Koningen het Oranjehuis van D Toen Onze Prinses geboren werd L I rc HERINNERINGEN AAN APRIL 1909 WILLEM I EN H NOG IN EIGEN LAND GEBORER x - ■F/' Het werd eenzaam om de kroon Willem 11 Voorbarige geruchten Wilhelmina Willem Hl Juliana De vader van Koning Willem lil aanschouwt het levens- 1 licht te Brussel - JHÏ I c T gevn plm. Met ipanning wachtte niet alleen Nederland, maar, geheel Europa de blijde- ge beurtenis af De titel van het koningskind Herinneringen aan Aprtt 1909, waaruit blijkt het lang en spannend wachten en de stellige verwachting dat het een kroonprins mocht zijn - -- onze Vorstin, De doopplechtigheid van H. K. g. Prinses Juliana op Zaterdag 5 Juni 1909 in de Willemskerk te ’s Gravenhage k i s, B m of Flii Ifel WILLEM". w. lotto l d t< 1 B ■o 1 I andere titels der kinderen geplaatst en ge voerd zal worden. „Mijne Heeren! Het is voor ons een groots vreugde de blijde tijding te kunnen meedeelen, dat Hare Majesteit de Koningin, onze bepilnde gemalin, beden-namlddag is bevallen van eene Prinses WIJ zijn overtuigd, dat de Eerste en Tweede Kamer der Staten-Generaal van harte deelt in de gevoelens, welke deze heuglijke gebeurtenis by ons opwekt en met ons dankbaar den ze gen erkennen, die door den Allerhoogste aan ons Huls en aan het Vaderland is geschonken. En hiermede, mijne Heeren, bevelen w(j D lp Gods Heilige Bescherming I In het daaropvolgende jaar^verd te Soestdtjk geboren de tweede zoon van de Prinses van Oranje, Prins Alexander. ■Zie ons, God! bij ’t wiegjen zijgen. Zie het aan met Vadermin, Neêrlands hope rust er in. Laat er Neérlands Heil uit stijgen! Neêrland roept U knielend aan, God! Verhoor een stillen traan! voor een W1 Au BS Pri vei ste bu U/ lett van me< sail in Gr Po ov. r« 1 I v Lief Spruit jen, Neêrlands hoop en bloed van zooveel helden! Wel hem, wiens Heldentoon uw Deugden eens zal melden. Uw deugden, door God selv* Uw stamhuis ingeplant. Ir 1 I t I en bij >HJke bijeenkomst, i, met oranje ge- eerste huwelijk van Koning Qeea vorsten- En voorverordend tot Jiet Heil van *t Vaderland! Zekere Schreurs teekende bij -- gelegenheid van de geboorte van Prins Willem een geestige prent, voorstellend den grooten kinderheilige. Sint Nlcolaas (6 December!), de Nederland- sche Maagd een zuigeling overhandigend. Op den achtergrond vlucht de Tweedracht, een slang in de linkerhand houdend. Naast deze Incarnatie van den haat, de afgunst en den nijd buldert een kanon. Onder de prent, welke indertijd veler belangstelling trok, stond het volgende te lezen: Al buld’ren ook de *htaatsorkanen, Al wapp’ren bloedig* oorlogsvanen, St. Nlcolaas vergeet ons’ Willem niet Wlen hij zijn eersten kleinzoon biedt. De luister van d’Orttnjezon mag tanen, Zij rijst weer schooner in t Verschiet I i veer in BI Br. k (Niet Voor tend derlai neme ■anvi BI) m onder QBV1 goedheid een Prin- Z.K.H. Prins Hendrik verscheen met tra nen in oogen en galmde trappenhuis: „Een Prinsesr* Een in elegant tollet snelde oVr de plaats, een lakei tegemoet, uEen In Den Haag w^s de blijde tijding In middels als een loopend vuur door de stad gegaan. Melkboeren en bakkersloopers ver spreidden op Hun morgenronde het bericht huis aan huls en wie het nog niet wist, hoorde aan het feestelijk beleren der klok ken, dat het hoog tijd werd zich op straat te begeven. Om acht uur reden de herauten uit en van dat oogenblik was de stad in feestroes. Sommige twijfelaars verkeerden door slechte ervaringen gewaarschuwd nog steeds in het onzekere en daarom be gaf geheel Den Haag zich naar het Malie veld, waar de vreugdeschoten gelost zouden