1
MOEDER DE VROUW IN HUIS
Defensiebegrooting aanvaard
z
vreemden
voor
Aanwerving
krijgsdienst
STARK’s
N“'
Breuk met Jeugd-
herbergcentrale
1 MAAND GEËISCHT
tand
pasta
VRIJDAG 10 DECEMBER 1937
TWEEDE KAMER
DURFDE NIET TE BUKKEN
Soc.-Dem. vóór
aangenomen
Het paleis Noordeinde betrokken
Geen valsche voor-
spiegelingen
Koloniën goedgekeurd
1 maand geëischt
Prof. v. Poelje*» gesties
T wee scholen gesloten
Kerkelijk leven
Dolle wilde al naar Spanje
1
PATER J. J. N1EL S.J. f
Onder het broodbakkersbedrijx wordt niet al-
De vrijstellingen en de
groote gezinnen
Het Katholieke amendement be
treffende het contingent werd
met 89 tegen 6 stemmen
Vestigingsverbod voor
broodbakkerijen
De Spanjaarden naar
Gorinchem
H. M. de Koningin weer
in Den Haag
De R.K. Tweede Kamerfractie
huldigt haar oud-voorzitter
Afscheid van prof.
Aalberse
Tweede toepassing van de Vesti
gingswet kleinbedrijf
1
Roodvonk te Monster
I
Verdachte zou uit idealistische
motieven gehandeld hebben
De eerste oefentijd
Het eenige katholieke bestuurs
lid treedt af, omdat haar ver
trouwen in de leiding
ernstig is geschokt
Dienstplichtwet
Voelde zich $en oude man, hoe
wel pas 31 jaar
Allen overgebracht naar de
citadel-kazerne
Ruim dertig jaar leeraar aan het
St. Canisius-college
Obstakels uit den weg
geruimd
Vrijz.-Dem. en bijna alle
Defensiebegrooting
(ingezonden Mededeeling)
aan
dan ontslagen te zullen worden.
'4
1
- I
inrichtingen.
r
i
V
Aj. Dinsdag zal de eindstemming over het
wetsontwerp tot wijziging der Dienstplichtwet
plaats hebben. De uitslag laat zich niet be
twijfelen. De regeerlngsvoorstellen zullen wor
den aanvaard, maar belangrijk geamendeerd
door de katholieke fractie.
Naar wjj vernemen, heeft de regeering beslo
ten heden alle Spanjaarden, die dezer dagen in
verzekerde bewaring zijn gesteld, over te bren
gen naar de citadel-kazerne in Gorinchem.
De overbrenging naar Gorinchem uit de ver
schillende plaatsen, «kar de Spanjaarden zijn
aangehouden, is Donderdag geschied.
Den volgenden dag was hij met hen naar
Amsterdam gereisd, na vooraf af gesproken te
hebben, te doen of zij elkaar niet kenden. Te-
De verdediger, mr. Simon de Jong, uit
Amstedam, deelde mede, dat het mlitalris-
me van de jongen* alleen heeft bestaan uit
De volgende getuige. J. Ruygrok. h»d even
eens de bedoeling gehad in Spanje te werken.
HU is dan ook gedurende drie weken chauffeur
geweest en vervoerde bouwmaterialen.
Ik weigerde echter, toen men mü daarop ver
plichtte, dienst te nemen in de internationale
brigade, doch toen Dollé mtf vertelde vrüwillig
dienst te hebben genomen, heb ik ook toege
stemd. Voor we naar het front gingen zün we
echter gevlucht.
De RK TWeede Kamerfractie heeft Woens
dagavond in hotel „De Witte Brug" te Den
Haag afscheid genomen van prof. Aalberse. Zü
bood haar vroegere medelid en oud-voorzitter
een zilveren schenkblad aan met het volgende
bUschrift:
het Onderwijs afhangt. Van „contróle” op de
gesties van het bestuur dat werd hoe lan
ger hoe meer de voorzitter alléén kon dus
practisch weinig terecht komen.
Dit alles heeft mevrouw Kellenaers-Dame-
reau ertoe doen besluiten het bestuur van de
Jeugdherbergcentrale te verlaten.
1871 te NUmegen geboren.
Wn middelbare studies aan
lie
IM
k-
i
i.
t
genover het Centraal Station liet hü de jongens
wachten, tot hU het geld gehaald had. HU over
handigde Daan Dollé 30, als reisgeld tot Pa
rijs, waar zü op een aangegeven adres naar een
zekeren „Hans" moesten vragen, die het verder
voor hen in orde zou maken.
