POPPENWERELD H. BOSSERT ZOON v.d.LIJN's in'(IAMI>\VXBIEhlV(,l DOET NU UW VOORDEEL ORME SORTEERING ODERNE KLEUREN PHILIPS KLOOSTER KIEBERT HET GEREEDSCHAPHUIS HEEGER ST. NICOLA AS-ETALAGE CENTRALE VERWARMING MEYER’S VISCHHANDEL APONNEN 3.95 4.75 16.75 enz ANTEES 9.75 13.75 11.75 KOOPT UW UNICUM-OBLIGATIE IH HET OUDSTE EN SOLIEDSTE OBLIGATIE-KAHTOOR VAN Wed. P. N. BRUIN v.d. IDSERT BREEDSTRAAT 51 - ALKMAAR HOHNER mondharmonica’s vertegenwoordigers voor Alkmaar en omstreken IROOD VAN BERTUS GOES J. CHATILLON SINT NICOLAAS-SURPRISES I. KOENOT SINT NICOLAAS CADEAUX D E R SINT NICOLAAS-NUMMER NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD WARENHUIS VOOR ELECTRICITEIT LAMPEN KRONEN ISCH OOR UW ST. NICOLAAS- EN KERSTGESCHENKEN EEN NUTTIG ST. NICOLAAS-CADEAU ,HET HANDWERK-HUIS” ludegracht 243 bij de Zilverstraat Telef. 3837 EEN TIP VAN ST. NICOLAAS VERRAST UW SPORTVRIEND MET ’N CADEAU UIT HET SPORTMAGAZIJN II. BOSSERT A ZOON nOICBRODWEBSTH. II - ALKMAAR lil.' 5orte“1™ hekelstraat alkmaar IK ZEG MAAR ZOO GA NAAR versch ijningsvormen van het aanschaffen van KO BOTTEMANNE - MAGDALENENSTR. 17 ONZE HEERENMODEHUIS IS GEREED! n LANGESTRAAT 7 TELEFOON 2113 ALKMAAR IS STIK GEREEDSCHAP HOOGSTRAAT 3 ALKMAAR Beleefd aanbevelend. A. C. MEYER, Langestr. 50, Alkniaar Teler*.. 27H EEIT GOED LEES PIANO BUREAU SCHEMER SPEC4ALE) AANBIEDING f j BANKETBAKKERIJ Ontwikkelingsgeschiedenis en haar tallooze 12.75 uxe*Bakkerij - Huigbrouwerstraat 14 TECHH. BUREAU DE Vries ZOO’N KEUS ALS BIJ KOH VINDT U NERGENS Kunstnijverheid En bij aankoop v.a. f 1.- een waardevol geschenk De St. Nicolaas-etalage is achter den winkel IIET BENTE AOK ES VOOH BIJ KOH KOOPT ZE BIJ huigbrocwerstraat 11 IS AAR KAETHE KRUSE voor en WIJ ZINNEBEELDIGE BETEEKENIS f VERVOLMAKING I ALKMAAR Tel. 2197-3897 ROTTERDAM 44504 -i’- ALS RECLAME SC HITTERENDE CHINTZ ROKKAP geheel compleet met lm. eiken standaard kwam er niet zoo zeer op aan. Zoo is het ook waarschijnlijk, dat kinderen uit voorhistorischen Beleefd aanbevelend, TELEFOON 2416 en BUJFT KWALITEIT AAN V om dit te beoordelen SCHOUTENSTRAAT 10 - TELEF. 3987 - ALKMAAR Groote keuze, lage prijken en prima kwaliteit in SPORTARTIKELEN EN LEDERWAREN - ALKMAAR. He dit vertrouwen reeds jarenlang van stad en omgeving mochten genieten iTAALWAREN van de beproefde merken HERDER en VON BROSY. laa^baan toegevoegd het thans in den handel gebrachte GERO-STAAL Zooals de fabrieken in de laatste tientallen jaren onze geheele kunstnijverheid hebben in geslikt, zoo kwamen ook de lieve Krusepoppen onder de handen der machines. Maar dit was voor mevrouw Kruse een zeer groote teleur stelling. De poppen bleken op geen stukken na zoo mooi en fijngesneden te zijn, als wanneer zU met de hand werden vervaardigd en dit zag mevrouw Kruse dan ook snel in. Zij dankte de machinale fabricage af en thans werkt zij weer met haar dochters op het groote hoeren huis te Bad Kösen aan de Saaie, van waaruit reeds een onnoemelijk aantal poppen de wereld Huishoudelijke- en Weelde-artikelen Sieraden - Kunstaardewerk - Kristalwerk Onbreekbaar Cit - Lederwarert - Koper Tin - Matnikkel - Keurzilver - Verzilverd- en vlekvrijmetaal. Met