WE R E L D V AR I ETE
Binnenlandsche Zaken
VenhcuSe
VOLWASSEN
KINDEREN -
Vliegtuigorder van
Defensie
RIJK EN GEMEENTEN
Zj
PUROL
Parijsche Wafels
Een verrukkelijke wafel
met zachte roomvulling,
en met poedersuiker be
strooid. 20 cent per ons.
Kerkelijk leven
WOENSDAG 5 JANUARI 1938
Personeel aan Defensie
1
Geen groote uitbreiding
Interim-dividend van
Zet procent over het boekjaar 1937
Gelukkig spoedig ontdekt
D. HAMBURGER
ERNSTIGE STEEKPARTIJ
De dader is aangehouden
Gouden dienstjubileum
Samenvoeging van gemeenten
Vijftig jaar directeur
V entver gunningen
PASTOOR L. BONGAERTS t
Zr. Maria Mathilde
V.
I
Kolendamp bedwelmde
zeven meisjes
Onregelmatigheden te
Zandvoort
Een ruzie met zijn schoonvader
- werd hem noodlottig
Verordening goedgekeurd door
.de Kroon
Boeken van het Zuiderbad in
beslag genomen
3/4 Pet. conversieleening
gemeente Rotterdam
Vijfentwintig jaar in het
bioscoopbedrijf
De toetreding tot *t Voorzienings-
fonds voor Kunstenaars
Gelukkig is van niemand de
toestand ernstig
Ruwe Huid
Ruwe Handen
Ruwe Lippen
BURGEMEESTER DOOD
GEREDEN
SCHOONZOON ONDER
BEDDELAKENS
PARKEERGELDHEFF1NG TE
DEN HAAG
EEN BRANDJE IN VEERE’S
STADHUIS
R. K. TOONKUNSTENAARS
BIJEEN
IJMUIDER TRE1LERS NOG
NIET UITGEVAREN
Publieke eerbaarheid
Jn ERKOUDHEI
Verscheidene Eerste Kamerleden
achten een nieuwe Zondags
wet gewenscht
Aan de gevolgen van een
aanrijding overleden
Gemeentelijke autonomie
Procureur-generaal acht het ge
schrijf-in »De Wachttoren”
ontoelaatbaar
DE LEI
De Koningin verlaat
Soestdijk
In de residentie teruggekeerd
R.K. Nederlanders niet
beleedigd?
de „Koninklijke”
gelukkig
evenwel
betaalbaar gesteld op
hiervan
schrijft
de
ons
Dii
tegen-
door
worden gedaan.
Dinsdag herdacht de heer J. B. Romeyn den
Dinsdagavond om 7 uur is H. M. per auto in
de Residentie teruggekeerd, waar Zij haar In
trek heeft genomen in het paleis Noordeinde.
werd
door
Naar wij vernemen te by de Justitie te Haar
lem een klacht ingediend betreffende knoeie
rijen, welke «ouden hebben plaatsgehad In de
boeken van het Zuiderbad te Zandvoort. Op
grond daarvan- zyn alle boeken van de oprich
ting af in beslag genomen voor het ondersoek
dat nog gaande is.
generaal, mr. J. Versteeg,
een ernstige waarschu-
zal worden Ingegrepen in velerlei oirbaar en
onschuldig vermaak.
Naar aanleiding
K.N.A.C.:
In de dagvaarding te gesteld, dat dese ver
dachten zich op beleedigende wijze geiyt heb
ben over de R. K. Inwoners van Nederland. Ik
ben het echter eens met de rechtbank aldus
spr, dat in het artikel gesproken wordt over
dienaren van de Kerk en over de Kerk zelf,
maar niet over de R. K. inwoners van ons
land. Dat te uitsluitend in de dagvaarding ge-
Naar verluidt is aan bedoeld voornemen
deser dagen definitief uitvoering gegeven
en sfjn de desbetreffende contracten reeds
tot stand gekomen.
acht
De
sle r
W<
êfijk aa
iderweg
besloten tot het orgi
eenkomsten, waarvan
Doos 30 cent
Bij Apoth. en Drogist
S
WU HANDHAVEN
KWALITEIT
vóó» zich complicaties voordoen
Gebruik
VALDA PASTILLES
hol sterk antiseptische geneesmiddel
Moor vraag naar de
ECHTE VALDA
In Holtand»ch« dooien
SO
Van bevoegde zijde wordt ons medegedeeld,
dat berichten betreffende een uitbreiding ran
het personeel aan het departement van Defen
met ongeveer 400 man volkomen onjuist zijn
Vellicht zullen eenige personen in dienst
worden genomen, doen dit zal dan ten hoogste
10 procent bedragen van het in bovenbedoelde
berichten genoemde aantal.
