ONS BLAD
LICHTING 1938 BLIJFT
ONDER DE WAPENEN
Poolsch ultimata
Z. Em. Kardinaal Innitzer
verwacht
bezoekt Hitler
H
r
,l
F
3
ft*®/
I
Het nieuws van heden
z
Voorzichtigheid
min
Azana en Prieto
naar Frankrijk
K
v SE®
clerus toegezegd
5
DE BAROMETER
y
Majoor Fey pleegt
zelfmoord
Krachtiger actie
der Sudeten
JOH. LAUWERS
PATGLOP 3
ALKMAAR
BUIKBANDEN
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
OOK SPOORFONDS
Dr. Colijn deelt per radio mede, dat de regeering
dit besluit nam in verhand met de
spanning in Europa
Medewerking van den
Minüter Colyn
in
Herstel der betrekkingen en erken
ning van den status quo zou
heden geëischt worden
Beck’s terugkeer nog
afgewacht
Talryke per tonen om het
leven gekomen
Tornado teistert
Amerika
„De katholieken stellen zich on-
voorwaardelyk achter den
grooten Duitschen staat**
Opstelling geschiedt in een heden
te houden ministerraad
Regeeringsverklaring
van Blum
DIT NUMMER BESTAAT UIT
8 BLADZIJDEN
De troepen van Franco onder
vinden slechts, weinig
tegenstand
Aanwijzingen van den
Kardinaal
Stuurt Duitschland
nieuwe troepen?
f5
I
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS WÖENSDAG 16 MAART 1938
Verklaring der Henlein-party in
de Tsjechische Kamer
=3
k
o o
i.
.d.d.
of
kingen tusschen belde landen.
legedeeld, dat de
den
I
5
=3
I.
D
1
t
1
I
nl
u-
n-
ea
i
L
ten va
volgens
Onze correspondent te Weenen seint
15 Maart:
len
b
1
i
i
i
i
k
kb
hr
WEENEN. 16 Maart. (Reuter). Majoor
Fey, de oprichter en leider ran de „Heim-
wrhr”, heeft seifmoord gepleegd met vrouw
en soon.
Aanvankelijk was dit de bedoeling der regee
ring niet. ZIJ hoopte, om allerlei redenen, dat
zy de verlenging van den eersten oefentijd eerst
zou behoeven toe te passen op de lichting 1939.
waarvan het eerste deel ld October as. onder
de wapenen moet komen.
1. Zielzorgers en geloovigen stellen zich on-
voorwaardeiyk achter den grooten Duitschen
Btf zijn bezoek was Kardinaal Innitzer verge
zeld van Von Papen en den zeereerwaarden heer
Von Jauner; deze laatste bleef bjj het onder
houd tegenwoordig.
Reeds morgen zullen er in de Oootenryk-
sche pen enkele aanwijzingen van Kardi
naal Innitzer aan den clerus en de Katho
lieken van Oostenrijk verschijnen.
Den letterlijken tekst van de voornaam
ste deuer aanwijzingen laten wjj hier volgen.
Z. K. H. Prins Bernhard heeft Dinsdagmiddag de nieuwe hal 1
bouw, welke naar Prinses Beatrix genoemd is, geopend,
den Prins
„De Kerk zal haar trouw tegenover den grooten
Duitschen staat niet te betreuren hebben"
dit Woord van den Führer is een garantie, dpt
de eigenlijke taak der Kerk vervuld kan worden.
Kn zoo staan de Katholieken in hun geheel
het beste In voor den welstand van het rijk en
volk en vaderland.”
Pastoor H. Thomann, rustend herder van Lisae,
overleden.
Nadat te Weenen een groote parade is gehouden,
is Hitler weer naar Muenchen teruggekeerd.
Naar aanleiding van de as. volksstemming sal
Hitler een aantal redevoeringen in Oostenrijk
houden.
le
ak
le
id
ta
da
m
t
b
En voer het overige ligt het in hot voor
nemen van den minister van Defensie, om
met ernstige persoonlijke belangen met in.
begrip van die van verwanten, zooveel als
’s lands belaag toelaat, terdege rekening te
houden.
staat en zijn Führer, want de wereldgeschied-
kundlge strijd tegen den mlsdadigen waan/van
het bolsjewisme en voor de veiligheid van het
Duitsche leven, voor de verschaffing van werk
en brood, voor de macht en de eer van het
rijk en voor de eenheid van het Duitsche volk,
is blijkbaar door den zegen van de Voorzienig
heid begeleid.
