Het allerbeste middel tegen de
werkloosheid
IS ER GELOOFSVERVOLGING?
Het Vormsel
WERKVERRUIMING
ALIDA TARTAUD-KLEIN
OVERLEDEN
Restaurant DORRIUS
N. Z. Voorburgwal b. h. Spui. Amsterdam.
PLATS BV JOUR IN 9 LA CAATI
Kath. Comité voor Slachtoffers van Geloofsvervolging
VAN WEEK TOT WEEK
de P^L-A^MJL
•Iter
irtea
KADERDAG FRIESCHE BOND
PAARDEN OP HOL GESLAGEN
BOTER NAAR BELGIË
Voerman doodelijk gewond
Uitgesteld tot 6 Maart
er-
FIRMA TONNEMA Cis.
FABRIKANTEN VAN KING PEPERMUNT SNEEK
lag
HOEVE IN ASCH GELEGD
KNIP DIT BILJET UIT EN BEWAAR IET TUT UW GIFT VERZONNEN IS
*•-
R. K. LANDBOUWHUISHOUD-
SCHOOL TE POELDIJK
SPOORWEGVERVOER NAAR
DE JAARBEURS
Een reeks inbraken te Eindhoven
omgeving opgehelderd
INBREKERSBENDE
ONTMASKERD
NIEUWE NUMMERBEWÜZEN
VOOR AUTO’S?
OVERLEDEN ZWERVER LIET
RUIM f 1800.— NA
Voorkeur voor eigen
fabrikaat
Gekapitaliseerd pensioen van kapi
tein van den Kon. Holl. Lloyd
Vordering f 39.000.
toegewezen
Nieuwe gunstige regeling
is getroffen
De tweede in het bisdom Haarlem
geopend
WETHOUDER VEROORDEELD \Het m nat uitgesloten, dat do ba-
stuur der een vliegfoat maakte
Van 1930—1937 f 34.000
verduisterd
I-
Heeft commissie nog reden
van bestaan?
Millioenen guldens werk
behouden
zegt de Pees ie zijn Kerstrede.
I W W zeggen de Deitsche Bisschoppee.
zeggen de duizenden Katholieke
vluchtelinge», vervolgd ea hm geleef.
Ontwerp der regeling zon reeds
- gereed liggen
Waar U gaat of
waar U staat,
draagt steeds
KING^V
PEPERMUNT^
bij U, om te geJ
nieten, om U te
verkwikken.
MEDISCHE KEURING VA?
ONDERWIJZERS
-
Blijkens een beschikking van den mlniste.
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen is
de beëindiging van den termün, binnen welken
allen, die verbonden aün aan een inrichting
van onderwijs, moeten zün voorzien van een
medische verklaring als bedoeld in het tb.c.-
wetje van 7 December 1934, thans bepaald op
31 Maart 1938.
D* J.B.MEENK^f»,-^
ZENDT UW SAMARITAANSCHE HULP AAN HET
Gedurende twintig jaren zyn voor
millioenen guldens aan werk
voor ons land behouden
Een van onze bekendste toonool-
speelsters heengegaan
ZATERDAG 19 FEBRUARI 1938
onze zielen
to
liter.
lame
D.
s
Hierbij
ll
I
1
Spr. besloot zijn rede met te zeggen, dat
werkloozensteun onmisbaar Is, dat werkver
schaffing echter voorkeur verdient, maar dat
de allerbeste methode om de werkloosheid
te keeren bestaat In werkverruiming.
In de dezer dagen te Den Haag gehouden ver
gadering van de Rükscommissie van advies voor
werkverruiming heeft de voorzitter, dr’ L. O.
Kortenhorst, de bü Kon. Besluit van 12 Januari
1038 benoemde leden geïnstalleerd.
Spr. behandelde hierop de vraag of onder de
gewijzigde economische omstandigheden de com
missie nog reden van bestaan heeft
Kapitein M. van den Kon. Holl. Lloyd was
ruim 30 jaar in dienst van den Lloyd. HU had
wat dienstjaren betre(t, reeds recht op pensioen
doch den pensioengerechtigden leeftijd had hu
VrUdag is een hevige brand uitgebroken in de
kapitale boerderU van den landbouwer H. v.
Brakel te Herpen.
Het vuur was in het achterhuis ontstaan, waar
het gretig voedsel vond in hoof en stroo. In
korten tjjd is de hoeve geheel in de asch gelegd.