H. M de Koningin te Dinsdagmiddag te on
geveer half vijf per auto van het paleis Soest-
dijk vertrokken.
Ik ben van meening, dat het geschrijf
van deze menschen ontoelaatbaar is. Wan
neer zij behoefte hebben, om te getuigen,
te dat hun goed recht, wij hebben hier in
Nederland gelukkig nog godsdienstvrijheid
en daar zijn wij trotsch op. £r te niets te
gen, zijn meening tegenover die van an
deren te plaatsen, mits men niet kwetst.
In het klooster der Eerw. Zusters Domini
canessen. Huize, Bijdorp te Voorschoten, te
T I overleden de Eerw. Zuster Maria Mathilde (in
trad bij de N V. Olieslagerij v.h. H. W. Ver
loop en Co. te Oudewater.
De jubilaris, die op zestienjarigen leeftijd in
het bedrijf trad en thans bedrijfsleider is, werd
gehuldigd door directie en personeel, waarbij
hem een geschenk onder couvert en verschil
lende andere cadeaux werden overhandigd.
steld. Op die grimden zal het vrijsprekend von
nis van de rechtbank moeten worden beves
tigd.
Arrest IS Januari.
Verschillende leden wezen op de beperking,
welke de gemeentelijke autonomie de laatste
jaren in velerlei opzicht heeft ondergaan. De
voornaamste oorzaak daarvan Is uiteraard te
zoeken in de benarde financieele moeilijkhe
den, waarin tal van gemeenten zijn komen te
verkeeren.
Waar by de wet het belastinggetfed der ge
meenten sterk te ingekrom^en, mag de vraag
worden gesteld, of daartegenover de gemeen
ten niet het recht hebben op een zoodanige
regeling van de financieele verhouding tus
schen Rijk en gemeenten, dat zij althans in
staat zijn de als noodzakelijk erkende uitgaven
op te vangen. Wanneer onder de huidige re
geling ongeveer een derde gedeelte der ge
meenten daartoe niet in staat blijkt, valt daar
uit slechts de conclusie te trekken, dat de re
geling te kort schiet.
Sommige ledeu. betreurden, dat van de slide
van de regeerlngsbureau's zich meer en meer
h streven openbaart om den gemeentebesturen
op schier elk terrein gebod op gebod te doen
Het „regeeren per circulaire” had allerminst, de
bewondering deser leden.
Gerulmen tijd geleden werd bekend gemaakt,
dat de minister van Defensie" voornemens zou
sijn bij de N.V. Nederlandsche Vliegtulgen-
fabriek Fokker te Amsterdam, een belangrijke
opdracht te plaatsen ten behoeve van de lucht-
vaartafdeeling te Soesterberg.
de Kroon de
voor onbepaal-
Het Amsterdamsche gerechtshof behandelde
Dinsdag in hoqger beroep de strafzaak tegen
vier Duitechers, woonachtig in Nederland, me
dewerkers van het tijdschrift ,J3e Wachttoren’^
dat uitgegeven wordt te Heemstede. Zij zouden
zich schuldig hebben gemaakt aan beleediging
van een bevolkingsgroep In het blaadje zou de
katholieke bevolking van ons land beleedigd
sijn. Ook de Nederlandsche redacteur had zich
wegens overtreding van het betreffende artikel
137a W. v. S. te verantwoorden. Het vijftal
was door de rechtbank te Haarlem vrijgespro
ken, omdat in het artikel wellicht op beleedi
gende wijze werd gesproken over de dienaren
van de R. K. Kerk, doch niet over de katho
lieke bevolking.
