MOEDER DE VROUW IN HUIS
Defensiebegrooting aanvaard
vreemden
voor
Aanwerving
krijgsdienst
STARK’s
Breuk met Jeugd-
herbergcentrale
N“’
Soc.-Dem. ff óór
1 MAAND GEËISCHT
Kerkelijk leffen
tand
pasta
Vrijz.-Dem.en bijna alle
VRIJDAG 10 DECEMBER 1937
TWEEDE KAMER
DURFDE NIET TE BUKKEN
aangenomen
Het polei» Koordeinde betrokken
Geen valsche voor
spiegelingen
Defensiebegrooting
Koloniën goedgekeurd
1 maand geëischt
Prof. v. Poelje*» gestie»
Roodvonk te Monster
Twee scholen gesloten
PATER J. J. NIEL S.J. t
tl
De vrijstellingen en de
groote gezinnen
Het Katholieke amendement be
treffende het contingent werd
met 89 tegen 6 stemmen
Vestigingsverbod voor
broodbakkerijen
De Spanjaarden naar
Gorinchem
H. M. de Koningin weer
in Den Haag
De R.K. Tweede Kamerfractie
huldigt haar oud-voorxitter
Afscheid van prof.
Aalberse
Tweede toepassing van de Vesti
gingswet kleinbedrijf
'Hid fa** -V9CA
Verdachte zou uit idealistische
motieven gehandeld hebben
Het eenige katholieke bestuurs
lid treedt af, omdat haar ver
trouwen in de leiding
ernstig is geschokt
Ruim dertig jaar leeraar
St. Canisius-college
Dollé wilde al naar Spanje
Voelde zich een oude man, hoe
wel pas 31 jaar
Fietst nu lederen dng 4* KJ*.
Dienstplichtwet
Allen overgebracht naar de
citad el-kazerne
aan het
Obstakels uit den weg
geruimd
De eerste oefentijd
(Ingetonden MedtdselingJ
schril
g
wjj
de
Onder het broodbakkersbedrtff wordt niet al-
la
w
b.
Naar wü vernemen, heeft de regeering beslo
ten heden alle Spanjaarden, die dezer dagen in
verzekerde bewaring zijn gesteld, over te bren
gen naar de citadel-kazerne in Gorinchem.
De overbrenging naar Gorinchem uit de ver
schillende plaatsen, vAaar de Spanjaarden zijn
aangehouden, is Donderdag geschied.
Volgens den verdediger was de zaak van
seer geringen omvang. Zij heeft niets uit te
staan met ronselarlj. Er werd hier hulp ver
leend aan mannen, die zich vrijwillig kwa
men aanbieden en naar Spanje wilden. Van
Soolingen verdiende met zijn hulp niets.
Het was slechts zijn bedoeling de regeering
in Spanje te steunen, hetgeen wel blijkt uit
zijn verklaring, dat het hem koud liet of de
jongens gii*n vechten of werken.
Dit alles heeft mevrouw Kellenaers-Dame»
reau ertoe doen besluiten het bestuur van de
Jeugdherbergcentrale te verlaten.
inrichtingen.
As Dinsdag zal de eindstemming over het
wetsontwerp tot wijziging der Dienstplichtwet
plaats hebben. De uitslag laat zich niet be
twijfelen. De regeeringsvoorstellen zullen wor
den aanvaard, maar belangrijk geamendeerd
door de katholieke fractie.
Na de correctie-pleging in de Katholieke
fractie en na de beide laatst vermelde ver
werpingen kreeg de regeering heel gemak-
keljjk zelfs zonder hoofdeljjke stemming den
eersten oefentijd van 11 maanden, welken z(j
noodig geoordeeld had.
De verdediger, mr. Simon de Jong, uit
Amstedam, deelde mede, dat het mlltalrls-
me van de jongens alleen heeft bestaan uit
De volgende getuige. J Ruygrok. had even
eens de bedoeling gehad in Spanje te werken
HU is dan ook gedurende drie weken chauffeur
geweest en vervoerde bouwmaterialen.
Ik weigerde echter, toen men mü daarop ver
plichtte. dienst te nemen in de internationale
brigade, doch toen Dollé mü vertelde vrUwllllg
dienst te hebben genomen, heb ik ook toege
stemd. Voor we naar het front gingen zün we
echter gevlucht.
Donderdag is in het St. Canlsiuscollege
te Nijmegen de weleerw. pater J. J. NUH
SJ, leeraar wiskunde aan dat instituut,
toen hü op weg was naar zün leslokaal,
plotseling overleden.
