over
H
De algemeene beschouwingen
de Rijksbegrooting
Vondels stad op Vondels dag
fïT
W
flK'
Vier
m
|.l brand
cht
DE KIÈS GETROKKEN
REPLIEKEN-DAG
ges.
HOE AMSTERDAM ZIJN
GROOTEN ZOON VIERDp
Verschillende plechtigheden mét
een keur van sprekers
amggf
MAGGI’ BOUILLON
DONDERDAG 18 NOVEMBER 1937
TWEEDE KAMER
De dood op de rails
De katholieken en het
kabinet
Voor verwaarloosde
kinderen
Felle brand te Epe
De zaak-Mussert
</e rechtbank
„Als
ft
Kransen op *s dichters
laatste rustplaats
Oud-minister Bosboom
begraven
Het begrip „positief christendom”
stond vooral in het teeken
der belangstelling
Jongeman gearfeiteerd, die op
zyn manier voor werkver
ruiming wilde zorgen
By onbewaakten overweg door
autobus aangereden
Wielrijder doodelijk
gewond
Kijk, dat is
mijn merk!
Lasch-apparaat vliegt
uit elkaar
„DE SOCIAAL DEMOCRAAT”
GAAT VERDWIJNEN
6Oci
-
I
15-jarige jongen op onbewaakten
overweg door trein meegesleurd
OPSPORING VERZOCHT VAN
LOUIS DE HOOGH
88°inLU°*J
BL0Kjf
Belangrijke schenking aan
den staat
Op 20 Januari voor
een tweede Mozes”
Den Haag, 17 November 1937
af.
der
I
niet bepaald
r
Nog is Amsterdam Vondels stad.
en
t
Dinsdagavond half acht brak brand uit In
de kapitale, moderne boerderij van den land
bouwer J. van Dongen aan de Veenestraat te
Geertruldenberg, waarin zich naast een groote
hoeveelheid hooi, stroo en veevoeder een aan
tal paarden bevond.
De Bank van Leening te Amsterdam, waar
Vondel als suppoost werkzaam was, naar
een oude gravure
Te Amsterdam Is op 16 dezer, in tegen
woordigheid van den minister van Binnen-
landsche Zaken, den heer H. van Boeyen,
by notarleele akte tot stand gebracht een
belangrijke schenking aan den Staat der
Nederlanden, gedaan door een Inwoonster
van Amsterdam.
Onmiddellijk na het uitbreken van den. brand
was de brandweer ter plaatse. Aansluiting werd
gemaakt met de waterleiding en met behulp van
nog twee handbrandspwlten werd het vuur be
streden. Een vijftigtal personen wist met mede
werking van gemeente-politle, rljks-politle, ma
rechaussee en militaire politie door zeer krach
tig optreden de omliggende perceelen nat te
houden, zoodat uitbreiding werd voorkomen. De
dieren konden gelukkig In veiligheid worden
gebracht, doch verder ging allee verloren.
Onmiddelljjk na het uitbreken van den brand
gingen burgemeester Bianchi en de commissaris
van de Kon. Marechaussee over tot arrestatie
van een zekeren R„ afkomstig uit Raamsdonks-
veer, die zich op het terrein van den brand
bevond. Hij wordt verdacht vele malen brand
te hebben gesticht, aangezien hij den laatsten
tijd steeds bij het uitbreken* van brand op het
terrein aanwezig was.
Alle branden hebben In veertien dagen tjjds
gewoed, waarvan de laatste drie in de afge-
loopen drie dagen. R., die twintig jaar oud is,
werd twee jaar geleden tot drie maanden ge
vangenisstraf veroordeeld. Hjj gaf voor de bran
den te hebben gesticht, om daardoor een pre
mie voor hulp te verdienen en anderen werk te
verschaffen.
stemgeluid
bezongen.
tot
partij
Maakt van Uw zolder geen pakhuis,
maar stuurt Uw bladen, tijdschriften
of Illustraties na lezing door naar een
missionaris en zendt ons Uw oude
boeken. Een mooi en nuttig werk!
Vraagt het adres van een missionaris
bij de M188IE-BOEKEN-ACTIK. van
een der groot-seminaria te Hoeven,
Roermond, Haaren, Driebergen, War
mond.