Ook een nabUgelegen schuur met inhoud ging
tn de vuurzee verloren. Van t meubilair en den
landbouwlnventaris kon niets worden gered. Een
aantal kippen vond den dood in de vlammen.
Omtrent de oorzaak van den brand tast men
in het duister. De schade wordt door verzekering
gedekt.
Het Incidenteel verrichte werk der commissie
heeft niet alleen tUdelUk hulp geboden, maar
krachtig er toe bUgedragen, dat fouten en zwak
heden in het productte-apparaat werden ontdekt
en verbeterd. Het voortdurend terugkeeren van
dezelfde ervaringen deed dieper liggende oor
zaken vermoeden, zoowel aan de zUde de in
dustrieën als aan die van sommige opdracht-
gevers.
Ia het Dtekanesaenhato Jrsnsvs* te
Oravenhage la 94-jarigew leeftüd Vrij
dagmiddag wrsriedea mevreww AMa Ttor-
taad Klein.
TerwUl de landbouwer KI. Dunnlnk uit Stap
horst met een met twee paarden bespannen
wagen huiswaarts reed, sloegen de dieren 'eens
klaps op hol. De voerman trachtte ae weer in
bedwang te krijgen. doch viel bü de pogingen,
welke hu daartoe aan wendde, van den wagen.
HU kwam onder de wielen terecht en werd
voorts over eenlge honderden meters meege
sleurd. Een oog was hem uit den kas gerukt.
Verder werd hij aan het hoofd en ook inwendig
gekneusd. In deerniswekkenden toestand werd
bet slachtoffer naar Zwolle overgebracht, waar
bet Vrijdagmiddag. aonder tot bewustzijn te aQn
gekomen, in het Sophla-ziekenhuto te overleden.
Toch heeft de commissie over het algemeen
niet te klagen over gebrek aan medewerking.
De departementen verschaffen geregeld tijdig
opgdve van de verwachte bestellingen. De com
missie heeft duidelijk kunnen waarnemen, dat
ook zonder bemiddeling het Nederlandsch fa
brikaat meer en meer voorkeur geniet, zelfs bü
prijsverschil, doch ook de ondernemers en ar
beiders hebben in de afgeloopen jaren herhaal-
deltyk blijk gegeven tot groote offers bereid te
zUn. Meermalen heeft de industrie zich groote
verliezen getroost om een order te bemachtigen,
terwUl de arbeiders in zoo *n geval bereid waren
ook hunnerzijds een loonoffer te brengen.
Mevr. Tartaud—Klein is één onser meest be- maakt aan een groot aantal verduisteringen,
kende tooneelspeelsters geweest, vooral in de tn totaal beloopende 34.000 ten nadeele van
roemvolle jaren van het Rotterdamsch Tooneel. f
ZU is geboren te Amsterdam in 1874 en bezocht
daar de Tooneelschool. In 1890 trad zü voor
het eerst op bü het geselschap Le Gras en
Haspels. In 1910 kwam dit gezelschap onder
directie van dan heer P. D. van Eysden onder.eiachte een gevangenisstraf van twee jaren met
den naam van „Rotterdamsch Tooneel*. Later
trad ook de heer F. H. Tartaud als directielid
op. In 1920 associeerde dit gezelschap zich met
het ..Hofstad Tooneel” en ontstond bet. ,Jto4-
terdamach Hofstadtooneel", dat onder één raad
van beheer stond, doch een Rotterdamsche en
een Haagsche afdeeling telde. In 1923 trad de
heer Van Eysden uit de directie, waarna de
samenvoeging der beide tocneelgesetochappen
nog voortduurde tot 1926.
Al die Jaren heeft mevr. Tartaud onder deae
verschillende directies hard gewerkt, tegelUk
met haar trouwe medespeelster, mevrouw Van
Eysden—Vink. Na het uiteen vallen der asso
ciatie was mevr. Tartaud nog eenlge jaren ver
bonden aan het door haar echtgenoot, den heer
F. H. Tartaud. opgerichte „Nieuw Rotterdamsch
Tooneel". dat wegens gebrek aan levensvat
baarheid in 1929 werd opgeheven.
Op haar SOsten verjaardag is mevr. Tartaud
van vele zUden gehuldigd. Zij speelde toen de
titelrol in „Hedda Gabler" van Ibsen.
