1
J
In ieder Katholiek gezin
een Katholieke Courant
Gezondheid en
Adaptatie
HET NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
I
Vervolg
1
I
VRIJDAG 31 DECEMBER 1937
D.H.V.B.
Verschillende feiten
ZeevogelsV oorwaarts
Een persoonlijk woord
Godsdienstig leven
V.I.O.S.Berd os
Ondergeteekende
wonende
Hoogachtend,
In ieder Katholiek gezin
weck
wenscht een ---abonnement op het Noord-Hollandsch Dagblad
kwartaal
met gratis ongevallen-verxekering.
9
-fl
I
Verblydenis en dood
Reserve 3de klasse B
T
De spanning neemt steeds toe
Reserve 4de klasse A
ZALIG NIEUWJAAR
pleitten.
1ste klasse A
Reserve 1ste Masse A
2de klasse A
Prof.
ZALIG NIEUWJAAR I
een
Ze klasse B
van
Reserve 1de Male A
3de klasse B
I
Kapitein J. Verschoor, de sympathieke
gewezen secretaris van den Armenraad
Dr. mr. Bromberg, die in het Katholieke
leven zoo’n vooraanstaande plaats in
nam, vestigde zich metterwoon te Breda
de ge
vallen
het
voor
D.O.S.S.-R. K. A. V. is wel voor de thuisclub,
terwijl Volendam 3 wel zal weten te winnen van
Zeevogels 2.
van
In
StormvogelsSparta zyn twee gelijke krach
ten. Misschien, dat htt terrelnvoordeel hier den
doorslag geeft.
RE O is bijna kampioen van deze afdeeling.
zoodat wij E.V.E. geen kans geven. Wij gelooven
niet, dat de Enkhulaers op eenlg succes kunnen
rekenen.
De wedstrijd van den dag in deze afdeeling is
ongetwijfeld in Hoogkarspel. waar Union bij Wlt-
Rood op bezoek komt. Zou dit niet op een gelijk
spel uitdraaien?
Sa-
ten
een
van
het
ge-
den
S O S.-reserves kunnen winnen van Holandia 2,
maar zullen er hard voor moeten werken om het
zoo ver te krijgen.
s VW. 2— Z A P. 2. Hier gaan de bezoeken
wel met de winst naar huis.
'Voor de verdere wedstrijden raadplege men het
programma.
Hier tullen acht elftallen den strijd aanbinden
om de punten. Deze hebben voor alle clubs zóó
veel waarde, dat niet een elftal ze missen kan.
Dit is het geval zoowel voor de bovenste als
voor* de onderste van de ranglijst.
Van heel veel belang is hier de wedstrijd
In deze afdeeling zien wij een volledig pro
gramma vastgesteld, waarvan vooral van groot
belang is
verschaft hem de
duurzame, rustige
tot de verscheidene
In de Watergraafsmeer gaan de buren De
Meer 2—Wilskracht 2 bij elkaar op de thee.
De bezoekers zullen wel meer krijgen dan thee,
zjj zullen de punten wel op den koop toe ne
men.
Wanneer wij een overzicht moeten geven over
het programma van as. Zondag, dan wil dit
tevens aeggen, dat het la voor den eersten Zon
dag van 1938.
Wij willen dan ook van af deze plaats al onzen
sportvrienden, zoowel lezers als clubbesturen
met hun leden van harte toewenschen een
De reserves van VIOB komen voor een lastige
taak te staan, nu dezen naar Con Zelo I moe
ten.
Voor Con Zelo een mooie gelegenheid om op
de leiders in te loopen. Zij zullen deze kahs niet
laten gaan.
Voorwaarts 2A.F.C. 3 is voor de thuisclub.
Of zijn de Alkmaarders van plan hun leven
te beteren? v
By HollandiaRood-Wit zal het wel spannen.
Hoewel Hollandia te punten nog hard noodig
heeft, zullen de bezoekers er ook wel graag 1
medenemen, waarvoor veel kana ia.
In deze ontmoeting krijgt Voorwaarts mis
schien zijn laatste kans te verdedigen. Indien
Zeevogels weet te winnen, dan heeft het weer 'n
concurrent minder.
Er is reden genoeg om aan te nemen, dat as.
Zondag in Egmond a. d. Hoef een spannende
wedstrijd valt te aanschouwen. Hier zal dan ook
de belangstelling niet ontbreken. Indien Voor
waarts hier wederom een gelijk spel weet te be
halen. dan kan het tevreden zijn.
De Uitgeesten gaan de verre reis ondernemen
naar V.V.W. De vorige ontmoeting wisten de
UB.V.-ers met groote moeite te winnen. Sinds
dien is UB.V. er steeds beter In, waardoor wij
aannemen, dat zy dit uitstapje tot een goed
einde weten te brengen
De andere club uit Egmond heeft het Zondag
weer lang niet gemakkelijk, nu zij naar 8t.
George op bezoek moet. Wel heeft E.8.V. afge
loopen Zondag een mooi succes geboekt door uit
met 20 van V.V.W. te winnen; dit heeft 8t.
George natuurlijk ook wakker geschud, waardoor
deze wel zal zorgen, dat E S.V. haar niet zal ver
rassen.
K G BDe Valken Is ook voor beide van
groot belang. Voor De Valken om hun kleine
kans te behouden, voor de thuisclub om uit den
gevaarlijken hoek te komen, zoodat hier een
spannende strijd verwacht kan worden.
