ONS BLAD
boven Woehoe
Chineesdie vliegers V o o
Symphonic van technische
perfectie
Het nieuws van heden
Beide partijen in
Teruel
Prins Michael in
den storm
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAB
BRILLEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
OOK SPOORFONDS
De ééne politiek
van den H. Vader
O!
-
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
A
De aankondiging der
blijde gebeurtenis
Groot verschil met het.
jaar 1909
De distributie
1
In 1909
In alle werelddeelen
De arrestatie» te Iran
ln 1938
Twee joden gedood en vier gewond
oq
I.
Bakkers mogen 2 uur
eerder beginnen
Burgers moeten Madrid
verlaten
Nieuwe aanslagen in
Palestina
De torpedojager, die met gewel
dige stormen te kampen heeft,
tracht Constanta te
bereiken
Minister Soetsoegoe
aan het woord
DIT NUMMER BESTAAT UIT
8 BLADZIJDEN
Zes Japansche vliegtuigen en het
vliegveld by het bombarde
ment vernield
-
Evacuatie van de hoofdstad
Op den dag van de blijde
gebeurtenis
Queipo de Llano verklaart, dat de
situatie in de omstreden stad
niet too eenvoudig ii
In enkele minuten tal het voor
Nederland too belangryke
feit wereldkundig
tyn gemaakt
DONDERDAG 6 JANUARI 11
EEN EN DERTIGSTE JAARGANG No. 81
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt 20 cl p.
regel; Ingezonden Mededeelingen 40 CL p. r.
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bij abon
nement wordt op aanvrage gaarne door onze
Administratie verstrekt
De uitbreiding van het Ryh Gods
in de zielen
O-
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
I
terug te drijven.
ongeveer
De -;J»etit Parlsien" meldt, dat te Irun tege-
Mint
on*
Indien de Engelschen rechtvaardig zouden
handelen, zouden de Japanners niets seg-
gen, maar de Britten stin niet billijk.”
De H. Vader ontvangt do leiders der Universi
taire afdeeüng der Italiaansche Kath. Actie.
Chineeeche vüegtalgen hebben net eneeos Woo
hoo gebombardeerd.
Maar dan komt het vraagstuk van de distri
butie.
militaire autoriteiten hebben
l enkele uitlegging verstrekt
Vervolgens sprak de H. Vader de overtuiging
uit, dat de leiders der Katholieke Actie steeds
van degen geest doordrongen sullen blijven.
■en aMgebreido smokkelhandel ontdekt; seven
personen erbij betrokken.
Zuster Trijntje Boonstra, eerste verpleegster van H. X. H. Prinses Juliana, tydsts»
haar dageiykschen arbeid in ^Bronovo”
De volledige uitrusting van de wieg, welke aan H. X. H. Prinses Juliana door
bestuur en susters van „Bronovo" werd aangeboden
Twee dagen hadden deze journalisten de
beschikking over het' werkvertrek van den heer
Van Geen. In den vroegen ochtend van den
SOsten April kwam aan dit wachten een einde
Even na zeven uur kwam de heer Van Geen zijn
kamer binnen, „het gelaat moe en strak en
even wachtend voor hij sprak,’’ zooals een der
aanwezige journalisten later schreef.
Zeer onder den indruk deelde H. Ms. parti
culiere secretaris mede; .Messieurs. C’est une
princesse”. „Mtfne heeren, het is een Prinses’*
Nu ook Prins Bernhard, na zijn verbijt
het Amsterdamsche Burgerziekenhuis,
in het poleis is teruggekeerd, concentreert
zich de belangstelling van ons volk meer en
meer op de dingen, welke in de naaste
toekomst te Soestdljk zullen geschieden.
Er is echter nog meer.
Zooals men weet sullen er saluutschoten ge
lost worden. Dit was ook in 1909 het geval. Toen
ging het echter met het afvuren van die scho
ten niet zoo vlot, als met de verspreiding van
bet bericht.
Eerst om negen uur ging het eerste schot
op het Haagsche Malieveld af. En de prinses
was, blijkens de Buitengewone Staatscourant,
welke toen in den loop van den ochtend ver
scheen, om 6.50 uur geboren.
De regeering beeft nu maatregelen getroffen
om te zorgen, dat de saluutschoten slechts lut
tele seconden na het bekend worden van de
geboorte van een prins of prinses door de lucht
zullen daveren.
Daarom zijn in de kazernes van de verschil
lende garnizoensplaatsen eveneens telex-toestel-
len geplaatst, welke onder voortdurende be
waking van een officier zijn gesteld.
Deze toestellen zijn aangesloten op het „A.
