ONS BLAD
„Uitbreiding der bewapening
alarmeer end”
i
5
Het nieuws van heden
De driehoek Rome-
Berlijn-Tokio
Indische leening
geplaatst
:^l
Guerilla-oorlog in
China
F4
F
IS
VAN ZEELAND’S RAPPORT
Metaxas dictator
DE BAROMETER
Het Vaticaan zal
atitwoorden
Franco’s batterijen
bestoken Madrid
Duitschland zorgt
voor het geweten
JOH. LAUWERS
k-
„CLERUS EN POLITIEK”
Roosevelt’s boodschap
Berlijn weet van niets
Roosevelt’s voorstellen
3
Mislukte aanval op Salamanca
f
ft
-
Voor meer dan een millioen
verduisterd?
Pater Ledóchowsky is
goed gezond
Zes bommen op den
zesden verjaardag
Opmerkelijke woorden
van Hirota
Tezamen zouden de drie landen
hun bevolkingsvraagstuk
kunnen gaan oplossen
Roosevelt laat zich er
niet over uit
MOSCATELU TE RIO
DE JANEIRO
Geluid van waterval
overstemd
DIT NUMMER BESTAAT UIT
12 BLADZIJDEN
Van Isacker uit de
regeering?
Tot het verzekeren van de natio
nale veiligheid blijkt de lands
verdediging der V. S.
onvoldoende
Tegen rustverstoorders zal streng
worden opgetreden
Valsche-passencentrale
ontdekt
Italië spreekt bericht
over Abessinië tegen
By een record poging op de auto
baan FrankfurtDarmstadt
I
Spoedige bespreking in het
Engelsehe Lagerhuis
Rosemeyer doodelijk
verongelukt
FATGLOT 3
ALKMAAR
ENKELSTUKKEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
OOK SPOORFONDS
Brusselsch makelaar
voortvluchtig
Felle strijd om den weg
naar Teruel
De strijd aan den spoorweg
Tientsin-Poekau beperkt
tot de uiteinden
dezer lijn
Op de maatregelen tegen scholen
en organisaties in Beieren
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
NUTRICIA’S „CHOCOMEL
DE FIJNSTE CHOCOLADEDRANK
NUTRICIA ZOETERMEER
Maatregelen tegen
oorlogswinst
Osservatore beantwoordt een
artikel van de „Voelk.
Beobachter”
ZATERDAG 29 JANUARI 1938
EEN EN DERTIGSTE JAARGANG No. 101
Ranchten over de ziekte van den
generaal der Jezuïeten
blijken onjuist
aan het Congres
F
Oek de 3 pCt. Net-brftorhe leening 1337 A to
s=s
De
ons
welke
Franklin D. Roosevelt
O
MO
en
<9j
Stand e* Zaterdag M aw »a.: «U
geleverd, dat
1 valsch zijn.
pr—idrot BeeeeveH ua het
8. tasake de uitbreiding der
re
mde
ROME, 38 Jan. (DJfB.) Kapitein Moeca-
telll is met het derde vliegtuig van het Italiaan-
sche escadrille der groene muizen hedenmiddag
half ses na het vertrek van Natal te Rlo de
ROME, 38 Jan. (Stefani) Met verontwaar
diging heeft men te Rome de volkomen on
juiste berichten geleaen over den toestand In
Abesslnlë vermeld In een communiqué van de
Abessinlsche legatie te Londen.
Het bewijs is reeds sedert te 1
de berichten uit een deigelijke
dan dat het nog de moeite zou loonen ae tegen
te spreken, aldus het Itallaansche persbureau.
121
127
1.30
132
1.23
107
124
U00
1.04
verscheidene punten
Madrid.
zijde wordt medegedeeld, dat
beide uiteinden van den spoor-
De spanning In de geheele wereld is groot
aw als opperbevelhebber van leger en vloot
In de Vereenigde Staten is het de grond-
wettelUke plicht van den president aan het
Congres mede te deelen, dat de landsver
dediging in verhouding tot de toenemende
bewapening van andere mogendheden on
voldoende is voor het verzekeren van de
nationale veiligheid en derhalve versterkt
moet worden.
