WE R E L D V AR I ETE Binnenlandsche Zaken VenhcuSe VOLWASSEN KINDEREN - Vliegtuigorder van Defensie RIJK EN GEMEENTEN Zj PUROL Parijsche Wafels Een verrukkelijke wafel met zachte roomvulling, en met poedersuiker be strooid. 20 cent per ons. Kerkelijk leven WOENSDAG 5 JANUARI 1938 Personeel aan Defensie 1 Geen groote uitbreiding Interim-dividend van Zet procent over het boekjaar 1937 Gelukkig spoedig ontdekt D. HAMBURGER ERNSTIGE STEEKPARTIJ De dader is aangehouden Gouden dienstjubileum Samenvoeging van gemeenten Vijftig jaar directeur V entver gunningen PASTOOR L. BONGAERTS t Zr. Maria Mathilde V. I Kolendamp bedwelmde zeven meisjes Onregelmatigheden te Zandvoort Een ruzie met zijn schoonvader - werd hem noodlottig Verordening goedgekeurd door .de Kroon Boeken van het Zuiderbad in beslag genomen 3/4 Pet. conversieleening gemeente Rotterdam Vijfentwintig jaar in het bioscoopbedrijf De toetreding tot *t Voorzienings- fonds voor Kunstenaars Gelukkig is van niemand de toestand ernstig Ruwe Huid Ruwe Handen Ruwe Lippen BURGEMEESTER DOOD GEREDEN SCHOONZOON ONDER BEDDELAKENS PARKEERGELDHEFF1NG TE DEN HAAG EEN BRANDJE IN VEERE’S STADHUIS R. K. TOONKUNSTENAARS BIJEEN IJMUIDER TRE1LERS NOG NIET UITGEVAREN Publieke eerbaarheid Jn ERKOUDHEI Verscheidene Eerste Kamerleden achten een nieuwe Zondags wet gewenscht Aan de gevolgen van een aanrijding overleden Gemeentelijke autonomie Procureur-generaal acht het ge schrijf-in »De Wachttoren” ontoelaatbaar DE LEI De Koningin verlaat Soestdijk In de residentie teruggekeerd R.K. Nederlanders niet beleedigd? de „Koninklijke” gelukkig evenwel betaalbaar gesteld op hiervan schrijft de ons Dii tegen- door worden gedaan. Dinsdag herdacht de heer J. B. Romeyn den Dinsdagavond om 7 uur is H. M. per auto in de Residentie teruggekeerd, waar Zij haar In trek heeft genomen in het paleis Noordeinde. werd door Naar wij vernemen te by de Justitie te Haar lem een klacht ingediend betreffende knoeie rijen, welke «ouden hebben plaatsgehad In de boeken van het Zuiderbad te Zandvoort. Op grond daarvan- zyn alle boeken van de oprich ting af in beslag genomen voor het ondersoek dat nog gaande is. generaal, mr. J. Versteeg, een ernstige waarschu- zal worden Ingegrepen in velerlei oirbaar en onschuldig vermaak. Naar aanleiding K.N.A.C.: In de dagvaarding te gesteld, dat dese ver dachten zich op beleedigende wijze geiyt heb ben over de R. K. Inwoners van Nederland. Ik ben het echter eens met de rechtbank aldus spr, dat in het artikel gesproken wordt over dienaren van de Kerk en over de Kerk zelf, maar niet over de R. K. inwoners van ons land. Dat te uitsluitend in de dagvaarding ge- Naar verluidt is aan bedoeld voornemen deser dagen definitief uitvoering gegeven en sfjn de desbetreffende contracten reeds tot stand gekomen. acht De sle r W< êfijk aa iderweg besloten tot het orgi eenkomsten, waarvan Doos 30 cent Bij Apoth. en Drogist S WU HANDHAVEN KWALITEIT vóó» zich complicaties voordoen Gebruik VALDA PASTILLES hol sterk antiseptische geneesmiddel Moor vraag naar de ECHTE VALDA In Holtand»ch« dooien SO Van bevoegde zijde wordt ons medegedeeld, dat berichten betreffende een uitbreiding ran het personeel aan het departement van Defen met ongeveer 400 man volkomen onjuist zijn Vellicht zullen eenige personen in dienst worden genomen, doen dit zal dan ten hoogste 10 procent bedragen van het in bovenbedoelde berichten genoemde aantal. H. M de Koningin te Dinsdagmiddag te on geveer half vijf per auto van het