Bij het verscheiden van 1937
In ieder Katholiek gezin
een Katholieke Courant
HET NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
Gezondheid en
Adaptatie
Vervolg
VRIJDAG 31 DECEMBER 1937
D.H.V.B.
ZeevogelsV oorwaarts
Een peraoonlyk woord
V.I.O.S.B er dot
Ondergeteekende
wonende
week
Hoogachtend,
In ieder Katholiek gezin
wenscht een---abonnement op het Noord-Hollandsch Dagblad
kwartaal
met gratis ongevallen-verzekering.
Reserve 3de klasse B
Verschillende feiten
De apanning neemt ateeda toe
Reserve 4de klasse A
ZALIG NIEUWJAAR
pleitten.
en
dit uiterst nuttige werk
1ste klasse A
een
i
en
van
Reserve 1ste Haese A
deel
2de klasse A
brand
Prof.
Godadienatig leven
ZALIG NIEUWJAAR!
overwicht alleszins wettigen.
2e klasse B
van
Reserve 2de klasse A
oeroude
S.E.W. 2 speelt- -thuis tegen Stormvogels 2,
3de klasse B
zich
t
Dr. mr. Bromberg, die in het Katholieke
leven zoo'n vooraanstaande plaats in
nam, vestigde zich metterwoon te Breda
Kapitein J. Verschoor, de sympathieke
gewezen secretaris van den Armenraad
dat de Oranjeliefde ook in
vurig
hetgeen de fcastheeren 2 punten rijker maakt.
R.E.O. 2 gaat ten onder tegen De Valken 3.
Terwijl Sparta 2 wel moeite zal hebben om
V.V.W. 2 er onder te houden.
S.O.S.-reserves kunnen winnen van Holandla 2,
maar zullen er hard voor moeten werken om het
zoo ver te krijgen
S.VW. 2ZAP. 2. Hier ghan de bezoeken
wel met de winst naar huis.
Voor de verdere wedstrijden raadplege men het
programma.
Sa-
ten
een
Stormvogels—Sparta rijn twee gelijke krach
ten. Misschien, dat het terrelnvoordeel hier den
doorslag geeft.
R.E.O. is bijna kampioen van deze afdeeling,
zoodat wij EVE geen kans geven. wy gelooven
niet, dat de Enkhuiaers op eenlg succes kunnen
rekenen.
De wedstrijd van den dag in deze afdeeling is
ongetwijfeld In Hoogkarspel, waar Union by Wlt-
Rood op bezoek komt. Zou dit niet op een gelijk
spel uitdraaien?
In deze afdeeling zien wij een volledig pro
gramma vastgesteld, waarvan vooral van groot
belang Is
De reserves van VLQJ3. komen voor een lastige
taak te staan, nu dezen naar Con Zelo I moe
ten.
Voor Con Zelo een mooie gelegenheid om op
de lelden In te loopen. Zy zullen dese kans niet
laten gaan.
Voorwaarts 3—A.F.C 3 is voor de thuisclub.
Of zijn de Alkmaarders van plan hun leven
te beteren?
Bjj HollandiaRood-Wit zal het wel spannen.
Hoewel Hollandia te punten nog hard noodig
heeft, zullen de bezoekers er ook wel graag 1
medenamen, waarvoor Wel kana la.
van
het
ge-
den
verheug,
de verst
nemer.
Dat er
Alle afdeellngen zijn zeer goed bezet met wed
strijden. Dit houdt tevens in. dat er a s. Zondag
spanning In overvloed is Als nu de weersom
standigheden het nieuwe jaar ook eens goed in
zetten, dan is er na Zondag in de competitie een
goede opruiming van wedstrijden gehouden. Daar
is de maand Januari bij uitstek geschikt voor.
Hier zullen acht elftallen den strijd aanbinden
om de punten. Deze hebben voor alle clubs zóó
veel waarde, dat niet een elftal ze missen kan.
Dit is het geval zoowel voor de bovenste als
voor de onderste van de ranglijst.
Van heel veel belang Is hier de wedstrijd
Reserve 2de klasse B
Wat is Berdos 2 van plan? Vorlgen Zondag
wisten zij het sterke V.V.Z. 2 te slaan. Nu krijgen
zij as. Zondag weer een der bovensten op bezoek,
n.l. G V O. 2.
Maar of Berdos 2 nu weer voor een verras
sing weet te zorgen, gelooven wij niet
In Uitgeest komt V.VZ. 2 op bezoek. US.V. 2
zal de punten wel moeten afstaan.
Oranje-Wit 2Vitesse 2 zijn van gelijke kracht
met een puntenverdeellng als resultaat.
WAV. 2 zal het wel klaar spelen met V.V.E. 1
verschaft hem de
duurzame, rustige
tot de verscheidene
Aan de Administratie van het
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
HOF S ALKMAAR
D.OJ8.8.-R. K. A. V. is wel voor de thuisclub,
terwijl Volendam 3 wel zal weten te winnen van
Zeevogels 2.
In de Watergraafsmeer gaan de buren De
Meer 2—Wilskracht 2 by elkaar op de thee.
De bezoekers zullen wel meer krijgen dan thee,
zy zullen de punten wel op den koop toe ne
men.
In deze ontmoeting krijgt Voorwaarts mis
schien zijn laatste kans te verdedigen. Indien
Zeevogels weet te winnen, dan heeft het weer 'n
concurrent minder.