De R.K. Tweede Kamerfractie heeft Woens
dagavond in hotel ,JDe Witte Brug" te Den
Haag afscheid genomen van prof. Aalberse Zü
bood haar vroegere medelid en oud-voorzitter
een zilveren schenkblad aan met het volgende
bijschrift:
oT hU een uniform had gedragen.
Get.: Mijn kleeren werden door de militairen
afgenomen. Mün weigering hielp niet.
Tweede Kamerleden gegraveerd alsmede dasë
inscriptie:
Aalberse onder onze Jongere katholieken
een der üverigste. vaardigste en kloekste”
Dr. Schaepman, Chronica, III,
5 Febr. 1903.
De jongens wilden werken in Spanje. Van
Soolingen wees hen op de gevaren, ook daaraan
verbonden, bommen, niet-eten enz. Als blUken
mocht, dat ze later toch krijgsdienst verricht
ten, dan doet dat aan de zaak-Van Soo
lingen niets af. Relevant is alleen wat ztfn be
doeling was.
Spr. betwijfelde of ze werkelUk dienst hebben
genomen. ZU hebben niets geteekend en bü hun
vlucht werden ze niet als deserteur gearresteerd.
HU concludeerde tot vrUspraak.
Dat is de tweede zaak in deze materie, die In
Nederland wordt behandeld. Er zün er nog 13
slepende. De officier van de Utrechtsche recht
bank eischte zes maanden. Verdachte kreeg toen
een boete van 100.terwijl toch ‘t maximum
10.000.Is. Indien de rechtbank niet tot vrU
spraak zou kunnen komen verzocht de verdedi
ger een geringe geldboete.
Na re- en dupliek werd de uitspraak op 33
December bepaald.
Den volgenden dag was hü met hen naar
Amsterdam gereisd, na vooraf afgesproken te
hebben, te doen of zü elkaar niet kenden. Te
genover het Centraal Station liet hü de jongens
wachten, tot hü het geld gehaald had. HU over
handigde Daan Dollé 30, als reisgeld tot Pa
rijs, waar zü op een aangegeven adres naar een
zekeren „Hans" moesten vragen, die het verder
voor hen in orde zou maken.
Get. bevestigde dit. Men had hem wel een
papier In handen gegeven, maar <l»Hr hU het
Spaansch niet lezen kon. weigerde hü te tee-
kenen.
De verdediger voerde voorts aan. dat zjf. toen
zU ontvlucht waren, niet als deserteur, doch als
verdacht van fascistische spionnage gearresteerd
werden, hetgeen get. beaamde.
President: Waarom ben je gedrost’
Get.: Ik wilde niet naar het front en vrien-
vertelden mü. dat mün beurt ook wel eens
zou komen.
het op schildwacht staan in burger met een
ongeladen geweer Eenmaal hebben zU eeni-
ge minuten een uniform aan gehad. Dollé
heeft twintig dagen als chauffeur bouwma
terialen vervoerd. HU heeft niets geteekend.
leen verstaan een bakkerü in den eigenlijken
sin. maar elke winkel, waar brood verkocht
wordt. Ultgesonderd hiervan is het verkoopen
van brood voor verbruik ter plaatse.
TegelUkertUd is bovengenoemde beschikking
van 1» Januari 1937 ingetrokken. Het nieuwe
tUdelUke vestigingsverbod voor bakkerijen, dat
zal gelden totdat de vestlglngselachen voor hel
bakkersbedrijf sullen zün ingevoerd, geldt voor
het geheele land, dus ook voor Amsterdam en
Rotterdam.
De minister is te gere< der overgegaan tot deae
beslissing, nu door de ervaring b de toepassing
van het tUdelUk vestigingsverbod in het sta-
gersbedrUf wel duldelUk gebleken ia. hoevelen
zich op onberaden wüze als oelfstandig patroon
willen vestigen, daarbU gedreven door de vrees,
dat straks zekere elschen van handelakennis en
vakbekwaamheid zullen worden gesteld.
Minister Slotemaker de Bruine stagneert in
derdaad eenlgermate het Kamer-werk, maar
tot zijn verontschuldiging moge aangevoerd wor
den, dat de Kamer hem in het Voorlooplg Ver
slag de Memorie van Antwoord ook allesbe
halve gemakkelUk gemaakt heeft: geen enkele
minister heeft zooveel critiek te verteren ge
kregen.
