ONS BLAD
over
van
J
J
Japan verontwaardigd
den brand van Tsingtau
J
I
F
I-
1|
I’
K
Onderzoek naar het Het nieuws van heden
om
Panay-incident
Bloedige strijd
Teruel
Het rapport van
Van Zeeland
ifi
7
T*
i|
j 1
*9 J
yEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Ook de arbeiderswijk
vlammen
DE BAROMETER
a.
„Het Rijk staat
boven alle Kerken
V
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
fLKMAAB
ENKELSTUKKEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
00K SPOORFONDS
I
troe-
el over
feit?”
lam
Geen reclame in den
aether
Studiecentrum voor
economische kwesties
Portbou gebombardeerd
]D
in
Het onderzoek naar de
ramp te Ostende
1
13
Nieuwe ambassadeur
in China
Treinbotsing in België
l
De violist Huberman
S
te Milaan -
3
De voorloopige regee-
ring te Peiping
De verkiezingen in
Roemenië
KROONPRINS PAUL NAAR
DUITSCHLAND
Spreken ze
eenzelfde
t die
ait
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
Jongen door wolven
verscheurd
Franco’s groote often-
sief gaat door
De lezing der Japanner» ft
der overlevenden munten
door tegenstrijdigheid
F«c-
iif.
left.
HOTEL - CAFE - RESTAURANT
DIJJERS
- Telefoon 117375
Kt» spreekt over onze keuken
niet» dan goeds
.25
NG
Directe onderhandelingen zouden
zyn voorgesteld tusschen Lon
den, Parys, Berlijn, Rome
en Washington
MAYONNAISE
enSALADESAUS
Rotenberg over het onderwys in
het Derde Ryk
De mogendheden dringen ten
sterkste aan op de instelling
van een veiligheidszone
te Hankau
Radio-omroep-controleur breekt
Vara-programma af
In de provincie kwam het tot
eenige bloedige incidenten
Zn Italië worden proeven genomen met een weg van beton, die in het midden een
geleidebaan heeft. Het ligt in de bedoeling bij het welslagen der proeven deze we
gen in de Italiaansche koloniën aan te leggen. Voldoen de proeven, dan zullen
meerdere aanhangwagens achter, vrachtautos hunnen, warden gekoppeld.
De kapitein van het vliegveld
gearresteerd
Geen erkenning van het
nieuwe bestuur
i
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20 a, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op peg. één 55a p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
DINSDAG 21 DECEMBER 1937
EEN EN DERTIGSTE JAARGANG No. 69
wledere macht behoort
aan de H. Kroon”
Horthy spreekt zich uit over de
kwestie der Hongaarsche
monarchie
De stad zal uitsluitend door
pen uit dezen sector ver
dedigd worden
Sir Hugessen keert niet meer
naar China terug
■k
Dea Haa<
T
MAGER MENU
deelt
Berlijn.
Parijs,
bet
HU heeft A qyerlegd met de
van
naar
TM
ft
B
•S'
Lmsterpoeten hebben vanmiddag een door de
nehtechen draadloos uitgezonden oproep opge
vangen, bestemd voor Teruel. De belegerde stad
antwoordde echter niet.
tl met de oplossing
in verband gebracht
ministers
en
Er zijn twee dooden en verscheidene gewon
den gevallen. Ook zijn verscheidene arrestaties
verricht. In de steden heeft een betrekkelijk
hoog percentage kiezers zijn stem uitgebracht.
Op het landechter hebben talrijke kiezers zich
van stemmen onthouden, om. in de Boekowlna
en in Bessarablê, waar de wegen door sneeuw
val moeilijk begaanbaar waren. Vanavond om
acht uur is men met de telling begonnen. De
eerste gedeeltelijke uitslagen zijn gunstig voor
de regeerlng.
