f
ONS BLAD
Het nieuw* van heden
De moedige rede
Politiek debat in
Fransche Kamer
Eden spreekt tot
zijn kiezers
Tokio staat voor
een crisis
Lord Halifax
minister
DE BAROMETER
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAB
ENKELSTUKKEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
OOK SPOORFONDS
I
fï
1938
GDE KATHOLIEKE PERS
I
IT
De rol van Matzoei
De arrestaties in
Bulgarije
Nobelprijs verduisterd
Binnenkort terug naar Londen
en
r
4.
Gifmenger gearresteerd
4
Hy diende zyn familieleden
artenicum toe
„Gelijkheid, maar geen
voorkeur”
Een kruisvuur van interpellatie»
over de buitenlandtche
politiek
VON PAPEN VERLAAT
WEENEN
Von Ribbentrop komt
afscheid nemen
De „neen”-8temmers
bekend gemaakt
Besprekingen met
Lord Perth
Een Rembrandt brengt
7000 guineas op
Italië’s eisch was:
nu of nooit!
Universiteit van Graz
gesloten
Politici weer op vrye voeten
getteld
Zjjn benoeming tot opvolger van
Eden officieel bekend gemaakt
Aan de procedure, die de regee
ring than» volgt, zyn groote
gevaren verbonden
DIT NUMMER BESTAAI UIT
14 BLADZIJDEN
De verhouding tot
Duitschland
Ly»t van tegenstander» der nieuwe
Roemeentche grondwet
NUTRICIA - ZOETERMEER
De troepen van Franco vonden bij hun intocht in Teruel de stad voor een groot
gedeelte verwoest
k ■-
De vredesprijs van Ossietzky
door een ander geïnd
uitgegeven
ZATERDAG 26 FEBRU
EEN EN DERTIGSTE JAARGANG No. 124
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt 20 clp.
regel; Ingezonden Mededeellngen 40 cl o. f.
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bij abon
nement wordt op aanvrage gaarne door onxe
Adminlstratfe verstrekt
Voldoening te Rome en
op het Vaticaan
----
NUTRICIA’S „chocomel
DE FIJNSTE CHOCOLADEDRANK
ffazi-kringen te Berlyn zyn teleur-
getteld, maar onthouden zich
van commentaar
F1
9
NOORDBOLLANDSCH DAGBLAD
o o
Lord Halifax
In den Tandde»
De
de
Stand op Zaterdag aar va MM
A
l~5ï'*”- y.* jV~
rklaarde te vree*
ipan het fascisme
Men put zich uit in het verzekeren, dat de
UJn der Dultsche politiek tegenover Oosten
rijk op geen enkele wijze zal veranderen, en
dat het Rijk van geen enkel fundamenteel
doel zal af zien.
De procedure, die de regeering heeft gekozen,
Is een bewijs van de oprechtheid van haar
wensch tot overeenstemming te geraken. Dit
behoeft evenwel niet noodzakelijkerwijze ook
een bewijs van verstandig beleid in Internatio
nale aangelegenheden te zijn.
vandaag de de
batten over de wet óp de nationale mobil1-
satie voortgezet.
Toch doet men te Berlijn op veelbeteekenen-
de wijze uitkomen, dat het voer zekere hoofd
steden voorbarig zou zjjn overhaaste gevolg
trekkingen uit deze rede te maken. Deze rede
was, naar men zegt, bestemd voor een speciaal
publiek, dat in groote meerderheid bestond uit
aanhangers van het systeem-Dollfuss.
Men wenscht er te Berlijn op te wijzen, dat
Bchuschnigg krachtig de Dultsche missie van
Oostenrijk heeft onderstreept en dat het niet
zou passen zich in het buitenland te zeer te
verheugen over zekere punten, die tegen het
natlonaal-soclalisme gericht waren.
In. nationaal-socialistische kringen heeft
niettemin de redevoering van Bchuschnigg
groote teleurstelling gebaard. Men had er
op de besprekingen van Berchtesgaden een
geheel andere reactie verwacht.
PARUS, 25 Febr. (Havas). Vanochtend
heeft de Fransche Kamer een aanvang ge
maakt met een debat over de buitenland
se!» politiek der regeering.
Het belangrijkste acht spreker op het
oogenblik de betrekkingen tot Duitschland
en hjj vraagt of het aan het bewind komen
van de regeering van het Volksfront de ver
houding minder goed heeft gemaakt.
vroeg zich a
gehoorzaamt
Aland over
de
nader
Naar mijn gevoelen was het zeer goed
mogelijk, op alle eischen te blijven staan
en dezelfde resultaten te verkrijgen in
dien zjj verkregen kunnen worden zon
der de gevaren aan de thans gevolgde pro
cedure verbonden. Deze diepe bezorgdheid
vervult mjj vanavond.