Bij' Apoth. en Drogisten
- -■ -4 --
hierop neer, dat er drie liberale ministers
moesten worden genomen en dat ging na
tuurlijk niet, zoo zelde de minister tot vroo-
UJkheld der Kamer.
diens eigen program voor. Ook voor herziening
der Begrafeniswet was de heer De Geer te
vinden.
Tegenover den heer Albarda, die den indruk
gewekt had, alsof de regeerlng voor de werk-
loozen niets doet, stelde de minister het feit
dat onze regeerlng meer dan welk ander land
ook voor de werkloozen over heeft en wie zal
zeggen hoe wij er over een jaar aan toe zijn?
De minister was blij, al die jaren den werkloo
zen de uitkeering te hebben kunnen geven en
hy zou het een ramp achten, als wjj thans on
voorzichtige dingen gingen doen. Over een paar
jaar zou het ons anders opbreken. Voor aanleg
van rj)kswegen was voor 1938 7.3 millioen meer
uitgetrokken en met de ruim twee millioen van
minister Romme beteekent dat toch weer 10
millioen. De regeerlng heeft dus heusch niet
alleen het oog op defensie gehad, aldus de mi
nister.
In den laten middag beeft zich op den
onbewaakten ores weg te Mill een ongeluk
voorgedaan, waarbjh een IS-Jarige Jongen
werd gedood en een 9-jarige jongen gewond
werd.
officieren en de res.-offlcleren van den gene-
ralen staf, bestaande uit luitenant-kolonel Wil
mar en kapitein Doorman, een deputatie van
het 3e regiment veldartillerie, een dej&itatie van
het korps rijdende artillerie en vele andere mi
litaire autoriteiten.
Nadat een kleindochter van den overledene
bloemen in het graf had gestrooid, heeft een
schoonzoon van den overledene namens de fa
milie voor de belangstelling bedankt. Hij richtte
zich daarbij in het bijzonder tot den vertegen
woordiger van HM de Koningin en de depu
taties van de verschillende legeronderdeelen.
’s Morgens heeft Meester Vincent op het
carillon van het oude stadhuis, welks bron
zen stemgeluid geestdriftig door Vondel
werd bezongen, een speciaal programma
van gouden eeuwache klanken ten gehoore
gebracht. Hoe vaak heeft de dichter zelf
naar dit klokkenspel geluisterd, toen hij In
zijn woning aan het Singel over de War-
moesgracht zyn laatste jaren sleet
En het zonlicht speelde over den gevel van
het oude gebouw der Stadsbank van Leening
aan den winterschen Burgwal, het glansde op
pui van Vondels woning aan de Prlnsen-
ht by de Berenstraat, in de wlntersche
nen van het Begynhof, het gaf een sfeer
febsteiykheld aan al die straten en grach-
waar hy heden nog zou kunnen weerkee-
en in biy herkennen zich vertrouwd en
s voelen.
Aan de leerlingen der drie hoogste klassen
van de byzondere en openbare lagere scholen
werd *s morgens de Rijmprent uitgereikt,
uitgegeven door de Wereldbibliotheek, op
initiatief van het Nationale Vondelcomlté.
Ongeveer 50.000 exemplaren zUn in handen
der Amsterdamsche jeugd overgegaan, welke
deze moofe en zinrijke herinnering aan de
Vondelvlering in eere mag houden.
heeren Colyn en De Geer dan ook Mte
hetten parlementair geweest zouden zyfl.
En dit Amsterdam, dat Vondel Inspireerde,
lag Woensdag, op 's dichters 350en geboortedag,
te pralen en te glanzen In de wlntersche zon, ter
wijl een blauwe hemel zich spande over al
die torens en oude jiaken, welke Vondel de
Keyser’s, van Campen's, Vlngboons' tydgenoot
nog zag bouwen, van tal van gevels aan de
grachten wapperden de vlaggen; ook de onder
wijsinrichtingen der stad hadden de driekleur
uitgestoken. Van de tram waalden de feestelijke
vaantjes.
craten 'van *t woord waren niet weinig be
ducht voor dezen man niet alleen van het
Woord, maar ook van de daad, die als pro
pagandist voor de meest linksch georiën-
teerden in de party een groote vasthouden
de aantrekkingslcracht bezat, zy wilden hem
wel-is-waar niet kwyt, maar zy konden
hem onder de huidige omstandigheden ook
niet in de Kamer gebruiken. Dies gaven zy
hem een plaatsje op de candldatenljjst, waar
hy geen kans had gekoeen te worden. Deze
opeet gelukte.