de jaren werden de vorm, de gelaats uitdrukking enz. aan de Kathe-Kruse-poppen verbeterd. De poppen ondergingen elk jaar op nieuw een verandering, welke een stap verder was op den weg der vervolmaking. Het was in 1910, dat de firma Tletz te Berlijn een tentoon stelling opende onder den naam „Spielzeug- aus eigener Hand" en aangemoedtgd door het succes dat Kathe met haar poppen mocht on dervinden. exposeerde ook zij haar kunstwer ken. En déze tentoonstelling was het. die haar naam heeft beroemd gemaakt. Van vele kanten kreeg Kathe aanvragen voor net leveren van poppen, maar haar plan was niet geweest er eenlg materieel voordeel van te hebben. Zij maakte haar poppen uit liefde voor haar kin deren en die van anderen, doch toen zij op een goeden dag plotseling een telegram uit Amerika kreeg, waarop kort maar krachtig stond: ..Zend 150 poppen op kortst mogelijken termijn", toen zag mevrouw Kruse in, dat zij haar talent wel kon en mocht gebruiken om er ook financieel voordeel van te hebben. Zij begon met vier fabrieksmeisjes in dienst te stellen en dezen de kunst van het poppen maken te leeren. De fabricage werd zoo uitge breid, dat zij zich genoodzaakt zag, steeds meer meisjes in haar dienst te nemén en eenige jaren later werkte zij met' tientallen meisjes. Beleefd aanbevelend, De poppenkast, welke bij de jeugd zoo popu lair is. zou men een meer primitieven voim van het marionettentheater kunnen noemen. De belangstelling voor de poppenkast op den Dam te Amsterdam toont, dat ook de ouderen hiervoor nog interesse hebben, hetgeen niet weinig zijn oorzaak vindt in het feit, dat pop penkasten meermalen een rol speelden in de politieke gezindheid der massa. Om nu te terug te komen op de eenvoudige kinderpoppen. het valt aanstonds op. hoezeer deze zich langzaam ook hebben ontwikkeld tot z.g. salonpoppen, welke als sieraad op stoelen, divans of kussens plegen te worden gelegd. Veelal zijn dergelijke poppen stupiede fabrleks- producten met een geesteloos uiterlijk. Ech ter is hierin de latere jaren een merkwaardige ommekeer gekomen. In Nederland maakte in dit opzicht vooral naam Rie Spittel, die den poppen een zeer natuurgetrouw en kunstzinnig uiterlijk weet te geven en tallooze nabootsingen tot stand bracht. Esterhazy te Eisenstadt had laten bouwen. In denzelfden tijd had een zekere Gelselbrecht uit 1 Weenen poppen gemaakt, die niet alleen de kunst om met haar oogen te draaien verston den, maar ook een bijzondere vaardigheid be zaten in het hoesten en niezen. Zoo kreeg het spelen met poppen langzaam een zii^pebeeldige beteekenis. en werd het ter voorbereiding voor het huwelijk als een gewijd spel beschouwd. Het was daarom niets vreemd. wanneer zoo’n jong bruidje haar speelpoppen aan een beschermgodin toewijdde. En van een ontroerenden ernst zijn de woorden, waarmee zooals Atheneus bericht, de jonge Sappho dit speelgoed aan Aphrodite toewijdde: „O Aphro dite. veracht niet de purperen hoofddoekjes van mijn pop. Ik, Sappho, wijd u dit kostbaar geschenk." Het moederlijk bewustzijn was ook den kleinen meisjes der oudste tijden aangebo ren én het is vanzelfsprekend, dat zij namaak- menschjes