Er is reden genoeg om aan te nemen, dat a.s.
Zondag In Egmond a. d. Hoef een spannende
wedstrijd valt te aanschouwen. Hier zal dan ook
de belangstelling niet ontbreken. Indien Voor
waarts hier wederom een gelijk spel weet te be
halen, dan kan het tevreden zijn.
De Uitgeesters gaan de verre reis ondernemen
naar V.V.W. De vorige ontmoeting wisten de
UB.V.-en met groote moeite te winnen. Sinds
dien Is U.8.V. er steeds beter in. waardoor wij
aannemen, dat zij dit uitstapje tot een goed
einde weten te brengen.
De andere club uit Egmond heeft het Zondag
weer lang niet gemakkelijk, nu zU naar 8t.
George op bezoek moet. Wel heeft ES.V. afge-
loopen Zondag een mooi succes geboekt door uit
met 2—0 van V.V.W. te winnen; dit heeft 8t.
George natuurlijk ook wakker geschud, waardoor
deze wel zal zorgen, dat E.S.V. haar niet zal ver
rassen.
K.G.B.De Valken is ook voor belde van
groot belang. Voor De Valken om hun kleine
kans te behouden, voor de thuisclub om uit den
gevaarlijken hoek te komen, zoodat hier een
spannende strijd verwacht kan worden.
De Valken zullen zich wel sterker toonen.
In Helloo zal H3.V 2 goed doen door
S.V A. 2 te winnen, en dat kan.
I E V. 2—PACK. 2. is voor Velsen.
Zeevogels 3W.S.V. is een aardige ontmoel
ting voor den grooten wedstrijd van 2 uur. 1
Wjj denken, dat de Benjamins van Zeevo-’
gels zullen laten zien, wat winnen is.
Het Jaar 1937 is er een geweest van veel, ver-
wonderlUk veel jubilea en gouden bruiloften.
Ze alle op te noemen en de noodige aandacht
te schenken is wel wat veel gevergd. De mees
te jubilea waret) die van menschen in dienst
betrekking en jéist dit feit stemt tot meerdere
tenis. want daaruit biykt trouw en goe-
itandhoudlng tusschen patroon en werk-
Wanneer wU een overzicht moeten geven over
het programma van as. Zondag, dan wil dit
tevens zeggen, dat het Is voor den eersten Zon
dag van 1938
WU willen dan ook van af deze plaats al onzen
sportvrienden, zoowel lezers als clubbesturen
met hun leden van harte toewenschen een
Hun vertrek bracht- by de -ka— - -
k --- spjjt le weeg.
Hier staat voor belde zeer veel op het «pel.
In Bergen wist de thuisclub te zegevieren,
maar of dit nu weer zoo zal zijn, is wel te be
twijfelen.
Nu V.I.OB. eigen grond bespeelt aal het wel
revanche nemen. Waardoor zy dan tevens HB.V.
op de hielen zitten.
Deze laatste club zal wel weten te winnen van
S.VW. Temeer daar in H.H. Waard HAV. de
meerdere was. Toch zal S.V W. het nog wel pro-
beeren, maar dit zal hun wel niet lukken.
ZA.P.8.R.C. gaat om de onderste plaats.
De verliezer staat voorlooplg onderaan. Welke
van de twee clubs dit wezen zal is nog niet te
zeggen.
In Schagen wist ZAP. met groote cijfers te
winnen, maar daar 8.R.C. er ook hoe langer hoe
beter inkomt, gelooven wy niet, dat de club uit
Schagen nu weer zoo gemakkelijk te slaan Is.
WU meenen, dat hier een puntenverdeellng
in zit
A.F.C. zien wy winnen van Geel-Zwart. De
Alkmaarders moeten echter op hun tellen pas
sen.
gaan dan moeten wy erkennen, dat er nu ge
sproken kan worden van een volledig pro
gramma.
Er zUn natuurlijk uit het dageiyksche leven
van een stad over een tydsverloop van een
heel jaar vele byzonderheden te vermelden.
Het ligt echter voor de hand, dat we uit
die tall onze feiten slechts een greep kunnen
doen, waarmee allerminst wordt gezegd, dat
het niet vermelde zonder beteekenls moet wor
den geacht.
Op 7 Januari werd door Alkmaar op sobere
maar waardige wyze gedeeld in de feestvreug
de om het huweiyk van H K H. Prinses Ju
liana en Z K H Prins Bernhard, uit welke
deelname bleek.
Alkmaar, zU het soms wat verborgen,
gloeit.
Een levendiger belangstelling voor onze over-
zeesche gewesten werd aan den dag gelegd door
de oprichting van een afdeeling van de ..Nieuw
Gulnea”-vereentglng en veel spijt was er by t
vertrek naar elders van Dr. mr R L M Brom
berg, den voorzitter van het Wlt-Gele Kruis
en van C. C.. een man. aan wlen Katholiek
Alkmaar veel te danken heeft en by het ver
trek van Kap. J. Verschoor, secretaris van den
Armenraad, wiens hartelljke en sympathieke
persooniykheld zeer gezien was en die op het
gebied van de liefdadigheid in Alkmaar een
werkeiyk leidinggevend man was.
Over liefdadigheid sprekend mogen we
zilveren jubileum van de Vereeniging
het
jubileum van de Vereeniging voor
Huisverzorging zeker niet onvermeld laten. Het
jubileum werd met gepasten luister gevierd
en we hopen, dat er nieuwe en daadwerkeiyke
belangstelling voor
door ontstaan is.