In hooger beroep ontkenden de verdachten
zich aan beleediging te hebben schuldig ge
maakt. De procureur-g
liet in zijn requisitoir
ving hoorem
De directie van de 'Fokkerfabrieken, tot wie
wij ons out iahehtlngen hebben gewend, deelde
ons mede, het bovenstaande te kunnen beves
tigen. Inlichtingen omtrent aantal en soort der
betrokken vliegtuigen, kon men ons
niet verstrekken.
Aangenomen mag
thans bestelde vliegtuigen
nieuwste producten van de
Naar wij vernemen zal de heer D. Hambur
ger, voorzitter van den Nederlandschen Bios
coopbond. op Maandag 17 Januari z(jn vijf en
twintigjarige werkzaamheid by het Bioscoop
bedrijf herdenken.
dat de
tot de
Blijkens het voorloopig verslag der Eerste
Kamer over de begroeting van Binr.enland-
sche Zaken voor 1938, maakten vvfschlllende
leden er bezwaar tegen, dat de regeering de
Zondagswet van 1 Maart 1815, dte door het
gewoonterecht grootendeete hare kracht heeft
verloren, tot nieuw leven wil trachten te gek
ken.
Met bevreemding hadden eenige leden kennis
genomen van de mededeeling van den minis
ter, dat bij zijnen ambtgenoot van Economische
Zaken een wetsontwerp in voorbereiding is met
betrekking tot de regeling van den markt- en
straathandel. Zij meenden, dat deze aangele
genheid niet tot de taak der regeering, doch
tot die der gemeenten behoorde en vreesden,
dat een reeds meermalen geconstateerde oen-
tralteatie-zucht aan het evengenoemde voor
nemen niet vreemd sou zijn.
De heer P A. Wernlnk te Wassenaar, direc
teur van Wernink's fabrieken te Lelden, zal
heden zijn vijftigjarig jubileum als zoodanig
herdenken.
Ter gelegenheid van de jaarwisseling had een
bewoner van den Rijswijkscheweg te Den Haag
bezoek gekregen vanzijn schoonzoon uit Brus
sel. Het boterde niet erg tusschen deze twee en
Maandag kwam het tot een uitbarsting. Het
begon met een woordenwisseling, doch reeds
spoedig werd het erger en dreigde vader zUn
schoonzoon met een revolver. Schoonzoon
vluchtte het huls uit en zocht bescherming in
de woning van zijn zwager In de Boerhaave-
straat.
Voorbijgangers hadden intusschen een poll-
tle-agent gewaarschuwd. Dese stelde een on
dersoek fa en hoorde van den bewoner, dat zijn
Zooals bekend kan zijn, te de R.K. Vereen,
van Toonkunstenaars onlangs door den minister
van Sociale Zaken toegelaten tot het Voorzie
nlngsfonds voor Kunstenaars, dat in 1935 door
den minister gesticht werd, welke overheids
bemoeiing ten goede zal konden aan kunste
naars, die in nood komen te verkeeren.
Tot dit fonds zijn tot op heden 5 groepen
van kunstenaars toegelaten.
De toelating van de RK. Vereen, van Toon
kunstenaars tot dit Voorzienlngsfonds brengt
voor de leden der vereeniging zeer belangrijke
rechten, maar ook verplichtingen mee.
Daar het bestuur van deze vereeniging een
en ander mét de leden wenschte te bespreken
en hen zoo volledig mogelijk wilde inlichten, is
;anteeeren van streek-by-
de eerste Dinsdagmiddag
te Utrecht plaats had in hotel Noord-Brabant
onder leiding van den heer J. Sicking uit Den
Haag.
De opkomst was niet talrijk. Diverse aange
legenheden, welke met de toelating in verband
stonden, werden door den voorzitter uiteenge
zet en toegelicht. -
Voorlezing werd daarna gedaan van het regle
ment.
De verwachting werd uitgesproken, dat de
toelating tot het Voorzienlngsfonds de toe
name veui het ledental zal ten goede komen.
De aan te sluiten vereeniglngen moeten aan
het bestuur van het Fonds een bedrag betalen,
dat bepaald wordt in verhouding tot het aantal
leden der resp. vereeniglngen, terwijl het Rijk
en de gemeente dit bedrag met een gelijk bedrag
aan subsidie suppleeren.
