ONS BLAD
Kerstboodschap van
De winter doet zijn intrede
te Sjanghai
I
Schuldig
aan
treinongeluk
De blokkade van
Franco
Handelsverkeer
met Italië
I-
lf Êl
DE BAROMETER
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
RECHTHOUDERS
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
00K SPOORFONDS
VEREENIGDE katholieke pers
Geweldige brand
te Boekarest
^xxxxxxxx2'ii"j"",",/z,,zx^
fl
Groote sterfte onder
de vluchtelingen
Middeleeuwsch slot
ingestort
Britsch protest te Tokio
Aboena Abraham moet
zich verantwoorden
Deskundig onderzoek
Requisitoir
Aanslag in Paraguay
H z
Een electrische trein
ramde stoomtrein
Verlies der regeerings-
partij in Roemenië?
Fransche communisten
onder den indruk
De la Rocque tot boete
veroordeeld
Wil Rome Somaliland
af staan?
Slechts traag worden de uitslagen
der verkiezingen bekend
Overeenkomst voor 1938 te Rome
geparafeerd
DONDERDAG 23 DECEMBER 1937
Twintig personen onder de puin-
hoopen bedolven
Geruchten over een koloniale
schenking aan Duitschland
By het bezoek
H. Vader den Kardinaal op
de noodzakelijkheid der
Christelijke liefde
Koningin-Moeder Mary van Engeland heeft tn Juckinghanf-palace te Londen
het kerstgebak aangesneden
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
ri
Hooge straffen geëischt tegen
vtagenvoerder en conducteur
der Ned. Spoorwegen
De haven van Amoy^ aan China’s Zuid kust, waarop Japan thans vermoedelijk
een aanval zal richten
Het Departement van Buitenland
sche Zaken te Tokio geeft een
tusschentydsch rapport over
de bescfhieting van
de Panay
Actie van de rechtsche vloot
niet beschouwd als een
wettige blokkade
Door den Kerkeraad der Kopti
sche Kerk naar Cairo geroepen
advertentieprijzen
Per lossen regel 20 g, ingez. med. 40 c
p. regel; idem op peg. één 55a p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek. Telefoonnummer 4330
Wykt de Chineesche re
geer ing opnieuw?
Grens by Hendaye weer
open
Zy kwamen hulp brengen
Grootste theater der stad een
prooi der vlammen
Wegens het Hoogfeest van
Kerstmis zal ons blad Zaterdag
avond NIET verschijnen.
DE DIRECTIE
A
I
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
00
en mr.
Onze
is het,
waaraan
onze
slechts
oe
goed
In de
EEN EN DERTIGSTE JAARGANG No. 71
PARIJS, 22 Dec. (Havas). By zijn terug
keer uit Rome heeft Kardinaal Verdler. de
Aartsbisschop van Parijs, een Kerstbood
schap gericht tot de geloovlgen In zijn Fis
dom, waarin hij de gedachten uiteenzet uit
de besprekingen, die hij met den H. Vader
heeft gevoerd.
Stand op DmiiUi Sag sw 7gj
.Vorige «iaad: 7C3J1
De verdedigers, mr. H. G. V. Hymans
A. B. Waslander, pleitten clementie.
Vonnis 5 Januari.
2o. De mijnen, welke by de havens van de re
geerlng zullen worden gelegd, zyn bedoeld tegen
de oorlogsschepen en handelsvaartulgen van de
Spaansche regeerlng. en kunnen niet beschouwd
worden als alleen te zyn bedoeld tegen koop
vaardijschepen.
5o. De schepen, die de havens van de regee
rlng aaiMoen, worden gewaarschuwd voor het
gevaar op een tnyn te loopen of anderszins te
worden getroffen.
De Fransch-Spaansche grens, «elke sedert
het begin van de voorbereiding tot het recht
sche offensief gesloten was, ia weer geopend.
00
llo
llo
119
00
ol
00
U.
er
Officieel wordt dit late bekend worden van
den uitslag toegeschreven aan de langzame tel-
llngmethode, doch de oppositie schryft het toe
aan het verlies van de regeerlngsparty.
