O
K
Geert Groote
OM 19.50 UUR
LANDARBEIDERS NAAR
DUETSCHLAND
INDISCHE BEGROOTING
AANVAARD
VALDA PASTILLES
ZATERDAG 5 MAART 1938
VAN WEEK TOT WEEK\
TWEEDE KAMER
tal
Kerkelijk leven
1
H. H. WIJDINGEN
DE „GROOTEKERK” VLOT
De Regale Abdij van
Egmond
Een ongeluk, dat vrij
goed afliep
4O-JAR1G PRIESTERFEEST
PATERS FRANCISCANEN
Pijnenburg verloor het gtaoFi
en zijn auto
(9
z
De verdediging van
onzen Archipel
Elke dag
KING,
elke dag
FIT!
Onder de Nederlandache vlag
wordt geen honger geleden
^^GEVAAR van KOUVATTEN^k
ECHTE VALDA
Minister Romme acht plaatsing
van zeer groot belang ter be
strijding van de werk
loosheid
Zondagmiddag
de K.R.O. een
„Egmond” uit
Indien morgenavond Lof en Vastenmeditatie niet
Uw aanwezigheid eischen in Uw parochiekerk,
stem dan Uw radiotoestel af op den
Men vraagt van U IOO%
Uwer werkkracht. Wilt
gij die steeds kunnen
geven, dan hebt U be
hoefte aan een dage
lijks middel ter opwek
king en verkwikking.
Dan kunt U
KING pepermunt
eenvoudig niet missen.
om half drie zendt
hoorapel over
Vertier kunnen in Rijnland en Westfalen en
D.
en
over
FIRMA TONNEMA Cu FABRIKANTEN VAN KING PEPERMUNT SNEEK
toonopvoering, die geleld wordt
Indië
geen
In de grensstreken zün de loonen voor alle
categorieën landarbeiders iets lager.
Eenigen
klooster
I
Het i
naar
aan deze r
door Henri
Mr. A. Diepembrroek pr. x geaeeglijk
halfjaartje met *a eraatigea aadergraad
Binnen afzienbaren tüd zal onze weer
macht daar zóó sterk zijn, dat bet voor een
aanvaller een hachelijke onderneming aal
zijn, Indië met kwade bedoelingen te ben*-
deren.
DEN HAAO. 4 Msart 1938.
In de TWeede Kamer is vanmiddag de
beraadslaging over verschillende afdeelingen
der Indische hagrnoting voortgezet.
Wapen U tegen het
Bescherm Uw keel luchtpijpen en
ON longen me» antiseptische BB
tegen koude vochtigheid en Infectie BR
Moor vraag noar do
De categorieën van arbeiden, die geplaatst
kunnen worden, zijn: ongehuwde melkknech
ten, meikersgezinnen, landarbeidersgezinnen en
Inwonende knechten voor allerhande landbouw-
werk (hieronder vallen zoowel paardeknechten.
als knechten, die met landbouwmachines kun
nen omgaan of die met allerlei landbouwwerk-
zaamheden op de hoogte zijn, terwijl ook vaak
knechten gevraagd worden, die ook enkele
koeien kunnen melken). Dese groepen van arbei
ders behooren tot het vaste personeel, dat het
geheele Jaar door kan werken.
mens van den Berg; Ferdinandus Albers aa
Joseph Verbruggen, van de Ords der Wlthee-
ren, en:
aan de Praters: Amoldus Suyker; Chryzoio-
gus Duvergé; Ansfried Hulsbosch; Wlgbert van
Zuylekom; Wiro Hovens, van de Paten Augus
tijnen en:
bet H. PRIESTERSCHAP aan den Eerw.
Heer P. Meeusaen van bet Collegium Albertl-
num to Freiburg.
Pijnenburg zelf had een groote snee midden
het hoofd gekregen. Zijn vrouw kreeg
vele schrammen. Zijn schoonzuster liep geen
letsel op, terwijl het neefje een scheurwond
boven het rechteroog, een snee in de kin en
schrammen kreeg.
Tuaschen Wuestweael en Zundert, nog
op Belgisch grondgebied, verloor de wiel
renner plots de macht over het autostuur.
De wagen raakte een rechts van den weg
«taanden boom en schoot door den schok
naar links, waar een andere boom werd ge
ramd. Hierna sloeg de wagen, die een puin
hoop was geworden, om.
BIJ de afdeellng ..Onderwijs" erkende de heer
STOKVIS (8D.AF): dat de Minister, blijkens
de Memorie van Antwoord, bet onderwijs een
warm hart toedraagt, maar diens voor
nemens vond hjj wat vaag. Volgens den heer
Stokvis zou de Minister het „economisch ren
dement" bij het onderwijs te zeer op den voor
in kleinen omvang ook in Mecklenburg onge
veer twee duizend seizoenarbeiders worden ge
plaatst.