De Valken zullen zich wel sterker toonen.
In HeUoo zal HB.V. 2 goed doen door val
3.V.A. 2 te winnen, en dat kan. 1
I.E.V. 2—P-8.C.K. 2, is voor Velsen.
Zeevogels 3—W8V. is een aardige ontmoe
ting voor de» grooten <edstryd van 2 uur.
WH denken, dat de Benjamins van Zeevo
gels zullen laten zien, wat winnen is.
Akn de Administratie van het
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD -
HOF 8 ALKMAAR
delingenverkeer uit die toezegging te mogen
afleiden, dat het gemeentebestuur (raad en
college van B. en W.) unaniem voor het hou
den van motorraces zijn Dat was wel erg naïef,
maar de toezegging van B. en W. was dat niet
In de raadszitting van 23 December is de
beslissing gevallen: de motorraces blijven voor-
loopig! B. en W. waren zoo’n beetje bij den
duivel, in casu de K. N. M. V. te biecht gegaan,
en deze vereeniging had als bevorderaarster
van grasbaan-wedstrijden natuurlijk verklaard,
dat die wedstrijden heelemaal niet gevaarlijk
waren. Zóó had de raad het niet bedoeld, maar
hy zwichtte meerendeels toch voor het advies
van B. en W., de zaken maar te laten zooals
ze waren. Blijkbaar heeft men meer oog ge
had voor de materieele motieven, die pleitten
voor de races, dan voor de zedelijke, die er té
gen pleitten. Hetgeen men slechts betreuren
kan!
Hier staat voor beide zeer veel op het spel.
In Bergen wist de thuisclub te zegevieren,
maar of dit nu weer zoo zal zijn, is wel te be
twijfelen. 1
Nu V I03. eigen grond bespeelt aal het wel
revanche nemen. Waardoor zjj dan tevens HB.V.
op de hielen zitten.
Deze laatste club zal wel weten te winnen van
S.V.W. Temeer daar in H.H. Waard H8.V. de
meerdere was. Toch zal 8.V.W. het nog wel pro-
beeren, maar dit zal hun wel niet lukken.
Z.A.P.8 R.C. gaat om de onderste plaats.
De verliezer staat voorlooplg onderaan. Welke
van de twee clubs dit wezen zal is nog niet te
zeggen.
In Schagen wist Z.A.P. met groote cijfers te
winnen, maar daar 8 R C er ook hoe langer hoe
beter inkomt, gelooven wij niet, dat de club uit
Schagen nu weer zoo gemakkelijk te slaan is.
wy meenen, dat hier een puntenverdeellng
in zit.
A.F.C. zien wij winnen van Geel-Zwart. De
Alkmaarders moeten echter op hun tellen pas
sen.
gaan dan moeten wij erkennen, dat er nu ge
sproken kan worden van een volledig pro
gramma.
Alle afdeellngen zijn zeer goed bezet met wed
strijden. Dit houdt tevens in. dat er as. Zondag
spanning in overvloed is. Als nu de weersom
standigheden het nieuwe jaar ook eens goed in
zetten. dan is er na Zondag in de competitie een
goede opruiming van wedstrijden gehouden. Daar
is de maand Januari bij uitstek geschikt voor.
S.E.W 2 speelt thuis tegen Stormvogels 2.
hetgeen de gastheeren 2 punten rijker maakt.
R.E.O. 2 gaat ten onder tegen De Valken 2.
Terwijl Sparta 2 wel moeite zal hebben om
V.V.W. 2 er onder tè houden.
Reserve 2de klasse B
Wat is Berdos 2 van plan? Vorigen Zondag
wisten zij het sterke V.V.Za2 te slaan. $ju krijgen
zij as. Zondag weer een der bovensten op bezoek.
n.l. G.V.O. 2.
Maar of Berdos 2 nu weer voor een verras
sing wéét te zorgen, gelooven wij niet
In Uitgeest komt V.V.Z. 2 op bezoek. UAV. 2
zal de punten wel moeten afstaan.
Oranje-Wit 2Vitesse 2 zijn van gelijke kracht
met een puntenverdeellng als resultaat.
W 8.V. 2 zal het wel klaar spelen met V.V.E. 2.
Het godsdienstig leven in onze stad mag op
verschillende punten reden tot voldoening ge
ven. Het openbaarde zich door verschillende
belangrijke feiten, die een vermelding in dit
overzicht alleszins wettigen.
De JaarliJksche Stille Omgang trok evenals
vorige keeren duizenden deelnemers, die allen.
Ingetogen In den stillen Meinacht, hun rond
gang deden en in vereerlng voor het H.
crament des Altaars hun smeekgebeden
hemel stierden. Het was, als ieder jaar,
schoon en grootsch gebeuren.
Hoewel wij het onderwerp ook onder „Kunst
en cultuur” hadden kunnen behandelen, mee
nen we toch, dat een herinnering aan den
prachtig geslaagden Gregoriusdag eerder on
der Godsdienstig leven thuis hoort, omdat het
óp dien dag ging over den zang in Gods Huis.