Foekoesawa (Seyoekai)
zen, dat dit wetsontwerp
sou brengen.
Ikada (Minseito) herhaalde de gisteren tegen
de ongrondwettigheid der wet Ingebrachte be
zwaren. HÜ bestreed het door de regeering aan
gevoerde argument, dat het falen der natio
nale mobilisatie Duitschland en Rusland de
nederlaag zou hebben gebracht.
Kaya, de minister van financiën, verdedigde
het ontwerp. Hij verklaarde, dat het ónmogelijk
waa in oorlogstijd bet bedrijfsleven te contro-
leeren zonder nationale mobilisatie.
SOFIA, 25 Februari (Havas). De gisteravond
door de Bulgaarsche politie garresteerde poli
tici werden, na gehoord te zijn, op vrjje voeten
gesteld. Het doel hunner bijeenkomst was een
brief aan den koning op te stellen om te protes-
teeren tegen het optreden der politie in de
provincie tegenover personen, die voor de vol
gende verkiezingen candidaat zjjn gesteld.
Deze brief werd vanmiddag op het paleis af
gegeven. De onderteekenaars verzoeken onver
wijld door den koning in gehoor te worden ont
vangen.
Zjj protesteeren voorts tegen him arrestatie.
WEENEN, 25 Febr. (Havas-A_NJ>.). Op bevu
der autoriteiten is de Universiteit van Ora»
voor onbepaalden tijd gesloten. De sluiting is
geschied op last van Weenen, omdat deze hooge-
school een broeinest is van nationaal-socialis
tische agitatie.
De burgemeester van Graz, die gisteren ondei
den druk der nationaal-socialisten de haken-
krulsvlag op het stadhuis had laten htfschen, U
met verlof gezonden, en het heeft er allen
schijn van, dat hem eervol ontslag sul worden
verleend.
zo
ik-
de
de
En
o-
rt.
Tijdens het weekeinde ben ik definitief
tot het oordeel gekomen, dat de beteekenis
van bepaalde mededeelingen van een teri-
tenlandsche regeering was „nu of nooit" en
dat aan deze mededeetingen, gelezen in hst
verband der jongste gebeurtenissen, geen
andere uitleg ken worden gegeven.
De beslissing is thans gevallen, en noch door
woorden, noch door daden, wil ik thans de taak
der regeering moeiljjker maken. Integendeel
wensch ik haar van harte succes In haar po
gingen.
Eden merkte vervolgens op, dat hjj in zjjn
rede in het Lagerhuis met opzet niet gespro
ken had van bepaalde documenten, in verband
met de onmogelijkheid, deze thans te publlcee-
ren. Echter, zeide hij, handhaaf ik leder woord
dat Ik in het Lagerhuis heb gezegd.
IN AlLE PLAATSEN VERTEGENWOORDIGD
Namens de socialistische party sprak Orum
bach. Spreker betreurde het, dat men vroeger
niet meer concessies heeft gedaan aan het re-
publikeinsche Duitschland. Ook spreker en zijn
vrienden hebben gewild, dat Italië een vriend
bleef van Frankrijk, doch door de verovering
van Ethiopië heeft Italië zelf de verantwoorde
lijkheid voor de breuk op zich genomen.
LONDEN, 25 Febr. (A.N.P.) Het portret dat
Rembrandt heeft geschilderd van zjjn vader is
heden bU Christies te Londen verkocht voor
zevenduizend guineas.
Men herinnert eraan, dat dit schilderij zestig
jaar geleden werd verkocht als een portret van
Wilhelm Teil voor honderd pond sterling.
Eden verklaarde zjjn best te hebben gedaan
do kloof, die hem van Chamberlain scheidde,
te overbruggen en hjj heeft in volle loyaliteit
samengewerkt. Hl) weet, dat aan de andere
zjjde dit eveneens het geval is geweest.
In het afgeloopen weekeinde kwam spr tot
de overtuiging, evenals de minister-president
dat dit verschil van meenlng diepgaand was en
dat er voor den minister van Bultenlandsche
Zaken slechts een weg open bleef, nJ. aftreden.
Niemand kan de bultenlandsche zaken tot
een goed einde leiden volgens de opvattingen
van een ander. Spreker is overtuigd dat de
weg, welken hU volgde, in het belang was van
het land. Hjj hoopt evenwel, dat niemand zal
gelooven dat het een gemakkelijke weg was.