3. De uitsluitende taak der priesters Is de
zielzorg, het opdragen van het Heilig Misoffer
en andere kerkeiyke handelingen, als het toe
dienen van de H-H. Sacramenten, het verkon
digen van Gods Woord, zooals Wij dat uit de
H. Schrift en door de Overlevering hebben over
genomen. r
De zielzorgers moeten zich dientengevolge van
zelf van politiek verre houden en de ontwik
keling der dingen met vertrouwen tegemoet
zien.
3. Uit het geloof aan de innerlijke verbon
denheid der zielen vloeit voor de Christenen de
overtuiging voort, dat de natuurlijke gemeen
schap der natie geroepen is een goddelijke idee
te verwezenlijken, waaruit volgt, dat de beoefe
ning der natuurlijke deugden de vooropzetting
van een echt religieus leven Is.
4. Ik druk den leiders der jeugdorganisaties
op het hart de aansluiting aan de jeugdorganl-
sn
Mt
x-
ze
Iw
Tot nu toe waren er vele maanden In het
jaar, dat geen enkel verzet tegen plotselin
ge verrassingen mogelijk was. In het licht
van het zeer snelle verloop van militaire
acties als thans mogelijk bleek, mag zulk
een toestand onder de huidige omstandig,
heden geen dag langer bestendigd worden.
Stand ep Woensdag 9 uur 76448
Vorige stand: 76X9
r-n
r—n
X3
JDe Führer heeft mij heden ontvangen. Ik
geef hier aan de Katholieke zielzorgers en het
Katholieke volk van het Aartsbisdom Weenen
en van het Burgenland (dat ook onder het
Aartsbisdom Weenen behoort) de volgende aan
wijzingen:
Het is voor de Christenen, die op grond van
Gods Woord Gode geven wat Gode Is, vanzelf
sprekend, dat zjj ook den staat geven, wat den
staat is.
Hot bosluit heeft dan ook niets,
dat móór verontrustend zou zijn
dan de algemeene situatie zelf.
Het Is een uiting van voorzichtig
heid, de oude deugd van het dijken-
land, die bij voortduring geboden
Is, nu het getij der Internationale
verhoudingen op vloed staat.
I
TOULOUSE, 16 Maart (Havas) Het
vliegveld te Toulouse is ervan in ken
nis gesteld, dat eik oogenblik de aaa-
kemst van Asana en Prieto is te ver
wachten.
De motieven, die regeerlng en
volksvertegenwoordiging bewogen)
tot versterking onzer veiligheid,
pleiten vanzelf ook voor een zoo
snel mogelijk tempo van de aan
vaarde voorzieningen. Het gevoel
van onzekerheid, waarvan de heer
ColIJn gewaagde, kan geen vrede
nemen met een hiaat In de door
voering der beveiliging.
Daarom meenen wij, dat de gis
teren aangekondigde voorziening
ook zonder de gebeurtenissen der
laatste dagen logisch zou geweest
zijn, en dat die gebeurtenissen dus
minder oorzaak dan aanleiding er
toe zijn.
WARSCHAU, 15 Maart. (Havas). De berich-
het Littausche telegraaf-agentschap,
:lke Littauen Polen heeft voorgesteld
gevolmachtigden te benoemen voor de regeling
van het incident worden aldus Havas van
Poolsche zjjde bevestigd noch tegengesproken.
Niettemin is het mogelijk, dat het incident van
11 Maart het uitgangspunt wordt voor een dl-
Juist is ook wat de beer Chamberlain op
merkte, dat men zich weliswaar behoort te
onthouden van al te haastige besluiten en van
achtelooze woorden, maar dat zulks niet mag
lelden tot veronachtzaming van de npodzake-
lljke voorzorgen.
Het is niet nu voor het eerst, dat ook dé
Nederlandsche regeerlng zich verplicht achtte
om rekening te houden met de politieke span
ningen om ons heen en om de voorzorgen te
treffen, die noodig werden geacht.
