze
sanctie alléén toe te passen, als iemand zich in
de gelegenheid zou stellen, tegen zün land te
vechten. Mr. Kisch meent hieruit wél te kunnen
afleiden, dat de bepaling niet algemeen dient
te worden toegepast, dat men maw. allerlei
onderscheidingen dient te maken, zooals tus
schen externen en internen oorlog, tusschen
het dienst doen als beroep en het meeddfen aan
een enkelen specialen veldtocht. Wü meenen
met mr. Stoffel, dat voor dergelüke distincties
hier geen plaats is.
Het eenige waar het op aankomt is: wat be
teekent krügsdienst en wat beteekent staats
dienst eigenlük? Hierin alléén kunnen wü n.l.
de oplossing vinden. Nu is t niet te ontkennen,
dat krügsdienst een betrekkelük eng begrip is.
O.l. dient men onder krijgsdienst te verstaan,
het dienst doen in een vast leger van een er
kend gezag; zoo b.v. het Fransche Vreemde
lingenlegioen etc. etc. Naast dit enge begrip
wordt nog de staatsdienst vermeld en hieronder
vallen b.v. politietroepen. Nu zou men kunnen
fk zal dus mee naar Marly gaan en te voren
of daarna, dat is niet van belang, zal ik baron
Rulli verlof geven aanzoek om mijn hand te
doen. Binnen veertien dagen zal ik verloofd zün
en in drie maanden getrouwd. Lies zal een be
grafenis hebben eerste klasse; de portier en de
koster in vol ornaat, de kerk met bloemen ver
sierd en vol goede vrienden en vriendinnen, die
gedurende de plechtigheid het toilet van de
bruid en haar houding zullen critiseeren en met
elkander zullen spreken over de excentriciteiten,
die zü heeft uitgehaald. Men zal baron Rulli
een beetje beklagen, ondanks den bruidsschat
van de bruid, maar haar zal men niet beklagen.
En toch zal die mooie huwelijksplechtigheid
AWW w-t a n/^AT'klTT’°P dit blad zijn Ingevolge de verzekenngsvoorwaarden tegen E* 7 RO bU levenslange geneele ongeschiktheid tot werken door 17 m ongeval met
I Iw r< ongevallen verzekerd voor een der volgende ultkeeringen verlies van belde armen, beide beenen of belae oogen VU» doodeUJken afloop
„Ben je er bang voor?"
„Er is immers geen sprake van mü!”
Er kwam een stilte, het was zoo’n mooi weer,
de vogels schenen blkander het toe te roepen,
wü liepen langzaam en daar Claude wat be
droefd keek, zei ik, opdat dit uur niet zoo
somber zou eindigen'. „Ik zal mü er mee bezig
houden, ik zal zoeken, ik weet nu precies wat
n vrouw Je bedoelt.”
En sprekend even goed in naam van zün
werklieden als in zün eigen naam antwoordde
hü mü: „Zeg haar vooral, dat wü haar zullen
beminnen."
Wü waren aan het einde van de welde ge
komen* en gingen terug naar het huls van den
waar mevr. Rendut en mama ons
wachtten. De thee met toebehooren werd ge
bruikt In een tuin, waar de bloemen als per
it was het er mooi
tftir van vertrek te
om te dienen, dat woord vat in het kort al haar
aspiraties samen.
Kom bü ons theedrinken, morgen is het
op een weide, begrensd aan een züde door een
kleine rivier en aan de andere door hooge popu
lieren, wü liepen in het frissche gras bezaaid
met allerlei bonte bloemen, door den wind of
door de vogels gezaaid.