In 1932 heeft mevr. Tartaud nog een tournée
gemaakt met het gezelschap van Willem van
der Veer in het stuk JDe medailles van de Oude
Vrouw". Later is zij nog sporadisch opgetreden
De raad heeft de oorzaak van het ongeval
niet kunnen vaststellen.
Vit het feit, dat de Inzittenden, die beiden
voorzien waren van een valscherm de waar
nemer had als valschermspringer zelfs ervaring
niet uit het toestel zijn gesprongen, mag
worden afgeleid, dat de bestuurder bet moge
lijk achtte, het vliegtuig behouden aan den
grond te zetten.
Daarom lijkt het niet uitgesloten, dat de be
stuurder onder invloeden, welke den raad on
bekend zijn en waaromtrent verschillende on
derstellingen mogelijk zijn, een vllegfout beeft
gemaakt.
De are. rechtbank
heeft ds redering va«
uitbetaling vaa s«a gahagftaltosard genriil
tea bedrage van 39.999, welke vardsriag
h(j had ingesteld tegen de bewindvoerders
vsa den Koninklijken HoUandscben Lloyd.
In tegenwoordigheid van de burgemeesters
van Wateringen. Monster en de Lier, deken A.
Maat, benevens vnrschiUende geestelijken en
afgevaardigden van organisaties. heeft de mi
nister van Onderwijs, prof. dr. Blotemaker de
Bruine. Vrijdagmiddag de R.K. Landbouwhuis-
houdschool te Poeldijk officieel geopend.
In het R. K. ziekenhuis te Raalte Is een
zwerver overleden, een zekere K„ dte, voordat
hij werd opgenomen bij een boer uit de om
geving, een kistje in bewaring had afgegeven.
Toen dit, na ’amans overlijden, werd onder
zocht. bleek het ƒ1875 aan geld te bevatten.
Groote dank Is daarvoor verschuldigd aan
de Departementen van Defensie, Koloniën en
Waterstaat en aan provinciale en gemeentebe
sturen. Niet minder ook aan tal van particuliere
opdrachtgevers.
Een meer blijvend resultaat van net werk der
commissie is te 0en in een bepaling, neergelegd
in bestekken voor de rijks- en gemeentelijke
overheid, waarin bU gelijken prijs en gelijke kwa
liteit het Nederlandsche fabrikaat wordt voor
geschreven.
De commissie moest er tegen waken, dat haar
bemiddeling tot gevolg zou kunnen hebben, dat
elders nieuwe werkloosheid zou kunnen ont
staan; immers niét werkverplaatsing maar werk
verruiming was haar doel.
Evenmin mocht de commissie ertoe mede
werken sa’neeringsmaatregelen tegen te houden
of het verantwoordelijkheidsgevoel van de onder
nemers te doen verslappen.
Diezelfde tact was vereischt om repercussies
in het buitenland te vermijden.
kanten, maar meer nog door de betrekken op
drachtgevers.
Naar wjj vernemen zal de aangekondigde
Kaderdag van den Frieschen Bond van R. K.
Kiesvereenigingen niet worden gehouden op Zon
dag as„ doch op verzoek van pater dr. Beau
fort op Zondag 6 Maart 1938, in „De Har
monie" te Leeuwarden.
o.m. verschillende A mater -
naar Eindhoven komen,
waarvan een vijftal zich thans voor andere mis
drijven tn diverse strafgevangenissen bevindt.
Een en ander geschiedde in samenwerking met
zekeren
M. V„ die ojn. betrokken is bij de inbraak in
„Reoboth”. BU diens aanhouding werden tal
van inbrekerswerktuigen op hem bevonden.
De inbraak bU Vroom en Dreesmann pleegde
de Eindhovenaar zelf, geholpen door zekeren
B. uit Haarle.m. Voor de Inbraak in het post
kantoor en armbestuur had hU de hulp van
den Pranschman O. F. en den Belg E. ingeroe
pen.
Laatstgenoemde, die thans in Antwerpen tn
arrest is, bUjkt een bekend misdadiger met een
ingelicht, niet alleen door de betrokken fabrl- |„'ang 8trBfre8lster te *Lin.
Cironumnter: 320372. Adres v. Penningm.Drift 8, Utrecht
hU een rede uit, waaraan wU
het volgende ontleenen:
Gedurende haar bestaan heeft de commissie
haar onmisbaarheid afdoende bewezen. Ofschoon
haar opdracht zeer ruim was en feltelük het
geheele terrein der werkverruiming omvatte, zUn
geleidelijk belangrijke deelen van haar taak naar
andere Instanties overgebracht, zooals het werk
fonds. de maatschappU voor industrie-financie
ring en de commissie van advies voor export-
credietgaranties.