Het denkbeeld is geopperd, dat ik mijn col
lega’s die een andere meenlng waren toege
daan hierop zou wijzen, doch dat wil ik niet,
daar ik zulks niet in het belang van het land
acht.
Ik stel mij er mede tevreden te wachten en
mjj bij den loop der gebeurtenissen neer te leg
gen.
Nadat Eden zjjn rede beëindigd had. namen
zijn kiezers, die de zaal geheel vulden, met al-
gemeene stemmen een motie aan, waarin sij
uiting gaven aan hun volkomen vertrouwen
In hem. Zoowel In als bulten de zaal had de
oud-mlnlster enthousiaste toejuichingen in ont
vangst te nemen.
Spreker viel vervolgens Flandin aan; deze
heeft In de commissie dingen gezegd, welke hjj
volgens spreker in de Kamer niet zou herha
len. Volgens Flandin zou de demoralisatie van
de geesten in Frankrijk naar een oorlog leiden.
De socialisten verlangen slechts één politiek,
nJ. die, welke de grootste garantie geeft voor
het handhaven van den vrede. Vrede met
Duitschland kan volgens Orumbach evenwel
niet bestaan op grondslag van Hitler’s rede van
20 Februari.
BOEDAPEST, 25 Febr. (DN B.) Te Alsone-
BOEKAREST, 25 Febr. (D.N.B.)
Roemeensche bladen publlceeren een Hjst
met de namen der Roemeensche staatsbur
gers, die te Boekarest tegen de nieuwe
grondwet hebben gestemd.
De Oostenrijkse!» Reichspost spreekt in ztjn
commentaar op de redevoering over Duitschen
vrede len Dultsche trouw en verklaart, dat Xe
Berchtesgaden slechts werd overeengekomen,
dat de nationaal-soclalistische Oostenrijkers
rechtsgelijkheid zouden krijgen, doch geen voor
keur. Wien het met den vrede ernst is, moet
de overeenkomsten strikt naleven.
Bchuschnigg, aldus verklaart men van ander»
zijde, heeft met zijn rede de geheele wereld
aangetoond, dat het volk van Oostenrijk den
vasten wil heeft, zijn land en zjjn vrijheid te
verdedigen. Thans moet vrede in Oostenrijk
heerschen. Een constructieve, economische en
flnanciêele politiek zal de rotsvaste basis
vormen vdor den opbouw.
TOKIO. 25 Februari. (Havas). Volgens
de Japansche bladen moedigt bet leger de
regeering aan een krachtige houding tegen
over den Landdag aan te nemen, indien het
ontwerp ep de nationale mobilisatie zou
woeden verworpen. Hst leger zal een actie
op touw zetten om het volk er van te over
tuigen, dat nationale mobilisatie noodsake-
Mjk is voor het winnen van den oorlog.
LONDEN, 25 Febr. (Reuter) In Dultsche
kringen wordt verklaard, dat Von Ribbentrop
binnenkort een bezoek aan Londen zal bren
gen om afscheid te nemen van zjjn vrienden.
Het verluidt, dat hjj dan Chamberlain en
Halifax zal ontmoeten.
Het zou niet onnatuurltfk zijn, Indien de be
sprekingen dan het terrein der Britsch-Dult-
sche betrekkingen zouden beslaan.
Niets wijst er evenwel op, dat deze bespre
kingen anders zullen zijn dan een niet-formeele
gedachten wisseling.
van Bchuschnigg; instemming te Bome en
het Vaticaan.
Debatten in do Fransche Kamer over de bui-
Unlandache politiek.
Tot voorzitter van de BJL Staatspartij is ge
kozen mr. T. J. Verschuur.
Vrtfdag heeft de Tweede Kamer de behandeling
van de Indische begrooting voortgezet.
Fraude ontdekt op het kantoor van den go-
meente-entvanger te Arnhem.
bekend gemaakt.
LONDEN, 25 Febr. (Reuter) Dg be
noeming van Lord Halifax tot minister van
Baitenlandeche Zaken en van Richard
Austen Butler tot onderstaatssecretaris van
dit Departement, is officieel bekena ge
maakt.
DIENST AANBIEDINGEN. Gevraagd ot Aan
geboden, geplaatst 'Wider du Omroeper
rubriek 10 cl per regel
WEENEN, 25 Febr (D5B.) De Bondspre
sident _heeft heden den Duitschen ambassadeur
Von Papen in afscheidsaudlëntie ontvangen. De
vertrekkende ambassadeur zal eenlgen tijd in de
bergen gaan doorbrengen.
