ONS BLAD
regeering
Fransche ministers voldaan
de besprekingen
over
r
Janson ontvouwt het program
der
MOOR'
VULPENHOUDERS
Het nieuws van heden
Kwanteh gevallen
De Prins had een
goeden nacht
ft"
Vo or gelegd aan Kamer
Chamberlain leest het
communiqué voor
DE BAROMETER
I
Tokio erkent
Franco
De eed der
Cagoulards
v>
JAPAN NEEMT SCHEPEN
IN BESLAG
Negrin bezoekt
Companys
JOH. LAUWERS
PAÏCLOP 3
ALKMAAR
BUIKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
OOK SPOORFONDS
en Senaat
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
De debatten in de Kamer
'idden-
Deelneming in de Eerste Kamer
De reis van Delbos
9
Szalassy veroordeeld
Douanetarieven voor
Japan verlaagd?
Telegram van de P.T.T.
De overval te Brest
van loon
Alcala de Henares
gebombardeerd
De malversaties te
Borsselen
PRIX FEMINA TOEGEKEND
a
Behalve de allerarmsten hebben
het meerendeel der Chineezen
de buitenlanders Nan
king verlaten
Vandaag zal het besluit
gepubliceerd worden
Chautemps en Delbos
vertrokken
Voorzitter der Hongaarsche nat.-
socialistische party krygt
ge van gen isstraf
Motie-Kupers door de Tweede
Kamer verworpen
Z. K. H. zal nog geruimen tijd
absolute rust moeten houden
Telegram Kon. Ned.
standsbond
DIT NUMMER BESTAAT UIT
12 BLADZIJDEN
Vonnis tegen oud-burgemeester
bevestigd
De Belgische regeering zal bijzon
dere aandacht wjjden aan het
taalprobleem
Onafhankelijkheid in de
internationale politiek
Vacantie met behoud
Een Italiaanseh protest by
Japansche consulaat
te Sjanghai
J
5
Ontrouw tegenover organisatie
brengt de doodstraf
met zich mede
De koloniale kwestie eischt een
dieper gaande studie, waar by
ook andere landen ge
kend moeten worden
WOENSDAG 1 DECEMBER 1937
EEN EN DERTIGSTE JAARGANG No. 52
ADVERTBMTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20 o, ingez. med. 40 c.
p. regel; idem op peg. één 55c. p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
Twee officieren van de C 2 naar
rechtsch Spanje
2Ê f if
sir
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
O.BLAZER K/1E1TZ NV QDAM|
In Lagerhaia heeft Chamberlain MS> gr-
de besprekingen met de Fransche ministers.
a
het
Bi
O
den
de
t
t
en
1
het
inzichten
Sjanghai, dat Japan door het In beslag
blad verklaart, dat Japan geenszins
Da Tweede Kamer betuigt haar deelneming met
hef aan Prins Bernhard overtomen ongevaL
5
E
die de betrekkingen tusschen de beide landen
kenmerkt.
DAMME,
directeur-generaal der P.T.T."
Negrin heeft een decreet geteekend, waarbij
speciale rechtbanken worden Ingesteld voor de
berechting van personen, die zich hebben schul
dig gemaakt aan spionnage. hoogverraad ‘en
défaitisme en op heeterdaad betrapt zijn. De
berechting geschiedt volgens de verkorte pro
cedure van de militaire rechtbank.
De voorzitter der Hongaarsehe nattamaal-soeia-
IMiochs partij is tot gevangenisstraf veroor
deeld.
BARCELONA, 30 Nov. (Havas). Minister
president Negrin heeft gisteravond een be
zoek aan Cempanys, den president der Oa-
talaansche generaliteit, gebracht. Dit bezoek
moet gezien worden als een nieuwe uiting
van solidariteit tusschen belde regeeringen.
Uit Nanking wordt gemeld, dat de buiten
landers in verband met de nadering der Ja
pansche troepen de stad verlaten.
PARUS, 30 Nov. (Reuter). De .Matin" be
richt, dat het parket te Brest aan den com
mandant van den Spaanachen onderzeeër O. 2.
luitenant ter see Ferrando, en den machinist
Daboula toestemming heeft verleend naar bet
door Franco bezette deel van Spanje te gaan.