Reuter meldt uit Washington, dat president
Roosevelt heden in de persconferentie gewei
gerd heeft te spreken over bet rapport van
Van Zeeland.
rctao, 38 Jan. (Domei) In de Kamer
heeft heden minister Hirota verklaard, dat het
bevolkingsvraagstuk nauw verbonden is aan het
diplomatieke vraagstuk en dat er dikwijls gelijke
belangen bestaan voor verschillende volken.
WEENEN, 38 Jan. (Reuter) Volgens te
Weenen ontvangen berichten soa Metaxas
in Griekenland een abnotaie dictatuur heb
ben Ingesteld.
Naar uit Frankfurt wordt gemeld, ia
de bekende Duitsche coureur Rosêmeyer
vanmorgen bij *n record-poging op de auto
baan FrankfurtDarmstadt doodelijk ver
ongelukt.
BRUSSEL, 38 Jan. (AJf J»J De Libre Bel
gique weet te melden, dat de christelljk-demo-
cratische minister van Economische Zaken. Van
Isacker, zeer binnenkort uit de regeering zal
treden. HU zal benoemd worden tot preeident-
commissarts van de Kredietbank, in de plaats
van Heymans, die kortelings is benoemd tot lid
van de directie der „Nationale Maatschappij voor
credlet aan de nijverheid.”
De troepen van Franco bestoken het front voer -i-
Madrid.
rave
i bil
00
00
28
31-
an.
1.44
L81
65
1.04
>50
.50
L
,00
34
De Osservatore Romano publiceert een arti
kel vaq P. Mariano Cordovan! OP, dat geti
teld is „Clerus en politiek.” Het artikel is ge
schreven naar aanleiding van een opmerking
in de „Völklscher Beobachter” in verband met
de rede van Mussolini tot de 60 bisschoppen en
3000 priesters, die zich onderscheidden in den
veldslag om het graan. Het Duitsche blad
meent een groot verschil te mogen constatee-
ren tusschen den Italiaanschen en den Dult-
schen Clerus, met welken laatsten men in
Duitschland „zoo vele bittere ervaringen heeft
opgedaan."
P. Cordovan! constateert, dat het groote ver
schil niet bU den Clerus der beide landen ge
zocht moet worden, maar bU die belde landen
zelf. Het is een groot verschil, of men den cle
rus 'Vraagt mee te werken aan betere econo
mische voorwaarden, dan wel van hem eischt
de mythe van het ras te propageeren en de
brute kracht te verheerlUken. In het eene geval
kan de priester handelen uit liefde, in het an
dere zou hU zich moeten laten leiden door haat.
Iedereen wil de Kerk aan zijn zijde hebben.
De een maakt er Haar een verwUt van, dat ZU
het gezag verdedigt tegen de anarchie. De an
der verwijt Haar, dat ZU het volk verdedigt
tegen de tyrannie. Een derde beschuldigt Haar,
dat ZU de vrijheid geweld aandoet, omdat ZU
zich niet vereenigen kan met het liberalisme,
enz. Wanneer zal men eindelijk eens gaan be
grijpen, dat de Kerk, altijd en overal, de waar
heid en de liefde verdedigt en dat dit haar
eenlge „politiek” is?
De priester doet niet aan politiek. Men kan
hem dwingen te zwijgen, doch niet tot het aan-
Volgens een bericht van het Duitsche Nieuws
bureau hebben officieele noch half-officleele in
stanties te Berlijn in deze kwestie hun stand
punt bepaald.
In politieke kringen te BerlUn Is volgens het
D.NB niet bekend, dat iets zou zijn ingeleld, dat
sou kunnen duiden in de richting der uiteenzet
tingen van den Japanachen minister van Bui-
tenlandsche Zaken.
BRUSSEL, 38 Jan. (A.N.P.) Een 34-jarige
wisselagent, die het deed voorkomen alsof hij
arbitragezaken deed op de beurzen van Parijs,
Luxemburg en Amsterdam, had ,van zijn cllën-
ten In totaal meer dan een millioen franken
ontvangen voor transacties. Ben der cliënten
vertrouwde den man 800.000 franken toe.