Na lange en gedegen voorbereiding werd de
dag met soberen luister gevierd. De bisschop
van Haarlem, Z. H. Exc. Mgr. J. P. Huiberg,
woonde een deel van den dag bij en zat tot
slot de Pontificale Vespers voor. Zangers uit
geheel Noord-Holland. Benedictijnen uit Es
mond en de Broeders uit Heiloo verleenden hun
daadwerkelijke medewerking- en openbaarden
aan de vele aanwezigen tijdens de plechtighe
den de niet te overtreffen schoonheid van den
Gregoriaanschen zang. Het is te hopen, dat
overeenkomstig de bedoeling en de verwachting
deze Gregoriusdag een aansporing is geweest
tot meer waardeeren en meer beoefenen
het Gregoriaansch.
Een hoogtepunt is ongetwijfeld de in
brulkstelllng van het verlichte kruis op
toren der 8t. Dominlcuskerk geweest. Dank zjj
de bewonderenswaardige vrijgevigheid der Alk
maarsche katholieken, kwam het benoodigde
bedrag op een dag bij elkaar, zoodat het plan
van den Z.Eerw Pastoor Oorsprong O.P. kon
worden verwezenlijkt. Toen het kruis gereed
was werd het tijdens een grootsche plechtig
heid, waarbij duizenden aanwezig waren, ont
stoken, om in den donkeren avond voor alle
menschen in Alkmaar en omgeving een waar
schuwing en een vingerwijzing naar den Hemel
te zijn.
Twee jonge priesters deden dit jaar in onze
stad hun plechtige eerste H. Mis en wel de
Weleerw. heeren Dom. M. Vleugel O.8.B. en M.
Eeltink van de Congregatie van Mill Hill, ter
wijl de Z.Eerw. Pastoor Verhoeve, Missionaris
op Portorlco in onze stad zijn 25-jarig priester
feest vierde en de Z.Eerw. Pastoor van Baar
te Oudorp (is Oudorp niet bijna' Alkmaar?)
zijn 40-jarig priesterfeest mocht vieren.
Vermelding verdient ook het initiatief van de
Katholieke Handelsifclzlgersvereenlging .Bint
Christoffel" tot het organlseeren van een auto-
zegening, welk initiatief met goed succes werd
beloond. Honderd automobilisten en motorrij
ders stelden hun voertuig onder de bescher
ming van 8t. Christofoor.
Een minder prettig feit was het vertrek van
vier Paters Dominicanen tegelijk uit onze stad.
Het waren de Z.Eerw. Pastoor Th. Hagemans
O.P., de Weleerw. Pater Helling O.P., de Wel
eerw. Pater Jansen O.P. en de Weleerw. Pater
Schaeffer O.P. Hun vertrek bracht bij de ka
tholieken heel wat ontsteltenis en spijt te weeg.
Zjj werden vervangen door den Z.Eerw. Pas
toor Mol O.P. en de Weleerw. Paters Marcel
lus O.P., Kefjzer- O -P. en Hoenselaar OP.
Van de wereldheeren vertrok de Weleerw.
Kapelaan van Roojjen naar elders. Hij werd
opgevolgd door den Weleerw. Kapelaan Geels.
belangstelling voor
door ontstaan ia.
Een ander meer bescheiden gevierd jubileum
Is dat van de Eerw. Zusters Augustinessen van
Delft, die op 24 Nov. 40 jaar in Alkmaar waren
gevestigd. Haar aanwezigheid hier is voorze
ker van verstrekkende en zegenrijke beteeke-
nls geweest voor onze stad en haar omgeving.
Op economisch gebied was de ingrijpende re
organisatie bij het N. H. Landbouwcredlet van
belang. Door een 50 pet. afschrijving op
wone aandeelen en door het weg dooi
van de voordeelen. aan de preferente aandeelen
verbonden, konden de door slecht betalende
debiteuren ontstane moeilijkheden uit den weg
worden geruimd, waardoor dit belangrijke
bankbedrijf financieel weer in evenwicht kwam.
De reorganisatie was radicaal, maar volkomen
juist en de directie gaf daarbij van veel sociaal
gevoel blijk, door de belangen van het perso
neel met hand en tand tegenover sommige
aandeelhouders te verdedigen.
Vermeld moeten ook nog worden de moeilijk
heden in de afdeeling Alkmaar van het Witte
Kruis, ontstaan door de contributiekwectle.
Waar het precies om ging is men uit arti
kelen en verslagen voldoende aan de weet kun
nen komen. Het is te hopen, dat de benoemde
commissie een redelijke oplossing zal weten te
vinden en dat het bestuur, in het bijzonder
de voorzitter, niet meer zulke leelijke verwijten
naar het hoofd der pers zal slingeren, want die
heeft niets anders bedoeld dan het algemeen
belang te dienen. Dat zij zich daarbij wel eens
meer met sommige zaken bemoeit dan anderen
Uef is. moet als onvermijdelijk worden be
schouwd. Overigens zijn de verwijten Wonder
lijk genoeg meer bij andere bladen terecht ge
komen dan bij ons, niettegenstaande wij toch
het minst „tam” zijn geweest.
Noemen we tot slot nog de opening van den
Middenstandshandelscursus van de Hanze, wel
ke verband houdt met de vestigingswet voor
het kleinbedrijf en voor welken cursus zich
zeer vele leerlingen opgaven.
De politie heeft in het afgeloopen jaar zich
gelukkig niet behoeven te bemoeien met móór
den of zeer zware misdaden, hetgeen zou kun
nen pleiten voor de degelijkheid van Alkmaar.