LONDEN, 30 Nov. (Reuter). VsumHiisg
heeft Chautemps de journalisten entvan-
gsn. b« welke gelegenheid hij verklaarde,
dat hU niets had toe te voegen aan het ge
meenschappelijke essnmunigué, dat gepnbli-
eberd sou worden.
„Wij lijn het,” zelde hij. „volkomen eens,
en Ik verheug mij hierover ten zeerste. Wij
nemen de aangenaamste herinneringen aan
sas beaoek naar Parijs aasde."
Op hun beurt spraken de Fransche ministers
over het aa. bezoek van Delbos aan bepaalde
landen van Midden- en Oost-Europa.
ZU stelden met voldoening vast, dat de beide
regeeringen gemeenschappelijk belangen heb
ben bij de handhaving van den vrede in die
deden van Europa.
Ten aanzien van de nlet-lnmenglng, was men
het er over eens, dat deze politiek ten volle
Juist was gebleken, en besloten werd dan ook,
haar voort te zetten.
Het koloniale vraagstuk werd van alle kan
ten aan een voorloopige bes teder ring onder
worpen. De conclusie was, dat deze kwestie niet
afzonderlijk kon worden behandeld, en dat hier
in een aantal andere landen sou moeten wer
den gekend, en men was het er over eens, dat
dit onderwerp een veel diepergaande stadie noe-
dig maakt.
Naar aanleiding van het
H. Prins Bernhard overkal
nlnklljke Nederlandsche Mk
wel den Prins als H. M. de
H. Prinses Juliana telegrafisch van het mede
leven zijner leden doen blijken.
goeden nacht. De
zal vermoedeljjk. a
plaats hebben.
jlfcHPifteval, Z. K.
en, heeft de Ko-
ienstandsbond zoo-
t^oningin en H. K
Ook de Eerste Kamer hoeft deelneming betuigd
met het ongeval van Prins Bernhard; redevoe
ringen van den voorzitter en minister Colijn.
De 23e partij van de match om het wereldkam
pioenschap schaken afgebroken in een stelling,
waarin Aljechin een pion meer heeft.
In verband met de inbraak In de houtvesterij
te Apeldoorn zijn rijf verdachten gearresteerd.
Do nieuwe Belgische regeering heeft In Kamer
en Senaat baar program niteengeset.
Vandaag ml Tokio de regeertag Franco irhrn
nen.
Do terstond van Prim Bernhard Ntjft bevredi
gend geacht.
De regeering wil het vraagstuk der be
trekkingen tusschen Vlamingen en Walen
oplossen In den geest van eenheid en ver
sterking van de nationale gedachte door
eendracht.
De Kamer hoorde deze woorden staande aan.
Acht ministers waren aanwezig.
De minister van Algemeene Zakeen, de beer
Colijn, heeft daarna het volgende gezegd:
„Het Kabinet sluit zich van heeler harte
aan bij de warme woorden, welke u gezegd
hebt naar aanleiding van het ongeval, dat
den Prins der Nederlanden heeft getroffen.
Ook wU verheugen ons, dat de berichten
van hedenavond ons de hoop mogen doen
koesteren, dat de gevolgen minder ernstig
zullen zjjn dan gisteren werd verwacht. Wij
vereenlgen ons met uw gebed, dat het God
moge behagen, hem een spoedig en alge
heel herstel te schenken".
Bij het begin der vergadering der Eerste Ka
mer heeft Dinsdagavond de Voorzitter, mr. W
L. baron de Vos van Steenwljk. als voigt ge
sproken
De Tweede Kamer Is Dinsdag begonnen met de
behandeling van de begroeting van Buitenland-
sohe Zaken.
MET
GARANTIE
Het Haagsche Gerechtshof heeft In booger be
roep den oud-burgemeester van Boemels* wa
gens malversaties tot 6 maanden gevangenis
straf veroordeeld.
t. Prinses Ju-
“•gerziekenhuls
Uuliana van
maar gemaal
echter verbo-
ners een der
n het herstel
De Tweede Kamer heeft de motie-Kuperz,
waarin de regeering wordt ultgenoodigd wet-
telljke regeling^der vacantie met behoud van
loon voor alle werknemers aanhangig te maken,
verworpen met 50 tegen 25 stemmen (vóór de
soc.-dem., communisten, chr.-dem. en NBB.).