Toen deae laatste einde 1937 om den stand
van zijn rekening vroeg, deelde de wisselagent
mede kasmoeilijkheden te hebben, doch er voor
te zullen zorgen, dat de afrekening op 15 Ja
nuari zou geschieden.
Sedert eenlgen tijd heeft men hem evenwel
niet meer gezien. HU heeft reeds een veroor-
deeling achter den rug. doch werd voorwaar-
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
D« "ht het thuis en vraagt het m cafe s en sportge eeenheden
AATSEN VERTEGENWOORD
Aangezien het opstapelen van strijdkrachten
te land en ter zee door de overige mogendhe
den den wereldvrede bedreigt en ook de vei
ligheid, stelt de president aan het Congres
voor, dat het zal toestemmen:
1. In het uitgeven van 6300.000 dollar voor
het aanschaffen van materieel tot het bestrjj-
den van aanvallen uit de lucht. Deze som zal
voorkomen op de begrootlng van 1939.
2. In een betere organisatie van de leger
reserve, hetgeen 460.000 dollar sa! koeten.
3. In de uitgave van 6.080.000 dollar voet
het aanschaffen van machinerieën voor het
vervaardigen van legermaterieel. Hiervan zal 5
millioen voorkomen op de begrootlng van 1939
4. in het uitgeven van twee millioen dollar
voor het vervaardigen van munitie.
6. In bet uitbeelden van bet bestaande pro
gramma voor het bouwen van oorlogsschepen
met twintig procent.
6. In 1 bouwen van twee slagschepen en twee
kruisers boven het bestaande programma in
het kalenderjaar 1938, hetgeen gedurende het
belastingjaar 1939 een uitgave van een kleine
som zal eischen.
7. In het uitgeven van vijftien millioen dollar
voor het bouwen van een aantal kleine sche
pen van een nieuw type voor proefnemingen,
waarbU ingesloten het maken van planngn
voor kleine schepen van een ander type, in
dien dit noodlg mocht blUken.
Hirota voegde hieraan toe, dat het niet
ónmogelijk sow «ijn, dat in de toekomst
Japan, Duitschland en Italië, die het anti
communistisch verdrag hebben gesloten, ook
eens iroemen hun bevolkingsvraagstukken
zullen oplossen.
Sabiha Oökcen, de aangenomen dochter van den Turkschen Staatspresident Ke
mal Ataturk, bezoekt met een vliegtuig-eskader de Balkanstaten. Kemal Ataturk
begeleidde haar naar het vliegveld
i
a
Van bevoegde zijde vernemen wij,
dat het restant aan obligaties der 3
pet. Nederlandsch-Indiache leening
1937 A thans geheel ie geplaatst,
zoodat de gelegenheid tot het ver
krijgen dier stukken bij het agent
schap van het ministerie van Finan
ciën te Amsterdam niet zal worden
heropend.
MNkWWWUUlll llll!llff////SSS4
S - Si
BERLIJN, 38 Jam. (D. N. B.) Naar aanlei
ding van de aanvallen, die' den laatsten tijd
op de Duitsche regeering zijn gedaan, omdat
zU den Duitschen katholieken de deelname aan
het Eucharistisch Congres te Boedapest ver
boden heeft, wordt er van welingelichte Duit
sche zUde op gewezen, dat een bezoek aan het
Eucharistisch Congres voor veto Duitsche ka
tholieken, die den Fuehrer en het Rijk trouw
zyn, het gevaar van ernstige gewetensconflic
ten sou kunnen meebrengen. Dat Duitwhlanrt
het niet gewenscht acht, zijn volksgenooten
aan zulke onaangename mogelijkheden bloot te
stellen, spreekt vanzelf.
Hierbij komt nog de overweging, dat het be
zoek aan bet Eucharistisch Congres met zware
offers voor Duitschland gepaard sou gaan, na
melijk voor de Duitsche devleuenpoeltie met
een belasting, waarvan niet te sten is, hoe sjj
onder de gegeven omstandigheden vermeden
sou kunnen worden.
De aanval, welke na een voorbereidend ar
tillerievuur werd ontketend, werd gesteund door
twintig vechtwagens. De aanvallers werden
evenwel teruggeslagen. Latere aanvallen werden
eveneens afgeslagen.
