O
K
OM 19.50 UUR
Geert Groote
Kerkelijk leven
LANDARBEIDERS NAAR
DUnSCHLAND
INDISCHE BEGROOTING
AANVAARD
1
AG 5 MAART 1938
VAN WEEK TOT WEEK
TWEEDE KAMER
I
1
H. H. WIJDINGEN
DE „GROOTEKERK” VLOT
4
De Regale Abdij van
Egmond
Pijnenburg verloor het
en zijn auto
40-JARIG PRIESTERFEEST
PATERS FRANCISCANEN
Onder de Nederlandsche vlag
wordt geen honger geleden
Een ongeluk, daf vrij
goed afliep
W. ECHTE VALDA
Minister Romme acht plaatsing
van zeer groot belang ter be
strijding van de werk
loosheid
Indien morgenavond Lof en Vastenmeditatie niet
Uw aanwezigheid eischen in Uw parochiekerk,
stem dan Uw radiotoestel af op den
KING pepermunt
eenvoudig niet missen.
ZATERD.
Zondagmiddag om half drie zendt
de K.R.O. een hoorspel over
Egmond” uit
De verdediging van
onzen Archipel
FIT!
waaraan
Verder kunnen in Rijnland en Westfalen en
D.
bei
«onder hoofdelfjke
op den
over
FIRMA TONNEMA 4 Oa FABRIKANTEN VAN KING PEPERMUNT SNEEK
i
In da grensstreken zün de loonen voor alle
categorieën landarbeiders iets lager.
Tusschen Wuestweael en Zundert, nog
op Belgisch grondgebied, verloor de wiel
renner plots de macht over het autostuur.
De wagen raakte een rechts van den weg
«taanden boom en schoot door den schok
naar links, waar een andere boom werd ge?
ramd. Hierna sloeg de wagen, die een puin
hoop was geworden, om.
aan deze mlcrofoonopvoering, die geleid wordt
door Henri Eerena
in kleinen omvang ook in Mecklenburg onge
veer twee duizend seizoenarbeiders warden ge
plaatst.
Mr. A. Diepeabrock pr.t Eea geneeglifk
half-nartje wei erastigem anSergraMd
mans van den Berg; Ferdlnandus Albers én
Joseph Verbruggen, van de Orde der Wltbee-
ren, en:
aan de Fraters: Amoldus Suytar; Chrysolo-
gus Duvergé; Anzfried Hulsboech; Wlgbert van
Zuylekom; Wlro Horens» van ds Paters Augus-
tljnen en:
het H. PRUBiUtSOHAP aan den Berw.
Heer P. Meeusaen van het Collegium Albertl-
num te Freiburg.
Tenslotte werd de geheele Indische begroo-
Ung aonder hoofdelüke stemming goedgekeurd.
Binnen «fzienbaren tijd aal onze weer-
macht daar zóó sterk zijn, dat het voor een
aanvaller een hachelijke onderneming zal
zijn, Indlë met kwade bedoelingen te bena
deren.
Eenigen
klooster
er over
Zooals
de strengste
gemeenschap
De
aard leerden
koeien
loo-
kost
werkgever zal
Wél zullen de
arbeiders, die
Wopao U tegen het
^FgEVAAR V<m KOUVATTEN^k
Bescherm Uw keel, luchtpijpen en
IR longen met antiseptische Wi
VALDA PASTILLES
tegen koude vochtigheid en Infectie. ZB
Z Moor vraag naar de
In Hollandsche dooz*n
SO C»fW.
h «tjn
maak-
Ükheid
g^chthaar
Ingevolge de met de Duitocbe regeering ge
sloten overeenkomst kunnen de loonoverscbot-
ten of besparingen van Nederlandse!» werk
nemers. die In Dultschland wonen, tot 88 pot.
via den Nederlandschen rüksconsulent voor
Sociale Zaken te Oberhausen (Rhld.) naar Ne
derland worden overgemaakt.
Z H. Exc. Mgr. A. F. Diepen, Bisschop van
's Hertogenbosch, zal op Zaterdag 12 Maart eJt
in de kapel der Bisschoppelijke Kweekschool te
's Hertogenbosch, de S.H. Wijdingen toedienen
inwonende
kunnen verdienen, indien zij den
Dultschland hadden aanvaard.
De categorieën van arbeiden, die geplaatst
kunnen worden, zijn: ongehuwde melkknech
ten, meikersgezinnen, landarbeidersgezinnen en
Inwonende knechten voor allerhande landbouw-
werk (hieronder vallen zoowel paardeknechten.
als knechten, die met landbouwmachines kun
nen omgaan of die met allerlei landbouwwerk-
zaamheden op de hoogte zijn, terwijl ook vaak
knechten gevraagd worden, die ook enkele
koeien kunnen melken)Dese groepen van arbei
ders behooren tot het vaste personeel, dat het
geheele jaar door kan werken.