wilden bezitten, om er Juist zoo mee te wiegen als zU het hun moeder zagen doen. Of de pop er dan minder of mooier eruit zag. Groote sorteering in alle le klas BOUWVAKGEREEDSCHAPPEN ZIET DE ETALAGE! Tevens het adres voor de grootste sorteering SCHAATSEN „Fabr. Nooitgedagt” Voorzien van een prachtcollectie donzen BONBONS. BORSTPLAAT- en CHOCO- LADEFIGL'REN. Zeer fijne CHOCOLADE LETTERS. Groote sorteering MARSEPEIN- ARTIKELEN van ons bekend eigen fabrikaat. Verder dagelijks versch BOTERBANKET, BOTERLETTERS. BOTERSPECULAAS, HONING- EN GEMBERTAAI Naast t Victoria-Thcater /LANGESTR. 82 - ALKMAAR Wij zijn goedkoop en brengen steeds het nieuwste ZIET ETALAGE BELEEFD TOT EEN BEZOEK UITNOODIGEND: tijd zich uit een houtje of een wilde vrucht een pop vormden, door daar ledematen aan te bevestigen en het is zeer natuurlijk, dat deze fragiele popjes niet meer ongeschonden de dui zenden jaren, voor zij werden gevonden, door kwamen. Men kan hierdoor tot de slotsom komen, dat uit het gebrek aan de oudste poppen uit voorhistorischen tijd niet de conclusie moet worden getrokken, dat zij er niet geweest zijn. Men zou naar den drang van ieder kind om met een pop in de handen de moeder na te doen eerder zeggen, dat de pop zou oud is als de menschheid zelf en dat het eerste kleine meisje de pop uitvond. Tot ca. 1850 moesten de kinderen zich tevreden stellen met poppen, wel ke waren aangekleed zooals hun mama’s en tantes. Daarna begon men. eerst in Engeland, babies te fabriceeren. In het begin deeer eeuw meende men aan de speelgoedpoppen kunst waarde te kunnen verleenen, door hun vooral ..karakter" te geven. Deze z.g. „karakters" wa ren echter te opdringerig dan dat zU zich eep plaats konden veroveren in de harten der kinderen. Veel liever hebben zij een eenvoudi ge, nietszeggende pop dan „karakters”, die hen terugstooten. Het kind wil geen „opgedlrkte", maar eenvoudige poppen, welke direct tot hem spreken. Het zijn evenwel niet alleen de kinderen, die zich met poppen vermaken: zij deden ook dienst voor schilders en beeldhouwers en het schijnt, dat Michel Angelo voor de Sixtijnsche kapel gebruik maakte van lede poppen, evenals Correggio en El Greco; en dan de modepoppen, welke men in dien tijd, ongeveer 1700, te Parijs maakte, van kostbare kleeren voorzag en als geschenk naar buitenlandsche hoven zond. Op de jaarmarkt te Venetië, de Sensa, kwam ge- Alle materialen voor de- vrouwelijke handwerken Agentschap van „Hella'-malerialen voor leerarbeid YariieiGbe werking Een zekere wereldvermaardheid bezit Kathe Kruse. Reeds op jeugdigen leeftijd trad zij in het huwelijk met den beeldhouwer Max Kruse, die vooral bekendheid verwierf op het ge bied van het Duitsche toonepl. Ook Kathe wijd de zich aan deze kunst. Zij kreeg aanvankelijk den grooten Reinhardt tot leermeester en la ter vertolkte zij belangrijke rollen te Breslau en vervolgens aan de Lesslngbühne te Berlijn. Het is in dezen tijd geweest, dat Kathe Kruse haar echtgenoot leerde kennen en toen zij in het huwelijk trad, zegde zij het tooneel vaarwel, om zich te Ascona te vestigen. Max Kruse ge-' noot toentertijd reeds bekendheid als beeldhou