Een feit van belang was echter nog de mln of
meer eensatloneele en niet van. humor ontbloo-
te conservendlefstal bij de firma Van Hoogere
straaten alhier, waarbij de dieven er In slaag
den in enkele nachten zoo met elkaar eenige
vrachtauto's vol conserven weg te halen. Ze de
den het heel handig, maar de Alkmaarsche
politie was nog leeper en snapte de heeren en
wist tevens het gestolene voor een goed deel
terug te vinden.
De brandweer had het gelukkig ook al niet
erg moeilijk. FeiteliJk kwam maar één brand
van beteekenis voor, n.l. die In de banketbak
kerij van den heer D. C. Cramer op het Rlt-
sevoort, in den nacht van 18 op 19 Augustus,
waarbij eenige menschenlevens groot gevaar
Hepen. Bij. dezen brand demonstreerden onze
wakkere brandweer haar paraatheid. Eenige
kleinere branden werden eveneens op bekwame
wijze gebluscht, terwijl in de omgeving ver
schillende keeren assistentie werd verleend
voor het blusschen van een boerderij- of hooj-
brand.
Een doodelijk ongeluk kwam, behalve de vele
ongelukken, waarbij tal van licht- en zwaar
gewonde slachtoffers waren, ook nog voor en
wel tijdens de laatste motorraces op het ge
meentelijk sportpark. Een jonge renner moest
door een noodlottlgen val het leven laten op
het ajtaar van den snelheldswaanzln en der pu
blieke sensatie. Want dat deze twee, de zucht
naar nog sneller, gevoed door de elkaar becon-
curreerende fabrieken en den sensatielust van 't
publiek de voornaamste drjjfveeren zijn tot het
houden van dergelijke wedstrijden, staat voor
ons vrijwel vast. Men heeft deze meerling be
streden en ontkend, maar op gronden, die wel
uiterst zwak waren en zooals uit de woorden
van den V. V. V.-voorzitter bleek onze mea
ning soms zelfs bevestigden. De kwestie is ook
In den raad geweest en men heeft een onder
zoek verlangd naar het gevaar van motorraces
en naar de deugdelijkheid van de Alkmaarsche
baan. B. en W. zegden dit onderzoek toe en
hebben we het goed begrepen, dan zou de sub
sidie van f 500.aan V. V. V. vaq den uitslag
van dit onderzoek afhangen. Hangende dit on
derzoek stuurde het college aan V. V. V.
het bericht, dat deze vereeniging voor 1938,
behoudens een nadere beslissing van den raad,
weer op de extra subsidie kon rekenen, mits
twee motorraces zouden worden gehouden. Als
of uit de raadsverslagen niet anders gebleken
was, meende de V. V. V.-voorzltter in de jong
ste Jaarvergadering waar, tusschen twee
haakjes, bleek hoe gebrekkig daar plannen
worden opgezet ter bevordering van 't vreem-
Het jaar 1937 is er een geweest van veel, ver
wonderlijk veel jubilea en gouden bruiloften.
Ze alle op te noemen en de noodige aandacht
te scltenken is wel wat veel gevergd. De mees
te jubilea waren die van menschen in dienst
betrekking en juist dit feit stemt tot meerdere
verheugenis, want daaruit blijkt trouw en goe
de verstandhouding tusschen patroon en werk
nemer.
Dat er zoovele gouden (en zelfs een diaman
ten) bruiloften waren, doet in deaen tijd van
ontreddering, vooral ook in het huwelijksleven,
het hart goed en ze bevestigen de woorden uit
Vondels „Oysbreght van Aernstel”: Waar wordt
oprechter trouw, dan tusschen man en vrouw,
ter wéreld ooit gevonden?”
De engel des doods laat ook onze stad niet
ongemoeid. Van hen wier zielen door hem wer
den medegevoerd noemen we op de eerste
plaats Dr. Van Dam. wiens heengaan door zoo-
velen oprecht werd betreurd. Dat Dr. van Dam
een beminde persoonlijkheid was bleek wel uit
de overweldigende en voor Alkmaar ongekende
belangstelling bij zijn begrafenis.
^Verder ontvielen de Alkmaarsche gemeen
schap de heer H. J. F. Wanna, apotheker, de
Eerw. Zuster Gregoria. van wie velen een deel
hunner eerste opvoeding hebben ontvangen,
gemeente-archlvaris Dresch en den heer P. J.
van Kessel, een van de Alkmaarsche voorman
nen van den Katholieken Middenstand.
Hopen we, dat de zielen van dezen en
hen die niet genoemd zijn, mogen rusten
vrede en mogen genieten van de aanschou
wing Gods.
Br zijn natuurlijk uit het dagelijksche Igven
van een stad over een tijdsverloop van een
heel jaar vele bijzonderheden te vermelden.
Het ligt echter voor de hand, dat we uit
die tallooze feiten slechts een greep kunnen
doen, waarmee allerminst wordt gesegd. dat
het niet vermelde zonder beteekenis moet wor
den geacht.
Op 7 Januari werd door Alkmaar op sobere
maar waardige wijze gedeeld In de feestvreug
de om het huwelijk van H. K. H. Prinses Ju-
Uana en Z. K. H. Prins Bernhard, uit welke
deelname bleek, dat de Oranjeliefde ook in
Alkmaar, zij het soms wat verborgen, vurig
gloeit.