Een ander meer bescheiden gevierd Jubileum
Is dat van de Eerw. Zusters Augustinessen van
Delft, die op 24 Nov. 40 jaar in Alkmaar waren
gevestigd. Haar aanwezigheid hier Is voorze-,
ker van verstrekkende ert zegenryke beteeke
nls geweest voor onze stad en haar omgeving.-
Op economisch gebied was de IngrUpende re
organisatie by het N H. Landbouwcredlet van
belang. Door een 50 pet. afschrijving op de ge
wone aandeelen en door het weg .doen vallen
van de voordeelen. aan de preferente aandeelen
verbonden, konden de door slecht betalende
debiteuren ontstane moeiiykheden uit den weg
worden geruimd, waardoor dit belangryke
bankbedryf financieel weer In evenwicht kwam.
De reorganisatie was radicaal, maar volkomen
Juist en de directie gaf daarby van veel sociaal
gevoel biyk, door de belangen van het perso
neel met hand en tand tegenover sommige
aandeelhouders te verdedigen.
Vermeld moeten ook nog worden de moellyk-
heden In de afdeeling Alkmaar van het Witte
Kruis, ontstaan door de contrlbutlekwestle.
Waar het precies om ging Is men uit arti
kelen en verslagen voldoende aan de weet kun
nen komen. Het Is te hopen, dat de benoemde
commissie een redelyke oplossing zal weten te
^vinden en dat het bestuur, in het byzonder
de voorzitter, niet meer zulke- leeiyke verwyten
naar het hoofd der pers zal slingeren, wa/it die
heeft niets anders bedoeld dan het algemeen
belang te dienen. Dat zy zich daarby wel eens
meer met sommige zaken bemoeit dan anderen
lief Is, moet als onvermUdeiyk worden be
schouwd. Overigens zyn de verwyten wonder-
iyk genoeg meer by andere bladen terecht ge
komen dan by ons, niettegenstaande wy toch
het minst „tam" zyn geweest. 1
Noemen we tot slot nog de opening van den
Mlddenstandshandelscursus van de Hanze, wel
ke verband houdt met de vestigingswet voor
het klelnbedryf en voor welken cursus zich
zeer vele leerlingen opgaven.
De politie heeft In het afgeloopen Jaar zich
gelukkig niet behoeven te bemoeien met moor
den of «eer zware misdaden, hetgeen zou kun
nen pleiten voor de degelykheid van Alkmaar.
Een feit van belang was echter nog de mln of
meer sensatloneele en niet van humor ontbloo-
te eonservendlefstal b|j de firma Van Hoogery-
straaten alhier, waarby de dieven er In slaag
den In enkele nachten zoo met elkaar eenlge
vrachtauto’s vol conserven weg te halen. Ze de
den het heel handig, maar de Alkmaarsche
politie was nog leeper en snapte de heeren en
wist tevens het gestolene voor een goed
terug te vinden.
De brandweer had het gelukkig ook al niet
erg moeiiyk. Felteiyk kwam maar één
van beteekenls voor. n.l. die In de banketbak-
kery van den heer D. C. Cramer op het Rlt-
se voort. In den nacht van 18 op 19 Augustus,
waarby eenlge menschenlevens groot gevaar
liepen. By dezen brand demonstreerden onze
wakkere brandweer haar paraatheid. Eenlge
kleinere branden werden eveneens op bekwame
wijze gebluscht, terwyi In de omgeving ver-
schillende keeren assistentie werd verleend
voor het blusschen van een boerdery- of hool-
brand.
Een doodeiyk ongeluk kwam, behalve de vele
en zwaar
gewonde slachtoffers waren, ook nog voor en
wel tydens de laatste motorraces op het ge-
meenteiyk sportpark. Een jonge renner moest
door een noodlottigen val het leven laten op
het altaar van den snelheldswaanzin en der pu
blieke sensatie. Want dat deze twee, de zucht
naar nog sneller, gevoed door de elkaar becon-
curreerende fabrieken en den sensatlelust van 't
publiek de voornaamste drUfveeren zyn tot het
houden van dergeiyke wedstrUden, staat voor
ons vrijwel vast. Men heeft deze meenlng be
streden en ontkend, maar op gronden, die wel
uiterst zwak waren en zooals uit de woorden
van den V. V. V -voorzitter bleek ónze mee
nlng soms zelfs bevestigden. De kwestie Is ook
In den raad geweest en men heeft een onder
zoek verlangd naar het gevaar van motorraces
en naar de deugde! ykheid van de Alkmaarsche
baan. B. en W. zegden dit onderzoek toe en
hebben we het goed begrepen, dan zou de sub
sidie van 1500.aan V. V. V. van den uitslag
van dit onderzoek afhangen. Hangende dit on
derzoek stuurde het college aan V. V. V.