En Claude zei mü: „Elisabeth, als ik droom
en dat gebeurt mü dikwüls, sedert ik in Marly
woon, zie ik hier landhuisjes opgericht met véél
vensters om licht en lucht toe te laten. Ik zie
in die huisjes kinderen dartelen, ik zie hier een
nieuw ras van arbeiders, die tevreden zün met
hun lot en niet denken aan elschen, stakingen
en het gewone gevolg: rampen.... Daar, kijk
daar zal ik een school bouwen, iets verder een
ziekenhuis, men moet zorgen voor de zieken en
dan een bewaarplaats voor de kleintjes. Ik wil
hier zalen hebben, waar de werklieden zich
kunnen ontspannen, bioscoopvoorstellingen van
goede soortj zalen, die hun de kroegen zul-
doen vergeten. Bulten zal ik speelplaatsen
laten aanleggen en als ik rük genoeg ben, zal
ik een kerk laten bouwen, die het middelpunt
van alles zal zün
Ik droom en men zal mü zeggen, dat net
onmogelük is om de vriend te zün van mün
ondergeschikten, ik droom als ik denk, dat zü
begrüpen zullen dat zü werken voor de gemeen
schap en tegelükertüd voor zichzelf. Geen groote
salarissen, maar allen zullen belang hebben bü
de winsten, want zü zullen hun deel daarvan
krügen en ik’wil, dat hun deel groot zal zün.
van rondom de fabriek een werkliedenstad te Iedereen - aal mü
richten, die voor
worden en hun zal toebehooren. Er ontbreekt
mü om dat tot stand te brengen slechts een
toen zocht het de tafel af, kennelük naar brood-
kruimpjes. (i
.Dat kan je wel laten, mün liefje,” gnuifde
Leon.
Opgeschrikt door het zware mannengeluid, J
fladderde het duifje op, zocht naar een uitweg, j
maar kon dien blükbaar filet meer vinden. Ang- J
stlg sloeg het zün vleugels uit; botste tegen een j
schilderü. dat wat terugweek, wendde en draai
de. tot het tenslotte neerviel, vlak naast de di- J
van. Leon pakte het diertje meewarig op. maar j
meteen kreeg hü een smakelijke ingeving: .Den
gebraden duifje!”
Op hetzelfde oogenblik werd de deur open-*’
gesmeten. Hügend van het vlugge loopen stond'j
daar een meisje, dat een oogenblik rond keek
en dan met een verheugden kreet op den divan
wijzende:
„Goddank, mün, duifje!”
„Bedoelt u mü. Juffrouw?” kwam Leon's ont
nuchterende vraag.
Nu eerst drong het zonderlinge van den toe
stand tot het meisje door; fel rood kleurden
zich haar wangen, het hoofd zakte een weinig
voorover en dan stamelde ze:
„....Geeft u
duifje terug!”
.Mün duifje?.... Ik ken u In het geheel
niet! Als d? hemel een man, van wien het on-
noemelük erg was. als hü van honger omkwam.
zoo’n malsch duifje overstuurt voor zün lunch,
dan is dat een tractatie. die men toch zoo maar
zonder meer niet afgeeft!"
;raad van alcoholhallucinatles. D1F
le maar heel kort. In een tempo,
m enkele conventie strookte, werd
t eer aangedaan, zoodat er spoe-
meer over was dan afgeklove*
leegde.flesch en.... de brief!
■n nieren voldaan over zoo’n ex-
brsngen Mnnsn d« ondsmoande af
standen
BIJ 10 km per <nir v meter
Bij 20 km per uur 4 meter
Bij 30 km per uur V meter
Bij 40 km per uur 14 meter
BIJ 50 km per uur 25 meter
Bij 80 km per uur 44 meter
Struisje vond het niet prettig, dat hü dat
allemaal hooren moest, maar hü kor.' niet
anders zeggen, dan dat Profje gelük had. En
dus ging hü aan het werk, zooals vroeger.
Hü hing Profje’s Jas en hoed netjes in de
kast en kreeg het nachtgoed uit den koffer.
Maar tusschen het werk door kon hü niet
nalaten telkens even naar het voetkussen te
loopen, waar het kleine Struisje. lag, om te
küken of het aan niets behoefte had.
Profje, die dat best begrüpen kon, zei
maar niets van.
Wanneer men de geschiedenis van den
scheepsjongen Henrl Doncleux verneemt, komt
men werkelük tot de overtuiging, dat het be
roep van millionnair nog niet zoo eenvoudig te
leeren is als in het algemeen wordt aangeno
men. De nauwelüks 20-jarige Doncleux was
leerling van de zeevaartschool en stond dus
onder de militaire wetten. Toen hü Juist we
gens een dommen streek twee weken in de
marlne-gevangenis te Toulon doorbracht, ver
schenen zün ouders bü zün superieur en ver
zochten hem, hun Jongen vrü te laten, wül hü
Juist een mllUoen francs In de staatsloterü had
gewonnen. Dit verheugende feit kon intus-
schen geen reden zün tot verkorting van zün
straf. Wel kreeg de jonge Henri echter een
paar dagen verlof om dit onverwacht geluk in
den kring züner familie te vieren.