De middelen, welke aan de commissie ten
dienste staan, beperken zich tot overleg, over
reding en voorlichting. Geen enkel effectief
dwangmiddel staat baar ten dienste.
Soms kan, bU hooge uitzondering, een voor
stel tot verleening van een overbrugglngssub-
sldie worden gedaan. Het totale daarvoor'be
schikbare bedrag Is voor een leder te vinden in
de begroeting van het departement van Econo
mische Zaken, in Nederland bestaat het stelsel
van subsldleering van den export niet.
Sterken steun ontvlieg de commissie van de
ministerieels aanschrijvingen aan departemen
ten, provinciale, gemeente- en polderbesturen
en aan de directies van overheidsbedrUven en
-instellingen, waarin de aandacht gevestigd werd
op deuaan de commissie toegekende taak.
dingen, waar hU als assistent-boekhouder in
dienst to geweest. De Officier van Justitie acht
te tüdens de behandeling van de zaak. 14 da-
Gedurende de twintig jaar van haar be
staan heeft de commissie voor millioenen
guldens werk in het land weten te houden.
Htt to zelfs bU benadering niet te zeggen,
hoe enorm groot dit bedrag to geweest. Aan
duizenden arbeiden is zoodoende normaal
werk verschaft en voor talrijke ondememln1
gen is de mogelijkheid geschapen haar staf
van personeel en haar binnenlandsche rela-
ties te behouden»
Naar wjj vernemen hebben de Ned. Spoorwe
gen voor reizen naar en van de Jaarbeun van
15 tot en met 24 Maart n de volgende regeling
getroffen:
Reizigers, die blUkens de afstempeling van de
strook van hun toegangsbewijs, afkomstig zün
van plaatsen, die 80 K.M. of meer van Utrecht
zUn gelegen, wordt op de terugreis een reductie
verleend van 80 pet. op den enkele-rels-prljs.
Thans is daarbU de gunstige bepaling gemaakt,
dat men niet behoeft terug te keeren naar de
plaats van vertrek, om in de termen te vallen
van deze reductie. De teductle wordt nj. ver
leend naar elk willekeurig stadion, waarheen
men wil reizen, tenzU het station van bestem
ming gelegen is op een grooteren afstand van
Utrecht, dan het station, dat de strook op de
heenreis heeft afgestempeld.
Komt men bUv. van Groningen (194 K.M.),
dan kan men tegen 20 et van den enkele-
rels-prijs terugkeeren naar Maastricht. Middel
burg en elke andere plaats, die 194 K JA of min
der van Utrecht af ligt. Nog een voorbeeld:
Komt men, van Breda (93 K.M.), dan kan men
WU vernemen van bevoegde zUde, dat de Bel
gische regeerlng voor Invoer gedurende deze
maand voor de tweede maal een extra contin
gent van in totaal 100.000 K.G. heeft vastge
steld. Het aandeel van Nederland hierin be
draagt 27 K pet. De betreffende hoeveelheid
moet eveneens uiterlUk 28 dezer in België wor
den ingevoerd.
,tch «P <*e been te houden;
«e hebben behoefte aan versterking, aan steun,
san een stutje, aan verkioeklng.
Welnu, m’n beate kinderen, ook
rijn zwakkelingen en hebben versterking noo-
dlg-
Door het Doopsel werd uw ziel bevrUd vgn
den dood der sonde. In da wateren des Doop
sels werd ge tot het Leven der Genade geboren,
maar ge waart nog slechte zwak, en ge zUt bet
gebleven: want nog Al te zeer staat ge bloot
aan hervallen in de zondeI....
Onze GoddelUke Zaligmaker nu wist dit, en
HU heeft medeluden gehad met uwe zwakheid;
en juist om daarvoor genezing te brengen, heeft
»U rich gewaardlgd het versterkend Sacrament
des Vormsels in te stellen.
Denkt nu eens terug aan uw BUbelsche Ge
schiedenis!.... De Apostelen, die Jesus Christus
had uitgekozen om het Evangelie aan alle vol
keren der aarde te verkondigen, waren zóó
zwak, zóó vreesachtig: dat ze allen op de vlucht
sloegen, tpen men O. L. Heer in den Hof kwam
gevangen nemen, en zich schuil hielden toen
Jesus ging Ujden, aan het Kruis werd geklon-
fc^Maar toe^ nT* x. w 1 nog nlet b®reUct- MJti voor hü dien be-
Maar toen zU op den Pinksterdag den H.