BOEKAREST, 22 Dec. (Havas). Hoewel
het offldeele resultaat van de verkiezingen
nog niet bekend Is, schynt het toch, dat
de liberale party niet meer dan 3714 pro
cent van het aantal stemmen hoeft behaald.
4o. Maatregelen tegen de havens van de
regeerlng zyn In geen geval bedoeld tegen
buitenlandsche koopvaardijschepen, die geen
smokkelwaar vervoeren. Indien deze schepen
toch getroffen worden, dan kunnen de recht
sche autoriteiten niet verantwoordeiyk war
den gesteld. De veiligheidszones te Valencia
en Barcelona zijn bestemd voor buitenland
sche oorlogsschepen.
Tabouls
ikxnatleke
>n
oo
!0
>9
18
>9
>7
IA
en
n-
2e
Spr. requireerde tegen beide verdachten
twee maanden hechtenis voorwaardelyk met
een proeftijd van drie jaar, benevens een
geldboete van f 50 sube. een maand hech
tenis.
Bovendien eischte spr. tegen den bestuur
der P. intrekking van de bevoegdheid, om
eleetrische treinen te besturen voor den tyd
van vyf jaar.
CAIRO, 22 Dec. (Reuter). Aboena Abra
ham, de onlangs benoemde patriarch van de
Koptische Kerk In Abessinlë, heeft van den
kerkeraad der Koptische Kerk opdracht gekre
gen, van Addis Abeba war Cairo te komen,
teneinde zich te verantwoorden naar aanleiding
van de tegen hem ingebrachte beschuldigingen
Indien hy niet binnen vyf dagen heeft geant
woord, zal Aboena Abraham geacht worden de
juistheid der tegen hem Ingebrachte beschul
digingen te erkennen.
ASUNCION, 22 Dec. (Havas). Een communi
qué van de prefectuur van politie te Asuncion
deelt mede,* dat communisten aldaar een aan
slag gepleegd hebben om zich meester te ma
ken van de wacht van het ministerie van Oor
log van Paraguay. De aanslag werd verydeld.
In het geheele land heerscht een volkomen
orde; het leger en de vloot keuren den aanslag
ten zeerste af.
De Goede Herder van het Evangelie heeft
bovenal juist de grootste aorg voor het verloren
schaap; meer dan voor de negen en negentig
andere, die in den schaapstal zyn.
En Christus zou als «n goed geneesheer
nooit de hand hebben afgewezen, die smeekend
naar Hem Is uitgestrekt.
Ir. B. J. Nachenlus had een deskundig onder
soek Ingesteld. De conducteur had verlof, zyn
theoretische kennis aan de practyk te toetsen;
de wagenbestuurder biyft echter verantwoor
delijk. De remkraan stond In den derden stand,
dit is fout, deze hoort In den tweeden stand te
worden geplaatst De handrem had nog gebruikt
kunnen worden, het ongeluk zou dan niet zyn
gebeurd. De conduite-staat van beide verdach
ten is goed.
En daarom moeten wy edelmoedig en als
echte christenen antwoorden aan hen, die ons
van verre roepen:
Jn naam van den Christus, die u lief heeft,
groeten wy u. Maar wat wilt gy van ons, wat
verwacht gy van ons? Uw leer is de onze niet.
Onze leer Is die van den Christus en van de
Kerk en gy weet wel, dat onze martelaren ge
storven zyn om ze te verdedigen en dat wy
zouden kunnen handelen als zy, wanneer dit
moest. Samenwerking?
Onze actie is doordrongen van spiritualiteit.
Dit geesteiyke element, dat voor ons de ziel is
en de ware weldadigheid van Iedere actie, ver
werpt gy.
Is het dan mogeiyk samen te werken? wy,
Christenen, willen hy die Itfden, verlichten en
troosten, den arbeider helpen al zyn rechten op
te elschen, en voor morgen In rechtvaardigheid
en christelyke liefde de verzoening van alle
menschen voorbereiden.
De Christelyke liefde
tyd bovenal behoefte heeft.
Vooral nu men alom ter wereld
woorden hoort van haat, van oorlog, van
burger- en klassenstrUd, van vervolging en
moorden.