Hst feit, dat wy niet bet geheels jaar door
de beschikking hebben over geoefende militai
ren noopte reeds éénmaal nu twee jaren
geleden tot een buitengewone voorziening
van tydeiyken aard. Daarna heeft de regeerlng
een wijziging van ons legerstelsel In overweging
genomen, die er op gericht was deze zwakke
stee in ons defensiestelsel te doen verdwijnen
en in gemeen overleg met de Staten.Generaal
is de wet van 31 Februari 1938 tot stand ge
komen, waarbij de duur van de eerste oefening
voor de Infanterie van 5V4 maand tot 11 maan
den werd verlengd. De aldus gewijzigde Dienst
plichtwet is 5 Maart JX In werking getreden
en daardoor is de weg gebaand om het geheele
Jaar te kunnen beschikken over eene, zij het
niet zeer sterke, voldoend geoefende .troepen
macht, die In staat is het eerste verzet te bie
den tegen aantasting van ons grondgebied.
Polen sou heden een ultimatum zenden aan
l ittauen. waarin 't herstel der betrekkingen en
erkenning van den status auo geëischt worden.
Frankrijk en Sovjet-Rusland «tellen zich garant
voor Tsjecho-Slowakije.
^VXWWUllllll
van het Jaarbeursge-
I. TOe aankomst van
Adolf Hitler drukte den wensch uit op mede
werking der beide confessies, zoowel de Katho
lieke als de protestantsche, te mogen rekenen.
Kardinaal Innitzer heeft de grootst mogelijke
medewerking van den Katholieken clerus toe
gezegd.
De omstandigheden dwingen ons thans
dat voornemen prijs te geven. De hoogste
belangen van het land noggpr daartoe.
Voor sommigen zal dit regeeringsbeslult on
getwijfeld een teleurstelling zijn, maar ook
zy zullen begrijpen, dat de algemeene po
litieke toestand niet toelaat om op-zfen-
komen te spelen. Ook zjj zullen Inzien, dat
het treffen van voorzorgen in dezen tUd
niet mag worden nagelaten.
Dinsdagmorgen om tien uur b
Z. Em. Kardinaal Innitzer door Ryka-
Icanselier Adolf Hitler in hotel Im
perial te Weenen ontvangen.
De Kardinaal heeft hier met den
Fuehrer een onderhoud gehad, dat
circa twintig minuten duurde.
Uit de beste bron wordt vernomen,
dat de Kardinaal een goeden indruk
van dit onderhoud heeft gekregen.
RADIOREDE VAN MINISTER COLIJN.
REGEERING HEEFT BESLOTEN DEN* VER-
LENGDEN EERSTEN OEFENTIJD TE DOEN
GELDEN VOOR DE LICHTING 1938.
Kard. Innitzer heeft een bezoek gebracht aan
Hitler. Z. Em., die hiervan een gunstigen indruk
ontving, heeft de volle medewerking van den
clerus toegezegd.
De toestand in Catalonië sou gespannen ïijn;
de republikeinsche autoriteiten aldaar zouden
met de rechtechen besprekingen voeren.
WARSCHAU, 15 Maart. CD. N. B.) Met
betrekking tot de geruchten over een Poolsch
ultimatum aan Littauen, verneemt het Duit
sche nieuwsbureau van welingelichte zijde:
„In offlcieele kringen heerscht over
het grensincident gAote verontrusting en
men Is besloten een ultimatum te stellen,
dat als voorwaarden zal bevatten het her
stel der diplomatieke en consulaire s be-
iiiüfchwn. «saamde da erkenning van den
States vso deer Littauen, d.w.a Ttttsasn aal
definitief moeten afzien van Wilna.
DIENST AANBIEDINGEN, Gevraagd of Aan-
geboden, geplaatst onder de Omroeper-
rubriek 10 ct per regel
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD SSS
Inbegrip van gratis ongavallenvarzaka- Administratie verstrekt
ring: Voor Alkmaar /2_- per kwertml of
15 cents per week, voor buiten Alkmaar
r 150 oer kwartaal of 20 cents per week.