Ingevolge de met de Dultoche rageering ge
sloten overeenkomst kunnen de loonoverschot-
ten of besparingen van Nederlandsche werk
nemers. die in Dultechland wonen, tot M pCt
via den Nederlandschen rfjkaconsulent voor
Sociale Zaken te Oberhausen (Rhld.) naar Ne
derland worden overgemaakt.
De minister zal bet daarom op beogen prijs
stellen. Indien de gemeentebesturen medewer
king willen verleenen om aanbod voor deae
werkgelegenheid te verkrijgen. Deze arbeid kan
in de eerste plaats worden aangeboden aan
bij het orgaan der arbeidsbemiddeling in de
gemeente Ingeschreven werkzoekende landar
beiders. HU kan echter ook worden aangeboden
aan inwonende zoons van landarbeiders en van
kleine boeren.
De minister acht den arbeid voor ongehuwde
melkers en voor inwonende knechten voor
allerlei werk alleazlns posaehd voor inwonen
de zoons en kostgangers, terwUl de arbeid voor
meikersgezinnen, landarbeidersgezinnen en sei
zoenarbeiders in het algemeen ook geschikt
moet worden geacht voor gehuwden en kost
winners.
De gemeentebesturen worden ultgenoodigd,
ervoor te willen zorgdragen, dat door het
orgaan der arbeidsbemiddeling in hun gemeen
te, zoo noodlg in overleg met het orgaan der
steunverleening, wordt nagegaan welke land
arbeiders voor aanbieding van deze werkgele-
Zooals de ervaring in de laatste jaren
heeft geleerd, is deas arbeid in het algemeen
geschikt voor landarbeiders. Daarnaast
acht de minister het plaatsen van landar
beiders in Dultschland van zeer groot be
lang ter bestrijding van de werkloosheid
ten plattelande.
Dr. Deckers uit Wuestweael beeft de gewon
den verbonden. Op eigen gelegenheid zijn
deze naar huls weergekeerd.
gedacht heeft. Kartuizer
men weet, is de Kartuizer orde
kloosterorde, die de katholieke
kent. Maar hiertoe was hu niet
Kartuizers, die zijn actieven,
kennen, rieden hem aan hoewel hü geen
priester was zich toe te leggen op de volks-
prediklng. HU liet zich diaken wijden en be
kwam bisschoppelUk verlof om te prediken,
hetgeen hü daarna deed In alle groote steden
van Noord Nederland en ook In Brabant. Hjj»
preekte niet alleen in de volkstaal, maar ook
voor priesters en kloosterlingen in het LatUn.
HlerbU ontzag hU zich niet, de heerschende
misbruiken scherp te hekelen. Met felheid be
streed hü vooral de dwaling van een drietal
Kartulzer-
bezoekt te
Het Nederlandsche stoomschip „Grootekerk"
van de Vereenlgde Scheepvaart Maatschappijen
dat vier mijlen ten noorden van Hoek van
-j om
drie bU rijzend water door zeven sleepboo-
Hof gebracht.
def vernemen wu nog, dat na onderzoek
den expert de „Orootekerk" Vrijdagavond
reeks zeven uur haar reis heeft voortgezet,
schip, dat bestemd is voor Kobe, gaat eerst
Genua.
Holland was gestrand, is Vrijdagmiddag
half (*jJ - -
ten vl
Nad
door
'genheid in aanmerking komen. Het orgaan der
arbeidsbemiddeling dient de aanbiedingen zoo
spoedig mogelUk door te zenden aan de dis
trictsarbeidsbeurs, waaronder het ressorteert.
Den arbeiders zal onder het oog dienen te
worden gebracht, dat zij zich verbinden tot het
verrichten van arbeid bü een bepaalden werk
gever en dat zU. indien zich moeilUkheden voor
doen, die zU niet zelf met den werkgever kun
nen regelen, zich’kunnen wenden tot het be
srokken Arbeiteamt. Indien dan ook geen be
vredigende oplossing wordt verkregen, kunnen
tü sich wenden tot den Nederlandschen rUks-
consulent voor Sociale Zaken te Oberhausen
(Rhld.), die daarna zoo spoedig mogeiük, in
samenwerking met de betrokken Dultoche in
stanties. een onderzoek zal Instellen. Voordat
dit onderzoek heeft plaats gehad, mogen de
arbeiders hunne betrekking niet verlaten, daar
anders een behoorlUk onderzoek niet mogelijk
is. Het voortdurend wisselen van werkgever zal
trouwens worden tegengegaan. Wél sullen de
Arbeitaaemter medewerken om arbeiders, die
niet op hun plaats zün bü een bepaalden werk
gever, bü een anderen werkgever onder te
brengen.
