Economisch herstel
Indië
gedurende 1937
in
De Zwaluwen met
2-0 geklopt
VERTROUWEN IN DE
TOEKOMST
DONDERDAG 10 FEBRUARI 1938
VOETBAL
Onderwys
Financieel beleid
Bloei
voor PrinsesJuliana
Economische Zaken
Departement
Algemeene toestand
Twentsch krentenbrood
Vlootkosten
R.K. Staatspartij
Geen vliegtuigindustrie
Inwendige politieke toestand
Vrijheid wai van korten duur
Geen verbod van N.S.B.
FIETSER ERNSTIG GEWOND
E
Dr
Samenwerking met Nederland
naar
Financiën, onderwijs,
defensie
Mgr.prof .dr. J. Schrijnen
herdacht
Na de geboorte van
Prinses Beatrix
Beide doelpunten in het
laatste kwartier
Internationale politieke
toestand
Geen emigratie
N ieuw-Guinea
De Kruiskinderen-methode
op school
Aardige ontmoeting tegen de
Roode Duivels in het
Olympisch Stadion
ORDENING IN SIGAREN
INDUSTRIE
Uitvoerige beschouwingen van
minister Welter in de Mem.
van Antwoord op de In
dische begrooting
Prae-adviezen van het Partij
bestuur op voorstellen
van afdeelingen
UIT EEN OBSERVATIEHUIS
ONTSNAPT
Cleinfabrikanten tegen het rapport
Comité opgericht, om te komen tot
stichting van een graf
monument
Zaak-Margadant
Geslaagd week-end van
de „Graal”
Jestuurder van aanrij denden auto
reed door
L-
Gelukwensch van de Intern. Aca
demie voor vergelijkend recht
van Oorlog
Prinselijke boom in Keizer
lijk park
Économisch beleid
bevredigende
van
b
van
het
dlsche regeering.
idie.
rat
(tri
aan
/.Wat de kolonisatie in Nieuw-Guinea betreft
in
de
zich
ken-
9
wide motieven en
moet leeren zyn
Aan de Memorie van Antwoord aan de
Tweede Kamer over de Indische begrootlng
ia het volgende ontleend:
De minister deelt mede, dat hy voor het
oogenbllk niet de wenscheiykheld en veel
minder de noodzakelijkheid inziet tot wij
ziging van de bestaande verhouding tus-
schen Nederland en Indij.
Met zijn ambtsvoorganger is de minister van
meenlng, dat, wanneer het vlootplan-1930 vol
ledig zal zijn uitgevoerd en de reorganisatie
van het leger voltooid zal zijn, gezegd mag wor
den, dat tegen aanranding van ons grondgebied
met alle verelschte kracht zal kunnen worden
opgetreden.
zijn
van
over-
steunlng van een voorztel-TUburg, om gedaan
te krijgen, dat de 3-jarige onderwijzersopleiding
vervangen wordt door een vierjarige.
In verband met een voorstel van den Kring
Den Haag deelt het P. B. mede, dat het het
vraagstuk van het rdyementarecht andermaal
to ernstige overweging wil nemen, Indien de
behoefte aan een waarlijk onvermijdelijke par-
tieele herziening der Partij-reglementen zich
zou openbaren. Een onderzoek daartoe is bij
het P. B. reeds aanhangig.
een
ge-
van
••rei
I
De beginopstelling der elftallen was:
Zwaluwen: Michel (VJ3.V.), doel; Caldenhove
(D.W.8.) en van der Linden (N.A.C.), achter;
Paauwe (Feljenoord), Pienter (Be Quick), Pe
ters (P.8.V.), midden; Draeger (D.WjB.), Hun
ting (PJ3.V.), van DUk (MAX», Timmermans
(ED.O.), van Beek (B.V.V.), voor.
Nu in de eerste behoeften la voorzien, heeft
de regeering ten principale beslist, voor geza
menlijke rekening van Nederland en Indië bij
de Nederlandsche industrie een order te plaat
sen voor den bouw van een prototype voor een
metalen bommenwerper, welke eventueel den
grondslag zal kunnen vormen voor latere leve-
ringen.
Het ligt In de bedoeling om, nadat de des
betreffende besluiten van den gouvemeur-
grneraal bij de wet zullen zijn goedgekeurd, een
eerste storting ten bedrage van ƒ14.716.110 te
doen in het by de wet van 2 April 1937 Inge
stelde Rubberfonds.
De hoofdbesturen van den Eersten Neder-
landschen bond van kleinfabrikanten in de
sigarenindustrie te Amsterdam en den Zuidelij
ken bond van klelnfabrlkanten te Tilburg heb
ben dezer dagen vergaderd. zy kantten zich te
gen aanneming van ’t rapport van de R. K. ver-
ecniging van sigarenfabrikanten. Aan de regee
ring zal worden verzocht de verblndendverkla-
'te^^^TwCT 71otteage^imeT«te stem- «n». «ndlen deze wordt aangevraagd, niet t«
verleenen.