Paul Kiès
in Friesland,
Het geschonken kapitaal zal dienen als fonds,
dat, afgescheiden van het andere vermogen van
den staat, door den minister, onder wiens de
partement de zaken betreffende de armenver
zorging ressorteeren, zal worden beheerd en
waarvan de revenuen zullen worden besteed in
het belang van misdeelde kinderen In bet bU-
zonder uit onvolledige en ontwrichte gezinnen
die door afwezigheid van den vader of de moe
der worden verwaarloosd of met verwaarloozing
worden bedreigd.
In de eerste plaats komen voor steun in aan
merking kinderen uit de gemeente Amsterdam,
daarna kinderen uit de gemeente 's Graven-
hage.
Dinsdagavond om half negen Is by een
onbewaakten spoorwegovergang te Dord
recht een wielrijder door een autobus aan
gereden en zoo ernstig gewond, dat hy
Woensdagmorgen is overleden.
Het zal pUn hebben gedaan. Of
daarmee de ontsteking In het kakement vén
de 8DA.P. tot staan aal zijn gebracht, Is nog -
een tweede. Want hoe braaf de 8DAP op
het oogenbilk ook doet, het socialistische
bloed draagt in zich de kiemen van het com
munisme. Zal Kiès er een eigen party gaan
vormen of zich aansluiten by de communis
tische party. In wier orgaan, het „Volks
dagblad", deze antl-milltairist reeds gast
vrijheid heeft genoten om zyn blakende be
wondering voor het roode leger en Stalin
uit te spreken? Zal de getrokken en over
den schouder weggeworpen Kiès een drake-
tand biyken, waaruit een nieuw geslacht
van strydbare opposanten tegen de verbur-
geriykte 8.DA.P. zal voortkomen?
Woensdag te omstreeks Uen minuten over
half twaalf is een laschapparaat. dat naast de
smederij stond van den heer R. de Gier, welke
aan de Uithovenschestraatweg te Hedel is ge
vestigd, met een knal, welke tot ver In den om
trek te Hooren was. uit elkaar gevlogen.
Gelukkig was niemand op dat oogenbilk met
het apparaat bezig. De vrouw van den smid,
die buiten vry dicht by het apparaat stond
en de smid en zyn knecht, die zich in de sme-
dery bevonden, liepen geen verwondingen van
beteekenls op.
Door den luchtdruk werden ramen en deuren
ontzet, terwyi de achtergevel gedeeltelyk in
stortte. Het bovenstuk van het apparaat kwam
terecht op het dak van een boerderij, welke
op dertig meter afstand van de smederij ge
legen la.
Naar wy vernemen zal
der arr.-rechtbank te
Donderdag 30 Januari as.
tegen Ir. A. A. Mussert behandelen, die zich
dan op dien dag te verantwoorden zal heb
ben wegens mishandeling, die hy zou heb
ben gepleegd by het bekende Blauwe Zand-
Incldent.
werd niet gekozen, ofschoon
het land méér van Domeia
Nieuwenhuis en Pieter Jelles Troelstra dan
van den tegenwoordigen Albarda. een groot
aantal voorkeurstemmen op hem werd uit
gebracht. Maar wat wel beoogd was en niet
bereikt werd. was. dat de Spaansche-peper-
roode Kiès gemuilkorfd werd. Integendeel.
Hadden de roode Friezen reeds vóór de ver
kiezingen duideiyk doen blijken. dat zy het
met de behandeling van Kiès door het Cen
traal Partybestuur niet eens waren, na de
verkiezingen werd de actie voor bun favo
riet zoo mogeiyk nog heftiger voortgezet.