Het Haagsche gerechtshof heeft bevestigd het
vonnis van de rechtbank te Middelburg, waar
bij de oud-burgemeester van Borsselen wegens
Deze beide officieren hebben geen tegenstand
geboden, toen kolonel Troncoso en zijn man
nen poogden zich meester te maken van den
onderzeeër. Belde officieren zjjn voornemens
zich ter beschikking van Franco te stellen.
De regeering zal een wetsontwerp indienen,
Waarbij dgn beroepsorganisaties een statuut
wordt toegekend, benevens een ontwerp tegen
misbruik van macht op economisch gebied. De
stichting van een economisch Instituut voor de
middenklassen wordt overwogen.
De wezenlijke taak dezer regeering is de
voortzetting en de voleinding van de uit
voering van het programma, dat uitgestip
peld is In de verklaring van 24 Juni 1936,
en waarmede een aanzienlijke meerderheid
zich voortdurend accoord verklaard heeft.
PARIJS, 30 Nov. (Havas). Er zjjn reeds vele
bijzonderheden gepubliceerd over de geheime
oomlté’s van revolutlonnsdre actie, de z.g. Csar
Thans wordt bekend, dat de leden van dit ge
heime genootschap, in navolging van de Car
bonari, een eed van trouw moeten afleggen van
den volgenden inhoud: „Ik zweer trouw, ge
heimhouding en gehoorzaamheid jegens de or
ganisatie. Iedere overtreding van dezen regel
brengt de doodstraf met zich mede."
Hierin zou de verklaring gevonden kunnen
worden voor den moord op Jean Baptiste Juif
in Italië, in den tijd, dat de „Cagoule” nog niet
bestond. Juif. die in wapens handelde, sou ver
raad gepleegd hebben en terechtgesteld zjjn.
Een eskader Engelsche vliegtuigen zal binnenkort van Plymouth naar Australië
vliegen. Een oefening in het formatie-vliegen boven Plymouth
Hedenochtend zjjn in het Bots de Boulogne
achttien kisten met in totaal 566 scherpe hand
granaten gevonden. De kisten zijn gelijk aan
die, welke bjj oe huiszoekingen zjjn gevonden.
Te half vjjf zijn Chautemps en Delbos van
Londen vertrokken. Chamberlain en Eden na
men aan het Victoria-station afscheid van de
Fransche ministers.
Voor zijn vertrek Beide Chautemps met na
druk te willen verklaren, dat de Fransche ver
tegenwoordigers zeer voldaan zjjn over de be
sprekingen en diep vereerd, dat de koning en
koningin hen op het noenmaal hebben willen
ultnoodlgen.
Aan de verdediging van het land zal men de
noodlge zorg blijven besteden: het vastgestelde
militaire program zal volledig ten uitvoer ge
legd worden.
Ten aanzien van de internationale politiek
zegt de regeerlngsverklarlng, dat de politiek van
werkelijke onafhankelijkheid zal worden voort-
gezet, waarbu men trouw blijft aan de begin
selen van den Volkenbond. De regeering is
steeds bereid mede te werken aan lederen doel-
matigen vredesarbeid.
De bond van Chlneesche dagbladen heeft
besloten geen gevolg te geven aan het Japan-
sche verzoek om twee exemplaren van alle te
Sjanghai gepubliceerde periodieken te verstrek
ken aan het bureau voor censuur, dat thans
door de Japonsc.hr autoriteiten wordt gecon
troleerd.
In het ministerie van Onderwijs zullen twee
cultureele raden worden tngesteld. die consul
tatieve bevoegdheid voor het onderzoek van
SJANGHAI, 30 Nov. (Domei). De Ja
pansche troepen in het Noord-Oosten der
provincie Anhwei hebben hedenmorgen
Kwanteh beset, een belangrijke stad ge
legen tusschen Woehoe aan den Jangtse en
Tsjanghsing in de provincie T» jet leng.
onderwijs- en
hebben. Op het
De particuliere secretaris van Z. K. H. Prins
Bernhard, jhr. mr. C. DedeL verstrekte ons
hedenochtend het volgende communiqué:
De commenderlj Nederland van de Johan-
niterorde heeft in het Burgerziekenhuls te Am
sterdam door den persoon van haar secretaris,
jhr. W. Laman Trip, haar belangstelling doen
blijken voor haar mederechtsridder Z. K. H
Prins Bernhard, wlen Maandag het auto-onge-
luk op den Muiderstraatweg is overkomen. Jhr.