Het correspondentie-adres van de Vereeniglng
„Vrienden van Egmond", waar men zich ook
als Ud kan opgeven tegen een minimum jaar-
contrtbutle van één gulden, is: Jan van Goyen-
kade 11, Amsterdam-Zuid. Postgiro-rekening no>
231819.
Dt minister van Sociale Zaken heeft een
circulaire aan de gemeentebesturen gezonden,
waaraan het volgende Is ontleend:
Z. H. Exc. Mgr. A. F. Diepen, Biaschop van
•s Hertogenbosch, zal op Zaterdag 13 Maart ek, .„.-..v-,..
in de kapel der BlsschoppelUke Kweekschool te —>nder hoofdelijke stemming goedgekeurd,
's Hertogenbosch, de H.H. Wijdingen toedienen
van:
DE TONSUUR: aan Frater Victorius van Vil
voorden, van de Orde der Paters Capucünen;
aan de Fraters: Walter Hegeman; Paclflcus
Schullngkamp; Marcelllnus Mes; Ouldo Meyer;
Maximillanus de Haas; Gerlach Hendriks; Er
nest Miltenburg; Oswald Bouman; Ivo KruU-
ver; Amatus v. Straaten; Engelmundus Balm;
Franciscus van LeeuwenSiardus Gerri torna,
van de Orde der Patera AugustUnen en;
hst H. DIAKONAAT aan de Fraters: Os-
Ten aanzien van de z.g. b-boeren zü opge
merkt. dat deze circulaire alleen geldt voor
inwonende zoons niet-kostwinners. Voor de b-
boeren zelf of voor de voor hen in de plaats
tredende zoons-kost winners geldt zU echter
niet.
Evenals het vorig jaar zal er In den loop
van dit jaar een groote werkgelegenheid be
staan voor Nederlandsche landarbeiders In
Duitachland. Behalve in Rijnland en West
falen zullen landarbeiders kunnen worden ge
plaatst in Hannover, in ds streek tusschen
Bremen en Oldenburg en, doch in geringere
mate, In Mecklenburg.
De minister teekent hierbij aan, dat bU wei
gering tot het aanvaarden van dezen arbeid de
betrokken arbeiders, die steun ontvangen of bU
een werkverschaffing zUn geplaatst, voor der-
gelUke overheidszorg voorlooptg niet meer In
aanmerking dienen te komen. terwUl ingeval
hun ultkeerlng uit een werklooaenkas wordt
verstrekt, daartegen bezwaar behoort te worden
gemaakt, een en ander tenzU door den minister
anders wordt beslist.
Het vorenstaande geldt ook bU weigering van
werk van Inwonende zoons van landarbeiders
of kleine boeren, die in zorg zUn. met dien
verstande, dat bU het bepalen van het steun
bedrag of bU plaatsing bU een werkverschaf
fing van het hoofd van het gezin of den kost
winner rekening dient te worden gehouden met
zoons hadden
arbeid in
Morgenmiddag half drie zal de K R O. een
hoorspel uitzenden, dat getiteld is ..Egmond” en
waarin de geschiedenis van de door de Graven
van Holland gestichte Abdij van Egmond wordt
verhaald. Dit zeer interessante en om zUn In
houd ook belangwekkende hoorspel van Toon
Rammelt, verdient zeer zeker de belangstelling
van het Katholieke Radiopybllek.
In Egmond werd de grondslag gelegd voor de
christelUke beschaving van ons land. Hier vol
brachten de BenedlctUner monniken hun zegen
rijken arbeid en de Regale Abdü van Egmond,
omstreeks 950 door de Graven van Holland ge
sticht, was eeuwen lang een haard van ont
wikkeling.
Veel is er gedaan om tot wederopbouw van de
AbdU te komen. Reeds in 1841 hield de hoog-
leeraar mr. D. J. van Lennep In tegenwoordig
heid van Koning Willem II en diens zoon, Prins
Alexander, een vurig pleidooi voor Egmond's
herstel en later waren bet de BenedlctUner
het Inkomen, dat Inwonende
kunnen verdienen, Indien zü den
Dultschland hadden aanvaard.
Dit hoorspel wil de belangstelling wekken en
de Vereeniglng „Vrienden van Egmond” hoopt,
dat dese belangstelling zich ook zal uiten in
financieele medewerking. Elke gift, groot of
klein, is welkom. Slechts wanneer ieder zUn
steentje zal bijdragen, aal het groote werk tot
een goed einde kunnen worden gebracht.