De omstandigheden maakten het dus mo-
gelUk, dat prof, van Poelje zün een half
Jaar geleden uitgesproken denkbeelden in
daden bekrachtigde. HU bleek inderdaad
geheel op eigen Initiatief quasi ..namens het
bestuur" alle banden met de chrlstelUke
organisatie te willen verbreken. HU bleek
volkomen afkeerlg van de gedachte, dat de
jeugdherbergen hebben mee te werken in
de opvoeding der ouders. Bovendien poog
de hu systematisch van de Jeugd h e r b e r-
gen een Jeugdbeweging te maken door
het voortdurend naar voren schuiven van
één organisatie In de leiding.
34 Febr. 190310 November 1937
De Katholieke Tweede Kamerfractie
aan haren hooggeachten Oud-Voorzltter
Z. Exc. Prof. Mr. P. J. M Aalberse
8 December 1937
(>,'k ovw het lot, dat het Katholieke
het contingent (de
’W Jaar 32.000 man. daarna als noe-
maal 27A00 man per jaar) beschoren bleek,
mogen wü ons verheugen.
De MINISTER verdedigde neg het regee-
ringsvoontel (een blijvende JaarHjksche
lichting ran 32.000 man). Ook na vijf jaar
er Z°f verjonging van de weermacht
noodig. soo selde de bewindsman, maar de
Kamer gaf in eclatante meerderheid de
voorkeu aan het Katholieke amendement.
Slechte de N.8.B.-en en de staatkundig
Gereformeerden stemden tegen. De meer
derheid vóór bedroeg M.
Eenlgen tijd geleden is reeds gebleken, dat in
de Jeugdherbergbeweging de vroegere harmo
nieuze samenwerking tusschen de verschillende
levensbeschouwingen zoek raakte. Van protes-
tantsch-christelUke zijde heeft men het eerst
de behoefte gevoeld op eigen beenen te gaan
staan. Deze gestie werd door den voorzitter van
de Jeugdherberg-centrale, prof, van Poelje, toe
gelicht op een wijze, die niet den minsten twU-
fel liet aan de gezindheid van dezen ambtenaar
ten aanzien van de chrlstelUke opvattingen om
trent onderwUs en jeugd-opvoedlng, prof, van
Poelje wraakte iedere confessloneele afzonde
ring in het Jeugdherbergwezen en daarbuiten
als onzalig sectarisme.
Ons kwam ter oore, dat Daan Dollé na af
loop van de zitting In bewaring werd gesteld.
Het is waarschUnlUk, dat hü een voorwaarde-
lUk opgelegde gevangenisstraf van vjjf maanden
zal moeten ondergaan. Deze veroordeellng was
eenlgen tijd geleden over hem uitgesproken,
onder voorwaarde, dat hü zich onder toezicht
zou laten stellen. Door zUn reis naar Spanje
heeft hU zich aan dit toezicht onttrokken. Dit
is echter slechts een vermoeden.
„De stelling de vrouw hoort in het gezin,
is zoo eenvoudig en zoo natuurlUk en
toch is zU onder den invloed van een ultra-
feminlsme. waaraan de llnksche partijen
zich maar él te gewillig hebben overgegeven,
zoo heftig bestreden Zeker. In wezen gaf men
soms wel toe. maar men vond de stelling on
volledig. want er diende op te volgen ba
halve wanneer ze zelf vindt, dat ze er uit-kan
gaan, door een economische taak op zich te
nemen. En als ze er uit ging, dan hadden
we ons daarmee niet te bemoeien, want dat
was haar zaak Vrijheid!
Jawel. vrUheid! Het sulver-indivlduallstl-
sche argument, dat dogmatische, dat voor
hoogere belangen geen oog heeft en dat niet
beseft, dat ook hier de «are vrUheid haar
beperking vindt In de gebondenheid."
Zooals te doen gebruikelijk is heeft de Kamer
ook dit jaar nogal wat tUd besteed aan de be
spreking van de begrootlng van Koloniën.
Nieuws werd er echter ook thans weer niet
geproduceerd en de begrootlng is mln of meer
met dankbaarheid aanvaard.
■w -w y-el schril steekt bü deze „liberale"
uitlating af. wat het sociaal-demo-
cratische ..Volk" naar aanleiding van
het bU den Hoogen Raad van Arbeid aanhan
gig gemaakte voorontwerp van wet tot be
perking van den arbeid door de gehuwde
vrouw heeft gemeend te moeten schrUven.