paleis Soest- dijk vertrokken. Ik ben van meening, dat het geschrijf van deze menschen ontoelaatbaar is. Wan neer zij behoefte hebben, om te getuigen, te dat hun goed recht, wij hebben hier in Nederland gelukkig nog godsdienstvrijheid en daar zijn wij trotsch op. £r te niets te gen, zijn meening tegenover die van an deren te plaatsen, mits men niet kwetst. In het klooster der Eerw. Zusters Domini canessen. Huize, Bijdorp te Voorschoten, te T I overleden de Eerw. Zuster Maria Mathilde (in trad bij de N V. Olieslagerij v.h. H. W. Ver loop en Co. te Oudewater. De jubilaris, die op zestienjarigen leeftijd in het bedrijf trad en thans bedrijfsleider is, werd gehuldigd door directie en personeel, waarbij hem een geschenk onder couvert en verschil lende andere cadeaux werden overhandigd. steld. Op die grimden zal het vrijsprekend von nis van de rechtbank moeten worden beves tigd. Arrest IS Januari. Verschillende leden wezen op de beperking, welke de gemeentelijke autonomie de laatste jaren in velerlei opzicht heeft ondergaan. De voornaamste oorzaak daarvan Is uiteraard te zoeken in de benarde financieele moeilijkhe den, waarin tal van gemeenten zijn komen te verkeeren. Waar by de wet het belastinggetfed der ge meenten sterk te ingekrom^en, mag de vraag worden gesteld, of daartegenover de gemeen ten niet het recht hebben op een zoodanige regeling van de financieele verhouding tus schen Rijk en gemeenten, dat zij althans in staat zijn de als noodzakelijk erkende uitgaven op te vangen. Wanneer onder de huidige re geling ongeveer een derde gedeelte der ge meenten daartoe niet in staat blijkt, valt daar uit slechts de conclusie te trekken, dat de re geling te kort schiet. Sommige ledeu. betreurden, dat van de slide van de regeerlngsbureau's zich meer en meer h streven openbaart om den gemeentebesturen op schier elk terrein gebod op gebod te doen Het „regeeren per circulaire” had allerminst, de bewondering deser leden. Gerulmen tijd geleden werd bekend gemaakt, dat de minister van Defensie" voornemens zou sijn bij de N.V. Nederlandsche Vliegtulgen- fabriek Fokker te Amsterdam, een belangrijke opdracht te plaatsen ten behoeve van de lucht- vaartafdeeling te Soesterberg. de Kroon de voor onbepaal- Het Amsterdamsche gerechtshof behandelde Dinsdag in hoqger beroep de strafzaak tegen vier Duitechers, woonachtig in Nederland, me dewerkers van het tijdschrift ,J3e Wachttoren’^ dat uitgegeven wordt te Heemstede. Zij zouden zich schuldig hebben gemaakt aan beleediging van een bevolkingsgroep In het blaadje zou de katholieke bevolking van ons land beleedigd sijn. Ook de Nederlandsche redacteur had zich wegens overtreding van het betreffende artikel 137a W. v. S. te verantwoorden. Het vijftal was door de rechtbank te Haarlem vrijgespro ken, omdat in het artikel wellicht op beleedi gende wijze werd gesproken over de dienaren van de R. K. Kerk, doch niet over de katho lieke bevolking. In hooger beroep ontkenden de verdachten zich aan beleediging te hebben schuldig ge maakt. De procureur-g liet in zijn requisitoir ving hoorem De directie van de 'Fokkerfabrieken, tot wie wij ons out iahehtlngen hebben gewend, deelde ons mede, het bovenstaande te kunnen beves tigen. Inlichtingen omtrent aantal en soort der betrokken vliegtuigen, kon men ons niet verstrekken. Aangenomen mag thans bestelde vliegtuigen nieuwste producten van de Naar wij vernemen zal de heer D. Hambur ger, voorzitter van den Nederlandschen Bios coopbond. op Maandag 17 Januari