Vrijdagavond om kwart voor zes naderde Jan
PUnenburg, de bekende wielrenner, in snelle
vaart met sUn auto, waarin hü met zUn
vroujL zUn schoonzuster en een vijfjarig neefje
waa geheten, de Belgisch-Nederlandsche grens.
Het gezelschap kwam van Antwerpen, waar
„De PUn' aan de Zesdaa^sche had deelgeno
men.
nder de eerbiedtraardige reeks van gaea-
f 1 telUke leiders der christelUke vroom-
held bekleedt Geert Qroote een bijzon
dere plaats, die hem een aisónderlUke studie
overwaard maakt, als vader en hoofd der mo
derne devotie. De Geert Oroote-studie was voor
korten tUd nog zoo goed als geheel in handen
der Protestanten, die zich hiervoor groote ver
diensten verwierven, vooral door de uitgave
van zUn werken. Voor de kennis van zUn spi
ritualiteit echter sUn de studies, die dezen
over Groote deden verschUnen, nooit geheel'
bevredigend geweest, wat behalve aan mate-
riaal-gebrek toe te schrijven is aan prbtes-
tantsche vooringenomenheid, gebrekkige ken
nis der katholieke leer en in den grond vreemd
heid aan de katholieke spiritualiteit. De
laatste jaren zUn ook katholieken zich gaan
bezig houden met de bestudeerlng van Geert
Groote.
„Van katholieke Hjde werd een nieuwe en
vollediger uitgave bezorgd van de brieven en
verschenen er verschillende artikelen in vak-
tUdschrlften over diens leven en leer, soodat
langzamerhand de vader der Moderne Devotie
Obk vso zUn eigen geloofsgenooten de belang
stelling begint te krijgen, die hü verdient.”
Met deze alinea begint dr. K. C. L. M. de
Beer sUn pasverschenen proefschrift, een
„studie over de Spiritualiteit van Geert Groote”,
voor Nederland uitgegeven door de N. V. Dek
ker en Van de Vegt te Nijmegen. Het is een
beschamende alinea, maar met een hoopvol
slot. Wie de geschiedenis van de Nederland
sche katholieken kent, en weet, hoe ons volks
deel gedurende langen tijd was uitgesloten van
vrijwel alle deelneming aan de vaderlandsche
cultuur, zal zich niet zoo hevig verbazen, dat
de katholieken zelfs de meest roemvolle blad
zijden van hun eigen nationaal verleden aan
bet onderzoek van de protestanten moesten
overlaten. Hun eigen bevolkingsgroep beschik
te nu eenmaal niet over voldoende geoefende
krachten, die zulk een onderzoek konden In
stellen. Hierin kwam Goddank verandering.
Het boek, dat wU aanhaalden, Is er een der
vele bewUzen van. Het is een stevig en dege-
üjk boek, dat bet voordeel geniet, de stof te
behandelen op een overzichtehjke wUze, die
misschien wat gemakkeUJk lukt, maar die ook
voor den leek verstaanbaar is.
Veel studie is erin verwerkt, maar al blUft
de stUl een beetje droog, de inhoud is voor
eiken aaadachtigen lezer toegankelUk gemaakt.
Hier werd de wetenschap gediend en tevens
een dienst geleverd aan de katholieke gemeen
schap. soodat wU dit werk, een geleerde dis
sertatie, ook kunnen aanbevelen aan gewone
ontwikkelde menschen, die in da behandelde
stof geen vakmensch zUn.
Er begint zooals de schrijver zegt be
langstelling te ontstaan‘en te groeien voor ons
eigen katholiek verleden, In btbedere lagen van
dA leat-holipkp Jbpvnlking In mpniff OPricHt is
WtEr natllLzllcn” f WS ra as z^i *.as ><z^ ssa^ a»
het nog maar een begin. Voor velen vertegen
woordigt de figuur van Geert Groote nog niet
veel meer dan een hlstoriachen naam, door de
Apologetische vereeniglng gekoeen en aldus
gepopulariseerd. Van den man zelf weet men
weinig over het algemeen. HU leefde in de mid
deleeuwen. hU had iets te maken met de broe
ders van het gemeene leven en In den laatsten
tUd heeft prof, van Olnneken sich beUverd om
hem voor te stellen als den eigenlUken schrij
ver van de Navolging van Christus, althans
voor een gedeelte. Ziedaar, wat de gemiddeld-
ontwlkkelde katholiek u over een der grootste
en meest boeiende persoonlUkheden uit het
katholieke verleden van Nederland aal weten
te verhalen.