Terecht ziet dit blad In bedoeld vooront
werp een poging om de positief chrlstelUke
beginselen van het kabinet-ColUn door te
voeren, maar het meent, dat deze poging die
beginselen van de minst sympathieke zijde
toont, daar zü aan een deel der bevolking
dwang wil opleggen, ten einde dit deel te
laten leven volgens de moraal van da re-
geerende politieke partijen. Het sou. volgens
„Het Volk". Juist deze dwang zUn, welke «n
„het vrUheidslIevende deel der bevolking
zulk een verzet wekt" ofschoon de gedach
tengang waaraan de wensch tot beperking
van den arbeid der gehuwde vrouw ont
spruit. voor een belangrijk deel wordt on
derschreven door velen van degenen, die
zich tegen den dwang verzetten. Is het niet,
alsof hier In het soclaal-democrattsche blad
de meest orthodoxe, hyper-lndlviduallsti
pche, onbeperkte vrijheid aanbiddende Ube-
„Hoewel ik pas 31 ben. voelde Ik mü eenlgen
tUd geleden als een ouden man Als ik my bukte
verging ik van de pUn als ik weer opkwam
Op aanraden van verschillende kennissen nvm
Ik een proef met Kruschen Balts en bemerkte,
dat de rheumatische pUn Inderdaad verdween,
terwijl ik mU In ieder opzicht beter voelde.
Nu fiets ik lederen dag 40 K M om van en
paar mün werk te komen, maar neem dan ook
geregeld de kleine dagelükache dosis Kruschen
Salts." 8 V. C.
Wanneer Uw Inwendige organen niet naar
behooren functionnecren. kunnen rheumatteche
pUnen en een algeheel onwel voelen niet ult-
blUven De dagelUkache dosis Kruschen zorgt
voor geregelde werking Uwer inwendige or
ganen. Binnen korten tijd sullen rhAimatische
pUnen e.d. verdwenen zUn en voelt U zich weer
jong en levenslustig. Kruschen Salts te ver
krijgbaar bU alle apothekers en erkende dro
gisten k /0.40. ƒ0.75 en ƒ1.00 per flacon
Let op, dat op het etiket op de fleech, soowcl
als op de buitenverpakking de naam Rowntree
Handels MU A’dam, voorkomt.
Reeds langen tUd heeft, naar algemeen bekend
is, het broodbakkcrsbedrUf met ernstige moei
lijkheden te kampen.
BU de beschikking van den toenmallgen mi
nister van Landbouw en VlsscherU van 17 Ja
nuari 1937 zUn op grond van de Landbouwcrisis
wet maatregelen getroffen ten aanzien van de
vestiging van bakkerijen in Amsterdam en Rot
terdam, waardoor eenige verlichting gebracht
is in de bedrUven in die beide gemeenten.
Sedertdien bereiken den minister van Econo
mische Zaken tal van verzoeken uit het overige
deel van het land, om door middel van een z.g.
spertUd op grond van de vestigingswet kleinbe
drijf een einde te maken aan de talrijke over
haaste vestigingen van bakkerijen, die alom
waar te nemen zUn.
Deze wet biedt de mogelUkheld tot verheffing
van een belangrijk volksdeel In dien zin, dat door
betere toerusting met vakbekwaamheid, han-
delskennis en credletwaardlgheid een doeltref
fende verdediging tegen verschillende vormen
van concurrentie mogelijk Is. De georganiseerde
patroonsvereenlglngen in het bakkersbedrijf
hebben bjj den minister van Economische Za
ken een verzoek ingediend tot het vaststellen van
vestlgtngseischen. Ten einde het effect van een
dergelUken maatregel niet Illusoir te maken,
werd gevraagd de afkondiging van dergelUke
vestlglngseischen te doen voorafgaan door een
tUdelUk vestigingsverbod.
het OnderwUs afhangt Van „contrtle" op de
gesties van het bestuur dat werd hoe lan
ger hoe meer de voorzitter alléén kon dus
practisch weinig terecht komen.
Naar aanleiding van een desbetreffend
voorstel van den Middenstandsraad heeft de
gan EnniMwiiisnhs Zaken thans ba
paald, dat voorlooplg zonder zUn vergunning
geen inrichting zal mogen worden geves
tigd, waarin het broodbakkersbedrUf zal
worden uitgwoefend.
In de gemeente Monster zUn Donderdag op
last van den Inspecteur voor de Volksgezond
heid twee scholen gesloten In verband met het
aantal gevallen van roodvonk. De ziekte heeft
geen kwaadaardig karakter, doch breidt zich de
laatste dagen sterk uit.