RK
deae
in
of
Spaanschen
den
dien
voor
voor
Get. bevestigde dit. Men had hem wel een
papier in handen gegeven, maar daar hü het
Spaansch niet lezen kon, weigerde hü te tee-
kenen.
De verdediger voerde voorts aan. dat ztf, toen
zü ontvlucht waren, niet als deserteur, doch als
verdacht van fascistische spionnage gearresteerd
werden, hetgeen get. beaamde.
President: Waarom ben je gedrost
Get.: Ik wilde niet naar het front en vrien
den vertelden mü, dat mUn beurt ook wel eens
zou kouaen.
De jongens wilden werken in Spanje. Van
Soolingen wees hen op de gevaren, ook daaraan
verbonden, bommen, niet-eten enz. Als blUken
mocht, dat ze later toch krUgsdlenst verricht
ten, dan doet dat aan de zaak-Van Soo
lingen niets af. Relevant is alleen wafzVn be
doeling was.
Spr. betwUfelde of ze werkelUk dienst hebben
genomen. ZU hebben niets geteekend en bij hun
vjucht werden ze niet als deserteur gearresteerd.
HU concludeerde tot vrUspraak.
Dat is de tweede zaak in deze materie, die in
Nederland wordt behandeld. Er zün er nog 12
slepende. De officier van de Utrechtsche recht
bank eischte zes maanden. Verdachte kreeg toen
een boete van 100.terwül toch 't maximum
10.000.is. Indien de rechtbank met tot vrU
spraak zou kunnen komen verzocht de verdedi
ger een geringe geldboete.
Na re- en dupliek werd de uitspraak op 23
December bepaald.
het op schildwacht staan in burger met een
ongeladen geweer. Eenmaal hebben zü eenl-
ge minuten een uniform aan gehad. Dollé
heeft twintig dagen als chauffeur bouwma
terialen vervoerd. HU heeft niets geteekend.
Volgens den verdediger was de zaak van
zeer geringen omvang. ZU heeft niets uit te
staan met ronselarU. Er werd hier hulp ver
leend aan mannen, die zich vrijwillig kwa
men aanbieden en naar Spanje wilden. Van
Soolingen verdiende met zUn hulp niets.
Het was slechts zün bedoeling de regeering
in Spanje te steunen, hetgeen wel blUkt uit
zUn verklaring, dat het hem koud liet of de
jongens gingen vechten of werken.
Nu het voorstel in het oorspronkelUk amen-
dement-IJsselmuiden, om den bersten oefentUd
op zes maanden te stellen, na overleg in de
fractie gelukkiglUk uit het nieuwe katholieke
amendement verdwenen was. had de heer Al
bania cs. zich ervan meester gemaakt. Maar
het succes was nihil: met 25 tegen 70 stemmen
werd het pleit beslecht. De soc.-dem. bleken
alleen de communisten en de chr.-dem.
hun zUde te hebben kunnen scharen.
De heer Schllthuis c.s. kreeg voor zUn amen
dement. een eersten oefentUd van acht maanden
beoogende, vUf stemmen (n.l. die der vrUz.-
dem.) meer, maar het eindresultaat was even
zeer een nadrukkelUke afwüzing.
Na de correctie-pieging in de Katholieke
fractie en na de beide laatstvermeide ver
werpingen kreeg de regeering heel gemak-
keltjk zelfs zonder hoofdelfjke stemming den
eersten oefentijd van 11 maanden, welken zü
noodig geoordeeld had.
„Aalberseonder onze jongpre katholieken
een der U*erigste, vaardigste en kloekste”
Dr. Schaepman, Chronica, m.
6 Febr. 1802.
Hieronder zün de handteekenlngen der
Tweede Kamerleden gegraveerd alsmede
inscriptie:
leen verstaan een bakkerij in den elgenlUken
zin, maar elke winkel, waar brood verkocht
wordt. Uitgezonderd hiervan is bet verkoopen
van brood voor verbruik ter plaatse.
TegelUkertUd is bovengenoemde beschikking
van IS Januari 1937 ingetrokken. Het nieuwe
tUdelUke vestigingsverbod voor bakkerijen, dat
zal gelden totdat de vestlgingseischen voor het
bakkersbedrUf zullen zün Ingevoerd, geldt voor
het geheele land, dus ook voor Amsterdam en
Rotterdam.
De minister is te gererder overgegaan tot deze
beslissing, nu door de ervaring b de toepassing
van het tUdelUk vestigingsverbod in bet sla-
gersbedrUf wel duldelUk gebleken is, hoevelén
zich op onberaden wüze als zelfstandig patroon
willen vestigen, daarbU gedreven door de vrees,
dat straks zekere eischen van handelskennis en
vakbekwaamheid zullen worden gesteld.