Gedurende zekeren t|jd is de gestalte van
dezen grooten num misschien wat bpsettelUk
op den achtergrond gehouden. Was men be
ducht, dat nadere kennismaking met sUn per
soon en werk, een schadeUJken invloed zou
uitoefenen, omdat in bet leven van Geert
Groote, hoe voorbeeldig het ook geweest is,
bladzUden voorkomen, welke men verkeerd zou
verstaan, zag men ze niet in het licht van
hun tUd? Deze Uverige werker, die diep inge
wortelde misbruiken moest bestrijden, is wel
eens uiterst vrijmoedig opgetreden en heeft
woorden neergeschreven, wier klank vandaag
nog buitengewoon scherp is. Toch mag dit geen
reden zUn om een zoo uitstekende figuur in
de schaduw te laten. Immers uit het leven
van vele heiligen is ons een vrijmoedigheid
bekend, die aan de kerkehjke samenleving ten
goede kwam. Juist omdat zU *x> heilig leef
den, verwierven zU het recht, het katholieke
ideaal te verdedigen tegen iedere ontluistering,
ook wanneer dit bederf was doorgedrongen in
de heiligste plaatsen.
DaarbU komt nog, dat alle heiligen, ook de
meest voorbeeldlgen, in wier optreden de wer
king van de genade het duldelUkst flchtbaar
was, toch altijd menschen bleven met een
menschehjk karakter. Wil men een man als
Geert Groote goed begrijpen, dan moet men
ook dit menscheUJke niet over het hoofd zien
Het is niet alleen menschelUke zwakheid, het
is ook menschelUke kracht, die tot uitdruk
king komt in zUn heele optreden. Dese man
had het hartstochtelUke temperament van de
groote leiders, die niets ontzien, indien het
hun droom in den weg staat.
Toch schijnt hU op eerste gezicht allerminst
een droomer. HU is een echte practicus, een
taaie Hollander van boven de rivieren, die de
dingen zakelUk bekUkt en zakehjk behandelt.
ZUn spiritualiteit de „moderne devotie”
zou men in zeker opzicht kunnen kenschetsen
als de zakelUkheid in de godsvrucht.
Geert Groote werd te Deventer geboren in
het jaar 1340. ZUn ouder, Werner Groote en
Helwigs von der Basselen waren rijke menschen.
Werner Groote was schepen van Deventer. De
knaap werd in weelde opgevoed, hetgeen in
de veertiende eeuw heel iets beteekende Het
is immers de tUd. waarin de handeldrijvende
van de Nederlandsche steden, tot hoo-
4 gekomen, zich alles veroorloven kan
*zf ze wil. iedere burgeres is hier een konin-
«etulgde de reiziger, die omtrent dezen tUd
voor verwUdering van artikel 177 uit de Indi
sche Staatsregeling (beperking van de zendng)
maar met overgangsmaatregelen zal de Réfee-
ring zJ. heel voorzichtig moeten zUn, rekening
houdend met den geest in bepaalde streken.
Mlnlaer WELTER betoogde, dat de aanpas
sing van het onderwUs aan het volks-eigen
slechts geleidelUk kan geschieden. Voor de
zedelUke en materieele verheffing van het volk
zal het volksonderwijs van geweldigen invloed
worden. Het analphabetlsme neemt sterk «f,
maar met dr Moller is hjj het eens. dat dit
euvel geheel uitgeroeid moet worden. Het Ne
derlandsen mag ginds niet uit de scholen ver-
dwljnen. De heer Effendi had in deae zeker niet
naar het hart van duizenden van zjjn landge-
nooten gesproken.
Het Hollandach-Indlsch onderwijs moet wor
den uitgebreid, maar het la een duur onderwUs
en de Minis» sr moet aooiets hebben wij al wol
eens méér gehoord! rekening houden met de
beschikbare middelen.
De afdeellng kwam er
stemming.
„Volksgezondheid” gaf natuurlUk weer aan
leiding tot het uiten van de aloude klacht, dat
er in hygiënisch opaicht ook in verband m*t
de volksvoeding voor de mesee te weinig
gedaan wordt. Mevrouw DE VRIE8-BRUINS
<8.D.AF was het, die vroeg, of er geen betere
maatregelen konden worden genomen en of de
overheid zich zou willen bemoeien met een
onderzoek nadr de volksvoeding. Ook voor de
tuberculose-bestryding, vooral ten bate van de
schoolgaande jeugd, weneehte zU meer aandacht,
evenals voor vacdlnatle tegen de pest on ver
betering der woningtoestanden.
Ook dr. VO6 (Lib was van oordeel, dat er
op al deze gebieden nog ontzettend veel te doen
valt, maar hü stelde in het licht, dat men Indië
te dien aanzien niet met Nederland kan verge-
lUken wegens zijn geweldige uitgestrektheid en
den aard en de mentaliteit der bevolking. Men
zou voorts over de noodige geldmiddelen moe
ten beschikken. Ondanks de bestaande tekort
komingen mag men trotsch zijn op den dienst
der Volksgezondheid.