De amendementen der Katholieke Kamer-
*<fen-combinatle vonden een gelukkige be-
'temming. Nadat de heer VAN POLL (R.K.)
eenige toelichting verschaft had betref
fende Jiet amendement inzake de verlee-
nln8 van vrUstelling wegens broederdlenst,
•Peclaal ten gunste van de groote gezinnen,
n in het bUzonder gewezen had op de be-
‘an*en van de (b.v. door tweede huwelUk)
Wootnblneerde gezinnen, werd dit amende
ment na eonjgg
aanvulling door den MINISTER zelfs over-
**notnen.
ruim dertig Jaren was hU als wlskunde-leeraar
aan het St. Canislus-coUege verbonden en in
dien tUd heeft hU vele studenten-generatlee
voor hun hoogere studies opgeleid. Voor velen
was de thans ontslapene een hooggesdiatte
geestelijke leidsman. HU ruste in vreda.
In zUn réquisitoir zekie de Officier, dat het
aanwerven voor den Spaanschen krUgsdienzl
niet bewezen te Daarentegen achtte hU wel be
wezen. dat verdachte geld heeft verschaft, ter
wijl dat verschaffen op dienstneming bV één
der strUdmachten in Spanje was gericht. Spr.
eischte een gevangenisstraf van een maand.
Vooral de eerate getuige draaide om de zaak
heen, doch spr had de overtuiging, dat zUn bü-
bedoeling dienst nemen in het leger was.
vernemen heeft me
vrouw A. KellenaeraDa-
mereau haar ontslag aangebo
den als lid van het bestuur der Jeugd
herberg-centrale, in welk college zij
als eenige katholiek zitting had. Haar
zou den laatsten tijd zijn gebleken,
dat de leiding van de Jeugdherberg
centrale niet meer het onverdeelde
vertrouwen van de katholieke ouders
verdient. Reeds eerder heeft zich een
op zichzelf staande christelijke organi
satie van jeugdherbergen, gevormd.
Naar alle waarschijnljjkheidt-gaj (hans
ook van katholieke zjjde tiaar voïlo-
men zelfstandigheid worden gestregfd.
den
dien
voor
voor
een reis naar Parijs, terwUl dit verschaffen
van geld op dienstneming bU een der
Spaansche strijdmachten gericht was, in
leder geval tot doel had die Indienstneming
te bevorderen.
raai aan het woord isf Elke «et. ieder w,t-
telUk voorschrift bevat een element vau
dwang, en dat geldt evenseer voor de wat-
telUke bepalingen van positief chrlstelUke au
van zociaal-democratische at autoritairs re-
geenngen Wie dkt dwang element niet kan
aanvaarden, moet zich tg^en alle wetten
als zoodanig verzetten en dpaniUk erken
nen, dat hu een volslagen anarchist Is. Wan
neer Romme l voorontwerp ontwerp en vsr-
volgens een door de meerderheid van de
volksvertegenwoordiging aanvaarde en goed
gekeurde wet zal worden, zal ook ..Het Volk"
deze zuiver democratisch tot stand gekomen
wet met haar dwangelement hebben te aan
vaarden en te eerbiedigen krachtens zUn
democratisch beginsel. „Het Volk" schUut
echter een broertje dood te hebben aan de
„positief chrlstelUke moraal van de regee-
rende politieke partijen", hetgeen rdet te
verwonderen is van kringen, waar oe Im-
moreele theorie van dr Wibaut's „Wordend
Huweljk" zooveel aanhangers heeft gevon
den Het bewijst daarmee, dat de sociaal
democraten nog steeds verder van de posi
tief ChrlstelUken afstaan dan. volgens sUn
beweren, de geloovige protestanten en ka
tholieken van elkander af souden staan.
niet verschünen van den
en gistermiddag vroeg
hernieuwde behandeling
van het gerechtelUk college.
De man gaf toe, in aanraking te zUn ge
komen met Dollé en diens vriend, den 23-
jarigen J. Ruygrok, die naar Spanje wilden.
HU had ze eerst gewezen op de gevaren, die
daar heerschten, ook al was het niet de be
doeling dienst te nemen. Nadat hü den jon-~
gens drie dagen bedenktUd had gegeven en
zü nog bü hun plan bleven, arrangeerde hü
een ontmoeting in het Kenaupark te Haar
lem, waar hü Dollé een som gelds over
handigde, ter bestrüdlng van de kosten
voor het aanvragen van een bewüs van Ne
derlanderschap.
HM de Koningin is Donderdagnamlddag
omstreeks half zes uit Amsterdam in Den Haag
teruggekeerd en heeft het paleis Noordeinde
weer betrokken.
te wenschen. maar vraagt,
kantoormeisjes reeds thans hun
huwelUk voortdurend uitstellen, omdat zü
dan ontslagen te zullen worden.
Pater Niél was In 1171 te Nijmegen getneen.