Oan. valt te noteeren, dat men een Jaar na
toetreding voor uitkeering" in aanmerking.kan
komen. Voor deze vereeniging kan deze pas
verwacht worden tegen 1 April 1939.
Op te merken valt, dat geen der leden ooit I
recht kan doen gelden op een uitkeering, daar I
het bestuur hierover beslist. Mén kan de uit- I
keering wel zelf aanvragen, doch beslissingen
worden door het bestuur genomen.
Het karakter van het fondr aldus de toe
lichting te dus geen steunregeling, maar een
bepaalde vorm van-verzekering.
Met belangstelling werd door de aanwezigen
van een en ander kennis genomen.
I
schoonzoon nog een gevangenisstraf van
maanden wegens oplichting te goed had.
agent constateerde op het bureau, dat deze
mededeeling Juist was en in gezelschap van een
collega ging hij naar de woning van den zwa.
ger in de Boerhaavestraat.
Neen, hij te hief niet aldus werd him me
degedeeld, toen de deur was opengetrokken en
de zwager de agenten te woord stond. Als u mi)
niet wilt gelooven, gaat dan zelf maar kijken,
voegde hij er nog aan toe. -
Dat lieten de agenten zich niet tweemaal
zeggen. ZU liepen de trap op en doorzochten het
huis. Hét scheen Inderdaad, dat de vogel reeds
gevlogen was, doch schijn bedriegt. Zoo ook in
dit geval. Een der agenten viel het op. dat het
bed op een zolderkamer was afgehaald. Dit zou
niet zoo heel bijzonder geweest zijn, wanneer de
dekens en lakens niet op een ietwat eigenaar
dige wijze aan het voeteneind waren gedepo
neerd. Het vermoeden van den agent bleek
jutet te zijn, want toen hij de dekens wegtrok,
zat daar in gehurkte houding de schoonzoon uit
Brussel. Deze, zich ontdekt ziende, vluchtte vla
een raam het dak op, achterna gezeten door de
agenten, die hem spoedig gegrepen hadden. Zij
brachten hun arrestant over naar het bureau
van politie, waar hij te ingesloten.
De ledep van* de zeeliedenorganteaties te
Umuiden hebben besloten, de binnenkomst van
de nog op zee zijnde schepen af te wachten, al
vorens naar see te vertrekken. De schepelingen
achten Hét nieuwe contract niet bevredigend.
Maandag en Dinsdag te geen enkele vteschers-
Te Herten (L.) te Dinsdag vrij onverwacht
overleden pastoor L. H. E. Bongaerts.
De overledene werd geboren te Roermond 13
Sept. 1877 en priester gewijd 8 April 1905.
Achtereenvolgens werd hij benoemd tot ka
pelaan te Belfeld 23 Dec. 1906, cap. te Swalmen
25 Sept. 1908, Rector te 8teijl 17 Sept. 1915 en
pastoor te St. Gertrulde 1 Oct. 1928.
Sinds 1 Juli 1934 was h|j pastoor te Herten. 1 de wereld mej. Marguerite Fovel).
Verscheidene leden verklaarden Zondagshei
liging voor te staan, doch ten aanzien van een
regeling der Zondagsrust van meening te zijn,
dat daarbij met de m verschillende streken des
lands vaak sterk uiteen loopende wenschen der
bevolking rekening behoort te worden gehou
den.
Zij oordeelden derhalve een nieuwe Zondags
wet gewenscht, waarin algemeene regelen wor
den opgenomen en aan de gemeentebesturen de
bevoegdheid wordt toegekend om nadere, ver
der strekkende, voorzieningen te treffen.
Verschillende leden begrepen niet het verzet
tegen lijkverbranding.
Sommige leden vreesden, dat onder den
schijn van strijd tegen zedenverwildering
welke strijd uiteraard hunne instemming hart
Maandagavond heeft zich in het dorpje Dei!
by Oeldermalsen een ernstig geval van kolen-
dampvergiftiging voorgedaan, dat
geen menschenlevens heeft gekost.
In een gebouw, toebehoorende aan de Meis-
jesvereenlging. was een bijeenkomst van een
dertigtal meisjes van 18 tot 20 jaar. Verschil
lende meisjes kregen in dén loop van dén
avond hoofdpjjn, maar geen der aanwezigen
vermoedde, dat deze door de kachel werd ver
oorzaakt.