De secretarls-generaal van de Internationale
Academie voor vergelijkend recht, prof. E. Ba
logh te Johannesburg, heeft naar aanleiding van
de geboorte van Prinses Beatrix een telegram
van gelukwensch aan H. M. de Koningin ge
zonden.
termen I kunnen
internee ringsoorjl
moge het volgende worden medegedeeld: In de
gewesten buiten Java en Madoera zijn beter
eh dichter by die eilanden gelegen streken be
schikbaar voor kolonisatie door inheemschen
zoodat emigratie naar Nieuw-Guinea ’voors
hands nog niet aan de orde behoeft te worden
gesteld. De rapporten, welke den minister met
betrekking tot den stand der kolontaaties van
Europeanen op dat eiland regelmatig bereiken
zijn dermate teleurstellend, dat zeker voor de
Woensdagavond is te Apeldoorn op den Zut-
fenscheweg de 28-j. wielrijder C. H„ aldaar,
door een hem tegemoetkomenden zeswiell-
gen vrachtauto aangereden. Hl) Is van zijn flets
geworpen en daarbij ernstig aan het hoofd ge
wond. Per ziekenauto is hy naar het Jullana-
zlekenhuls overgebracht. Zijn toestand is zorg
wekkend; de patiënt had veel bloed verloren.
De bestuurder van den vrachtauto Is onbe
kend, doordat hy zonder zich om het slacht
offer te bekommeren is doorgereden.
In een aardige en aantrekkelijke ontmoe
ting, welke tot een kwartier voor het einde
een volkomen open strijd was, hebben de
Zwaluwen gisteravond in het Olympisch
Stadion te Amsterdam tegen de Roode Dui
vels een 20-nederlaag geleden.
Het nader onderzoek in de strafsaak-Marga-
dant heeft er toe geleid, de stukken opnieuw
in handen van den procureur-generaal by het
hooggerechtshof van Nederlandsch-Indlë te
stellen, ten einde de mogelijkheid van verdere
vervolgingen te overwegen.
Hy vertrouwt, dat de resultaten der in te
stellen onderzoekingen den weg zullen aan
geven, langs welken de verwezenlijking van het
beoogde doel het best kan worden bereikt en
met name of. en zoo Ja op welke wyze, van re-
geeringswege kan worden bevorderd de deel
neming van Nederlandsch kapitaal en Intellect
in de industrialisatie van Indië.
Het behoeft nauwelijks vermelding, dat die
deelneming ook nu reeds kan rekenen op voor
lichting, hulp en steun der regeering.
noodlg, ook personen uit het economisch
leven In beide gebiedsdeelen kunnen deel
nemen. In beginsel heeft de minister hier
over reeds overeenstemming verkregen met
zijn ambtgenoot van Economische Zaken
en met den gouvemeur-generaal, zoodat
een begin van uitvoering van dit denkbeeld
spoedig mag worden tegemoet gezien.
Na uitschakeling van de
defensie-uitgaven, welke ultelndeiyk
Nederland zullen worden vergoed, vermin
dert het tekort op den buitengewonen
dienst tot 12,7 millloen, waarna een te
kort op den geheelen dienst overbiyft van
rond ƒ4 millloen.
De minister zal thans niet ingaan op de op
merkingen met betrekking tot de verdeeling
van de vlootkosten tusschen Nederland en In
dië, aangezien deze aangelegenheid eerlang af
zonderlek aan het oordeel van de Kamer zal
worden onderworpen, nadat de Volksraad zich
ter zake zal hebben uitgesproken. Voor het
oogenbllk moge worden volstaan met de mede-
deellng, dat biykens de thans by dat college
in behandeling zynde voorstellen Nederland in
1938 nog een bedrag van 5 millloen in de be
drijfskosten der marine zal bydragen. Tegen
over de uit de vermindering tot dit bedrag van
de aanvankeiyk verwachte Nederlandsche by-
drage voortvloeiende verlaging van inkomsten
met ƒ8.9 millloen, staat echter een verlichting
van uitgaven voor aanbouw enz. met ƒ7,4 mil
lloen (waarvan ƒ8,2 millloen op den buiten
gewonen dienst).
Van Inheemsche krachten wordt reeds In
steeds toenemende mate voor ’s Lands dienst
gebruik gemaakt.
De minister betwyfelt, of losmaking van de
Indische monetaire politiek van de Nederland
sche technisch en economisch uitvoerbaar zou
zyn.
De doof de Indische regeering in overweging
genomen belastingverlaging betreft verminde
ring of afschaffing van de crislsopcenten op
den benzlne-accyns. Of daartoe zal kunnen
worden overgegaan, zal echter eerst by de op
stelling van de ontwerp-begrooting voor 1939
onder de oogen worden gezien.
Verschenen zyn. de prae-adviezen van het
Party bestuur der R. K. Staatsparty over door
de afdeelingen ingediende voorstellen.
De Kring Arnhem—Nymegen stelt voor, er
by de R.K. Kamerfractie op aan te dringen,
dat de regeering spoedig besluite tot Inkrim
ping van de leerlingenschaal per klasse In de
scholen.