z(jn vijf en twintigjarige werkzaamheid by het Bioscoop bedrijf herdenken. dat de tot de Blijkens het voorloopig verslag der Eerste Kamer over de begroeting van Binr.enland- sche Zaken voor 1938, maakten vvfschlllende leden er bezwaar tegen, dat de regeering de Zondagswet van 1 Maart 1815, dte door het gewoonterecht grootendeete hare kracht heeft verloren, tot nieuw leven wil trachten te gek ken. Met bevreemding hadden eenige leden kennis genomen van de mededeeling van den minis ter, dat bij zijnen ambtgenoot van Economische Zaken een wetsontwerp in voorbereiding is met betrekking tot de regeling van den markt- en straathandel. Zij meenden, dat deze aangele genheid niet tot de taak der regeering, doch tot die der gemeenten behoorde en vreesden, dat een reeds meermalen geconstateerde oen- tralteatie-zucht aan het evengenoemde voor nemen niet vreemd sou zijn. De heer P A. Wernlnk te Wassenaar, direc teur van Wernink's fabrieken te Lelden, zal heden zijn vijftigjarig jubileum als zoodanig herdenken. Ter gelegenheid van de jaarwisseling had een bewoner van den Rijswijkscheweg te Den Haag bezoek gekregen vanzijn schoonzoon uit Brus sel. Het boterde niet erg tusschen deze twee en Maandag kwam het tot een uitbarsting. Het begon met een woordenwisseling, doch reeds spoedig werd het erger en dreigde vader zUn schoonzoon met een revolver. Schoonzoon vluchtte het huls uit en zocht bescherming in de woning van zijn zwager In de Boerhaave- straat. Voorbijgangers hadden intusschen een poll- tle-agent gewaarschuwd. Dese stelde een on dersoek fa en hoorde van den bewoner, dat zijn Zooals bekend kan zijn, te de R.K. Vereen, van Toonkunstenaars onlangs door den minister van Sociale Zaken toegelaten tot het Voorzie nlngsfonds voor Kunstenaars, dat in 1935 door den minister gesticht werd, welke overheids bemoeiing ten goede zal konden aan kunste naars, die in nood komen te verkeeren. Tot dit fonds zijn tot op heden 5 groepen van kunstenaars toegelaten. De toelating van de RK. Vereen, van Toon kunstenaars tot dit Voorzienlngsfonds brengt voor de leden der vereeniging zeer belangrijke rechten, maar ook verplichtingen mee. Daar het bestuur van deze vereeniging een en ander mét de leden wenschte te bespreken en hen zoo volledig mogelijk wilde inlichten, is ;anteeeren van streek-by- de eerste Dinsdagmiddag te Utrecht plaats had in hotel Noord-Brabant onder leiding van den heer J. Sicking uit Den Haag. De opkomst was niet talrijk. Diverse aange legenheden, welke met de toelating in verband stonden, werden door den voorzitter uiteenge zet en toegelicht. - Voorlezing werd daarna gedaan van het regle ment. De verwachting werd uitgesproken, dat de toelating tot het Voorzienlngsfonds de toe name veui het ledental zal ten goede komen. De aan te sluiten vereeniglngen moeten aan het bestuur van het Fonds een bedrag betalen, dat bepaald wordt in verhouding tot het aantal leden der resp. vereeniglngen, terwijl het Rijk en de gemeente dit bedrag met een gelijk bedrag aan subsidie suppleeren. Oan. valt te noteeren, dat men een Jaar na toetreding voor uitkeering" in aanmerking.kan komen. Voor deze vereeniging kan deze pas verwacht worden tegen 1 April 1939. Op te merken valt, dat geen der leden ooit I recht kan doen gelden op een uitkeering, daar I het bestuur hierover beslist. Mén kan de uit- I keering wel zelf aanvragen, doch beslissingen worden door het bestuur genomen. Het karakter van het fondr aldus de toe lichting te dus geen steunregeling, maar