Personen, die vanmiddag uit Cadlx te Gi
braltar zyn aangekomen, verklaren, dat de om
geving van de kaden te Cadlx door troepen en
phalanxlsten Is afgezet. Men belet leder tot
op een afstand van minstens 800 meter te na
deren, opdat eventueel» troepenbewegingen niet
onder de oogen van het publiek plaats vinden
De Britsche ambassadeur te Tokio heeft
opdracht ontvangen by de Japansche re
geerlng te protesteeren tegen het schen
den van de territoriale wateren bU Hong
kong og^ 11 Dec. JX, toen een patrouille
vaartuig der Chineescbe maritieme douane
op de grens van de territoriale wateren
door een Japanschen torpedojager werd be
schoten.
De Japansche troepen nikken op langs den
spoorweg TientsinPoekau, en hebben thans
Poe Ung belegerd, dertig myi ten Noorden van
Poekau De Chineezen hebben krachtige ver
dedigingswerken opgericht ten Zuiden van Boe
Tsjau Poe, op 170 myi afstand van Nanking by
de grens van Sjantoeng. Hierheen richt zich het
Japansche leger In zyn marsch naar het Noor
den.
SALAMANCA. 22 Dec. (Havas). De recht
sche autoriteiten hebben een communiqué
gepubliceerd met een nadere omschryvlng
van de actie van de rechtsche vloot voor de
havens van de Spaansche regeerlng, waar
omtrent enkele mogendheden nadere Inlich
tingen hebben gevraagd:
SJANGHAI, 22 Dec. (Domei). Volgens te
Sjanghai ontvangen berichten zou de Chinee-
sche regeerlng besloten hebben de ministeries
van Buitenlandsche Zaken. Financiën en Ny-
verheld van Hankau te verplaatsen naar
Tsjoengking, en de ministeries van Oorlog.
Spoorwegen, Verbindingsmiddelen en Opvoeding
naar Tsjangsja.
ROME. 22 Dec. (DJLB.) Tengevolge van den
hevigen regenval der laatste weken, is gister
nacht het boven op een rots gelegen middel-
eeuwsche slot van Ursercoll ingevallen en In de
diepte gestort. Daardoor werden drie hulzen
aan den voet van de rots, waarin twintig
personen woonden, volkomen bedolven. Uit de
puinhoopen zyn reeds vyf dooden geborgen.
3o. De rechtsche vloot zal niet optreden
tegen buitenlandsche schepen bulten de ter
ritoriale wateren. Wanneer deze schepen
zich In de territoriale wateren bevinden, zul
len de noodzakeiyke maatregelen worden
genomen voor het doen uitvoeren van de
bevelen van de patroullleerende schepen.
nationale nederzetting ten aanzien van den
toegang tot Britsche eigendommen, deelde Eden
mede, dat hy den Brltschen ambassadeur te
Tokio had opgedragen, by de Japansciie regee
rlng stappen te ondernemen.
PARIJS, 22 Dec. (Havas). In het proces-De la
Rocque Is De la Rocque wegens wederoprichting
van de ontbonden strydbonden tot 3000 francs
boete veroordeeld.
De rechtbank is tot de concli*le gekomen,
dat de ..Parti Social Francais" het karakter
heeft van een strijdorganisatie en van een par
ticuliere militie. De andere leiders der party,
Ybarnegaray, Riche, Ottavl, Valfn en Verdler
zyn tot 1000 francs boete veroordeeld.
De veroordeelden moeten bovendien de kos
ten van het geding betalen.
SJANGHAI, 22 Dec. (Reuter). De felle
koude te Sjanghai veroorzaakt groote sterf
te onder de vluchtelingen. In de afgeloo-
pen drie weken stierven dageiyks gemid
deld 443 Chineescbe vluchtelingen, waarvan
371 kinderen. Sommige slachtoffers werden
op straat doodgevroren gevonden.
In de afgeloopen vier maanden zyn meer
dan veertigduizend Chineescbe vluchtelin
gen gestorven.
bedroeg toen ongeveer 7» K
merkte ik” aldus verk.
niet pekten; ik gaf de best
vagenvoerder. Ook deze1
De woordvoerder van het Departement van
Buitenlandsche Zaken te Tokio, heeft een tus
schentydsch rapport bekend gemaakt van de
Japansche militaire autoriteiten betreffende
de beschieting met machinegeweren der Panay
door Japansche motorbooten van het leger.