Geest hadden ontvangen, voelden zU in hun
harten een groote liefde voor O. L. Heer en
voof hun broeders, en allerwegen begonnen zU
nu het Evangelie van Jeeus Christus te ver
kondigen: zonder vrees noch voor de gevange
nis, noch voor folteringen, noch voor den dood.
En allen zUn ze martelaars voor hun Oeloof
geworden.
Ook gU. m’n beste kinderen, zUt tot op den
dag van heden zwak gebleven; het kost u
moeite om braaf, om gehoorzaam te zUn: maar
het Sacrament des Vormsels zal u nu sterk
maken. ZUt ge vreesachtig, en hebt ge wel
licht reeds de bekoring ondervonden om u voor
uw Geloof te schamen: het H. Vormsel zal u
den moed schenken om uw hoofd hóóg te dra
gen; het zal er u trotsch op doen gaan:
Christen te zUn, en het zal u de spotternijen
en aanvallen van de vUanden der Katholieke
Kerk helpen verachten."
De mededeeling van de kracht des geloofs
is in het leven van den christen een gebeur
tenis van groot belang. Zou het niet nuttig zUn,
ir.dlen in de prediking en de geesteWke lec
tuur vaker aan het Heilige Vormsel werd her
innerd en meer werd gewezen op hetgeen wU
toen ontvingen. Het is toch een verkeerd Idee,
dat het Vormsel maar een Ietwat achteraf ko
mend sacrament zou zün!
In den laatsten tijd werden in Eindhoven tal-
I rijke inbraken gepleegd, zonder dat het aan-
Dat uit de kringen van Importeurs daarop nu vankelUk gelukte de daders te ontdekken. Zoo
en dan kritiek wordt vernomen, moge geen aan- I werd in 1936 ingebroken bü het arrSbestuur en
leiding zün abnormale en onbehoorlüke con-1 gepoogd de brandkast, inhoudende een groot
currentle klakkeloos als onvermüdelük te aan- bedrag aan steungelden te open«i. Hierna werd
vaarden. I in het vereeniglngsgebouw der Chr. arbeiders
„Reoboth” ingebroken en een bedrag vsn ruim
Tenslotte stelde dr. Kortenhorst de vraag, of f 500 buitgemaakt. Bu Vroom en Dreesmann
de commissie voor de toekomst nog soeciale desl- werd Tltrlne met horloges, klokken, enz.
/T? leeggehaald. In Geldrop werd bü de firma
derate koestert. HU noemde een drietal punten. wn stoff^
I Naar wU vernemen, Is thans aangehouden de
Vooreerst wees hij op het groote belang, dat Eindhovenaar J. V., die met de onderwereld
de defensie-opdrachten tü«Ü« bekend worden ge- ln Antwerpen in nauwe verbinding stond. Deze
maakt, opdat de Nederlandsche industrie zich Uet voor dit daal
daarop kan instellen. De aanwezigheid van twee damsche inbrek^
leden van Defensie in de commissie wordt in
dit verband op den allerhoogsten prUs gesteld.
Vervolgens bepleitte spreker nauwer contact
met Indlë, opdat de Nederlandsche industrie kan I wn bekenden "inbreker "in Helmond?
worden ingeschakeld voor de levering van fa- 1
brieksinstallatles en van kapitaal-goederen bü
de Industrialisatie van Java. Een semi-officieele
instelling, zooals de rijkscommissie to, met ver
takkingen in de overzeesche gewesten, zou nut
tig werk kunnen doen.
Ten slotte hoopt spreker, dat de talloose cir
culaires, welke van de regeerlng naar de on
derscheidene ressorten in den loop der rijden
zün uitgegaan, niet in het vergeetboek geraken
of worden misverstaan.