In een verklaring van het Departement van
Buitenlandsche Zaken betreffende de opvolging
van Knatchbull Hugessen wor^ia^ uiteengezet,
dat de recente gebeurtenissen, gepaard gaande
met de onzekerheid omtrent den datum, waarop
Hugessen weer in staat zou zijn om metterdaad
zijn functies te hervatten, het noodzakelijk heb
ben gemaakt de zaak opnieuw te bestudeeren.
Men acht het thans van essentieel belang voor
Groot Brlttannië in China vertegenwoordigd te
worden door een diplomaat van den rang van
ambassadeur. De nleuw^benoemde ambassadeur
zal zoo spoedig mogelijk naar China vertrek
ken.
SJANGHAI, 20 Dec: (Havas). De over
levende journalisten van de kanonneerboot
Panay, die aanwezig waren op de perscon
ferentie, in <jen loop waarvan generaal Ha
rada mededeeling deed van de resultaten
van het door de Japanneezen Ingestelde on
derzoek, hebben verklaard, dat de mond
deksels nooit van de kanonnen van de Pa
nay zijn afgenomen tot het oogenblik waarop
het schip zonk.
WARSCHAU, 20 Dec. (D.NB.) In de nabij
heid van het dorp Kiwance in het gebied van
Wilna is een tienjarige jongen door een bende
wolven aangevallen en verscheurd.
Het kind HM dien dag school moeten blijven
om strafwerk te maken, zoodat bet tot zeven
uur op school was geweest. Op den weg naar
huls gebeurde toen het vreeselijke ongeluk.
LONDEN, 20 Dec. (Havas) Volgens poli
tieke kringenzou het rapport van Van
Zeeland over de resultaten van het onder
zoek, dat hj) heeft ingesteld naar den in
ternationalen economischen toestand, eer
lang te Parijs en Londen worden gepubli
ceerd.
O
Stand op Dinedag mar vj».: 7M
Vorige stand; TM
:ht
K.
ih.
Ier
ld.
ran
VA
1b.
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
de
te
eenige
Van Zeeland son in zjjn verslag de di
recte opening van onderhandelingen voor
stellen tnssehen Londen,
Rome*?n Washington.
geheele
sa!
Het resultaat van Jbrt Japansche onder-
soek naar het Painty-incident, sooab dit
heden door generaal Harada in een pers
conferentie uiteen werd geset, verschilt zoo
seer van de mededeelingen van de opvaren
den. dat een *der dagblad-correspondenten,
die zich aan boord van de Panay bevonden,
vroeg of Harada en de overlevenden het
zelfde Incident bespraken.
Zooals reeds gemeld, ontkende Harada, dat
Japansche gewapende sloepen het vuur op het
schip hebben geopend en verder verklaarde hij,
dat het schip zich in beweging bevono tijdens
het bombardement, terwijl de officieren van de
Panay hebben verklaard, dat het schip reeds
twee uur voor anker lag, voor het bombardement
begon.
BOEKAREST, 20 Dec. (Havas). De heden
gehouden algemeene verkit-zjigen voor de
Kamer hebben aanleiding gegeven tot eenige
bloedige incidenten in de provincie.
De effectieven,‘die aan den aanval op Teruel
deelnemen, schijnen ongeveer 30.000 man sterk
te zijn. Zij beschikken over overvloedig ma
teriaal.
een gemeenschap-
de wisselkoersen
waartegen Rooae-
be wieg, welke indertijd bij de geboorte van H.KJf. Prinses
Juliana doodde Zuid-Hollandsche vrouwen aan H.M. de Ko
ningin ten geschenke werd gegeven, is te Baarn gerestau
reerd en zal ook voor het te verwachten prinsenkind gebruikt
worden
Of F IIHPQOF vfO Cf«p
2 TACK s
MILAAN, 20 Dec. (ANP) De beroemde
violist Bronslaw Huberman, die bij het vlieg
ongeluk van de Specht is gewond, heeft eenige
weken in een sanatorium te Weenen vert^fd,
en is thans te Milaan aangekomen, waar hij
zich onder behandeling heeft gesteld van een
specialist. Deze neeft een nieuw chirurgisch in
grijpen niet noodig geoordeeld, doch acht een
electro-therapeutische behandeling voldoende.