een bepaalde vorm van-verzekering. Met belangstelling werd door de aanwezigen van een en ander kennis genomen. I schoonzoon nog een gevangenisstraf van maanden wegens oplichting te goed had. agent constateerde op het bureau, dat deze mededeeling Juist was en in gezelschap van een collega ging hij naar de woning van den zwa. ger in de Boerhaavestraat. Neen, hij te hief niet aldus werd him me degedeeld, toen de deur was opengetrokken en de zwager de agenten te woord stond. Als u mi) niet wilt gelooven, gaat dan zelf maar kijken, voegde hij er nog aan toe. - Dat lieten de agenten zich niet tweemaal zeggen. ZU liepen de trap op en doorzochten het huis. Hét scheen Inderdaad, dat de vogel reeds gevlogen was, doch schijn bedriegt. Zoo ook in dit geval. Een der agenten viel het op. dat het bed op een zolderkamer was afgehaald. Dit zou niet zoo heel bijzonder geweest zijn, wanneer de dekens en lakens niet op een ietwat eigenaar dige wijze aan het voeteneind waren gedepo neerd. Het vermoeden van den agent bleek jutet te zijn, want toen hij de dekens wegtrok, zat daar in gehurkte houding de schoonzoon uit Brussel. Deze, zich ontdekt ziende, vluchtte vla een raam het dak op, achterna gezeten door de agenten, die hem spoedig gegrepen hadden. Zij brachten hun arrestant over naar het bureau van politie, waar hij te ingesloten. De ledep van* de zeeliedenorganteaties te Umuiden hebben besloten, de binnenkomst van de nog op zee zijnde schepen af te wachten, al vorens naar see te vertrekken. De schepelingen achten Hét nieuwe contract niet bevredigend. Maandag en Dinsdag te geen enkele vteschers- Te Herten (L.) te Dinsdag vrij onverwacht overleden pastoor L. H. E. Bongaerts. De overledene werd geboren te Roermond 13 Sept. 1877 en priester gewijd 8 April 1905. Achtereenvolgens werd hij benoemd tot ka pelaan te Belfeld 23 Dec. 1906, cap. te Swalmen 25 Sept. 1908, Rector te 8teijl 17 Sept. 1915 en pastoor te St. Gertrulde 1 Oct. 1928. Sinds 1 Juli 1934 was h|j pastoor te Herten. 1 de wereld mej. Marguerite Fovel). Verscheidene leden verklaarden Zondagshei liging voor te staan, doch ten aanzien van een regeling der Zondagsrust van meening te zijn, dat daarbij met de m verschillende streken des lands vaak sterk uiteen loopende wenschen der bevolking rekening behoort te worden gehou den. Zij oordeelden derhalve een nieuwe Zondags wet gewenscht, waarin algemeene regelen wor den opgenomen en aan de gemeentebesturen de bevoegdheid wordt toegekend om nadere, ver der strekkende, voorzieningen te treffen. Verschillende leden begrepen niet het verzet tegen lijkverbranding. Sommige leden vreesden, dat onder den schijn van strijd tegen zedenverwildering welke strijd uiteraard hunne instemming hart Maandagavond heeft zich in het dorpje Dei! by Oeldermalsen een ernstig geval van kolen- dampvergiftiging voorgedaan, dat geen menschenlevens heeft gekost. In een gebouw, toebehoorende aan de Meis- jesvereenlging. was een bijeenkomst van een dertigtal meisjes van 18 tot 20 jaar. Verschil lende meisjes kregen in dén loop van dén avond hoofdpjjn, maar geen der aanwezigen vermoedde, dat deze door de kachel werd ver oorzaakt. Tegen het einde van de bijeenkomst kwam mej. J. Verbeek de zaal binnen, die direct be merkte, dat de lucht bedorven was. Nauwelijks had zij dit geconstateerd, of een meisje ver loor ham- bewustzijn, onmlddeliyk gevolgd door nog een zestal andere. De meisjes werden aanstonds naar bulten gebracht en op stoelen gelegd. Als een loo