Bü deze uitlating bleef het niet. GeleidelUk
is het heele dagelUksche bestuur samengesteld
uit menschen met een uitgesproken sociaal
democratische levensbeschouwing, in leder ge
val met llnksche sympathieën en overtuigin
gen. Bovendien stond het meerendeel van deze
menschen in ambtelüke of moreele afhankelük-
heid van den voorzitter, prof, van Poelje, zoo-
als ook de voorzitter van den Raad van toe
zicht en advies ’n Jonge leeraar die finan
cieel volkomen van den Directeur Generaal van
De omstandigheden maakten het dus mo-
gelUk, dat prof, van Poelje zün een half
jaar geleden uitgesproken denkbeelden in
daden bekrachtigde. HU bleek Inderdaad
geheel op eigen initiatief quasi „namens het
bestuur" alle banden met de christelUke
organisatie te willen verbreken. HU bleek
volkomen afkeerlg van de gedachte, dat de
jeugdherbergen hebben mee te werken in
de opvoeding der ouders. Bovendien poog
de hu systematisch van de jeugd herber
gen een jeugdbeweging te maken door
het voortdurend naar voren schuiven van
één organisatie in de leiding.
24 Febr. 190310 November 1937
De Katholieke Tweede Kamerfractie
aan haren hooggeachten Oud-Voorzitter
Z. Exc. Prof. Mr. P. J. M. Aalberse
8 December 1937
Eenigen tüd geleden is reeds gebleken, dat in
de Jeugdherbergbeweging de vroegere harmo
nieuze samenwerking tusschen de verschillende
levensbeschouwingen soek raakte. Van protea-
tantsch-christelUke zUde heeft men het eerst
de behoefte gevoeld op eigen beenen te gaan
staan. Deze gestie werd door den voorzitter van
de Jeugdherberg-centrale. prof, van Poelje, toe
gelicht op een wüze, die niet den minsten twü-
fel liet aan de gezindheid van dezen ambtenaar
ten aanzien van de christelUke opvattingen om
trent onderwUs en Jeugd-opvoeding, prof, van
Poelje wraakte iedere confessloneele afzonde
ring in het jeugdherbergwezen en daarbuiten
als onzalig sectarisme.
Naar aanleiding van een desbetreffend
voorstel van den Mlddenstandsraad heeft de
minister van Economische Zaken thans be-
naa)d dst vqprlooplg zonder zün vergunning
geen inrichting zal mogen worden geves
tigd, waarin het broodbakkersbedrUf zal
worden uitgeoefend.
Ons kwam ter oore, dat Daan Dollé na af
loop van de zitting in bewaring werd gesteld.
Het is waarschUnlUk, dat hü een voorwaarde-
iUk opgelegde gevangenisstraf van vijf maanden
zal moeten ondergaan. Deze veroordeeling was
eenigen tüd geleden over hem uitgesproken,
onder voorwaarde, dat hü zich onder toezicht
zou laten stellen. Door zUn reis naar Spanje
heeft hü zich aan dit toezicht onttrokken. Dit
is echter slechts een vermoeden.
De man gaf toe, in aanraking te zün ge
komen met Dollé en diens vriend, den 22-
Jarigen J. Ruygrok, die naar Spanje wilden.
HU had ze eerst gewezen op de gevaren, die
daar heerschten, ook al was het niet de be
doeling dienst te nemen. Nadat hü den jon
gens drie dagen bedenktüd had gegeven en
zU nog bU hun plan bleven, arrangeerde hü
een ontmoeting in het Kenaupork te Haar
lem, waar hü Dollé een som gelds over
handigde, ter bestrüding van de kosten
voor het aanvragen van een bewüs van Ne
derlanderschap.
raai aan het woord is? Elke wet. teder wet-
telük voorschrift bevat een element van
dwang, en dat geldt evenzeer voor de wet-
telükc bepalingen van positief christelUke *1*
van sociaal-democratische of autoritaire re-
geeringen. Wie dit dwangelement niet kan
aanvaarden, moet zich tegen alle wetten
als zoodanig verzetten en openlijk erken
nen. dat hü een volslagen anarchist is. Wan
neer Rommel voorontwerp ontwerp en ver
volgens een door de meerderheid van de
volksvertegenwoordiging aanvaarde en goed
gekeurde wet zal worden, zal ook ..Het Volk"
deze zuiver democratisch tot stand gekomen
wet met haar dwangelement hebben te aan
vaarden en te eerbiedigen krachtens zün
democratisch beginsel. „Het Volk" schünt
echter een broertje dood te hebben aan^le
„positief christelUke moraal van de regee-
rende politieke partüen", hetgeen niet te
verwonderen is van kringen, waar oe im-
moreele theorie van dr. Wibauts „Wordend
Huwelijk" zooveel aanhangers Heeft gevon
den. Het bewüst daarmee, dat de sociaal
democraten nog steeds verder van de posi
tief Chrlstelüken afstaan dan. volgens zün
beweren, de geloovlge protestanten en ka
tholieken van elkander af zouden staan.