Tegen het einde van de bijeenkomst kwam
mej. J. Verbeek de zaal binnen, die direct be
merkte, dat de lucht bedorven was. Nauwelijks
had zij dit geconstateerd, of een meisje ver
loor ham- bewustzijn, onmlddeliyk gevolgd door
nog een zestal andere.
De meisjes werden aanstonds naar bulten
gebracht en op stoelen gelegd. Als een loo
pend vuurtje ging dit gebeuren door het rus
tige dorpje en verwekte groote consternatie.
Den direct ontboden dr. V. d. Hooft ge
lukte het vier meisjes spoedig weer tot het
bewustzijn te brengen, den overige moest
eerst een injectie worden toegediend, waarna
zy per auto naar hun ouderlijke woning wer
den vervoerd.
Naar wij Dinsdag vernamen, baarde haar
toestand geen zorg. Zij moeten echter volkomen
het bed houden.
Hiertegenover meenden andere leden, dat
men. op deze wijze redeneerend, heel spoe
dig in naun der vrijheid een pleidooi kan
leveren voor de meest onbegrensde bande
loosheid. Zij wezen er op, dat vele ontspan,
ningsoorden in het bijzonder strand en
strandbaden door de vrijheden, welke
men zich daar meent te mogen veroorloven,
een zoodanig beeld dreigen te gaan vertoo-
nen, dat zij voor personen met andere op
vattingen ontoegankelijk worden en dezen
aldus in hunne vrijheid van beweging wor
den belemmerd.
Het bestuur van de -Koninklijke Neder
landsche maatschappij tot exploitatie van
petroleumbronnen in Ned.-Indiè deelt
mede, dat besloten te, over het boekjaar
1937 een interim-dtvldend uit te 'keeren
van zes procent.
Dit dividend te
11 Januari.
e zwarte lei, welke wij ons allen nog
J J uit onze gelukkige kinderjaren op
de dagschool herinneren, is in den
loop der jaren bij het onderwijs steeds
meer in onbruik geraakt. Het papier met
potlood, penhouder en inkt heeft de lei
verdrongen; niet alleen de lei, maar ook
de onvermijdelijk daarbij behoorende
altijd muf-riekende sponzedoos, het on-
ooglijke, zurige en groezelige sponsje, de
zich daarin behaaglijk voelende, weinig
kieskeurige en gauw tevredene uitloopen-
de boontjes, en ,Jast not least" de melk-
•achtige zachte en de krassende keiharde
maar altijd in wonderlijk rijk gekleurd
papier gejurkte griffels. De kinderlijke
schoollei was als een miniatuur-editie
van het imposante schoolbord, waarop
de meesterhand de op te lossen raadse
len van primitieve wetenschap en cul
tuur in het krijt zette. Thans is zij niet
veel meer dan een niet eens meer bij
zonder gewaardeerd speelgoed voor de
kinderkamer, dat bedachtzame ouders
met levendige jeugdherinneringen aan
hun knoeizuchtig kroost ten geschenke,
geven in de overigens ijdele hoop, dat de
teeken-en-krabbel-en-schrijfzucht be
hang en meubels zal sparen en zich uit
sluitend zal concentreeren op het kleine
zwarte lei-vlak tusschen de houten lijst.
Toen eer. vlsscher Dinsdagnacht over de
Markt te Veere kwam, nam hij een sterke
brandlucht waar. Tot zijn schrik Opmerkte hij
achter de ramen van de eerste verdieping van
het oude stadhuis een lichtschijnsel. HU maak
te direct alarm, waarna bij onderzoek bleek,
dat In de burgemeesterskamer onder een gas
haard. dien men had laten branden, een gat In
den vloer was gebrand. Het brandje was spoe
dig gebluscht.
regeering blijkens
afwijzend
Ondanks het feit, dat de
haar vroegere verklaringen
over de s«. parkeerhefflngen stond, is zy dus
toch gezwicht voor den aandrang welken het
Haagsche gemeentebestuur in dezen heeft uit
geoefend. Het gevolg is dus, dat de automo
bilisten in Den Haag voor het geregeld laten
staan van hun voertuig voor of naby perceelen,
waar zy wonen of werken, een extra belasting
zullenmoeten betalen.
