FOTO REPORTAG E
NIEUWJAARSWENSCHEN VOOR DE
Tanger en Spaansch Marokko
Programma
Zondag
voor
w
zich de schepen liet verbranden, aoodat zijn
soldaten de keus hadden tusschen den dood of
de overwinning, in Juli 1936 was het onder den
kreet: ..Hoog. Spanje, leve het Spaansch-Ma-
rokkaansche Imperium,” dat de eerste booten
met de soldaten van het vreemdelingenlegioen
en de Moorsche Regulares van Ceuta naar Al
geciras overstaken, slechts beschut door het
blinde geloof In de overwinning, dat Franco
hun had bugebracht.
«MAAS»
Zoekt gij betrouwbaar
Personeel
I Plaats dan een „Omroeper
voor
N.N. V.B.
WOENSDAG 29 DECEMBER 1937
R
Neutraliteit der stad vaak
ARAkNJk,
moeilijk te handhaven
Mooren hebben andere
idealen dan Franco
I
4
r
mHimmnmuiHminminmmnimnmmflnmnnnminnnffliiinniiiiininiiiiiiiHniiiiiniifmnni
r
bez
Vroeger vochten de Mooren tegen
de „Christenhonden”, thans
laat men hen tegen de
rooden vechten
De «Funi», de nieuwste been, om sleden bergopwaarts
te trekken, is te Wildhaus in Zwitserland geopend
‘WF
si
(Bijzondere correspondentie).
rer-
8DW—«D6
4e klasse D
U3V—IFC
4e klasse F
BAW—
3e klasse B
HerculesGouda
*e klasse B
AZO—Quick
SCHff beden
•ch
e
E
te Armterdem. Dr. Heijermen» met zijn
echtgenoote tijdens de huldiging
as het tegen de „christenhonden”, dat
in 712 Tarik met rijn manschappen over
de Straat van Gibraltar voer en achter
HVC—Doe
BFCZeeburgia
3« klasse B
ActiviaDOTO
Labor— RODA
Hattem
Daventria
4e klaeee A
De Tubanters
Wlerden
VUDO-
Plattenb. Boys
2e klaeee B
WWEmmen
Helpman—rGRC
NoordsterBa to
FWNleuw-
Bulnee
H
H
Afdeellng I
le klaeee
RFC—DW8
V8V—DFC
A_DOSparta
KFCExcelsior
4e klasse A
BKC MFC
Alkmaar
Strandvogels
AndljkBehagen
N ieu we - N ledorp—
Wieringerw.
DT8Water
vogel»
4e klasse O
Amsvorde
mow
BPCVictoria
FokkeSopla
2e klasse A
EmmaHoek
van Holland
HW-DCL
De Hol land laan
Neptunus
Afdeellng UI
le klasse
NBC—Heracles
ZACHengelo
3e klasse B
VTOö—Ter laak
DDC Coal
RDM—OVV
8VC—Het
Noorden
DelftFortuna
UnitesUW
Overmaas
Vriendensch.
SVV—O DB
Sliedrecht
Alpben
3e klasse D
FALTOAmh.
Boys
OAB—Silvolde
Eendracht
Terborg
2e klasse B
Helmondla
Tivoll
VVVHelmond
De Valk Tegelen
E8V T8C
Wilhelmina
Piru*
Afdeellng V
GVAV—Hoog^*
sand
2e klaeee A
Friala^Rood-
Oeel
n het militair casino te Tetoean heeft men
om te vermijden dat Arabieren en Span
jaarden elkaar over geloofskwesties in de
haren vliegen, vriéndelijk aan de heeren ver-
aocht dit thans niet aan te raken. Het is de
inheemsche bevolking dan ook buitengewoon
aangenaam, dat Franco zich streng houdt aan
de belofte in de Spaansche zone geen missio
narissen te zenden. Missioneeren in den gewo
nen zin zou dan ook absoluut onmogelijk zijn.
Het eenige wat mogelyk is en door den ois-
schop van Tanger wordt toegepast, is vriend
schappelijk verkeer met strenge inachtneming
van de inheemsche gebruiken. Arabieren vertel
len ons, dat de Foucauld, die bemind was, nooit
vermoord sou zijn geworden, wanneer hij zich
volkomen op het inheemsche standpunt gesteld
had.