Het P B. heeft hiertegen geen bezwaar.
Dezelfde Kring wenscht ook, dat de Kamer
fractie haar invloed aanwendt tot herziening
der salarissen van het overheidspersoneel.
Het P. B. wil slechts de byzondere aandacht
vestigen op dit vraagstuk.
Dezelfde byzondere aandacht wenscht het
P. B. te vragen voor een voorstel van Voor
noemden Kring, om via de Kamerfractie .aan
de regeering te vragen verstrekking van goed-
koope margarine en vet aan bepaalde gezinnen.
Een verzoek van denzelfden Kring tot be-
vorderftig van gezinspolitiek acht het P. B.
niet op zyn plaats.
Het P- B. acht ondoelmatig en overbodig
nieuw commissoriaal onderzoek Inzake het
oorloofde (van katholiek standpunt bezien)
korting op reeds toegekende pensioenen, zooals
de Kring Tilburg -wenscht.
Indië een land biyft niet een voorbeeldige eco
nomische uitrusting en dat het concurrentie
vermogen van Indië door de rationalisatie der
bedryven in de afgeloopen jaren nog aanzienlijk
la versterkt.
De verbetering In de staatkundige verhou
dingen in Nederlandsch-Indlë hier dan op
gevat in den zin van verzachting van tegen
stellingen had zeker, niet bereikt kunnen
den
Eenlge verwoede Hollandsche aanvallen vol
gen zonder succes. Dit komt weer aan de an
dere zijde. Drie minuten later komen de Belgen
weer voor. Michel, die nu moet zwichten voor
een schot van Mondelé, dat via.de lat doel treft
(02). De Belgische middenvoor kreeg het leder
toegespeeld van den linkshalf, v. d. Kerkhove.
De Zwaluwen geven den stryd nog niet op.
zy opereeren eenlge malen In het Belgisch doel
gebied, waar de Roode Duivels met veel geluk
een tegenpunt kunnen voorkomen Succes voor
de Hollanders biyft evenwel uit. Er gebeurt ver
der niets byzonders meer. Als scheidsrechter
Israëls hek einde aankondlgt, hebben de Zwa
luwen met 2—0 verloren.
Hunting was In de laatste minuten nog ver
vangen door den D.W.V.-er Ooms.
Als criterium zal ook in de toekomst moeten
gelden, dat met de belangen van Nederland en
van Indië gelykelyk wordt rekening gehouden,
zoodat de samenwerking op een voor beide
deelen billijke en voordeelige wyze geschiedt.
De minister merkt op, dat hy over deh meest
geschlkten vorm, om In de toekomst de econo
mische samenwerking tusschen belde gebied»
deelen te bevorderen, overleg pleegt met de
Indische regeerlhg en m«t zjjnj. ambtgenoot
van Economische pdtten.' A
v S’ A
Een zeer geschikt middel daartoe lyken
hem regelmatige dienstreizen van eenlge
deskundige Indische en Nederlandsche
hoofdambtenaren in commissie, ondersehel-
deniyk naar Nederland en naar Neder-
hmdsch-Indlë. Daaraan zullen, voor zoover
Het verloop van ontvangsten en uitgaven
blijkt nog gunstiger te zyn geweest dan in Oc
tober werd verwacht en de gewone dienst 1937
zal waarschyniyk een overschot opleveren van
ten naastenby 9 millloen. Dit gunstig resul
taat is geheel te danken aan de middelen, die
rond ƒ91 millloen meer hebben opgebracht dan
de raming, waaraan de groep belastingen met
niet minder dan ƒ68 millloen heeft bygedragen.
Daartegenover vertoonen de uitgaven een ac
cres van 43 millloen.
Blijkens de nieuwste gegevens had de
Uitvoer van geheel Nederlandsch-Indlë In
de eerste 10 maanden van 1937 een waar
de van ruim ƒ828 millloen, terwyi de in
voer een waarde van ruim ƒ411 millloen
had (over de eerste 10 maanden van 1936
waren deze cyfers resp. ruim 473 millloen
•n ruim ƒ223 millloen). Zonder twyfel kan
men hier spreken van een duideiyk teeken
van een krachtig economisch heratel.
naaste toekomst daarvan geen
resultaten zyn te verwachten.
Ongetwyfeld kan de ontwikkeling van den
internationalen polltieken toestand rondom den
Pacific gevaren medebrengen voor de veilig
heid van land en volk van Nederlandsch-Indlë
Dat onder deze ernstige omstandigheden zelfs
extremistisch gezinde leiders der nationalisti
sche beweging op Java tot meer waardeerlng
van het Nederlandsche bewind zyn gekomen
dan zy tot nog toe aan den dag hadden ge
legd, acht ook de minister, van groote betee-
kénls.