I
BOEKAREST, 22 Dec. (AKJ>.) In het
grootste variété-theater van Boekarest, het
Vox-Erforia-theater, is Woensdagavond
tydens een première van een revue brand
bitgebroken.
Op 17 Augustus is op het Centraal Station
ie Amsterdam een zeer ernstig ongeluk ge
beurd, dat groote materirele schade ten
gevolge had. Een binnenkomende, iecge,
electrische trein, komende van Zandvoort-
TUd was niet tijdig afgeremd, schoot met
onverminderde snelheid door en kwam in
botsing met een leegen personentrein, die
aan het derde perron van het Oosteiyk ge
deelte van het Centraal Station stond.
Thans stonden de 41-jarige conducteur J. H.
en de 43-jarige wagenbestuurder H. P.
terecht voor de Amsterdamsche rechtbank.
De brand was op het tooneel ontstaan, doch
deelde zich direct mede aan de zaal, waarin
«ich 3500 toeschouwers bevonden, en sloeg
vervolgens over naar de belendende percee-
len. van welke drie In de asch werden ge-
iegd. Onder de toeschouwers brak een paniek
®lt. Tal van personen werden gewond, doch
h°e groot het aantal slachtoffers Is, kan nog
W*t worden gezegd.
keer op spoorwegen. Het klinkt misschien hard,
aldus de officier, maar deze menschen waren In
de bestuurderscabine niet op hun plaats. De
Spoorwegen stelden hen dan ook terug in. rang,
doch ook in de straf door de rechtbank moet de
ernst van de feiten tot uiting komen.
Zoo heeft Z. Heiligheid o.m. gezegd:
Tal van ongelukkigen wenden zich tot Ons,
onze broeders, die van Ons gescheiden zyn, de
Muzelmannen, Ja de helderten zelf, al degenen,
die lyden, vragen om Onze hulp. Menschen,
die ver van Qns afstaan In uw land strekken
de hand naar Ons uit.
Dit heeft Ons diep getroffen.
fcïi In Onzen levensavond, nu wy weldra ge
roepen zullen worden, om rekenschap van Ons
werk af te leggen, willen wy by de werken
die de Ooddeiyke Voorzienigheid Ons toeliet
tot stand te brengen, vooral wyzen op de
liefde.
De Officier van Justitie hield dan zyn requl-
Rtair.
Het was midden In het drukke reisselzoen,
toen dit ongeluk, dat wonderiyk goed is afge
loopen, gebeurde. Geen persoonlyke slachtoffers
zjjn te betreuren. De electrische trein liep op
een trein, die juist door de passagiers was ver
laten. Ware dit niet 1 geval geweest, dan zou
den er ernstige persoonlyke ongelukken zyn
geschied, want niet alleen de locomotief werd
«waar beschadigd, doch ook compartimenten
van den trein werden verwoest.
Deze beide verdachten zyn ernstig in hun
plicht tekort geschoten en toonden een groot
gemis aan tegenwoordigheid van geest
Het komt er op neer dat deze mannen onvol
doende op de instrumenten hebben gelet en
vooral de manometer, de ziel van de machine,
ta hun aandacht ontsnapt. Toen de trein niet
remde, heeft men verzuimd, maatregelen te ne
men om ongelukken te voorkomen. De waarde
als treinambtenaar staat of valt met het zien
van maatregelen in moeliyke omstandigheden,
noodzakeiyk óm ongelukken te voorkomen. Door
het enkele feit, dat zy niet op den manometer
letten, veroorzaakten zy gevaar voor het ver-
Voorts zelde Eden, dat de toestand ten aan
zien van de mogeiyke uitbreiding der vijan
delijkheden tot Kwantoeng met aandacht ge
volgd wordt en dat voor alle mogelyke be
scherming van de Britsche handelsbelangen In
Zuid-Chlna gezorgd wordt en zal worden.