worden. Om negen uur verschenen de be-» reden kanonniers, toegejuicht als een over winnend eskadron, en om precies 8 uur 1 viel het eerste schot, dat door daverende hoera's werd begroet. Natuurlijk had in ge heel Nederland de schooljeugd dien, dag vrij-af. In alle kerken van Brussel en natuurlijk ook te Den Haag en Amsterdam werden in de da gen na de geboorte plechtige dank- én bede- dlensten gehouden. Op den 23en April van hetzelfde jaar vond in het Paleis van den Prins van Oranje te Brussel een festijn plaats, zooals de Zuidelijke Nederlanden nog nimmer hadden meegemaakt. Dansen werden uitgevoerd door Russische adel lijke vrouwen In nationaal costuum en voor die gelegenheid had men tevens *n aantal danseres sen laten komen, verbonden aan het Keizerlijk Ballet te St. Petersburg. in geen verhouding het gevolg was en gegaan. En natuurlijk moest het vorstenkind door een ieder worden bewonderd. gebeurte- de geneesheeren het volgende bulletin uitgegeven: ’s Gravenhage, 30 April 1909 Hare Majesteit de Koningin, die heden morgen om 6 uur 50 minuten van eene dochter beviel, is naar om standigheden zeer goed. Ook de jonggeboren Prinses is welvarend. (w.g.) Prof. Dr. B. J. Kouwer 'Dr. Roessingh. Thans breekt voor ons land een somber tijdperk aan, waarin de vreemde overheer- sching ons eigen vorstenhuis verdringt. Prins'Willem I en geheel zijn faipllle en hofhouding moest de vlucht nemen, omdat Nederland was verduisterd door onheilspel lende onweerswolken, welke reeds boven een groot deel van Europa hingen. Willem II werd vóór dit tragisch tijdperk in de Nederlandsche geschiedenis geboren. Eindelijk werd op 30 April 1808 wederom een koningskind geboren. In een bulletin van prof. Kouwer en dr. Roessingh werd melding gemaakt van het heuglijk feit dat Hr. Ma Koningin Wilhelmina, om ruim zes uur en vijftig minuten was bevallen van een dochter. hete door het Een hofdame de blnnen- i Prinses”, stentorde de mannelijke stem over de dood stille binnenplaats en daar werd de deur van de antl-chambre, waar verscheidene journalisten vijftig uren zonder slaap had den doorgebracht, opengerukt door Jhr. van Geen, particulier secretaris van H.M. de Koningin. Hij trachtte een keurigen zin te formeeren, om het blijde gebeuren kenbaar te maken, doch de ontroering van het oogenblik was hem te machtig: „Een Prin ses!” riep hjj verheugd en na het daarop volgende gerucht met een handgebaar te hebben doen bedaren, vervolgde hij zijn mededeeling: „Moeder en Kind.... zoowel Hare Majesteit de Koningin als de Prinses maken het uitstekend.” ia Bmlg, Br. m 87484 Oevra te B ook i latera Ja, door voorbarige geruchten misleid, gingen verscheidene burgers van de resi dentie al voortijdig tot vreugdebetoon over. Het rood-wit-blauw verscheen aan de ge vels, de voorbijgangers tooiden zich met het in den zak gereedgehouden oranje, doch oontraberlchten waren er aldra oorzaak van dat dit spontane vreugdebetoon snel en discreet verdween. De oorzaak van deze geruchten was gelegen In het feit, dat de militaire gouverneur der residentie zijn ondergeschikten had voorgeschreven, dien avond om op alles voorbereid te zijn in groot tenue te verschijnen. Later op den avond werd deze order, met het oog op het ontstane misverstand weer Ingetrokken, doch inmiddels had de telefoon reeds de mare verspreid. De correspondent van een Groningsch blad had, in een overmaat van ijver, het gerucht als officieel bericht getefconeerd en zoodoende had Groningen de primeur van de feestviering. Van alle hulzen wapperden de vlaggen, leder Gro ninger togide zich