het
aar
var
der
E
hot
ken
doe
TU
8
kin
tigi
de
3e klasse A
PurmerstetJn
Zaandijk
Alkm. Boy»
Hol land la
Aasendelft
Tnal
APO8— Helder
3e klasse B
De Zeemeeuwen
Beverwijk
DEC—Bloe-
mendaal
Ahrends -
Schoten
8DZZand voort
4e klasse D
THBHalfweg
Ripperda
Spa arne vogels
DIO-WB
AED--EHS
Sloterdllk
Oold Star
2e klaeee A
Ensch. Boys—
SMllandla
Rlgtersbleek—
Borne
2e klasse A
BredaHero
De Baronie
Zeelandia
Middelburg
De Zeeuwen
RBCOoee
Vlisalngen—ROB
pro
WM
roll
E
dee
Rol
kin
I
Bot
om
den
m
trel
I
«er
wet
1
der
bes
B
beh
Hei
ge*
wel
der
Vei
1
bel
ove
der
•tei
dig
art
Hl«
vro
PU
mei
4e klasse B
Zaan land iaZil
vermeeuwen
Meervogela
Monnikendam—
Verkade
KW Bergen
Q8C—Uitgeest
4e klasse E
Neerland ia
Heemskerck
AalsmeerLOC
ZRCOranje-
Zwart
3e klasse D
ZeistAllen
Weerbaar
BVC—Baarn
EHnckwUk—
Donar
HollandZNC
Laren—
Amersf. Boys
Afdeellng H
le klasse
HB8—DHC
t Oooi
Feilen oord
CWStorm
vogels
XerxesBlauw
Wit
Haarlem
Hermes-DVB
Se klasse C'
DJKJan Han
zenkwartier
Rapid 1 tas _OWO
TTWWater
graafsmeer
TOO—Öchin-
kelhawn
De Germaan
WA
Martlnit—
Bodegraven
De Musachen
Olympia
DH8—VFC
Steeds Volhar
den-Laakkw.
gez
3e klasse C
Steeds Hooger
VOO
kni
•ee:
WZ4
Epi
•di
w*i
roll
1
off:
Lot
vai
reu
•1
1
ter
wei
I
ker
I
Rei
On
vor
De
nl
bes
3e klaeee C
Kolonie
Weubech
Meurt «w-
Pzlemig
Heerlen
Miranda
Spertel. Cnuna
Umburgla
Blttard
Groene Ster
dat
•pe
«en
üw
inzi
«pr
Ma
ïi
Wei
ten
te
r
3e klasse O
WAW—Ede
GelrlaApeld.
Boys
Apeldoorn
Veen end aal
Afdeellng IV
le klasse
BI «Herbalde—
Juliana
Eindhoven
BW
RoermondNAC
LONGA—NOAD
MWF8V
Dw Fransche minister van ArbaM, André Fevriar, doat rnadadaabngen
aan de journalisten omtrent zijn conferentie met da delegatie der
arbwkfwr* tol da iavanamiddwJantoadrijvwn inzaka d« huidig* social*
conflict**
2e klasse B
HFCRCH
VeloxHilver
sum
4e klasse B
De OaaeHe—
WUhe
EBON—REWIOD
Sportclub
WWV
Vs a seer Boys
Eper Boys
Velocltas
HBO—SneMK
Veendam—
Leeuwarden
- Be Quick—
Heeren veen
2e klasse A
ZW—WFC
De Kennemer»
oev
West-Fr lala—
Alcm. Victrix
HRC— ZFC
De Spartaan -
DWV
4e klasse H
JSV Soest
EACTrlcht
Brederodes
Woerden
UtrechV— M
Voorwaarti
Se klam A
Blertnark
Keede
NUverdai
La Première
Geel-Zwart
GOL.TO
Wllhachool
Oidensaal
Terwijl in Spanje zelf tienduizenden Mooren
tegen 4 pesetas (d: 60 ct.) per dag als vrijwil
ligers in de eerste Unie staan, merkt men tot
nu toe in Marokko weinig van den strijd.
Zelfs werd de Spaansche zone door den Kha-
llf van Tetoean met Oostersche beleefdheid de
gelukkige zone genoemd. Hadden kort na het
uitbreken van den oorlog de kustplaatsen Ceuta
en Melilla nog al wat van de projectielen der
roode oorlogsschepen te lijden, spoedig bleven
de aanvallen der tegenpartij hier tot verdwaal
de pogingen van In Almeria opgestegen Valen-
cia-vliegers beperkt, die probeerden deze twee
havenplaatsen, waarvan vooral Melilla belang
rijk is vanwege den nabijgelegen ertsberg, die
15.000 ton erts per zee uur aflevert, te ver
nielen. Door de vooral in Melilla goed afge
richte luchtafweer is zulk een poging nooit ge
lukt, al is men er dan ook niet heelemaal bui
ten angst voor gevaar, hetgeen blijkt uit de
kruiselings met papieren strooken beplakte ra
men en het strenge bevel van den burgemees
ter na elf uur 's avonds geen van buiten af
zichtbaar licht meer te branden. Het is merk
waardig, dat de hoofdplaats van Spaansch-
4e kis—O
Swift Avantt
OOK—KVC
IVVAVOO
Fred. Hendrik
soa
Reserve le klaa—
Hengelo 3—
Vitesse 3
AGOWa—
Heracles 2
Bisch. Boys 3—
PK> S
Alcldsa—
Prlsaland
FVC—MBO
Black Boys—
DBG
BteeèwtJk-
De Kool
den opgeschrikt door groepen jonge menschen.
die met gebalde vuist voorbijtrekken langs de
nationaal-Spaansche gebouwen, lulde de Inter
nationale zingend.