Zelfs de heer WIJNKOOF (CJ>J<.) kon dezen
dienst eenigen lof niet onthouden, maar het
gaat hem o«n het vele, dat er nog gebeuren
moet
Minister WELTER was verheugd, ook eens
lof te mogen vernemen voor wat de geeor rih eids-
dienst in Indië praesteert: niets werkt zoo
ontmoedigend als voortdurende critlek. On
danks de bezuiniging is men er in geslaagd het
medisch apparaat intact te houden. Ook de
volksvoorlichtingsdlenst werkt uitstekend.
Dese seizoenarbeiders werken in het voor
jaar in de suikerbieten en moeten verder op
de hoogte zün van de gewone seizoenlandbouw-
werkzaamheden, daar zU verder ook worden te
werkgesteld bU den graanoogst en bU bet rooien"
van aardappelen en suikerbieten in het najaar.
De iloonen van deze arbeiders zün ongeveer
als volgt:
Ckigehuwde melkknechten, die 10 B12 koeien
kunnen genieten kost en inwoning
benevens 40 k 50 R.M per maand. In grootere
stallen kan worden gerekend op een loon van
4 15 Mark per koe per maand boven kost en
inwoning, soodat melkers, die -meer koeien
kunnen melken en verzorgen, komen tot ico
nen van 70 k 90 RM. per maand boven kost
en inwoning.
Meikersgezinnen verdienen n»*r gelang van
de grootte van den stal, die moet worden be
werkt. hetgeen samenhangt mfT Jiet aantal
gezinsleden, dat kan medewerken. Ekn gedeel
te van het loon wordt in den regel uitgekeerd
tn natura, zooals b.v. vrije woning, vuur, licht,
melk, brood of broodgraan, aardappelen, in
sommige gevallen een vet varken ezL, benevens
een bedrag in geld.
Volwassen inwonende knechten verdienen
ten minste 50 RM. per maaixl, benevens kost
en inwoning.
De zg. seizoenarbeiders werken gedeeltelUk
in dagloon en gedeeltelUk in accoordwerk. Er
wordt naar gestreefd, dat deze arbeiders wor
den geplaatst op bedrüven, waar zü voldoende
accoordwerk kunnen verrichten. Goede werk
krachten. d wz. arbeidskrachten, die voldoende
op de hoogte zün met de landbouwerswerk-
zaamheden, zullen behalve koot en Inwoning
een gemiddeld loon kw verdienen van 30
tot 30 RM. per week.
Douanebeambten en marechaussee van de
nabijgelegen grenskantoren snelden op den
slag toe en voorbUgangers haalden de familie
uit den auto.
De heer ROST VAN TONNINGEN. dia t*
kennen had gegeven, dat er van heel onze
Indische weermacht niets deugt, kreeg een
veeg uit de pon.
Aan de wenschen ten aanzien van de ga-
pensionneerde oud-mllltairen kon de Minister
niet tegemoetkomen. Mogelükheld van verla
ging der K.PM -vrachtprijzen zal Z. Excellentie
onderzoeken.
De afdeellng ..Oorlog" werd aangenomen
zonder hoofdelüke stemming met aanteekening
der tegenstemmen vu de communisten.
Tenslotte werd da geheele Indische begroo-
de Nederlanden bezocht. Aan de opvoeding van
Geert Groote is dan ook groote zorg besteed.
ZUn ouders stierven vroeg. Hü was eenlg kind,
rük. scherpzinnig, leergierig an een minnaar
van het leven. HU «taf studeeren aan de be
roemde universttelt van Parijs. Voor een Hol
lander was dit toen nog tamehjk gewoon, want
wanneer Groote In 1358 den titel van meester
in de vrije kunsten behaalt, wordt hü inge
schreven in de broederschap van de Engelsche
magistri, zeker omdat de Hollanders, weinig
talrük als ze waren, geen eigen broederschap
vormden.
ZUn leermeesters spreken met bewondering
van hem, en vergelUken hem rolls (niet zon
der overdrijving, zegt dr. de Beer) met Sint
Augustinus. HU studeerde theologie, medlcü-
nen, recht, sterrenkunde, nigromantie. Behal
ve die van Parijs bezocht de „rijke jongeling"
nog andere universiteiten: Keulen, Praag, Or
leans. Het schünt, dat hU als student erg rijk
geleefd heeft, van zün eigen geld, want zün
eerste inkomsten, die hü betrok uit kerkeUjke
beneficiën, begonnen pas te vloeien na zUn
studietijd. Zelf zegt hU. dat hU te ParUs slecht
geleefd heeft. Wat hü daar precies mee be
doelt, is moellük na te gaan. Heiligen beschul
digen zich vaak van een slecht leven zonder
daarmede een werkelijk onzedelük leven te be
doelen. Maar Geegt Groote wekt toch door
duldelUke woorden den indruk, dat hü rijn
geld heuach niet alleen un studieboeken uit
gegeven heeft. Dr. de Beer meent, dat men de
zelfbeschuldigingen niet al te letterlijk moet
opvatten, doch eenvoudig moet denken mui een
wereldsch leven zonder ingetogenheid. ë*n
echte wellusteling is Geert Groote nooit ge
weest, dat strookte ook niet met zün karakter.