met oranje en vele gebou wen en hulzen, wx>. dat van het lid der Eerste Kamer, Scholten, werden geïllumineerd. Des avonds, gedurende het Oranjefeest op de Groote Markt, verscheen echter een tegenbulletin. De vlaggen verdwenen, het oranje werd weer op geborgen en de illuminatie gedoofd, doch de Groningers waren nu eenmaal in de stemming. Ondanks de vervallen aanleiding werd het feest vroolljk voortgezet. Overigens strikt de eerste was Groningen niet. Op talrijke stadhuizen had reeds de vaderlandsche vlag voortijdig gewap perd, doch zoo ver als te Groningen was het nog nergens gekomen. Deze kleine en groote voorbarigheden waren echter te vergeven, om de groote spanning, waarin niet alleen ons vaderland, doch geheel Europa op de blijde tijding'wachtte. Behalve dat ieder Néderlandsch blad dat zlchzelve res pecteerde, zijn verslaggever naar Den Haag had gestuurd wat den heeren tallooze slapelooze nachten bezorgde waren er ook talrijke bui tenlandsche verslaggevers neergestreken en het optreden van deze heeren was vaak minder stichtelijk. Prof. Kouwer, een der behandelende geneesheeren, moest zich gedurende de laatste dagen zelfs door een rechercheur laten verge zellen, om al te nieuwsgierigen te verwijderen. De buitenlanders wedijverden in het publlcee- ren van allerlei verzonnen berichten, waarin de kleechhetd pel eens wat in de knel raakte en t ergste geschiedde dat door den man van 'n Parijsch blad. Deze had *n uiterst scherp foto toestel gekocht en vervolgens tegen horribe- len prijsl een kamer gehuurd die ultaicht Aldus, in alle soberheid, die staatsstukken pleegt te kenmerken, het bericht, dat welhaast negen-en-twintlg jaar geleden evenals thans het hopende en wachtende Nederlandsche volk tot ongekende geestdrift opzwiepte. Dat was het feit, tout court, doch het bericht stond tot de emotie, die daarvan welke daaraan gps vooral- Het vorstelijk borelingske werd op den 1» Mei 1808 ingeschreven in de registers van den Burgerlijken Stand van ’s-Gravenhage. »ev kreeg den naam „Juliana” en verder „Louw. Emma, Marie, Wilhelmina". De Prinses ure* den roepnaam „Juliana”, ter eere van de gedachtenis van de moeder der stamvade”„„ beide takken van het Huls van Ovanje-Nassa gravin Juliana van Stolberg. bood op de Koninklijke Tuinen. Het was zjjn bedoeling, om Hare Majesteit gedurende de wandeling te kieken, doch de politie wist daar een stokje voor te steken. Met de mededeeling dat de grens dichtbij was en de marechaussees om hem derwaarts te geleiden klaar stonden, bracht zij hem van de dwalingen zijn weegs terug. Zoo naderde de nacht van den 29sten op den 30sten April 1909. Buiten het paleis een afzet ting van agenten, daarvoor een haag van toe schouwers, die in de diepste uren van den nacht wel wat dunner werd doch nooit geheel ver dween en in de Koninklijke woon allerwege waakzaamheid. Z. K. H. Prins Hendrik, die zich om vijf uur op een veldbed ter ruste had begeven, werd om zes uur gewekt, H.M. deJ Koningin Moeder was in de kraamkamer aan wezig en eindelijk, om zeven uur, na elndelooze uren van afwachting.... groote vreugde in het Ouderlijke Huis. Toen was het oogenblik, dat de berichtgeving met alle middelen wat zijn zij sedert dien verbeterd! in beweging kwam. Om 7.10 werd het telegram verzonden naar Amsterdam, waar het reeds om 7.15 aankwam en om 7.20 ver schenen de eerste bulletins van „De Tijd” voor de ramen van de winkeliers in het centrum. Om acht uur kon gezegd worden, dat geheel Neder land met de blijde tijding op de hoogte was en een woord van waardeering komt daarvoor toe aan den