Een levendiger belangstelling voor onze over-
zeesche gewesten werd aan den dag gelegd door
de oprichting van een afdeeling van de „Nieuw
Guinea"-vereenlglng en veel spijt was er by 1
vertrek naar elders van Dr. mr. R. L. M. Brom
berg. den voorzitter van het Wlt-Gel.e Kruis
en van C. C., een man, aan wlen Katholiek
Alkmaar veel te danken heeft en by het ver
trek van Kap. J. Verschoor, secretaris van den
Armenraad, wiens harteiyke en sympathieke
persooniykheld zeer gezien was en die op het
gebied van de liefdadigheid in Alkmaar een
werkeiyk leidinggevend man was.
Over liefdadigheid sprekend mogen we
zilveren Jubileum van de Vereeniging
Huisverzorging zeker niet onvermeld laten. Het
jubileum werd met gepasten luister gevierd
en we hopen, dat er nieuwe en daadwerkelyke
dit uiterst nuttige werk
Het is te hopen, dat deze belangstelling voor
het werk van amateurs de aanloop is tot meer
aandacht voor het werk van bona-fide kun
stenaars, waarvan zoovelen in de omgeving van
Alkmaar hun woonplaats hebben. Alkmaar kan
ook op het gebied van de beeldende kunst in
zekeren zin een centrum zyn, wanneer maar
eenige menschen met moed en Inzicht een
opvóedend initiatief durven nemen. De stich
ting van een moderne, aan redeiyke eischen
voldoende stedeiyke tentoonstellingszaal, die
werkeiyk niet zoo erg veel behoeft te kosten,
zou hiertoe belangryk, zoo niet beslissend, by
kunnen dragen. Er bestaan by het gemeentebe
stuur daartoe wel eenige plannen, geluk ook
bekend is, maar deae zyn te onvoldoende om
ook maar eenlgszlns in de ny pende behoefte
te voorzien.
Voor de oeroude maar immer Jonge en
schoone muze der muziek schynt in Alkmaar
een minimale belangstelling te bestaan, hetgeen
op de eerste plaats tegenover een dame van
zulk een hooge komaf niet erf hoffeiyk Is en
op de tweede plaats een gebrek doet veronder
stellen, n.l een gebrek aan toegankelykheld
koor de muziek als kunst. En dat, terwyi behal-
♦e de literatuur, bjjna geen vorm van schoon
heid zoozeer de menscheiyke ziel kan ontroe
men en zoo algemeen Is als Juist de muziek.
Men zal ons tegenwerpen, dat voor de uit
voeringen van de plaatse! yke vereenlgingen.
•lie óf de vocale óf de Instrumentale muziek
beoefenen, over het algemeen wel veel belang-
stelling betoond werd. Dit was ook het afgeloo
pen Jaar Inderdaad zoo, maar hoe waardevol
We het werk dezer vereenlgingen ook vinden
®n hoe verheffend deze beoefening der muziek
moet worden genoemd: behoudens enkele
bitaonderingen. kan hier toch niet van werke
lijke kunst worden gesproken. Het schynt
evenwel, dat velen de meenlng zijn toegedaan,
datf met een uitvoering van een aardige en ver-
«ensteiyke klnderoperette, of met het vertoo-
»«n van een meestal vervelende film met Rl-
«igrd Tauber ot Joseph Schmidt In de hoofd
rol, het summum van muziek ongeveer Is be
reikt en het lijkt ook, dat men zich ontslagen
•cht van den plicht tot het bywonen van een
toed concert, zoolang er gelegenheid Is tot het
«oopen-van een radiotoestel of het nemen van
oen abonnement op de nOUo-distributie.
Deze geestesgesteldheid demonstreerde zich
wel duideiyk In het besluit van de Alkmaarsche
Bamermuzlekvereenlglng, om de enkele serieuze
In het laatst van het Jaar kwam Charlotte
Köhler een voordrachtavond geven met .Ma
rathondans”. De gruwzame verbeelding van de
verwording onzer dagen werd door deze kun
stenares op sublieme wyze voor de gespannen
toehoorders byna tot werkeiykheid gemaakt.
De algemeene Vondelherdenking is ook Alk
maar niet voorby gegaan zonder de noodige
aandacht te vragen, al is de herdenking hier
wel wat te hooi en te gras geweeet.
De belangstelling er voor werd reeds gewekt
door de belangwekkende rede van Prof. Dr.
Molkenboer O.P. "voor de Katholieke onderwy-
zers en onderwyzeressen. De Katholieke Too-
neelvereeniglng „Vondel" was, hoe kon het an
ders, de eerste, die met een opvoering van een
van Vondel *s treurspelen voor den dag kwam
en zoodoende getuigde van een daadwerkelyke
aandacht voor de schoonheid, welker dienaar
Vondel, de grootste onzer dichters, was. Op
gevoerd werd .Joseph in Dothan", waarvoor
groote belangstelling bestond en welke uitvoe
ring, de omstandigheden en de middelen in
aanmerking genomen, alleszins slaagde.
Vondel’s „Jephta" werd ten tooneele ge
voerd door de leerlingen van het R. K. Ly
ceum en voorts wydden verschillende vereenl
gingen in voordrachten en dergeiyke de noodi
ge aandacht aan den dichter, wlen tenslotte
de schoonste eer werd gebracht door de pas tot
het verleden behoorende opvoering van „Oys
breght van Aernstel” door de Amsterdamsche
tooneelvereenlglng, met van Dalsum en Char
lotte Köhler als Gysöreght en Badetoch.