wer. Hij vervaardigde een groot aantal fraaie houtplastieken. vooral door zijn „Marathonloo- per” verkreeg hij in Duitschland vermaardheid. Men noemde hem den uitvinder van de „plas tische Bühne”, omdat hij de decoraties maakte voor de eerste opvoeringen van Liet Deutsche Theater. Uit het huwelijk van Max Kruse en Kathe werden acht kinderen geboren. Hoe mevrouw Kruse feitelijk aan het fabriceeren van poppen is gekomen, daarvan vertelt zij zelf het vol gende: „Op een goeden dag ging ik naar Locarno en de kleine Mlmerle, mijn tweede dochtertje, had zoo graag een poppekind, zoodat ik be sloot voor haar een pop mee te brengen. En toen ik in een der speelgoedwinkels een aller liefste pop zag staan, ging ik den winkel bin nen om haar te koopen. Maar ik was teleur gesteld, toen mij werd gezegd, dat de pop niet eens kon staan. Zulk een pop, dacht ik, kan mijn kind toch niet de illusie van een echte baby geven. Ik verliet onverrlchterzake den winkel en besloot nog dienzelfden avond zelf een pop te maken. Met behulp van een stokje, een pak watten en een gaven aardappel, maak te ik een pop. die mijn kind gelukkiger heeft gemaakt dan alle poppen, welke zij tot dan toe had gekregen.” Dèt was de eerste pop, welke Kathe Kruse vervaardigde; de eerste van de reeks poppen, welke zij nog zou fabriceeren. POP heeft in alle tijden een rol gespeeld, I 1 niet alleen in het leven der kinderen, maar ook in dat der groote menschen. De ontwikkelingsgang der pop als voorwerp van de meeste toewijding bij het kinderspel, maar ook als nar of mascotte in de moderne huiskamer, is wel een zeer bijzondere geweest. De voorouders van onze pop waren allerminst speelgoed, maar afgodsbeelden van de natuur volken. Oorspronkelijk waren deze afgodsbeel den toevallige vormen van boomwortel of steen; allengs echter gaf men er een ruw-menschelijke gestalte aan. Evenals ohze kinderen htm poppen als be zield beschouwen, deden het de primitieve vol ken. Vrijwel overal kent men talismans en amuletten. Die der Indianen zijn ons door de boeken van Karl May e.a. reeds bekend; de Eskimo's o.m. hangen beenen poppetjes aan de kleeren om tegen schipbreuk beveiligd te zijn. De vraag, wanneer de pop voor het eerst de rol van kinderspeelgoed werd bedeeld, heeft men op verschillende wijzen trachten te beantwoor den. De Dultscher Max von Böhn heeft er zich ernstig mee bezig gehouden en materiaal ver zameld uit alle mogelfjke oorden De vruchten van zijn studie legde hij neer in zjjn werk Puppen und Puppenspiele". De historicus stelt In dit werk vast, dat in de oudste tijden de pop alleen daar bestond, waar de bevolking reeds een zekere cultuur bezat. Wel hebben de primitieve volken, zooals wjj reeds zeiden, poppenfiguren en afgodsbeelden, maar de Mystieke beteekenis, welke de oermensch hier aan toekende, belette, dat de kinderen zich er mee zouden gaan vermaken. Als bewijs hiervoor mag gelden, dat in geen enkel voorhistorisch klndergraf ooit een pop is aangetroffen. De scherpzinnige vorscher geeft echter dadelijk toe. dat zijn conclusie enkel hierop niet kan steunen, daar de poppen in die tijden allicht niet van een materiaal werden gemaakt, dat