Pijnenburg zelf had een groote snee midden
het hoofd gekregen. Zijn vrouw kreeg
vele schranpnen. Zijn schoonzuster liep geen
letsel op, terwijl het neefje een scheurwond
boven het rechteroog, een snee in de kin en
schrammen kreeg.
der K.P.M.-vrachtprüzen
i worden.
Zooals de ervaring in de laatste jaren
beeft geleerd, is deae arbeid in het algemeen
geschikt voor landarbeiders. Daarnaast
acht de minister het plaatsen van landar
beiders in Dultschland van zeer groot be
lang ter bestrijding van de werkloosheid
ten plattelande.
van:
DE TONSUUR: aan Frater Victorius van Vil
voorden. van de Orde der Paters Capucijnen;
aan de Fraters: Walter Hegeman; Paclficus
Schulingkamp; Marcelllnus Mes; Ouldo Meyer!
Maxlmillanus de Haas; Oerlach Hendriks; B--
nest Miltenburg; Oswald Bouman; Ivo Kruü-
ver; Amatus V. 8 trasten; Engelmundus Balm;
Pranciscus van Leeuwen; Siardus Oerritsma,
van de Orde der Paters Augustijnen en;
bet H. DIAKONAAT aan ds Raten; Oe-
Dr. Deckers uit Wuestweael heeft de gewon
den verbonden. Op eigen gelegenheid zijn
dese naar huis weergekeerd.
De minister zal het daarom op hoogen prijs
stellen. Indien de gemeentebesturen medewer
king willen verleenen om aanbod voore deze
werkgelegenheid te verkrijgen. Deze arbeid kan
in de eerste plaats worden aangeboden aan
bü bet orgaan der arbeidsbemiddeling in de
gemeente ingeschreven werkzoekende landar
beiders. Hij kan echter ook worden aangeboden
aan Inwonende zoons van landarbeiders en van
kleine boeren.
De minister acht den arbeid voor ongehuwde
melkers en voor Inwonende knechten voor
allerlei werk alleszins passend voor inwonen
de zoons en kostgangers, terwijl de arbeid voor
melkersgezinnen. landarbeidersgezinnen en sei
zoenarbeiders in het algemeen ook geschikt
moet worden geacht voor gehuwden en kost
winners.
gemeentebesturen worden uitgenoodlgd,
te ^willen zorgdragen, dat door het
'beidsbemiddellng in hun gemeen-
j In overleg met het orgaan der
steunverleenlhg, wordt nagegaan welke land
arbeiders voor aanbieding van deae werkgele-
■in* betreft: In IndH
lederlandache vlag geen
Vrijdagavond om kwart voor zes naderde Jan
Pijnenburg, de bekende wielrenner, in snelle
vaart met zijn auto, waarin hij met zijn
vrouw, zijn schoonzuster en een vijfjarig neefje
was gezeten, de Belgisch-Nederlandse!» grens.
Het gezelschap kwam van Antwerpen, waar
„De Pijn" okh de BesdSagsclie had deelgeno
men.
Kartulzer-
bezoekt te
Men vraagt van U 100/
Uwer werkkracht. Wilt
gij die steeds kunnen
geven, dan hebt U be
hoefte aan een dage
lijks middel ter opwek
king en verkwikking.
Dan kunt U
genheid in aanmerking kqmen. Het orgaan der
arbeidsbemiddeling dient de aanbiedingen zoo
spoedig mogelijk door te «enden aan de dis
trictsarbeidsbeurs, waaronder het ressorteert.
Den arbeiders «al onder het oog dienen te
worden gebracht, dat zjj zich verbinden tot het
verrichten van arbeid bij een bepaalder^ werk
gever en dat zij. indien zich moeilijkheden voor
doen, die zü niet zelf met den werkgever kun
nen regelen, zich kunnen wenden tot het be
trokken Arbettsamt. Indien dan ook geen be-
'vredlgende oplossing wordt verkregen, kunnen
Zij zich wenden tot den Nederlandschen rUks-
eonsulent voor Sociale Zaken te Oberhausen
(Rhld.), die daarna zoo spoedig mogelijk, in
samenwerking met de betrokken Duitsche in
stanties. een onderzoek zal instellen. Voordat
dit onderzoek heeft plaats géhad, mogen de
arbeiders hunne betrekking niet verlaten, daar
anders een behoorlijk onderzoek niet mogelijk
is. Het voortdurend wisselen va:
trouwens worden tegengegaan.