Naar men zegt, zou de Mendoub, de verte
genwoordiger van den Sheriff In Fransch-Ma
rokko, die sterk onder Franschen Invloed staat,
deze anU-Francobetoogingen niet ongaarne
zien en oogluikend toelaten. De Mendoub, die
In Tanger een sterke positie heeft, spreekt recht
over Mohammedanen en deze Berbers zijn het
juist, die aan het protectoraat van Franco de
voorkeur geven boven dat van Frankrijk. Daar
om zjjn in Fransch Marokko de moeilijkheden
met de inheemsche bevolking grooter, omdat
Frankrijk getracht heeft van dit protectoraat
over een herontwakend volk 'n kolonie te maken.
Sinds in 1930 de Fransche Berberpolitlek be
gon. een poging om Berbers en Arabieren tegen
elkaar uit te spelen, werd de nationalistische
Pan-Islamietische beweging ook In Marokko po
pulair. Daar de Spanjaard door de bloed
verwantschap den Arabier meer acht en meer
begrijpt, heeft de nationalistische Arabische be
weging in de Spaansche zone niet zulk een
hooge vlucht genomen en staat ze niet zoo
scherp tegenover den beschermheer. Waar ech
ter in een stad als Tetoean, die 60 000 Inwoners
heeft, alleen reeds 13.000 Ingeschreven leden
van de nationalistische beweging leven, die zich
o.a. door het dragen van grijze tarboeschen on
derscheiden, zal het beleid over het Spaansche
protectoraat toch zéér tactvol moeten zijn, wil
len zich de vrienden van thans niet heelemaal
in tegenstanders veranderen.
Hoewel het nog geen twaalf jaar geleden is,
dat met de overgave van Ab del Krlm de Riff-
oorlog een einde nam, heeft Franco de kunst
verstaan de vijandige activiteit van de Mooren
een ander object te gevenden commurusU-
schen tegenstander.
per dag. die ze verdienen. Me helft over en
sturen dat geld aan hun familie. Zoo hoorden
we in het kleine Kaapeche stadje Alcazarqulvir,
dat het postkantoor dagelijks tusschen twee en
drieduizend pesetas aan Arabische families uit
keert.
Wel eischt de Arabische soldaat een bijzon
dere verzorging: hij verdraagt slecht kou en
geen Europeeschen kost, zoodat aan de fronten,
waar Arabieren zijn, altijd Arabische koks en
speciale spijzen, b.v. schapenvleeach voorhan
den moeten zjjn. Daartegenover staat de on
overtroffen krijgshaftigheid der Berbervolken,
die, zooals bekend, nog versterkt wordt door het
vaste geloof, dat een Mohammedaan, die in
den heiligen oorlog tegen de godlooaen sterft,
direct naar den hemel gaat.
Daar in den Islamietischen gdsdienst de
liturgie een groote rol speelt, kan men uit een
renaissance In het beleven van godsdienstige
gebruiken een vernieuwde activiteit van bet
geloof afleiden en dit is weer eng verbonden
met de politieke wederopstanding. De Islam is
nog steeds meer dan een religieuze beweging,
het is tegelijkertijd een niet te onderschatten
3e klas— D
IX'VLeerdam
Pspendrecht
EDS
Fluks—8 VW
DHZ—The Rising
Hope
Dr. L H*lj*rmans nam Dinsdag alschaid
als dlractaur van dan G*ma*nt*lijk*n
streven naar hernieuwde machtsontplooiing
de basis van den in het Arabisch geschreven en
door de geheele Mohammedaansche wereld
verbreiden koran.
Sinds Juli 1936, toen Tanger, door het pas-
■eeren van de roode Spaansche regeeringsvloot
een oogenbllk dreigde zijn neutraliteit te ver
liezen, wordt de haven beschermd door vier
kruisers, respectievelijk van Engelsche, Fran
sche, Italiaansche en Portugeesche nationali
teit. Niet slechts in de haven, ook in de stad
poogt men zoo goed het gaat de neutraliteit te
handhaven. Het eerste, wat in Tanger opvalt
wanneer men deze half-Arabische stad binnen
komt, is de kleine Zocco. een pleintje in de
Spaansche wijk, niet veel grooter dan de eet
zaal in een Amsterdamsch patriciërshuis.