Reeds langen tüd heeft, naar algemeen bekend
is, het broodbakkersbedrUf met ernstige moei-
Ujkheden te kampen.
BU de beschikking van den toenmaligen mi
nister van Landbouw en Visscherü van, 17 Ja
nuari 1937 zün op grond van de Landbouwcrisis
wet maatregelen getroffen ten aanzien van de
vestiging van bakkerijen in Amsterdam en Rot
terdam, waardoor eenige verlichting gebracht
is in de bedrüven in die belde gemeenten.
Sedertdien bereiken den minister van Econo
mische Zaken tal van verzoeken uit het overige
deel van het land, om door middel van een z.g.
spertüd op grond van de vestigingswet kleinbe
drijf een einde te maken aan de talrijke over
haaste vestigingen van bakkerijen, die alom
waar te nemen zün.
Deze wet biedt de mogelUkheid tot verheffing
van een belangrijk volksdeel in dien zin, dat door
betere toerusting met vakbekwaamheid, han
delskennis en credletwaardighetd een doeltref
fende verdediging tegen verschillende vormen
van concurrentie mogelijk is. De georganiseerde
patroonsvereenigingen in' het bakkersbedrUf
hebben bü den minister van Economische Za
ken een verzoek ingediend tot het vaststellen van
vestlgingseischen. Tten einde het effect van een
dergelüken maatregel niet illusoir te maken,
werd gevraagd de afkondiging van dergelüke
vestlgingseischen te doen voorafgaan door een
tUdelük vestigingsverbod.
Voor de Haarlemsche rechtbank stond
gistermiddag terecht dé 38-jarige varens
gezel Cornells van Soolingen, uit Haarlem,
wien ten laste was gelegd, dat hü in de
maand Juni Daan Dollé, eën twintig-jarigen
Haarlemschen jongen, zonder toestemming
van de Koningin, voor den
krijgsdienst had aangeworven
volksmond heet dit ronselarU
jongen althans geld had verschaft
een Bewüs van Nederlanderschap en
een reis naar Parüs. terwül dit verschaffen
van geld op dienstneming bü een der
Spaansche strijdmachten gericht was, in
leder geval tot doel had die indienstneming
te bevorderen.
Als eerste getuige werd gehoord de nu 20-
jarige Daan Dollé, die verklaarde, dat, toen
hem ter yore kwam, dat zün oom naar Spanje
ging om te strüden, hü met hem mee wUde
gaan, echter niet om te vechten, doch om daar
te werken. Toen dat niet lukte, stelde hu zich
met zün vriend in verbinding met verdachte, die
hun vertelde, dat er in Spanje werk was te krü-
gen. doch ook dat daar gevaren aan waren ver
bonden. Verder beaamde hü het hier boven
vermelde.
Verdachte zeide hierop, niet over werk ge
sproken te hebben. Het was hem hetzelfde of
de Jongens naar Spanje gingen om te werken
of om te vechten, als de Spaansche zaak er
maar mee gediend was.
De Officier, mr. A. Andringa, vroeg Dollé
of hü een uniform had gedragen.
X iiw» mow»!-.. «8 -A - 1.
-tie muitaiTTH
a fgenomen. MUn weigering hielp niet.
In de gemeente Monster zün Donderdag op
last van den inspecteur voor de Volksgezond
heid twee scholen gesloten in verband met het
aantal gevallen van roodvonk De ziekte heeft
geen kwaadaardig karakter, doch breidt zich de
laatste dagen sterk uit.
durende vüf jaar en 27.500 in de jaren daarna
te willen bevorderen, zü het allicht om niet
voldoende principieel van twee kwaden bet
minst kwade te kiezen.
Tevoren was het amendement-SchUthuis, be
oogende een contingent van 27.400 man zonder
meer, verworpen, nadat minister VAN DIJK,
eigenlük overbodig, dit amendement onaan
nemelijk HUd verklaard.