Niettegenstaande de ongunstige weersomstan
digheden was de luchtmacht actief.
Niettegenstaande de vele projectielen,
op de stellingen der regeeringstroepen terecht
kwamen, zijn toch weinig slachtoffers te betreu
ren. Ten Zuiden van den Taag trachtten de troe
pen van Franco verloren stellingen te heroveren
doch dit mislukte.
In het Noorden van de provincie Guadalajara
bestookte de artillerie van de regeering de ach
terwaarts gelegen stellingen van de troepen van
Franco. Het vuur werd slechts zwak door de
rechtschen beantwoord.
Eenlge malen achtereen verschenen de vlieg
tuigen van de rechtschen boven de stellingen
van de regeeringstroepen. Zij werden echter
steeds weer door het afweergeschut verdreven.
Het schijnt, dat de regeeringstroepen zich tot
eiken prijs meester willen maken van den weg
haar Teruel. Zij hebben felle aanvallen gedaan
tusschen de belde zijrivieren van de Alfambrn
ten Zuidwesten van Celadas.
LONDEN, 38 Jan. (Havas). Het rapport
van Van Zeeland over de economische zen
ding. waarmede de regeerlngen van Frank
rijk en Groot Brittannlë hem hebben be
last, aal het onderwerp worden van een
kroot debat in het Lagerhuis, aoodra dit op
1 Februari bijeenkomt
l
De vele vragen, die den minister-president
in den loop der laatste maanden z|)n gesteld
over den voortgang van het onderzoek van den
vroegeren Belgischen premier bewijzen voldoen
de de belangstelling, waarmede dit onderzoek
In parlementaire kringen werd gevolgd.
De onderhandelingen over een Engelsch-
Amerikaanache handelsovereenkomst zullen
eveneens bjj de debatten ter sprake komen.
PARIJS, 38 Jan. -(Havas). De Franache po
litie heeft een centrale voor het vervaardigen
en verhandelen van valsche passen ontdekt,
welke uitstekend georganiseerd was. Onder de
leden van de bende bevonden zich Polen, Span
jaarden en zelfs Ch’ineezen. Een groot aantal
personen is gearresteerd.
Het rapport van minister Van Zeeland zal
spoedig In het Engelscbe Lagerhuis worden be-
BUREAUX:
ALKMAAR, Hof 6, Telefoon 4330 un 4220
DEN HELDER, Stationsstraat 3, Telefoon 771
HOORN, Koepoortzweg 94, Telefoon 412
SCHAGEN, Molenstraat 52, Tatofoon 81.
ABONNEMENTSPRIJS:
Mut Inbegrip van gratis ongevallenverzeke
ring: voor Alkmaar ft— por kwartaal of
15 cents per week, voor bulten Alkmaar
'f 2.50 per kwartaal of 20 cents per week.
Ultg. N. V. Drukk. De Spaamestad Haarlem.
tien personen gearresteerd, waarvan twee of
drie gepensionneerde ofideren. Zjj zijn voor den
Ujd van een jaar naar Ales gedeporteerd
In *t geheele land heerschen thans kalmtl
rust en alle klassen der bevolking en alle
ganisatles betuigen hun aanhankelijkheid
de regeering.
Vanochtend heeft een escadrille van de re-
Ceeringsluchtmacht gepoogd Salamanca te bem-
bardeeren. De vliegtuigen werden evenwel door
het afweergeschut en de jachtvliegtuigen van
Franco verdreven.
duld oefenen, maar geen verraad plegen. Hij
strekt de hand uit naar ieder, ook naar den
communist, maar om hem te bekeeren, niet om
samen te werken met het communisme. Zou hij
den wensch vervullen van hen, die hem van po
litiek beschuldigen, dan eerst zou hfj aan poli
tiek doen en aan welk een politiek!
In verband met de rede van minister Kerrl
te Detmold, den vijftienden van deze maand,
constateert het-artikel nog, dat minister Kerrl
geen rekening schijnt te houden met de intel
ligentie van zijn auditorium. Hij vraagt aan de
Kerk het absurde, nJ. geen bezwaren te maken
tegen een politiek, welke de dogma's negeert
en de belijder» van het geloof vervolgt.