HU y^gde daar zün middelbare studies aan
Alvorens de minister tot dit gelukkig resul
taat kwam, moesten echter nog eenige obsta
kels, bestaande uit de motle-Wünkoop betref-
-- - nemen van maatregelen ten behoeve
Voor de Haarlemsche rechtbank stond
gistermiddag terecht de M-jarige varens
gezel Cornells van Soolingen, uit Haarlem,
wien ten laste was gelegd, dat hü In de
maand Juni Daan Dollé, een twintig-jarigen
Haarlemschen jongen, zonder toestemming
van de Koningin, voor den Spaanschen
krügsdlenst had aangeworven In
volksmond heet dit ronselarlj of
jongen althans geld had verschaft
een Bewüs van Nederlanderschap en
Van de sociaal-democraten hebben er vier
selfs het voorloopige bekeeringsproces nog niet
aan zich laten voltrekken: mevrouw De Vries
Bruins en de heeren Ir. Vos. Van Braambeek
en Hügenga stemden tegen de begrootlng, te
zamen met de communisten en de christen
democraten, roodst met slechts 9 stemmen te
gen en 85 vóór de begrootlng aangenomen
werd.
Als eerste getuige werd gehoord de nu 20-
jarige Daan Dollé. die verklaarde, dat. toen
hem ter oore kwam, dat zün oom naar Spanje
ging om te strüden, hü met hem mee wilde
gaan, echter niet om te vechten, doch om daar
te werken. Toen dat niet' lukte, stelde hü zich
met zün vriend in verbinding met verdachte, die
hun vertelde, dat er in Spanje werk was te krü-
gen, doch ook dat daar gevaren aan waren ver
bonden. Verder beaamde hü het hier boven
vermelde.
Verdachte zelde hierop, niet over werk ge
sproken te hebben. Het was hem hetzelfde of
de jongens naar Spanje gingen om te werken
of om te vechten, aft de Spaansche zaak er
maar mee gediend wis.
lende het nemen van maatregelen ten behoeve
vin oud-gepenslonneerden en hun weduwen, de
oud-marinewerklieden en de mobllisatleslacht-
offers, en een drietal amendementen-Schllt-
huls. tezamen beoogende den bouw van een
plaatsvervangenden kruiser te verhinderen, uit
d® weg worden geruimd.
De motie-wunkoop mocht zich In het genot
7 stemmen vóór verheugen, aangezien de
N-S.B. het verleden week tot stand gekomen
sccoord gestand deed. Met 87 stemmen tegen
“nk de motie als 'n baksteen; maar niet, dan
“*dat de heeren DROP (8.D.A.P.) en VAN HOU
TEN (CD.U.) om noodlottige misverstanden
*e voorkomen achtten zü zulks zeker aan hun
fzteoen verplicht de verklaring afgelegd had
den, dat met een dergeUjke motie niets bereikt
werd en dat verwezenlüking van de in de motie
verlangens door uniformiteit tot onbil
lijkheden zou lelden; en Inmiddels had MI
NISTER VAN DIJK nog toegezegd, ten gunste
bepaalde mobllisatleslachtoffers het z.1.
redelijke en mogelüke te zullen betrachten.
De amendementen-Schilthuis werden met een
Poutiger stemmenverhouding eveneensniet
“ngenomen, n.l. met 31 tegen 64 stemmen;
,0<*®temden alleen de Vrüzlnnig-democraten,
d« Sociaal-democraten. de Communisten en de
Lnnsten-democraten, zoodat de minister zün
7 5 mülioen voor d«ti eersten termijn van den
uwen kruiserbouw veilig gesteld zag.
Aangenomen werden hierna nog de begroo-
ï"*;}*38 van het Staatsbedrüf der ArtlUerie-
h^'~*r*en, de Vestingbegrooting-1938 en de
"WioUng-1938 van het Defensiefonds.
Over vele verloren zoons mocht in dese ver
gadering vreugde zün, al beteekende de terug
keer van dezen nog lang geen echte be-
keering: de overgroote meerderheid der SDAP
gaf haar stem aan de Defensie-begrootlng
(voor den eersten keer sinds de na-oorlogsche
ontwapenlngspsychosel), maar niet dan na een
verklaring van den heer ALBARDA (SDAP),
dat hun vóórstemmen geen goedkeuring be
duidde van het te dure Defensie-beleid der Re
geering, zooals dit in de Dienstplichtwljzlgings-
plannen tot uitdrukking komt, doch alleen hun
Instemming met de noodzakelükheld van weer
macht-versterking vertolkte.
Bü monde van den heer OUD (VD) verklaar
den de Vrüzlnnig-democraten ongeveer het
zelfde.