N. P.”-net, zoodat de garnizoenscommandanten
gelijktijdig met de dagbladen en met den radlo-
omroep het bericht ontvaqgen.
De commandant zal dan onmiddellijk de eer
ste saluutschoten doen lossen.
Het kan dus slechts één halve minuut du
ren of het bericht ie overal, la ons eigen
land en daarbuiten, bekend, per radio dus
gelijk als via de nieuwsbladen.
van
De
her-
Bovendlen mag, voorsoover het betreft brood
bakkerijen. aan welke een vergunning, als be
doeld in artikel 37. eerste lid der Arbeidswet
1919, is verleend, op dien dag eveneens twee
uren vroeger, dan krachtens die vergunning
veroorloofd is. worden begonnen met het ge
reedmaken van deeg en ovens.
Brood, dat na 9 uur des namiddags van den
vorlgen dag gebakken at opgewarmd la, mag
van a uur Is morgens af werden verkocht ot
af geleverd.
Volgens de laatste radlo-berichten, tracht het
schip terug te keeren naar Constanza, vergezeld
van een ander vaartuig.
De torpedojager bevindt zich op
62 mijlen van Constanza.
e/tegenwoordige po-
ilWloed der commu
nisten overheerschend woiden. Soetsoegoe gal
als zijn meenlng te kennen, dat Japan zich op
langdurige vijandelijkheden moet voorbereiden,
omdat de Inneming van Nanking geen einde
heeft gemaakt aan het Chlneesch-Japonsche
conflict.
In de hotelkamer, hoofdkwartier van het
„A. N. P.", staat een telex-toestel, dat met
een speciale lyn is verbonden met het Amster
damsche kantoor van het ,A.NP.”. Onmiddel-
Hjk na ontvangst van bet bericht uit het pa
leis wordt het naar Amsterdam getelext, doch
op deze telexlijn zijn ook aangesloten twee
ontvangstmachines, welke In de vertrekken voor
de Nederlandsche pers, en twee, welke in hotel
Trier zijn opgesteld (twee, en niet één, voor
de zekerheid).
Duurde bet in 1909 nog een uur eer t heug
lijke nieuws bekend was en ruim twee uur al
vorens de saluutschoten klonken, in 193S zal
bet geen kwestie van een uur, zelfs niet van
een half uur zijn, doch slechts van minuten.
Onze soldaten hebben de loopgraven be
zet, welke de nationalisten hadden aange
legd; in de stad werd het klooster van
Santa Clara bezet.
Mohammed el Onsl, de secretaris van Emir
Abdallah, is twee malen het voorwerp geweest
van een revolveraanslag in Transjordan». Bel
de keeren is hij ongedeerd gebleven. De aan-
slagpleger is gearresteerd.
Een directe telefoonlijn zonder tus-
schenkomst van centrales, telefonisten of
schakelborden waarborgt de onmiddellij
ke verbinding en het blijvend contact tus-
schen het paleis en de werkkamer van het
A. N. P. in bet Badhotel.
De beslissing zal evenwel niet hier ko
men; zoodra de tijd het zal veroorloven, zal
deze zaak spoedig geregeld worden.
De minister van Sociale Zaken heeft be
paald, dat op den dag na de geboorte van
een prins of prinses of. Indien de geboorte
plaats heeft op een Saterdag, op den
Maandag daarop volgende, in bakkerijen
arbeid zal mogen worden verricht twee uur
vóór het tijdstip, waarop krachtens de
Arbeidswet met dien arbeid sou mogen
worden begonnen.
lijnen zijn uit bet gewone verteer genomen en
aangesloten bij het Badhotel.
Voorts zijn in hotel Trier, het bekende hotel
aan den Straatweg, recht tegenover het Pa
leis, de correspöhdenten van bultenlandsche
bladen ondergebracht. Hier zijn speciale voorzie
ningen getroffen om de telegrammen zoo spoe
dig mogelijk naar het buitenland te kunnen
wegwerken.
Op een vraag over-de toekomst van Sjanghai
antwoordde de minister: „De Enge Lachen treden
op, alsof de Internationale concessie hun toe
behoort. De zetels In den gemeenteraad en de
ambtenaarsplaatsen moesten eigenlijk worden
verdeeld volgens het aantal Inwoners van iedere
nationaliteit en by de bultenlandsche douane
ambtenaren móet een verdeeüng volgens de
beteekenls van den handel dor landen geschie
den. Tot dusverre hebben de Engelschen groo-
tendeels bijgedragen tot de ontwikkeling van
Sjanghai.