Het Party-bestuur dreigde met dictatoriale
disciplinaire maatregelen tegen den ultra-
rooden frondeur en diens aanhang, maar dit
werkte als olie op het vuur. Kiès weigerde te
verschynen voor een door het Partybestuur
Ingesteide commissie om verantwoording af
te leggen en ontzegde aan deze commissie
als partydlge Instantie de bevoegdheid om
te oordeelen. ZUn aanhangers hielden pro-
testvergaderingen tegen de houding van het
Partybestuur en er werden plannen gesmeed
voor het oprichten van een eigen, niet poli
tieke, maar cultureele vereenlglng en een
eigen orgaan „Het vrije Woord". Maar de
vryheid van meenjngsultlng moge een der
meest hartstochteiyk verdedigde stellingen
van de SD.AJ>. zyn. wanneer het om de ver
dediging van het Neo-Malthusianisme en de
VriJdenkery gaat, In de eigen party is zy
blijkbaar minder gewenscht. Kiès en zyn
aanhang werden met royement bedreigd en
zy antwoordden daarop met een open brief
aan het Partybestuur, waarin zy verklaar
den zyn verdere daden af te wachten en de
consequenties daarvan te aanvaarden.
let U er óók altijd op,
wanneer U een fijne bouil
lon wilt maken, dal U door
voor MAGGI* Bouillonblok
jes gebruikt! Dót zijn de
blokjes, die in kwaliteit oon
de spits staan! Dóórvan
maakt U een bouillon, die
een zuivere, natuurlijke,
krachtige smaak heeft, die
in olie opzichten „af** is.
Let U dus óók op do
geel rode etiketten on de
fabrieksmerken: de noam
MAGGI en de Kruisster
Omstreeks half vyf passeerde ‘een landbou-
werswagen den overweg, toen juist op dat oogen
bilk uit de richting Boxtel een trein kwam
aanrijden. De machinist kon niet tijdig meer
remmen, met het noodlottig gevolg, dat de wa
gen gegrepen werd en een eindweegs werd mee
gesleurd. Na dertig meter te zyn doorgereden,
kwam de trein tot stilstand. Den 15-jarigen voer
man van den wagen, H. van Lanen, die dicht
by de plaats, waar het ongeluk gebeurde woont,
vond men dood langs de spoorbaan. ZUn stof-
feiyk overschot werd naar het ouderiyk huls
vervoerd.
Naast Van Lanen had nog op den bok ge
zeten diens negenjarige buurjongen, Henst.*
die het ongeluk zag aankomen en nog juist van
den wagen kon springen. Hy kwam evenwel met
een harden smak op den grond terecht en liep
daarby ernstige Inwendige kneuzingen op. HU is
bU zyn ouders binnengebracht.
Het paard was reeds voorby de rails, zoodat
bet dier ongedeerd bleef. De wagen is totaal
vernield. De trein had ruim een kwartier ver
traging.
Onder zeer groote belangstelling is Woens
dagnamiddag op de algemeene begraafplaats te
Den Haag ter aarde besteld het stoffeiyk over
schot van den gep. lultenant-generaal N. Bos
boom, oud-minister van Oorlog.
Aanwezig waren de minister van Defensie,
de heer J. J. O. van DUk. de oud-ministers Jhr
mr. dr. H. A. van Karnebeek, Commissaris van
de Koningin In de provincie Zuld-Holland. dr
F. C. Poethuma fn Jhr. mr. W. C. de Jonge,
oud-gouverneur-generaal van Ned.-Indlë en
oud-mlnlster van Oorlog, de staatsraden Ram-
bonnet en Muller Massis, lultenant-generaal J.
J. G. baron van Voorst tot Voorst, commandant
van het veldleger en gouverneur der Residentie,
gep. lultenant-generaal Insinger, generaal-ma
joor J. H. Carstens. Inspecteur der artillerie,
vergezeld van zyn adjudant. Ie luitenant O. R
Timmer, een deputatie namens den chef, de
Met een reeks van plechtigheden heeft Am-
erdam Vondel herdacht, ’s Morgens werd In
Warmoesstraat, op de plek waar Vondel zes-
g Jaar lang woonde, een beeld van den dich-
r onthuld, waarby Prof. dr. B. Molkehboer
st woord voerde. In de Nieuwe Kerk op den
am, waar Vondel begraven ligt, volgde een
:rdenklngsbUeenkomst. Prof. dr. Gerretson en
irgemeester dr. de Vlugt spraken hier.
Op het graf zyn kransen gelegd door den ver-
genwoordlger van H. M. de Koningin, baron
öell, en door den burgemeester der stad, waar
ize groote dichter byna zyn heele leven heeft
twoond en zyn werken heeft geschreven.
Dr. Ludwig, wethouder van Keulen, was ge-
>men om Vondel» 'geboortestad te vertegen-
oordlgen en de heer J. van Haute, de consul-
■neraal van België te Amsterdam, legde even-
tns een krans op het graf.