Wjj hebben, aldus het artikel, te doen met
een evident heidendom, dat nog gebruik maakt
van christelijke uitdrukkingen en termen, maar
den zin hiervan totaal verdraaid heelt
Omtrent bet ongeluk, waarbij <te Duitsche
coureur Rosemeyer het leven verloor, vernemen
wij nog, dat Rosemeyer, nadat hij met zijn
Mercedes-Benz zijn recordpogingen had ge
staakt, het thans eens met de Auto-Union sou
probeeren.
Na den eersten rit verklaarde Rosemeyer dat
de sterke Zuld-Weetenwind den wagen bijna
van den weg had gerukt. Desondanks startte de
coureur opnieuw voor den tweeden rit. die hem
noodlottig zou worden.
Toen de wagen van Rosemeyer negen KM.
had afgelegd en zijn grootste snelheid had be
reikt, weid de auto door een rukwind tegen een
brug, welke zich ter plaatse bevindt, stuk ge
smeten.
De coureur werd uit den wagen geslingerd.
Een geneesheer, die kwam toesnellen, kon slechts
den dood constateeren.
President Roosevelt verklaarde verder van
meening te zijn, dat thans voor het Congres
de tijd komt om wettelijke maatregelen te ne
men MI te voorkomen, dat |n tijden ven oor»
log onredelijke winsten worden gemaakt en
opdat bij 'n mogelijken oorlog de lasten zooveel
mogeQjk over de bevolking worden verdeeld
naar draagkracht. Ontwerpen hiertoe werden
jarenlang door dit en vorige congressen bestu
deerd.
Boodaehap van
Congres der V.
bewapening-
MADRID. 38 Jan. (Havas) Gisteren
werd den geheelerydag en een deel van den
nacht een levendig vuur onderhouden op
van het front voor
IN A
WASHINGTON, 38 Jan. (Reuter),
met spanning verwachte boodschap van
president Roosevelt Inzake de bewapening
ie heden aan het Congres overhandigd.
Met groote droefheid, soo verklaarde Roo-
eevelt. kondigt hij een vermeerdering van de
bewapening aan, welke zoo alarmeerend groot
ia. als nog niet Is gekend. Het is een niet te
miskennen feit, dat ten minste een vierde van
de bevolking der wereld gewikkeld Is In een
meedoogenlooze verwoesting, niettegenstaande
de meeste menschen in de meeste landen, die
in de conflicten zijn gewikkeld, in vrede wen-
schen te leven.
Gemeld wordt, dat de in de Grieksche och
tendbladen gepubliceerde verklaring ojn. be
helst: Het dictatoriale regiem van Metaxas
treedt een periode van gestrengheid In Het
zal zonder pardon optreden tegen al degenen,
die gedacht hebben of In de toekomst mochten
denkén de rust der bevolking te kunnen ver
storen.
Indien noodlg zullen andere zelfs zeer strenge
maa|fegelen zonder dralen worden genomen.
ATHENE, 38 Jan. (Atheensch Telegraaf
Agentschap). Een aantal oude Grieksche poli
tici hebben pamfletten verspreid, waarin werd
aangespoord tot revolutie.
Verder Is een complot ontdekt om een aan
slag te plegen op bet leven van minister-pre
sident Metaxas. In verband hiermede zijn vjjf-
NIAGARA FALLS. 38 Jan. (Reuter.) Eenl
ge uren na de Instorting van de Internationale
brug over de Niagara tusschen Canada en
de Vereenigde Staten, moest ook de aan den
voet van den waterval gebouwde electrische
centrale van Ontario ontruimd worden. De
ijsmassa's, welke door de neergestorte brug nog
hooger zijn opgestapeld, hebben bijna bet dak
van het electriclteiftbedrijf bereikt, en dreigen
het geheele massieve bouwwerk van zijn grond
vesten te rukken.
Ooggetuigen verhalen, dat het gedreun van
de instortende brug aelfs het gedonder van den
waterval eenlge seconden lang overstemde.