De Britsche ambassadeur te Rome, Lord
Perth, heeft reeds een onderhoud gehad met
Lord" Halifax over de as. Engelsch-Italiaansche
besprekingen.
Vanmiddag bracht Lórd Perth een bezoek aan
Neville Chamberlain. In tegenstelling met het
geen men verwachtte, schijnt het thans waar
schijnlijk, dat Lord Perth eeisi, einde van de
volgende week naar Rome zal terugkeeren.
Indien dit juist blijkt, zullen de Britach-
Italiaansche besprekingen eerst in de daarop
volgehde week beginnen.
LONDEN^ 25 Febr. (Seuter). Oud-mlnls
ter Eden heeft heden voor zijn kiezers In
Leamington in het graafschap Warwickshire
een rede gehouden om zijn gedrag uit te
leggen en zjjn aftreden te verklaren
De rede van Orumbach werd herhaaldelijk
onderbroken door toejuichingen van llnksch en
intui i iipiku van reèhtsch.
Vervolgens werd de zitting te kwart voor vijf
Spreker
Mussolini
aan Duit»
bracht sp
begroette de toenadering tusschen Engeland
Italië.
Tenslotte vatte hjj de politiek, welke moet
worden gevolgd, als volgt samen;
Waakzaamheid ten aanzien van Duitschland,
vriendschap met Italië en steun aan Oosten
rijk.
Generaal Matsoei. die uit China werd terug
geroepen. is te Tokio buitengewoon hartelljk-
ontvangen.
De bladen verwelkomen den generaal-over-
winnaar algemeen.
Zekere kringen doen voorspellingen over de
politieke rol, die generaal Matsoei zou kunnen
gaan spelen in geval de reeds critleke toestand
der regeering zich nog verder zou toespitsen.
BERLIJN, 25 Febr. (D.N.B.) Heden Is
te Berlijn het proces begonnen tegen een
zekeren dr. Wannow, die ervan wordt be
schuldigd, ’n groot deel van den Nobelprijs
voor den vrede, welken de bekende pacifist
Ossietzky in 1935 heeft gewonnen, te heb
ben verduisterd.
In kringen van het Vaticaan wordt do
rede van den Bondskanselier volledig goed
gekeurd. De katholieke kanselier, aldus
verklaart men, heeft zich een moedig ver
dediger getoond van een itandpunt, iiteT
altijd door de Kerk is goedgekeurd. De
slechte indruk, op het Vaticaan gewekt
door het onderhoud te Berchtesgaden, is
door de rede totaal weggenomen.
Omtrent de benoeming van Lord Halifax
wordt nader vernomen, dat, aangezien de
nieuwe minister lid Is van het Hoogerhuls, de
minister-president voornemens is in het Lager
huis alle belangrijke aangelegenheden op het
gebied van de bultenlandsche politiek persoon
lijk te behandelen.
Lord Halifax zal de functie van „Lord-presl-
dent van den raad” blijven waarnemen.
De Italiaanse!» pers wjjdt zeer veel aan
dacht aan de rede van Bchuschnigg en legt
den nadruk op de „nieuwe bevestiging van de
autonomie en de onafhankelijkheid van het
Duitse!» Christelijke Oostenrijk”.
Met voldoening maakt men ook gewag van
de toespeling op de levensvatbaarheid van de
protocollen van Rome en de hulde aan de
werkzaamheid van Mussolini.
BUREAUX:
ALKMAAR, Hof 4, Telefoon 4330 en 4220
DEN HELDER, Stationsstraat 3, Telefoon 771
HOORN, Koopoortsweg 94, Telefoon 412
SCHAGEN, Molenstraat 52, Telefoon SI.
ABONNEMENTSPRIJS:
Met Inbogrip van gratis ongevallenverzeke
ring: voor Alkmaar /L— per kwartaal of
15 cent» por week, voor bulten Alkmaar
2.50 par kwartaal of 20 cents per week.
Ultg. N. V. Drukk. De Spaarnestad - Haarlem.
Dezer dagen is de officieele proefvlucht gehouden van de „Mayo-tweeling" het
samengestelde vliegtuig bestemd voor de Britsche luchtmacht. Op de bovenste foto
ziet men het dubbel-vliegtuig zich als een geheel door het luchtruim bewegen-;
daaronder het moment, waarop de „Mercury” tzich juist heeft losgemaakt van de
.Jdaia”. waarop ieder zijn eigen weg gaat
De minteter van Bumenlanasciie Zaken
Soetsoegoe heeft een bespreking gehad met
prins Konoye, den minister-president, die ep
tiet oogtnblik ziek is.