Maar reeds onmlddellük had de jeugdige ml-
lionnair pech. In de eerste plaats kocht hü na-
tuurlük een auto. Toens hü daarmede door de
straten van Toulon reed, zag hü twee aardige
meisjes in gezelschap van éen onderofficier der
koloniale troepen loopen. Hü noodlgde hen uit.
mede te rüden. Maar tot den triomfalen irt-
tochF' in t dorpje, waar zün ouders woonden,
kwam het niet. Hü kreeg een auto-ongeluk.
bleef zelf weliswaar ongedeerd, maar zün mede
passagiers kwamen er slecht af. Een kleine
boete van 100 frs. was nog te dragen Maar
toen hü 250.000 frs. schadevergoeding aan zün
medereizigers moest betalen, meende hü toch,
dat zulks een te groot gat in zün vermogen zou
slaan. Derhalve won hü den raad in van den
matroos Deschamps. Deze gaf zün vriend den
onverstandigen raad te deserteeren. Zü bega
ven zich naar San Sebastian in de hoop, hier
niet slechts tengevolge van den burgeroorlog
avonturen te beleven, maar bovendien ook goed
te kunnen verdienen. Doncleux kocht dus in
San Sebastian een barbedrljf. maar daar hü en
zün vriend de beste klanten waren, werd de
zaak, die zwaar onder schulden gebukt ging
door de autoriteiten gesloten. Zonder een cen
time in den zak keerden zü naar Frankrük te
rug. Deschamps werd wegens zün deserteeren
reeds tot 12* maanden gevangenisstraf veroor
deeld. En nu komt Qoncieux voor den krügs-
raad Daar hü zich vrüwilllg aangemeld heeft,
hoopt hij op éen milde straf. Zoo eindigde de
droom van een millionnair!
achteraf 4 tempo bleek gespeeld te zün. Hü
kreeg, evenals de andere Utrechtsche deelne
mers, den indruk, dat er aan Elndhovensche
züde gestagneerd was. doch het verbaasde ons
niet, van den Eindhovenschen speler J. Ster
kenburg. den initiatiefnemer van het schaken
per Telex, te vernemen, dat men aan gene züde
van de lün juist de fout in Utrecht zocht. Ook
de heer Sterkenburg achtte de proefneming
ditmaal een mislukking, doch meende, dat ver
betering van de distributie der zetten, zeker
mogelük moest zün.
Weer een ander achtte het beter, een derge
lüken wedstrüd geheel per telefoon te houden,
daar men dan sneller van gedachten kan
wisselen.
Daartegenover staat echter, dat men met de
Telex alles zwart op wit krügt. wat voor de
noodzakelüke contröle vrüwel onmisbaar la.
Ir. A. D. J. Uurbanus. hoofd van den Dienst
Havée te Den Haag, begreep ten volle dat de
Telex voor het onderhavige doel onbruikbaar
moet worden geacht, indien er werkelük zoo
veel tüd verloren moet gaan als in den Jong-
sten wedstrüd. doch achtte dit volstrekt niet
noodlg. De noodige manipulaties het op-
schrüven van den zet door den speler. 1 doorge
ven van het briefje vla dengene, die de zetten
controleert, aan den typist, het overseinen erj
het overbrengen van den ingekomen zet aan
den tegenspeler zün zóó eenvoudig, dat dit
alles zeer snel kan geschieden. Alleen wanneer
er tegelükertüd meerdere zetten binnenkomen,
kan er even tüd verloren gaan, vóór het de
beurt Is van een zet. overgeseind te worden.
Daarom ware het volgens Ir. Uurbanus mis
schien wenschelük nog een derde experiment
te doen plaatsvinden, waarbü aan weerskanten
één of meer controleurs met een stopwatch in
de hand nagaan, hoeveel tüd voor iedere mani
pulatie verloren gaat.