pend vuurtje ging dit gebeuren door het rus tige dorpje en verwekte groote consternatie. Den direct ontboden dr. V. d. Hooft ge lukte het vier meisjes spoedig weer tot het bewustzijn te brengen, den overige moest eerst een injectie worden toegediend, waarna zy per auto naar hun ouderlijke woning wer den vervoerd. Naar wij Dinsdag vernamen, baarde haar toestand geen zorg. Zij moeten echter volkomen het bed houden. Hiertegenover meenden andere leden, dat men. op deze wijze redeneerend, heel spoe dig in naun der vrijheid een pleidooi kan leveren voor de meest onbegrensde bande loosheid. Zij wezen er op, dat vele ontspan, ningsoorden in het bijzonder strand en strandbaden door de vrijheden, welke men zich daar meent te mogen veroorloven, een zoodanig beeld dreigen te gaan vertoo- nen, dat zij voor personen met andere op vattingen ontoegankelijk worden en dezen aldus in hunne vrijheid van beweging wor den belemmerd. Het bestuur van de -Koninklijke Neder landsche maatschappij tot exploitatie van petroleumbronnen in Ned.-Indiè deelt mede, dat besloten te, over het boekjaar 1937 een interim-dtvldend uit te 'keeren van zes procent. Dit dividend te 11 Januari. e zwarte lei, welke wij ons allen nog J J uit onze gelukkige kinderjaren op de dagschool herinneren, is in den loop der jaren bij het onderwijs steeds meer in onbruik geraakt. Het papier met potlood, penhouder en inkt heeft de lei verdrongen; niet alleen de lei, maar ook de onvermijdelijk daarbij behoorende altijd muf-riekende sponzedoos, het on- ooglijke, zurige en groezelige sponsje, de zich daarin behaaglijk voelende, weinig kieskeurige en gauw tevredene uitloopen- de boontjes, en ,Jast not least" de melk- •achtige zachte en de krassende keiharde maar altijd in wonderlijk rijk gekleurd papier gejurkte griffels. De kinderlijke schoollei was als een miniatuur-editie van het imposante schoolbord, waarop de meesterhand de op te lossen raadse len van primitieve wetenschap en cul tuur in het krijt zette. Thans is zij niet veel meer dan een niet eens meer bij zonder gewaardeerd speelgoed voor de kinderkamer, dat bedachtzame ouders met levendige jeugdherinneringen aan hun knoeizuchtig kroost ten geschenke, geven in de overigens ijdele hoop, dat de teeken-en-krabbel-en-schrijfzucht be hang en meubels zal sparen en zich uit sluitend zal concentreeren op het kleine zwarte lei-vlak tusschen de houten lijst. Toen eer. vlsscher Dinsdagnacht over de Markt te Veere kwam, nam hij een sterke brandlucht waar. Tot zijn schrik Opmerkte hij achter de ramen van de eerste verdieping van het oude stadhuis een lichtschijnsel. HU maak te direct alarm, waarna bij onderzoek bleek, dat In de burgemeesterskamer onder een gas haard. dien men had laten branden, een gat In den vloer was gebrand. Het brandje was spoe dig gebluscht. regeering blijkens afwijzend Ondanks het feit, dat de haar vroegere verklaringen over de s«. parkeerhefflngen stond, is zy dus toch gezwicht voor den aandrang welken het Haagsche gemeentebestuur in dezen heeft uit geoefend. Het gevolg is dus, dat de automo bilisten in Den Haag voor het geregeld laten staan van hun voertuig voor of naby perceelen, waar zy wonen of werken, een extra belasting zullenmoeten betalen. Het is te hqpen, dat het Haagsche gemeen tebestuur tenslotte het onblliyke van deze extra-hefflng, welke daarenboven voor een ge meente als Den Haag als een onwaardige bron van inkomsten moet worden beschouwd, zal in- zten en tot intrekking van dit besluit zal