Direct trekken de Belgen ten aanval en reeds
in de eerste minuten ontstaan gevaariyke mo
menten voor het Zwaluwendoel, waar Michel
geducht op de proef wordt gesteld. Vlot combi-
neerend breken de Belgen geregeld door de
Zwaluwen-verdediging, die haar handen vol
heeft aan de vlugge tegenstanders. De spora
dische aanvallen der Zwaluwen hebben voor?
looplg nog niet veel om het iyf. Er is tien mi
nuten gespeeld als de lange Bruggenaar Braet
den eersten bal krygt te verwerken. Even later
bezorgt een goed door Draeger genomen corner
den Belgen even moeiiykheden, die echter wor
den opgeloet. Een nieuwe hoekschop, ontstaan
na uitstekend spel tusschen Draeger en v. Dyk,
wordt eveneens' weggewerkt. Intusschen is het
spel meer verdeeld geworden en niettegenstaan
de de slechte weersomstandigheden de regen
plenst onophoudelijk neer is het een aardige
stryd, welke het aanzien volkomen waard is.
Ben vlugge Hollandsche aanval, waarvoor
Timmermans den grondslag legt, wordt beslo
ten met een verraderiyk vleugelschot van Drae
ger, vlak onder de lat, dat Braet slechts met
groote moeite corner kan werken. Eenlge oogen-
bllkken later bemachtigt de Belgische doelman
het leder op sublieme wyze, na een door Pienter
genomen vryen schop. Intusschen zitten-de Bel
gen niet stil. Van der Linden werkt in de ver
dediging niet aityd even safe, waardoor Michel
nog al eens moet Ingrypen. Caldenhove is
evenwel goed op dreef en de duels met den Bel
gischen linksbuiten Demulder eindigen vrywel
steeds in het voordeel van den Amsterdammer.
De stryd biyft een aantrekkeiyk en wisselend
karakter dragen. De Hollandsche aanvallen zyn
lang niet ongevaariyk en tot tweemaal toe zien
wy goede schoten van linksbuiten van Beek. Als
Braet zyn doel by een Hollandschen aanval ver
laten heeft, kan een der Belgische verdedigers
ternauwernood een doelpunt voorkomen door
den bal corner te trappen. Michel mag aan de
overzyde van geluk spreken als Ceuleers alleen
voor hem komt en tegen den paal schiet. Even
later ziet Mondelé geen kans voor bet Zwalu-
wen-doel een goede* kans te benutten. Tegen het
einde der eerste helft komt het Zwaluwen-doel
nog eenlge malen geducht in gevaar als Mondelé
tot tweemaal toe Inschiet, maar de bal toch
wordt weggewerkt. Dan krygt de Hollandsche
aanval nog eenlge goede kansen en daarna
breekt de rust aan met blanken stand.
Als de tweede helft een aanvang neemt, Is het
Inmiddels droog geworden. Mfen krygt denzelf
den op-en-neergaanden stryd van voor de rust
te zien met de Belgische aanvallen aanvankeiyk
talryker en ook gevaariyker. Michel lost even
wel eenlge malen moeiiykheden voor zijn doel
resoluut op. Ben schot van Ceuleers bezorgt hem
meer moeite, maar ten koste van een hoekschop
weet hy ook nu het gevaar te bezweren. By een
aanval der Zwaïuwen-voorhoede, dezen keer
goed door pienter opgestuwd, lost Timmermans
een schot, dat rakelings over Braet’s heiligdom
gaat. De geblesseerde Van der Linden maakt
dan, als de tweede helft een kwartier oud Is,
plaats voor den Blauw-Wltter Wilders.
Na een half uur levert een onverwachte Bel
gische aanval succes op. Demulder drytt den
bal op tot by de hoekvlag, doet eenlge passen
naar voren en geeft dan van de outiyn af een
voorzet, waaruit Isenborghs den bal langs Mi
chel kopt (0—1).
Dinsdagmorgen hebben twee 16-jarige jon
gens kans gezien uit het observatiehuis aan
de Lysterbesstraat te Den Haag, waar door de
regeering ter beschikking gestelde kinderen
1 zyn ondergebracht, te ontsnappen.
Nadat de beide knapen hun vryheid hadden
veroverd, was hun eerste daad het stelen van
twee damesrUwielen In de omgeving van het
huis. Ze hebben daarop koers gezet naar Vlaar-
dlngen, waar zy de fietsen trachtten te ver-
koopen. Hun houding wekte argwaan op, en
het gevolg was, dat zy door de politie werden
aangehouden.
De jongens bekenden te zyn gevlucht en zyn
1 naar het observatiehuis teruggebracht.
De gestolen fietsen zyn later aan de eige
naars teruggegeven.
welvaarts- en
door
Roode Duivels: Braet (Brugge), doel; Hey-
'man (M. Charleroi) en Seys (Beerschot), ach
ter; van Alphen (Beerschot), Maertens* (Gan-
toise) en v. d. Kerkhove (White Star), midden;
Vlaemynck (Union St. Gilloise), Ceuleers (Beer
schot), Mondelé (Daring), Isenborghs (Beer
schot) en Demulder (White Star), voor.
Het p. B ontraadt in behandeling te ne
men de uitermate technische problemen van de
afschaffing van de wachtweken in de werkver
schaffing en de Invoering van het wekeiyksche
partieels werk, hetgeen een vborstel-Tilburg be
oogde.