Tot groot vermaak van den heer Colyn zei-
de de heer d'ANSEMBOURG (N SB.), eenmaal
gehoopt te hebben, dat deze premier zich tot
dictator zou hebben verklaard en als een twee
de Mozes ons volk door de woestyn zou heb
ben gevoerd.
Toen de N. S. B.-er In ander verband be
toogde, dat de N. S. B. niet verantwoordeiyk
was voor wat er In Duitschland allemaal ge
beurt. riep de heer SMEENK (A. R.).Maar
u keurt het toch ook niet afl", waarop de N
8. B.-er (voor zoover wy waarnamen) een af
doend antwoord schuldig bleef.
De heer DE GEER (O. H.) toonde zich vol
daan over minister Goseling’s bedoelingen en
plannen met de huweiykswetgevlng (geen echt
scheiding by onderling accoord, zonder uitbrei
ding der scheidlngsgronden) en om den heer
Colyn by voorbaat voor een eventueel-noodlge
nieuwe Zondagswet te winnen, hield hy dezen
Nadat de heer TEULING8 (R. K.) nog eens
opnieuw betoogd had, dat de flnancieele posi
tie nog wèl gunstiger was dan de Regeerlng
die ziet, en dat er méér gesaneerd wordt dan
oppervlakkig biykt, en nadat hy gepleit had
voor het doen brengen van een nationaal
„nood-offer” door middel van heffing of lee-
nlng, heeft namens de katholieke fractie de
heer DECKERS nog eens aangedrongen op
meer voorziening in de sociale nooden, de noo-
den der werkloozen en groote gezinnen, den
nood ook In de leerlingenklassen.
Nog is Amsterdam Vondels stad. Niet
alleen omdat de dichter er 83 Jaar leefde en
werkte en stierf en begraven werd, maar
ook omdat de stad, waar hy woonde
en in welker sfeer hy ademde, waarvan hy
den voorspoed en schoonheid bezong, nog
levend en tastbaar is, nog in haar ouden
luister en pracht in onsen tyd staat
de vyfde kamer
Amsterdam op
de strafzaak
De Commissaris van Politie. Chef van het
Bureau Kinderpolitie te Amsterdam verzoekt
namens de ouders opsporing van Louis de
Hoogh, oud 17 jaar, die sinds 9 October II.
wordt vermist. Signalement: lang 1.75 M., ma
ger. schraal bleek gezicht, donker ulteriyk, don
kerbruin sluik haar, zwarte wenkbrauwen, don
kerbruine oogen, grljse winterjas, grijs colbert-
costiuun, draagt bril.
Of het kabinet zich al dan niet parlemen
tair noemde, vond deze katholieke spreker ten
slotte niet belangrijk, alleen concludeerde hy
niet een handig „ex absurdo", dat volgens de
kabi-
Min of meer gaf de heer Deckers te ver
staan, dat het van de al dan niet inwil-
Mging der katholieke desiderata soa af
hangen, of de katholieken zonden kannen
voortgaan met het verleenen van steun.
Alle economische maatregelen moesten ge
richt zUn op de werkloosheidsbestrijding
De voortzetting der gisterenmiddag met
een Kerstensche speech aangevangen rede
voeringen in tweeden termyn der algemee
ne beschouwingen over de RUksbegrootlng
heeft geen repliek in grooten styi meer ge
bracht; al waren de woordvoerders niet wei
nige. Veel belangrijks of zelfs maar eenig
nieuws viel er niet in te ontdekken. Toch
mogen enkele puntjes nog wel even aan
gestipt worden; vooral de kabinetsformatie
und keln Ende I wekte nog wel even de
belangstelling.
Woensdagmorgen werd R. door de mare
chaussee en gemeente-politle uit Geertrul-
denberg en Raamsdonksveer aan een lang
durig verhoor onderworpen, waarby R. ten
slotte bekende den brand by den landbou
wer van Woerden te Raamsdonksveer en
de branden In de bioscoopzaal „Centraal” te
Geertruldenberg, by den landbouwer Van
Laarhoven te Raamsdonksveer en by den
landbouwer Van Dongen te Geertruldenberg
te hebben gesticht. Verder had hy verleden
week Donderdag nog een horloge en zes
ringen by de firma Van Gelderen te Oeer
truidenberg en Zaterdag uit een bakfiets
van een bakker te Geertruldenberg een
brood gestolen.