Laman Trip sprak zjjn beste wenschen uit voor
een spoedig herstel.
De commissaris der Koningin in de provincie
Groningen heeft aan H. M. de Koningin een
telegram gezonden, waarin wordt getuigd van
het medeleven van de bevolking in de provincie
Groningen in het aan den Prins overkomen on
geval en van den innigen wensch tot herstel,
welke alom in de provincie wordt gekoesterd.
In het Lagerhuis beeft Chamberlain het
1 communiqué voorgelezen, dat na afloop van de
Britsch- Fransche besprekingen is uitgegeven.
i In het communiqué wordt gezegd, dat de Fran
sche ministers een uiteenzetting van lord Hall-
fax hebben aangeboord over zjjn besprekingen
In Duitschland. Zjj constateerden met vreugde
dat. terwijl van het bezoek van Halifax, dat van
particulieren en on-officieelen aard was. niet
verwacht kon worden, dat het tot directe resul
taten zou leiden, het toch had bijgedragen tot
het wegnemen van de oorzaken der internatio
nale oneenigheld en tot een verbetering der
atmosfeer zou kunnen leiden. De Europeesche
vraagstukken in hun geheel en de vooruitzich
ten op kalmeering en ontwapening zijn aan een
gedachtenwisseling onderworpen. Op deze be
langrijke punten constateerden de Brltsche en
Fransche ministers nieuwe bewijzen van de
overeenstemming van houding en zienswijze.
BRUSSEL, 30 Nov. (Belga). De Belgische
regeerlngsverklarlng, die vanmiddag in de
Kamer en in den Senaat is voorgelezen
vangt aldus aan:
De regeering, die zich aan u voorztelt. is ge
vormd in het teeken van gemeenschappelijke
bezorgdheid voor het verdedigen van het erf
deel der grondwettelljke vrijheden, het langs
ordelijken weg verwezenlijken van een billijke
en vooruitziende sociale politiek, en het voor
bereiden van alle wenschelljk geachte maat
regelen. teneinde in de omraming van den on-
aantastbaren Belgischen staat de cultureele
ontwikkeling te verzekeren van de beide taal
gemeenschappen, en de eerbiediging van
rechten, door elk harer leden verworven.
„Deernis met Hare Koninklijke Hoogheid
de Kroonprinses heeft ons allen diep ver
vuld, toen gisterenmorgen de mare zich
verspreidde van het ongevaL Hoogstderzelver
Gemaal overkomen.
Naar Hare Majesteit de Koningin gingen
onze deelnemende gevoelens mede zeer le
vendig uit.
Van ganscher harte verheugen wjj cos
over de bevredigende berichten, welke ons
sinds dien bereikten en bidden het Konink
lijk Huis en der natie toe. dat het God den
Heere goedgunstiglijk moge behagen. de
ernstige sorge, welke over Nederland is ge.
bracht, alsnog Bjj het spoedig weg te
nemen".
MADRID, 30 Nov. (Havas). Volgens een of
ficieel bericht is Alcala de Henares. op 30 KM.
van Madrid, vanmiddag zwaar gebombardeerd.
Verscheidene inwoners verten gewond. Eemge
gebouwen werden verwoest. Nauwkeurige ge
gevens zijn nog niet bekend. Een vliegtuig
werd neergehaald.
TOKIO, 30 N«v. (Domei). De minister
van Boltenlandtoche Zaken. Hlrota, heeft
den voormallgen eonsnl van Spanje te Kobe,
José del Castillo, mededeellng gedaan van
het besluit der Japonsche regeering. gene
raal Franco met ingang van 1 December te
erkennen. Naar men gelooft aal Dei Castillo
de «eiste saakgi
De Japonsche consul gaf uiting aan zijn leed
wezen en beloofde een onderzoek te zullen in*
stellen.