Arbeltsaemter medewerken om
niet op hun plaats zijn bij een bepaalden werk
gever, bij een anderen werkgever onder te
brengen.
monnik Dom Willlbrord van Heeteren, de oud
heidkundige Bernard de Bont en de Allernaar
der Gerrit v. d. Bosch, die daden stelden. Onder
leiding van Jhr. mr. Ch. Ruys de Beerenbrouck
eerst en daarna onder mr. dr. L. O. Kortenhorst
ontstond een commissie, die het ideaal kon gaan
verwezenlijken.
In 1935 betrokken twintig monniken de een
voudige priorij en reeds thans is deze te klein
om diegenen te huisvesten, die God roept tot op
volgers onzer eerste geloofsverkondigers.
Het herstel van Egmond's Abdij 1» een eere-
plicht en een cultureel nationaal belang, zoo
mede een groot en ideaal werkobject. Door den
opbouw wordt een band hernieuwd tusschen alle
Nederlanders.
En het is daarom, dat men op een bevattelijke
en aantrekkelijke wijze de massa dicteer wil
brengen tot de historie van Egmond. Een hoor
spel, dat, via de microfoon, de Interessante ge
schiedenis in de huiskamers van alle Neder
landers brengt, moet wel het ideale middel zijn
om de belangstelling te wekken.
Toon Rammelt heeft de beschikking gehad
over gegevens en documenten, die grootendeels
in het bezit zjjn von prof. W. Nolet en de
Prior van Egmond, dom. J. Hujjben O8.B, heeft
de tekstcritiek verzorgd, zoodat aan het spel ook
geschiedkundige waarde mag worden toegekend.
Een merkwaardige bijzonderheid kan men het
noemen, dat het Eerste Kamerlid prof. dr. J. A.
Barge, rector-magniflcus van de Leldsche Unl-
versiteit en het Tweede Kamerlid mr. dr L. G.
Kortenhorst behooren tot de medewerkenden
neerde oud-militairen,
GELDEREN (8.D.A.P.) vroeg,
dering van het inter-Insulaire
verlaging d<
■ou kunnen
Minister WELTER was het volkomen eens
met generaal Bajette. dat onze verdedigings
middelen in Indlë niet onderschat behoeven te
worden.
Ten aanzien van de z.g. b-boeren zij opge
merkt, dat deze circulaire alleen geldt voor
inwonende zoons nlet-kostwinners. Voor de b-
boeren zelf of voor de voor hen in de plaats
tredende zoons-kostwinners geldt zjj echter
niet.
Het Nederlandse!» stoomschip „Grootekerk'
van de Vereenlgde Scheepvaart Maatschappijen
dat vter mijlen tan noorden van Hoek van
Holland was gestrand, is Vrijdagmiddag om
half drie bij rijzend water door zeven sleepboo-
ten vlot gebracht.
Nader vernemen wjj nog, dat na onderzoek
door den expert de ..Grootekerk-’ Vrijdagavond
omstreeks «even uur haar reis heeft voortgezet.
Het «chip, dat bestemd la voor Kobe, gaat eerst
naar Genua.
Wat de volksvi
wordt onder de
honger geleden!
Goedkeuring der afdeeling volgde.
Generaal BAJETTO (R.K.) voerde het woord
bij de afdeeling „Oorlog". Het was verheugend
uit zjjn mond te mogen vernemen, dat de in
trinsieke waarde van het Indische leger door de
versobering niet is aangetast Alleen de moderne
technische outllleerlng ontbreekt nog. maar
daarin wordt thans voorzien.
De generaal besprak vervolgens de defensle-
grondslagen; hjj ging daarbij uit van het neu-
trallteitsprinclep, dat hij wenschte te hand
haven. Het zwaartepunt der verdediging van
Indië moet verlegd worden naar de luchtmacht.
De massale luchtmacht kan in enkele uren in
de buitengewesten een aanval keeren.
De heeren VAN LIDTH DE JEUDE (Lih\
STOKVIS (8.DAP.) en WIJNKOOP <CJ».N.l
pleitten nog even ten gunste der gepension-
terwljl de heer VAN
of er ter bevor-
vei keer geen
overwogen
de Nederlanden beaocht. Aan de opvoeding van
Geert Groote is dan ook groote «org besteed.
Zijn ouders stierven vroeg. HU was eenlg kind,
rUk, scherpzinnig, leergierig en een minnaar
van het leven. HU ging studeeren aan de be
roemde universlteit van ParUs. Voor een Hol
lander was dit toen nog tamelUk gewoon» want
wanneer Groote in 1358 den Utel van meester
in de vrUe kunsten behaalt, wordt hU inge
schreven in de broederschap van de Engelse!»
magistri, zeker omdat de Hollanders, weinig
talrijk als ze waren, geen eigen broederschap
vormden.