Inzake de beperkingen, die <te Japanners
hebben Ingevoerd in het bezette gebied der
Wanneer dit gebaar van de toegestoken hand
van uw zyde den wensch uitdrukt beter uwe
Katholieke broeders te leeren kennen om beter,
met den godsdienst, die hen bezielt, hun over
tuigingen, hun gevoelens en hun werken te eer
biedigen, zal de Kerk niet weigeren dit werk
van het licht te verrichtenen gy zult spoe-
*?Hg constateeren. dat zy machtig het geluk van
allen kfee dienen.
lo. De rechtsche regeerlng beschouwt da
maatregelen van haar vloot en de patroullle-
vaarten, welke zy zou kunnen uitoefenen
nog niet als een wettige en technische blok
kade.
De bekende Chineesche generaal Tsjang
Fa Kwel heeft by Hangtsjau een krachtl-
gen tegenaanval ontketend.
De generaal heeft voor zyn tegenoffen
sief honderdduizend man verzameld; de
stryd is zeer fel.
;evlng van de drie secretarissen der
"eommunistische party heeft deze Kerstbood
schap van Kardinaal Verdler en de woorden
van den H. Vader dle[>en indruk gemaakt.
De herderiyke boodschap van Kardinaal Ver-
dier, zoo zeggen zy, die kennis geeft van den
raad, dien de Paus den kardinalen heeft gege
ven, Is voor ons een vreugde te meer en geeft
ons de gelegenheid op te merken, dat wy steeds
by den aartsbisschop van Parys volstrekt be
grip hebben gevonden voor samenwerking, vooral
in de arme parochies, wanneer dit betrof de
verlichting der ellende onder de menschen”.
In den aanvang van het rapport wordt ver
klaard, dat de Japansche militaire autoriteiten
alles in het werk hebben gesteld om de feiten
na te gaan, maar dat verschillende legereen
heden inmiddels over een breed gebied ver-
spreld zyn, zoodat het onderzoek vertraagd
wordt. Voor zoover tot dusverre Is vastgesteid
zyn wel Japansche soldaten aan boord gekomen
van de Panay, maar met vrlendschappeiyke
bedoelingen en er zyn geen bewyzen gevonden,
dat de Panay doelwit is geweest van opzette-
iyk vuur.
Het rapport geeft dan In een uitvoerig relaas
een beschryvlng van wat naar de meenlng der
Japansche autoriteiten gebeurd is by het In
cident met de Panay. Het vuur, dat van de
motorbooten was geopend, was niet bestemd
voor de Panay, maar voor een vluchtend Chl-
neesch schip met Chineesche soldaten aan
boord. Misschien hebben kogels de Panay ge
troffen door rlcochetteeren, er Is echter nooit
op de Panay gevuurd.
Kortom, aldus besluit dit tusschentydsphe
rapport, de daden der Japansche militairen
hadden geen enkele vyandeiyke bedoeling je
gens de Amerikaansche schepen en onderda
nen.
PARIJS, 22 Dec. (Ravas). Ma<
schryft in de „Oeuvre” dat in
kringen het gerucht gaat, dat men te Rome
zich gereed maakt een deel van Italiaansch
Somaliland aan den Indischen Oceaan aan
Duitschland af te staan.
Dit zou vooral geschieden om Frankryk en
Engeland dwars te zitten, en aan de openbare
meenlng In de wereld te toonen, dat Italië het
eenige edelmoedige land is; bovendien om Hitler
succes te laten hebben en om Duitschland da
enorme schulden van den fascistlschen staat te
betalen.
Verder zouden de Itallaansche leiders ver
wachten op deze wijze de hulp van Hitler aan
Franco te verzekeren, niet zoozeer directe mili
taire hulp, doch meer technische en materleele
hulp, welke Rome op het oogenblik noodzakelijk
zou achten om een nederlaag In Spanje
voorkomen.
Romeinsche correspondent
seint, dat Woensdag te Rome de
handelsaccoorden, geldende voor
1938 tusschen Nederland en Italië
zijn geparafeerd. Dit geschiedde voor
ons land door mr. A. van Klef fens
en voor Italië door Giannini.
Naar het schynt is het bereikte re
sultaat niet onbevredigend.
Kort daarna had een Japansch oorlogsschip
twee motorbooten naar de territoriale wateren
gezonden om het Chineesche schip weg té slee-
pen.
De Britsche ambassadeur zal verder den
elsch voorleggen dat de Japansche vloot strenge
orders krygt het gebied en de territoriale wa
teren van Honkong volledig te eerbiedigen.