Ook sleebbooten, die dé Portugeesche Vlag
voerden, zouden in beslag zifn genomen. Men
brengt in herinnering, dat de Japanners zich
het recht hebben voorbehouden, alle Chlnee-
sche schepen, die na het begin der blokkade
aan vreemdelingen verkocht zijn, in beslag te
nemen.
in te voeren.
„^laamsche rechten geëer-
rAKaalsche rechten en
iK hét noodzakelijk is
!ft dan een zeker aan-
klke hij snel zou wU-
Commerclal Pacific Company. Deae censoren
zullen bet toezicht moeten hebben op de in
komende en uitgaande telegrammen. De Ja-
pansche autoriteiten verlangen verder, dat deze
maatschappijen in het vervolg aan hen de
gelden overdragen, welke tot nu toe aan de
Chineezen werden betaald.
De plaatselijke leiders van de maatschap
pijen hebben deze zaak voorgelegd aan hun
hoofdkantoren.
De Amerikaanache .consul-generaal heeft
eveneens geprotesteerd tegen het neerhalen van
de Amerikaansche vlag en het in beslag nemen
van een stoombarkas aan de Bund. De Ja
panners zouden de vlag van dit vaartuig in het
water hebben geworpen.
Het Staatedepartement te Washington heeft
den consulairen vertegenwoordigers der Ver-
«enigde Staten In China nadere Inlichtingen
gevraagd betreffende de berichten, volgens
welke de douanetarieven te Tientsin in groo-
ten otnvang verlaagd zouden zfjn ten gunste
▼an Japonsche producten. Mocht deze verla
ging bevestigd worden, dan zal dit naar men
meent het einde beteekenen van de opendeur-
Politlek der cotnmercleele gelijkheid.
beachavlngsproblemen zullen
stuk der academiën zal een
hervorming tot stand worden, gebracht, die het
den geleerden van de twee groote nationale cul-
tuurstroomlngen mogelijk zal maken hun werk
zaamheden te ontwikkelen in het kader van
autonomie.
De regeering wil de eenheid van het leger
handhaven en zal een wetsontwerp Indienen,
waarbij het leger een definitief taalkundig sta
tuut wordt gegeven, en de soldaten volledig in
hun moedertaal zullen worden opgeleid.
De hofjager Van der Spek had eveneens een
van de knieschijf
rwk van de week
**rtegenwoordlgers i
•n de Vereenlgde Staten Inzake de douane
Sjanghai, dat Japan door het in beslag i
*nen van de douane-inkomstqp, tevens de
het bedrag van deze inkomsten dient
garftntle voor de buitenlandsche leeningen
China.
Het
- ileze inkomsten voor zichzelf WÜ gebruiken.
Naar bevestigd wordt willen de Japonsche
autoriteiten binnenkort censoren instellen bij
dr4e groote telegraafmaatschappljen, nX de
Eastern Company, de Deenache Great
MMüecn Company on dg Amerikaapscbs
H. M. de ijjariingin en H. 1
liana zijer^vannacht in het
gebleven. Dinsdag heeft Prinses
tijd tot tijd een kort bezoek aan
gebracht, waarbij het den Prins y
den was te spreken. Rust is in/i
voornaamste voorwaarden. waarJa
der gezondheid afhankelijk is.
De Chlneesche regeering brengt kunstschat
ten van onschatbare waarde in veiligheid, os.
ook de verzameling, welke vorig jaar op oe
Inndensche tentoonstelling te zien was. De
bgrgplaats wordt geheim gehouden.
De echtgenoote van maarschalk Tsjang Kal
Bjek zal bj) haar echtgenoot te Nanking blij
ven. In de straten van de stad zijn reeds prik
keldraadversperringen aangebracht en de
autobussen rjjden niet meer. Alleen de aller
armsten zijn in de stad gebleven, aangezien
een vlucht niet konden betalen.
Hoewel de Japansche autoriteiten blijkbaar
Met veel voelen voor een veilige zone, zet de
internationale commissie haar pogingen toch
voort.