Op deze wüze zal er stellig het een en ander
te verbeteren zün. maar toch vreezen wü. dat
het eindresultaat nooit geheel bevredigend zal
worden. Men onderschat ons inziens het groote
aantalzetten, dat qvergeselnd moet worden.
Neemt men aan. dat een partü gemiddeld 40
zetten telt dan beteekent dit bü een tlentallen-
wedstjüd toch nog. dat er 800 zetten te ver
werken zijn. Niettemin zal het van schakers-
züde stellig zeer op prüs worden gesteld, wan
neer de PTT. haar medewerking zal verleenen
aan een derde experiment onder contróle. zoo
als door ir. Uurbanus werd aangegeven.
zeggen, dat krügsdienst in deze opvatting een
onderdeel is van ^staatsdienst. Dit is evenwel
dBAr niet juist, waar een geordend leger staat
onder een erkend gezag, maar dit erkend gezag
nog geen „staat” is. B.v. indien de mogend
heden er toe overgingen aan Franco het recht
van oorlogvoerende toe te kennen, brengt dit
nog niet mee, dat hierdoor een nieuwe staat
wordt erkend.
Uit dit alles kunnen wü al terstond conclu
deeren, dat zü die in dienst der Regeering*
van Spanje traden, aan de voorwaarden vol
doen, welke de wet voor verval van nationali
teit vervuld wenscht te zien. Ofwel treden zü
in het leger, ofwel voegen zü zich bü politie
troepen (het is immers een interne oorlog) en
in belde gevallen zün ze hun Nederlanderschap
kwüt.
Ten aanzien van de vrüwilllgers bü de
Rechtsche troepen, zie ik niet, hoe men het
verlies Van Nederlanderschap op hen zou kun
nen toepassen. Immers zü traden noch in
staatsdienst, noch in dienst van een vast leger
van een erkend gezag. Vergeten wü niet, dat
volgens de Nederlandsche Wet de troepen van
Franco nog steeds opstandelingen zün, en t is
wel hoogst vermakelük te zien, hoe de nlet-
erkenning van Franco als oorlogvoerende partü
hier ten gunste van de aanhangers van Franco
werkt! Wü geven toe. dat deze oplossing niet
billijk Is. Tenslotte worden hierdoor alle aan
hangers van lederen opstand bevoordeeld boven
de aanhangers van iedere wettige regeering.
Maar, wat moeten wü anders doen, dan de wet
toe passen?
Krügsdienst zou wellicht beteekenen iedere
dienst bü eenig krügvoerend leger. Inderdaad,
ware dit zoo. dan zouden de Franco-aanhan-
gers^ gelükgesteld moeten worden met de re-
geerings-aanhangers. Maar wü betwüfelen of
men dit zal kunnen volhouden. Krügsdienst is
niet „leder handtastelük worden." Immers, men
zal toch niet beweren, dat zü die destijds bü
de relletjes in de
politie meevochten
traden. Het waren gewone oproermakers. En
ook als zich iemand aan hun hoofd had gesteld,
ook als Rusland hun munitie had kunnen ver
schaffen en als ze tenslotte in regelmatige
rangorden tegen het wettig gezag zouden zün
gaan strüden, dan bleven het doodeenvoudig
oproermakers, zelfs al hadden zü b.v. heel
Noord-Holland in hun macht. Net zoo min nu.
als men iemand, die deelneemt aan een straat-
relletje in Parüs. kan betichten van te zün ge
treden in vreemden krügsdienst, net zoo mln
kan men zeggen, dat zü. die mee vechten in
Spanje, dit deden. -"Immers, alhoewel wü de
Ideeën vat\ Franco en de zünen niet willen en
kunnen vergelüken met die van de roode op
standelingen in de Jordaan en in Frankrük.
zoolang Nederland aan de Rechjschen nog niet
het recht van oorlogvoerenden heeft toegekend,
zün en blüven deze Rechtschen voor Nederland
oproermakers, zü het dan in het groot. Maar
dat zü dit in ’t groot zün, maakt slechts een
gradueel verschil.
Wü meenen derhalve, dat het volkenrecht
niet buiten beschouwing kan blüven, zooals
mr. Klsch van oordeel Is, en zooals mr. Stoffel
ons tusschen de regels door doet lezén. Het is
wel vreemd dat de niet-erkenning van Franco
c.s. ten voordeele komt van de Nederlandsche
Franco-vrlenden, maar wü kunnen het niet
anders zien.