Tengevolge van het terugloopen van het
abonnementental op „De Sociaal-Democraat" la
het tekort op de exploitatie van dit blad zoo
groot geworden, dat voortzetting van deze ex
ploitatie niet langer verantwoord is.
Het Partybestuur der S.D.A.P. besloot der
halve In zUn laatste vergadering tot opheffing
van dit orgaan per «inde December 1937. Nader
zal worden overwogen, aldus meldt Het Volk,
op welke wyze een eventueel sterker aan den
dag tredende behoefte aan schrifteiyke dis
cussie In de Party, zal kunnen worden bevre
digd.
Verder zyn 's middags en 's avonds byeen-
>msten gehouden, ‘s middags by het monu
ment van Vondel in het Voiidelperk, waar dv
dichter D. A. M. Blnnendyk een rede hield en
's avonds In den Stadsschouwburg,
spraken wethouder E. Boekman en
dr. N. A. Donkersloot. Paul Hut
De minister van Algemeene Zaken, de heer
Colyn, maakte het zich by de beantwoording
der replieken niet al te moeliyk, noch ook te
ingewikkeld. Détails zouden wel by de afdee-
lingen behandeld worden. Enkele algemeene op
merkingen zou de minister slechts maken. Met
belangstelling had hU de rede van den heer
d'Ansembourg aangeboord. Het eerste deel daar
van, waarin de spreker de anti-parlementalre
bedoelingen der NSB. had uitgesproken, zou
hy gaarne In heel het land aangeplakt zien....
De heer De Geer behoefde zich niet ongerust
te maken over den economischen koers van dit
kabinet. Als men met volle zeilen In de protec-
tlonnistlsche richting ging varen, zou het kabinet
spoedig uiteen liggen. De premier bleef met
den grootsten nadruk ontkennen, dat een aan
tal niet-anti-rev. stemmen op de AR. iyst hem
zou hebben verplicht, om ondanks alle bezwa
ren een kabinet op breede basis te vormen en
opnieuw verklaarde de minister, dat bet opne
men van het woord „positief” bU de vermelding
van het christendom In de formuleering der
grondslagen van het kabinet geen leerstellige
beteekenls had, omdat 't alleen de tendens wilde
aangeven, dat de duldelyk gewenschte chrlste-
tyke beginselen grondslagen van het regeerings-
beleid zouden moeten zyn. Iets wat moest ge
schieden, nu de drie rechtsche fjSftljen met dat
doel ter stembus waren gegaan en versterkt uit
den stembusstrijd te voorschyn gekomen waren.
Had Ik. zoo vroeg de heer Colyn, In die om
standigheden met zes vrUz.-dem. en vier libe
ralen In een kabinet moeten gaan zitten?
Nadat de heer Oud geweigerd had. ver
langden de liberalen drie vrijzinnige zetels
en aangezien de vrUz.-öesi. niet meer
wenschten mee te doen, kwam het practlsch
Tydens een feilen brand Is Woensdagavond
de meubelfabriek „De NUverheld" van de firma
Ntenhuis en Zn., gevestigd aan de Brinklaan
te Epe, geheel afgebrand.
Tegen zes uur is de brand, door nog onopge
helderde oorzaak, uitgebroken. De vlammen
vonden gretig voedsel In het vele hout, dat In
de fabriek lag opgeslagen. Aangewakkerd door
den feilen Noordoostenwind, greep het vuur
snel om zich heen.
De gealarmeerde motorbrandspult uit Epe
stond machteloos tegenover de vuurzee.
De fabriek, die veertig meter lang en twintig
meter diep is, brandde geheel af. Van den inven
taris kon niets in veiligheid worden gebracht.
Verzekering dekt gedeeltelyk de schade-
Door dezen brand zyn tien arbeiders der fa
briek zonder werk gekomen.
Een goederentrein passeerde op dat tijdstip
den straatweg naby den Weeskinderendyk. toen
een autobus, bestuurd door F. H. Ch. uit Am
sterdam, naderde, die. door den mist, den trein
te laat opmerkte. Door sterk te remmen
naar rechts uit te halen wist hy een aanrydlng
met den trein te voorkomen, doch reed tegen
een wielrijder, den heer C. Klootwyk uit ZwUn-
drecht, die stond te wachten totdat de trein
was gepasseerd, aan. De man werd ernstig aan
het hoofd gewond. In het gemeenteziekenhuis
te Dordrecht is het slachtoffer overleden.