ZUn leermeesters spreken met bewondering
van hem, en vergelijken hem zelfs (niet «on
der overdrUving, zegt dr. de IVer) met Sint
Augustinus. HU studeerde theologie, medicU-
nen, recht, sterrenkunde, nigromantie. Behal
ve die van Parijs bezocht de „rUke jongeling"
nog andere unlverslteltenKeulen, Praag, Or
leans. Het schUnt, dat hU als Ltudent erg rUk
geleefd heeft, van zUn eigen geld, want zUn
eerste Inkomsten, die hU betrok uit kerkelUke
beneficiën, begonnen pas te vloeien na «Un
studletUd. Zelf zegt hU, dat hU te ParUs slecht
geleefd heeft, wat hU daar precies mee be
doelt, is moeilUk na te gaan. Heiligen beschul
digen zich vaak van een slecht leven zonder
daarmede een werkeUjk onsedelUk leven te be
doelen. Maar Geert Groote wekt toch door
duidelijke woorden den indruk, dat hU «Un
geld heuach niet alleen aan studieboeken uit
gegeven heeft. Dr. de Beer meent, dat men de
zelfbeschuldigingen niet al te letterlijk moet
opvatten, doch eenvoudig moet denken aan een
wereldsch leven zonder ingetogenheid. Etn
echte wellusteling is Geert Groote nooit ge
weest, dat strookte ook niet met zUn karakter.
JJaarom zijn we waarschUnlUk het dichtst
bU de waarheid, wanneer wij hem in den tüd
vóór zUn bekeering tot een uitgesproken vroom
leven voorstellen als een niet onbemiddeld stu
dent of beginnend geleerde met wetenschappe
lijke aspiraties' en wereldsche ambifies, «on
der dat we daarbij behoeven te denken aan een
monster van boosheid''.
Misschien moeten we toch iets verder gaan
en den studententUd van Geert Groote be
schouwen als een periode, v?aarin het genade
leven hem weinig Interesseerde en het zonde-
leven daarentegen wel een deel' van zün ac
tieve belangstelling genoot, zonder dat hij nu
bepaald neerstortte in een poel van bederf.
Nauwkeurig zal men het wel nooit te weten
komen en het komt er ook weinig op\aan.
Een feit is, dat Omstreeks 1374 een ernstige
omkeer plaats heeft in het leven vap Geert
na-
:unst
ring,
den
den
De minister teekent hierbU aan, dat bU wei
gering tot het aanvaarden van deaen arbeid de
betrokken arbeiders, die steun ontvangen of bU
een werkverschaffing zUn geplaatst, voor der
gelijke overheidszorg voorloopig niet meer in
aanmerking dienen te komen, terwUl ingeval
hun uitkeering uit een werklooaenkas wordt
verstrekt, daartegen bezwaar behoort te worden
gemaakt, een en ander tenzU door den minister
anders wordt beslist.
Het vorenstaande geldt ook bU weigering van
werk van inwonende zoons van landarbeider»
of kleine boeren, die in zorg «Un. met dien
verstende, dat bü het bepalen van het steun
bedrag of bü plaatsing bü een werkverschaf
fing van het hoofd van het gezin of den kost
winner rekening dient te worden gehouden met
het Inkomen, dat inwonende zoons hadden
arbeid in
falen zullen
plaatst in
Bremen en Oldenburg en, dóch in geringere
mate, in Mecklenburg.
Dit hoorspel wil de belangstelling wekken en
de Vereenlglng „Vrienden van Egmond" hoopt,
dat deze belangstelling zich ook aal uiten in
financieele medewerking. Elke gift, groot of
kleur, is welkom. Slechts wanneer ieder zün
steentje zal büdragen, aal het groote werk tot
een goed eind; kunnen worden gebracht.
Het cofrespondentie-adres van de Vereenlglng
„Vrienden van Egmond", waar men zich ook
als lid kan opgeven tegen een minimum jaar-
contrlbutle van één gulden, is: Jan van Goyen-
kade 11, Amsterdam-Zuld. Postgiro-rekening no
23Ï819.
nder de eerbiedwaardige reeks van gees-
telüke leiders der christelijke vroom-
heid bekleedt Geert Groote een bljson-
dere plaats, die hem een afzonderlijke studie
overwaard maakt, als vader en hoofd der mo
derne devotie. De Geert Groote-studle was voor
korten tüd nog zoo goed als geheel in handen
der Protestanten, die zich hiervoor groote ver
diensten verwierven, vooral door de uitgave
van zün werken. Voor de kennis van zün spi
ritualiteit echter zün de studies, die dezen
over Groote deden verschünen, nooit geheel
bevredigend geweest, wat behalve aan mate-
riaal-gebrek toe te schrüven is aan protes
tantse!» vooringenomenheid, gebrekkige ken
nis der katholieke leer en in den grond vreemd
heid aan de katholieke spiritualiteit,
laatste jaren zün ook katholieken
bezig houden met de bestudeering
Groote.