Even zag Leon
naar l„.-
dat zich een i
houding trachtte
te geven,
schonk
volle ---
.1 •saSS6*6SS<SSSSS»SSSSS4Ma(ZaZISSZ6«8Za4M866MMMM*
weer aan net tril-
lende beestje In zün hand. Halfluid zette
zün onderbroken mümeringen voort./ -”
.JU bent nu eenmaal den dood gewüd. mün
liefje, zooals wü allen, menschen en dieren,
hem eenmaal op onzen weg zullen ontmoeten.
Maar voor je mün zwakke lichaam gaat Ver
sterken. zeg mü nog: hoe heet je even trpuwe
als slecht gehumeurde meesteres. die er veel
beter gevoed Uitziet dan ik. arme drommel!”
Het beestje wendde zün kopje her en der en
knipoogde naar zün meesteres. Deze voelde zich
echter niet half zoo gerust als haar troeteldier.
.Als u een galant ridder is. geeft u mü m’n
duifje terug!"
„Galant ridder? Top! Slechts onder éér» voor
waarde kan ik aan uw verzoek voldoen: Als u
een dame is. zegt u mü uw naam!"
.jSuzanne!" fluisterde het meisje.
..Suzanne!" herhaalde Leon. .Mooie naam,
en.
Een oogenblik verslapte zün greep en dank
baar profiteerde het duifje van de gelegenheid.
Even nog wiekte het rond, dan hervond 'het
zün weg naar de vrüheid. Voor Leon *iets nad
kunnen doen, was het verdwenen.
„U hebt toch een goed hart, mijnheer!” bracht
Suzanne hem tot de werkelükheld terug.
„En wat zal ik van u zeggen, juffrouw Su
zanne. Als ik zeg dat u er charmant uitziet,
herhaal ik een uitdrukking, die u wellicht al
tientallen' malen heeft moeten aanhoor en?”
„Bepaald origineel is u tenminste niet." ver
weerde Suzanne zich. Geamuseerd keek ze naar
Leon, die hoe meer het meisje de deur na
derde. zich steeds meer van den divan opzichtte.
„En dat voor een kunstenaar IMet een vroo-
ijken lach gaf Suzanne hem dezen .JBeitenhieb"
te verwerken, dan sloot zü de deur achter zich
en was verdwenen.
„Zoon kleine feeks,” mompelde Leon en be-
besteedde de eerstkomende uren aan alle mo-
gelüke fantasieën op het thema JSuzanne en
hsuir duifje.”
Een vervaarlüke slag op de deur, 8ie meteen
opensprong, en de schilderüen deed trillen, deed
Leon verrast opspringen Voor zün verbaasde
oogen stond een kéllner, die eea zwaar beladen
serveerblad torste Zonder dat fit man een
woord sprak, dekte hü de tafel Een malsch ge
braden kip, omgeven door allerlei groenten,
brood, een flesch wün. sigaren en sigaretten,
t was een werkelijke beleving v^n het vaak ge
droomde sprookje „tafeltje dek je.”
,Dit laat de weduwe Suzanne u brengen,
münheer.” Correct buigend overhandigde de
kellner Leon een brief en verdween gerulsch-
1006.
Leon kon h<
niet over een
een lichten 1
twüfel duurt
dat met ge*
de dlsch all!
dig niet vee
beenderen, eel
Tot in hart
quisen maaltij/1. zocht Leon zün divan weer op
en dan eerst fas hü:
.Müi
t Komt ri
doet inplaaü
te werken. Als
wel eens
behoeft u zich te bekommeren."
Een half jaar later waren Suzanne en Leon
getrouwd. Het oude, sprookje herhasdt zich
overal. En als het ook bü hen eens tot woorden
kwam, dan maakte Leon er zich spoedig van
af met den dooddoener„Had Ik toch dat duifje
maar opgepeuzeld!” En ’t is eigenlük over
bodig het te vermelden de verzoening volgt
prompt.
Nadruk Lerbódeo). - y-
Jordaan actief tegen de
hierdoor ,jn krügsdienst"
/6v