toenmaligen directeur van de P.T.T., den heer Pop. Alle telegraafkantoren waren na melijk gedurende de laatste dagen permanent bezet geweest, op de hoofdkantoren lagen de telegrammen gereed voor de ondergeschikte kantoren en daar lagen weer de telegrammen voor de nog kleinere bureaux, zoodat het nieuws zich als een snel vertakkende boom over het Koninkrijk verspreidde. Een bijzonder woord van hulde past zelfs nu nog aan de dames tele fonisten uit die dagen, dié, na langdurige slape loosheid, op dien dertlgsten April een topdag kregen, die, dank zij haar kunde en toewijding, vrijwel zonder stagnatie verliep. Tenslotte vtflge hier dan nog de geboorteacte van H. K. H. Prinses Juliana, die de namen en voornamen van de naast betrokkenen voluit onthult; „Heden, den eersten Mei negentien honderd en negen heeft Zijne Koninklijke Hoogheid Hendrik Wladimir Albrecht Ernst, Prins der Nederlanden, Hertog van Mecklenburg, Vorst van Wenden, Schwerin en Ratzeburg, Graaf van Schwerin, Heer van de Landen Rostock en Stargard, enzoovoorts, enzoovoorts, oud drie en dertig jaren, aan mij, Hubertus de Wilde, Ridder in de Orde van Oranje Nassau, Wet houder, Ambtenaar van den Burgerlijken Stand van de gemeente ’s Gravenhage, te kennen ge geven en verklaard in tegenwoordigheid van: Meester Antonlus Petrus Laurentius Nelissen, oud zeven en vijftig Jaren, Ridder in de Orde van den Nederlandschen Leeuw, Minister van Justitie en van Jonkheer Meester Reneke de Marees van 8 wind eren, oud acht en veertig jaren, Ridder in de Orde van den Nederland schen Leeuw, Minister van Buitenlandsche Zaken, belden wonende alhier, dat <et klhd aan ons voorgesteld wordende en hetwelk is van het vrouwelijk geslacht, geboren is aan het Koninklijk Paleis, gelegen in het Noord- elnde, nummer acht en zestig, binnen deze ge meente, op Vrijdag den dertlgsten April des Jaars negentien honderd en negen des morgens ten zes uren en vijftig minuten mitsgaders, dat hetzelve kind, genaamd: Juliana Louise Emma Marie Wilhelmina, Prinses van Oranje-Nassau, Hertogin van Mecklenburg, eene dochter is van Hem, Hen drik, Wladimir Albrecht Ernst, Prins der Ne derlanden, Hertog van Mecklenburg, Vorst van Wenden; Schwerin en Ratzeburg, Graaf van Schwerin, Heer van de Landen Rostock, Star gard enzoovoorts, enzoovoorts en van Zijne Koninklijke Gemallnne Hare Majesteit Wilhel mina Helena Paulina Maria, Koningin der Ne derlanden, Prinses van Oranje Nassau, Her togin van Mecklenburg enzoovoorts, enzoovoorts. Ik, ambtenaar van den Burgerlijken Stand der gemeente *s Gravenhage, heb daarvan ten Paleize bovenbedoeld deze akte opgemaakt, die door Zijne Koninklijke Hoogheid, de beide ge tuigen en mij, na voorlezing is onderteekend met goedkeuring van de doorhaling van twee honderd vijftien woorden." Tot zoover het document en als men nu mocht meenen, dat zoovele doorhalingen in een zoo plechtig document misstaan, zij medege deeld, dat daarvqpr gebruik moest worden ge maakt van het wettelijk voorgeschreven for mulier van den burgerlijken stand, dat slechts op deze wijze voor de plechtige gelegenheid dienstbaar kon worden gemaakt. Nauwelijks waren de echo’s van die schoten weggestorven, of men heesch vlaggen en va nen aan de huizep en het lulden van de kerk klokken bracht de stjyj in een ontroerende vreugdestemmlng. - Het volk wilde niets liever, dan zijn blijdschap uiten in het houden van feestelijke samen komsten, het afsteken van vuürwerken, het aanbrengen van vlaggen, wimpels en lichten, maar het was de Prins, die zulks afraadde, om dat de politieke toestand in den lande