Eerst brak de brug aan de Amerlkfaifiche zijde
af. Toen volgde het middenstuk, en ten slotte
kwam het stalen geraamte aan de Canadee-
sche zijde omlaag. Hoe geweldig de ijsmassa's
z|jn, blijkt wel ulL het feit, dat de twee stalen
'brugpijlers van 300 ton elk. welkte thans een
gevaarlijken stuwmuur vormen, na de instor
ting op het ijsdek bleven liggen.
Vijftienduizend bezoekers uit Canada en de
Vereenigde Staten zijn hier aangekomen, om
naar de verwoeste brug te kijken. Het ijs, dat
de brug beeft vernield, zakt de Niagara af.
Alle hulsen en gebouwtjes worden meege
sleurd.
De schade wordt door de commissie van toe
zicht op de electriciteitabedrijven van Ontario
geschat op een millioen dollar, voor aoover bet
SJANGHAI, 38 Jan. (Havas.) De woord
voerder van het Japansche leger heeft me-
degodeeld. dat de Chlneeoche troepen op
het oogenblik een soort guerilla voeren.
Groepen van tweehonderd tot vijftienhonderd
man vallen de Japansche troepen aan. Op 28
Januari Is een sterke afdeeling Chlneezen btj
Woehoe teruggesl^gen.
De woordvoerder verklaarde verder, dat de
Japansche troepen alleen militaire objecten
willen bom bar dee ren, doch hij kon niet zeggen,
of, in bet geval, dat Hankau gebombardeerd sou
worden, de buitenlandscbe kanonneerbooten.
die voor Hankau voor anker liggen, gewaar
schuwd zouden wonfrn.
Van Chineescjie
de strijd aan dé b
weg Tientsin—Poekau beperkt blijft tot deze
beide uiteinden. Militaire waarnemers zijn
evenwel van meening, dat het niet de bedoe
ling is van Japan om den strijd om de geheele
lijn op te geven, doch op het oogenblik schijnt
het, dat zij hun troepen niet verder het land
in durven zenden.
Volgens berichten uit Chlneesche bron pro
beeren de Japanners voor het oogenblik niet
verder op te rukken, aangezien zij de handen
vol hebben met de bestrijding van de Chlnee
sche guerilla.
Te midden van den strijd om de vrijheid
beeft China heden den zesden verjaardag ge
vierd van den eersten Japanschen aanval op
Sjanghai.
Deze zesde verjaardag na het uitbreken van
het eerste incident te Sjanghai in 1932
werd gekenmerkt door zes bommenaanslagen
in de internationale nederzetting en in de
Fransche concessie, die daar ondanks de door
de autoriteiten van de nederzetting en con
cessie genomen scherpe voorzorgsmaatregelen
werden gepleegd.
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN budrsagl 20 d. p.
regel; Ingeiondwn Mededeelingwn 40 d. p. r.
80 CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor advertewrwn bT
nament wordt op aanvrage gaarne do
Administratie verstrekt.
DIENST AANBIEDINGEN. Gevreegd o< Aem-
geboden, geplaatst onder de Omroeper-
rubriek 10 ct. per regeL
Onze Romelnsche correspondent seint ons d.d
38 Januari:
Een Vaticaansch bericht d. d. 25 Januari
meldde, dat pater Ledóchowsky, de generaal
de Sociëteit van Jezus, ernstig ongesteld
y—Toen wij heden op de Gregoriana, de Uni-
TOsltelt der Jezuïeten, informeerden naar den
”“«nd vap den hoogen Ujder. bleek het, dat
<*md bericht op een misverstand heeft be-
verzekerde ons, dat de gezondheids-
“•»*nd van pater Ledóchowsky, sinds zijn
Vaaris^.^leden ^aar’ p00tt 100 E**0
Onze Romelnsche correspondent seint
d.d. 38 Januari:
In Vaticaansche kringen heerscht de overtui
ging, dat de maatregelen van de Duitache re
geering tegen de scholen en organisaties in
Beieren door het Vaticaan beantwoord zullen
worden. Over den aard van de te verwachten
Vaticaansche reactie kou men ons nog geen
inlichtingen verschaffen.