De minister van Marine, Duff Cooper, heeft
In het Britsche Lagerhuis de verzekering ge
geven, dat de bewegingen der Japansche vloot
in de nabyheid van Hongkong nauwlettend
worden gadegeslagen.
Aan den conducteur, die onder leiding van
den wagenbestuurder het leege electrische trein
stel van Zandvoort naar Amsterdofa reed, was
ten laste gelegd, dat hy niet op den stand van
den manometer had gelet, om te zien of de
luchtdruk voldoende was, om by nadering te
Amsterdam vaart te minderen of te remmen.
Bij het overgeven van de besturing aan den
eigenlijken bestuurder had hy verzuimd de
handremmen In werking te stellen; hy bleef
volkomen passief.
De wagenbestuurder aldus de dagvaar
ding had moeten beseffen, dat de conducteur
niet voldoende op de hoogte was en slechts
oppervlakkig bekend met het besturen van
electrische treinen. Hy heeft verzuimd te letten
op den lucht-manometer, die ongeveer op nul
stond. Ook hy verzuimde de handremmen in
werking te stellen.
De conducteur oefende zoo vertelde hy
op den electrlschen trein ZandvoortAmster
dam. Van Zandvoort af was aanvankeiyk alles
goed gegaan. Voor het station Haarlem stopte de
trein op regelmatige wyze en het traject werd
met de gewone snelheid gereden. Ter hoogte
van de Amsterdamsche gasfabriek had zyn
instructeur, thans zyn medeverdachte, hem ge
zegd af te remmen tot 60 K M De snelheid
K M „Tot m’n schrik
„dat de remmen
sturing over aan den
poogde den trein te
doen stoppen, maar dat lukte niet. We kwamen
binnen op spoor 8a, de trpln schoot door van
C. S. West naar C. 8. Oost, waar een trein op
het spoor stond. Ik zag dat er ongelukken gin
gen gebeuren en Ik holde de cabine uit naar
den wagen er achter”.
Het verhaal van den wagenbestuurder kwam
op hetzelfde neer. Ook hy had niet op den
luchtmanometer gelet, omdat hy al zyn aan
dacht by de seinen had gehad. Toen hy de be
sturing overnam, zag hy dat de manometer
ongeveer op nul stond. De trein schoot door
en ook deze verdachte was de cabine uitge
vlucht naar den wagen er achter, na noodseinen
te hebben gegeven.
Hy was plat op den grond gaan liggen. By
de botsing waren geen van beide mannen ge
wond.
De „Statendam” ia véér de haven van New Yosk
in aanvaring geweest «net een Amerikaanse!»
stoomschip.
a w a De verdachte van den moord te
Dat Japansche militairen aan boord van de
Panay gekomen zyn, voor het schip zonk, is
geschied met het doel zoo noodig hulp te ver-
leenen aan achtergebleven personen. Toen ze
echter zagen, dat het schip zonk en ze niemand
aan boord vonden, verlieten zy spoedig de
Panay.
Wanneer Christus in onzen Hjd zou terug-
keeren, zou Hy Zich dan niet met groote liefde
neerbuigen over al die ongelukkigen? Onder al
mooie tradities der Katholieke Kerk staat
de liefde voor alle menschen bovenaan en in
het byzonder de liefde voor de ongelükkigen
BUREAUX. HOF 6, MKfAAhtl
tjtfoon Administratie 4330, Radactie 4220
ABONNEMENTSPRIJS»
fgr kwartaal voor Alkmaar. f2.—
foor buiten Alkmaar f 2.50
Dagblad uitgegeven door de
H.V. Drukkerij De Spaamestad Haarlem
Mot geïllustreerd Zondagsblad 10.60 hoogar
l
H
Kerstboodschap van Kardinaal Verdler over de
noodzakelijkheid der Christelyke liefde.
De felle koude te Sjanghai veroorzaakt groote
sterfte onder de vluchtelingen; Londen pro-,
testeert te Tokio tegen de schending der terrM»»-
risle wsteren bU Honkong.
Geen verlaging van de leerUngenschaaL
Het debat over het Lsndbouwcrisisfonds in de
Tweede Kamer voorigeset.
Italië sen Somaliland aan Duitochland willen
o.
10.
tie
R.