van dien aard was, dat hij niet veel plaats voor uitbundige feestvredgde overllet. Toch kon bet blijde volk zijn vreugde niet yoor zich houden en talrijk waren de door vereenlgingen particulieren georganiseerde feestelijkheden de geboorte van Koning Willem I. De Prins zelf hield zijn1 zoon ten doop. ’s-Gravenhage, 31 Aug. 1880. De, Koning deed op den len September persoonlijk aangifte van de geboorte van zijn dochter bij den Burgerlijken Stand. Als getuigen traden op de toenrtlallge minister van buitenlandsche zaken, graaf Van Lynden van Sandenburg en de toen malige minister van justitie. Modderman. Fungeerend ambtenaar van den Burger lijken Stand was F. M. baron van der Duyn van Maesdam. Op verlangen van ZM. moest het koningskind worden gezien door de heeren van het Stadhuis, „opdat", zoo- als de gelukkige vader schertsend ver klaarde, ,4e heeren zich- konden overtui gen van da waarheid der verklaring” Twintig jaar later zou het Nederlandsche volk opnieuw aanleiding vinden tot feestvreug de, want in 1792’ was het vijf en twintig jaar geleden, dat Prins Willem V, de vader van den lateren Koning Willem II. met Prinses Frede rika Sophia Wilhelmina van Pruisen in het huwelijk trad. Ook thans ontbrak het niet aan -vreugdecouranten, vreugdegedlchten en vreug- debijeenkomsten. Maar nog meer aanleiding tot blijdschap was TTi Keg in hettelfde jaar, namelijk op den «en December, werd, volgens een Hofbericht; „Haare KonlngUjke Hoogheid, Mevrouw de Erfprin- cesse, omtrend agt uuren, voorspoedig verlost van eenen welgeschaepen en alle teekenen van gezondheid medebrengenden Prins”. 7. Ook ditmaal salvo’s, klokkengelui en vreug dekreten van het blijde volk, dat daarmede zijn lateren koning Willem II begroette. Een van de dichters, die uitblonk in bet ma ken van welkomstliederen was ditmaal de groote Willem Bilderdjjk, die een lang en ont roerend schoon vers op den kleinen Oranjetelg maakte. Van dit gedicht citeeren wjy het laat ste couplet: hage onthaalden de heer en mevr. Tjaden— Modders de arme kinderen van de gemeente op 10.000 beschuitjes met oranje-mulsjes, welk feest, onmiddellijk na het eerste schot, begon in de Oranjezaal van Metropool aan de Pavll- joensgracht. Te Amsterdam verscheen een distilleerderij met een specialen gelegenhelds- drank en verder in den lande kwamen van alle kanten allerlei firma’s met toepasselijke uitga ven en feestartikelen. De meeste tooneelgroepen arrangeerden feestvoorstelllngen, waarvan som mige zelfs gratis toegankelijk waren en wat de versiering van straten en gebouwen betreft: sinds dat Jaar is een dusdanige algemeene ver siering en illuminatie niet bereikt geworden! Wat de offlcieele feestvreugde aangaat, noe men we eerst de felicltatieregisten, die ten pa leize waren neergelegd, en die zeer druk wer den geteekend. -De allereerste onderteekenaar was de gezant van België aan het Nederland sche hof. Baron Guillaume. De Tweede Kamer hield dien morgen een f< waar vrijwel alle Kamerli tooid, aanwezig waren en waarin de Voorzitter van den ministerraad, mr. Heemskerk, de vol gende rede hield: Mijne Heeren! Namens de Koningin heb ik de eer aan de Kamer mede te deelen, dat H M. de Koningin heden om 6 uur 50 minuten voor spoedig bevallen is éan eene Prinses. Dat het mij vergund is, dit heuglijke feit, voor ons vaderland van onberekenbaar gewicht, aan de Kamer mede te deelen, is mij en de gansche regeering, een oorzaak van innige blijdschapWn ootmoedlgen dank. Moge het tot heil van het Vaderland strekken! God ^gene Hage Majes- teit de Koningin, Me Jbnggeborene Prinses, Hare