Met alleen de stemmen der V.D., Soc.-Dem.,
Communisten en Chr.-dem. vóór was het spoe
dig gedaan met het vrüzlnnlg-democratische
Ideaal ten aanzien der jaarlüksche lichting.
De stemmenverhouding bedroeg 6530.
P» “Rendementen der Katholieke Kamer-
le<*»n-combinatie vonden een gelukkige be-
“enuning. Nadat de heer VAN POLL (R.K.)
Rog eenige toelichting verschaft had betref
fende het amendement Inzake de verlee-
“*n« van vfüstelUng wegens broederdienst,
epeclaal ten gunste van de groote gezinnen,
in het büzonder gewezen had op de be-
“ngen van de (b.v. door tweede huweHjk)
gec°mbineerde gezinnen, werd dit amende-
ment na eenige technische en redactloneele
invulling door den MINISTER zelfs over-
ooals te verwachten was begint er reeds
eenige beroering te komen naar aan
leiding van het principieel gezonde,
zuiver ChristelUke voorontwerp ter beper
king van den arbeid van de gehuwde vrouw,
waarmee Minister Romme wederom ervan
blük geeft geen gemakkelüke populariteit te
zoeken, doch richting- en doelbewust voort
te willen gaan op den rechten weg, dien zün
beginselen i\em voorschrijven. Toen bü bet
eerste gerucht van het ophanden zün van
dit voorontwerp een vrUrinnlge vrouwen
organisatie alarm begon te slaan als zouden
de vrijheid en gelUkgerechtigdheid der vrouw
wederom bedreigd gaan worden door de ty
rannic en den superioriteitswaan van de man
nen, hebben wü in «en artikel duldelUk de
eenvoudige en natuurlüke, met de door God
gewilde orde overeenstemmende opvatting
uiteengezet en verdedigd, dat moeder de
vrouw in huls haar werk moet verrichten in
het belang van het gezin en dat alleen bü-
zondere. in zich betreurenswaardige. omstan
digheden haar kunnen en mogen nopen haar
werk buitenshuis op de arbeidsmarkt, waar
tienduizenden mannen en gezinshoofden geen
arbeid kunnen vinden, te zoeken. Het stemt
tot voldoening, dat de „Avondpost", het libe
rale blad, dat op méér dan één belangrijk
punt de volkomen onhoudbaarheid en on
juistheid der liberale beginselen inziet en
belüdt. op deze kwestie een gezonden kijk
heeft. Het schrüft om
Fietst nu Meren dag 46 KJW.
„Hoewel ik pas 31 ben, voelde ik mU eenigen
tUd geleden als een ouden man. Als ik mü bukte
verging ik van de pün als ik weer opkwam
Op aanraden van verschillende kennissen nam
ik een proef met Kruschen Salts en bemerkte,
dat de rheumatlsche pün inderdaad verdween.
terwUl ik mü in ieder opzicht beter voelde.
Nu flets ik lederen dag 40 KM. om van en
naar mün werk te komen, maar neem dan ook
geregeld de kleine dagelUksche dosis Kruschen
Salts." 8. V. C.
Wanneer Uw inwendige organen niet naar
behooren functionneeren, kunnen rheumatlsche
pünen en een algeheel onwel voelen niet ult-
UUven. De dagelUksche dosis Kruschen zorgt
voor geregelde werking Uwer inwendige or
ganen. Binnen korten tüd zullen rheumatlsche
pünen e.d. verdwenen zün en voelt U zich weer
johg en levenslustig Kruschen Salts is ver-
krügbaar bü alle apothekers en erkende dro
gisten A ƒ0.40. ƒ0.75 en ƒ1.60 per flacon.
Let op, dit op het etiket op de fleech, zoowel
als op de buitenverpakking de naam Rowntree
Handels MU-, A'dam, voorkomt.
„De stelling: de vrouw hoort in het $ëzin.
is zoo eenvoudig en zoo natuurlük en
toch is zü onder den invloed van een tiltra-
femlnisme. waaraan de llnksche partüen
zich maar Al te gewillig hebben overgegeven,
zoo heftig bestreden. Zeker, in wezen gaf men
soms wel toe. maar men vond de stelling on
volledig. want er diende op te volgen: be
halve wanneer ze zelf vindt, dat ze er uit kan
gaan, door een economische taak op zich te
nemen. En als ze er uit ging, dan hadden
we ons daarnfee niet te bemoeien, want dat
was haar zaak. Vrijheid!