Huberman voelt zich vrij goed en is voorne
mens binnenkort zijn werk te hervatten.
Desgevraagd verklaarde de woordvoerder van
het Japansche leger dat een Japansche infan-
terle-officier „maatregelen genomen had” toen
het nog onmogelijk was, de natievlag van het
schip te onderscheiden.
Toen den woordvoerder gevraagd werd of de
Japansche commissie van onderzoek bqjtenland-
sche getuigen zou hooren, verklaarde deze: .Het
is niet de gewoonte der Japansche marine bui
tenlandsche getuigen te hooren." Hij voegde
hieraan toe, dat dit zou geschieden indien Tokio
het noodig mocht oordeelen.
Japansche verkenningsvliegtuigen hebben gis
teren den geheelen dag boven de havenstad
gevlogen. Bommen zijn echter niet geworpen.
In de nabijheid van het eiland Takoeng kruis
ten verschillende Japansche oorlogsschepen. Het
militaire commando van het schiereiland Sjan-
toeng en de derde Chineesche vloot treffen ge
zamenlijk toebereidselen voor de verdediging
van Tsingtau. Het „Central News” bericht, dat
van de 400.000 zielen tellende bevolking van
Tsingtau in de afgeloopen week ongeveer 250.000
vertrokken zijn.
„Het eeuwige Rijk Duitschland staat boven
alle kerken, godsdiensten en secten. WIJ moe
ten hieruit de gevolgtrekking maken, dat in-
M^Jlngen van lederen aard, die met de heilig
ste nationale waarden breken of T ingang doen
vinden daarvan teg^n gaan, onze Jeugd met lan
ger mogen opvoeden. De Dultsche jeugd kan
slechts opgevoed worden door degenen, die
Duitschland gered hebben en niet door hen,
die het aan zijn lot hebben overgelaten.*
BERLIJN, 20 Dec. (ANP) Tijdens een
massa-bijeenkomst van natlonaal-soclalis-
ten te Berlijn heeft Alfred Rosenberg, de
Rijksleider van cultuur, os. het vol
gende verklaardv
De tekst beslaat ongeveer 35 bladzijden. Hij
zou niet officieel te Brussel vjgrden bekepd ge
maakt. daar de opdracht aan van Zeel.<uM
zuiver persoonlijk was verleend. Hij zou slecl^a
in het kort de stappen schetsen, welke Van
Zeeland en zijn gemachtigde, Frtre, hebben ge
daan. Het rapport zou concrete en gepreci
seerde conclusies, die reeds door Londen, Pa
rijs en Washington zijn goedgekeurd, brengen.
Het rapport zal te Rome en Berlijn worden
medegedeeld.
8T. JEAN DE LUZ, 20 Dec. (Havas).
Uit inlichtingen, afkomstig Ut hei recht
sche Spanje, blijkt, dat het offensief tegeA
Teruel het best georganiseerde te geweest,
dat de linkschen tot nu toe hebben onder
nomen. Het vormde dan ook een volkomen
verrassing.
De positie der stad schijnt niettemin moeilijk
te zijn en veel overeenkomst te toonen met die
van Oviedo en Huesca. Het algemeen bevel
over den sector schijnt in handen te zijn van
generaal Aranda, den verdediger van Oviedo.
GENT, 20 Dec. (Belga). Hedenochtend is op
het station Langerbrugge de personentrein
EeclooGent op een stilstaanden goederentrein
geloopen. De locomotief en twee wagons van den
personentrein sprongen uit de rails.
Een persoon werd gedood en een twintigtal
menschen werd gewond.
Het Japansche publiek is verontwaardigd over
het vernielen 'van Japanschen eigendom te
Tsingtau. De correspondent van Havas heeft
vernomen, dat binnenkort een Japansche mill-
ATHENE, 20 Dec. (DNB) Kroonprins Paul
vertrekt vandaag naar Duitschland om de
Kerstdagen door te brengen op het kasteel
Blankenburg bij de familie van zijn verloofde,
prinses Priederlke van Brunswijk.