Voor al deze tooneeldaden en voor de Von
delherdenking was de belangstelling zeer groot
en al verhelen we ons niet, dat er talryken
waren, die met een gebrekkige kennis en ge
voel van en voor de schoonheid kwamen en
dat veler belangstelling was gegrondvest op
een zekere mate van snobisme, ze was ver
heugend en voldoening schenkend.
Over de schijnbaar aan het tooneel verwante
maar in wezen volkomen daar van verschillen
de filmkunst kunnen we betrekkeiyk kort zyn,
omdat de verhoudingen daarin anders zyn.
Immers: een tooneelultvoering is telkens op
nieuw een op zich zelf staande daad; by de
film is de vertoonlng niet de daad, maar de
schepping van het filmwerk en wyi dit laatste
niet bepaald in Alkmaar gebeurt, is het de
taak van anderen dieper op de film In te gaan.
Wy kunnen volstaan met het afwegen van de
belangstelling welke Alkmaar voor de film ge
toond heeft en In hoeverre Alkmaar de gele
genheid heeft gekregen met de filmkunst na
der kennis te maken.
De belangstelling dan is, wat betreft de film
als amusement, door de slechte tydsomstandlg-
heden achteruit gaande; volle bioscopen behoo-
ren tot de zeldzaamheden. Betreft dit een der
vele "nietszeggende en op den publleken smaak
speculeerende rolprenten, dan kan men zeg
gen: er is niet veel aan verloren, maar wan
neer die belangstelling ook niet overvloedig is
by de weinige films van werkeiyk belang en
de belangstelling is dan vaak op s’n minst
dan valt er iets te betreuren.
Van de films, die in meerdere of geringere
mate beantwoorden aan de wetten van de
zuivere filmkunst, zag Alkmaar niet veel; voor
al de meer documentaire en daardoor vaak
zuiverdere werkstukken schynen hier min of
meer contrabande te *yn, hetgeen zeer te be-
vertoonde films alle speelfilms
de eerste Nederlandsche „speel"-
M^Hierkeiyk artistiek allooi: .Pygmalion"
Berger. „Burgtheater" van Willi
Justitie" van Fritz Lang, „Gra-
,^B\an Connelly, ..De goede aarde"
ankllm „Angel" van Ernst Lu-
EglSHg^Msche film „Regie" en tot slot de
^Brmg vertoonde film van 8ven
lied van de aarde.”
^^even op de documentaire terug te
^^n documentaire van voorname be-
werd toch nog in het gewone bios-
M^ramma vertoond, n.L „Staal" van Wal-
Kuthmann.
oor de schilderkunst is in Alkmaar in het
/voorby gegane Jaar een levendiger belangstel
ling aan den dag getreden, mede veroorzaakt
door het vrykomen van het voormalige recher-
ehe-gebouw in de Langestraat, waardoor
weliswaar zeer primitieve en onvoldoende, maar
toch welkome tentoonstellingsruimte vry kwam
en door de stiohtirig van de bescheiden Wico-
studio in de Koningstraat. We gebruikten het
woord schilderkunst wel wat erg ruim, omdat
hetgeen men op dit gebied in Alkmaar te zien
kreeg, zich hoofdzakelyk bewoog op het terrein
van het amateurisme, maar we achten het toch
niet misplaatst, omdat de kunst het doel van
dit amateurisme is. We herinneren dan aan de
twee tentoonstellingen van .Dóórwerken” in de
Langestraat en in de zaal in de Koningstraat,
aan de tentoonstelling „Kunst zy ons doel” en
aan verschillende kleinere in de Wico-studlo
gehouden exposities van minder beteekenis.
Vooral de .Kunst zy ons doel”-expositle trok
groote belangstelling en terecht, want deze
oude vereeniging bleek bezield te zyn met
jeugdige vitaliteit, die veel goeds voor de toe
komst deed verwachten.
Het is te hopen, dat deze belangstelling
en den wensch hieraan toevoegen, dat het voor
onze vereenlgingen en voor de geheele R. K.
sportbeweging een. voorspoedig 1938 worden
moge.
In Zaandam is men waarschyniyk ook
de gedachte uitgegaan; een goed’begln is
halve werk, want als wy het programma na-
wy meenen dit In Memoriam 1937 niet te
mogen besluiten zonder een persooniyk woord
te richten tot onze lezers.
Wy zyn hun allen zoo dankbaar, omdat zy
zich dit Jaar in het byzonder zoozeer onze
vrienden hebben getoond.
Inderdaad, vrienden, want zy gaven biyk
te bezitten de mooiste eigenschap van een
vriend, de trouw.
Van een zyde, waarvan dit niet verwacht
had mogen worden, is in de voorbije maanden
getracht om den dertig Jaar ouden band tus
schen katholiek Noord-Holland boven het IJ
en ons blad door te snyden.
Die poging is, we mogen het nu wel met
groote biydschap' constateeren, niet geslaagd.
Integendeel I Nooit nog was ons lezerstal soo
groot als in het nu afgeloopen jaar.
Wy zyn daar, naast God, onzen duizenden
Noord-Hóllandschen vrienden oprecht dankbaar
voor.
Dien dank zullen wy ook toonen, door in
weerwil van de uiterst moeiiyke omstandighe
den voor het dagbladbedrijf men denke
slechts aan de byna verdubbelde papierpryzen
voort te gaan op den Ingeslagen weg, door
ons blad nóg beter te verzorgen.