Jawel, vrijheid! Het zulver-indlvidualistl-
sche argument, dat dogmatische, dat voor
hoogere belangen geen oog heeft en dat niet
beseft, dat ook hier de ware vrUheld haar
beperking vindt in de gebondenheid."
wij vernemen heeft me
vrouw A. Kellenaera-Da-
mereau haar ontslag aangebo
den als lid van het bestuur der Jeugd
herberg-centrale, in welk college zij
als eenige katholiek zitting had. Haar
zou den laatsten tijd zijn gebleken,
dat de leiding van de Jeugdherberg
centrale niet meer het onverdeelde
vertrouwen van de katholieke ouder*
verdient. Reeds eerder heeft zich een
op zichzelf staande christelijke organi
satie van jeugdherbergen, gevormd.
Naar alle waarschijnlijkheid zal than*
ook van katholieke zijde naar volko
men zelfstandigheid worden gestreefd.
H.M. de koningin is Donderdagnamlddag
omstreeks half zes uit Amsterdam in Den Haag
teruggekeerd en heeft het paleis Noordeinde
weer betrokken.
-J**, ^e* <Ut het Katholieke
*—*®-eB,ent betreffende het contingent (de
Mjf Mar 32.W0 man, daarna ais wc-
Pater Nlël was ip
Hü volgde daar 8U:
het St. Donunicus-college en trad later in de
orde van de Sociëteit van Jezus. Gedurende
ruim dertig jaren was hü als wlskunde-leeraar
aan het St. Canisaus-college verbonden en in
dien tüd heeft hij vele studenten-generatiea
voor hun hoogere studies opgeleid. Voor velen
was de t^ans ontslapene een hooggeediatte
geestelüke leidsman. Hjj rust* in vred*.
In zün requisitoir zeide de Officier, dat het
aanwerven voor den Spaanschen krijgsdienst
niet bewezen is. Daarentegen achtte hü wel be
wezen, dat verdachte geld heeft verschaft, ter
wUl dat verschaffen op dienstneming bü één
der strüdmachten in Spanje was gericht. Spr.
eischte een gevangenisstraf van een maand.
Vooral de eerste getuige draaide om de zaak
heen, doch spr. had de overtuiging, dat zün bü-
bedoellng dienst nemen in het leger was.
Men herinnert zich de geruchtmakende zaak
Van Soolingen ontkende voor de politie eerst
alles, maar later gaf hü toe 23 jongens in dc
gelegenheid te hebben gesteld naar Spanje te
gaan, zeven uit Bfeverwük. negen uit Zaandam
vier uit Haarlem, twee uit Wormerveer en een
uit Ilpendam. Voorzoover de politie kon nagaan
zün van de 23 jongens 6 teruggekeerd, de andere
zün gesneuveld, of men weet niets omtrent hen
De man bekende toen ook in opdracht van de
Communistische Partü Nederland gehandeld te
hebben en dat hü van deze partü de noodige
gelden kreeg om de reiskosten voor de jongens
te betalen.
Het bureau der communistische partü, waar
van van Soolingen toen dlstrictsbestuurder was,
lag aan de Lange Lakenstraat te Haarlem.
De zaak werd aan het rollen gebracht, toen
de toenmaals 19-jarige Daan Dollé door den Hol-
landschen consul te Barcelona wegens zün min
derjarigheid uit de gevangenis aldaar bevrüd
werd en deze ervoor zorgde, dat hü behouden bü
zün familie kon terugkeeren. Toen zü dienst
moesten nemen in de internationale brigade
waren zü gevlucht, doch werden bü de grens
gegrepen en in een bü Barcelona gelegen kas
teel opgesloten. Hier brachten ze anderhalve
maand door en waren Tjetuigen van het fucll-
leeren en mishandelen van gevangenen.
Eenige weken terug was de zaak, wegens het
niet verschünen van den verdediger, uitgesteld
en gistermiddag vroeg de Officier van Justitie
hernieuwde behandeling wegens verandering
van het gerechtelük college.
maal 274*6 man per jaar) beschoren bleek,
mogen wü ons verheugen.
De MINISTER verdedigde nog het regee-
ringsvoontel (een blüvende jaariüksche
lichting van 32.000 msn). Ook na vüf jaar
was er nog verjonging van de weermacht
noodig, zoo zeide de bewindsman, maar de
Kamer gaf in eclatante meerderheid de
voorkeur aan het Katholieke amendement.
Slechts de N.S.B.-en en de Staatkundig
Gereformeerden stemden tegen. De meer
derheid vóór bedroeg 89.
Zooals te doen gebruikelük is heeft de Kamer
ook dit jaar nogal wat tüd besteed aan de be
spreking van de begroeting van Koloniën.
Nieuws werd er echter ook thans weer niet
geproduceerd en de begrooting is min of meer
jhet dankbaarheid aanvaard.