Het P. B. ontraadt ook aanneming of onder-
- Wderdaad is de economische toestand In
IndlëXin sterke mate afhankeiyk van de con
junctuur op de wereldmarkt. In verband daar
mede wordt dan ook sedert jaren met succes
gestreefd naar versterking van niet voor den
export werkende bedrijven, met name van de
kleine nyverheid.
Ook de minister Is van inzicht, dat men zich
dient te hoeden tegen overschatting van de snel
ingetreden opleving, zyn standpunt is, dat er
aanleiding bestaat om voorzichtigheid te be
trachten, want na elk vry plotseling optredend
herstel volgt gewooniyk weder eenlge terug
gang. Dit doet echter niets af aan 't telt, dat
Dat het onderwys gedurende de crisis ern
stige schade zou hebben geleden, waarby voor
al zou te denken zyn aan de hoedanigheid van
het onderwijs, kan de minister niet onder-
schryven.
Herstel, op onderwijsgebied, van den toe
stand van voor de crisis acht de minister uit
gesloten, wyi zulks sou beteekenen een terug
vallen In de fouten, welke reeds eerder waren
onderkend en welke, ook afgezien van de cri
sis, een gezonden, met de behoeften der maat-
schappy correspondeerenden groei van de
onderwijsvoorziening in den weg stonden.
De meest dringende plicht van Nederland ten
aanzien van het onderwys In Indië is: bestry-
dlng van het analphabetisme.
Indien ernstige pogingen, van particulier
Initiatief uitgaand, worden ondernomen tot be-
strUding van het analphabetlsme onder vol
wassenen. zal de regeering daaraan zeker gaar
ne zooveel mogeiyk steun verleenen, al mag
men zich niet ontveinzen, dat zulke pogingen
niet licht tot biyvend succes voeren.
Een groote dwaling, die in de laatste jaren
meer en meer de aandacht heeft getrokken,
is deze, dat in den opzet van het onderwys niet
voldoënde Is gezorgd voor aansluiting van de
school aan het volksleven.
Met het streven om de eigen taal der bevol
king zooveel mogeiyk te bezigen als voertaal
oy het onderwys op de volks- en vervolg-
scholen, stemt de minister in; de Indische re
geering is in die.richting werkzaam.
Dezer dagen hield het Sodallclum Classicum,
de vereenlging van studenten in de klassieke
letteren aan de R. K. Universiteit, een zitting,
gewyd aan de nagedachtenis van Mgr. Prof. Dr.
Jos. Schrynen.
I Aanwezig waren Prof. Dr. K. Bellon,
Rector magnificus der R. K. Universiteit, Prof.
Dr. F. J. de Waele, Prof. Dr. B. Weerenbeet,
mej. Dr. Chr. Mohrmann, Dr. W. Roukens, de
heer J. van Schalk, praeses van den Senaat van
het NUmeegsch Studentencorps en vele studen
ten en oud-studenten.
P. Lucas Hoogveld OE.8.A., praeses van het
Sodallclum Classicum, sprak over Prof. Schry
nen als priester. Zyh priesterschap verklaart
z»n geheele werken, speciaal ook zyn doelbe
wust streven naar het hoogleeraarsambt, dat
hy beschouwde als een apostolaat, zyn Ideaal
was de emancipatie der katholieken op weten-
schappeiyk terrein. De vorming van zyn stu
denten was daarom niet zoozeer op het Individu
gericht, als wel op dit algemeene doel; daarom
ook elschte hy zijn-leerlingen volledig op.
De heer J. Tans, voorzitter van de Cercle
Francais, verklaarde niet de verdiensten van
Prof. Schrynen te willen gaan verheeriyken.
daar deze voor zichzelf spreken, maar stelde
vooral zyn voorliefde voor de Fransche taal,
draagster van de „culture latine” en zyn
vriendschap met Fransche geleerden als Maillet
in het licht.
De heer A. van Gooi verklaarde te spreken
als iemand, die Pig>f. Schrynen niet nader ge
staan heeft dan zyn vele andere leerlingen;
daarom zou zyn woord niet persooniyk zyn. Hy
beschreef de gevoelens van alle studenten, toen
ze het plotseling overiyden vernamen. Een ge
voelen van spyt overheerschte In zoover ze den
hoogleeraar niet de harteiykheld en openheid
geschonken hadden, waarop hy zoozeer prjjs
stelde.
Dr. Brinkhoff wees op de twee polen: Rome
en Nymegen, waartusschen zich het leven van
Prof. Schrynen bewogen heeft: Rome Inspi
reerde hem, Nymegen zag zyn activiteit, zyn
priesterschap was de dryfveer van zyn weten
schapsbeoefening. Spr. beschreef verder
houding tegenover zyn studenten, die
strengheid langzamerhand In vriendschap
ging, en zyn verlangen om jong te biyven
waarvoor hy twee middelen gebruikte: reizen
en beoefening der volkskunde.