Majesteit de Koningln-Moeder en Zijne Ko ninklijke 'Hoogheid den Prins der Nederlanden.” Deze korte rede werd mef gejuich ,ieve de Koningin” en driewerf hoera ontvangen. Daar op hield de Voorzitter der Tweede Kamer, Jhr. mr. Röell, een rede om de regeering Je beant- woorden. Dergeljjke bijeenkomsten vonden hetzij op dien dag 'ot wat later plaats bij vrijwel alle publieke colleges. De Eerste Kamer, de Hooge Raad der Nederlanden, de Raad van State, de gemeenteraden, met die van Amsterdam en Den Haag voorop, de rechtbanken, de provinciale raden, de universiteiten, kortom alle lichamen hielden feestelijke bijeenkomsten om Se blijde gebeurtenis te herdenken en van alle zijden stroomden de adressen van hulde toe. t De minister van Buitenlandsche Zaken hield in den namiddag een receptie, die door alle leden van het corps diplomatique werd' bezocht, alle staatshoofden der wereld, die telegrafisch op de hoogte waren ge bracht, zonden hunne gelukwenschen en van de meest uiteenloopende Instanties kwamen de felicitaties. W« noemen den Lord Mayor te Londen en de Internationale Ver- eeniglng voor Vrouwenkiesrecht, die toen Juist te Londen bijeen was. Met recht: het Koningskind van 1808, dat thans zelf de Prinselijke Moeder is geworden, zag heel Europa, ja, heel de wereld aan haar wieg. En heden, nu de instandhouding van het aloud en bemind Oranjehuis weer eoor- loopig verzekerd is, zullen de nationale bodschap en het internationale medeleven niet minder zijn. Onze Koningin was door geboorte Prinses van Oranje-Nassau. Door Haar huwelijk met Hertog Hendrik van Mecklenburg zouden de- kinderen, uit dezen echt geboren, den naam en den titel Mecklenburg dragen. Doch dank in het bijzonder aan het optreden van Koningin - Emma, bleef de titel Oranje-Nassau voor de telgen van Hare Majesteit behouden. Een bij zonder voordeel was het daarbij, dat Koningin Emma zoowel door haar huwelijk met Koning Willem in als door haar afstamming van moe derszijde Hare Moeder toch was Helena. Prinses van Nassau met de Ottosche en Walramsche lijnen van het Huis Nassau eng verwant was. Bij het aanstaand huwelijk van Hare Majes teit de Koningin en Hertog Hendrik van Mecklenburg kende de Nederlandsche wet wel, een Prins, doch geen Prinses van Oranje. Op 2 December 1800 verstrekte fl. M. de Koningln- Moeder aan den gépensionneerden Kolonel der Huzaren F. de Bas, werkzaam aan het Ko- Te Amsterdam kwamen de saluutschoten pas omstreeks elf uur. De artilleristen, die na dagen lang vruchteloos wachten waren ingerukt, moesten overhaast gewekt worden, de kanon nen, die zoolang achter het polltleposthuls wa ren opgeborgen, werden door agenten en H B - schoileren voor den dag gehaald en zoo als gezegd om elf uur daverde het eerste schot over de open doch sedert reeds lang be bouwde vlakte achter de Job. Verhulststraat. Het werd af gevuurd door de batterij, die onder bevel stond van den kapitein O. F. Gey van Plttius. Om twaalf uur hielden de troepen van het Amsterdamsche garnizoen revue op de Stadhouderskade, waarna 'zjj door de Jan Luykenstraat defileerden, waar de garnizoens commandant, Lt. Gen. van Nooten, zich voor zjjn woning te paard had opgesteld. Vervolgens marcheerden zjj, met de kapel van den beken den kapelmeester Zaagmans voorop, door de stad, waarna zjj door de Utrechtachestraat naar de kazernes terugkeerden. Om elf uur des ochtends was er toen reeds een parade uweest op het Malieveld in Den Haag, waarb" behalve. ZJLH. Prins Hendrik, ook vrijwel alle officieren van het Militaire Huls van HM. de Koningin aanwezig waren. Als we