De politie heeft de zaak In ondersoek.
et Party bestuur, heeft Kiès cs. niet
lang meer op verdere daden laten
wachten. Het beeft Paul Kiès, J. H.
Anema, 8. de Groot. J. D. v. d. Mei, A. van
Wallinga-Velthnan. H. Eteenga en A. H.
Loots geroyeerd. Lang heeft de „bekeerde"
8. D. A. P. geaarzeld om den zieken commu
nistisch geïnfecteerden Kiès en zUn toebe-
hooren te trekken.
-r -w- y y hebben er reeds op geweaen, hoe
de sociaal -democratische pen ar
op uit is een spiytswam tusschen
de Christeiyke regeeringspartyen te kwee-
ken door elk meeningsverachll tusschen
haar aan te dikken en de groote en prlnd-
pleele punten van overeenstemming te klet-
neeren of te negeeren. Maar deze kunst
matige spiytzwam wil alleen maar gedijen
in den humus der sociaal-democratische
verbeelding, In werkeiykheid vertoont zy
niet de minste groeikracht De bedoeling
van dezen imaginalren politieken padden
stoelen kweek is natuuriyk te suggereeren.
dat de Katholieken beter met de tot burger-
lyk rose verschoten S. D. A. P. dan met hun
protestantsch-christeiyke broeders had
den kunnen samengaan om hun ordenlngs-
en soclale-rechtvaardigheldsprogram uit te
voeren. Al zyn we er niet heelemaal ge
rust op. dat de schoone voorspiegelingen,
welke tydens de verkiezingscampagne aan
het Katholieke kiezersvolk werden gedaan
ook ten volle geconcretiseerd sullen kun
nen worden in een tastbare gedaante, toch
Is het thans zeker nog niet de tyd voor wat
Mgr. Notens eens alleen als „uiterste nood
zaak" acceptabel achtte. Integendeel, het
zal de taak der Katholieken in regeerlng
en Kamer zyn, ervoor te zorgen, dat de tyd
voor zulk een „uiterste noodzaak" nooit
zal aanbreken.
Terwyi de socialistische pers zich druk
maakt over hetgeen de Chrlsteiyke partyen
heette te verdeelen, zoodat haar samenwer
king een fictie, een onwezeniykheid ge
noemd zou moeten worden, heeft zich in de
8. D. A. P. zelve een zeer wezeniyk en
tastbaar conflict voorgedaan, waarvan de
gevolgen nog niet te overzien zyn. wy be
doelen de voor de 8. D. A. P. en haar be
stuur zeer pyniyke zaak-Klès.
in den Stadsschouwburg. Hier
wethouder E. Boekman en Prof.
A. Donkersloot. Paul Hut decla
meerde en de Haarlemsche Motet- en Madn-
gaalvereenlging verleende haar muzikale mede
werking.
Het hoogtepunt van den avond vormde dr
bekendmaking van het gedicht „Amsterdam en
Vondel”, dat Albert Verwey kort vóór zUn dood
in opdracht van het Amsterdamsen Vondel-
comlté had voltooid. Dit gedicht, voorgelezen
door Prat. Donkersloot, maakte zeer grooten
indruk.
t T»n het oogenbilk af, waarop bet
party-bestuur der 8. D. A. P. on-
der drang van de totaal verander
de omstandigheden tot een min of
meer burgeriyke party met begrip
voor de onvermydeiykheld van een
nationaal defensief militair apparaat, voor
de democratische waarde van ons constitu
tioneel koningschap en voor de beteekenls
van een zeker christeiyk religieus senti
ment evolueerde, moest de radicale pacifis
tische antl-mllltarist en uiterst linksch ge
richte oud-offlcler Paul Kiès naar den ach
tergrond wordt gedrongen. De figuur van
Kiès was te consequent doctrinair Marxis
tisch gebleven en trachtte te stipt te ver-
wezeniyken, wat de groote heeren ten be
hoeve van de massa alleen maar zelden te
willen verwezenlyken. De leiding van de
8. D. A. P. achtte zich In haar nieuwe snel
geleerde burgerlijke rol Ietwat gecompro
mitteerd door dezen partygenoot, wien zy
echter niets anders kon verwyten dan dat
hy den oorspronkelijken Marxistiachen bar
glnaelen trouwer was gebleven dan zti zelf.