Evenals In de bijeenkomst van het Lagerhuis,
werd ook in dit onderhoud de noodzakelijkheid
betoogd, de wet op de algemeens nationale mo
bilisatie van alle militaire, economische en gees
telijke krachten des lands te doen uitvoeren.
De ministers stelden vast, dat de regeering
eensgezind Is in haar strijd tegen bet Parle
ment, waarvan de groote partijen genoemde
wet als indrulschend tegen de grondwet hebben
veroordeeld.
medi in Hongarije is een molenaarsknecht ge
arresteerd, die ervan beschuldigd wordt, dertien
Personen, waaronder zjjn naaste familieleden,
«net arsenicum te hebben vergiftigd.
Drie personen zijn ten gevolge hiervan reeds
overleden. De dader wilde zich In het bezit stel
len van het aanzienlijke erfdeel zijner verwan
den. Ook eenlge medeplichtigen van den glf-
®*n«er zijn gearresteerd.
In de regeeringsbank hadden De Tessan en
Delbos plaats genomen. Pezet van de demo
cratische volkspartij opende de interpellaties.
HU toonde zich ongerust over'de gebeurtenis
sen In Oostenrijk en zeide: „Zal Frankrijk
Schuschnlgg’s oproep tot verhindering van den
„Anschluss” beantwoorden? Zullen Engeland en
Frankrijk antwoorden op het beroep, dat de
Bondskanselier gisteren op hen gedaan heeft?
Al neemt Engeland een zekere vrijheid op juri
disch en politiek gebied, wij Franschen zijn ge
bonden. Wij moeten niet den indruk wekken,
dkt wij sidderen voor de Dultsche bedreigin
gen.”
De afgevaardigde Valentin van de republi
keinse!» federatie sprak over de Dultsche ko
loniale eischen. Frankrijk, zoo zeide hij, kan de
koloniale kwestie niet beschouwen als een ter
rein, waarop overeenstemming met Duitschland
bereikt moet worden of waarover zelfs maar ge
sproken zou moeten worden.
Ook Boucher (republikeinse!» federatie) her
innerde aan de Dultsche koloniale eischen en
deed een heftigen aanval op de buitenlandse!»
politiek van het Volksfront. Hij verweet „den^
sectarlschen politici” Frankrijk in onmin te
hebben gebracht met Italië, terwijl slechts het
Italiaanse!» leger aanden Brenner Duitsch
land had kurufen doen terugwijken. Duitsch
land heeft Fransche koloniën opgeëischt, om
dat de Fransche regeering nooit met stelligheid
geweigerd heeft.
opnieuw verdaagd.
Na de hervatting kreeg Ibarnegaray van Os
„Partl social francais” het woord. Hfj ver
klaarde, dat alle Franschen overeenstemming
zoeken me» Duitschland. Sedert twintig jaar
doet Frankrijk niets dan toegeven. A
zich af aan welke beloften
om de Donau-staten
<e laten. Vervolgens
hulde aan Bchuschnigg en hij
1 en
Van. de meer bekende politici, die niet aan
de stemming deelgenomen hebben, worden
Codreanoe, George Bratianoe, Mlhalache en
Manioe genoemd. Ooga en de liberaal Dinoe
Bratianoe waren reeds van te voren naar het
buitenland vertrokken.
BERLIJN, 25 Febr. (Havas). De door
Bchuschnigg gehouden redevoering wordt
in Duitschland niet gecommentarieerd. Be
voegde Berlljnsche kringen verschuilen
zich achter de afwezigheid van de voor
naamste leiders van het Rfjk, die zich thans
met Hitler in München ophouden.
Ossietzky had den beklaagde een algemeen»
volmacht gegeven om het geld, ongeveer hon
derdduizend mark, van Noorwegen naar
Duitschland te brengen, tegen een provisie van
twintigduizend mark. Wannow liet in Duitsch
land het geld evenwel op zijn eigen rekening
schrijven en leende aanzienlijke bedragen ervan
aan zjjn vrienden en bekenden. Toen de politie
ingreep kon zij nog slechts zestienduizend mark
voor Ossietzky redden.
Bij het proces is gebleken, dat de Bank van
Noorwegen eerst heeft geweigerd het geld aan
Wannow uit te betalen, omdat hij verzuimd had
«ijn handteekening te laten legallseeren.
Heden moest de zitting onderbroken worden,
aangezien Ossietzky nog niet sterk genoeg bleek
om bet getuigenverhoor vol te houden.
a