■j» w- inlster Romme heeft terecht erop ge-
I weaen. dat werken door de gehuwde
A vrouwen In loondienst buitenshuis
ongezonde gezinsverhoudingen schept,
waartegen in het algemeen belang dient te
worden opgetreden Het gezin en het ge
zinsleven zün het fundament voft'de ge
meenschap en de bron van de volkskracht.
Ook ..Het Volk" zegt geen ongezonde gezins
verhoudingen
hoeveel
vree zen
terw jl zü van het te lage loon van den man
alleen niet behourlük kunnen rondkomenf
Dit aantal zal. volgens „Het Volk", door be
perking van den arbeid der gehuwde vrouw
nog toenemen De gezinsverhouding Jn
engen zin" wordt wel gered, doch noeveel
moreele schade wordt er niet aangerichr
hoeveel nog veel ergere onwenschelüks
„verhoudingen" worden er niet door aange-
moedigd. aldus concludeert het blad.
Dat „Het Volk" de „verhoudingen" wel
ke, volgens zün suggestie, zoovele kantoor
meisjes. die uit vrees voor ontslag niet dur
ven trouwen, zouden hebben, nog meer on-
wenscbelUk vindt d*rt ongesonde verhou
dingen in het gesin. pleit niet voor zün mo
reel onderscheidingsvermogen Maar afge
zien daarvan kan en mag uit de nimmer,
door geen omstandigheden te rechtvaardigen
misdragingen van bepaalde individuen een
argument worden gesmeed tegen een in zich
sedelük goeden en verantwoorden maatregel.
Hier probeert „Het Volk" hetselfde spellet ja.
dat is gespeeld toen da sedelükheids-
wetten van Ragout werden aanhangig
gemaakt. Dat spel is toen mislukt en later
door de practiache ervaring als bedrog gelo
genstraft en zoo zal het ook thans weer
gaan De zedelükheid heeft haar wetten niet
aan te possen aan de onzedelükheldsbedrU-
vers. maar de onzedelüken hebben zich te
onderwerpen aan de zedenwetten, die heusch
niet door de ChrlstelUke politieke partUeo,
maar door God self den mensch zUn opge
legd.
Men herinnert zich de geruchtmakende zaak
Van Soolingen ontkende voor de politie eerst
alles, maar later gaf hü toe 33 Jongens In d<
gelegenheid te hebben gesteld naar Spanje te
gaan, zeven uit Beverwük. negen uit Zaandam
vier uit Haarlem, twee, uit Wormerveer en een
uit Hpendam. Voorzoover de politie kon nagaan
zün van de 33 jongens 6 teruggekeerd, de andere
zün gesneuveld, of men weet niets omtrent hen
De man bekende toen ook in opdracht van de
Communistische Partü Nederland gehandeld te
hebben en dat hü van deze partü de noodlge
gelden kreeg om de reiskosten voor de jongens
te betalen.
Het bureau der communistische partü, waar
van van Soolingen toen districtsbestuurder was.
lag aan de Lange Lakenstraat te Haarlem.
De zaak werd aan het rollen gebracht, toen
de toenmaals 19-jarige Daan Dollé door den Hol-
landschen consul te Barcelona wegens zün min
derjarigheid uit de gevangenis aldaar bevrüd
werd en deze ervoor zorgde, dat hü behouden bü
zün familie kon terugkeeren. Toen zü dienst
moesten nemen in de Internationale brigade
waren zü gevlucht, doch werden bü de grens
gegrepen en in een bü Barcelona gelegen kas
teel opgesloten. Hier brachten se anderhalve
maand door en waren getuigen van het fusil-
leeren en mishandelen van gevangenen.
Eenige weken terug was de zaak, wegens het
verdediger, uitgesteld
Officier van Justitie
wegens verandering
DEN HAAG, 9 December 1937.
Toen de eerste onder-voorzitter der
Tweede Kamer, de heer Smeenk, verleden
week Dinsdagavond tegen den tüd, dat de
klok middernacht aanwees, ging sluiten,
sprak hü er zün leedwezen over uit, dat hü
hiertoe op dit bUzonder „vroege" uur ge
noodzaakt was. omdat er geen sprekers meer
stonden Ingeschreven, omdat de Kamer
*ch dus niet voldoende had voorbereid op
voortzetting der al&emeene Defensie-be
schouwingen; en dreigend hief hü den vin
ger op: zooiets mocht niet meer gebeuren!