Ultg. N. V. Drukk. Do Spearnettad - Haarlem
Het is daarom, dat de regeering
besloten heeft gebruik te maken van
de bevoegdheid, die zü krachtens de
gewijzigde Dienstplichtwet bezit, om
den verlengden eersten oefentijd
reeds te doen gelden voor de lich
ting 1938, dus ook voor dat deel er
van, dat in het begin van October
1937 voor,eerste oefening onder de
wapenen is gekomen.
Het gevolg hiervan is derhalve, dat
dat deel der lichting 1938, dat 25
Msmrt ^s. met groot verlof naar huis
zou zijn teruggekeerd, na dien datum
onder de wapenen zal blijven.
NEW-YORK, 16 Maart (Reuter) De Amert-
kaanache staten Illinois, Missouri, Arkansas,
Alabama, Tennessee, Mississippi en Iowa zijn
geteisterd door wervelstormen, tengevolge waar
van zestien personen gedood zijn en groote
materieele schade werd aangericht.
Het zwaarst had de stad Belleville in Tennes
see te lijden, waar zgven personen om het
leven kwamen.
Vijftig personen werden gewond en 400 zijn
dakloos^
•t basluit, gisteravond door
ministar-prasident Colijn ovar
da radio medegedeeld, om
elfmaandelijkschen oefentijd
óók ta doen galden voor de In
October IX opgekomen manschap
pen, die anders op 25 Maart a.s.
met groot verlof zouden zijn ge
gaan, Is volkomen consequent
PARIJS, 15 Maart (Havas). Morgenmid
dag om vijf uur zullen de Fransche ministers
en onder-staatssecretarissen in kabinetsraad bij
eenkomen, voor het opstellen van de regeerings
verklaring, die definitief goedgekeurd zal -wor
den in den ministerraad, die Donderdagoch
tend om 10 uur onder voorzitterschap van pre
sident Lebrun zal worden gehouden.
Hedenmiddag om vijf uur hebben de minis
ters voor de Landsverdediging in een bijeen
komst met de delegaties van de betrokken
arbeidersorganisaties de middelen bestudeerd
om de oorlogsproductle op te voeren.
De voorzitters en vertegenwoordigers van de
Fransche minderheldsfracties zijn vanmorgen
in een vergadering bijeengekomen, waar zij een
motte aannamen, waarin o.m. het volgende
wordt gezegd:
De presidenten en vertegenwoordigers der
minderheidsfractles betreuren het te constatee-
ren, dat ondanks de genomen besluiten som
migen voortgaan met het maken van propa
ganda voor de formule van een nationaal front
rondom het volksfront, hetgeen deelneming
van de communisten zou inhouden. Zjj beves
tigen hun tevoren ingenomen standpunt, en
besluiten nauw contact te houden, met het oog
op den toenemenden ernst der gebeurtenissen,
dien zij opnieuw onder de aandacht van het
land breogen.
De Sudeten-Duitschers in Tzjecho-Slowakije
kondigen eea krachtiger actie aan.
De Spaansche ambassade te Londen heeft
vanavond medegedeeld, dat het Spaansche mi
nisterie van Buitenlandsche Zaken mededeelin-
gen heeft ontvangen, volgens welke Duitschland
een nieuwe inmenging in Spanje zou voorbe
reiden. Volgens deze inlichtingen "zouden dertig
duizend man der S-A. gisteren met Duitsche
schepen naar Spanje zijn vertrokken. Zjj zou
den door deskundigen van de Rljksweer zijn
opgeleid voor infanterie- en artilleriegevechten.
Over den vorm, waarin het ultimatum zal
worden gesteld, is men het nog niet eens.
De beslissing zal pas na den morgen te ver
wachten terugkeer van den Poolschen minis
ter van Buitenlandsche Zaken, Beek, worden
genomen. Een offlcieele bevestiging is tot nu
toe volgens het Poolsche telegraaf-agentschap
nog niet te verkrijgen.
Z. Em. Kard. Innuzer, Aartsbisschop
van Weenen
laag geschoten.
Naar thans vernomen wordt, zjjn twee opva
renden van het Britsche schip Stanwell om het*
leven gekomen en vier ernstig gewond. De ge
zagvoerder van het schip is niet ernstig ge
kwetst, doch vermoedelljk zal de Deensche
waarnemer van de niet-lnmenglng, kapitein
Madsen, aan zijn wonden bezwijken.