Na Nieuwjaar aal hij naar Griekenland te-
rugkeeren.
K
Men vreest, dat de Britsche kruiser Capetown,
welke op zijn tocht stroomafwaarts op de
Jangtee Woehoe is gepasseerd, ingesloten is tus
schen de versperringen bij Klangjin en Koekl-
ang. Hierdoor zpu het schip zoowel van Hankau
als van Sjanghai afgesloten zijn.
De Chineesche regeerlng heeft bij de bekend
making van haar houding ten opzichte van de
te Peiping ingestelde „voorloopige regeerlng der
Republiek China” den krijgsraad bevel gegeven
over te gaan tot arrestatie en bestraffing als
verraders van alle personen, die aan déze re
geerlng deelnemen.
In antwoord op de vraag, of Eden de verze
kering kon geven, dat de Britsche regeerlng niet
de te. Peiping gevormde z«. regeerlng der Repu
bliek China zou erkennen, heeft de minister van
Buitenlandsche Zaken geantwoord: „De Brit
sche regeerlng erkent de centrale regeerlng als
de regeerlng van geheel China. Bijgevolg is er
geen sprake van, dat het nieuwe bestuur erkend
zal worden.” Ten aanzien van I^ngkong deelde
de minister voorts nog mede, dat de regeerlng op
de hoogte was van den toestand aldaar en dat
maatregelen genomen werden om het hoofd te
bieden aan de moeilijkheden die een eventueele
stroom van Chineesche vluchtelingen
Britsch gebied zou kunnen opwekken.
Du lering der Japanners inzake het Panay-
incident te volledig met die der overlevenden
van het schip in strijd.
In Japan is men ten zeerste verontwaardigd ever
de brandstichtingen in Japansche fabrieken te
Tsingtau.
Bloedig wordt gevochten om *t bezit van Teruel;
bet door Franco aangekondigde groote offensief
gaat door.
De verkiezingen in Roemenië gaven in de pro
vincie aanleiding tot eenige bloedige incidenten.
Het standpunt van den Haagschen burgemeester
inzake bet gijselingsgevaL
Voortgezette vergadering van de Alg. Vereeniging
voor Bloembollencultuur.
O
PRONT BIJ TERUEL, 20 Dec. (Havas).
Na de verovering van de poort aan de Oost
zijde van Teruel hebben de regeerings-
troepen hun opmarsch voortgezet. k
In den afgeloopen nacht heeft een groep
rechtsche vliegtuigen Portbou gebombardeerd.
De materieel» schade is zeer aanzienlijk. De
machinehal van het spoorwegstation werd ge
heel vernield. De batterijen luchtdoel-artlllerle
trachtten de vliegtuigen te verdrijven, doch deze
vlogen te hoog en konden niet geraakt worden.
De grens bij La Llnea, welke sedert ver
scheidene dagen gesloten was, is heropend.
TOKIO, 20 Dec. (Domei) De chef van
het secretariaat van den Japanschen
minister-president, Akira, heeft den ge
heelen dag zjjn onderzoek naar de inci
denten van Tsjlngtau, waarbij Japansche
industrieele ondernemingen in brand ge
stoken zjjn, voortgezet.
Bij het bombardement van Barcelona in den
afgeloopen naeht door de vliegtuigen van
Franco werden acht personen gedood en een
dertigtal gewond. Twee bommen, welke niet
ontploften, vielen in de nabijheid van
Fransche en Amerikaansche consulaat.
BRUGGE, 20 Dec. (Belga). De rechter van
Instructie, belast met het onderzoek naar de
vliegramp te Ostende, heeft vandaag de ge
tuigenverklaringen van bestuurders, radiotele-
graflateien den directeur der burgerlijke lucht
vaart aangehoord. Na afloop daarvan heeft de
procureur den kapitein van net vliegveld te
Ostende wegens dood door schuld In verzekerde
bewaring doen stellen.