het bericht, dat deze vereeniging voor 1938,
behoudens een nadere beslissing van den raad,
weer op de extra subsidie kon rekenen, mits
twee motorraces zouden worden gehouden. Als
of uit de raadsverslagen niet anders gebleken
was, meende de V. V. V.-voorzitter In de jong
ste jaarvergadering waar, tusschen twee
haakjes, bleek hoe gebrekkig daar plannen
worden opgezet ter bevordering van 1 vreem-
lemand, die zich steeds gezond gevoelt,
zonder eenlge stoornis of ongemak zyn bezighe
den en andere functies verricht, is gezond, doch
er zyn ook andere soorten van menschen, die
nog al wat te klagen hebben, en toch ook gezon-l
génoemd moeten worden. Een huismoeder, die
Zaterd^savonds doodmoe Is. Dinsdag een stij
ven rug heeft van de wasch, en Woensdagavond
weer dood op is van de kinderen, waarmee zy
den geheelen middag uit geweest Is: zy is ook
gezond, als zy dat leven goed vol kan houden,
en de meesten kunnen dat. Een handelsreiztger,
die den Zaterdagmiddag en Zondag noodig heeft
om bij te komen, iemand, die zich in acht moet
nemen, en zoo nu en dan een electrlsch hitte-
kussen of warmwaterzak noodig heeft tegen de
spierrheumatiek, Ja zelfs iemand, die een enkelen
keer een aanval van asthma heeft, en natuur-
iyk ook menschen, die geregeld aan neusver-
koudheld lyden, zyn gezond. De gezondheid is
een wyder begrip dan afwezigheid van elke
stoornis.
Het lichaam Is altyd het beste, dimkt my,
met den Staat te vergeiyken. Welnu, een Staat,
waarin wel eens stakingen, een oproer en mis
daden voorkomen, wordt niet ziek genoemd: het
behoort tot het wezen van den Staat, dergelyke
stoornissen te overwinnen. Zelfs een Staat, die
oorlog voert, is niet ziek; maar wanneer de ge-
heele zaak niet meer functlonneert. eerst dan is
de Staat ziek, verzwakt of ontaard.
In den bekenden roman van John Galsworthy
„The Forsyte Saga” komen als nioderne typen
twee jongelui voor. ik meen dat zy Cardigan
heeten die vrywel al hun UJd besteden aan
sport, en op de vraag waarom zy dat doen ant*
woorden zy: om fit te biyven. Dat Is biologisch
gezien een dwaas antwoord (Galsworthy vindt sa
ook dwaas)het doel van het leven moet samen
gaan met het doel van de gezondheid, en daar
om Is de stelling, dat het leyen er is, om ver
moeid en dus niet fit te zyn, in elk geval min
stens even goed als de stelling, dat het leven
er Is om fit te zyn. Soms zegt men wel, dat deze
of gene voor zyn gezondheid leeft; maar dat la,
op de keper beschouwd, de zaak omkeeren; men
moet niet leven om gezond te zUn, maar gezond
ztjn, om te kunnen leven. Hier ligt wel het
knooppunt van het vraagstuk, wat eigenlijk ge
zondheid is: het is de capaciteit, om zyn leven
te kunnen leven. Velen van ons zyn niet gezond
genoeg om bergbeklimmer te zyn, maar wel
om een gewoon burgeriyk bestaan te voeren:
kan Iemand niets anders doen dan in een
makkelyken stoel aan zyn tafel op te tellen
en af te trekken, dan heeft hy een zwakke ge
zondheid.
Men moet de gezondheid dus besenouwen als
iets, dat een bepaald doel moet bereiken; niet
als iets op zichzelf; Iemand, die zegt: „Ik ben
heel gezond, maar als ik aan *t werk ga, beu ik
ziek,” Is niet gezond. Gezondheid is dus niet iets,
wat op zich zelf staat, los Is van alle verband,
maar Is in de eerste plaats een verhouding van
het llchameiyk leven tot het klimaat en het
economische, sociale, psychische en godsdienstig
leven, dus tot alle milieu's, waarin de mensch
zich beweegt. HIJ kan In elk opzicht gezond zijn,
maar b.v. sociaal niet aangepast, wanneer hy,
zeer ontwikkeld en intelligent, tusschen ruwe en
onverschillige menschen moet leven; of, wat
misschien nog erger is, als hy een gewoon man
netje Is en tusschen verwaande intellectueelen
moet leven. Daarvan kan men zftk worden. Of
hy Is In elk opzicht gezond, maar kan in een
conflict leven met «Un godsdienstige Inspiraties:
daarvan kan hy ziek worden.
Deze verhouding tot die verschillende levens
gebieden, te weten de natuur om hem heen, het
economisch, sociaal, psychisch en godsdienstig
leven 1b evenwel niet eens voor altyd vastgesteld,
Is niet, zooals het heet, uitsluitend statisch, maar
dynamisch. De aanpassing, of adaptatie, waar
toe de mensch In staat Is,
mogeiykheld, zich een
verhouding te scheppen 1
levensomstandigheden. Dit gaat echter In den
beginne vaak met lichtere of zwaardere stoor
nissen gepaard. Komt Iemand in een ander kli
maat, dan moet hy zich accllmatlseeren. Dit
gaat meestal onbewust, maar by verandering in
economische en andere milieu’s moet ook de wil
tot aanpassing aanwezig «Un. Wanneer iemand
bediende Is op een postkantoor, en hy wordt
dan postlooper, is hjj de eerste dagen styf in
de beenen; het zal zelden gebeuren, dat iemand
zich daar niet doorheen zet. Maar by andere
wisselingen ziet men vaak by den betreffenden
mensch den wil tot adaptatie ontbreken. Her-
haaldeiyk heeft iWen waargenomen, dat per
sonen, die door een ongeval zyn getroffen en
daartegen verzekerd zyn (of liever tegen de ge
volgen daarvan verzekerd zijn) langzaam en
slecht genezen en eerst na zeer langen tyd weer
valide worden. De moeiiykheid, die zy ondervin
den, om hun getroffen ledematen opnieuw te
gaan oefenen, weerhoudt hen van deze oefe
ning, omdat de wil tot aanpassing niet aan
wezig is. BU nlet-verzekerde personen is deze wil
wel aanwezig, want ook de noodzaak is er, en
(in het algemeen de gewoonte om zelfstandig te
zyn en voor zichzelf te zorgen, de gewoonte dus
cm zich aan alle veranderingen aan te passen.