Nadat mej. Dr. Chr. Mohrmann medegedeeld
had, dat er een comité was opgericht, om op
het graf van Prof. Schrynen een monument te
plaatsen, sloot de voorzitter de vergadering met
een gebed voor de zlelerust van den overledene.
Nopens de plannen der regeering voor ver
dere uitbreiding van de landmacht bepaalt de
minister zich voor het oogenbllk tot de mede-
deellng, dat die uitbreiding vooralsnog niet
zoozeer op de basis staat van verbreeding, doch
van verdieping, met uitzondering nochtans voor
wat de luchtmacht en de luchtdoelbestrydlngs-
mlddelen betreft, welke een aanmerkeiyke uit
breiding ondergaan.
Zich ook overigens geheel aansluitend by het
inzicht van de andere leden, die met kracht op
kwamen tegen een geringschattend oordeel
over de Indische legermacht, te de mlnigter van
meenlng. dat met twee goed uitgeruste divisies
op Java geen reden tot ongerustheid behoeft
te bestaan.
Zaterdag en Zondag is in het Centraal Oraal-
huis voor Katholieke Actie te Schevenlngen een
paedagogisch week-end gehouden voor de
Krulskinderenleidsters-onderwyze reason.
De belangstelling voor dit week-end was zeer
groot. Er waren in het geheel 65 deelneemsters
waaronder vele hoofden van scholen.
Het week-end werd geopend met een wel
komstwoord van directeur A. M. A. Vollaerts
die tevens wees op het groote belang van de
opvoeding tot zelfstandigheid, die het doel is
van de Kruiskinderenmethode, ’s Avonds volg
de de lezing van directeur Vollaerts over
„School en Katholieke Actie”.
Dutdeiyk zette hy uiteen de beteekente van
de Katholieke Actie, wees op de plaats, die
eerst de apostelen en na hen de priesters in
nemen in de Kerk en hoe daarnaast ook de
leeken een speciale functie hebbel). Hoe ook zy
„gezonden” zyn en hun eigen apostolaat heb
ben uit te oefenen. Dit leekenapostolaat In dr
Katholieke Actie te $e deelneming aan het
hiërarchisch apostolaat. Daarom zal men zich
ook op de eerste plaats aan de hiërarchie moe
ten onderwerpen en zyn werk daarnaar vor
men.
De scholen kunnen een belangryk werk voor
de Katholieke Actie verrichten, door de kin
deren op de eerste plaats op te voeden tot zelf
standig beleven van de katholieke beginselen
Door het contact van jeugdbeweging en school
worden de kinderen in de richting van de Ka
tholieke Actie geleld en wordt de overgang naar
de jeugdbeweging bevorderd. Directeur Vol
laerts wees daarna op de groote waarde van
bet spel In verband met de Kruiskinderen-
methode. Het spel brengt de kinderen tot zelf
werkzaamheid en Initiatief; het spel kan hun
ook begrip van het bovennatuuriyke bybren-
gen, door in het spel het bovennatuuriyke te
laten beleven. Vooral In afsluiting op dit laat
ste werd na de lezing, die de aanwezigen met
groote belangstelling hadden gevolgd, het spel
„De groote tocht” uit de clubhandleidlng„Met
het Kruis aan mogen wy spelen", besproken en
spontaan na enkele minuten voorbereiding door
eenlge aanwezigen in praktyk gebracht.
Een deputatie van den Twentschen kloot-
schietersbond, waarvan afdeelingen In geheel
Twente zyn gevestigd, heeft Woensdagmiddag
ten palelze te Soestdyk een krentenbrood aan
geboden, dat niet minder dan zeventig pond
woog.
Het geschenk was vergezeld van een oor
konde. gesteld in Twentsch dialect, welke oor
konde ten palelze vertaald werd door den
bondsvoorzitter, den heer J. B. Zwafertnk.
De secretaris van Prins Bernhard, jhr. De-
del, nam het cadeau onder dankbetuiging 1H*
ontvangst.
Woensdagmiddag arriveerden voor het paleis
Soestdyk twee autobussen uit Hulst, waarin een
deputatie van de kinderen uit Hulst, bestaande
uit 14 meisjes en 1 jongen, gezeten was, ver
gezeld van ouders en andere belangstellenden,
tezamen ongeveer Nestig personen.
De kleine meisjes waren in oranje-jurken ge
kleed, terwyi de grootere witte Japonnetjes droe
gen, gesierd met roode en blauwe strikken.
De kinderen, die een bloemstuk mee hadden
gebracht, waarop een lint met de woorden:
Hulde aan het Prinseiyk Gezin, werden op het
paleis ontvangen door den kamerheer van de
Prinses, mr. J. C. Baron Baud, die het geschenk
namens het Prlnseiyk Paar aanvaardde.
Wat de verdediging van de vlootbasis Soera-
baja betreft, zy medegedeeld, dat de voor dit
marinesteunpunt ontworpen defenslemaatrege-
ien nagenoeg zyn voltooid en dat, In verband
met de thans reeds voorhanden middelen, een
aanval op deze versterkte basis op zéér krach-
tigen tegenstand zal stuiten.