OP VASTENDAGEN
gpSCIALE SCHOTELS
LONDEN. 20 Dec. (Reuter). Officieel
wordt bekend gemaakt, dat Sir Knatchbull
Hugessen niet als ambassadeur naar China
zal terugkeeren. Sir Archibald Kerr, thans
ambassadeur te Bagdad, is in zijn plaats
benoemd.
Mijn naam is twe
van het koningsprobli
Zeventien jaar geleden, naar aanleiding van
de onthulling van het gedenkteeken ter ver-
«euwiging van het nationale leger in Bzekes-
fehervar, heb ik reeds gezegd, dat Ik niet kan
toelaten, dat de persoon van den Rijksbestuur-
van
Buitenlandsche Zaken, van Oorlog en van
Marine over de verwoesting van de splnnerU'en
en van katoenvoorraden, welker waarde - men
raamt op 20Ó^millioen yen.
Naar *t blad „Sautangpau” meldt, brandt
Tsingtau op veertien plaatsen. Het vuur
sloeg ais gevolg van den hevigen wind ook
naar de arbe>denwoonwjjk over.
Omtrent de vraag, of In dit geval de ver
breking van de uitzending gerechtvaardigd
was, wordt een onderzoek ingesteld. Naar
de voorhanden gegevens was zulks naar
alle waarschijnlijkheid niet het geval.
Uiteraard zal te dezen eerst het volledig
rapport van den betrokken radlo-omroep-
controleur afgewacht dienen te worden.
Na bezetting van de heuvels en de dorpen
Concud en Villastar was de omsingeling der
stad een telt. Er bestaat evenwel toch nog een
kleine verbinding met de rechtsche achter
hoede. Op het oog^pblik spelen de gevechten
zich af In de onmiddellijke nabijheid der stad,
welker verdediging vergemakkelijkt wordt door
het feit, dat Teruel op een hoogte gelegen is.
De troepen van Franco verdedigen zich met
behulp van talrijke automatische wapens, als
gevolg waarvan de gevechten buitengewoon
bloedig zijn.
Hij zou de stichting van
peljjk egalisatiefonds voor
voorstellen, een denkbeeld,
vel( niet gekant zou zijn, en de mobilisatie der
bevroren credieten. De bank voor internatio
nale betalingen zou intervenleeren met een
reeks maatregelen, die bestemd zijn *t systeem
der clearing te verbeteren.
Het verslag zou tenslotte de instelling voor
stellen van een studiecentrum voor interna
tionale economische kwesties, zooals Zoning
Leopold heeft voorgesteld in een tot Van Zee
land gericht schrijven, toen Van Zeeland nog
minister-president was.
Dit was voor den betrokken radio-omroep-
controleur aanleiding de uitzending te verbre
ken.
Door een samenloop van omstandigheden
duurde het gerulmen tijd voordat de uitzending
hervat kon worden.
De artillerie heeft de eerste groepen hulzen
en de gebouwen in de binnenstad aan een
hevige beschieting onderworpen. Reeds in den
vroegen namiddag was de weg tusschen Teruel
en Saragossa af gesneden. Mitrailleurkogels
kwamen in de binnenstad terecht. De strijd
wordt thans voortgezet in de voorsteden.
De aangevallenen hebben verscheidene wan-
hopige tegenaanvallen ondernomen om te
trichten den kring der aanvrilera te door
breken, doch al hun pogingen waren vergeefsch.
Vanavond hebben de machtige zoeklichten
het tooneel van den strijd beschenen.
In de Zuidelijke voorsteden is het kanonvuur
buitengewoon hevig.
BOEDAPEST, 20 Dec. (DJÏB Naar
aanleiding van een onthulling van een
portret van den overleden generaal der
cavalerie, Stephan Horthy, een broer van
den Rjjksbestuurder, heeft deze een rede
uitgesproken.