Deze adaptatie is niet, zooals men zou kunnen
denken, iets passiefs of minderwaardigs. Wel 11
waar wordt het woord ook In dezen zin gebruikt,
want ook wanneer iemand zich in lafheid voegt
naar een minderwaardige omgeving, heet dat
aanpassing. Men zou het zoo kunnen zeggen:
als iemand in een vorsttemperatuur komt, en
hy bevriest zelf, doordat hy op den grond gaat
liggen, is hy eigeniyk volkomen aan zyn omge
ving aangepast, en dat is de verkeerde aanpas
sing; maar wanneer hij door krachtiger bewe
ging, betere kleedlng, meer voeding toch zyn
normale warmte weet te behouden, dat is de
goede of actieve aanpassing. Hoe grooter het
actieve aanpassingsvermogen is, des te sterker
is de gezondheid. Iemand, die zoowel in Groen
land als in de tropen, zoowel achter de schryf-
tafel als in de smidse kan leven, is zeer gezond.
Maar deze wisselingen gaan vaak met storingen
gepaard. Het ondervinden van storingen en de
opvolgende overwinning daarvan behoort ook
binnen het kader van de gezondheid. De meeste
menschen weten dit heel goed en zeggen bjj
het ondervinden van dergelyke storingen „dat
went wel”. Dat het doorstaan van deze wisse
lingen tot de gezondheid behoort, is zoo univer
seel juist, dat men het ook op de dicht- en
romankunst kan toepassen. Wanneer een kunst
werk u alle gevoelens doet doorleven, moed,
vrees en angst, toorn, verontwaardiging, gemak,
ontmoediging en biydschap, en u ten laatste in
een toestand van beproefde, geslagen en ter
uauwernood overwinnende vreugde achterlaat,
dan is dat kunstwerk perfect, en een beeld van
het gezonde leven.
Dr. TH. H. SCHLICHOTK»
zoovele gouden (en zelfs een diaman
ten) bruiloften waren, doet in dezen tyd van
ontreddering, vooral ook In het huwelyksleven,
het hart goed en ze bevestigen de woorden uit
Vondels „Gysbreght van Aemstel Waar wordt
oprechter trouw, dan tusschen man en vrouw,
ter wereld ooit gevonden?”
De engel des doods laat ook onze stad niet
1 ongemoeid. Van hen wier zielen door hem wer
den medegevoerd noemen we op de eerste
i Iplaats Dr. Van Dam. wiens heengaan door zoo-
velen oprecht werd betreurd. Dat Dr. van Dam
een beminde persooniykheld was bleek wel uit
de overweldigende en voor Alkmaar ongekende
belangstelling by zijn begrafenis.
Verder ontvielen de Alkmaarsche gemeen
schap de heer H. J. F. Wanna, apotheker, de
Eerw. Zuster Gregorla. van wie velen een deel
hunner eerste opvoeding hebben ontvangen,
gemeente-archlvaris Dresch en den heer P. J.
van Kessel, een van de Alkmaarsche voorman
nen van den Katholieken Middenstand.
Hopen we. dat de 'zielen van dezen en van
hen die niet genoemd zyn, mogen rusten in
vrede en mogen genieten van de aanschou
wing Gods.
In het laatst van het jaar kwam Charlotte
Köhler een voordrachtavond geven met .Ma
rathondans”. De gruwzame verbeelding van de
verwording onzer dagen werd door deze kun
stenares op sublieme WUze voor de gespannen
toehoorders byna tot wcrkeiykheld gemaakt.
De algemeene Vondelherdenklng Is ook Alk
maar niet voorby gegaan zonder de noodige
aandacht te vragen, al Is de herdenking hier
Wel wat te hooi en te gras geweest.
De belangstelling er voor werd reeds gewekt
door de belangwekkende rede van Prof Dr.
Molkenboer O.P. voor de Katholieke onderwy-
zers en onderwUzeressen. De Katholieke Too-
neelvereeniglng „Vondel” was. hoe kon het an
ders, de eerste, die met een opvoering van een
van Vondels treurspelen voor den dag kwam
en zoodoende getuigde van een daadwerkeiyke
aandacht voor {Ie schoonheid, welker dienaar
Vondel, de grootste onzer dichters, was. Op
gevoerd werd „JosRih in Dothan”, waarvoor
groote belangstelling bestond en welke uitvoe
ring, de omstandigheden en de middelen In
aanmerking genomen, alleszins slaagde.
Vondels „Jephta” werd ten tooneele ge
voerd door de leerlingen van het R. K. Ly
ceum en voorts wydden verschillende vereenl-
gingen In voordrachten en dergelyke de noodi
ge aandacht aan den dichter, wlen tenslotte
de schoonste eer werd gebracht door de pas tot
het verleden behoorende opvoering van ..Gys
breght van Aemstel" door de Amsterdamsche
tooneelvereenlging. met van Dalsum en Char
lotte Köhler als Gysbreght en Badeloch.