Het is te hqpen, dat het Haagsche gemeen
tebestuur tenslotte het onblliyke van deze
extra-hefflng, welke daarenboven voor een ge
meente als Den Haag als een onwaardige bron
van inkomsten moet worden beschouwd, zal in-
zten en tot intrekking van dit besluit zal over
gaan.
Tot zoolang zullen de automobilisten te Den
Haag zich aan de Haagsche verordening heb
ben te onderwerpen.
Naar wy vernemen, heeft
Haagsche parkeerverordenlng
den tyd goedgekeurd. Den Haag verkeert daar-
ty in een uitzonderingspositie, daar voor an
dere gemeenten een dergeiyke goedkeuring niet
is verleend.
r wordt vooral door cultureel ontwik
kelde intellectueelen steen en been ge
klaagd over de banaliteit en de zoute
loosheid van vele zgn. populaire radio-uit
zendingen, over het enorme onbenulligheids-
gehalte van vele films en veel lectuur. Niet
alleen ten onzent, maar ook in het buiten
land worden dergeiyke klachten gehoord.
Zoo heeft in Amerika, »ur radio en film en
funny-peper (grappig bedoelde plaatjes-
kranten voor groote menschen) over het
algemeen gespeend zyn van elke poging tot
cultureele en intellectueele verheffing en ver
edeling. een lid van de „Federal Communica
tions Commission”, mr. O. H. Payne, onlangs
als zyn meening te kennen gegeven, dat de
radio en de films van de inwoners der Ver-
eenigde Staten „volwassen kinderen” maken.
Hy verklaarde, dat het gemiddelde radio
programma bestemd was voor een intelligen
tie, geiyk aan die van een kind van twaalf
jaar. Het verstandeiyk vermogen van een
kind van twaalf jaar. aldus zeide hy, te een
mooi ding by een twaalf-jarig kind, maar
niet by iemand van dertig. Men moet do
radio-industrie beletten de ontwikkeling van
den Amerikaanschen geest tegen te gaan.
Er is geen ■géldige reden, waarom een op
voedkundig programma niet onderhoudend
genoeg kan werden gemaakt om de groote
massa van intelligente menschen aan te
trekken. Wat mr. Payne hier over de radio
zeide, past zeer zeker ook op de Amerikaan-
sche film, en geldt in zwakkere of sterkere
mate óók voor andere landen dan de Ver-
eenlgde Staten.
Waar steeds meer gemeenten een beroep
moeten doen op de byzondere hulp van het
Ryk. wordt het vraagstuk van de samenvoe
ging van gemeenten volgens verschillende leden
in hooge mate urgent. Door het scheppen van
grootere meer krachtige gemeenschappen zou
de druk van een aantal noodiydende gemeen
ten aanmerkeiyk kunnen worden verlicht.
Andere leden verklaarden in te stemmen
met het standpunt der regeering in dezen.
Té Velddriel heeft een hevige vechtpartij
plaats gehad tusschen een tweetal jongelieden,
die den ayandün een café hadden doorgebracht
en licbteïyk aangeschoten naar huls terugkeer
den. Onderweg ontstond een woordenwisseling,
welkeGn een verwoede vechtparty ontaardde.
Plotselmg ging v. E. zyn tegenstander V. met
een mes te iyf en bracht hem eenige steken
toe in heup en armen. Het slachtoffer zakte
bloedend ineen en te door omstanders by een
dokter binnengedragen. Nadat eerste hulp was
verleend is V. naar het ziekenhuis vervoerd.
De dader was gevlucht, doch werd spoedig
door de politie gearresteerd. Hy werd op het
politiebreuau Ingesloten en zal ter beschikking
van de Justitie worden gesteld. De aangehou
dene heeft een volledige bekentenis afgelegd.