Hoofdzaak blüft, dat de commissie tUdig wordt
De raad vwor de luchtvaart heeft VrUrtag-
mkldag uitspraak gedaan inzake het ongeval,
dat op 11 Augustus 1937 to overkómen aan het
vliegtuig PHAMZ. Op laatstgenoemden da-
De Rotterdamsche rechtbank beeft uitspraak I tw. dea namiddags te ongeveer half rijf, to de
gedaan in ds zaak tegen den 51-jarigen kan- PH—AMZ. bestuurd door den heer A. Bau-
toorbediende en wethouder C. J. G W., wonende waarnemer den beer E. H MW1
te Vlaardinger Ambacht. Verf, heeft zich in den «>P militair luchtvaartterrein Soesterbéfrg
loop van de jaren 1930 tot 1937 schuldig ge- tüdsm een demonstratie verongelukt, waarbij
1 deze twee personen om het teven zün gekomen.
Uit het OTiderzoek is den raad oa. het vol
de firma' Ijzerman, haring-exporteurs te Vlaar- Bende gebleken.
- 1 Te Soesterberg werd gestart tegen 16.30 uur.
De bestuurder steeg naar een hoogte van, naar
schatting, ongeveer 700 A 1000 meter. Hier beeft
gen'geleden, het ten'tarte gelegde be^erëi en IMJ verschillende stunts uitgevoerd.
1 Tüdens het uit den duik halen van het vlieg-
aftrek van voorarrest I riiig hebben onderdeelen losgelaten. Daama
De rechtbank achtte het bewijs eveneens ge- werd een nauwe dalende linkerbocht gevlo-
teverf en heeft verf, conform den etoch ver- »en Tüdens dere bocht bleek, dat de bovenzijde
oordeeld. rei kielvlak en richtingsroer verdwenen wa
ren.
Hierop volgde een tolvlucht, welke eindigde
met een botsing tegen den grond.
Onmiddellük na de botsing brak er brand
uit, zoodat de directe eerste hulpverleening uit
gesteld moest worden tot na de blusschlng.
Naar de .-Avp." verneemt, ml binnenkort, ver-
moedelük met ingang van 1 April, een belang
rijke wüziging worden gebracht in de uitgifte
van nieuwe nummerbewüzen voor auto's.
Tot nog toe geschiedt deze uitgifte door de
griffie der verschillende provincies. Bü de nieu
we regeling zal de uitgifte geschieden door een
centraal orgaan, als bepaald in de Wegenver
keerswet van 13 September 1935. Het is niet
uitgesloten, dat ook de aftifte van rübewüaen.
welke thans eveneens provlnciegewUs to ge
regeld. zal worden gecentraliseerd, waardoor het
niet meer kan voorkomen, dat een autobezitter,
die naar een plaats in een andere provincie
verhuist, op hetzelfde bewüs van rijvaardigheid
een nieuw rijbewijs moet aanvragen.
Het ontwerp van de regeling ligt reeds ge
reed. De nummerbewüzen zullen niet meer op
naam staan, doch op den auto.
Voor de nummerbewüaen aal bü de nieuwe
regeling een overgangstermün van één jaar
worden vastgesteld; voor dé rübewüaen aal deze
termün op twee jaar worden bepaald.
De nieuwe nummerborden zullen, door het
wegvallen der provlncieletterz. een wüziging
moeten ondergaan. Zü zullen zoodanig worden
Inpericht, dat het gemakkelük to de Identiteit
van den auto door het nummerbord te kunnen
vaststellen.
Gedurende de eerste helft van het vorig jaar
is het werk der.commissie inderdaad Ingekrom
pen, maar helaas moet in de laatste maanden
worden geconstateerd, dat bevordering van het
gebruik van Nederlandsch fabrikaat nog alrijd
noodlg is. Ook de regeerlng staat op dit stand
punt.
Met name noodzaken de concurrentie-methoden
van eenlge landen tot tegenweer. De wijze, waar- M
op sommige landen hun export stimuleeren, terugkeeren (of verder reizen) naar Eindhoven,
maakt het optreden der commissie noodxakelljk. Den Haag, Deventer, Zwolle, enz.
Hlerbü was mede tegenwoordig de inspec
teur op het Nüverheidsonderwüs. dr. Hofstede.
De voorzitter van de onderwüsvereeniglng van
den L. T. B., prof. A. Cleophas, heeft een ope
ningswoord gesproken, waarin hü er aan her
innerde. dat in 1933 de eerste landbouwhuis-
houdcursus Werd geopend, waarna geleideUjk
de behoefte aan een school to ontstaan.
Spreker schetste de moeilükheden. die over
wonnen moesten worden, alvorens deze school,
de tweede in het bisdom Haarlem, kon worden
gesticht.