Dat de oefentyd van de Europeesche militie
totaal onvoldoende zou zyn, kan de minister
allerminst toegeven.
Het In het leven roepen van een vliegtuig
industrie In Nederlandsch-Indlë, met mede
werking van de K.N.IL.M., heeft Inderdaad
veel aantrekkeiyks. De omstandigheid echter
dat aanzieniyke bedragen geïnvesteerd aouden
moeten worden in een industrie, welke van den
grond af moet worden opgebouwd en ook het
feit, dat het hierdoor tal van Jaren zou duren
voor en aleer het eerste vliegtuig zou kuhnen
worden afgeleverd, maken voor het tegenwoor
dige verwezeniyking van dit denkbeeld onuit
voerbaar.
In prettige en enthousiaste stemming ging
men *s avonds uiteen.
Den volgenden dag was de H. MIs In de ka
pel van het Graalhuls.
Om kwart voor tien hield Pater H. Helmer
Ossü. een zeer interessante lezing over: „Na-
tuuriyke middelen in de opvoeding en opvoe
ding tot zelfstandigheid”.
Spreker begon te zeggen, dat er vaak niet
genoeg waardeerlng bestaat voor de natuur-
lyke middelen; de bovennatuur bouwt op de
natuur; hoe beter het kind onder de Juiste en
goede leiding de natuuriyke vermogens leert
gebruiken, hoe beter de bovennatuur zich zal
kunnen ontwikkelen. .Juiste maat en harmoni
sche ontwikkeling Is buitengewoon belangryk.
In het tweede deel van zyn lezing wees Pater
Helmer op de waarde van de opvoeding tot
seUstandlgheid; de wil van het kind moet ver
sterkt worden door goede gi
positieve training. Het kim
wil, als deze op het goede is gericht, door te
zetten.
Deze eooiMmiscbe kracht, alsmede de on
misbaarheid van de meeete Indische pro-
dzeten, welke wereldraarktproducten «Ijn,
zoomede de omstandigheid, dat voer de bee
JangTtykate dier producten op Internatio
nalen voet regelingen zyn tot stand ge
bracht, welke de productie zoo goed moge-
lyk aanpessen aan de consumptie, vormen
zoodanige gewichtige factoren, dat de toe
komst van Indië met rustig vertrouwen
mag worden tegemoet gezien.
Wat de voor de inheemsche bevolking te
voeren welvaartspolltiek aangaat, zal In de
eerstvolgende Jaren worden gestreefd naar ver
breeding en versterking van de economische
basis, ten einde deze voor de toekomst beter
bestand te doen zyn tegen schokken, als welke
in de laatste jaren werden ondervonden.
De aan de Westersche bedryven verleende
steun heeft zich in hoofdzaak kunnen bepalen
tot crisismaatregelen. De Inheemsche bedryven
daarentegen veAischen dikwerf een meer dl-
recten bijstand, zoodat de Indische regeering
dan ook reeds gedurende vele jaren doende is
op verschillende wyzen In die behoefte te voor
zien.
De welvaartsmaatregelen zullen In de naaste
toekomst op bveedere schaal moeten worden
voortgeset. Naar het Inzicht van den minister
verdient het vooral aanbeveling om met kracht
te streven naar alles, wat er toe kan lei
den, op economisch gebied het hoofd te bieden
aan den snellen bevolkingsaanwas van Java
zoomede om verbetering te brengen In dejeco-
nomische structuur van Nederlandsch-^
ten einde dat gebiedsdeel minder afhankelijk te
doen worden van den uitvoer van een aantal
producten van land- en mynbouw. In verband
met deze beide desiderata is het noodzakelyk
de beschikbare middelen zooveel doenlyk aan
te wenden ten behoeve van een krachtige
voortzetting van de bevordering van den In
heemschen landbouw en de Inheemsche nyver
heid, voor zoover deze beide voorname bedryfs-
takken dienen voor de voorziening In de eigen
behoeften der bevolking. Als derde gewichtig
middel tot verbetering van den economischen
toestand zal daarby de bevordering van de
emigratie van Java met de daaraan verbonden
kolonisatie In de buitengewesten In toenemende
mate moeten worden nagestreefd.
Een regionale welvaartsbevorderlng in be
paalde streken zal de aandacht moeten heb
ben.
De minister zal binnenkort ter zake van de
verdere ontwikkeling der nUverheldsbevorderlng
uitgewerkte voorstellen van de Indische regee
ring ontvangen.
Een vrachtauto, beladen met bloemen, is
Woensdagochtend uit Den Haag naar het paleis
Soestdyk vertrokken. Er waren oji. bloemen by
van gouverneur en ingezetenen van het eiland
Curasao.
Woensdagmiddag om drie uur is in het
Keizer Karelpark te Amstelveen een Prinses
Beatrix-boom geplant.
Om twee uur is van de Kalfjeslaan, via den
Amsterdamschen weg, door' de leerlingen van
de verschillende langs dezen weg gelegen scho
len, In estafette-loop, het boompje op een fraai
versierden wagen, voorafgegaan door het
plaatseiyk muziekcorps en herauten, naar de
plaats van bestemming gebracht.