Albarda en Kupers dweepten in woord en
geschrift wel mét de Spaansche Volksfront-
regeerlng. die zy met papier in de dubbel
zinnige beteekenls van dit woord trachtten
te steunen, maar wat zy als de redding voor
Spanje aanprezen, achtten zy verderfelUk
voor het eigen land. Kiès trok echter naar
het Spaansche Volksfront om er met zyn
vroeger opgedane militaire kennis de roode
recruten mllitalrement te drillen en te oefe
nen voor den burgerkrUg. De soclaal-demo-
Den heer ALBARDA (S.D.A.P.) bleek de
kabinetsformatie, ook na de redevoeringen van
den minister en andere sprekers over dit on
derwerp, nog niet duldelyk. Het verbaasde
hem, naar het schUnt, dat het woordje „posi-
tlef’-christeiyk van zoo’n beslissende beteeke
nls was geweest; hy zag 's heeren Coiyn's for
mule voor de kabinetsformatie als een wig tus
schen de posltlef-christeiyken en de anderen.
Volgens den heer Albarda mag niet gezegd
worden, dat de nlet-rechtschen gilet godsdienstig
zUn. Accoord! maar als wy hem hooren be»,
toogen, dat er ook bulten de kerk zooveel religie 1
en zedeiyke normen bestaan, dan vreezen wl’
toch te moeten' constateeren, dat de heer Al
barda zich den godsdienst wel heel platonisch
denkt; hu zag In het optreden van dit kabinet.
ten onrechte een zich verheffen van het
eene boven het andere volksdeel en om de mo-
geiyke gevolgen daarvan durfde hy de tot
standkomlng van dit kabinet zelfs „een onge
luk voor het land" noemen.
Excusez du peu!
De heer DE MARCHANT ET D’ANSEM-
BOURG (N. 8 B.) kwam zóó maar verkondigen,
dat speciaal de Katholieken het kabinet van
de smalle basis zouden hebben doorgedreven
De kabinetsformateur heeft ons hieromtrent
geen vertrouweiyke mededeelingen gedaan, maar
indien de bewering eens eenige waarheid be
vatte, zou dit van katholieke zyde dan zoo’n
sfgrijseiyke misdraging geweest zyn? Als ka
tholiek voelen wy voor dit kabinet in ieder ge
val veel meer dan voor een z.g. „nationaal" ka
binet, dat volgens dezen fantastisch concludee-
rendsn N. 8. B.-er.on- of antl-parlemen-
tair geweeet zou zyn; wy vragen ons af. op een
hoe groot volksdeel, op een hoe groot Kamer-
deel zoo’n eigenaardig kabinet gesteund zou
hebben.
Den heer BIEREMA (V. B.) was de formatie
ook thans nog niet geheel belicht; hy zou nu
óók eens wat meer vertellen, maar van onthul
lingen hebben wy niet veel bespeurd, of het
moest dit zyn, dat óók de heer Van Lidth de
Jeude de breede-basis-kabinetsformatie heeft
doen mislukken, door te weigeren de beginsel-
formule te aanvaarden en door den eisch let
wel: den eisch! te stellen, dat er drie vrij
zinnige (niet positief-christeiyke) ministers in
het kabinet zouden worden opgenomen. En dat,
nadat de stembus een rechtsche, inderdaad po-
sitief-christeiyke meerderheid van 56 zetels ge
bracht bad! ’t Lykt ons niet bepaald be
scheiden.
De heer OUD (V. D.) bracht al evenmin
nieuws. Hy bleef er by, dat de heer CoIUn en
diens party een heel andere kabinetsformatie
hebben doen verwachten (later heeft de heei
SchouMn dit krachtig tegengesproken). Ging
het van 1933 tot 1937 dan niet goed met de
samenwerking op chrlsteiyke basis? vroeg de
teleurgestelde; waarom dat woordje „positief”?
Aan de hand van Thorbecke en Groen poogde
hy aan te toonen, dat positief christendom het
vrijzinnig christendom steeds uitsloot; positief-
christeiyk beteekende steeds .leerstellig".
De heeren moeten het ondbr elkaar nu ver
der maar uitzoeken; het woordje „positief” kon
nog wel eens parlementair-historische beteeke
nls krygen.