Alvorens de minister tot dit gelukkig resul
taat kwam, moesten echter nog eenige obsta
kels, bestaande uit de motle-Wijnkoop betref-
Zelfs de Christen-Democraten, die in hun
hang naar absolute weerloosheid lederen sol
daat een verschünsel uit den booze vinden.
een i
bleken dus een contingent van 32.000 man ge-’
Van de sociaal-democraten hebben er vier
zelfs het voorloopige bekeeringsproces nog niet
aan zich laten voltrekken: mevrouw De Vries
Bruins en de heeren Ir. Vos, Van Praambeek
en Hilgenga stemden tegen de begrooting, te
zamen met de communisten en de christen
democraten, zoodat met slechts 9 stemmen te
len en 85 vóór de begrooting aangenomen
werd.
lende het nemen van maatregelen ten behoeve
van oud-gepensionneerden en hun weduwen, de
öud-marinewerklieden en de mobilisatieslacht-
offera, en een drietal amendementen-Schllt-
huis. tezamen beoogende den bouw van een
Plaatsvervangenden kruiser te verhinderen, uit
den weg worden geruimd.
De motie-Wünkoop mocht zich in het genot
Tan 7 stemmen vóór verheugen, aangezien de
N-S-B. het verleden week tot stand gekomen
accoord gestand deed. Met 87 stemmen tegen
*°nk de motie als ’n baksteen; maar niet, dan
nadat de heeren DROP (8.D.A.P.) en VAN HOU
TEN (CD.U.) om noodlottige misverstanden
te voorkomen achtten zü zulks zeker aan hun
tatsoen verplicht de verklaring afgelegd had
den, dat met een dergelüke motie niets bereikt
werd en dat verwezenlijking van de in de motie
verlangens door uniformiteit tot onbil-
IOU lelden; en inmiddels had MI
NISTER VAN DIJK nog toegezegd, ten gunste
Tan bepaalde móbilisatleslachtoffers het z.1.
redelijke en mogelüke te zullen betrachten.
De amendementen-Schilthuls werden met een
Simstiger stemmenverhouding eveneensniet
aangenomen, n.l. met 31 tegen 64 stemmen;
°°Tsteinden alleen de Vrüzinnig-democraten,
Soctaal-democraten. de Communisten en de
Unristen-democraten, zoodat de minister zün
wu.lnUlloen voor den eersten termün van den
meuwep kruiserbouw veilig gesteld zag.
Aangenomen werden hierna nog de begroo-
“PI-1938 van het Staatsbedrijf der Artillerie-
ichtingen, de Vestingbegrootihg-1938 en de
DegTO°tlng-i938 van het Defensiefonds.
Over vele verloren zoons mocht in deze ver
gadering vreugde zün, al beteekende de terug
keer van dezen" nog lang geen echte be-
keering: de overgroote meerderheid der SDAP
gat haar stem aan de Defensie-begrooting
(voor den eersten keer sinds de na-oorlogsche
ontwapenlngspsychose!), maar niet'dan na een
verklaring van den heer ALBARDA (SDAP),
dat hun vóórstemmen geen goedkeuring be
duidde van het te dure Defensie-beleid der Re
geering, zooals dit in de Dlenstplichtwijziglngs-
plannen tot uitdrukking komt, doch alleen hun
instemming met de noodzakelükheid van weer-
macht-versterking vertolkte.
Bü monde van den heer OUD (VD) verklaar
den de Vrüzinnig-democraten ongeveer het
zelfde.
-ja gr inister Romme heeft terecht erop ge-
|^yi wezen, dat werken door de gehuwde
-*■ vrouwen in loondienst buitenshui*
ongezonde gezinsverhoudingen schept,
waartegen in het algemeen belang dient te
worden opgetreden. Het gezin en het ge
zinsleven zün het fundament voor de ge
meenschap en de bron van de volkskracht.
Ook „Het Volk" zegt geen ongezonde gezins
verhoudingen
hoeveel
huwelük voortdurend uitstellen, omdat zü
vreezen
terwül zü van het te lage loon van den man
alleen niet behoorlük kunnen rondkomen?
Dit aantal zal, volgens „Het Volk", door be
perking van den arbeid der gehuwde vrouw
nog toenemen. De gezinsverhouding ,Jn
engen zin” wordt wel gered, doch hoeveel
moreele schade wordt er niet aangerichr
hoeveel nog veel ergere onwenschelüke
„verhoudingen" worden er niet door aange-
moedigd. aldus concludeert het blad.