Mogen wy dan van onze lezers een goed
woordje vragen by familie, vrienden en be
kenden, opdat 1938 het ideaal tot vervulling
moge brengen: in ieder katholiek gezin van
Hollands Noorden en Kennemerland het
Noord-Hollandsch Dagblad de huisvriend en
veilige gids.
En dan aan allen:
Iemand, die zich steeds gezond gevoelt, en
Bonder eenige stoornis of ongemak zijn bezighe
den en andere functies verricht, is gezond, doch
er zyn ook andere soorten van menschen. die
nog al wat te klagen hebben, en toch ook gezond
genoemd moeten worden. Een huismoeder, die
Zaterdagsavonds doodmoe is, Dinsdag een sty-
ven rug heeft van de wasch, en Woensdagavond
weer dood op is van de kinderen, waarmee zy
den geheelen middag uit geweest is- zy is ook
gezond, als zy dat leven goed vol kan houden,
en de meestén kunnen dat. Een handelsreiziger,
die den Zaterdagmiddag en Zondag noodig heeft
om by te komen, iemand, die zich in acht moet
nemen, en zoo nu en dan een electrisch hltte-
kussen of warmwaterzak noodig heeft tegen de
splerrheumatlek. Ja zelfs iemand.-die een enkelen
keer een aanval van asthma heeft, en natuur-
lyk ook menschen, die geregeld aan neusver-
koudheid lyden, zyn gezond. De gezondheid is
een wyder begrip dan -afwezigheid van elke
stoornis.
Het lichaam is altyd het beste, dunkt my,
met den Staat te vergeiyken. Welnu, een Staat,
waarin wel eens stakingen, een oproer en mis
daden voorkomen, wordt niet ziek genoemd: het
behoort tot het wezen van den Staat, dergelyke
stoornissen te overwinnen. Zelfs een Staat, die
oorlog voert, is niet ziek; maar wanneer de ge
heele zaak niet meer functionneert, eerst dan 18
de Staat ziek, verzwakt of ontaard.
In den bekenden roman van John Galsworthy
„The Forsyte Saga" komen als moderne typen
twee Jongelui voor. ik meen dat zy Cardigan
heeten die vrywel al hun tyd besteden aan
sport, en op de vraag waarom zy dat doen ant
woorden zy: om fit te biyven. Dat is biologisch
gezien een dwaas antwoord (Galsworthy vindt se
ook dwaas)het doel van het leven moet samen
gaan met het doel van de gézondheld, en daar
om la de stelling, dat het leven er is, oni ver
moeid en dus niet fit te zyn, in elk geval min
stens even goed als de stelling, dat het leven
er Is om fit te zyn. Soms zegt men wel. dat desa
of gene voor zyn gezondheid leeft; maar dat is,
op de keper beschouwd, de zaak omkeeren; men
moet niet leven om gezond te zyn, maar gezond
zyn, om te kunnen leven. Hier ligt wel het
knooppunt van het vraagstuk, wat elgeniyk ge
zondheid is: het is de capaciteit, om zyn leven
te kunnen leven. Velen van ons zyn niet gezond
genoeg om bergbeklimmer te zyn, maar wel
om een gewoon burgeriyk bestaan te voeren;
kan iemand niets anders doen dan in een
niakkelyken stoel aan zyn tafel op te tellen
en af te trékken, dan heeft hy een zwakke ge
zondheid.
Men moet de gezondheid dus besenouwen als
iets, dat een bepaald doel moet bereiken; niet
als iets op zichzelf; iemand, die zegt: ,,Ik ben
heel gezond, maar als ik aan ’t werk ga, ben ik
ziek," is niet gezond. Gezondheid is dus niet iets,
wat op zich zelf staat, log is van alle verband,
maar is in de eerste plaats een verhouding van
het lichameiyk leven tot het klimaat en het
economische, sociale, psychische en godsdienstig
leven, dus tot alle milieu’s, waarin de mensch
zich beweegt. Hy kan in elk opzicht gezond zijn,
maar b.v. sociaal niet aangepast, wanneer hy,
zeer ontwikkeld en intelligent, tusschen ruwe en
onverschillige menschen moet leven; of, wat
misschien nog ergêr Is, als hy een gewoon man
netje is en tusschen verwaande intellectuee!»
moet leven. Daarvan kan men ziek worden. Of
hy is in elk opzicht gezond, maar kan in een
conflict leven met zyn godsdienstige inspiraties:
daarvan £an hy ziek worden.