Voor al deze tooneeldaden en vfcor de Von
delherdenklng was de belangstelling zeer groot
en al verhelen we ons niet, dat er talryken
waren, die met een gebrekkige kennis en ge
voel van en voor de schoonheid kwamen en
dat veler belangstelling was gegrondvest op
een zekere mate van snobisme, ze was ver
heugend en voldoening schenkend.
Over de schynbaar aan het tooneel verwante
maar In wezen volkomen daar van verschillen
de filmkunst kunnen we betrekkeiyk kort «Un,
omdat de verhoudingen daarin anders zyn.
Immers: een tooneelultvoering is telkens op
nieuw een op zich zelf staande daad; by de
film is de vertoonlng niet de daad, maar de
schepping van het filmwerk en wyi dit laatste
niet bepaald in Alkmaar gebeurt, ia het de
taak van anderen dieper op de film in te gaan.
Wy kunnen volstaan met het afwegen van de
belangstelling welke Alkmaar voor de film ge
toond heeft en in hoeverre Alkmaar de gele
genheid heeft gekregen met de filmkunst na
der kennis te maken. -
De belangstelling dan is, wat '«treft de film
als amusement, door de slechte tydsomstandig-
heden achteruit gaande; volle bioscopen behoo-
ren tot de zeldzaamheden. Betreft dit een der
vele nietszeggende en op den publleken smaak
■peculeerende rolprenten, dan kan men zeg
gen: er is niet veel aan verloren, maar wan
neer die belangstelling ook niet overvloedig is
by de weinige films van werkeiyk belang
de belangstelling is dan vaak op z'n minst
dan valt er iets te betreuren.
Van de films, die in meerdere of geringere
mate beantwoorden aan de wetten van de
zuivere filmkunst, zag Alkmaar niet veel; voor
al de meer documentaire en daardoor vaak
zuiverdere werkstukken schynen hier min of
meer contrabande te zyn, hetgeen zeer te be
treuren is.
Van de vertoonde films alle speelfilms
noemen we de eerste Nederlandsche agpeel"-
flltp van werkeiyk artistiek allooi: „Pygmalion”
van Ludwig Berger, „Burgtheater" van Willi
Forst. .Massa Justitie" van Fritz Lang, „Gra
zige weiden" van Connelly. ,J3e goede aarde"
van Sydney Franklin. „Angel” van Ernst Lu-
bltsch, de Fransche film .Regie" en tot slot de
in besloten kring vertoonde film van Sven
Noldan: „Het lied van de aarde."
Om nog even op de documentaire terug te
komen: pen documentaire van voorname be
teekenls werd toch nog In het gewone bios-
coopprogramma vertoond, n.L „Staal van Wal
ter Ruthmann.
delingenverkeer uit die toezegging te mogen
aflelden, dat het gemeentebestuur (raad en
collega van B en W.) unaniem voor het hou
den van motorraces «Un Dal was wel erg naïef,
maar de toezegging van B en W was dat niet.
In de raadszitting van 23 December Is de
beslissing gevallen: de motorraces biyven voor-
loopig! B en W. waren zoon beetje by den
duivel, in casu de K. N. M V. te biecht gegaan,
en deze vereeniging had als bevorderaarster
van grasbaan-wedstrUden natuur!Uk verklaard,
dat die wedstrUden heelemaal niet gevaarlUk
waren. Zóó had de raad het niet bedoeld, maar
hü zwichtte meerendeels toch voor het advies
van B. en W.. de zaken maar te laten zooals
ze waren. BlUkbaar heeft men meer oog ge
had voor de materieele motieven, die pleitten
voor de races, dan voor de zedelUke. die er té
gen pleitten. Hetgeen men slechts betreuren
kan!
Verblydenia en dood
en den wensch hieraan toevoegen, dat het voor
onze vereenigingerg en voor de geheele R. K.
sportbeweging een voorspoedig 1938 worden
moge. -
In Zaandam Is men waarschynlUk ook
de gedachte uitgegaan; een goed begin is
halve werk, want als wU het programma na-
Voor de schilderkunst is in Alkmaar In het
voorbU gegane jaar een levendiger belangstel
ling aan den dag getreden, mede veroorzaakt
door het vrUkomen van het voormalige recher-
ehe-gebouw in dé Langestraat, waardoor een
weliswaar zeer primltievë en onvoldoende, maar
toch welkome tentoonstellingsruimte vry kwam
en door de stichting van de bescheiden Wico-
studio In de Koningstraat We gebruikten het
woord schilderkunst wel wat erg ruim, omdat
hetgeen men op dit gebied In Alkmaar te zien
kreeg, zich hoofdzakelUk bewoog op ijet terrein
van het amateurisme, maar we achten het toch
niet misplaatst, omdat de kunst het doe! van
dit amateurisme is. We herinneren dan aan de
twee tentoonstellingen van „Doorwerken" in de
Langestraat en in de zaal In de Koningstraat,
aan de tentoonstelling .Kunst zU ons doel" en
aan verschillende kleinere In de Wico-studio
gehouden exposities van minder beteekenls.
Vooral de Kunst zy ons doel”-exposltle trok
groote belangstelling en terecht, want deze
oude vereeniging bleek bezield te zUn met
jeugdige vitaliteit, die veel goeds voor de toe
komst deed verwachten.