Dat „Het Volk" de „verhoudingen", wel
ke. volgens zün suggestie, zoovele kantoor
meisjes. die uit vrees voor ontslag niet dur
ven trouwen, zouden hebben, nog meer on-
wenschelük vindt dan ongezonde verhou
dingen in het gezin, pleit niet voor zün mo
reel onderscheidingsvermogen. Maar afge-
zien daarvan kan en mag uit oe nimmer,
door geen omstandigheden te rechtvaardigen
misdragingen van bepaalde individuen een
argument worden gesmeed tegen een in zich
zedelük goeden en verantwoorden maatregel.
Hier probeert „Het Volk” hetzelfde spelletje,
dat is gesiieeld toen de zedelükheids-
wetten van Regout werden aanhangig
gemaakt. Dat spel is toen mislukt en later
door de practische ervaring als bedrog gelo
genstraft en zoo zal het ook thans weer
gaan. De zedelükheid heeft haar wetten niet
aan te passen aan de onzedeiükheldsbedrü-
vers, maar de onzedelüken hebben zich te
onderwerpen aan de zedenwetten, die heusch
niet door de Christelijke politieke partüen.
maar door God zelf den menach zün opge
legd.
DEN HAAG, 9 December 1937.
Toen de eerste onder-voorzitter der
Tweede Kamer, de heer Smeenk, verleden
week Dinsdagavond tegen den tüd, dat 'de
klok middernacht aanwees, ging sluiten,
sprak hü er zün leedwezen over uit, dat hü
hiertoe op dit büzonder „vroege” uur ge
noodzaakt was, omdat er geen sprekers meer
■tonden ingeschreven, omdat de Kamer
nch dus niet voldoende had voorbereid op
voortzetting der algemeene Defensie-be-
schouwlngen; en dreigend hief hü den vin
ger op: zooiets mocht niet meer gebeuren!
Maar vanmiddag heeft voorzitter VAN
SCHAIK maar liefst de heele avondver
gadering, zoo onontbeerlük voor de Kamer
om vóór Kerstmis door den haar nog wach
tenden arbeid heen te komen, moeten af
gelasten. omdat de Regeering i.c. de mi
nister van OnderwUs, Kunsten en Weten
schappen zün Memorie van Antwoord
eerst hedenochtend in het bezit der Kamer
heeft doen komen, daardoor verhinderend,
dat zün begrooting vanavond aan de orde
kon worden gesteld. Dezen avond toch zul
len de leden méér dan ten volle noodig heb
ben om de begrooting te bestudeeren en
hun welsprekendheid bü dit wel zeer uitge
breid Hoofdstuk vorm te geven.
MlnisnZ Slotemaker de Bruine stagneert in
derdaad ^enigermate het Kanier-werk. maar
tot zün verontschuldiging moge aangevoerd wor
den. dat de Kamer hem in het Voorloopig Ver
slag de Memorie van Antwoord ook allesbe
halve gemakkelük gemaakt heeft: geen enkele
minister heeft zooveel crltiek te verteren ge
kregen.
Donderdag is in het St. Canisluscollege
te NUmegen de weleerw. pater J. J. Niël
8J, leeraar wiskunde aan dat instituut,
toen hü op weg was naar zün leslokaad,
plotseling overleden.
te wenschen. maar vraagt,
kantoormeisjes reeds thans hun
■w -w w-el schril steekt bü deze .Jiberale"
uitlating af. wat het sodaal-demo-
t t cratlsche „Volk" naar aanleiding van
het bü den Hoogen Raad van Arbeid aanhan
gig gemaakte voorontwerp van wet tot be
perking van den arbeid door de gehuwde
vrouw heeft gemeend te moeten schrüven.
Terecht ziet dit blad In bedoeld vooront
werp een poging om de positief christelUke
beginselen van het kabinet-Colün door te
voeren, maar het meent, dat deze poging die
beginselen van de minst sympathieke züde
toont, daar zü aan een deel der bevolking
dwang wil opleggen, ten einde dit deel te
laten leven volgens de moraal van de re-
geerende politieke partüen. Het zou. volgens
„Het Volk". Juist deze dwang zün, welke
„het vrüheidslievende deel der bevolking
zulk een verzet wekt" ofschoon de gedach
tengang waaraan de wensch tot beperking
van den arbeid der gehuwde vrouw ont
spruit, voor een belangrijk deel wordt on
derschreven door velen van degenen, die
zich tegen den dwang verzetten. Is het niet,
alsof hier in het sociaal-demoeratlsche blad
de meest orthodoxe, hyper-individualisti
sche. onbeperkte vrijheid aanbiddende llbe-