De acteurs(trice) Ban Beuker, Cbrrv Vonk en Wim Kan op de Jaarbeurs voor de
g/yiinf-trlmitie^camer^ dia.mnntt htyr dd Vrfcs
De minister-president, dr. H. Coljjn,
heeft Dinsdagavond om 7.50 uur
over beide zenders een radio-rede uit
gesproken.
Z. Exc. sprak als volgt:
De gebeurtenissen van de laatste
dagen in het buitenland hebben ook
op het Nederlandsche volk een diepen
indruk gemaakt. Ook onze zorgen
en moeiten zjjn er door vermeerderd.
Want al is het nu zóó, dat geen
onmiddellijk oorlogsgevaar dreigt, al
mag men er voor danken, dat ook
deze wolk voorbijdreef zonder ravage
over ons werelddeel aan te richten,
het is niettemin juist wat de Engelsche
minister-president Maandag in het
Lagerhuis getuigde, dat de jongste
gebeurtenissen een effect moeten heb
ben, dat men thans nog niet met
nauwkeurigheid bepalen kan, maar
dat toch hierop neerkomt, dat het
gevoel van onzekerheid en onveilig
heid in Europa in sterke mate ver
hoogd is.
PRAAG, 16 Maart. (Havas.) Frank, een af-
leverarcugde der party van Henlein, heeft in de
Tsjechische Kamer een verklaring afgelegd
namens de partij der Sudeten-Duitschers.
Hl) zeide o.m., dat het volk der Sudeten den
zeer sterken wil heeft te leven en zich door
«te Sudetenpartjj een Instrument heeft ge-
«*apen voor zjjn polltieken strjjd. De leiders van
den Tsjechoslowaakschen staat blijven zich over
deze realiteit een illusie maken. In plaats van
'lachen van de Sudetenvolk in te
FlUlgen en het aldus voor den staat te winnen,
v«*ren zjj een politiek, die de betrekkingen
«eeds meer gespannen en instabiel maakt. De
Partij der Sudeten-Duitschers verklaart,.dat het
realistischer en daarom een betere staatspoll-
uek zou zjjn zich minder bezig te houden met
net lot van het Duitsche rijk en met het lot
an dat deel van het Duitsche volk, dat bulten
de grenzen van Tsjechoslowakjje woont en een
®“®d van zaken te scheppen, welke geen enkel
motief voor klachten overlast.
Ten slotte doe ik een beroep op het
geheele vaderland om kracht te too-
nen Hoor rustige aanvaarding van wat
noodzakelijk is. En ik'besluit met de
bede, dat de Almachtige God ons
werelddeel en daardoor ook ons
vaderland behoede voor een nieuw
armageddon.
Naar uit Saragossa wordt gemeld, zjjn de
Spaansche troepen onder commando van Aran
da ten Zuiden van den weg Montalban-Alcaniz
tot den aanval overgegaan. Tegen den avond
hadden de troepen zich meester gemaakt van
het bergmassief Sierra Dan Just.
Over het algemeen rukken de troepen van
Franco op zonder veel tegenstand te ontmoeten.
In een officieel communiqué van het recht-
sche hoofdkwaxtler wordt i
troepen aan het front van ^agon den linker
oever van de Guadaloupe hebben bereikt. B’J
het vallen van den nacht waren het station van
Caspe en een aantal huizen bezet. Ook enkele
hoogten langs den w«eg van Caspe naar Alcaniz
werden bezet.
Terwijl het communiqué werd opgesteld, ruk
ten de troepen nog steeds voort. Verscheidene
belangrijke posities werden bezet. De troepen
oovan Franco maakten talrijke krijgsgevangenen,
saties van den Duitschen staat voor te bereiden. v‘er vliegtuigen van de regeering werden om-
verklaren plechtig, aldus spr., dat
*y ons niet scharen achter den Tsjecho-
Slowaakschen natlonalen staat, en tevens,
tet wy ons niet tevreden stellen met den
«hUn van de overeenkomst van 18 Februari
1937 en dat wy< gedwongen en vastbesloten
«yn op nog grooter schaal ta stryden voor
ori2e politieke rechten, voor onze cultureele
wyheid en voor ome sociale en ecnotnlschc
»«*rborgen,^