„Van katholieke zUde werd een nieuwe en
vollediger uitgave bezorgd van de brieven en
verschenen er verschillende artikelen in vak-
tüdschrlften over diens leven en leer, zoodat
langzamerhand de vader der Moderne Devotie
Obk van zün eigen geloofsgenooten de belang
stelling begint te krügen, die hü verdient."
Met deze alinea begint dr. K. O. L. M de
Beer zün pasverschenen proefschrift, een
„studie over de Spiritualiteit van Geert Groote”,
voor Nederland uitgegeven door de N. V. Dek
ker en Van de Vegt te Nümegen. Het is een
beschamende alinea, maar met een hoopvol
slot. Wie de geschiedenis van de Nederland
se!» katholieken kent, en weet, hoe ons volks
deel gedurende langen tüd was uitgesloten van
vrijwel alle deelneming aan de vaderlandse!»
cultuur, zal zich niet zoo hevig verbazen, dat
de katholieken zelfs de meest roemvolle blad
zijden van hun eigen nationaal verleden aan
het onderzoek van de protestanten moesten
overlaten. Hun eigen bevolkingsgroep beschik
te nu eenmaal niet over voldoende geoefende
krachten, die zulk een onderzoek konden in
stellen. Hierin kwam Goddank verandering.
Het boek, dat wü aanhaalden, is er een der
vele bewüzen van. Het is een stevig en dege
lijk boek, dat het voordeel geniet, de stof te
behandelen op een overzichtelüke wijze, die
misschien wat gemakkelük lükt, maar die ook
voor den leek verstaanbaar is.
Veel studie is erin verwerkt, maar al blüft
de stül een beetje droog, de Inhoud is voor
eiken aandachtlgen lezer toegankelük gemaakt.
Hier werd de wetenschap gediend en tevens
een dienst geleverd aan de katholieke gemeen
schap, zoodat wü dit werk, een geleerde dis
sertatie, ook kunnen aanbevelen aan gewone
ontwikkelde menschen, die in de behandelde
Mof geen vakmensch zün.
Er begint zboals de schrijver zegt be
langstelling te ontstaan en te groeien voor ons
- éigen katholiek verleden, in txpedere lagen van
de katholieke bevolking. In menig opzicht is
het nog maar een begin. Voor velen vertegen
woordigt de figuur van Geert Groote nog niet
veel meer dan een historischen naam, door de
Apologetische vereenlglng gekozen en "aldus
gepopulariseerd. Van den man zelf rweet men
weinig over het algemeen. HU leefde in de mid
deleeuwen, hü had iets te maken met de broe
ders van het gemeene leven en in den'Iaatsten
tüd heeft prof, van Ginneken zich beijverd om
hem voor te stellen als den eigenlüken schrü-
ver van de Navolging van Christus, althans
voor een gedeelte. Ziedaar, wat de gemiddeld-
ontwikkelde katholiek u over een der grootste
en meest boeiende persoonlükheden uit het
katholieke verleden van Nederland zal weten
te verhalen.
Gedurende zekeren tüd is de gestalte van
dezen grooten man misschien wat bpsettelük
op den achtergrond gehouden. Was meg be
ducht, dat nadere kennismaking met zün per
soon en werk, een achadelüken invloed zou
uitoefenen, omdat in het leven 4an &eert
Groote, Hoe voorbeeldig het ook geweest is,
bladzijden voorkomen, welke men verkeerd zou
verstaan, zag men se niet in het licht van
hun tüd? Deze üverige werker, die diep inge
wortelde misbruiken moest bestrijden, is wel
eens uiterst vrijmoedig opgetreden en heeft
woorden neergeschreven, wier klank vandaag
nog buitengewoon scherp is. Toch mag dit geen
reden zün om een zoo uitstekende figuur in
de schaduw te laten. Immers uit het leven
van vele heiligen is ons een vrijmoedigheid
bekend, die aan de kerkelUke samenleving ten
goede kwam. Juist omdat zü Soa heilig leef
den, verwierven zü het recht, het katholieke
ideaal te verdedigen tegen iedere ontluistering,
ook wanneer dit bederf was doorgedrongen in
de heiligste plaatsen.