over gaan. Tot zoolang zullen de automobilisten te Den Haag zich aan de Haagsche verordening heb ben te onderwerpen. Naar wy vernemen, heeft Haagsche parkeerverordenlng den tyd goedgekeurd. Den Haag verkeert daar- ty in een uitzonderingspositie, daar voor an dere gemeenten een dergeiyke goedkeuring niet is verleend. r wordt vooral door cultureel ontwik kelde intellectueelen steen en been ge klaagd over de banaliteit en de zoute loosheid van vele zgn. populaire radio-uit zendingen, over het enorme onbenulligheids- gehalte van vele films en veel lectuur. Niet alleen ten onzent, maar ook in het buiten land worden dergeiyke klachten gehoord. Zoo heeft in Amerika, »ur radio en film en funny-peper (grappig bedoelde plaatjes- kranten voor groote menschen) over het algemeen gespeend zyn van elke poging tot cultureele en intellectueele verheffing en ver edeling. een lid van de „Federal Communica tions Commission”, mr. O. H. Payne, onlangs als zyn meening te kennen gegeven, dat de radio en de films van de inwoners der Ver- eenigde Staten „volwassen kinderen” maken. Hy verklaarde, dat het gemiddelde radio programma bestemd was voor een intelligen tie, geiyk aan die van een kind van twaalf jaar. Het verstandeiyk vermogen van een kind van twaalf jaar. aldus zeide hy, te een mooi ding by een twaalf-jarig kind, maar niet by iemand van dertig. Men moet do radio-industrie beletten de ontwikkeling van den Amerikaanschen geest tegen te gaan. Er is geen ■géldige reden, waarom een op voedkundig programma niet onderhoudend genoeg kan werden gemaakt om de groote massa van intelligente menschen aan te trekken. Wat mr. Payne hier over de radio zeide, past zeer zeker ook op de Amerikaan- sche film, en geldt in zwakkere of sterkere mate óók voor andere landen dan de Ver- eenlgde Staten. Waar steeds meer gemeenten een beroep moeten doen op de byzondere hulp van het Ryk. wordt het vraagstuk van de samenvoe ging van gemeenten volgens verschillende leden in hooge mate urgent. Door het scheppen van grootere meer krachtige gemeenschappen zou de druk van een aantal noodiydende gemeen ten aanmerkeiyk kunnen worden verlicht. Andere leden verklaarden in te stemmen met het standpunt der regeering in dezen. Té Velddriel heeft een hevige vechtpartij plaats gehad tusschen een tweetal jongelieden, die den ayandün een café hadden doorgebracht en licbteïyk aangeschoten naar huls terugkeer den. Onderweg ontstond een woordenwisseling, welkeGn een verwoede vechtparty ontaardde. Plotselmg ging v. E. zyn tegenstander V. met een mes te iyf en bracht hem eenige steken toe in heup en armen. Het slachtoffer zakte bloedend ineen en te door omstanders by een dokter binnengedragen. Nadat eerste hulp was verleend is V. naar het ziekenhuis vervoerd. De dader was gevlucht, doch werd spoedig door de politie gearresteerd. Hy werd op het politiebreuau Ingesloten en zal ter beschikking van de Justitie worden gesteld. De aangehou dene heeft een volledige bekentenis afgelegd. - De lei is uit den tijd geraakt als de ha gelwitte, hard gesteven, platliggende, breede knapenboord en de daarbij pas sende vlinderende Javalltère”Men kan dat betreuren, maar de geschiedenis neemt nu eenmaal haar loop. Overigens, hgeveel attracties er ook aan de lei ver bonden mochten zijn, zü werd tot een folterwerktuig van uitzonderlijke wreed aardigheid, wanneer men, in den hoek op de knieën gezet, haar boven het hoofd moest tillen of wanneer zij door een schoolkameraad als slagwapen werd ge hanteerd