Maar vanmiddag heeft voorzitter VAN
SCHAIK maar liefst de heele avondver
gadering, zoo onontbeerlük voor de Kamer
om vóóg Kerstmis door den haar nog wach
tenden arbeid heen te komen, moeten af-
gelastep. omdat de Regeering l.c. de mi
nister van OnderwUs, Kunsten en Weten
schappen zün Memorie van Antwoord
eerst hedenochtend in het bezit der Kamer
heeft doen komen, daardoor verhinderend,
dat zün begrootlng vanavond aan de orde
kon worden gesteld. Dezen avond toch zul
len de leden méér dan ten volle noodig heb
ben om de begrootlng te bestudeeren en
hun welsprekendheid bü dit wel zeer uitge
breid Hoofdstuk vorm te geven.
Bü deze uitlating bleef het niet. Geleldelük
Is het heele dagelüksche bestuur samengesteld
uit menschen met een uitgesproken sociaal-
êeTnoeralBWl» ievenatactanrwtag;-tav-teder, ge- lijet. St. Dominicus-college en trad tater in da
val met llnksche sympathieën en overtulgln- orde v»n Na tewlwieiv -www Vwvnv Gedurende
gen. Bovendien stond het meerendeel van deze -
menschen in ambtelüke of moreele afhankelük-
heid van den voorzitter, prof, van Poelje, zoo
als ook de voorzitter van den Raad van toe
zicht en advies 'n Jonge leeraar die finan
cieel volkomen van den Directeur Generasd van
ooals te verwachten was begint er reed»
X eenige beroering te komen naar aan-
leiding van het principieel geaondc
sulver Chriztelüke voorontwerp ter beper
king van den arbeid van de gehuwde vrouw
waarmee Minister Romme wederom ervan
biük geeft geen gemakkelüke populariteit te
zoeken, doch richting- en doelbewust voort
te willen gaan op den rechten weg. dien zün
beginselen hem voorschrijven Toen bü het
eerste gerucht van het ophanden zjjn van
dit voorontwerp een vrüzlnnige vrouwen
organisatie alarm begon te staan als souder.
de vrijheid ed gelükgerechtigdheid der vrogiw
wederom bedreigd gaan worden door de ty
rannic en den superioriteitswaan van de man
nen hebben wü in een artikel duldelük de
eenvoudige en natuurlüke. met de door God
gewilde orde overeenstemmende opvatting
uiteengezet en verdedigd. dat moeder de
vrouw In huis haar werk moet verrichten in
het belang van het gezin en dat alleen bü-
zondere, in zich betreurenswaardIge. omstan
digheden haar kunnen en mogen nopen haar
wrk buitenshuis op de arbeidsmarkt, waar
tienduizenden mannen en gezinshoofden geen
arbeid kunnen vinden, te soeken. Het stemt
tot voldoening, dat de „Avondpost", het libe
rale blad, dat op méér dan één belangrük
punt de volkomen onhoudbaarheid en on
juistheid der liberale beginselen inziet en
belüdt, op deze kwestie ■‘een gezonden kük
heeft. Het schrijft om.:
Zelfs de Christen-Democraten, die In hun
hang naar absolute weerloosheid lederen sol
daat een verschünsel uit den booze vinden,
bleken dus een contingent van 32.000 man ge
durende vüf Jaar en 27 500 In de jaren daarna
te willen bevorderen, sü het allicht om niet
voldoende principieel van twee kwaden het
minst kwade te kiezen.
Tevoren was het amendement-Schllthuis. be
oogende een contingent van 27 400 man zonder
meer, verworpen, nadat minister VAN DIJK,
eigenlük overbodig, dit amendement onaan
nemelijk had verklaard.
Met alleen de stemmen der V.D., Soc.-Dem.,
Communisten en Chr.-dem. vóór was het spoe
dig gedaan met het vrüzlnnig-democratische
ideaal ten aanzien der Jaarlüksche lichting.
De stemmenverhouding bedroeg 6530.
Nu het voorstel in het oorspronkelük amen-
dement-TJsselmulden, om den eersten oefentüd
op zes maanden te steüen. na overleg In de
fractie gelukkiglük uit het nieuwe katholieke
amendement verdwenen was. had de heer Al-
barda es. zich ervan meester gemaakt Maar
het succes was nihil: met 35 tegen 70 stemmen
werd het pleit beslecht. De soc -dem bleken
alleen de communisten en de chr.-dem. aan
hun züde te hebben kunnen scharoA.
De heer Schllthuis ca. kreeg voor ftjn amen
dement. een eersten oefentüd van adht maanden
beoogende, vüf stemtnen (n.l. die der vrüz.-
dem meer, maar het eindresultaat was even
zeer een nadrukkelüke afwüzlng.