Hierin zelde hij om.: „Wij moeten meer
dan ooit te voren er naar streven alles te ver
mijden, wat kan leiden tot tweedracht onder
de Hongaren. Ik acht het mijn plicht de in de
>oorbije, schitterende eeuwen met het leven
der natie saamgesmede oeroude Instellingen
ran de monarchie te behouden.
Een Republikeinsche staatsvorm is bjj onr
naar mijn meening ondenkbaar. Ik wil echter
thans wederom tn het licht stellen, dat alleen
met de grondwet in overeenstemming zijnde
factoren bevoegd zijn de actualiteit der rege
ling van de op dit gebied nog hangende kwes
ties vast te stellen op een tijdstip, waarop de
natie het Juist zal achten haar wil tot uiting
te brengen door de daartoe bevoegde organen
Iedere macht behoort aan de Heilige Kroon
tht haar ontspringt ieder recht. Er bestaat
’*U8 Keen reden tot ongerustheid.
Maandagavond is de uitzending, welke de
Vara binnen het kader van het Algemeen Pro
gramma verzorgde, door den radio-omroep-
contxoleur verbroken.
Op dat oogenblik werden onder den titel
„Kris kras door Nederland” amusementsflltsen
uit de groote steden uitgezonden. Tegen uit
zending van eenige woorden van een der lied
jes had de Algemeen-Programma-commlesie
bezwaar gemaakt, daar deze als reclame voor
bepaalde producten opgevat zouden kunnen
worden.
De bedoeling van de Vara was, één der ver
boden woorden „uit te faden”, om daarna de
coupletten van het betrokken liedje zoo om te
wisselen, dat de verdere woorden, tegen uit
zending waarvan bezwaar was gemaakt, zon
der afbreuk te doen aan het geheel, zouden
kunnen vervallen. Hierdoor werd bij den radio-
omroep-dontroleur de indruk gewekt als zou
van den Ingezonden tekst afgeweken worden,
terwijl bovendien door An fout van den Vara-
technicus de beoogde „ultfadlng” niet plaats
vond.
Naar het rechtsche opperbevel verklaart, is
hier sprake van een operatie, welke beoogt,
den grooten algesseenen aanval, dien generaal
Franco heeft voorbereid, te verijdelen. Men
voegt er evenwel aan foe. dat dit doel niet be
reikt zal worden, daar de plannen san den
rechtschen generalen staf tot op dp letter en
zonder de minste wijziging gevolgd zullen wor
den. Teruel zal uitsluitend met troepen uil de
zen sector verdedigd worden.
talie actie te verwachten is, welke de
provincie Sjantoeng in Japansche handen
brengen.
In Japansche kringen neemt men thans alle
mogelijke maatregelen om de belangen van het
buitenland te beschermen en leder Jitïrnatto-
naal incident te voorkomen. Men verwaeh\ dat
het incident van Tsingtau veel invloed zal heb
ben op de keizerlijke conferentie inzake oe
operaties van leger en vloot in China.
De Amerikaansche oorlogsbodems Marble
head en Pope ztfn hedenochtend te Tsing
tau aangekomen.
De Algemeen Programma-commissie
ons het volgende mede:
der in verband gebracht wordt met den ko
ninklijken troon. Die overtuiging sprak ik toen
uit en in dien zin vat ik mijn plicht ook
thans op.
Ik richt derhalve tot de geheele groote «pen-
bare meening het verzoek het oerowda huil-
tuut van de monarchie niet tot den speelbal
van politieke tweedracht te maken."
De diplomatieke correspondent van Reuter
deelt mede, dat door Engeland en andere mo
gendheden (naar men meent te weten de Ver-
eenlgde Staten en Frankrijk) afzonderlijk te
Tokio stappen zijn gedaan, teneinde te wijzen
op de wenscheljjkheld, te Hankau ’n veiligheids
zone'te vormen. Dit wojdt van grtjot belang ge
acht, in verband met de sterke concentratie der
internationale scheepvaart op den Jangtse,
aanzienlijke internationale eigendommen
Hankau zelf en de aanwezigheid van
honderden buitenlanders.
WE
L
XM.
33