duizenden jaren stand kon hou den. In Egyptische graven heeft men evenwel tal rijke poppen aangetroffen, welke deels uit hout waren gesneden, maar vaak ook gemaakt van geweven stoffen en met papyrus-snlppers opge vuld. Ook van andere oude volken bleven ver schillende popjes bewaard, welke zonder twij fel niet tot afgodjes hebben gediend, maar enkel tot vermaak. Veel dier exemplaren dra gen wollen kleeren en breede sjerpen en zij kunnen zelfs, de armen en beenen bewegen. De Egyptertaren. bij wie de was toch reeds zulk een groote rol speelde, namen ook bij het vervaardigen van poppen hun toevlucht tot dit geschikt materiaal. Zelfs een soort pias kenden zfj en dit grap pig uitziend mannetje werjf met een touwtje in beweging gebracht. In het Berlijnsch Egyptisch Museum is een gekleede pop te zien, welke men, te oordeelen naar haar stijl en vindingsplaats, verklaard heeft uit 1900 vóór Christus te dateeren. Dit museum bezit meer dergelijke kostbaar heden. Zoo ook een popje uit albast, waar de armen aan ontbreken; er is evenwel op die plaats een ingeboord gaatje te zien, waar de armen klaarblijkelijk in vastzaten, die dus be wegen konden. Dit popje bleek afkomstig uit Babylon. In de Grieksche oudheid was de pop al niets vreemds meer. De nauwkeurige op gravingen. door Heinrich Schliemann op de plaats van het oude Troje gedaan, brachten uit een der onderste lagen een pop aan het licht, waar echter het hoofd aan ontbrak. De Grieksche kleine meisjes waren met de poppen heel vertrouwd en daar het vaak voor kwam, dat zij reeds op hun 12e jaar werden uitgehuwelijkt, gebeurde het meermalen, dat zij een levenlooze pop uit de hand legden om een levendé pop ervoor in da plaats te nemen. DAGELIJKS VERKRIJGB. VERSCHE ZEEVISCH SPECIALITEIT IN GEBAK KEN VISCH - VISCH- EN G A R N ALENCROQUETTEN GEROOKTE HOLL. PALING BOSJES SPROT PALING IN GELEI - MOSSELEN EN ANDERE VISCHCON- SERVEN. TRACHTEN STEEDS D HET BESTE TE BIEDEN LEPELS, VORKEN EN MESSEN IS EEN ZAAK VAN VERTROUWEN Poppen, weelde voor het kinderoog WASSEN BEELDEN regeld zoo’n pop en diende dan als kleerma^ kersvoorbeeld. In de laatste decennia vAeSl heeft ook de modepop voor de étalagekastgn zich sterk ontwikkeld en hebben bekende kun stenaars zich ervoor geïnteresseerd. Dit heeft ertoe gediend, dat mén vla allerlei bizarre va riaties tot ware kunstproducten is gekomen. Een ander poppensoort, dat speciaal tot amu sement voor volwassenen dient, zijn de was senbeelden en de marionetten. Reeds de Grie ken kenden marionetten eh ook bij Aristotelee vindt men hen genoemd. In de Middeleeuwen hooren wy weinig van deze kunst, alhoewel zij toch werd beoefend. Vooral na den 30-Jarigen oorlog gingen de rondreizende tooneelspelers zich toeleggen op het marionettentheater. Het is algemeen bekend, dat Goethe door een dergeljjke vertooning tot zijn Faust werd ge ïnspireerd. waardoor hij tevens de grondlegger werd van het lltterair-satlrisch poppenspel. Haydn heeft vijf kleine opera’s geschreven voor het poppentheater, dat Prins Nico laas Joseph Vaardige handen maken kufutige poppen

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1937 | | pagina 22