.Daarom zün we watuschUnlük bet dichtst
bü de waarheid, wanneer wü hem in den tüd
vóór zün bekeering tot een uitgesproken vroom
leven voorstellen als een niet onbemiddeld stu
dent of beginnend geleerde met wetenachappe-
Ujke aspiraties en wereldsche ambities, zon
der dat we daarbü behoeven te denken aam een
monster van boosheid”.
Misschien moeten we toch iets verder gaan
en den studententUd van Geert Groote be
schouwen als een periode, waarin het genade
leven hem weinig interesseerde en bet zonde-
leven daarentegen wel een deel van zün ac
tieve belangstelling genoot, zonder dat hü nu
bepaald neerstortte in een poel van bederf.
Nauwkeurig zal men het wel nooit te weten
komen en het komt er ook weinig op aim.
Een feit is, dat omstreeks 1374 een ernstige
omkeer plaats heeft in het leven van Geert
Groote. Hü wordt gevaarlük riek, komt tot na
denken en taat zün boek over de tooverkunst
in het openbaar verbranden. De bekeering,
mede bewerkt door den invloed van den
Kartuizer Henric von Calcar en van den
Utrechtschen kanunnik Jan van Arnhem, be
stond voornamelijk in een verloochening van
al het aardsche. Dit beteekent, dat de „rijke
jongeling” van zün goec&ren afstand deed. Hü
laat de karkelüke Inkomsten, tot dusver geno
ten, aan anderen over en stelt zün ouderlük
huls ter beschikking van d» armen. In die da
gen stélt hü een levensregel op de zg. ©on-
clusa waaruit blükt, dat deze typischer Noord-
Nederlander ook in zün eersten baksel Ing>8j7sr
gematigd en bezadigd bleef. Dweepzucht was
hem niet eigen. Hü bleef in alles practlsclt.
tüd vertoeft hü In het
te Mbnnikshuizen, hü
Oroenendari den zaligen Jan van Ruusbroec,
en het is niet onwaarschUnlük, dat hü er over
te worden. Zooals
de strengste
gemeenschap
geroepen. De
aard leerden
Wat de volksvoeding betreft: 1
wordt onder de Nederlandeehe v
honger geleden
Goedkeuring der afdeellng volgde.
Generaal BAJETTO (R.K.) voerde het
bij de afdeellng „Oorlog”. Het was verb
uit zün mond te mogen vernemen, dat
trinsieke waarde van het Indische leger
versobering niet te aangetast. Alleen de
technische outilleering ontbreekt nog,
daarin wordt thans voorzien.
De generaal besprak vervolgens de defensie-
grondslagen; hü ging daarbü uit van het neu-
trallteltBprinciep, dat hü wenachte te hand-
haven. Het zwaartepunt der verdediging van
Indië moet verlegd worden naar de luchtmacht.
De massale luchtmacht kan in enkele uren in
de buitengewesten een aanval keeren.
De heeren VAN LIDTH DE JEUDE (Lta\
STOKVIS (8.DAJ.) en WIJNKOOP (C-P.N.)
pleitten nog even ten gunste der gepension-
neerde oud-milltalren, terwül de heer VAN
OEI.DEREN i S D A P.) vroeg, of er ter bevor
dering van het inter-insulaire verkeer geen
verlaging der KJ> M.-vrachtprijzen ove»1 wogen
zou kunnen worden.
Minister WELTER was het volkomen eens
met generaal Bajetto, dat onze verdedigings
middelen in Indië niet onderschat behoeven te
worden.
3» Maart a-s. hopen de volgende Eerw. Pa
ters Minderbroeders den dag te herdenken,
waarop zü 40 jaar geleden te Weert de H.
Priesterwijding ontvingen:
Vlnoentius Heymans, vlcarlus te Hoogcruts L.
Vlctridus t Ammerlaan. assistent, KI. Vorden
Old., Marcianus Derks, apostel, missionaris.