Het is te hopen, dat deze belangstelling voor
het werk van amateurs de aanloop is tot meer
aandacht voor het werk van bona-fide kun
stenaars. waarvan zoovelen in de omgeving van
Alkmaar hun woonplaats hebben. Alkmaar kan
ook. op het gebjed van de beeldende kunst in
zekeren zin een centrum zyn, wanneer maar
eenlge menschen met moed en inzicht een
opvoedend initiatief durven nemen. De stich
ting van een moderne, aan redelyke eischen
voldoende stedeiyke tentoonstellingszaal. die
werkeiyk niet zoo erg veel behoeft te kosten,
zou hiertoe belangryk, zoo niet beslissend, by
kunnen dragen. Er bestaan bU het gemeentebe
stuur daartoe wel eenlge plannen, geiyk ook
bekend Is, maar deze zUn te onvoldoende om
ook maar eenigszlns in de nypende behoefte
te voorzien.
Voor de oeroude maar Immer jonge* en
schoone muze der muziek schynt In Alkmaar
een minimale belangstelling te bestaan, hetgeen
op de eerste plaats tegenover een dame van
zulk een hooge komaf niet erf hoHeiyk is en
op de tweede plaats een gebrek doet veronder
stellen. n.1. een gebrek aan toegankel ykheid
voor de muziek als kunst. En dat. terwUl behal
ve de literatuur, byna geen vorm van schoon
heid zoozeer de menschelyke ziel kan ontroe
men en zoo algemeen Is als juist de muziek.
Men zal ons tegenwerpen, dat voor de uit
voeringen van de plaatselUke vereenlgingen.
die óf de vocale óf de Instrumentale muziek
beoefenen, over het algemeen wel veel belang
stelling betoond werd. Dit was ook het.afgeloo
pen jaar Inderdaad zoo. maar hoe waardevol
we het werk dezer vereenlgingen ook vinden
en hoe verheffend deze beoefening der muziek
ook moet worden genoemdbehoudens enkele
uitzonderingen, kan hier toch niet van werke-
lyke kunst worden gesproken. Het schynt
evenwel, dat velen de meenlng zyn toegedaan,
dat met een uitvoering van een aardige en ver-
Rlensteiyke klnderoperette. of met het vertoo-
Den van een meestal vervelende film met Ri
chard Tauber of Joseph Schmidt In de hoofd
rol. het summum van muziek ongeveer Is be-
-- rolkt en het lUkt ook, dat men zich ontslagen
K acht van den plicht tot het bywonen van een
goed concert, zoolang er gelegenheid Is tot het
koopen van een radiotoestel of het nemen van
een abonnement op de radio-dlstrlbutie.
Deze geestesgesteldheid demonstreerde
wel duldeiyk in het besluit van de Alkmaarsche
Kamermuziekvereeiiigitig, om de enkele serieuze
concerten niet meer te geven In de groote Har-
moniezaal. maar In de veel kleinere zaal van
de Unie. En ook die zaal kan maar met moei
te vol worden gekregen. Slechts by het concert
van Jan Smeterlin. den Poolschen pianist, was
de belangstelling weer ouderwets groot.
Van belang waren voorts nog de concerten,
gegeven door den cellist Graudan en de pia
niste Hans! Freudberg en van het Amster-
damsch Kleinkoor onder leiding van Julius
Röntgen, dat „De Schipbreuk" van dr. Johan
Wagenaar uitvoerde, wat voor Alkmaar een no
viteit was.
De meest actieve plaatselyke vereeniging was
ongetwyfeld „Pro Arte", het dameskoor onder
leiding van Jac. Jansen, dat met eenlge mo
derne werken naar voren kwam.
Over het algemeen was 1937 een slecht Jaar
voor de muziek In Alkmaar en het ziet er naar
uit, dat het In 1938 niet veel beter zal zUn,
althans wat de belangstelling betreft. We ho
pen echter, dat we ons leelük vergissen.
Na deze uitweiding over de beoefening en de
waardeering der schoone kunsten in Alkmaar
rest ons nog de vermelding van enkele feiten
op cultureel en wetenschappelUk gebied.
WetenschappelUke lezingen werden weinig
gehouden. Prof. Molkenboer O.P. hield zUn
reeds genoemde voordracht over Vondel en dr.
Olierook en Jan Beerends spraken voor de Han-
ze-federatie die daarmee een goed voorbeeld
stelde over de cultuur. In de niet-katholieke
kringen verrichtte de Volksuniversiteit ook op
dit terrein werk van beteekenls.
Oultureele avonden werden, zooals steeds, ge
geven door de C. C.. die een goede traditie
voortzette, maar voorzeker nog meer zou kun
nen doen, indien de belangstelling wat grooter
was. Ook de Katholieke Vrouwenbond deed dit
jaar weer stappen op het pad der cultuur,
maar het bestuur moest, buiten z'n schuld, er
varen. dat het pad glibberig is en dat die stap
pen niet door iedereen op de juiste manier ge
apprecieerd werden.
Verheugend was de oprichting van de St.
Adelbertusvereenlging. waarvan onmlddeliyk
tal van intellectueelen en ontwikkelden lid wer
den.
De oprichting geschiedde door wUlen
van Rooyen, een leder wel bekend.
WU meenen dit In Memoriam 1937 niet te
mogen besluiten zonder een persoonlijk woord
ta richten tot onze lezers.
Wij zyn hun allen zoo dankbaar, omdat zy
zich dit Ja^ar in het byzonder zoozeer onze
vrienden hebben getoond.