Zoo zal het niet meer zijn. De Engelschen be
hoorden te begrijpen, dat een volk, begaafd mot
dynamisme, zich wel moet uitbeelden.
Het algemeen Nederlandsen Persbureau heeft
voor deze dagen een nieuw bijkantoor ingericht,
dat tevens het hoofdkwartier der berichtgeving
over de blijde gebeurtenis zal zijn en dat ge
vestigd Is in bet Badhotel te Baam. Dit hotel
is reeds jaren her zeer nauw verbonden ge
weest met het Paleis SoestdiJk en deszelfs be
woners. Steeds weer namen hofdignitartssen en
autoriteiten, die hun bezigheden voor korteren
of langeren tijd in het paleis moesten verrich
ten, hun intrek in het Badhotel. Altijd was er
in het hotel wel iets aan de hand, dat met
het paleis te maken had en over en weer was
er geregeld contact.
Hier is nu het centrale punt gevestigd, van
waaruit straks het blijde bericht de wereld zal
worden ingezonden.
Behalve het N. P.“ hebben tal van andere
persvertegenwoordigers hun intrek in het Bad
hotel genomen. Niet minder dan 14 telefoon-
Hierbij kwam de H. Vader terpg op ZQn
Kerstrede en zeide, dat de leiders dezer
Katholieke Aetie doordrongen sfjn van
de woorden die Onze Beer Jeins Christus
sprak dat Hjj niet gekomen is om oen
politiek rjjk te stichten, maar om het Rtjk
van God uH te breiden in de zielen.
Dat is ook de eenlge politiek van don
H. Vader.
Nog zijn wij niet aan bet einde.
Niet alleen Nederland in Europa, doch ook
Nederland in Azië en in Amerika wacht vol
spanning op de komende dingen. En daarom is
ook op het departement van Koloniën een
telex-ontvangstmachlne. aangesloten op het
,A N. P.”’-net, geplaatst.
Gelijktijdig met de Indische pers via „A- N.
P.” en Aneta zal dus ook. de Indische regeering
(en wel officieel door de Nederlandsche) ten
spoedigste worden ingelicht.
Toen Prinses Juliana in 1909 werd geboren,
waren er nogal wat moeilijkheden. De bulten
landsche en ook de Nederlandsche persver
tegenwoordigers waren ernstig ontevreden over
de medewerking, welke zU van de autoriteiten
ondervonden en meenden, dat de regeling ten
aanzien van de berichtgeving veel te wenschen
overliet. Het kwam zelfs tot een offlcieele klacht
by den minister van Bultenlandsche Zaken.
Dat wa» jhr. mr. R. de Marees van Swlnderen,
die de kwestie o. a. met den particulieren
secretaris van H. M. de Koningin, baron Van
Geen (destijds nog jhr. Van Geen), besprak.
Het gevolg van deze bespreking was, dat de
heer Van Geen aanbood een beperkt aantal
journalisten in zijn werkkamer ten palelze
Noordelnde toe te laten. Elf vertegenwoordigers
van de pers viel dit voorrecht te beurt. Het
waren zes bultenlandsche correspondenten en
vijf Nederlandsche journalisten.
Naar Domei uit Tokio meldt, heeft de minis
ter van Binnenlandse!» Zaken, admiraal Soet
soegoe, In een Interview verklaard, dat hij den
Indruk had. dat de nationale Chlneesche regee
ring wanhopige pogingen doet om door het
brengen van wijzigingen in de nationale regee
ring bet hoofd te bieden aan den toestand, die
door de snelle Japansche overwinning is ge
schapen.
Volgens hem zag Tsjang Kal Sjek zich voor
het volgende alternatief gesteld: Indien hl)
zich aan de Japanners overgeeft, kan hij voor
zijn leven vreezen, en Indien hij niets doet om
wijziging te brengen in de,
sltie van zijn land, zal de 1
BUREAUX:
ALKMAAR, Hof 6, Telefoon 4330 en 4220
DEN HELDER, Stationsstraat 3, Telefoon 771
HOORN, Koapoortsweg 94, Telefoon 412
SCHAGEN, Molenstraat 52, Telefoon 81.
ABONNEMENTSPRIJS:
Met Inbegrip van gratis ongevallenverzeke
ring: voor Alkmaar ƒ2.per kwartaal of
15 cents per week, voor bulten Alkmaar
2.50 por kwartaal of 20 cents per week.
Ultg. N. V. Drukk. De Spaarnestad - Haarlem.
En dat alles door één enkele handbeweging,
door één vingerdruk.