Daarbü komt nog, dat alle heiligen, ook de
meest voorbeeldlgen, in wier optreden de wer
king van de genade het duidelükst zichtbaar
was, toch altüd menschen bleven met een
menschelük karakter. Wil men een man als
Geert Groote goed begrijpen, dan moet men
ook dit menschelüké niet over het hoofd zien
Het is niet alleen menschelüke zwakheid, het
is ook menschelüke kracht, die tot uitdruk
king kom! in zün heele optreden. Deze man
had het hartstochtelüke temperament van de
groote leiders, die niets ontrien, indien het
hun droom in den weg staat, t
Toch schünt hü op eerste gezicht allerminst
een droomer. Hü is een echte practicus, een
taaie Hollander van boven de rivieren, die de
dingen sakelük bekükt en zakelük behandelt.
Zün spiritualiteit de .moderne devotie”
R>u men in zeker opzicht kunnen kenschetsen
als de zakelükheid In de godsvrucht.
Geert Groote* werd te Deventer geboren in
het jaar 1340. Zün ouder, Werner Groote en
Helwigs von der Basselen waren rijke menschen.
Werner Groote was schepen van Deventer. De
knaap werd in weelde opgevoed, hetgeen in
de veertiende eeuw heel iets beteekende. Het
is immers de tüd. waarin de handeldrijvende
burgerij van de Nederlandse!» steden, tot hoo
ien bloei gekomen, zich alles veroorloven kan i
wat se wil. Iedere burgeres is hier een konin- 1
getuigde de reiziger, die omtrent desen tüd
kettereche geestelüken dier dagen, dp
succes'bij het volk en «Un vrijmoedigheid
ten hem gehaat bü de hoogere geeste
en bü de monniksorden, soodat hü swaï^ te
genkanting ondervond on men selfs mèeite
aanwendde om hem door Rome te doen v^r-
oordeelen.
.Men werkte tegen hem «egt dr. De Been
«oowel in het geheim door zün goeden naam
te bekladden, als in het publiek door het volk
tegen hem op te ruien; men trachtte door
voortdurende actie zün standvastigheid te bre
ken en hem den moed te ontnemen, nog ver
der te gsmn. Het maakt een pünlüken Indruk
en geeft wel een beeld van het onveilig gevoel,
waarin de voortdurend achtervolgde Meester
doorloopend verkeerde, hetgeen we lezen bü
Thomas van Kempen, dat hü afschriften
maakte van al wat hü zegde en schreef en dat
hü dese voortdurend bü zich droeg om zich
aanstonds en overal te kunnen verdedigen.
Van den anderen kant blükt ook weer, dat
Groote niet bang was voor zün tegenstanders.”
De menschen blijven toch in alle tijden de
zelfden! Wie harde waarheden durft zeggen,
moet in elke eeuw Op kleinzielige tegenwer
king rekenen. Gedurende korten tüd kan die
tegenwerking zegepralen. In 1383 vaardigde de
bisschop een preekverbod Uit voor allen, die
geen priester waren, dus ook, ja allereerst
voor den diaken Geert Groote.
Maar ten slotte overwint de waarheid. Het
preekverbod was nog niet opgeheven, toen
sneester Geert Groote op 20 Augustus Sint
Bernardus' feestdag van het jaar 1384 aan
de pest overleed. Hü 44 jaar oud. Doch nu
begon zün elgenlüke werking pos. Want zün
geest overleefde hem en vond een vasten vorm
in de zoogenaamde ..moderne devotie", een re
ligieuze beweging, die diep op het middeleeuw
se!» christendom heeft ingewerkt en die van
daag nog van groote beteekenls is.
Het waren vooral protestantse he geleerden,
die deze beweging bestudeerden. De katholieken
der vorige eeuw waren op die taak nog niet vol
doende berekend. Doch juist dit feit heeft een
goede züde, want de moderne devotie lükt bü
uitstek geschikt om bü nadere bestudeering den
protestant te doen doordringen in den geest van
het katholicisme. Zoo kan deae middeleeuwse!»
beweging in den modernen tüd nog
«ÜH.
Bü de afdeeling „Onderwijs" erkende de heer
STOKVIS (SÜ-AJ».): dat de Minister, blükens
de Memorie van Antwoord, het onderwüs een
warm hart toedraagt, maar diens voor
nemens vond hü wat vaag. Volgens den heer
Stokvis zou de Minister het „economisch ren
dement” bü het onderwüs te zeer op den voor-
grond plaatsen. De «ociaal-democraat pleitte ook
voor verwüdering van artikel 177 uit de Indi
sche Staatsregeling (beperking van de sending)
maar met overgangsmaatregelen aal de Regee
ring gj. heel voorzichtig moeten zün. rekening
houdend meiden geest in bepaalde streken.