nu alle vreugdebetoon*van het volk zou den beschrijven, zpu dit ons te ver voeren. Laai ons volstaan met enkele feiten: te ’«Graven- Uit het Willem III ontsproten drié zonen, dezer prinsen zou evenwel de kroon dragen; het was dus begrijpelijk, dat Nederland zijn hoop vestigde op de vrou welijke telg uit bet Huis Nassau, over wie geruchten gingen omtrent een as. huwelijk met Koning Willem Hl. De uitverkorene was Prinses Adelheid Emma van Waldeck Pyrmont, die op 7 Januari 1879 met den toen 69-jarigen koning Willem m in het huwelijk trad. Nederland ha<T weer reden tot vreugde, toen op 31 Augustus 1880 Koningin Emma, de populaire vorstin, het leven schonk aan een dochter, die den naam kreeg van Wil- helmina. Koning Willem III deelde den Staten-Ge neraal het blijde nieuws als volgt izede: Op Vrijdag den dertigsten April 1909 verscheen de Buitengewone Staatscourant No. 100, waarvan de tekst aldus luidde: *s Gravenhage, den 30sten April ,909^ Hare Majesteit de Konihgin is he den morgen door Gods voorspoedig bevallen van ses. Omtrent deze heuglijke nis is dóór - Was officieel geschied wat er moest ge schieden, onder het volk waren de voorbe reidingen niet minder. Oranje-comlté's ver rezen als paddenstoelen in een herfstnacht en een levendige handel ontstond in aller ijl prentbriefkaarten, die betrekking hadden op de te verwachten blijde gebeurtenis, .welke door de volksverwachting stoutweg op elf, twaalf of vijftien April werd ge steld. Sommige uitgevers publiceerden kaar ten, waarin de geboorte van een Kroon prins werd aangenomen, anderen lieteh wij selijk het geslacht in het midden, terwijl nog weer anderen kaarten met verschillen den tekst publiceerden. De geboorte mocht dan uitwijzen welke kaart verder ih den handel sou worden gebracht. De herinnering van een bekend Amsterdamsch boekhande laar wist ons echter nog mede te deelen, dat het volk algemeen een Kroonprins verwachtte. Kaarten van een Kroonprin ses werden bijna niet gevraagd. Op den gezetten tijd verschenen zooals ook nu heeft plaats gehad de offlcieele me- dedeellngen betreffende openbare hulde en feestbetoon; kanonnen voor de saluutschoten werden in de diverse steden opgesteld en on- dertusscheh geschiedde er niets. Daar de ge boorte {cbter algemeen halverwege April tege moet was gezien, .geraakte het- "ttederlandsche volk natuurlijk iri uiterste sP^ÉMLg en deze werd pas gedeeltelijk opgelostMfirii in den morgen van den 29sten April hetOfflcieele be richt bekend werd gemaakt, dat dien dag de geboorte van de Koninklijke telg kon worden verwacht. Verdere mededeelingen bleven ech ter uit,rmet het-gevolg, dat op den avond van den 29sten April voor het paleis aan het Noord- elnde, een groote menigte samendromde. Een aantal van de aanwezigen had zelfs postdul-' ven bjj zich om, zoodra de heuglijke tijding daar was, de vrienden en magen in de meest afgelegen dorpen op de hoogte te stellen. Willem m, de vader van daarna! Het zou evenwel niet op vaderlandschen bodem zijn, waar onze latere Vors; Wil lem lil ter wereld kwam. Brussel was zijn geboortestad.