-
De lei is uit den tijd geraakt als de ha
gelwitte, hard gesteven, platliggende,
breede knapenboord en de daarbij pas
sende vlinderende Javalltère”Men kan
dat betreuren, maar de geschiedenis
neemt nu eenmaal haar loop. Overigens,
hgeveel attracties er ook aan de lei ver
bonden mochten zijn, zü werd tot een
folterwerktuig van uitzonderlijke wreed
aardigheid, wanneer men, in den hoek op
de knieën gezet, haar boven het hoofd
moest tillen of wanneer zij door een
schoolkameraad als slagwapen werd ge
hanteerd
In ’t nationaal-socialistische Duttsch-
land, waar men ondanks al het nieuwe
een buitengewone voorliefde heeft voo»
‘t oude, mits dit oude maar Oermaansch
ft, heeft men de schoollei althans voor
de laagste twee klassen van het Lager
Onderwijs weer volledig in eere hersteld.
Dit is geen uiting van de zucht óm de
groote klok der tijden achteruit te zet
ten, op gevaar af het uurwerk te beder
ven, maar een bittere noodzakelijkheid
in verband met den nijpenden papier-
nood.
Wat zou het een geluk, niet in *t
minst voor de nationaal-socialisten in
Duitschland zelf, zijn, indien zij weer
met een schoone lei zouden kunnen be
ginnen/
echter worden,
behooren
Fokkerfabrieken
en dat derhalve de luchtmacht zal worden uit
gebreid met eenige tientallen der nieuwste
Fokker-Jagers van het type D 21, eenige tien
tallen snelle tweemotorige gevechtsvliegtuigen
van het reeds dadelyk na zyn verschUnen op
den Paryschen luchtvaartsalon.ytn 1936 zooveel
opzienbarende type kruisers T 5, alsmede een
aantal soortgelyke, doch zwaarder bewapende
luchtkruisers van een iets zwaarder type.
iettemin begaat mr. Payne een fout,
wanneer hy zegt, dat radio en film
de inwoners van Amerika vol
wassen kinderen maken. Hy zou de werke
lijkheid meer recht hebben laten wedervaren,
indien hy verklaard had, dat radio en film
de Amerikanen tot volwassen kinderen hou
den. Igunen meer d* waar ter wereld ook
worden radio en film in de Vereenigde Staten
jreéxploiteerd ais een louter conunercieele
„business”, waarbij de producers en exploi
tanten zich niet zoozeer afvragen, wat moe
ten wy het publiek geven, als wel: wat wil
het publiek van ons hebben? Radio en film
passen zich aan by de mentaliteit v»n hun
klantenpubllek. dat hun liefst zooveel moge- n
lyk dollars moet leveren in ruil voor het
geboden amusement. Het groote publiek van
luisteraars en bioscoopbezoekers te over ge
heel de „beschaafde" wereld-vrywel van het
zelfde intellectueele en cultureele gehalte.
Heeft de bekende Nederlandsche psycho-
technicus prof. Roels niet eenige jaren ge
leden in een wetenschappeiyk betoog ver
klaard. dat doelmatige reclame Ingesteld
behoorde te zyn op het bevattingsvermogen
en het begrip van normale kinderen van
ongeveer veertien jaar? Dat gold ook voor
Nederland, dat zich er althans vroeger op
beroepen mocht een der best onderwezen
landen van Europa te zyn. Of dese reputa
tie, niettegenstaande de niet zonder ern
stige schade aan het onderwijs hoog gehou
den leerllngenschaal, nog kan gehandhaafd
worden, is minstens twyfelachtig.
Donderdag 23 Dec. diende voor het gerechtshof
te 's-Hertogenbosch in hooger beroep de straf
zaak tegen M. J., uit Venlo, chauffeur, die door
de rechtbank te Roermond veroordeeld was tot
een gevangenisstraf van zes maanden met ont
zegging van de bevoegdheid om eenig motor-
rytuig te besturen gedurende den 'tyd van een
jaar, ter zake dat hy op 16 Mei J.l. te Horst I boot uitgevaren.
met zyn auto een aanrijding veroorzaakt had
met den burgemeester van Meenoo, den heer
P. L. A. van den Berg, die op slag gedood was.
De advocaat-generaal had bevestiging van het
vonlns der rechtbank geëlscht.
Het gerechtshof deed thans uitspraak In deze
zaak en bevestigde het vonnis der rechtbank.