Mlnlser WELTER betóogde. dat de aanpas
sing van het onderwüs aan het volks-elgen
slechte geleidelijk kan geschieden. Voor de
zedelüke en materieele verheffing van het volk
ral het volksonderwüs van geweldigen invloed
worden. Het analphabetisme neemt sterk af,
maar met dr. Moller is hü het eens, dat dit
euvel geheel uitgeroeid moet worden. Het Ne
derlandsen mag ginds niet uit de scholen ver-
owünen. De heer Effendi had in deze zeker niet
naar het hart van duizenden van zün landge-
nooten gesproken.
Het Hollandsch-Indiaeh onderwüs moet wor
den uitgebreid, maar het is een duur onderwüs
en Me Minister moet zooiets hebben wü al wel
eens méér gehoord! rekening houden met de
beschikbare middelen.
De afdeeling kwam er
stemming.
„Volksgezondheid” gaf natuurlük weer aan
leiding tot het uiten van de aloude klacht, dat
er in hygiënisch opaicht ook in verband m-t
de volksvoeding voor de massa te weinig
gedaan gordt. Mevrouw DE VRIES-BRUINS
<B.D.A^.) was het, die vroeg, of er geen betere
maatregelen konden worden genomen en of de
overheid zich zou willen bemoeien met een
onderzoek naar de volksvoeding.Ook voor de
tuberculose-bestrijding, vooral ten bete van de
schoolgaande jeugd, wenachta sü moer aandacht, -„r
evenals voor vaccinatie tegen de pest en ver- «4
betering der woningtoestanden.
Ook dr. VO6 (Lib.) was van oordeel, dat ar
op al dese gebieden nog ontsettend veel te doen
valt, maar hü stelde in het licht, dat men Indlé
te dien aanzien niet met Nederland kan verge
lijken wegens zün geweldige uitgestrektheid en
den aard en de mentaliteit der bevolking. Men
zou voorts over de noodige geldmiddelen moe
ten beschikken. Ondanks de bestaande tekort
komingen mag men trotech zün op den dienst
der Volksgezondheid.
Zelfs de heer WIJNKOOP (CPN.) kon desen
dienst eenigen lof niet onthouden, maar het
gaat hem om het vele, dat er nog gebeuren
moet.
Minister WELTER was verheugd, ook eens
lof te mogen vernemen voor wat de gezondheids
dienst in Indlë praesteert: niets werkt zoo
ontmoedigend als voortdurende critiek: On
danks de bezuiniging is men er in geslaagd het
medisch apparaat intact te houden. Ook de
volksvoorllchtlngsdlenst werkt uitstekend.
De heer ROOT VAN TONNINGEN. die te
kennen had gegeven, dat er van heel onze
Indische weermacht niets deugt, kreeg een
veeg uit de pan.
Aan de wenschen ten aanzien van de ge-
pensionneerde oud-militairen kon de Minister
niet tegeinoetkomen. Mogelükheld van verla
ging der K PM -vrachtprijzen sal Z. Excellentie
onderzoeken.
De afdeeling „Oorlog" werd aangenomen
zonder hoofdelüke stemming met aanteekening
Deze seizoenarbeiders werken in het voor
jaar in de suikerbieten en moeten verder op
de hoogte zün van de gewone seizoenlandbouw-
werkzaamheden, daar zü verder ook worden te
werkgesteld bü den graanoogst en bü bet rooien
van aardappelen en suikerbieten in het najaar^
De loonen van deze arbeiders zün ongeveer
als volgt:
Ongehuwde melkknechten, die 10 i 11 koeien
kunnen melken, genieten kost en inwoning,
benevens 40 k 50 fyM. per maand. In grootere
stallen kan worden gerekend op een loon van
4 8 5 Mark per koe per maand boven koet en
inwoning, zoodat melkers, die meer
kunnen melken en verzorgen, komen tot
nen van 70 8 90 R.M. per maand boven
en inwoning.
Meikersgezinnen verdienen naar gelang van
de grootte van den stal, die moet worden be
werkt, hetgeen samenhangt mgt het aantal
gezinsleden, dat kan medewerkenden gedeel
te van het loon wordt in den regePkitgekeerd
in natura, zooals b.v. vrüe woning, vuur, licht,
melk, brood of broodgraan, aardappelen, in
sommige gevallen een vet varken e.d., benevens
een bedrag in geld.
Volwassen Inwonende knechten verdienen
ten minste 50 R.M. per maand, benevens kost
en Inwoning.
De zg. seizoenarbeiders werken gedeeltelük
in dagloon en gedeeltelük in accoordwerk. Er
wordt naar gestreefd, dat deze arbeiders wor
den geplaatst op bedrijven, waar zü voldoende
accoordwerk kunnen verrichten. Goede werk
krachten. d.wx arbeidskrachten, d» voldoende
op de hoogte zün met de landbouwerswerk-
zaamheden. zullen behalve kost en inwoning
een gemiddeld loon kunnen verdienen van 20
tot 30 RM per week.