De minister heeft vervolgens in een toe
spraak gewezen op de beteekenis van kleine
scholen in kleine plaatsen, om welke reden
spreker zich ook bereid verklaarde deae school
te openen.
Er is in het onderwüs dlfferentieering noodlg
en daarom to het juist om in ieder onderwüs
naar bepaalde behoeften te voorzien.
De minister heeft vervolgens het lint door
geknipt ter opening der school en deze be
zichtigd.
In een bijeenkomst to hierna nog het woord
gevoerd o.m. door den burgemeester van Mon
ster, voorzitter van den L. T. B„ den heer O.
W. Kampschöer. door Deken Maat en afge
vaardigden rei enkele organisaties.
reikte kwam de déblcle van den KHX. en ui
December 1936 zou hü pensioengerechtigd zün
In den zomer van 1936 stuurden de bewindvoer
ders aan alle employé's een ontslagbrief, doch
met dezelfde post kreeg het meerendeel een
brief, waarin werd meegedeeld, dat zü in lossen
dienst van den K. H. L. konden treden, mits zü
afstand deden van nun rechten op pensioen en
andere emolumenten.
Kapitein M. bleet in dienst, doch antwoordde
niet op den tweeden brief.
Een maand nadat de kapitein den pensioen
gerechtigden leeftüd had bereikt, in Januari
1937, kreeg hü zün definitief ontslag.
Hü stelde toen een vordering in tot uitbeta
ling van het gekapitaliseerde pensioen van ruim
39.000. De kapitein stelde zich op het stand
punt, dat het ontslag, op deze wjze gegeven
.zoo kort voor den pensioengerechtigden leeftüd.
in strijd is met de goede trouw.
De rechtbank wees de vordering geheel toe en
overwoog dat dit ontslag inderdaad in strijd was
met de goede trouw.
Voor den kapitein trad op mr. L. van Glgh en
voor den Kon. Holl. Lloyd mz. A. baron van
Haersolte.
jfort na mün eerste H. Communie, zoo ver-
j»alt de heilige Theresia van Ltaieux in de
geschiedenis van haar ziel, ging ik opnieuw
ia retraite, thans voor mün Vormsel. Ik kon
-niet begrüpen, dat men aan de ont
vangst van dit Sacrament van Liefde zoo wel-
aig aandacht schonk".
Zü wees hiermede op een tekortkoming, die
bü de hedendaagsche katholieken veelvuldig
voorkomt, en die dan ook niet geheel aonder
gevolgen kan blüven voor onze houding te
genover het leven. Het zou zeker overdreven
rijn, te spreken van een algeheele geringschat
ting of minachting jegens dit sacrament, maar
dat er in de huiselüke en algemeene waardee-
ring de voUe waarde aan wordt toegekend, die
bet inderdaad heeft, zal toch in menig geval
ontkend moeten worden.
In een Vlaamsche uitgave van Auguste
Croeqaert’s werk over ceremoniën en ultwerk-
aelen van Doopsel en Vormsel, door Oscar Huf
8. J. bezorgd bü de uitgeverij van het Litur
gische Apostolaat te Sint Andries-bü-Brugge,
wordt dan ook geklaagd over een zeker gebrek
ut althans tekort aan belangstelling voor
de toediening van het H. Vormsel. Het moge
plechtig geschieden, na een ernstige voorberei
ding. het wordt toch te vaak beschouwd als iets,
dat bü hoort”, zonder dat men zich diep
rekenschap geeft van de beteekenis. De vol
wassene denkt nog wel eens terug aan zün
eerste H Communie. Zelden echter neemt het
Vormsel eenlge plaats in in zün herinnering
of in zün gebedsleven; de genade, bü dit sa
crament ontvangen, lükt weinig concreet en al
to men niet laatdunkend, men toont zich toch
ook niet diep dankbaar. Het meest indrukwek- 1
kende, dat de meesten zich van hun Vormdag
herinneren, to dat ze van héél dicht bü den 1
btoschop zagen.
De handoplegging door den bisschop is ech
ter meer dan een Indrukwekkende plechtig-
beid. Deze handoplegging is een der schoonste 1
traditioneele handelingen van de Katholieke 1
Kerk. Immers hierdoor deelden de Apostelen den
Heiligen Geest mede. Zoo gingen Sint Pieter
en Sint Jan naar Samaria, toen daar het Evan-
geile was gepredikt. Zü baden over de Sama-
rttanen, zoo verhalen de Handelingen der Apos- 1
telen, „opdat dezen den Heiligen Geest zouden
ontvangen, want nog op niemand hunner was
de Heilige Geest nedergedaald, ze waren alleen
maar gedoopt in den naam van den Heer
Jezus. Nu legden Petrus en Johannus hun de
handen op, en zü ontvingen den. Heiligen
Geest”.