Omzoomd door cafés, vormt het een verza
melpunt voor allerlei agitatoren van klein ka
liber. Eén kant wordt bijna heelemaal in be
slag genomen door het café Efepana. het ver
zamelpunt van de aanhangers der Valencia-
regeering. die er demonstratief hun geel-rood-
paarse vlag laten wapperen. Vls-A-vls zitten in
cstt Central de Falanglsten en Arabieren on
der de roodgele vaan. Tegen het mlddemachte-
HJk uur dreigt de gewapende vrede tusschen
deze twee groepen nog aleens verbroken te wor
den. De neutraliteit van dit kostbare plekje
wordt dan ook steeds door een half dozijn le
den der Tangersche politie bewaakt, waarvan
de Mohammedanen met hun wltomwikkelde
roode Tarboesch en hun witte knuppels de de
coratieve élite vormen.
Behalve eigen café's, hebben de beide Spaan
sche groepen ook hun eigen postkantoor en
eigen consulairen dienst ingericht. Wie zijn
hotel in de binnenstad heeft, kan ’s nachts wor-
Wat het meeste opvalt is met zoozeer de
antipathie tegen de katholieke missie qua mis
sie, dan wel tegen een missie als voorpost van
Frankrijk, dat in zijn protectoraat de missio-
neering bevorderde en daarmee tevens de Fran
sche koloniale politiek heeft gediend. Deze al-
keer zit bij veel Marokkanen zoo diep, dat as
soms weigeren Fransch te spreken, hoewel ze
die taal volkomen beheerschen en ze ons ver
plichten een met accent gesproken Spaansch
te volgen.
Zoo ook een vriend van Ab del Krim, wiens
goederen in Fransch-Marokko verbeurd zijn
verklaard en die in Tetoean leeft. HU is daar
een der nationalistische leiders en heeft sinds
Februari voor de Arabieren met hulp van
eenige vrienden een eigen jeugdorganisatie in
het leven geroepen, de zg.n. groenhemden. die.
evenals de Falanglsten, den fascistischen groet
brengen, maar daarbU aan een einddoel den
ken, dat ongetwUfeid verder gaat dan de idea
len van Franco-Spanje. Maar deze dingen lig
gen nog in een verre toekomst en zoo laat ds
hooge commissaris deze jongens maar rustig
vergaderen en met jong Turkije en de univer-
sltelt van Bagdad dwepen.
ADW—Wllh.
Vooruit
Z8GO -Ontwaakt
4e klaa— F
SN ARi valen
RODITDO
A instel SLTO
Oosterp.JOS
oewel de Invloed van Franco, vooral
onder de Arabieren, het laatste jaar
zeer is toegenomen, is Tanger nog al
tijd een internationale, door Fransche in
teressen beheerschte stad.
Ook de Spaansche minderheid, die hoofd-
zakelük uit kleine winkeliers en haven'
kers bestaat, is sterk anU-faaclsttzch ge
oriënteerd, aoodat men In Tanger op min
stens 10.000 Valencia-Spanjaarden mnet
rekenen
Marokko, Tetoean, die van de kust uit voor
oorlogsschepen zoo gemakkelijk onder vuur te
nemen is, nog nooit een projectiel heeft gezien.
Op het groote plein van de stad, waarop het
paleis van den Khallf en het conunissariaat-
gebouw van den Spaanschen gouverneur Belg
Beder uitkomen, monden ook de hoofdstraten
uit van de Arabische en van de Joodsche wijk,
die streng van elkaar gescheiden zijn en waar
van de inwoners elkaar over en weer verachten.
Midden op dit plein, dat rijk met Moorsche
tegels en palmen versierd is en door Arabische
en Europeesche café's omringd, klinkt bijna
het geheele jaar door uit een luidspreker An-
daluslsche en Arabische muziek. Verschillende
gewonden brengen In de café's hun vacantie
door, voordat ze geheel hersteld terug-
keeren naar het front. Spreekt men met deze
menschen, dan blijkt dat de haat tegen het
communisme bü hen nóg veel dieper zit
dan bü de Spanjaarden, die zich achter
Franco schaarden. Met trots vertellen ze, dat
ze voor de moeilijkste offensieven gebruikt
worden en een zeer groot uithoudingsvermogen
hebben. De meesten sparen van de vier pesetas
Reserve le klaeee
ZFC 2
Haarlem 2
Stormvogels 2
Aj&x 2
RCH 2—
Blauw-Wlt 2
Hilversum 2
EDO 2
AFC 2—De
Spartaan 2
4e kla—e o
BICSteenderen
ColumbiaDe
Hoven
Zutphen
Brumm. Boys
Se klasse A
Scbevenlngen
BMT
Lugdunum
RVC
ONA—ABC
TONEGIDO—
Celeritas
A
wei
nee
to
8***a* 3* ffiaear vw* bra*
da*4a scraatlantoom staande b*»
hooft *w blwna* bebouwd*
hommen geea atgea verUchcing t*