Dinsdagmorgen is ten hoofdkantore P.T.T. te
Den Haag een vergadering gehouden van hoofd
inspecteurs, Inspecteurs en verschillende hoofd
ambtenaren van het hoofdbestuur, onder pre
sidium van Ir. Damme, dlrecteur-generaal P.T.T
Van deze vergadering uit werd bet volgende
telegram gezonden aan H. K_ H. Pnnses Ju
liana. paleis Soestdijk:
„Het zij mjj vergund H. K. H. namens het
geheele personeel van het staatsbedrijf der
P.T.Twaarvan .een groot aantal hoofdambte
naren hedën in vergadering bijeen is. de verze
kering te geven van ons hartelijk medeleven met
bet geheele Koninklijke Huis ook in deze om
standigheden en Haar eerbiedig te verzoeken
zoo mogelijk» zijn beste wenschen voor spoedig
herstel ook aan VI. K. H. Prins Bernhard te wil
len overbrengen.
SJANGHAI. 30 Nov. (Reuter) De
Itallaansche eonsul-generaa! heeft op het
Japansche consulaat-generaal geprotes
teerd tegen bet in beslag nemen van twee
Itallaansche sleepbooten. die aan de Bund
gemeerd lagen, en het vervangen van de
Itallaansche vlag door de vlgg van de
Rijzende Zon.
Na de voorlezing van de regeerlngsverklarlng
vingen de debatten in de Kamer aan.
Vandervelde verklaarde dat de socialisten
zonder aarzelen steun zullen verleenen aan het
mlnlsterie-Janson, aangezien dit er naar zal
streven het programma van het vorige kabinet
ten uitvoer te leggen.
De liberaal Dévèze zegde de regeering
onvoorwaardelljken steun van de liberale lin
kerzijde toe.
Van Cauwelaert spreekt als zjjn meening uit,
dat de regeerlngsverklarlng een sympathieken
kant heeft (levendige protesten van de
Vlaamsch-nationalistische banken). Wij zullen
ons, zoo zelde hij, niet leenen voor een flnan-
cieelfcjpolltlek, die het economische leven des
landsRn gevaar zou brengen.
Wat dit betreft houden wij ons aan wat Van
Zeeland heeft gezegd over de noodzakelijkheid
evenwicht te brengen in de begrooting zonder
nieuwe belastim
Spr. wil, dat
biedigd worden
hij stelt in het UchtT'da
snel op te treden. Spr. ge^
tal hervormingen aan, w<
len zien toegepast.
Namens de Rexisten deelt Daye mede, dat hij
niet zal stemmen voor de motie van vertrou
wen. Ook Borglnon, sprekende namens de
Vlaamsche nationalisten, zegt zijn stem niet
te kunnen geven aan de motie van vertrouwen,
aangezien hjj de regeering Janson niet in staat
acht de hervormingen, die door d« Vlamingen
geëischt worden, ten uitvoer te leggen.
Nadat deze sprekers het woord hadden ge
voerd werd de zitting verdaagd. Morgen zullen
de debatten worden voortgezet.
Prins Bernhard is tevreden over
zijn nachtrust. De hoofdpijn is min
der geworden. De hoofdwonde werd
hedenmorgen opnieuw verbonden.
Zü blijkt goed te genezen. Overigens
is de toestand onveranderd. De Prins
zal nog geruimen tijd absolute rust
moeten houden.
De Kokoemln Sjimbqen, welke in den regel
Inzichten van de militairen aanhangt,
•chrtjtt ten aanzien van de stappen van de
J ven Engeland, Frankrijk
i te
ne-
«*-
verantwoordelijkheid op zich neemt, dat
deze inkomsten dient als
i van
BOEDAPEST, 30 Nov. (Havas) Het ge
rechtshof van Boedapest heeft majoor Szalassy
den voorzitter van de Hongaarsche nauonaal-
socialistische partij, tot tien maanden gevan
genisstraf veroordeeld, Wegens beleedlgtng van
het Hongaarsche volk, misdaad jegens den Hon-
gaarschen staat en de maatschappelijke orde.
Szalassy heeft in Hongarije een beweging met
een militair karakter, de „partij van den na-
tlonaJen wil" georganiseerd, teneinde in bet
land een nationaal-socialistisch bewind in te
voeren.
j.:/ iel