„Een zoon geboren”. .Een dochter geboren”,
het is in de werkkamer van het „A. N. P.” op
de telex getikt en dan: ratelen de telexmachl-
nes in Nederland, wordt het bericht uitgespro
ken voor den Nederlandschen omroep, donde
ren de kanonnen in de garnizoensplaatsen,
seint de regeering naar Indië, Aneta naar de
Indische bladen, wordt het bericht aan Reu
ter, Havas, D. N. B. overgebracht, terstond her-
haald In de draadloo^e werelduitzendingen, per
morse en per heil.... het is als een Symphonic
van technische perfectie....
Toen was bet de taak der journalisten om het
nieuws te verspreiden. Een der Nederlandsche
persvertegenwoordigers, de heer 8. Vaz Dias,
dtreteur van het Nederlandsch correspondentle-
bureau voor dagbladen, die in het paleis heel
goed bekend was, wist een vertrek waar een
telefoon stond. Van daar uit telefoneerde hij
bet bericht naar het correspondentiebureau,
waar onmiddellijk een groot aantal dringende
telegrammen naar alle bladen in het geheele
land werd verzonden.
De andere journalisten renden onmiddellijk
bet paleis uit om bet bericht zelf naar hun
redacties te brengen of telefonisch naar bet
buitenland door te geven.
Bulletins waren In een ommezien gedrukt en
verspreid. Deze bevatten slechts de mededeellng;
„Een Prinses is geboren.”
Tegen acht uur was het bericht in Den Haag
algemeen bekerfd en« korten tijd later ook in
de andere steden en plaatsen In ons land.
En hier komen wij op het onderwerp, waar
over wij thans iets willen mededeelen, omdat
bet natuurlijk een ieder zal interesseeren te
vernemen, hoe het bericht bekend zal wor
den gemaakt en wat er alzoo aan de organi
satie van die bekendmaking verbonden Is.
De kwestie van de bekendmaking van derge
lijke belangrijke berichten is dikwijls niet
eenvoudig te regelen, althans niet eenvoudig
naar aller eenoegen te regelen.
Zuster Romkje Vermeer, verpleegster van H. X. H. Prinses Juliana by haar arbeid t
in „Bronovo”
Is de blijde gebeurtenis, welke in het prinse-
Ujk gezin te wachten staat, het onderwerp van
den dag voor het geheele land, hoeveel te meer
is zij dit In Baam en Soestdljk, waar men nog
meer intens meeleeft met de dagelijkse!» voor
vallen in het eenvoudige witte paleis, dat
halve-maanvormlg zich tusschen de bosschen
uitstrekt en van waaruit straks naar een
ieder hoopt de heuglijke tijding der ge
boorte van een prins of.een prinses aan de
wereld bekend zal worden gemaakt.
DIENST AANBIEDINGEN, Gevraagd of Aan
geboden, geplaatst onder de Omroeper-
ja van seconden, welke zullen verloopen tus-
schen het moment, waarop bet bericht der ge
boorte uit het paleis naar het .A. N. P."-bad
hotel wordt getelefoneerd en het oogenbllk.
waarop het geheele Nederlandsche volk, in
hulzen, in fabrieken en werkplaatsen, op kan
toren, op het land of langs den weg, vernomen
zal hebben, hetzij door de bulletins, hetzij door
de radio en door het gebulder der kanonnen,
dat de blijde verwachting in vervulling Is ge
gaan, dat de geboorte van een prins of prinses
een feit is geworden.
Toen de Chlneesche vliegtuigen boven het
vliegveld kruisten, haalden zij een Japansch
toestel omlaag, terwijl de vijf andere toestellen
op den grond vernield werden.
Voorts meldt het agentschap, dat de Chi-
neezen tijdens hun raid op Woehda op 3 Ja
nuari twee Japansche oorlogsschepen, men
meent, torpedobootjagers, tot zinken hebben
gebracht.
Hoe aal bet dit jaar gaan?
Andere verhoudingen zijn ontstaan en de
techniek staat met haar modernste hulp
middelen ter beschikking om het blijde
nieuws vrijwel gelijktijdig in de groote ste
den en in de kleine plattelandsgemeenten,
In binnenland, zoowel als In het buitenland,
als in onze overzeese!» gebiedsdeelen be
kend te maken.
BOEKAREST, 6 Jan. Een Reuterbericht
uit Boekarest van hedennacht half één
meldt, dat de Roemeense!» torpedojager
Begins Maria, die zich met kroonprins
Michaël naar Athene begaf om het huwelijk
bij te wonen van kroonprins Paul van Grie
kenland, dertig uren lang met geweldige
stormen te kampen gehad heeft te do
Zwarte Zee.