* Op 19 Februari 1817, des avonds te half elf, zag een zoon van den kroonprins, Willem II, het levenslicht. Eerst den volgenden morgen kon de blijde mare worden verkondigd en onmiddelljjk maakte de stad zich op, om op kinderlijke wijze deze heuglijke gebeurtenis te gaan vieren. Brussel werd versierd en des avonds bo den de duizenden lichtjes, aan de gevels der voorname huizen aangebracht, een sprookjesachtigen aanbllk. Direct na de geboorte begaven zich eenige heeren naar ’s Gravenhage, om er kond’ te doen van de blijde gebeurtenis. De vreugde in Den Haag was eenvoudig onbeschrijfelijk! Ónder het zingen van Oranjellederen trok bet blije volk, gearmd en lange rijen vormend, door de straten en iedereen was uitgelaten en vroo lijk. Evenals in Brussel liet men ook te *s Gra venhage 101 kanonschoten hooren en opnieuw luidden de klokken en wapperden de vlaggen. De Kroonprins, de vader van den vorstelljken zuigeling, den lateren Koning Willem HL die immers gehuwd was met een zuster van den Russlschen Tsaar, Alexander, zond zoo spoe dig mogelijk een koerier naar St. Petersburg, om den Keizer het blijde nieuws te melden. Hierbij zU nog terloops vermeld, dat zich onder de talrijke geschenken van het Hol- laftdsche en Belgische volk voor de jonge moeder en het kind een kostbare luier mand bevond, een geschenk van Rusland. Hierin lagen stukken, door Russische vrou wen geborduurd. De gelden voor -de aan schaffing en de verzending hadden eenvou dige Russische boerenvrouwen bijeenge bracht. Hieruit blijkt wel, hoe bemind Anna Paulowna, de zuster van deir Russlschen Keizer, in Rusland was. Tollens, de schepper van ons „Wien Neêr- landsch Bloed”, maakte een fraaf gedicht op het jonge vorstenkind, dat besluit met de volgende woorden: nlnkHJk Huisarchief, de even eervolle als las tige opdracht, om Adolf, Groothertog van Luxemburg te bewegen, aan de kinderen die eventueel uit het voorgenomen huwelijk aou- den worden geboren, den titel van Prins van Nassau te waarborgen. Het recht daarover be rustte namelijk bij den genoemden Groothertog Adolf, omdat hij. als oudste agnaat zoowel van de Ottosche al«JWalramsche huizen van Nassau, volgens de tractaten van 1732. 1738 en 1783 daarover kon beschikken. In opdracht van H. M. de Koningin Moeder en onder het mom van een „rustkuur” te gaan doen, begaf kolonel de Bas zich naar Luxem burg, waar hU zich in verbinding steldtf met den minister-president van dat Hertogdom, Jhr. Ejjsschen. Na lange dagen nerveus te heb ben „geruBtkuurd” kreeg kolonel de Bas een seintje, dat de oude en nukkige Groothertog bereid scheen. HIJ verkreeg een onderhoud, be reikte het gewenschte resultaat en enkele da gen later werd de' broodnoodlge schrifteljjke toestemming, als een „krabbeltje” van den Groothertog persoonlijk, nagezonden. Zoo werd aan H. K. H. Prinses Jyltena en al Hare na komelingen het recht op den titel Oranje-Nas- De latere koning Willem I zag het levenslicht te *s Gravenhage op den 24en Augustus van het jaar 1772. Des morgens om Omstreeks vijf uur werd deze spruit uit het Huis van Oranje ter wereld gebracht In de lente van dat jaar bracht de Prins de Hooge Vergaderingen van Ne derland in keftnis vin de aanstaande geboorte van een vorstenkind. In alle' kerken van ons land werd gebeden voor een gelukkig verloop t vatL.de geboorte en op den blijden»''' dag zelf, op dien 24en Augustus, weerklonk een drievoudig salvo op het Malieveld, waarmee het- Oranje huis het volk kond* deed var* de geboorte van een Vorstenkind, dat de eerste koning. zou worden in het Huis van Oranje. f Het geheele land was In een vreugderoes. Ditmaal was het de groote „Hildebrand", die met zijn „Blijde Tijding” aller aandacht trok: „Laat Oost en West de blljmaar hoore. Die kroon en volk vervult met vreugd Den Koning is een kind geboren. Een jiochter, die zjjn hart verheugt Wees welkom, welkom Koningskind, Vóór uw geboorte reeds bemind!" Op den 12en October 1880 werd de Prinses in de Willemskerk te Den Haag ten doop ge- houden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1938 | | pagina 6