In ’t nationaal-socialistische Duttsch- land, waar men ondanks al het nieuwe een buitengewone voorliefde heeft voo» ‘t oude, mits dit oude maar Oermaansch ft, heeft men de schoollei althans voor de laagste twee klassen van het Lager Onderwijs weer volledig in eere hersteld. Dit is geen uiting van de zucht óm de groote klok der tijden achteruit te zet ten, op gevaar af het uurwerk te beder ven, maar een bittere noodzakelijkheid in verband met den nijpenden papier- nood. Wat zou het een geluk, niet in *t minst voor de nationaal-socialisten in Duitschland zelf, zijn, indien zij weer met een schoone lei zouden kunnen be ginnen/ echter worden, behooren Fokkerfabrieken en dat derhalve de luchtmacht zal worden uit gebreid met eenige tientallen der nieuwste Fokker-Jagers van het type D 21, eenige tien tallen snelle tweemotorige gevechtsvliegtuigen van het reeds dadelyk na zyn verschUnen op den Paryschen luchtvaartsalon.ytn 1936 zooveel opzienbarende type kruisers T 5, alsmede een aantal soortgelyke, doch zwaarder bewapende luchtkruisers van een iets zwaarder type. iettemin begaat mr. Payne een fout, wanneer hy zegt, dat radio en film de inwoners van Amerika vol wassen kinderen maken. Hy zou de werke lijkheid meer recht hebben laten wedervaren, indien hy verklaard had, dat radio en film de Amerikanen tot volwassen kinderen hou den. Igunen meer d* waar ter wereld ook worden radio en film in de Vereenigde Staten jreéxploiteerd ais een louter conunercieele „business”, waarbij de producers en exploi tanten zich niet zoozeer afvragen, wat moe ten wy het publiek geven, als wel: wat wil het publiek van ons hebben? Radio en film passen zich aan by de mentaliteit v»n hun klantenpubllek. dat hun liefst zooveel moge- n lyk dollars moet leveren in ruil voor het geboden amusement. Het groote publiek van luisteraars en bioscoopbezoekers te over ge heel de „beschaafde" wereld-vrywel van het zelfde intellectueele en cultureele gehalte. Heeft de bekende Nederlandsche psycho- technicus prof. Roels niet eenige jaren ge leden in een wetenschappeiyk betoog ver klaard. dat doelmatige reclame Ingesteld behoorde te zyn op het bevattingsvermogen en het begrip van normale kinderen van ongeveer veertien jaar? Dat gold ook voor Nederland, dat zich er althans vroeger op beroepen mocht een der best onderwezen landen van Europa te zyn. Of dese reputa tie, niettegenstaande de niet zonder ern stige schade aan het onderwijs hoog gehou den leerllngenschaal, nog kan gehandhaafd worden, is minstens twyfelachtig. Donderdag 23 Dec. diende voor het gerechtshof te 's-Hertogenbosch in hooger beroep de straf zaak tegen M. J., uit Venlo, chauffeur, die door de rechtbank te Roermond veroordeeld was tot een gevangenisstraf van zes maanden met ont zegging van de bevoegdheid om eenig motor- rytuig te besturen gedurende den 'tyd van een jaar, ter zake dat hy op 16 Mei J.l. te Horst I boot uitgevaren. met zyn auto een aanrijding veroorzaakt had met den burgemeester van Meenoo, den heer P. L. A. van den Berg, die op slag gedood was. De advocaat-generaal had bevestiging van het vonlns der rechtbank geëlscht. Het gerechtshof deed thans uitspraak In deze zaak en bevestigde het vonnis der rechtbank. De houders van de aflosbaar .gestelde obli- gatién der tweede vier pCt. leenlng 1937 der gemeente Rotterdam hebben dermate van het Van verschillende zyden werd critiek ge- voorkeursrecht gebruik gemaakt, dat op de vrye oefend op de toepassing, door de regeering Inschryvingen