Deze verhouding tot die 'verschillende levens
gebieden. te weten de natuur om hem heen, het
economisch, sociaal, psychisch en godsdienstig
leven is evenwel niet eens vooé altyd vastgesteld,
Is niet, zooals het heet, uitsluitend statisch, maar
dynamisch. De aanpassing, of adaptatie, waar
toe de mensch in staat is,
mogeiykheid, zich een
verhouding te scheppen I
levensomstandigheden. Dit gaat echter in den
beginne vaak met lichtere of zwaardere stoor
nissen gepaard. Komt iemand in een ander kli
maat, dan moet hy zich accllmatlseeren. Dtt
gaat meestal onbewust, maar by verandering in
economische en andere milieu's moet ook de wil
tot aanpassing aanwezig zyn. Wanneer Iemand
bediende is op een postkantoor, en hy wordt
dan postlooper, is hy de eerste dagen styf ia
de beenen; het^al zelden gebeuren.-dat iemand
zich daar niet doorheen zet. Maar by ander*
wisselingen ziet men vaak by den betreffenden
mensch den wil tot adaptatie ontbreken. Her-
haaldeiyk heeft menwaargenomen, dat per
sonen. die door een ongeval zyn getroffen en
daartegen verzekerd zyn (of Hever tegen de ge
volgen daarvan verzekerd zyn) langzaam en
slecht genezen en eerst na zeer langen tyd weer
valide worden. De moeiiykheid, die zy ondervin
den, om hun getroffen ledematen opnieuw te
gaan oefenen, weerhoudt hen van deze oefe
ning, omdat de wil tot aanpassing niet aan
wezig Is. By niet-verzekerde personen is deze wil
wel aanwezig, want ook de noodzaak Is er, en
in het algemeen de gewoonte om zelfstaBdlg te
zyn en voor zichzelf te zorgen, de gewoöraé du»
om zich aan alle veranderingen aan te passen.
Deze adaptatie is niet, zooals men zou kunnen
denken, iets passiefs of minderwaardigs. Wel is
waar wordt het woord ook in -dezen zin gebruikt,
want ook wanneer Iemand zich in lafheid voegt
naar een minderwaardige omgeving, heet dat-
aanpassing. Men zou het zoo kunnen zeggend
als Iemand in een vorsttemperatuur komt, on
hy bevriest zelf, doordat hy op den grond gaat
liggen, is hy elgeniyk volkomen aan tjjn omge
ving aangepast, en dat is de verkeerds -aanpas
sing; maar wanneer hy door krach tiger bewe
ging, betere kleedlng, meer voeding toch zyn
normale warmte weet te behouden, dat is da
goede of actieve aanpassing. Hoe grooter het
actieve aanpassingsvermogen is, des te sterker
is de gezondheid. Iemand, die zoowel in Groen
land als in de tropen, zoowel achter de schryf-
tafel als In de smidse kan leven, is zeer gezond.
Maar deze wisselingen gaan vaak met storingen
gepaard. Het ondervinden van storingen en de
opvolgende overwinning daarvan behoort onk
binnen het kader van de gezondheid. De meeste
menschen weten dit heel goed en zeggen bij
het ondervinden van dergelyke storingen „dat
went wel”. Dat het doorstaan van deze irlizi
llngen tot de gezondheid behoort, is zoo univer
seel -juist, dat men het ook op de dicht- en
romankunst kan toepassen. Wanneer een kunst
werk u alle gêvoelens doet doorleven, moed,
vrees en angst, toom, verontwaardiging, gemak,
ontmoediging en blydschap, en u ten laatste in
een toestand van beproefde, geslagen en ter
nauwernood overwinnende vreugde achterlaat,
dan Is dat „kunstwerk perfect, en een beeld van
het gezonde leven.
Ek. TH. H. aCHLICHTXNa
concerten niet meer te geven In de groote Har-
monlezaal, maar in de veel kleinere zaal van
de Unie. En ook die zaal kan maar met moei
te vol worden gekregen. Slechts by het concert
van Jan Smeterlln, den Poolschen pianist, was
de belangstelling weer ouderwets groot.
Van belang waren voorts nog de concerten,
gegeven door den cellist Graudan en de pia
niste Hansi Freudberg en van het Amster
damsen Kleinkoor onder leiding van Julius
Röntgen, dat „De Schipbreuk" van dr. Johan
Wagenaar uitvoerde, wat voor Alkmaar een no
viteit was.
De meest actieve plaatselyke vereeniging was
ongetwyfeld ..Pro Arte”, het dameskoor onder
leiding van Jac.' Jansen, dat met eenige mo
derne werken naar voren kwam.
Over het algemeen was 1937 een slecht jaar
voor de muziek in Alkmaar en het ziet er naar
uit, dat het in 1938 niet veel beter zal zyn,
althans wat de belangstelling betreft. We ho
pen echter, dat we ons leeiyk vergissen.
Na deze uitweiding over de beoefening en de
waardeering der schoone kunsten in Alkmaar
rest ons nog de vermelding van enkele feiten
op cultureel en wetenschappeiyk gebied.
Wetenschappeiyke lezingen werden weinig
gehouden. Prof, (golkenboer OP hield zyn
reeds genoemde voordracht over Vondel en dr.
Olierook en Jan Beerends spraken voor de Han-
ze-federatie die daarmee een goed voorbeeld
stelde over de cultuur. In de nlet-katholleke
kringen verrichtte de Volksuniversiteit ook op
dit terrein werk van beteekenis.
i Cultureele avonden werden, zooals steeds, ge
geven door de C. C.. die een goede traditie
voortzette, maar voorzeker nog meer zou kun
nen doen. Indien de belangstelling wat grooter
was. Ook de Katholieke Vrouwenbond deed dit
jaar weer stappen op het pad der cultuur,
maar het bestuur moest, buiten s’n schuld, er
varen, dat het pad glibberig is en dat die stap
pen niet door iedereen op de juiste manier ge
apprecieerd werden.
Verheugend was de oprichting van de St.
Adelbertusvereeniging, waarvan onmiddeliyk
tal van intellectueelen en ontwikkelden lid wer
den.
De oprichting geschiedde door wyien
van Rooyen, een leder wel bekend.