Inderdaad, vrienden, want zy gaven blUk
te bezitten de mooiste eigenschap van
vriend, de trouw.
Van qen zyde, waarvan dit niet verwacht
had mogen worden, Is in de voorbije maanden
getracht om den dertig jaar ouden band tus
schen katholiek Noord-Holland boven het IJ
en ons blad door te ^nyden.
Die poging Is, we mogen het nu wel met
groote biydschap constateeren. niet geAaagd.
Integendeel l Nooit nog was ons lezerstal zoo
groot als in het nu afgeloopen jaar.
wy zUn daar, naast God, onzen duizenden
Noord-Holland£chen vrienden oprecht dankbaar
voor. w
Dien dank zullen wy ook toonen. door in
weerwil van de uiterst moeliyke omstandighe
den voor het dagbladbedrijf men denke
slechts aan de byna verdubbelde paplerprtjzen
voort te gaan op den ingeslagen weS^gjlK
ons blad nóg beter te verzorgen.
Mogen wu dan van onze lezers een gjoed
woordje vragen by familie, vrienden en be
kenden, opdat 1938 het ideaal tot vervulling
moge brengen: In ieder katholiek gezin van
Hollands Noorden en Kennemerland het
Noord-Hollandsch Dagblad de huisvriend en
veilige gids.
En dan aan allen;
Het godsdienstig leven in onze stad mag op
verschillende punten reden tot voldoening ge
ven. Het openbaarde zich door verschillende
belangrijke feiten, die een vermelding In dit
iriziciit alleszins wettigen. -
De jaariyksche Stille Omgang trok evenals on8'>ultken *a*rt>U tal van llcht-
vorige keeren duizenden deelnemers, die allen,
Ingetogen in den stillen Meinacht, hun rond
gang deden en In vereerlng voor het H.
crament des Altaars hun smeekgebeden
hemel stierden. Het was. als leder Jaar.
schoon en grootsch gebeuren.
Hoewel wy het onderwerp ook onder „Kunst
en cultuur" hadden kunnen behandelen, mee
nen we toch, dat een herinnering aan den
prachtig geslaagden Gregoriusdag eerder on
der Godsdienstig leven thuis hoort, omdat het
op dien dag ging over den zang in Gods Huis.
Na lange en gedegen voorbereiding werd de
dag met soberen luister gevierd. De bisschop
van Haarlem, Z. H. Exc. Mgr. J. P. Huibers,
woonde een deel van den dag by en zat tot
slot de Pontificale Vespers voor. Zangers uit
geheel Noord-Holland, Benedictijnen uit Eg
mond en de Broeders uit Heiloo verleenden hun
daadwerkeiyke medewerking en openbaarden
aan de vele aanwezigen tydens de plechtighe
den de niet te overtreffen schoonheid van den
Gregorlaanschen zang. Het Is te hopen, dat
overeenkomstig de bedoeling en de verwachting
deze Gregoriusdag een aansporing is geweest
tot meer waardeeren en meer beoefenen
het' Gregorlaansch.
Een hoogtepunt is ongetwyfeld de In
bruikstelling van het verlichte kruis op
toren der St. Domlnlcuskerk geweest. Dank zy
de bewonderenswaardlge vrygevlgheid der Alk
maarsche katholieken, .kwam het benoodigde
bedrag op een dag bU elkaar, zoodat het plan
van den Z.Eerw. Pastoor Oorsprong O.P. kon
worden verwezen! ykt. Toen het kruis gereed
was werd het tUdens een grootsche plechtig
heid, waarby duizenden aanwezig waren, ont
stoken. om In den donkeren avond vóór alle
menschen In Alkmaar en omgeving een waar
schuwing en een vingerwyzing naar den Hemel
te zyn.
Twee jonge priesters deden dit jaar in onze
stad hun plechtige eerste H. Mis en wel de
Weleerw. heeren Dom. M. Vleugel O S.B. en M.
Eeltlnk van de Congregatie van Mill HUI. ter
wijl de Z.Eerw. Pastoor Verhoeve. Missionaris
op Portorlco In onze stad zyn 25-jarlg priester
feest vierde en de Z Eerw. Pastoor van Ba'ar
te Oudorp (Is Oudorp niet byna Alkmaar?)
zUn 40-jarig priesterfeest mocht vieren.
Vermjldlng verdient ook het initiatief van de
Katholieke Handelsrelzigersvereeniglng „Sint
Christoffel” tot het organlseeren van een auto-
zegenlng. welk Initiatief met goed succes werd
beloond. Honderd automobilisten en motorrU-
ders stelden hun voertuig onder de bescher
ming van 8t. Christofoor.
Een minder prettig feit was het vertrek van
vier Paters Dominicanen tegeiyk uit onze stad.
Het waren de Z.Eerw. Pastoor Th. Hagemans
O.P., de Weleerw. Pater Helling O.P., de Wel
eerw. Pater Jansen O.P. en de Weleerw. Pater
Schuiffpi* O.Q---TW
fhólleken heel wat ontsteltenis en
Zy werden vervangen doof den Z Eerw. Pas
toor Mol O.P. en de Weleerw. Paters Marcel
lus O.P., Keljzer O.P. en Hoenselaar O.P.
Van de wereldheèren vertrok de Weleerw.
Kapelaan van Rooyen naar elders. Hy werd
opgevolgd door den Weleerw. Kapelaan Geel*.*
0
t
<3
d
i
X
X