Duldelük wordt in dit Bübelverhaal onder
scheiden tusschen het Doopsel, waardoor men
den staat van heiligmakende genade intreedt,
en het Vormsel, waardoor men den Heiligen
Geest ontvangt. Zeker, in wezen to dit onder
scheid in zooverre onjuist, dat de heiligmaken
de genade reeds de Inwoning van den Heiligen
Geest veronderstelt. Hetgeen wordt medege
deeld door het Vormsel is dus een vervolma
king, men zou kunnen zeggen; een vervolledi-
ring van de doopgenade. Zoodra ergens een
diaken het doopsel had toegediend b.v. de
diaken Apollo te Ephese begaf zich een
Apostel naar die streek om het Vormsel eraan
toe te voegen. De leerlingen van Apollo lieten
zich doopen. Paulus legde hun de handen op.
Het gold klaarbljkelük als sdgemeene regel, dat
het doopsel werd gevolgd en als het ware ver
volledigd door het vormsel.
Sedert de derde eeuw ongeveer wordt deze
/traditioneele handoplegging gevolgd door het
maken van een kruisje op het voorhoofd van
den vormeling. Mooi gëbruik, nog in katholieke
gezinnen bewaard als uitdrukking van het va
derschap en tevens, als opdracht van het kind
aan Christus; sdvorens slapen te gaan, komen
de kinderen hun vader „goeden nacht” zeggen
en krijgen een kruisje op het voorhoofd
«Signum Christi in vltam aeternam”; Dit to
bet teeken van Christus ten eeuwigen leven.
Ut waren in de zevende en achtste eeuw de
woorden, welke de btsschop uitsprak bü het
vaderlük geven van het. voorhoofdkrulsje.
Daarna wordt het voorhoofd gezalfd. Immers
het krutoteeken to een herinnering aan Christus
en aan het lüden. De olie da%jxptegen to een
teeken van den Heiligen Geest én van de ver
troosting. In de oudheid werden wonden inge
wreven "faet olie of balsem, om aldus de pün-
HJke plants af te sluiten van de buitenlucht,
waardoor het schrünen van de wond vermin
derde. Zooals men tegenwoordig een verband
legt om een wond te beschermen tegen infec
tie en tevens tegen de pünlüke aanraking met
wind en weer, zoo zalfde mea in de oudheid.
Het is dus te begrüpen, dat deze balsemzalf
dit chrisma het zfimeteeken werf van den
Vertrooster bü uitnemendheid.
Dat dëlê zalving juist bü het Vormsel wordt
toegediend, vindt wederom zün grond in de
tebruiken van de oudheid. Zooals de soldaten
voorzien werden van een merkteeken, zoo wer
den de worstelaars, alvorens het krijt te be
treden, gezalfd. Hier beteekent deze plechtig
heid dus, dat de vormelingen met het teeken
v«n den Heiligen Geest worden toegerust voor
dea strijd des levens. Ze worden gezalfd tot
fttulgen van Christus door de kracht van den
Heiligen Geest. De bisschop zegt dan ook tü
dens het toedienen van het Sacrament des
Vormsels: Ik teeken u met het teeken des krui
ste en ik versterk met het chrisma des hells.
De uitwerking van dit sacrament is door
ksrdlnaal Mercier op pakkende wüze uiteen
gezet in een toespraak tot kinderen, die wü ons
veroorloven, hier over te nemen uit het reeds
Btnoemde boek over Doopsel en Vormsel:
»Ge zoudt u niet waar, m’n beste kinde-
ren? niet bü den ^isschop willen komen
••nbieden zonder te weten wat ge van hem
komt vragen.
Hü komt u vormen. Maar „vormen”, wat wU
dat zeggen? r
weet heel goed wat een zwakkeling to.
*en zwakkeling to iemand, die geen kracht
•neer heeft. Kinderen van jeugdigen leeftüd,
menschen door ouderdom uitgeput. zü
Be langen tüd ziek zün geweest: se zün zwak
•n hebben geen kracht; ae hebben moeite met