China, Valentinus v. d. Stok, assistent kl. Al
verna. Old., Everardus Kraaüvanger, rector
St Anna, Delft, Albericus van Lubeek, assis
tent te Heerlen, H.H. Mart. v. Gorcum, Metho
dius Mulder, missionaris, kL te N. Niedorp
N -H Phllibertus Sweep, missionaris, kl. te
Woerden, Engelmundus Willemse. kap. te
Haarlem.
monnik Dom Willlbrord van Heeteren. de oud
heidkundige Bernard de Bont en de Alkmaar-
der Gerrit v. d. Bosch, die daden stelden. Onder
leiding van jhr. mr. Ch. Ruys de Beerenbrouck
eerst en daarna onder mr. dr. L. O Kortenhorst
ontstond een commissie, die het ideate! kon gaan
verweronlüken.
In 1935 betrokken twintig monniken de een
voudige priorij en reeds thans is dese te klein
om diegenen te huisvesten, die God roept tot op
volgers onzer eerste geloofsverkondigers.
Het herstel van Egmond’s Abdü is een eere-
pllcht en een cultureel natlonatel belang, zoo
mede een groot en ideatel werkobject. Door den
opbouw wordt een band hernieuwd tusschen alle
Nederlanders.
En het is daarom, dat men op een bevattelüke
en untrekkelüke wüse de massa dichter wil
brengen tot de historie van Egmond. Een hoor
spel. dat, via de microfoon, de Interessante ge
schiedenis in de huiskamers ran alle Neder
landers brengt, moet wel het Ideale middel zün
om de belangstelling te wekken.
Toon Rammelt heeft de beschikking gehad
over gegevens en documenten, die grootendeels
in het bezit zün van prof. W. Nolet en de
Prior van Egmond, dom. J. Huüben OB.B., heeft
de tekstcritlek verzorgd, zoodat aan het spel ook
geschiedkundige waarde mag worden toegekend.
Een merkwaardige büzonderheid kan men het
noemen, dat het Eerste Kamerlid prof. dr. J. A.
Barge, rector-magnlficus van de Leidsche Unl-
versitelt en het Tweede Kaunerlid mr dr L. O.
Kortenhorst behooren tot ds medewerkenden
ketterschf geestelijken dier dagen, dooh zün
succes bCket volk en zijn vrijmoedigheid maak
ten hem gehaat bü de hoogere geeeteüjkheM
en bü de monniksorden, soodat hü swauw te
genkanting ondervond en men zelfs moeite
aanwendde om hem door Rome te doen ver-
oord celen.
.Men werkte tegen hem segt dr. De Beer
zoowel in het geheim door zün goeden naaun
te bekladden, ads in het publiek door het volk
tegen hem op te ruien; men trachtte door
voortdurende actie zün standvastigheid te bre
ken en hem den mped te ontnemen, nog ver
der te gaan. Het maaüct een pünlüken Indruk
en geeft wel een beeld vaui het onveilig gevoel,
waarin de voortdurend achtervolgde Meester
doorloopend verkeerde, hetgeen we lezen
Thomas T»n Kempen, dat hü afschriften
maakte van al wat hü zegde en schreef en dat
hü deze voortdurend bü zich droeg om zich
aanstonds en overal te kunnen verdedigen.
Van den anderen kamt blükt ook weer, dat
Groote niet bang waas voor zün tegenstanders.”
De menschen blUven toch in alle tüden de
zelfden! Wie harde waarheden durft roggen,
moet in elke eeuw op kleinzielige tegenwer
king rekenen. Gedurende korten tüd kan die
tegenwerking zegepralen. In 1383 vaardigde de
bisschop een preekverbod uit voor allen, die
geen priester waven, dus ook, ja allereerst
voor den dtaken Geert Groote.
Maar 3en slotte overwint de waiarheid. Het
preekverbod was nog niet opgeheven, toen
meester Geert Groote op 30 Augustus Bint
Bernardus’ feestdag vaui het jaar 1384 aaan
de pest overleed. Hü «*s 44 jaau- oud. Doch nu
begon zün elgenlüke working pas. Wamt zün
geest overleefde hem en vond een vaisten vorm
in de zoogenauunde „moderne devotie", een re-
ligleuro beweging, die diep op het middeleeuw-
sche christendom heeft Ingewerkt en die van
daag nog vam groote beteekenis is.
Het waren vooral protestantschë geleerden,
die deze beweging bestudeerden. De katholieken
der vorige eeuw waren op die taak nog niet vol
doende berekend. Doch juist dit feit heeft een
goede zijde, want de moderne devotie lükt bü
uitstek geschikt om bü naulere bestudeerlng den
protestant te doen doordringen in den geest van
bet katholicisme. Zoo kam deze mlddeleeuwsche
beweging in den modernen tüd nog vx^htbaar
zün.