De houders van de aflosbaar .gestelde obli-
gatién der tweede vier pCt. leenlng 1937 der
gemeente Rotterdam hebben dermate van het
Van verschillende zyden werd critiek ge- voorkeursrecht gebruik gemaakt, dat op de vrye
oefend op de toepassing, door de regeering Inschryvingen een belangryke reductie moet
gegeven aan de artikelen 125 en 126 der Amb
tenarenwet. Er doet hier een nieuwe figuur
haar Intrede in ons staatsrecht: het regee-
rings-decreet. De regeering schryft voor, aan
welke normen loonen. salarissen en verdere
arbeidsvoorwaarden moeten voldoen; slechts een I dag. waarop hy vyftig jaar geleden in dienst
zeer bescheiden bewegingsvrijheid wordt aan
de lagere organen nog gegund. Men stelde de
vraag of deze vryheld niet eenigszins zou kun
nen worden verruimd.
Een vyfjarig Jongetje J. M. C. H. te Den
Haag, dat 21 December op het Newtonplein al
daar door een vrachtauto werd aangereden en
Sommige leden klaagden, dat het belasting- met een hersenschudding moest worden opge-
gebied van de gemeenten veel te beperkt te en nomen, te Dinsdag aan de gevolgen overleden.
zich daarenboven hoofdzakelyk niet tot eigen
heffingen, maar tot opcenten op ryksbelEtótln-
gen bepaalt.
zy betreurden, dat in toenemende mate de
bewoners van centrum-gemeenten door de
randgemeenten worden weggezogen.
Ook door andere leden werd dit laatste als
een hoogst ernstig bezwaar gevoeld.
-w-'w e erkenning van het feit, dat de ont-
1 wikkeling en de smaak van bet ge-
middelde groote publiek niet uitgaan
boven die van kinderen van twaalf tot veer
tien jaar levert den leider* van radio- en
fllm-bedryf geen deugdelyk argument voor
een zoo groot mogeiyke aanpassing van het
door hen geboden* aan die mentaliteit, zelfs
niet, wanneer men toegeeft, dat radio en film
zonder een massale gewillige consumptie
niet kunnen bestaan en dus wel degelijk
rekening met die mentaliteit hebben te
houden.
Redelyk rekening houden met de menta
liteit van het groote publiek wil echter niet
zeggen, aan die mentaliteit toegeven op pun
ten en gebieden, waar niet toegegeven mag
worden, het wil óók niet zeggen die menta
liteit houden op het lage peil, waarop zy nu
eenmaal staat, en nog minder die mentali
teit op nog lager niveau brengen door tege
moet te komen aan de laagste en minder
waardigste instincten, welke nu eenmaal in
elke mln of meer gebrekkig gecultiveerde
massa en ook in lederen indlvidueelen mensch
sinds den zondeval van het eerste menschen-
poar leven. Willen radio en film aan hun
hoogste en edelste taak en roeping en ver-
antwoordeiykheid en mogeiykheden op cul
tureel gebied beantwoorden, dan dienen zU,
uitgaande van de bestaande werkelykheid,
van het begrlp«- en bevattingsvermogen van
het massapubliek, de ontwikkeling en den
smaak van luisteraars en bioscoopbezoekers
op te voeren. Dat dese belangryke paedago-
gische taak, In den ruimsten zin des woords,
slechts langzaam en geleideiyk met veel
psychologisch inzicht en tact kan ge
schieden, spreekt wel van zelf. In ons land
hebben dese inzichten, vooral in intellec
tueele kringen, reeds zooveel veld gewonnen,
dat hun invloed zoowel in de radio- als in
de filmwereld duidèïyk vallen waar te nemen.
Maar ook by ons, wordt „populair” te vaak
nog een synoniem geacht van „banaal” en
„triviaal", ook by ons berust men te vaak
nog in de opvatting, dat de volwassen kinde
ren der massa niet op te voeden zouden
zyn tot een cultureele meerderjarigheid
en mondigheid. De volwassen kinderen
van twaalf Jaar zyn in Amerika (Juist ten
gevolge van den invloed van radio en film)
misschien meer bedorven dan by ons, by ons
zyn zy nog geenszins geiyk aan die volwas
sen kinderen, aan wie het Evangelie het Ryk
der Hemelen heeft toegezegd.