een belangryke reductie moet gegeven aan de artikelen 125 en 126 der Amb tenarenwet. Er doet hier een nieuwe figuur haar Intrede in ons staatsrecht: het regee- rings-decreet. De regeering schryft voor, aan welke normen loonen. salarissen en verdere arbeidsvoorwaarden moeten voldoen; slechts een I dag. waarop hy vyftig jaar geleden in dienst zeer bescheiden bewegingsvrijheid wordt aan de lagere organen nog gegund. Men stelde de vraag of deze vryheld niet eenigszins zou kun nen worden verruimd. Een vyfjarig Jongetje J. M. C. H. te Den Haag, dat 21 December op het Newtonplein al daar door een vrachtauto werd aangereden en Sommige leden klaagden, dat het belasting- met een hersenschudding moest worden opge- gebied van de gemeenten veel te beperkt te en nomen, te Dinsdag aan de gevolgen overleden. zich daarenboven hoofdzakelyk niet tot eigen heffingen, maar tot opcenten op ryksbelEtótln- gen bepaalt. zy betreurden, dat in toenemende mate de bewoners van centrum-gemeenten door de randgemeenten worden weggezogen. Ook door andere leden werd dit laatste als een hoogst ernstig bezwaar gevoeld. -w-'w e erkenning van het feit, dat de ont- 1 wikkeling en de smaak van bet ge- middelde groote publiek niet uitgaan boven die van kinderen van twaalf tot veer tien jaar levert den leider* van radio- en fllm-bedryf geen deugdelyk argument voor een zoo groot mogeiyke aanpassing van het door hen geboden* aan die mentaliteit, zelfs niet, wanneer men toegeeft, dat radio en film zonder een massale gewillige consumptie niet kunnen bestaan en dus wel degelijk rekening met die mentaliteit hebben te houden. Redelyk rekening houden met de menta liteit van het groote publiek wil echter niet zeggen, aan die mentaliteit toegeven op pun ten en gebieden, waar niet toegegeven mag worden, het wil óók niet zeggen die menta liteit houden op het lage peil, waarop zy nu eenmaal staat, en nog minder die mentali teit op nog lager niveau brengen door tege moet te komen aan de laagste en minder waardigste instincten, welke nu eenmaal in elke mln of meer gebrekkig gecultiveerde massa en ook in lederen indlvidueelen mensch sinds den zondeval van het eerste menschen- poar leven. Willen radio en film aan hun hoogste en edelste taak en roeping en ver- antwoordeiykheid en mogeiykheden op cul tureel gebied beantwoorden, dan dienen zU, uitgaande van de bestaande werkelykheid, van het begrlp«- en bevattingsvermogen van het massapubliek, de ontwikkeling en den smaak van luisteraars en bioscoopbezoekers op te voeren. Dat dese belangryke paedago- gische taak, In den ruimsten zin des woords, slechts langzaam en geleideiyk met veel psychologisch inzicht en tact kan ge schieden, spreekt wel van zelf. In ons land hebben dese inzichten, vooral in intellec tueele kringen, reeds zooveel veld gewonnen, dat hun invloed zoowel in de radio- als in de filmwereld duidèïyk vallen waar te nemen. Maar ook by ons, wordt „populair” te vaak nog een synoniem geacht van „banaal” en „triviaal", ook by ons berust men te vaak nog in de opvatting, dat de volwassen kinde ren der massa niet op te voeden zouden zyn tot een cultureele meerderjarigheid en mondigheid. De volwassen kinderen van twaalf Jaar zyn in Amerika (Juist ten gevolge van den invloed van radio en film) misschien meer bedorven dan by ons, by ons zyn zy nog geenszins geiyk aan die volwas sen kinderen, aan wie het Evangelie het Ryk der Hemelen heeft toegezegd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1938 | | pagina 5