Groote. Hü wordt gevaarlük ziek, komV tot
denken en laat zün boek over de tx
in het openbaar verbranden. De
mede bewerkt door den invloed
Kartuizer Henric von Calcar en van
Utrechtschen kanunnik Jan van Arnhem,
stond roomameUJk in een verloochening
al het aardse!». Dit beteekent, dat de
jongeling” van zün goederen afstand deed. Hü
laat de kerkelUke inkomsten, tot dusver geno
ten, aan anderen over en stelt zün ouderlUk
huis ter beschikking van de armen. In die da
gen stelt hü een levensregel op de zg. Con-
clusa waaruit blükt, dat deze typische Noord-
Nederlander ook in zün eersten bekeerlngsüver
gematigd en bezadigd bleef. Dweepzucht was
hem niet eigen. Hü bleef In alles practisch.
tüd vertoeft hü in het
te Mbnnikshuizen, hü
Groenendaal den zaligen Jan van Ruusbroec,
en het is niet onwaarschUnlük, dat hy
gedacht heeft, Kartuizer te worden,
men weet, is de Kartuizer orde
kloosterorde, die de katholieke
kent. Maar hiertoe was hy niet geroepen.
Kartuizers, die zün actieven
kennen, rieden hem aan hoewel hü geen
priester was zich toe te leggen op de volks-
prediklng. HU liet zich diaken wüden en be
kwam bisschoppelük verlof om te prediken,
hetgeen hü daarna deed in alle groote steden
van Noord Nederland "en ook in Brdbant. Hü*
preekte niet alleen in de volkstaal, maar ook
voor priesters en kloosterlingen in het Latün.
HierbU ontzag hü zich niet, de heerschende
misbruiken scherp te hekelen. Met felheid be
streed hü vooral de <|.waling' van een drietal
29 Maart a.s. hopen de volgende Eerw. Pa
ters Minderbroeders den dag te herdenken,
waarop zü 40 jaar geleden te Weert de H.
Priesterwüdlng ontvingen:
VincentJus Heymans, vicarius te Hoogcruts L.
Vlctriclus Ammerlaan. assistent, KI. Vorden
Gld., Marclanus Derks, apostel, missionaris,
China, Valentinus v. d. Stok, assistent kL Al
verna, Old., Everardus Kfaaüvanger, rector
St. Anna, Delft, Alberlcus van Lubeek, assis
tent te Heerlen, H.H. Mart. v. Gorcum, Metho
dius Mulder, missionaris, kL te N. Niedorp
N.-H., Philibertus Sweep, missionaris, kL te
Woerden, Engelmundus Willemse, kap. te
Haarlem.
De njlnister van Sociale Zaken heeft een
rculalrk^ aan de gemeentebesturen gezonden,
et volgende is ontleend:
Evenals hét vorig jaar sal er in den loop
van dit Jaar èen groote werkgelegenheid be
staan voor Nedérlandsche landarbeiders in
Duitschland. Behalve, in Rünland en West-
landarbeidërs kunnen worden ge-
Hannover, in de streek tusschen
Douanebeambten en marechaussee van de
nabügelegen grenskantoren qnelden
slag toe en voorbügangers haalden de familie
uit den auto.
De
ervoor te .wil
orgaan der nrt
te, zoo nocrijg
Morgenmiddag half drie zal de KR.O. een
hoorspel uitzenden, dat getiteld is „Egmond" en
waarin de geschiedenis van dé door de Graven
van Holland gestichte Abdü van Egmond wordt
verhaald. Dit zeer interessante en om zün in
houd ook belangwekkende hoorspel van Toon
Rammelt, verdient zeer zeker de belangstelling
van het Katholieke Radlopubliek.
In Egmond werd de grondslag gelegd voor de
christelüke beschaving van ons land. Hier vol
brachten de Benedictüner monniken hun zegen-
rüken arbeid en de Regale Abdü van Egmond,
omstreeks 950 door de Graven van Holland ge-
wfS&eitng^ eeuwen haard van ont
veel Is er gedaan om tot wederopbouw van de
Abdü te komen. Reeds in 1841 hield de hoog-
leeraar mr. D. J. van Lennep In tegenwoordig
heid van Koning Wljlem II en diens zoon. Prins
Alexander, een vurig pleidooi voor Egmond’s
herstel an later waren het de Benedictüner
DEN HAAG. 4 Maart 1938.
In de Tweede Kamer is vanmiddag de
beraadslaging over verschillende afdeellngen
der Indische begroeting voortgezet.
De
zièhrasm
van Geert