Op het terrein waren het college van B. en
W„ de raadsleden, hoofden van diensten en
andere autoriteiten, aanwezig.
Voordat de burgemeester, mr. G. P. Haspels,
tot het planten van het boompje overging,
heeft hy een rede gehouden, waarin hy er op
wees, dat op de geslechte bolwerken, waarop
in 1780 de Pruisen werden verslagen, thans
in 1938, de Beatrix-boom wordt geplant, ter-
wyi dit geschiedt in een park genoemd naar
den grooten vorst Keizer Karei. Herinnerende
aan de biyde gebeurtenis zeide spr., dat wy de
kleine Prinses op de handen dragen en In al
onze gedachten en daden willen hoo^oucien
Nadat het Wilhelmus was gezongen, ging
de burgemeester, geholpen door eenlge school
kinderen, over tot het planten van t boompje
Van vele woningen had men ter gelegenheid
van deze plechtigheid de driekleur uitgestoken
Na de lezing volgde een levendig debat, waar
in nog enkel moeiiykheden uit den weg werden
geruimd. Hieraan werden practische besprekin
gen over de Kruiskinderen-methode vastge
knoopt.
Gedurende de maaltyden en in den korten
tyd tusschen de lezingen was al gauw een ge
animeerd contact gegroeid tusschen de scholen
onderling. Er werd verteld over de resultaten
over den Invloed van de Kruiskinderen-metho
de op school en klas, er werd belangstellend
gevraagd naar de manier van werken In groote
en kleine plaatsen. k
•s Middags sprak mej. Dra. V. d. Lugt over
Jtet moeiiyke Kind”, zy begon een uiteen-
zetthig te geven over den groei en ontwikkeling
van Consultatiebureaus voor moeiiyke kin
deren. Op Interessante wyze werd de werkwyae
van het Consultatiebureau uiteengezet. De tal
rijke voorbeelden uit de praktyk gaven een
Juist inzicht In de moeiiykheden, waarmee men
te kampen heeft en de resultaten, die dooi
tuschenkomst van het bureau, met moeiiyke
kinderen bereikt kunnen worden.
Na de laatste lezing heeft de Fllmraad van
de Graal een zeer gevarieerd programma van
zelf opgenomen films gedraald, waardoor de
aanwezigen een goeden kyk kregen op dit ge
deelte van het werk van de Graal.
De dag werd besloten met eert lof
Graalkapel.
/Dit paedagoglsch week-end. dat
merkt jZI
Tning, mag in alle opzichten geslaagd heeten.
■V
Als de elftallen zich na het spelen der volks-
Ilederen opstellen, biykt, dat Van Dyk (N.a O)
by de Zwaluwen in plaats van Vente midden
voor speelt, terwyi Van Beek (B.V.V.) als links
buiten fungeert.
By de Roode Duivels Is Gommen op de spU-
plaats vervangen door Maertens van Gantoise.
De minister schaart zich aan de zyde van
de leden, die van oordeel waren, dat voor het
behoud van den band tusschen Nederland en
Indië de geesteiyke en politieke weerbaarheid
van het Indische volk doelbewust versterkt
moet worden tegenover anti-democratische en
anti-Nederlandsche propaganda. Vooralsnog
acht de Indische regeering het niet noodzake
lyk om aan ambtenaren bet lidmaatschap der
NB.B. te verbieden.
Vooralsnog verwacht de minister, dat een
harmonische ontwikkeling van het staatkundig
leven in Nederlandsch-Indlë beter dan met een
dadeiyke hervorming in den top gediend zal
zyn 'door voort te .gaan op den Ingeslagen weg
van decentralisatie en bestuurshervormlng, dus
van de fundeering van autonomie in lagere
sfeer, waaruit te zyner tyd de mogeiykheld zal
kunnen groeien van de vorming van overkap
pende autonome gemeenschappen, ten slotte
leidende tot grootere autonomie in het cen
trum.
Met het oog op de byzondere omstandighe
den en verhoudingen In de heterogene Indische
samenleving, acht de minister het in het alge
meen belang noodzakelyk, dat het centraal en
locaal gezag krachtig gehandhaafd biyft, op
dat de ontwikkeling der nationalistische be
weging worde gehouden binnen de door wet en
orde gestelde grenzen.
Vooralsnog zouden geen
worden gevonden om het
Boven-Digoel als zoodanig op te heffen.
sün zonder een beleidvol optreden
gouvemeur-generöil. J
Uitbreiding van de bevoegdheden van
college van gedelegeerden van den volksraad
vormt reeds een punt van overleg met de In-
I
1
1
X
„rtertslljk denk
„uit neem ven eNe
„leden der groots
L -I I f I
gglwnQ vnia in i iw
„voor het trapje op
„uw voetram, zoodat
„het leven van een
„mijner, soms erg
„roekelooze, neven
„niet voortydle
..WQlQL 0'9CJIIVUV”-