De gemeenteraad zal over twintig dagen de
levensmiddelenkaarten herzien en die van de
genen, die niet mogen blijven, intrekken. De
raad zal zich ook belasten met de verdeeling
der vertrekkende burgers over het gebied, dat
door de llnkschen beheerecht wordt. Politie
maatregelen zullen genomen worden om de
ontruiming ten uitvoer te leggen.
HANGT8JAU, 5 Jan. (Havas) Het Chl
neesche telegraaf-agentschap Central News
meldt, dat de Chlneesche vliegtuigen, die
Woehoe hebben gebombardeerd, daarbij sss
Japansche vliegtuigen en bet Japansche
vliegveld hebben vernield.
Te Madrid Is een decreet uitgevaardigd,
waarin bevolen wordt, dat alle burgen,
wier aanwezigheid niet noodig is voor oor-
logsdiensten, de hoofdstad binnen dertig
dagen moeten verlaten.
Onze troepen hebben verscheidene afdeelin-
gen van de llnkschén omsingeld, zoodat zij niet
meer kunnen terugtrekken. Men moet niet ver
geten, dat de strijd in Teruel hardnekkig en
moeilijk is; de straten zijn klein en kronkelig.
Op hetzelfde oogenbllk wordt het bericht dus
ontvangen door het ,A. N. P.” in Amsterdam,
door de Nederlandsche journalisten in Baam
(Badhotel) en door de bultenlandsche persver-
tegenwoordlgers In hotel Trier te Soestdljk.
Slechts enkele seconden later begint bet groo
te raderwerk van de Amsterdamsche telexin-
stallatle te werken (slechts enkele seconden,
omdat In Amsterdam per bond het bericht ont
vangen wordt en deze band dus onmiddelltfk
in den zender voor het groote telexnet van
het „ANP" kan worden gelegd) en op dat
moment ontvangen circa 80 couranten in het
geheele land het bericht, waarnaar aller be
langstelling uitgaat.
De omroepvereenlgingen worden op hetzelfde
moment van den Inhoud van het bulletin in
kennis gesteld, i
De Spaanse!» ambassade te Londen heeft
aangekondigd, dat de Spaanse!» regeering
maatregelen heeft genomen om de tweede stor
ting te verrichten van de gelden, welke zij aan
Engeland schuldig Is overeenkomstig het Jong
ste clearlngverdrag.
In flnancieele kringen wordt deze storting
op 73 duizend p. st geraamd.
De wieg, welke Woensdag aan H. X. H. Prinses Juliana werd aangeboden door hst
bestuur en de susters der Haagsche Diaconessenvereenigtng „Bronovo”. Da wieg
werd aanaeboden ten valeise Soestdljk
Onze Romeinse!» correspondent
dxl. 5 Januari:
Zijne Heiligheid de Paus heeft heden in een
openbare audiëntie honderd jonggehuwde
paren ontvangen, alsook de leiders vz0 de
universitaire afdéellng der Italiaansche Ka
tholieke Actie.
Het communiqué van het ministerie
Landsverdediging meldt te Barcelona:
rechtschen hebben hun vijandelijkheden
vat; onze troepen zijn ermede voortgegaan hen
Twee dooden en vier gewonden vielen bQ zdeu-
we aanslagen in Palestina.
Het treinongeval op het Centraal Statten te
Amsterdam; de conducteur tot pddkllte rer-
«ordeeta, de wagenbestuurder voorwaardeiyk
ge vonnist
-4B
De vCT-bouwtng van het pair fa Wneetdtjk fa hfem
In dit vertrek zal langs deze directe lijn
het bericht het eerst worden ontvangen.
lijkertijd met den Franschen consulalren agent
nog zes andere personen zijn gearresteerd, o.w.
twee Franschen.
De rechtse!» i
nog steeds geen
naar aanleiding van de arrestatie en'gevangen-
zetting van den Franschen consulalren agent
Ducoureau te Irun. De Fransche consul te San
Sebastian heeft stappen ondernomen, doch
zonder resultaat
JEHUAALEM, 8 Jan. (Reuter)-. Woens
dag zijn weer drie aanslagen in Palestina
gepleegd: een op den weg Jeruzalem-Jaf-
fa en twee te Jeruzalem. Twee joden wer
den daarbij gedood en vier gewond.
SALAMANCA, 6 Jan. (Havas). In een
rede heeft generaal Queipo de Llano den
strijd om Teruel als volgt geschetst:
De regeeringstroepen verklaren meester
te zijn In Teruel, anderen zeggen, dat wij
er meester zijn. Belde uitspraken zijn on
juist want er zijn in Teruel troepen van
beide partijen.
^- ■<5
